Информатика кабинетiне қойылатын талаптар

Информатика кабинетiне қойылатын талаптар.

ЕТ кабинетi алғаш қолданушыларға, соның iшiнде, жасөспiрiмдерге техника
қауiпсiздiгiндегi жiберген қателiктерi мен қолданудағы құрылғының сыртқы
қорабына байланысты емес әрекеттерiне байланысты арнайы дайындықты және
нұсқауды өткiзудi қажет етпейтiн қауiпсiздiк жұмысын қамтамасыз етуi тиiс.
ЕТ кабинетiнде бейнетерминалдың үш тобымен жұмыс iстеуге рұқсат етiледi:
А – түрлi-түстi, тек демонстрациялық мақсатта;
Б – оқу процесiнде жеке қолданушыларға арналған түрлi-түстi мониторлар;
В – ЕТ кабинетi үшiн монохромды.
Қолданушылардың кең ауқымды екенiн, соның iшiнде балалардың да жұмыс
жасайтынын ескере отырып, ЕТ кабинетiнiң барлық құралдарының қауiпсiздiк
деңгейi тұрмыстық радиоэлектронды құралдарға арналған – ГОСТ 12.2006-83 тен
кем болмауы тиiс.
ЕТ кабинетiнде мына құжаттарға сәйкес талаптар қатаң сақталынуы керек:
1. ГОСТ 28139-89 - мектеп жабдықтары. Техника қауiпсiздiгi);
2. ГОСТ 50377-92, ГОСТ 12.2.007-75 - жалпы механикалық және электрлiк
қауiпсiздiкпен қамтамасыз ету;
3. ГОСТ 25861-83 - электр тогынан зақымданудан сақтану.
ЕТ кабинетiнiң барлық элементтерiнiң конструкциясы қолданушының
жiберген қателiктерi мен қолданудағы құрылғының сыртқы қорабына байланысты
емес әрекеттерi құрылғының кернеулерi 36В-тан жоғары бөлiктерi мен
бөлшектерiне тиiспеу мүмкiндiктерiн қарастырады.
ЕТ кабинетiнiң электр желiсiмен қамтамасыз ету жүйесi төмендегiдей:
▪ Кедергiсi 1 МОм-нан кем емес (Жерсiздендiру( потенциалымен
гальванициялық байланысын қамтамасыз ету керек;
▪ 10 мА-дан жоғары (жерсiздендiру( болмаған жағдайда жұмыс iстеу
орындарын ток көзiнен ажырататын қорғаныс құрылғысы болуы қажет.
▪ Ток кернеуi күшейiп кеткен кезде және қысқа шағылыстар, сонымен бiрге
қауiптi жағдайда қолмен өшiру кездерiнде өздiгiнен өшетiн қорғаныс
құрылғысы болу керек.
Кернеулерi белгiсiз желiлердiң бiрi-бiрiмен қате жалғану және ажыратылу
мүмкiндiктерi болмау қажет, электр тогымен қамтамасыз ету желiлерi
жеткiлiктi түрде механикалық жақсы жабдықталуы керек. Өрт қауiпсiздiгiнiң
жалпы талаптары оқыту және тұрмыстық электр құрылғыларының мөлшерiне
сәйкестендiрiлуi тиiс.
Күйген жағдайда улы газдар мен түтiн шықпауы керек. Электр тогымен
қамтамасыз етiлгеннен кейiн барлық өрт сөндiру құралдары қолдануға дайын
болуы тиiс.
ЕТ кабинетiндегi барлық элементтердiң денсаулыққа зиянды әсер ететiн
факторлары балаларға қатысты сәйкес мөлшерден аспауы керек, ал
құрылғылармен үнемi жұмыс iстейтiн ересек операторлар үшiн (ГОСТ 12.2.003-
74, 12.3002-75, 12.1006-84, 12.1.001-83, 12.1.045-85), сонымен бiрге ГОСТ
21552-84, ГОСТ 27016-86, ГОСТ 27201-87, (Санитарлық ережелер мен мөлшерлер(
тобында көрсетiлген сәйкес мөлшерден аспауы керек.
Кабинеттегi ауаның температурасы – 19-21(, ал ағынды ауадағы температура –
18-22(. Сәкесiнше, ауа ылғалдылығы 62-55( және 39-31(. Ауа қозғалысының
жылдамдығы – 0,1 м/с.
Экран бетiнен 5см қашықтықтағы нүктеге рентген сәулесi мөлшерiнiң
экспозициялық қуаты 7,74*10[pic]а/кч (0,0003мкр/с немес 10,8 мкр/сағ)
мөлшерiнен аспау керек. 200-315мм диапазонында ультракүлгiн сәулесiнiң
мөлшерi 10 ВТ/м[pic]-тан аспау қажет, дыбыс деңгейi 50 децибелден аспауға
тиiс.

ДК-мен жұмыс iстеу кезiнде оқушылардың дұрыс отыруына қойылатын
талаптар.

ДК-мен жұмыс iстеу кезiнде дұрыс отыру керек. Оқушы отырған орындық
жиегi үстел жиегiне 3-5см кiрiп тұруы керек. Жауырынның төменгi жағын тiреп
отыратын тiрек болуы қажет. Иықтың бұлшық еттерiне және қолға күш түспес
үшiн шынтақты тiреп отыратын пернетақтаның алдында орын болуы керек. Шынтақ
пен иық және бел мен тiзе 90( бұрыш жасау қажет.
Көз деңгейi тiк орналасқан экран бетiнiң ортасында немесе оның
биiктiгiнiң 2/3 бөлiгiнде орналасуы керек. Көру сызығы экран бетiне
перпендикуляр орналасуы тиiс.
ДК-ден экранынан оқушы көзiнiң тиiмдi арақашықтығы – 0,6-0,7м немесе
0,5м-ден кем болмауы керек.

Жарықтандыруға қойылатын талаптар.

Табиғи жарық сол жақтан түсу керек, оның оң жақтан, арттан және алдыңғы
жақтан түсуiне болмайды. Күн сәулесiнiң шағылысуы оқушының көру аймағына
тiке түспеуi керек.
Информатика кабинетiнiң аумағы солтүстiкке немесе солтүстiк-шығысқа
бағытталған терезелерден түсетiн табиғи және жасанды жарықтармен қамтамасыз
етiлуi қажет. ТЖК (табиғи жарықтандыру коэффициентi) қар көп түсетiн
аймақта 1,2(, ал басқа аймақта 1,5(-тен аз болмау керек, жарықтандыру
қатынасы – 3:1. Қабырғаны төбеге дейiн, не белгiлi бiр биiктiкке дейiн бояу
түстерi: ашық-көгiлдiр, ашық-жасыл, ашық-сұр, ашық-сары, ақшыл-бозғылт
түстер. Терезе жақтаулары мен терезе алды ақ түспен сырланады.
Монитор экранына қарсы қабырғаны қара (қою) түспен бояуға болмайды.
Жұмыс үстелдерiнiң түсi табиғи ағаш түстi, көгiлдiр, ашық-жасыл, ашық-
сұр болып келуi керек және жылтырамайтын болуы қажет. Терезеге қабырға
түсiмен сәйкес келетiн перделер (жалюздер) iлiнедi. Перделер табиғи жарықты
өткiзбейтiн және терезенi толық жауып тұратындай болуы керек және олар ауыр
матадан тiгiледi. Терезеге қара перделер iлуге тиым салынады!
Күндiзгi шамдар ДК экранына тура түспеу керек. Люминесценттiк шамдар
қатарлана орналасу керек, олар қуаттары 36 немесе 40Вт болатын ЛБ және ЛХБ
типтегi шамдар болады. ЛД және ЛДЦ типтi люминесценттiк шамдар қолдануға
рұқсат етiлмейдi!
Сұр ЛПО13, ЛЕЮ31, ЛПО 33 001 және 006, ЛСО02, ЛСО04 типтегi күндiзгi
шамдар сыртқы жағы жарқырамайтын, iшкi жағы металл болуы керек.
Информатика кабинетiне рұқсат етiлетiн жарықтандыру түрлерi:
▪ Жалпы люминесценттiк жарықтар және перделi терезелер – мониторлар
жағалай орналастырылған және ортаға 2 қатармен қойылған жағдайда;
▪ Аралас жарықтандыру (табиғи және жасанды) – 1-3 қатарлы жұмыс
орындары болатын және экран мен жұмыс үстелi жарық сәулелерiне
перпендикуляр орналасқан жағдайда;
▪ Табиғи жарықтандыру – жұмыс орындары бiр қатарда терезе жақтаулары
бар қабырғадан 0,8-1м қашықтықта орналасқан және экран сол қабырғаға
перпендикуляр орналасқан жағдайда.

