Жас математик

«К ө п б е й і н д і №3 м е к т е п – г и м н а з и я с ы» КММ

ашық шара
/ 8 –сынып/
өткізген: математика пәні мұғалімі

Қасенова Ғалия Еркінқызы

Өскемен қаласы, 2014 ж

Сабақтан тыс шара

Сынып: 8 «А»

Тақырыбы: Жас математик

Мақсаты: Оқушылардың шығармашылығын, логикалық ойлауын, математика пәніне
деген қызығушылықтарын арттыру.

Түрі: сайыс сабақ

Көрнекіліктері: үлестірмелі карточка, жетондар, презентация, нақыл сөздер,
эмблема

Сабақтың барысы:

І Кіріспе бөлім.

1. Ұйымдастыру кезеңі. Сайысқа қатысушы 6 оқушыны сұрақ-жауап әдісі
арқылы таңдау.
2. Сабақ мақсаты және кезеңдерімен таныстыру.
«Болашақ Қазақстандық» - ол жоғары санатты маман, қазақ, орыс, ағылшын
тілдерін біледі, әлеуметтік тұрғыда белсенді, жинақы, өзгерістерден
қорықпайды... Оның ойы қиын мәселелерді шешуге дайын болу керек.
Ертеңгі күні «қадірлі Қазақстаным» деген қасиетті ұғым әрқайсысының
кеуделерінде атой салып жатуы тиіс. Оның дені сау, мықты жән жинақы
болуы кереқ, - деген «Жас Отан» - жастар қанаты» съезінде Елбасымыз.
«Қазақстан – 2050» стратгиясында басты күш қуатымыздың тізгігін ұстар
болашақ ұрпақ өздеріңсіңдер. Сондықтан, «Ақыл – ойды тәртіпке
келтіретін – математика, сондықтан да оны оқу керек» - деп, дана
ойшылдарымыз айтса, бар пәннің патшасы, қиын да қызықты математика
пәнін білу, сол білімімізді өмірде қолдана білу біздің басты мақсат.
Олай болса, биылғы оқу жылында алған білімізді қорытындылау,
сыныбымыздың жас математигін, ең алғыр, тапқыр, зерек, шапшаң, ойшыл
оқушыларын анықтау мақсатында «Жас математик» сайысын өткізгелі
отырмыз.
Сайыс 3-кезеңнен тұрады, әр кезең алдында сайыс шарттарымен
таныстырылады.
ІІ. Негізгі бөлім:

1-кезең: «Кім шапшаң?» Барлығы 30 сұрақ. Әр сұрақтың 2 жауап нұсқасы
көрсетіледі. Ойлануға уақыт берілмейді. Кім бірінші қол көтерген болса,
жауапты сол береді. Таңдау жасалған да дұрыс жауап болса, жасыл түс, қате
болса, қызыл түс арқылы жауаптың дұрыс-бұрыстығын анықтауға болады. Әр
жауап 100 ұпай. Әр 100 ұпайға жетон таратылады.

Сұрақтары

1. 1-ге және өзіне ғана бөлінетін сан
кері сан
жай сан
2. Тек қана таңбаларымен ажыратылатын сан?
Қарама-қарсы сан
натурал сан
3. Екі қатынастың теңдігі
теңсіздік
пропорция
4. 0-ден үлкен сандар
жай сандар
оң сандар
5. Ең кіші жай сан
2
1
6. Кері сандардың көбейтіндісі
0
1
7. Барлық қабырғалары тең тіктөртбұрыш
ромб
квадрат
8. Сыбайлас бұрыштардың қосындысы
180
360
9. Дәлелдеуді қажет етпейтін математикалық сөйлем
Теорема
Аксиома
10. Екі нүктенің арасындағы түзу
Кесінді
Медиана
11. Шеңбер сызуға арналған құрал
Радиус
Циркуль
12. 1% дегеніміз не?
100%-1%
1/100 бөлік
13. Нүктенің бірінші координатасы қалай аталады
ордината
абсцисса
14. Үш сызықтан пайда болған фигура
үшбұрыш
кесінді
15. Алымы бөлімінен үлкен бөлшек?
Бұрыс бөлшек
Аралас сан
16. 282 саны 3-ке бөлінеді ме?
Иа
Жоқ
17. Сызықтық функцияның графигін ата
паробола
түзу
18. Нәрселерді санағанда қолданылатын сандар
Натурал
Жай сан
19. Катеттері 6, 8 болатын тікбұрышты ұшбұрыштың гипотенузасы қанша?
100
10
20. Жақша алдында «+» таңбасы тұрса, жақша қалай ашылады
Таңба өзгермейді
Таңба өзгереді
21. Тік бұрыш жасап қилысатын екі түзу
векторлар
перпендикуляр
22. y=x3 функциясының графигі?
Куб парабола
Гипербола
23. Тік бұрышты үшбұрыш туралы теореманы ашқан
Пифагор
Виет
24. Тік бұрыштан кіші бұрыш қалай аталады?
Сүйір
Сыбайлас
25. Түбірлерінің қосындысы қарама-қарсы таңбамен алынған екінші
коэффицентке, көбейтіндісі бос мүшеге тең болатын қандай теорема
Пифагор
Виет
26. Бұрышты өлшейтін құрал
Транспортир
Циркуль
27. Оң сан мен теріс санның көбейтіндісі қандай сан?
Оң
Теріс
28. Қандай санның квадраты 324?
17
18
29. a2-b2=?
(a-b)(a+b)
(a-b)2
30. Ең үлкен хорда?
доға
диаметр

