Тақырып - Амандасу салты

Шығыс Қазақстан облысы, Тарбағатай ауданы, шеңгелді ауылы
«Қ. Сатпаев атындағы негізгі орта мектебі» КММ
Бастауыш сынып мұғалімі Амирова Айнур Бакытбековна

|Күні |Әдебиеттік оқу |2-сынып |
| | |Амирова Айнур Бакытбековна |
|Сабақтың атауы|Амандасу салты |
|Мақсаты |Оқушыларды мақалды, мәтінді түсініп оқуға  үйрету. Сәлемдесудің |
| |әдептілікке жататынын түсіндіру. Амандасудың түрлерімен таныстыру.|
| |Топпен және жұппен жұмыс істеуге дағдыландыру. Рөлдік ойындарға |
| |бейімдеу.  Алған білімдерін күнделікті өмірде пайдалана білуге, өз |
| |пікірін еркін айтуға, өзгенің пікірін тыңдауға баулу; |
| |адамгершілігін арттыру, еңбекті сүйе білуге тәрбиелеу. |
| |Нәтиже: амандасудың түрлерімен танысып, ролдік ойындарға |
| |бейімделеді. Өз пікірін білдіреді. |
| |Көрнекілігі:  мақалдар, кесте, сурет, ойын, үлестірмелі парақшалар,|
| |бағалау парақшасы. |
|Психологиялық |1)Шаттық шеңбері |Оқушылар шеңберде |
|ахуал |-Балалар, мен бүгін сендерді көргеніме |жиналып, мұғаліммен|
| |қуаныштымын. Барлығыңызды шаттық шеңберіне |бірге бүгінгі |
| |шақырамын. Бір -бірімізді көргенімізге қуанышты|сабаққа сәттілік |
| |екенімізді көрсете отырып, амандасайық. |тілейді. |
| |2)Оқушылардың сабаққа дайындықтарын тексеру. | |
|Қызығушылықты |Кел ,балалар, кәнекей, |Жаңа сабаққа деген |
|ояту |Парақтайық әліппи, |қызығушылықтары |
| |Талай қызық күтуде. |оянып, ерекше |
| |Бәрімізді әлемде. |ынтамен кіріседі. |
| |Жалықпа сен, жалықпа | |
| |Оқы, тоқы, арманда | |
| |Бәрін білген балаға | |
| |Жақын болар алыс та.  | |
|Мағынаны тану |-Оқушылар бүгін бізде ерекше күн. Бүгін біздің сабағымызға қонақтар|
| |қатысып отыр. Сондықтан өз білімімізді көрсетейік. Бүгін сабақта |
| |топпен жұмыс істейтін боламыз. Әр орындалған тапсырма үшін топтарға|
| |асықтар беріліп отырады. Сабақ соңында асықтар саналып қорытынды |
| |шығарылады. |
| |- Бүгін бізге ақылды үкі көмек сұрап келген екен. Ақылды үкі |
| |Білімпаз ата ауылын басып өтіп Астанаға сапар шекпекші екен. Бірақ|
| |ақылды үкі көптеген жолда кездесетін кедергілерден өте алмаймын ба |
| |деп қорқып тұрған сияқты. |
| |-Балалар ақылды үкіге саяхат жасауға кедергілерден өтуге |
| |көмектесеміз бе? |
| |-Ендеше сапарымызды бастайық! |
| |1-тапсырмасы: — Саламатсыңдар ма, балалар, сендер ертегі білесіңдер|
| |ме? Ендеше маған ертегі оқып беріңдер. (Балалар О.Әубәкіровтың Сүт |
| |қалай ұйықтады? ертегісін оқиды.)  |
| |Бұл ертегінің авторы   қазақ жазушысы, белгілі сатирик Оспанхан |
| |Әубәкіров 1934-1986 жылдары  дүниеге келді. Алматы облысының |
| |Жамбыл ауданындағы Үшбұлақ ауылында туған. Оспанхан Әубәкіров – |
| |әзіл-сықақ жазудың асқан шебері, Ол мысал өлеңдерді де көп    |
| |жазған. Онда ақылсыздарды, қызғанышақтар мен  мақтаншақтарды |
| |сынайды. Оның “Бөдене”, “Күлкіңіз келді ме?”, “Қоңырау”, “Ұзын |
| |сөздің қысқасы”, т.б. жинақ кітаптары бар. |
| | Ертегіні 2 топ алма- кезек оқиды. |
| |2-тапсырмасы: |
| |Ертегі мазмұнын қара сөзбен әңгімелейді. |
| |Суретпен жұмыс жүргізіледі.  |
| |Сүттен не және қалай жасалатыны жөнінде айтқызу |