Жарықтандыру деңгейiнiң мөлшерi
2-кесте

|Жұмыс түрi |Жұмыс iстеу |Жазықтық |ЛК жарықтануы |
|ДК-де жұмыс |Экран |В |200-300 |
|(сабақтар мен | | | |
|практика) | | | |
| |Пернетақта |Г |400-500 |
| |Үстел |Г |400-700 |
| |Сынып тақтасы |В |400-500 |

ДК пайдаланатын пәндерге қойылатын талаптар

Бейнетерминалмен жұмыс iстеу ұзақтығы бейнетерминалдың ерекшелiгiне,
оқушылардың жасына, жұмыстың басталу уақытына, үзiлiс ұзақтығына жұмыс
орнының дұрыс ұйымдастырылуына байланысты.
Жұмыс орнына дұрыс отыру төмендегi көрсеткiштерге сай болуы қажет.
Жұмыс ұзақтығы (экран центрiндегi жарықтану нүктесi 0,4мм-ден кем емес
өлшемдегi бейнетерминалдар үшiн):
▪ 5 сынып оқушылары үшiн – 15 минут;
▪ 6-7 сынып оқушылары үшiн – 20 минут;
▪ 8-9 сынып оқушылары үшiн – 25 минут;
▪ 10-11 сынып оқушылары үшiн, егер екi сабақ қатар жүрсе, бiрiншi
сабақта – 30 минут, екiншi сабақта – 20 минут.
Жұмыс ұзақтығы экран центрiндегi жарықтану нүктесi 0,5мм-ден кем емес
өлшемдегi бейнетерминалдар үшiн 30(-ке кемидi:
▪ 5 сынып оқушылары үшiн – 10 минут;
▪ 6-7 сынып оқушылары үшiн – 15 минут;
▪ 8-9 сынып оқушылары үшiн – 18 минут;
▪ 10-11 сынып оқушылары үшiн, егер екi сабақ қатар жүрсе, бiрiншi
сабақта – 20 минут, екiншi сабақта – 15 минут.
ДК қолданатын сабақтар саны бiр күнде 10-11 сыныптар үшiн 2-ден көп
емес, ал 5-9 сыныптар үшiн 1 сабақтан кем болмауы керек.
ДК-дi қолданатын сабақтар аралығындағы үзiлiстер 10 минуттан кем
болмау қажет.
Өндiрiстiк практика кезiнде күнделiктi ДК-мен жұмыс iстеу ұзақтығына
байланысты төмендегi өлшемдегi бейнетерминалдар қолданылады:
– 3 сағат – жарықтану нүктесi 0,4мм-ден кем емес өлшемдегi
бейнетерминалдар;
– 2 сағат – жарықтану нүктесi 0,5мм-ден кем емес өлшемдегi
бейнетерминалдар.
ДК қолданатын жоғарғы сыныптардағы факультативтiк және үйiрме жұмыстары
аптасына 2 академиялық сағаттан аспау керек.
ДК-мен жұмыс iстеу кезiнде әрбiр 20-25 минут аралығында көздiң
шаршағанын басу үшiн арнайы жаттығулар жасалу керек. 10-11 сынып оқушылары
үшiн информатика сабақтарының арасында дене шынықтыру үзiлiсiн жасау керек.
Көз және дене шынықтыру жатығуларының жиынтығын айына 1 рет ауыстырып отыру
ұсынылады.

Кабинеттi қолдану ережесi
1. Оқу кабинетi сабақтан 15 минут бұрын ашылуы керек;
2. Кабинетке оқушылар ауыспалы аяқ киiммен келуi керек;
3. Оқушылар кабинетке мұғалiм болған жағдайда ғана кiруге тиiс;
4. Кабинет әрбiр үзiлiс сайын желдетiлуi қажет;
5. Мұғалiм кабинеттегi сабақтар бiткен соң оны тазалатып отыруы керек.

Информатика кабинетiн безендiруге қойылатын талаптар
1. Кабинеттiң алдыңғы жағында Мемлекеттiк таңбаларды айқындайтын
материалдар мен тақырыптық қабырға материалы "Бүгiн сабақта" iлiнедi.
2. Тұрақты қабырға материалы ретiнде "Жаңа ақпараттық технология" тақырыбын
айқындайтын материалдар мен "Техника қауiпсiздiгiнiң бұрышы" болу керек.
3. Ауыспалы қабырға материалдары: Ақпараттық хабаршы, оқушылардың
шығармашылық жұмыстары.

Базалық программалық қамсыздандыруға қойылатын талаптар

Информатика кабинетiнде қолданылатын программалық қамсыздандыру 5 топқа
бөлiнедi:
- жүйелiк программалық қамсыздандыру;
- базалық ақпараттық технологияға негiзделген программалық
қамсыздандыру;
- жалпымәндi программалық құралдар;
- оқу процесiндегi программалық құралдар;
- мектептiң сұранысын қанағаттандыратын баспалық қызметке көмекшi
программалық қамсыздандыру.
Программалық қамсыздандырудың барлық топтарына қойылатын жалпы талаптар:
- лицензиялық келiсiм (программалық қамсыздандырудың қолданылу
тиiмдiлiгi);
- консультация беру мүмкiндiгi;
- қолданылатын есептеуiш техниканың архитектурасына, компьютерлер
типiне, класына және сипаттамасына сәйкестiлiгi;
- кез келген режимге және тiлдiк ортаға бейiмделген жұмыс жасау
қабiлеттiлiгi;
- интерфейсi;
- программалық қамсыздандырумен жұмыс жасауға арналған құжаттардың бар
болуы;
- қарiптердi пайдалану мүмкiндiгi;
- аппараттық және программалық құралдарға қойылатын барлық талаптарды
қанағаттандыруы.
Жүйелiк программалық қамсыздандыруға қойылатын талаптар
Жүйелiк программалық қамсыздандыруға келесi талаптар қойылады:
- операциялық жүйеге;
- операциялық қабықшаға;
- желiлiк программалық қамсыздандыруға;
- антивирустық құрылғыларға;
- ақпараттарды қалпына келтiру мен көшiру құралдары;
- операциялық жүйенiң немесе операциялық қабықшаның мүмкiндiктерiн
кеңейтетiн арнаулы программалар (утилиттер); дискеталарды баптауға
арналған жүйелiк программалық қамсыздандыру және оның құжаттары немесе
оны құру құрылғылары.
Базалық ақпараттық технологияға арналған программалық қамсыздандыруға
қойылатын талаптар
Орта мектепте информатиканың базалық курсында базалық ақпараттық
технологияға арналған программалық қамсыздандыру оқыту объектiсi болып
табылады. Аталған программалық қамсыздандыруды басқа пәндердi оқыту
процесiне де, әкiмшiлiк мiндеттердi шешу барысында да қолдануға болады.
Бұл топтардың құрамына келесi программалар енедi:
- мәтiндiк процессор;
- электронды кесте;
- деректер қорын басқару жүйесi;
- компьютерлiк графика жүйесi (компьютерлiк презентация);
- компьютерлiк телекоммуникациялармен жұмыс жасау жүйесi.
Аталған топтың программалары көп жағдайда офистiк пакеттер құрамында
болады. Жалпы бiлiм беретiн мектептерде базалық ақпараттық технологияны
қолдану формалары мен салалары сәйкес программалық қамсыздандыруға
қойылатын талаптарға сай анықталады.

