Файл қосу

Тіршілік қауіпсіздігі



|            ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ                |
|СЕМЕЙ ҚАЛАСЫНЫҢ  ШӘКӘРІМ АТЫНДАҒЫ МЕМЛЕКЕТТІК УНИВЕРСИТЕТІ                     |
|3 деңгейдегі СМЖ құжаты     |ПОӘК           |ПОӘК-042-18-25.1.55/02-2013       |
|ПОӘК                        |№ 1 басылым    |                                  |
|«Тіршілік қауіпсіздігі      |18.09.2013     |                                  |
|негіздері» пәнінің          |               |                                  |
|студенттерге арналған  оқу  |               |                                  |
|бағдарламасы                |               |                                  |










                        ПӘННІҢ ОҚУ-ӘДІСТЕМЕЛІК КЕШЕНІ



                      «Тіршілік қауіпсіздігі негіздері»
                университеттің барлық мамандықтарына арналған
                                 (2 кредит)





                   СТУДЕНТТЕРГЕ АРНАЛҒАН  ПӘН БАҒДАРЛАМАСЫ











                                    Семей
                                    2013
                                  Алғы сөз

1 ӘЗІРЛЕГЕН

Семей қаласының Шәкәрім атындағы  мемлекеттік  университеті  «Экология  және
қоршаған      ортаны      қорғау»      кафедрасының      аға       оқытушысы

Бакирова  Л.С. _________________       «30» 08. 2013 жыл.



2 ТАЛҚЫЛАНДЫ
2.1 Семей қаласының  Шәкәрім  атындағы  мемлекеттік  университеті  «Экология
және қоршаған ортаны қорғау» кафедрасының отрысында
Хаттама № 1       «04» 09. 2013 жыл.

Кафедра   меңгерушісі          _________                      доцент    м.а.
Кабышева Ж.К.

2.2 Аграрлық факультетінің оқу - әдістемелік бюросында
Хаттама № 1       «09» 09. 2013 жыл.

АФ  ОӘБ  төрайымы              _________                       доцент   м.а.
Тлеубаева А.В.


3  БЕКІТІЛДІ
Университеттің  Оқу-әдістемелік   кеңесі  мақұлдап  басып  шығаруға  ұсынады


Хаттама № 1   «18» 09. 2013 жыл.

Оқу- әдістемелік кеңестің төрайымы,
оқу әдістемелік жұмысы бойынша
проректор                                         _________        профессор
Искакова Г.К.



4 АЛҒАШ  РЕТ ЕНГІЗІЛГЕН










                                   Мазмұны

1. Жалпы ережелер
2. Пәннің мазмұны мен сабақ түріне байланысты сағаттардың бөлінуі
3. Пәнді меңгеру жөніндегі әдістемелік ұсыныстар
4. Курс форматы
5. Курс саясаты
6. Баға қою саясаты
7. Әдебиеттер






































         1 ЖАЛПЫ ЕРЕЖЕЛЕР

         1.1 Пәнді оқытушы туралы жалпы деректер
         Бакирова Ляйля Сапарбаевна, аға оқытушы
         «Экология және қоршаған ортаны қорғау» кафедрасы
         Жұмыс телефоны 53-19-70, оқу ғимараты № 8, кабинет 128
         Сабақ өткізілетін аудитория  8 оқу ғимараттары №103 ауд
         Пән бойынша кредит саны – 2



          1.2  Пәннің қысқаша мазмұны:

      Тіршілік қауіпсіздігі негіздері – төтенше  жағдай  кезінде  шаруашылық
нысандараның тұрақты жұмыс істеуін, адамның  өмір  сүру  ортасымен  қауіпсіз
қатынысы әдістерін, қазіргі заманғы зақымдау  құралдарының  қолданылуы  және
табиғи, техногенді ТЖ салдарын жою және ескерту сұрақтарын  оқытатын  жоғары
мектеп курсы.
      Пәнді  оқыту  барысында  келесі  сұрақтар  қарастырылады:  Өмір   сүру
ортасының жағдайы және жағымсыз  факторлары;  адамның  өмір  сүру  ортасымен
қатынасының қауіпсіздігін  қамтамасыз  ету  принцптері;  техникалық  ортамен
процестердің қауіпсіздігін жоғарлату, зиянды  және  зақымдаушы  факторлармен
зақымдалған    адамның     анатомиялық-физиологиялық     салдары,     оларды
идентификациялау принцптері; ТЖ  кезіндегі шаруашылық  нысандарының  тұрақты
жұмыс істеуін зерттеу әдістері; ТЖ және олардың салдарын болжау; ТЖ  кезінде
шаруашылық  нысандарының   өндірістік  қызметкерлерін  және  халықты  қорғау
шараларын  жасау;  ТЖ  салдарын  жою;  тіршілік  қауіпсіздігінің  нормативті
техникалық және ұйымдастыру негіздері.


        1.3 Пәнді оқытудың мақсаты:
      Болашақтағы  мамандарға  қауіпсіз  және  зиянсыз  жағдайдағы  тіршілік
әрекетін құру үшін қажетті теориялық  және  тәжірибелік  дағдыларды  үйрету;
қауіпсіздік бойынша қазіргі заман талаптарына  сай  технологиялық  процестер
мен  жаңа  техниканы  жобалау;  студенттерге  соғыс  және  бейбіт  уақыттағы
төтенше  жағдайлар  кезіндегі  іс-әрекеттерді,  халықты  қорғау   әдістерін,
қазіргі заманғы  зақымдау  құралдарының  қолдану  кезінде,  табиғи  апаттар,
авариялар салдарын жою кезіндегі құтқару және кезек күттірмейтін  жұмыстарды
ұйымдастыру және жүргізу негіздерін оқыту; зақымдау ошағына сипаттама  беру;
құтқару  және  басқа  да  кезек  күттірмейтін  жұмыстарды  ұйымдастыру  және
жүргізу  негіздерін   анықтау;  ТЖ  салдарынан  халықты  қорғау   әдістеріне
сипаттама беру; химиялық  және  радиациялық  барлау  құралдарымен  таныстыру
және олардың жұмыс істеу тәртібі мен таныстыру.






          1.4 Пәнді оқытудың негізгі себептері:
      «Тіршілік  қауіпсіздігі  негіздері»  пәні   қауіпсіздікті   қамтамасыз
етудің теориялық және  практикалық  негіздерін  білетін,  қауіптілікті  тани
және бағалай білетін, олардан сенімді қорғау тәсілдерін анықтай және  жүзеге
асыра  білетін,  басты  принцптер-ғылыми   ізденіс,   жобалық-конструкторлық
әзірлемелер,  өндірісті  ұйымдастыру  және  басқару   облысында   кез-келген
техникалық   міндеттерді   шешу   кезінде   қауіпсіздік    басымдылықтарының
сөзсіздігін терең сезетін, жас мамандарды дайындау.