| |3-тапсырма   -Балалар, сендер тест тапсырмасын орындай аласыңдар |
| |ма? |
| |Ендеше менің дайындаған тест сұрақтарым мынадай: |
| |1.Оспанхан Әубәкіров кім? А)суретші     Ә)жазушы         |
| |Б)әзіл-сықақ жазушы |
| |2.Ертегінің неше түрі бар? А)2                Ә) |
| |3                     Б)4 |
| |3.Сүт қалай ұйықтайды? Е ртегінің қай түріне жатады? |
| |А)Жан- жануарлар туралы ертегі Ә)Қиял- ғажайып |
| |ертегілері |
| |Б) Шыншыл ертегі |
| |4-тапсырма: Балалар, сөзжұмбақ шешуге көмектерің қажет. |
| |1Қосмекенділерге не жатады?(бақа) |
| |2Ақ алтын деп нені атайды? (мақта) |
| |3Жылқы атасы кім? (қамбар) |
| |4Ас атасы-? (нан) |
| |5Өмірге сәби келді деген сөзде «Өмір» сөзін басқа қай сөзбен |
| |алмастыруға болады? (дүние) |
| |6Ақ көйлекті көк желек |
| |Орманда орны бір бөлек.? (қайың) |
| |7 Қыстап қалатын құс? (сауысқан) |
| |8.Адам қажеттіліктерінің бірі? (Су) |
| |-Балалар сөзжұмбақтан қандай сөз шықты? - «Амандасу» |
| |-Балалар қалай ойлайсыңдар бүгінгі біздің сбағымыз ен жайлы болмақ?|
| |-Нені оқып білетін боламыз? |
| |-Дұрыс айтасыңдар бүгін біз амандасу салты жайлы сөз қозғаймыз. |
| |Дұрыс қарым-қатынас жасап қазақ халқының салт-дәстүрін ұстауға |
| |үйренеміз. Білгенімізді ортаға саламыз, білмегенімізді үйренеміз. |
| |-Сендердің ойларыңша адамдар не үшін сәлемдеседі? |
| |-Сәлемдесудің қандай түрлерін білесіңдер? |
| |Оқушылар өз ойларын білдіреді. |
| | |
| |-Балалар, Білімпаз атаның ауылына да жеттік. Ендеше Білімпаз атамен|
| |амандасайық. Және ол кісінің тапсырмаларын орындайық. |
| |Білімпаз ата: |
| |-Саламатсыңдар ма,балалар. 2 топқа мәтін жазылған парақшалар |
| |таратамын. Парақшадағы мәтінді өз беттерінше оқып және мазмұнын |
| |талдаңдар. |
| |1) Топпен жұмыс: |
| |1.Топ мүшелері берілген мәтіннің  бөлімдерін өз беттерінше оқиды. |
| |2.Мәтіннің мазмұнын топта талқылайды. |
| |3.Мәтін мазмұны бойынша көріністер көрсетеді. |
| |Әр топ  өз мәтіндеріне байланысты көріністер көрсетеді. |
| |Мәтіндегі амандасу  сөзіне байланысты, сөйлемдерді толықтыр: |
| |Аяжанның сұрағы: -Білімпаз ата, басқа елдердің амандасу түрлері |
| |туралы білгіміз келеді. |
| |Білімпаз ата:- Жарайды, менің кішкентай білімқұмарларым, тыңдаңдар.|
| |Күншығыс елі жапондықтар бір – біріне иіліп, екі қолын қусырып, |
| |басын шұлғып, белін бүгіп жымия күледі. |
| |Гректер «қуаныңыз» деп сәлемдессе, тибеттіктерде тіпті қызық, бір- |
| |бірімен амандасқанда оң қолымен бас киімін алып, сол қолымен |
| |құлағының артын ұстап, тілдерін шығарады. |
| |Ауғандар алдымен қолын маңдайына  тигізіп, иба жасап, иіліп сәлем |
| |береді.Бұл «Басымыз аман болсын» дегені. |
| |Ертедегі қытайлар өз қолын қысып амандасқан. Қазір «Бүгін |
| |тамақтандыңыз ба? Қарныңыз тоқ па?» деп сұрайды. |
| |2) Шығармашылық тапсырма: Сызбаны толтыр. |
| |Амандасу түрлері |
| |Кімдерге арналған? |
| | |
| |Ассалаумағалейкүм! |
| |Сәлеметсіз бе? |
| |Сәлем! |
| |Сәлем бердік! |
| |Сәлеметсіңдер ме? |
| | |
| | |
| |3) Білімпаз Ата: достар, мұхият тыңдап, ойланып жауап беріңдер. |
| |  Айгүлдің ауырып сабаққа келмегеніне бір жұмадай уақыт болып|