Техникалық құралдар, оқу-көрнекiлiк құралдар тiзiмi
Информатика кабинетiндегi жиһаздар мен құралдар

| | |Бар саны | |
|Атаулары |Болу | |Ескерту |
|(өлшемi мен жағдайы) |керек | | |
| |саны | | |
| | |Инвентар-лық |Оның | |
| | |ведомость |iшiнде | |
| | |бойынша |жөнделген | |
|Оқушылардың жұмыс орындарының құралдары |
|Жүйелiк блок |9-15 | | | |
|Пернетақта |9-15 | | | |
|Тышқан |9-15 | | | |
|Ақпаратты кескiндеу құрылғысы |9-15 | | | |
|(монитор) | | | | |
|Мұғалiмнiң жұмыс орнының құралдары |
|Жүйелiк блок |1 дана | | | |
|Пернетақта |1 дана | | | |
|Тышқан |1 дана | | | |
|Iшкi жады құрылғысы |1 дана | | | |
|Ақпаратты кескiндеу құрылғысы |1 дана | | | |
|(монитор) | | | | |
|Мультимедиа құрылғылары |1 дана | | | |
|Графиктiк және символдық |1 дана | | | |
|ақпараттарды басу құрылғысы | | | | |
|(принтер) | | | | |
|Сканер |1 дана | | | |
|Демонстрациялық түрлi-түстi |1 дана | | | |
|бейнемонитор (экран өлшемi | | | | |
|диагональ бойынша) | | | | |
|Кабинеттiң жергiлiктi желiсiнiң|1 жиын-тық| | | |
|адаптерi және кабельдер | | | | |
|жиынтығы | | | | |
|ЗИП жиынтығы |1 жиын-тық| | | |
|Базалық программалық |1 жиын-тық| | | |
|қамсыздандыру : | | | | |
|Жүйелiк программалық | | | | |
|қамсыздандыру; | | | | |
|БАТ-на негiзделген программалық| | | | |
|қамсыздандыру: | | | | |
|мәтiндi к процессор; | | | | |
|электрондық кесте; | | | | |
|деректер қорын басқару жүйесi; | | | | |
|компьютерлiк графика мен | | | | |
|презентация жүйесi; | | | | |
|телекоммуникациялармен жұмыс | | | | |
|жүйесi (Интернет); | | | | |
|программалық құралдар | | | | |
|Қолданбалы программалық | | | | |
|құралдар: | | | | |
|Информатика курсын оқытуға | | | | |
|негiзделген программалық | | | | |
|құралдар; | | | | |
|Программалық құралдар; | | | | |
|Ақпараттық-әдiстемелiк | | | | |
|қамсыздандыру бойынша | | | | |
|программалық құралдар; | | | | |
|оқу мекемелерiн басқаруға | | | | |
|негiзделген программалық | | | | |
|құралдар; | | | | |
|оқу мекемелерiнiң баспа | | | | |
|қызметтерiне қосымша | | | | |
|программалық құралдар. | | | | |
|Магниттiк тасымалдаушы |100 дана | | | |
|(1 жылға) | | | | |
|Приборлар |
|Информатика кабинетiнiң |1 | | | |
|электрмен қамтамасыз ету |жиын-тық | | | |
|құралдары | | | | |
|Техникалық құралдар |
|Мультимедиялық проектор |1 дана | | | |
|Экран |1 дана | | | |
|Баспа көрнекiлiктерi |
|Демонстрациялық |
|Компьютерлiк технологияның |1 жиынтық | | | |
|даму перспективасы | | | | |
|Программалау тiлi |1 жиынтық | | | |
|ДЭЕМ-да жұмыс iстеу кезiндегi|1 жиынтық | | | |
|қауiпсiздiк талабы. | | | | |
|ЕТ-ның бағдарламалық |1 жиынтық | | | |
|қамсыздандыру құрамы мен | | | | |
|нұсқауы | | | | |
|Информатика мен түрлi пәндер |10-20 | | | |
|бойынша электрондық оқулықтар|жиынтық | | | |
|Базалық программалық |1 жиынтық | | | |
|қамсыздандырудың құрамы мен | | | | |
|мәнi | | | | |
|Оқушылар үшiн жеке |20-25 | | | |
|тапсырмаларға арналған |жиынтық | | | |
|үлестiрмелер | | | | |
|Транспаранттар |
|ДК-дiң құрылғысы мен жұмыс |1 жиынтық | | | |
|жасау принциптерi | | | | |
|ЭЕМ-да ақпараттарды |1 жиынтық | | | |
|түрлендiру | | | | |
|Жай командаларды түрлендiру |1 жиынтық | | | |
|Қайталау командасын |1 жиынтық | | | |
|түрлендiру | | | | |
|Тармақталу командасын |1 жиынтық | | | |
|түрлендiру | | | | |
|Программалау тiлiнiң негiзгi |1 жиынтық | | | |
|элементтерi | | | | |
|ЭЕМ-да программаны орындаудың|1 жиынтық | | | |
|кескiнi | | | | |
|Графиктiк ақпараттармен ДК-де|1 жиынтық | | | |
|жұмыс | | | | |
| Басқа да құрал-жабдықтар |
|Магниттiк тасымалдаушылар |Сынып саны | | | |
|қорапшасы |бойынша | | | |
|CD,DVD, магниттiк |1 дана | | | |
|тасымалдаушылар сақталатын | | | | |
|сейф | | | | |
|Басып шығаруға қажеттi |100 | | | |
|қағаздар | | | | |
|Арнайы жи¿аздар жиынтығы (екi|12-15 | | | |
|орынды оқушы үстелi және екi |жиынтық | | | |
|орындық) | | | | |
|Мультипроектор мен басу |1 жиынтық | | | |
|құрылғысын қоятын орны бар | | | | |
|арнайы мұғалiм үстелi | | | | |
|Маркерлiк тақта |1 жиынтық | | | |
|Мұғалiм орындығы |2 дана | | | |
|Оқу көрнекiлiк құралдарын |2 дана | | | |
|салатын шкаф | | | | |
|Оқу-көрнекiлiк құралдары мен | | | | |
|дидактикалық материалдардың |1 жиынтық | | | |
|тақырыптық картотекасы | | | | |
|Техника қауiпсiздiгi бойынша |1 дана | | | |
|кiрiспе және мерзiмдi нұсқау | | | | |
|журналы | | | | |
|Есептеуiш техниканы қолдану |12 дана | | | |
|туралы әрбiр жұмыс орнының | | | | |
|журналы | | | | |
|Машинаның iстен шығуын және |1 дана | | | |
|жөнделуiн тiркеу журналы | | | | |
|Кабинет құралдарының есебi |1 дана | | | |
|жөнiндегi инвентарлық кiтапша| | | | |
|Алғашқы жедел жәрдем көрсету |1 дана | | | |
|қобдишасы | | | | |

Қосымша 1

Директордың оқу процесiн ақпараттандыру бойынша орынбасарының қызметiне
қойылатын талаптар

Нормативтiк-ұйымдастырушылық аспектiсi бойынша директордың оқу
процесiн ақпараттандыру бойынша орынбасарының мамандығына мын талаптар
қойылады:

орта бiлiм беру жүйесiн ақпараттандырудың мемлекеттiк бағдарламасының
мақсаттары мен мiндеттерiн және оны жүзеге асырудың әдiстерiн;

бiлiм берудi ақпараттандырудың негiзгi бағыттары мен келешегiн;

Қазақстан Республикасының орта бiлiм беру жүйесiн ақпараттандырудың
Мемлекеттiк бағдарламасының әдiстемелiк талаптарын және оны ұйымдастыруды
мектеп әкiмшiлiгiмен, облыстық (қалалық) мұғалiмдер бiлiмiн жетiлдiру
институтының кабинетiмен және ақпараттандырудың аймақтық орталықтарымен
бiрлесе отырып, орындауды;

орта мектептер үшiн информатикадан Мемлекеттiк бiлiм беру стандартының
талаптарын сақтауды;

Мемлекеттiк бiлiм беру стандартының талаптарына сай оқушылардың дайындық
деңгейiн қамтамасыз етудi;

Информатика пәнiнен мамандыққа баулу курстарының талаптарына сай
оқушылардың таңдауы бойынша кәсiптiк қызметтерiн ұйымдастыруды;

Материалдық-техникалық базаға сәйкес мектепте бiлiм беру процесiн
ақпараттандыруды iске асыруды;

өзiнiң мамандығын үздiксiз көтерудi (пән бойынша жаңа әдебиеттердi оқу,
аймақтық орталықтар мен облыстық (қалалық) мұғалiмдер бiлiмiн жетiлдiру
институтының кабинеттерi ұйымдастырған курстарда, семинарларға,
конференцияларға, көрмелерге және байқауларға);

жаңа типтi компьютерлiк техника мен ақпараттық технологияны пайдалана
отырып, информатиканы оқытуға талдау жасауды;