      1.5 Пәнді оқу нәтижесінде студент білуі қажет:
      - Адамның мекендеу ортасының жағымсыз факторлары,  олардың  әсер  ету
        салдары, оларды сәйкестендіру және  адамдарды  қорғауды  қамтамасыз
        ету принцптері, нысандардың жұмыс істеуінің тұрақтылығын  арттыруды
        зерттеу әдістері, ТЖ  болжау  және  апаттардың,  табиғи  апаттардың
        салдарын жоюға  әзірлігін  анықтайтын  модельдерді  әзірлеу  туралы
        түсінігі болуы қажет;
      - ҚР негізгі заңдарын  және  тіршілік  әрекетінің  қауіпсіздігі  және
        қоршаған ортаны қорғау  облысындағы  нормативтік  заңдарды;  зиянды
        және  зақымдаушы  факторлардың  адам  үшін   анатомия-физиологиялық
        салдарын, қорғау тәсілдерін; ТЖ дағы шаруашылық нысандарының  жұмыс
        істеу  тұрақтылығын  арттыру  жолдары   мен   тәсілдерін;   төтенше
        жағдайларды болжау және олардың салдарын жою әдістерін білу керек;
      - Қауіпсіздік пен экологиялықты арттыру  бойынша  шараларды  әзірлеу,
        құтқару және басқа да  шұғыл  жұмыстарға  қатысуды  жасай  білулері
        керек;
      -  Қауіпсіздік  облысында,  әлеуметтік-гуманитарлық,   жаратылыстану,
        жалпы кәсіптік және арнайы ғылымдар, ойлау  мәдениеті  және  өзінің
        кәсіптік қызметінің нәтижелерін баяндау облысында білім мен  ілімді
        тиімді пайдалану дағдылары болуы керек;
      - Заңды  және  нормативтік  –  құқықтық   база,  тіршілік  әрекетінің
        қауіпсіздігі және қоршаған ортаны қорғау облысында техникалық  және
        жобалық құжаттаманы құрастыру мәселелерінде құзыретті болу керек.
      - өмір сүру  ортасында  адамның  тіршілік  қауіпсіздігінің  теориялық
        негіздері, тіршілік  қауіпсіздігінің  құқықтық  және  нормативті  –
        техникалық негіздері, төтенше жағдайларды  бағалау  әдістерін  және
        олардың  салдарын  жою,  төтенше   жағдайлар   кезінде   шаруашылық
        нысандарының тұрақтылығын арттыру жолдары мен әдістерін меңгеру;
      - зақымдану ошағының техникалық есептерін жүргізе білу;
      -  өндірістің  техникалық  үрдістерін   және   өндірістік   қызметтің
        экологиялығын  және   қауіпсіздігін   жоғарлату   бойынша   қажетті
        шараларды түсіну;
      - травмалық, зиянды және зақымдаушы факторлардың  адамға  анатомия  –
        физиологиялық  салдары   туралы   түсіне   білу,   травматологиялық
        зақымдану, аса қауіпті инфекциялық аурулар белгілерін ажырата  білу
        және алғашқы медициналық көмек көрсете білу керек.


      1.6 Курс пререквизиттері: жоқ


      1.7   Курс постреквизиттері:
      1.7.1 Химиялық және биологиялық қауіпсіздік негіздері;
      1.7.2 Радиациялық қауіпсіздік негіздері.