| |еді. Оның мектепке келгеніне ерекше қуанғандардың бірі —  өз |
| |құрбысы Жанар. Айгүлді көрген бетте құрбысы оның бетінен сүйіп |
| |амандасты. Осы амандасу түріне өз көзқарасыңды білдір. |
| |Бұл тапсырмасын әр топ топта талқылап, ортақ шешімдерін білдірді. |
| | 4) Білімпаз атаның сұрақтарына жауап беріңдер. |
| |1.”Сәлем” сөзінің мәні қандай? |
| |2.Сәлемдесу неліктен әдептілікке жатады? |
| |3.Төс қағыстырып амандасудың мәнісі неде? |
| |-Балалар, Білімпаз атаның бізге берген білімі үшін рахмет. |
| |Ойын шарты:Оқушылар тақтаның алдына шеңбер құрып  тұрады. Қоңырауды|
| |бір-біріне ұсыну арқылы бүгінгі  сабақта алған жаңа мәліметін бір |
| |ғана сөйлем арқылы  жеткізеді немесе   мына сұрақтарға жауап |
| |береді. |
| |Сәлемді алдымен  кім береді? |
| |Жастардың амандасу түрлері қандай? |
| |“Амандасуға да жарамады” деп қай кезде айтылады? |
| |Сәлем сөзі  қайдан шыққан? |
| |“Жол болсын” деп қай кезде айтылады? |
| |Сәлем беру туралы мақал айту. |
|Сергіту сәті |«Сәлемдесу» ойыны. |Шаршағандары |
| |-Қимылды тез-тез жасаймыз. Амандас көзбен, |басылып, сергиді. |
| |қолмен, баспен, иекпен, өкшемен т.б. | |
|Ой толғаныс |Білімпаз атаның дайындаған мақал-мәтелдерден топпен кезек-кезек |
| |жауап беріңдер. |
| |Мақал-мәтел  айтысы. |
| |– Ассалаумағалайкүм  «Алты  жасар бала келсе алыстағы шал сәлем |
| |береді» – демекші,қалыңыз қалай? |
| |- «Келгенше  қонақ ұялады, келгеннен соң  үй иесі ұялады» -деуші |
| |еді, келіңіз, төрге шығыңыз, қонақ болып кетіңіз. |
| |–«Қонағын сыйласа, төрге шық»-дегендей, төрге шығайын. |
| |–«Жат асына қарайды, дос басына қарайды» - деуші еді аталарымыз, |
| |асқа отырыңыз. |
| |–Ойбай-ау! «Жақсы ас қалғанша, жаман қарын  жарылсын». |
| |–«Досыңның  тамағын қасыңдай  іш» -демекші, ала отырыңыз. |
| |-Ой,рахмет! «Досы жоқ адам, тұзы жоқ  тағам»,-демекші,алла риза |
| |болсын. |
| |-«Жылқы кісінегенше,адам сөйлескенше»,-осылай таныс-біліс болу да |
| |бір  ғанибет қой,ата. |
| |-«Қонаққа  кел демек бар, кет демек  жоқ»,-қой ,қайтайын. |
| |–«Қонағыңнан  алтын алма , алғыс ал»,-демекші, жолыңыз  болсын. |
| |Иманы жүрегінде, ақыл-ойы, ішкі сарайы  таза, әке-шешеден, |
| |отбасынан тәрбие  алған адам  қандай жағдайда  да  мейлі өкпелесін |
| |ашулансын, қиындыққа, ауыртпалыққа  душар  болсын  сәлемдеседі. |
| |Өйткені сәлем берген де, сәлем алған  да олжалы. Халқымыз  «Әдебі |
| |жақсының - сәлемі жақсы»  деп  бекер айтпаған, ал берген сәлемді |
| |алмау - әдепсіздіктің, көргенсіздіктің  белгісі. |
|Үйге тапсырма |Амандасу салты мәтінін түсініп оқу. |Күнделіктеріне жазып алады |
| |Әдептілік туралы мақал-мәтел жаттау. | |
|Бағалау |Оқыту үшін бағалау және оқуды бағалау |Бағалау парақшасын |
| | |толтырады. |
|Кері байланыс |Психологиялық тренинг. |Парақшаларын өзі қалаған |
| |-Балалар мынау не? |нұсқаға жабыстырады |
| |-Доп, шар, күн. | |
| |-Бүгінгі сабақ ерекше көңілді , қызықты | |
| |өтті. Сондықтан мен оны күнге теңесем | |
| |қалай болады. | |
| |-Күнге шуағы жетіспей тұр. | |
| |-Оны өздерің толықтырыңдар. Бүгінгі | |
| |сабақта нені үйрендік? Нені білдік күн | |
| |шапағына жазып толықтырайық. | |