ақпараттық орталық пен облыстық (қалалық) мұғалiмдер бiлiмiн жетiлдiру
институтының кабинетiмен мектептiң өзара қарым-қатынасын (келiсiм-шарттар
жасауға, программалық-әдiстемелiк жинақтарды алуға, оқытуды
ұйымдастыруға, техникалық жөндеу жұмыстарын) қамтамасыз етудi;

мектеп әкiмшiлiгiмен келiсе отырып, Қазақстан Республикасының орта бiлiм
беру жүйесiн ақпараттандырудың Мемлекеттiк бағдарламасын жүзеге асыру
мақсатында шаруашылық келiсiм-шарттарын ұйымдастыруды;

информатика кабинеттерiн жаңа типтi компьютерлiк техникамен және
телекоммуникациялық желiлермен (жергiлiктi байланыс, глобальды, Интернет
және т.б.) жабдықтаудағы ерекшелiктерiнiң мәнi мен қызметтерiн;

техника қауiпсiздiгiн, еңбектi сақтау және өрттен қорғау ережелерi мен
талаптарын орындауды;

жаңа типтi компьютерлiк техниканы пайдалана отырып, бiлiм беру процесiнде
оқушылардың өмiрi мен денсаулығын қорғауды;

оқыту құралы ретiнде компьютердiң дидактикалық мүмкiндiктерiн
пайдалануды;

бiлiм берудi ақпараттандыру жағдайында оқытудың әдiстерi мен түрлерiн,
бiлiм беру мазмұнын жаңартуды;

бiлiм беру мен оны дамытуда ақпараттық технологияға негiзделген
педагогикалық технологияның құрылымын;

үйрету программаларын құрудың психологиялық-педагогикалық аспектiлерiн;

бiлiм беру мен оны дамытуда ақпараттық технологияға негiзделген
педагогикалық технологияның тиiмдiлiгiн зерттеудi: педагогикалық
программалық құралдар пакетiнiң талаптарына сай оның тиiмдiлiгiн анықтау
белгiлерiн жасақтау, телекоммуникациялық желiлердiң ролiн зерттеу сабақты
және сабақтан тыс жұмыстарды ұйымдастырудың жаңа формаларын зерттеудi;

оқушылардың дайындық деңгейiне диагностикалық талдау жасауды;

- ЭЕМ-ның желiлерiнде, байланыс құралдарында және компьютерлiк
телекоммуникациялық жүйелерде жұмыс жасауды;
- басқа оқу орындарындағы жаңа ақпараттық технологияны енгiзудiң iс-
тәжiрибелерiн зерттеудi;
- баспа беттерiнде аудан, облыс (қала) көлемiндегi мектептердiң iс-
тәжiрибесiн тарату;
- программалық-әдiстемелiк құралдарды техникалық және әдiстемелiк
жағынан қамтамасыз етудi.

Қосымша 2
Информатика мұғалiмдерiнiң мамандығына қойылатын талаптар

Ақпараттандыру бағдарламасында информатика мұғалiмi басты роль
атқарады. Ол арқылы мектепте есептеуiш техникасын меңгеру мен оны енгiзу
процестерi жүргiзiледi. Онда:
1. информатика пәнiн оқушыларға үйрету;
2. компьютерлiк техниканың аппараттық-программалық құралдарының
үзiлiссiз өзгеруiне информатиканың бiлiм мазмұнын бейiмдеп,
өткiзу.
Информатика мұғалiмi мiндеттi түрде физика-математика немесе сәйкес
техникалық мамандығы бойынша жоғары бiлiмдi болу керек. Ақпараттандыру
бағдарламасы мен Мемлекеттiк бiлiм стандарты қойған талаптары мен
мiндеттерiне сай педагогикалық әдiстерi мен тәсiлдердi, пәндiк оқытудың
әдiстерi жөнiнде жеткiлiктi бiлiммен қарулануы қажет.
Информатика мұғалiмiнiң мамандық дайындығына сәйкес қойылатын талап
екi аспектiде қарастырылады:
- әдiстемелiк;
- арнаулы бiлiмдермен.
Әдiстемелiк аспектi бойынша мұғалiм мынаны бiлуi керек:
- педагогикалық және ғылыми-әдiстемелiк мiндеттердi жалпы теориялық
пәннiң негiзiнде шешудi;
- бiлiм берудi ақпараттандырудың психологиялық-педагогикалық
негiздерiн;
- психологиялық-педагогикалық және ғылыми-әдiстемелiк әдебиеттердi
өз жұмысына пайдалануды;
- мектепте информатика пәнiн оқытудың әдiстемесi мен тәрбие
жұмыстарын меңгерудi;
- информатика курсы бойынша оқу-әдiстемелiк жинақтарға (оқу
бағдарламасы, оқулықтар, әдiстемелiк нұсқаулар мен құралдар және
программалық қамсыздандыру) салыстырмалы сипаттама жасауды;
- үйрету программаларын оқытудың теориясы мен қағидаларын;
- оқытуда компьютерлiк техниканы пайдаланып, танымдық қызметiн
қалыптастырудың түрлерiн;
- информатиканың пәндiк ерекшелiгiн ескере отырып, оны оқытудың
тиiмдiлiгiн арттыруда деңгейлiк саралап оқытуды пайдалануды;
- оқушылардың танымдық қызығушылығын, даралап және ұжымдық жұмыс
жасау формаларын бiрлестiре қалыптастыруды;
- жан-жақты бағытталған жұмыстарды жасауда оқушылардың қабiлетiн
айқындауды.

Арнаулы бiлiмдер аспектiсi бойынша мұғалiм мынаны бiлуi керек:

Теориялық информатика саласы бойынша:

- ақпараттың жалпы теориясы, оны өлшеу әдiстерiн, математикалық
ақпараттық модельдердi, математикалық логиканы, ақпараттық
жүйелер түсiнiгiн, ақпараттық жүйелер мен технологияны
жасақтаудың теориялық элементтерiн;
- ЭЕМ-ның даму буындарын және құру принциптерiн, элементтiк базаны;
- алгоритмдер теориясы.

Ақпараттандырудың техникалық және программалық құралдар саласы
бойынша:
- дербес ЭЕМ-ды аппараттық және программалық қамсыздандыруды;
- дербес ЭЕМ-ды мамандық деңгейде басқаруды, қажеттi программалық
қамсыздандыруды орната бiлудi;
- операциялық жүйе мен ортаны, программалау тiлдерi мен жүйелерiн,
сервистiк қабықшаны, қолданушының интерфейс жүйелерiн, есептеу
мен ақпараттық ортаны және онда мамандық деңгейде жұмыс жасауды;
- мәтiндiк, графиктiк және музыкалық редакторларды, мәлiметтер
қорны басқару жүйесi мен электрондық кестелерде жұмыс жасауды;
- ЭЕМ-нiң желiлерiнде, байланыс құралдарында және компьютерлiк
телекоммуникациялық жүйелерде жұмыс жасауды;
- мамандыққа баулу курстары бойынша арнаулы құрал-жабдықтармен
(сканер, көшiру аппараты, диктофон, құжаттарды өңдеудi басудан
кейiнгi құрал-жабдықтар, арнаулы программалық қамсыздандыру)
жұмыс жасауды.

Ақпараттық технология саласы бойынша:

- мамандық деңгейде программалауды, модельдеудi және кескiндеудi;
- аппараттық және программалық қамсыздандыруды басқару және
диагностикалық программаларды қолдануды;
- әр түрлi ақпараттық тасымалдаушылар мен жинақтауды пайдалануды;
- ақпаратты қорғау құралдарын пайдалануды;
- әр түрлi ақпараттық ресурстарды пайдалануды.

Әлеуметтiк информатика саласы бойынша:

- қоғамның ақпараттық құрылымын, ақпараттық қоғамның дамуы мен
қалыптасу проблемаларын және заңдылықтарын, ақпараттық
қауiпсiздiк проблемаларын;
- ақпараттық қоғамда демократиялық проблемалар мен оларды шешудi;
- оқушыларды ақпараттық мәдениетке тәрбиелеудi.