         2 ПӘННІҢ МАЗМҰНЫ МЕН САБАҚ ТҮРІНЕ БАЙЛАНЫСТЫ   САҒАТТАРДЫҢ БӨЛІНУІ
                                                                     Кесте 1
|                                       |сағаттар                    |         |
|Тақырыптың аталуы                      |                            |Әдебиет  |
|                                       |                            |тер      |
|                                       |Дәріс |Тәж.   |ОСӨЖ   |СӨЖ   |         |
|                                       |      |сабақ  |       |      |         |
|1                                      |2     |3      |4      |5     |6        |
|1 модуль.  Тіршілік қауіпсіздігінің ұйымдастырушылық негіздері                |
|Кіріспе. Курстың мазмұны. Курстың      |      |       |       |      |7.1.1-7.1|
|негізгі себептері, маман дайындаудағы  |1     |       |       |      |.10      |
|ролі. Заңнамалық актілер мен ережелер. |      |       |       |      |7.2.1-7.2|
|Түсініктер және анықтамалар.           |      |       |       |      |.9       |
|Жара туралы түсінік, олардың жіктелуі. |      |1      |       |      |7.1.8 -  |
|Жара кезіндегі асқыну.                 |      |       |       |      |7.1.12   |
|Төтенше жағдай аймағындағы заңдар      |      |       |1      |3     |7.1.1-7.1|
|актілер мен ҚР ережелері.              |      |       |       |      |.10      |
|                                       |      |       |       |      |7.2.1-7.2|
|                                       |      |       |       |      |.9       |
|Тіршілікті қамтамасыз етудің           |1     |       |       |      |7.1.1-7.1|
|ұйымдастырушылық және теориялық        |      |       |       |      |.10      |
|негіздері.                             |      |       |       |      |7.2.1-7.2|
|                                       |      |       |       |      |.9       |
|Жара кезіндегі кезек күттірмейтін      |      |1      |       |      |7.1.1-7.1|
|алғашқы медициналық көмек.             |      |       |       |      |.10      |
|ТЖ негізгі ұғымдары мен анықтамалары.  |      |       |1      |3     |7.1.1-7.1|
|                                       |      |       |       |      |.10      |
|                                       |      |       |       |      |7.2.1-7.2|
|                                       |      |       |       |      |.9       |
|2 модуль.  Төтенше жағдайлар                                        |         |
|Төтенше жағдайлар. Бейбіт және соғыс   |      |       |       |      |7.1.1-7.1|
|уақыттағы төтенше жағдайлар. ТЖ негізгі|      |       |       |      |.10      |
|ұғымдары мен анықтамалары. Техногенді  |1     |       |       |      |7.2.1-7.2|
|сипатты ТЖ көздерін зақымдайтын        |      |       |       |      |.9       |
|факторлар, ТЖ даму фазалары.           |      |       |       |      |         |
|Сүйек сынуы туралы түсінік және олардың|      |       |       |      |7.1.1-7.1|
|белгілері. Сыну түрлері, олардың       |      |1      |       |      |.15      |
|асқынуы. Травмалық шок,  профилактика. |      |       |       |      |7.2.1-7.2|
|                                       |      |       |       |      |.9       |
|Табиғи сипаттағы төтенше жағдайлардың  |      |       |1      |3     |7.1.1-7.1|
|классификациясы.                       |      |       |       |      |.10      |
|                                       |      |       |       |      |7.2.1-7.2|
|                                       |      |       |       |      |.9       |
|Адамның мекендеу ортасының             |      |       |       |      |7.1.1-7.1|
|қауіптіліктері. Табиғи және техногенді |      |       |       |      |.13      |
|қауіптіліктер көздері.                 |1     |       |       |      |7.2.1-7.2|
|Соғыс және бейбіт уақытындағы жаппай   |      |       |       |      |.9       |
|зақымдау құралдарының түрлері.         |      |       |       |      |         |
|Жоғарғы және төменгі сынық кезіндегі   |      |       |       |      |7.1.1-7.1|
|табелдік және қолда бар                |      |1      |       |      |.16      |
|иммобилизациялау құралдарымен алғашқы  |      |       |       |      |7.2.1-7.2|
|медициналық көмек көрсету ережелері    |      |       |       |      |.9       |
|Өндірістік ортаның жағымсыз факторлары,|      |       |       |      |7.1.1-7.1|
|олардың адамдарға әсерін бағалау.      |      |       |1      |3     |.16      |
|                                       |      |       |       |      |7.2.1-7.2|
|                                       |      |       |       |      |.9       |
|Радиациялық қауіпті нысандардағы       |      |       |       |      |7.1.1-7.1|