2-кезең: «Білгір де, тапқыр» Барлығы 6 сұрақ. Ойынды ұпайы көп сайыскер
бастайды. Сұрақ қиындық туғызса, 2 көмек алуға болады. Әр көмек алғанда 100
ұпай алынады. Бірден жауап берсе, 300 ұпай. Өзіне сенімді болса, басқа
сайыскер жауап беруіне болады.
Сұрақтар:
1. Квадрат 16 торкөзден тұрады. Квадратты қию сызықтары торкөздің
қабырғаларының бойымен өтетіндей тең екі бөлікке бөлудің бірнеше тәсілін
көрсет?
Көмек: 1. 6 шешімі бар
2. суреттен
Жауап: [pic]

2. Келесі сандарды тап:
3, 5, 10, 12, 24, 26…
Көмек: 1. Көбейту, қосу амалы арқылы шығады
2. Амал реті: бірдей санды алдымен қосып, содан кейін көбейт
Жауап: 52
3. Қара жәшік: Мына жәшікте ежелгі грек ойшылы, ғұлама математиктің
портреті жасырылған. Геометрияда жаңалық ашқаны үшін Зевс құдайына 100 өгіз
сойып құрбан еткен ғалым кім?
Көмек: 1. Тік бұрышты ұшбұрышты қабырғаларын табу теоремасын жасаған.
2. Бұл ғалымның атымен аталатын теорема басқа теоремалардан
жиі қолданылады.
Жауап: Пифагор
4. А
+ АБ
АБВ
БВБ ребусты шеш

Көмек: А=6
Б=7
Жауап:
6
+ 67
674
747 ребусты шеш

5. Грек математигі Диофант өз ғұмырының 1/6 бөлігі балалық шағында, 1/12
бөлігін жастық шағында, 1/7 бөлігін бала сүюді арман еткен жанұялық
жылдарында және тағы 5 жыл ұлды болған жылдарында, одан соң ұлының әкесінің
жарты жасына келіп қайтыс болған жылдарында, одан соң тағы 4 жыл өмір
сүрген екен. Диофант қанша жасында өмірден өткенін тап.
Көмек: 1. Диофант барлығы х жыл өмір сүрген деп алу керек.
2. Жоғарыда айтылғандарды ескеріп теңдеу құру керек .
Жауап: 84
6. Аты әлемге әйгілі болған математиктер королі кім?
Көмек: 1. 1-ден 100-ге дейінгі натурал сандардың қосындысын тапқан оқушы.
2. 1+2+3+...+98+99+100 есепті қай тәсілмен қолданып шығарушы
едік?
Жауап: Гаусс

3-кезең: «Зерек те, алғыр» Сайысты ұпайы жоғары оқушы бастайды. Алдымен
кілт сөздер шығады. Сол арқылы өзі ұпай таңдайды. Егер жауап бере алмаса,
сол ұпай шегеріледі. Бұл сұрақтанда көмек алуға болады. Әр көмектен 100
ұпай алынады. Тек жауап бере алмаған жағдайда ғана келесі бірінші қол
көтерген сайыскер жауап береді.

1. Сұрақ кілті: Куб, диоганаль
Кубтың бір жағының диагоналі а-ға тең. Көлемі неге тең?
Көмек: Пифагор теоремасын еске түсір
Кубтың көлемі
Жауап:

2. Сұрақ кілті: Трапеция. Орта сызық
Сұрақ: Трапецияның табандары 5,6м және 2,4м. Трапецияның диагональдары оның
орта сызығын қандай кесінділерге бөледі
Көмек: 1. Орта сызықтың формуласын еске түсір
2. сурет бойынша
Жауап: 2,8м және 1,2м
3.Сұрақ кілті: Квадрат, диоганаль
Сұрақ: Квадраттың диагоналі 4м-ге тең оның қабырғасы екінші бір квадраттың
диагоналіне тең. Соңғы квадраттың қабырғасын тап.
Көмек: 1. Пифагор теоремасын еске түсір.
2. Квадраттың қабырғаларын х деп ал
Жауап: 2x2=42
х=

Қорытынды бөлім. Сайыс қорытындысы шыққанға дейін, барлықтарыңызға Судаку
шешуді ұсынамыз. Оқушыларды жетондарының саны арқылы ұпай сандарын анықтап,
жеңген оқушыны «Жас математик» мадақтамасы және медалімен, сайыстағы
көрсеткен білімдеріне қарай басқа сайыскерлерді «Ең алғыр», «Ең тапқыр»,
«Ең зерек», «Ең шапшаң», «Ең ойшыл» атты номинацияларымен марапаттау.

-----------------------
[pic]

[pic]

[pic]