Қосымша 3

Көз жаттығулары

I-нұсқа

1. Көздi өте қатты қысып жауып, ақырын асықпай ашу керек. Демалыс қалыпты.
Осы жаттығуды 1-6 рет қайталау керек.
2. Мұрын ұшына қарап және көзқарасты 1-4 рет толық қалыпты дем алғанға
дейiн тоқтату керек. Көз ауырғанға дейiн қарауға болмайды. Одан кейiн
алысқа көз жiберу керек. 1-6 рет қайталау керек.
3. Басты қозғалтпай жоғары-тура-төмен, оңға-тура-төмен қарау керек, осы
жағдайда аталған әрекеттердi диагональдi жақтарға да жасау керек.
Барлық жаттығуды 1-6 рет қайталау керек.

II- нұсқа
1. Көздi қысып жауып, кең асықпай ашу керек. Осы жаттығуды 1-6 рет қайталау
керек.
2. Көз көруiн жақсарту үшiн мұрынның ұшына қарау керек, 1-4 рет қайталау
керек, содан кейiн алысқа көз жiберу керек. Осы екi жағдайда да
көзқарасты бiрнеш секундқа тоқтату керек. 1-6 рет жаттығуды қайталау
керек.
3. Басты қозғалтпай, жәймен айналдыра көздi солға-төмен-жоғары-оңға қарау
арқылы жаттығуды жасау керек. 1-6 рет қайталау керек.
4. Басты қозғалтпай, көзқарасты жоғары 1-4 рет тоқтату керек, одан кейiн
тура алысқа көз жiбреiп 1-6 рет қайталау керек. Осылай солға-төмен-жоғары-
оңға қарау арқылы жаттығуды жасау керек. 1-6 рет қайталау керек. Сосын
оңға-жоғары-солға-төмен қарау арқылы, даигональдi жақтарға да жаттығуды
жасау керек. 1-6 рет қайталау керек.
III - нұсқа
1. Көзге салмақ түсiрмей 10-15 рет жыпылықтату керек.
2. Басты қозғалтпай, тiк еқарау, бiрнеше секнуд көзқарасты тоқтату, одан
кейiн солға бiрнеше секунд және тура қарау керек. Көзқарасты бiрнеше
секундқа жоғары көтеру, төмен түсiру, көз бұлшық еттерiне күш түсiрмей,
тура қарау. Осы жаттығуларды 1-6 рет қайталау.
3. Оңға қарай, тура солға көзбен айналу қозғалыстарын жасау. Жасалу тездiгi
орташа болу керек. 1-4 рет қайталау керек. Көзқарасты тура қарау. 11-6
рет қайталау.

Қосымша 4

Дене шынықтыру жаттығуларының жиынтығы

Дене шынықтыру қозғалыс жылдамдығы мен белсендiлiгiн жоғарлатады,
жүйке, жүрек қан-тамыр, дем алу және бұлшық ет жүйелерiнiң қызметiн қалыпқа
келтiредi, жалпы шаршағандық пен күйзелiстi ақыл-ойдың жұмыс iстеу
қабiлеттiлiгiн көтередi.
1. Дене шынықтыру жаттығулары.
Жаттығу 4-6 рет қайталанады, екпiн орташа.
Бiр орында тұрып жүру 20-30 секунд.
1. Бастапқы қалып-тiк тұру;
1-қолдар алға, алақан төменге, 2-қолдар екi жаққа, алақан жоғарыға, 3-
аяқтың ұшымен жүру, қолдар жоғарыға, секiру, 4-бастапқы қалып
2. Бастапқы қалып-аяқтар алшақ, иықтың тұсында.
1-3 артқа иiлу, қолды арқаға ұстау, 3-4- бастапқы қалып.
3. Бастапқы қалып-аяқтар иықтың тұсында.
1-қолды төбеге қойып, кеуденi оңға түру; 2-кеуденi бастапқы қалыпқа
әкелу, қолды екi жаққа жiберiп, басты шалқайтып, алға иiлу; 3-бойды түзету,
қолды төбеге қойып, кеуденi солға бұру. 4-бастапқы қалып, бойды түзету,
қолды төбеге қойып кеуденi оңға бұру.
4. Бастапқы қалып-аяқтар алшақ, қолын белде ұстау,
1-4-кеуденi оңға, дөңгелене айналдыру; 5-8-кеуденi солға дөңгелене
айналдыру.
5. Бастапқы қалып-тiк тұру.
1-қолды екi жаққа ұстап, оң аяқпен артқа бұлғау; 2-бастапқы қалып; 5-8-
қолды екi жаққа ұстап, сол аяқпен артқа бұлғау.
6. Бастапқы қалып-аяқтар алшақ, қолмен белдi ұстау;
1-3-басты алға еңкейiп, оңға айналдыру; 4-бастапқы қалып; 5-8-басты
артқа еңкейтiп, солға айналдыру.

2. Дене шынықтыру жаттығулары.

Бiр орында жүру-20-30 секунд. Екпiн орташа.
1. Бастапқы қалып-тiк тұру, қолды басқа қоямыз.
1-2-аяқтың ұшымен тұрып секiру, шынтақты артқа беру. 3-4-табанымен тұру,
жайлап алға еңкейiп, шынтақты алға ұстау;
2. Бастапқы қалып-тiк тұру.
1- 1 қадам оңға, қолды екi жаққа ұстау, 2-қолды басын алақанмен жоғарыға
қарай ұстау, 3-сол аяқты қойып, қолды жоғары көтеру, 4-қолмен екi жаққа
және төменге доға жасап қозғау кеуденiң алдыңғы жағын ала кесе-көлденең
еркiн қимылдар жасау.

Қосымша 5
Техника қауiпсiздiгiнiң ережелерi

Информатика кабинетiнде қымбат бағалы, күрделi, ұқыпты ұстауды қажет
ететiн құрылғы-PENTIUM компьютерлерi орнатылады.
Техникаға ұқыпты көңiл бөлу керек, кабинетке асықпай, итермелемей,
компьютер тұрған үстелдерге соқтықпай жаймен кiру қажет, жұмыс үстелiнде
ЭЕМ-ның құрамды бөлiктерi-жүйелiк блок, пернетақта, монитор (дисплей)
орнатылған.
Жұмыс кезiнде монитордың электр желiлерi өте үлкен кернеумен жұмыс
iстейдi. Құрылғыға, электр желiлерi мен мониторға дұрыс көңiл бөлмеу
құрылғының күйiп кетуiне, электр тогымен зақымдануға алып келедi.
1. Қатаң түрде тиым салынады.
▪ Бiрiктiрiлген желiлердiң жалғасқан жерлерiн қозғауға;
▪ Экранға және монитор мен пернетақтаның сырт жағына тиiсуге;
▪ Мұғалiмнiң рұқсатынсыз құрылғыны қосып өшiруге;
▪ Монитор мен пернетақтаның бетiне дискiлер, кiтап, дәптерлер қоюға;
▪ Су киiммен, дымқыл қолмен жұмыс iстеуге.
2. Жұмыс жасап отырған кезде ДК-ден ақау табылса, күйiк иiсi шықса немесе
дереу құрылғымен жұмысты тоқтатып, мұғалiмге хабарлау қажет. Өрт
сөндiруге көмек көрсету қажет;
3. ДК жұмыс жасау алдындағы қауiпсiздiк ережесiнiң талаптары:
▪ ДК-дi iске қосу кезiнде оның көзге көрiнiп тұрған бұзылған,
зақымданған жерлерi бар-жоғына көз жеткiзу қажет;
▪ Монитор экранындағы берiлген ақпараттарды қабылдағанда, пернетақтамен
жұмыс iстегенде еңкеймей, кеуденi тiк ұстап, назарыңыз экран ортасында
болатындай етiп орналастыру қажет;
▪ Мұғалiм тапсырмасы мен түсiнiктемесiн мұқият тыңдап, жұмыстың мақсаты
мен нәтижесiн ұғыну керек, қажет болған жағдайда мұғалiмге беру керек;
▪ Жұмысты тiркеу журналына ДК-де жұмысты бастау уақытын толтыру керек,
жұмысты мұғалiмнiң рұқсатымен ғана бастау керек.
4. ДК-де жұмыс iстеу барысында монитор экраны электромагниттiк сәуле шығару
көзi болып табылады, сондықтан экранға өте жақын отыру көзге жайсыз әсер
етедi, жұмыс iстеу қабiлеттiлiгiн төмендетiп шаршатады.
ЭЕМ-мен жұмыс iстеу кезiнде одан 60-70см қашықтықта, бiрақ монитор
экранынан кем дегенде 50см қашықтықта қисайып, еңкейiп, жатып алмай, дененi
тiк ұстап отыру қажет. Тұрақты көзәйнегi бар оқушылар көзәйнекпен жұмыс
iстеуi керек.
ДК-де жұмыс iстеу үлкен назар аударып, айқын қимылдар жасап, өзiн-өзi
бақылап отыруды қажет етедi.
Әлсiз жарықтандырылған және адам өзiн-өзi нашар сезiнген жағдайда жұмыс
iстеуге болмайды.

