Бейорганикалық қосылыстардың негiзгi кластары арасындағы генетикалық байланыс

Батыс Қазақстан облысы Бөрлі ауданы Ақсай қаласының
№4 жалпы орта білім беретін мектебінің химия және биология пәндері
мұғалімі Дишенова Армангуль Наурызбайевнаның сабақ жоспары

Сабақтың тақырыбы: «Бейорганикалық қосылыстардың негiзгi кластары
арасындағы генетикалық байланыс»

Сабақтың мақсаты: 1. Тақырып бойынша оқушылардың бiлiм мен бiлiктерiн
жетiлдiрiп дамыту, мысалдармен бекiту.

2. Реакция теңдеуiн құрастыруды үйрету. Алынған

химиялық заттарды өмiрмен байланыстыру.

3. Оқушылардың бiлiм деңгейлерiн тексеру.

Сынып оқушылары 2 командаға бөлiнiп, бiлгiрлерiн ортаға шығарады.

I Бiлгiрлер жаттығуы.

Теориялық сұрақтар қойылады.
Оксидтер, негiздер, қышқылдар, тұздар дегенiмiз не?
Олардың жiктелуiне сипаттама бер.

II «Кiм жылдам» аукционы.

1. Әр қатардан бiр оқушыдан шығып, тақтада жазылған тапсырманы
орындайды, яғни екi зат қосылғанда түзiлген өнiмдерiн жазады.
Мысалы: Na NaOH H2O CO2
HCI------- NaCI+H2
Ca2SO4 -------------------------- ?
Na2O----------------------------------------------- ?
Ca(OH)2---------------------------------------------------
?

2. Әр қатардан басқа оқушылар шығып, үлестiрмелер түрiндегi
химиялық заттарды 4 класқа жiктейдi: Na2So4, CuO, CuSO4. H2SO4
NaOH, H2O. Ca(OH)2. HNO3. HCI. Fe2(SO4)3. MgO. Cu(OH)2.

3. Белгiсiз затты тауып, реакция теңдеуiн теңестiрiңiз.Реакция типiн
анықтаңыз.
а/?+HCI ---- AICI3+H2 б/ PbO+HNO3------ ?+H2O
ә/ Mg(OH)2+?--- MgSO4+H2O в/ Fe(OH)3----?+H2O

III «Кiм көбiрек?» аукционы.

1. Оқушылар қолдарын көтерiп, 4 бейорганикалық қосылыстарға
жататын заттардың формуласын және тұрмыста, өнеркәсiпте, т.б.
салаларда қолданылатынын шатаспай айтады. Мысалы:
NaHCO3- ас содасы, CaCO3- мәрмәр, бор.

Тақтаға тиiстi жауабын жазу керек:

I қатар II қатар III
қатар

а/N2O5 HNO3 а/ Na2O а/ Ca+O2
ә/ SO3 ә/ FeO ә/ C+O2
б/ P2O5 б/ AI2O3
б/Si+O2

IV Кестедегi айналымды реакция теңдеулерiмен көрсету.

Na Металл 2Na+S----Na2S Бейметалл S

Na2O металл оксидi Na2O+SO3---Na2SO4 Қышқылдық оксид SO3

NaOH Негiз NaOH+H2SO4----? Қышқыл H2SO4

NaCI Тұз NaCI+CuSO4----CuCI2+Na2SO4 Тұз Na2SO4

V. Кiм жылдам ?

1. Берiлген заттардың iшiнен:H2O. SO2. MgSO4 . Fe2O3. CaSO4.
S.CI2. AI. CaSO3 генетикалық қатарды құрайтын заттарды
терiңiз және реакция теңдеуiн жазыңыз.

Жауабы: S---SO2---H2SO3---MgSO3---CaSO3
S+O2---SO2
SO2+H2O---H2SO3
H2SO3+Mg----MgSO3+H2
MgSO3+Ca(OH)2----CaSO3+Mg(OH)2

2. Төмендегi өзгерiстердiң реакция теңдеуiн жазыңыз.

1. Cu--- CuO--- CuCI2 3. Ca--- CaO--- CaCI2

Cu(OH)2 Ca(OH)2

2. P—P2O5------H3PO4
PH3

Қорытынды: Жақсы қатынасқан оқушыларды бағалау, қосымша

сұрақтар беру арқылы бiлiмдерiн тиянақтау.

Үйге тапсырма: № 10 (и,к,з)