5. ДК-де жұмыс iстеу кезiнде қойылатын талаптар.

▪ ДК-де жұмыс iстеу ережелерiн қатаң сақтап, мұғалiм тапсырмасын
мұқият орындау керек;
▪ Құрылғының бүлiнбеуi мен бұзылмауын қадағалау керек. Жұмыс жасап
отырған кезде құрылғылардан ерекше дыбыс шықса немесе ол өздiгiнен
өшiп қалса, бұл туралы мұғалiмге хабарлау керек;
▪ Пернетақта түймешiктерiн қатты соқпай, жәймен басу керек;
▪ Егер компьютер iске қосылмай тұрса, пернетақтаға тиiспеу оны
қолданбау қажет;
▪ Пернетақтада таза қолдарымен жұмыс iстеуi қажет;
▪ құрылғының бұзылған жерiн өздiгiмен қалыпқа келтiруге тырыспау
керек;
▪ Кабинетке бөгде адамдар келсе, жұмыс орнынан тұрмай-ақ қоюға болады.

ДК жұмыс iстеу соңындағы қойылатын талаптар.

▪ ДК-дi мұғалiмнiң рұқсатымен өшiру қажет;
▪ Жұмысты тiркеу журналына жұмысты аяқтау уақытын толтыру керек;
▪ Құрылғыны таза, жұмсақ матамен сүрту қажет;
ДК-де жұмыс iстеу ережелерiн бiлу және ол ережелердi сауатты түрде
орындау келеңсiз жағдайлардан сақтандырады, бiлiм мен бiлiк дағдыларын
табысты жетiк меңгеруге, мемлекеттiк мүлiк – компьютерлiк техника мен
құрылғыларды қорғап сақтай бiлуге үйретедi.
ДК-де жұмыс iстеу ережелерiн орындамау тәртiп пен реттiлiктi өрескел
бұзу болып табылады.

Қосымша 6

Электр тогымен зақымданған жағдайда көрсетiлетiн алғашқы медициналық көмек.

Электр тогына соғылғанда III-IV дәрежедегi күйiк және естен тануға
дейiнгi органикалық және функционалдық өзгерiстер болмаса, оның шамалы
ауыртатыны сезiледi.
Электр тогымен зақымданған жағдайда токты тез ажырату қажет,
зақымданушыны көмек көрсетушiлерге зиян келмейтiн, оларғы ток
таралмайтындай сақтандыру шараларын сақтай отырып, электр желiлерiнен, ток
әсерiнен босату керек (зақымданушыны резина қолғаппен немесе қолмен құрғақ
матамен орап алып, құрғақ тақтай мен кiлемшеде тұрып токтан ажырату).
Электр тогымен зақымданған жағдайда ең алдымен зақымданушының дем алысы
мен жүрек, қан-тамыр жүйесi жұмысына назар аудару қажет. Жүрек соғысы мен
дем алысы тоқтап қалған жағдайда дереу жүрекке массаж жасау (төс сүйегiнiң
ортасының сол жағына қарай минутына 40-60 рет алақанмен тез-тез басу) және
ауызбен ауызға дем алдыру (алдымен зақымданушының аузын жауып, терең
көкiрек кере дем алып, зақымданушының аузына демдi марлi немесе таза қол
орамалмен жiберу) немесе мұрынмен мұрынға дем жiберу қажет.
Қолдан дем алдыру минутына 16-18 рет жиiлiкпен жүргiзiледi. Сонымен
қатар, арнайы жедел жәрдем тобы шақырылады.
Жүрекке массаж жасау мен қолдан дем алдыру зақымданушының дем алысы
қалыпқа келгенше, не арнайы көмек көрсетiлгенше жүргiзiледi.
Жүрек соғысы мен тыныс алысы әлсiреген жағдайда таза ауамен
тыныстандыру керек, мақтамен мүсәтiр спиртiн иiскетiп, аузына шай қасықпен
(немесе 25 тамшы) кордиамин құю, жағын шапалақтау қажет.
Терiге зақым келген жағдайда оны таза таңғышпен таңып, зақымданушыны
дәрiгерге көрсету қажет. Күйген терiнi зеленкамен және марганцовканың
қызғылт ерiтiндiсiмен сүрту керек.
Информатика кабинетiнде дәрiгер келгенге дейiнгi алғашқы жедел жәрдем
көрсету қобдишасы болуы қажет, оның құрамының қандай болуы керектiгi № 7
қосымшада көрсетiлген.

Қосымша 7

Алғашқы дәрiгерлiк көмек қорабындағы қажеттi заттар тiзiмi

|Дәргерлiк құралдар мен |Қолданылуы |Саны |
|дәрi-дәрмектiң түрi | | |
|Жеке таңуға арналған |Таңу үшiн |3 дана |
|антисептикалық пакеттер | | |
|Бинттер |Жарақатты таңу үшiн |3 дана |
|Пакеттегi мақта |Жарақатты сүрту, таңу мақсатында |3 дана |
|Қан кетудi тоқтату орамы |қан кетудi тоқтату мақсатында |1 дана |
|Йод ерiтiндiсi |Жарақаттың, жараның, iсiктiң |1 флакон |
| |жан-жағына жағку үшiн | |
|Нашатыр спиртi |Естен танып қалған жағдайда |1 флакон |
| |мақтаға 2-3 тамшы тамызып, | |
| |мұрнына иiскету | |
|2-4% бор қышқылының |Көздi шаю үшiн, күйген жағдайда |1 флакон |
|ерiтiндiсi |көздi сүрту үшiн | |
|1% спирттiк брилиантты жасыд |Терiдегi әр түрлi жарақатқа, |1 флакон |
|ерiтiндi |жараға жағу үшiн | |
|Кардиомин |Орталық нерв жүйесiн, жүрек |1 флакон |
| |соғысын, тыныс алуды қалпына | |
| |келтiру үшiн 25 тамшы (1 шәй | |
| |қасық) | |
|Резина қолғап | |1 пар |
|Калий магранциялық қышқылы |Терi сыртының жарақатына жағу |1 флакон |
|(марганцовка) |үшiн | |
|Жабысқақ пластырь | |1 дана |

Қосымша 8

Дербес компьютерде жұмысты ұйымдастыру

ДК-мен жұмыс жасағанда дұрыс отыру керек. Қолданушы басын аз еңкейтiп(5-
70), отырған орындығына арқасын сүйеп, тiк отыру керек. Шынтақты қолға,
иыққа күш түсiрмес үшiн столға тiреп отыру керек. Иық пен шынтақтың, тiзе
мен белдiң арасындағы бұрыш 900 кем болмау керек.
Көз деңгейi экранның ортасына немесе одан 2/3 биiктiкте болу керек.
Көзқарас экранның ортасына перпендикуляр, ал көзқарастың көлденең
кеңiстiкте ауытқуы +50 - -50 аралығында болу керек, кей жағдайда +100- -100
аралыққа дейiн рұқсат етiледi. Көлденең кеңiстiкте экранның дәл ортасынан
тиiмдi қарау аймағы +150—150 аралғында болу керек, рұқсат етiледi+300—300
дейiн. ДК экраны шет жақта орналасқан жағдайда, ондағы ақпаратты көруде
қарау бұрышы эранның жоғары жағынан қарау шектеулiгi 450 кем болмау керек.
Осы талапты екi адам бiр компьютерде жұмыс жасағанда қатаң сақтау керек.
Қарау бұрышы үлкен болған сайын, бейнемонитор экранынан ақпаратты қабылдау
жеңiл және көз шаршауы да аз болады.
Жақыннан тек көзiлдiрiкпен көретiн оқушылар, ДК тек көзiлдiрiкпен жұмыс
жасау керек.

Қосымша 9

Оқушыларға еңбек қауiпсiздiгi ережесi жайлы мағлұмат беру жайындағы
ұсыныстар

Оқушылардың саналы түрде қауiпсiздiк ережесiн ұғыну және орындауда
дұрыс және қауiпсiздiк әдiстерiн пайдалану мақсатында тәрбиелеу үшiн
мұғалiмдер оларға нұсқаулар беру керек.
Еңбек қауiпсiздiгi жайлы нұсқау беру мен оқыту оқушыларға кiрiспе
сабақта, одан кейiн ДЭЕМ-мен практикалық жұмыстың алдында жүргiзiлу керек.
Кiрiспе сабақта мұғалiм оқушыларды кабинеттiк күн тәртiбi ережесiмен,
техника қауiпсiздiгi және еңбек тазалығы, онда жұмыс барысында кездесетiн
қауiптi жағдайлар, лардан сақтану жолдары таныстыру керек.
Кiрiспе сабақты кабинет меңгерушiсi (мұғалiм) лекция түрiнде, ССБТ
стандартының қабылданған бағдарламасы бойынша қазiргi кездегi жұмыс жасап
тұрған ЕТК-гi техника қауiпсiздiк ережесi жайлы әңгiмелесу, сонымен қатар
осы кабинеттiң меңгерушiсi және кәсiподақ ұйымының енгiзген кабинет
ерекшелiктерi жайлы түсiндiру.
ДЭЕМ жұмыс алдындағы нұсқау кiрiспе нұсқаудың толықтыруы болып
есептеледi және оның мақсаты оқушылардың жұмыс орнын дұрыс ұйымдастыру мен
реттеу, керектi құралдар мен қоршаулардың қызметiн, жұмыстың қауiпсiздiк
әдiстерi мен қорғану құралдарын дұрыс пайдалану, жұмыс жасау кезiндегi
қауiптi жағадйларды, жұмыс iстеп отырған адамның мiндеттерiн, дұрыс ереженi
орындамаған жағдайлардағы қауiптi жағдайлар мен оларды шешу жолдарын
түсiндiредi. Жұмыс орнындағы кiрiспе мағлұмат еңбек тәртiбi ережесiне
сәйкес жүргiзiледi, ол ереже ССБТ стандарты ұсынып және оқыту мекемесiнiң
басшылығы мен кәсiподақ ұйымының келiсiмiмен бекiтiлген.
Жұмыс орнындағы кiрiспе нұсқау еңбек қауiпсiздiгi жайлы нақты, дәл
ережелерден тұруы керек және керек жағдайда көрнекi түрде кейбiр жағдайлар
көрсетiлуi керек.
Жұмыс орнындағы кiрiспе нұсқау аяқталған соң және оқушының нұсқауды
меңгергенiне толық көзi жеткен жағдайда мұғалiм оқушының өз бетiмен жұмыс
iстеуiне рұқсат етедi.
Жұмыс iстеу барысында мұғалiм болмаса лаборант әр оқушының нұсқаудағы
қауiпсiздiк ережесiн дұрыс орындауын жүйелi түрде қадағалап отыру керек.
Нұсқаудың өтiлуi жайлы барлық мәлiмет сынып журналына, сыныптан тыс
жұмыс кезiнде арнайы журналға тiркеледi.

Оқушылардың ЕТК-гi сабақ кезiндегi және сыныптан тыс жұмыс кезiндегi
ережесi нұсқауы жайлы

ЖУРНАЛ

|№ |Нұсқаудан |өтiл |сынып |Нұсқаудың |Нұсқауды |Нұсқауды |Нұсқауды |
| |өткен |ген | |мазмұны |өткiзушiнiң |өткiзушi |алушының |
| |адамның |уа-қыт| | |аты-жөнi, |нiң қолы |қолы |
| |аты-жөнi |ы | | |қызметi | | |
|1 |2 |3 |4 |5 |6 |7 |8 |
| | | | | | | | |
| | | | | | | | |
| | | | | | | | |
| | | | | | | | |
| | | | | | | | |
| | | | | | | | |
| | | | | | | | |
| | | | | | | | |
| | | | | | | | |
| | | | | | | | |
| | | | | | | | |
| | | | | | | | |
| | | | | | | | |
| | | | | | | | |
| | | | | | | | |
| | | | | | | | |
| | | | | | | | |
| | | | | | | | |
| | | | | | | | |
| | | | | | | | |
| | | | | | | | |
| | | | | | | | |
| | | | | | | | |
| | | | | | | | |
| | | | | | | | |
| | | | | | | | |
| | | | | | | | |
|Ескерту: оқушылар журналға қолды тек 7-сыныптан бастап қояды |

Информатика кабинетiнде жұмыс жасайтын лаборанттың қызметтiк мiндеттерi

1. Лаборант кабинет меңгерушiсiнiң қарамағында болып, оның алдындағы оқу
құрылғыларының дұрыс қолданылуы мен сақталуына есеп берiп отыруы тиiс.

2. Лаборант кабинеттiң жұмыс жүйесiн бiлуi керек және ондағы
құрылғылардың, бағдарламалық және көрнекi құралдардың күтiмiне,
сақталуына жауапты
3. Мұғалiмнiң жоспары және басшылығымен лаборант сабаққа қажеттi
құралдарды дайындайды, есеп жүргiзедi, инвентаризациялық тiркеу
жүргiзедi.
4. Лаборант оқушылардың техника қауiпсiздiгi ережесiн сақтауына, өртке
қарсы және алғашқы дәрiгерлiк көмек көрсету құралдарының әрдайым
дайындығын қамтамасыз етедi.
5. Лаборант журналға сабақтың басталу және аяқталу уақытын, жұмыс
кезiнде техниканың iстен шығуын тiркейдi, сонымен қатар кабинет
меңгерушiсiмен бiрiгiп техниканың қарапайым ақауларын қалыпқа
келтiредi.
6. Лаборант жеке қолданушыларға арналған халат, резина қолғаптарды және
орамалды қабылдап алуы тиiс. Сонымен қатар лаборанттың құралдарды
әрдайым сүртетiн орамалы болады және оған сабын берiлiп тұрады.
7. Лаборант өз бiлiм мен бiлiктiлiгiн әрдайым үзiлiссiз дамытып, көтерiп
отыру керек. Әр жыл сайын негiзгi техникалық қауiпсiздiк ережесi
бойынша (мұғалiм қабылдайды) тексеруден өтедi; осы тексеру қорытындысы
арнайы журналға тiркелуi тиiс.
8.Жұмыс күнiнiң соңында барлық компьютерлердiң, судың өшуiн, барлық ток
көздерiнiң сөндiрiлуiн қадағалайды.

“Бекiтемiн”
“Келiсемiн”
Мектеп директоры ___________________
________________ басқармасы

“___” ___________ 20___ ж. “_____” _______ 20
ж.

ИНФОРМАТИКА

ОҚУ КАБИНЕТIНIҢ
ҚҰЖАТЫ

_______________________________________________________
мектеп №

__________________________________________

аудан, қала

____________ жыл.

1. ____________________________________________________________________
кабинет меңгерушiсiнiң аты-жөнi, санаты, еңбек стажы
____________________________________________________________

2. __________________________________________________________
кабинетте жұмыс iстейтiн мұғалiмдердiң аты-жөнi, санаты, еңбек стажы
____________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________
____________

3. __________________________________________________________
кабинет құрылған күн

4. __________________________________________________________
кабинет қай сыныптар үшiн жабдықталған

5. __________________________________________________________
кабинетке берiлген бөлме саны, соның iшiнде лаборант бөлмесiнiң ауданы

6. __________________________________________________________
кабинет белсендiлерi
____________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________
____________

7. Компьютерлiк техниканы профилактикалық техникалық қызмет көрсету үшiн
қай мекеме және өндiрiс орындарымен байланыс жасалады
____________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________
__________________________________

8. Сынып тақтасының орнатылуы мен түрi (сызбасы мен конструкциясы)
____________________________________________________________________________
____________________________________________9. Электрлiк жарықтандыру
схемасы _______________________
1. Өрт сөндiру құралдары

|№ |Құралдардың атаулары |Саны |
| | | |
| | | |
| | | |
| | | |

2. Қауiпсiздiк және сақталу құралдарының қамтамасыз етiлуi

|№ |Құралдардың атаулары |Саны |
| | | |
| | | |
| | | |
| | | |

3. Жұмыс орындарының жарықтандыру деңгейi

|Жұмыс алаңы |Жазықтық |ЛК жарықтандыру |
|Экран |Тiгiнен | |
|Пернетақта |Көлденең | |
|Үстел |Көлденең | |
|Сынып тақтасы |Тiгiнен | |

4. Информатика кабинетiнде жүргiзiлетiн жұмыстар кестесi

|Сабақ |Дүйсенбi |Сейсенбi |Сәрсенбi |Бейсенбi |Жұма |Сенбi |
|1. | | | | | | |
|2. | | | | | | |
|3. | | | | | | |
|4. | | | | | | |
|5. | | | | | | |
|6. | | | | | | |
|7. | | | | | | |
|8. | | | | | | |

5. Техникалық құралдар, оқу-көрнекiлiк құралдар тiзiмi
Информатика кабинетiндегi жиһаздар мен құралдар

| | |Бар саны | |
|Атаулары |Болу | |Ескерту |
|(өлшемi мен жағдайы) |керек | | |
| |саны | | |
| | |Инвентар-лы|Оның iшiнде| |
| | |қ ведомость|жөнделген | |
| | |бойынша | | |
|Оқушылардың жұмыс орындарының құралдары |
|Жүйелiк блок |9-15 | | | |
|Пернетақта |9-15 | | | |
|Тышқан |9-15 | | | |
|Ақпаратты кескiндеу құрылғысы |9-15 | | | |
|(монитор) | | | | |
|Мұғалiмнiң жұмыс орнының құралдары |
|Жүйелiк блок |1 дана | | | |
|Пернетақта |1 дана | | | |
|Тышқан |1 дана | | | |
|Iшкi жады құрылғысы |1 дана | | | |
|Ақпаратты кескiндеу құрылғысы |1 дана | | | |
|(монитор) | | | | |
|Мультимедиа құрылғылары |1 дана | | | |
|Графиктiк және символдық |1 дана | | | |
|ақпараттарды басу құрылғысы | | | | |
|(принтер) | | | | |
|Сканер |1 дана | | | |
|Демонстрациялық түрлi-түстi |1 дана | | | |
|бейнемонитор (экран өлшемi | | | | |
|диагональ бойынша) | | | | |
|Кабинеттiң жергiлiктi желiсiнiң|1 | | | |
|адаптерi және кабельдер |жиын-тық| | | |
|жиынтығы | | | | |
|ЗИП жиынтығы |1 | | | |
| |жиын-тық| | | |

|Базалық программалық қамсыздандыру : |1 | | | |
|Жүйелiк программалық қамсыздандыру; |жиын-тық| | | |
|БАТ-на негiзделген программалық | | | | |
|қамсыздандыру: | | | | |
|мәтiндi к процессор; | | | | |
|электрондық кесте; | | | | |
|деректер қорын басқару жүйесi; | | | | |
|компьютерлiк графика мен презентация | | | | |
|жүйесi; | | | | |
|телекоммуникациялармен жұмыс жүйесi | | | | |
|(Интернет); | | | | |
|программалық құралдар | | | | |
|Қолданбалы программалық құралдар: | | | | |
|Информатика курсын оқытуға негiзделген| | | | |
|программалық құралдар; | | | | |
|Программалық құралдар; | | | | |
|Ақпараттық-әдiстемелiк қамсыздандыру | | | | |
|бойынша программалық құралдар; | | | | |
|оқу мекемелерiн басқаруға негiзделген | | | | |
|программалық құралдар; | | | | |
|оқу мекемелерiнiң баспа қызметтерiне | | | | |
|қосымша программалық құралдар. | | | | |
|Магниттiк тасымалдаушы |100 дана| | | |
|(1 жылға) | | | | |
|Приборлар |
|Информатика кабинетiнiң электрмен |1 | | | |
|қамтамасыз ету құралдары |жиын-тық| | | |
|Техникалық құралдар |
|Мультимедиялық проектор |1 дана | | | |
|Экран |1 дана | | | |
|Баспа көрнекiлiктерi |
|Демонстрациялық |
|Компьютерлiк технологияның даму |1 жиынтық | | | |
|перспективасы | | | | |
|Программалау тiлi |1 жиынтық | | | |
|ДЭЕМ-да жұмыс iстеу кезiндегi |1 жиынтық | | | |
|қауiпсiздiк талабы. | | | | |
|ЕТ-ның бағдарламалық қамсыздандыру |1 жиынтық | | | |
|құрамы мен нұсқауы | | | | |
|Информатика мен түрлi пәндер бойынша|10-20 | | | |
|электрондық оқулықтар |жиынтық | | | |
|Базалық программалық |1 жиынтық | | | |
|қамсыздандырудың құрамы мен мәнi | | | | |
|Оқушылар үшiн жеке тапсырмаларға |20-25 | | | |
|арналған үлестiрмелер |жиынтық | | | |
|Транспаранттар |
|ДК-дiң құрылғысы мен жұмыс жасау |1 жиынтық | | | |
|принциптерi | | | | |
|ЭЕМ-да ақпараттарды түрлендiру |1 жиынтық | | | |
|Жай командаларды түрлендiру |1 жиынтық | | | |
|Қайталау командасын түрлендiру |1 жиынтық | | | |
|Тармақталу командасын түрлендiру |1 жиынтық | | | |
|Программалау тiлiнiң негiзгi |1 жиынтық | | | |
|элементтерi | | | | |
|ЭЕМ-да программаны орындаудың |1 жиынтық | | | |
|кескiнi | | | | |
|Графиктiк ақпараттармен ДК-де жұмыс |1 жиынтық | | | |
| Басқа да құрал-жабдықтар |
|Магниттiк тасымалдаушылар қорапшасы |Сынып саны| | | |
| |бойынша | | | |
|CD,DVD, магниттiк тасымалдаушылар |1 дана | | | |
|сақталатын сейф | | | | |
|Басып шығаруға қажеттi қағаздар |100 | | | |
|Арнайы жи¿аздар жиынтығы (екi орынды|12-15 | | | |
|оқушы үстелi және екi орындық) |жиынтық | | | |
|Мультипроектор мен басу құрылғысын |1 жиынтық | | | |
|қоятын орны бар арнайы мұғалiм | | | | |
|үстелi | | | | |
|Маркерлiк тақта |1 жиынтық | | | |
|Мұғалiм орындығы |2 дана | | | |
|Оқу көрнекiлiк құралдарын салатын |2 дана | | | |
|шкаф | | | | |
|Оқу-көрнекiлiк құралдары мен | | | | |
|дидактикалық материалдардың |1 жиынтық | | | |
|тақырыптық картотекасы | | | | |
|Техника қауiпсiздiгi бойынша кiрiспе|1 дана | | | |
|және мерзiмдi нұсқау журналы | | | | |
|Есептеуiш техниканы қолдану туралы |12 дана | | | |
|әрбiр жұмыс орнының журналы | | | | |
|Машинаның iстен шығуын және |1 дана | | | |
|жөнделуiн тiркеу журналы | | | | |
|Кабинет құралдарының есебi жөнiндегi|1 дана | | | |
|инвентарлық кiтапша | | | | |
|Алғашқы жедел жәрдем көрсету |1 дана | | | |
|қобдишасы | | | | |

6. Информатика кабинетiнiң жабдықталуы мен дамуының
перспективалық жоспары

|№ |Тапсырмалар |Мерзiмi |Жауапты |
| | | | |
| | | | |
| | | | |
| | | | |
| | | | |
| | | | |
| | | | |
| | | | |

7. Техникалық оқу құралдарының инвентарлық ведомостiсi

|№ |Техникалық құралдар |Маркасы |Қолдану жылы |Мектеп бойынша |
| |атаулары | | |инвен. номерi |
| | | | | |
| | | | | |
| | | | | |
| | | | | |
| | | | | |
| | | | | |
| | | | | |
| | | | | |

Кабинеттiң орналасу схемасы

Электр желiлерiнiң схемасы (жарықтық және желiлiк)

Санитарлық-техникалық желiлер жүйесi

Жаңа оқу жылына кабинеттiң дайындығын тексеру нәтижесi

Кабинет бойынша комиссия шешiмi

____________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________
________________

Мектеп директоры Мектеп
кәсiподағының

____________________
меңгерушiсi
____________________
_______________________
“____” ___________ 20____ ж. “____”
______ 20____ ж.