|төтенше жағдайлар                      |      |       |       |      |.16      |
|Радиоактивті заттар, ядролық           |      |       |       |      |7.2.1-7.2|
|реакторлар. Сәулелену дозалары, Өткір  |1     |       |       |      |.9       |
|сәуле ауруы. Дозиметрлік бақылау және  |      |       |       |      |         |
|химиялық барлау аспаптарының жұмыс     |      |       |       |      |         |
|істеу принцптері. Радиациялық қорғау.  |      |       |       |      |         |
|Иондаушы сәулеленуден қорғау құралдары |      |1      |       |      |7.1.1-7.1|
|және бақылау әдістері                  |      |       |       |      |.16      |
|                                       |      |       |       |      |7.2.1-7.2|
|                                       |      |       |       |      |.9       |
|Сәулелену дозалары, Өткір сәуле ауруы. |      |       |       |      |7.1.1-7.1|
|Радиационды апаттық қауіпті            |      |       |1      |3     |.16      |
|нысандардағы апаттар кезіндегі халықтың|      |       |       |      |7.2.1-7.2|
|іс әрекеті. Жеке дәрігерлік қобдишаның |      |       |       |      |.9       |
|құрылымы және мағынасы                 |      |       |       |      |         |
|Химиялық қауіпті нысандардағы төтенше  |      |       |       |      |7.1.1-7.1|
|жағдайлар                              |1     |       |       |      |.16      |
|Әсері күшті улы заттарға мінездеме.    |      |       |       |      |7.2.1-7.2|
|Химиялық қауіпті нысандағы авариялар.  |      |       |       |      |.9       |
|Химиялық барлау құралдары және оларды  |      |       |       |      |7.1.1-7.1|
|қолдану. Ағзаның улаушы заттармен      |      |1      |       |      |.10      |
|зақымдануы.  ӘКУЗ уланған кездегі      |      |       |       |      |7.2.1-7.2|
|алғашқы көмек.   ИПП -8 құрылымы және  |      |       |       |      |.9       |
|мағынасы                               |      |       |       |      |         |
|Химиялық заттардың негізгі             |      |       |       |      |7.1.1-7.1|
|сипаттамалары. Химиялық зақымдану      |      |       |1      |3     |.16      |
|аймағындағы халықтың іс – әрекеті. Хлор|      |       |       |      |7.2.1-7.2|
|және аммиак.                           |      |       |       |      |.9       |
|Биологиялық (биологиялық - әлеуметті)  |      |       |       |      |7.1.1-7.1|
|төтенше жағдай                         |      |       |       |      |.16      |
|Билогоиялық қару туралы түсінік.       |1     |       |       |      |7.2.1-7.2|
|Эпидемия. Инфекциялық аурулар. Карантин|      |       |       |      |.9       |
|және обсервация. Эпизоотия, Эпифитотия.|      |       |       |      |         |
|Жұқпалы аурулардан сақтандыру.         |      |       |       |      |         |
|Улаушы және әсері күшті улаушы         |      |       |       |      |7.1.1-7.1|
|заттармен уланғандағы алғашқы          |      |1      |       |      |.16      |
|медициналық көмек. Санитарлық өңдеу    |      |       |       |      |7.2.1-7.2|
|және дегазация жүргізу тәртібі.        |      |       |       |      |.9       |
|Жұқпалы аурулар туралы түсінік және    |      |       |       |      |7.1.1-7.1|
|алдын алу шаралары, дезинсекция және   |      |       |       |      |.16      |
|дератизация жүргізу түрлері мен        |      |       |1      |3     |7.2.1-7.2|
|әдістері. Халықтың карантин және       |      |       |       |      |.9       |
|обсервация кезіндегі жүріс-тұрыс       |      |       |       |      |         |
|тәртібі.                               |      |       |       |      |         |
|Өртке қарсы шаралар                    |1     |       |       |      |7.1.1-7.1|
|Өрт қауіпсіздік ережелері. Өртті       |      |       |       |      |.16      |
|болдырмау шаралары.                    |      |       |       |      |7.2.1-7.2|
|                                       |      |       |       |      |.9       |
|Табиғи сипаттағы төтенше жағдайлар. Су |      |       |       |      |7.1.1-7.1|
|басу зонасын анықтау. Су басу кезіндегі|      |1      |       |      |.16      |
|халықтың іс - әрекеті.                 |      |       |       |      |7.2.1-7.2|
|                                       |      |       |       |      |.9       |
|Өртті болдырмау шаралары. Тұрғын үй    |      |       |       |      |7.1.1-7.1|
|секторындағы өрт қауіпсіздік ережелері.|      |       |1      |3     |.16      |
|Өрт кезіндегі іс – әрекеті.            |      |       |       |      |7.2.1-7.2|
|                                       |      |       |       |      |.9       |
|3 модуль.  Халықты қорғау,  құтқару және басқа да шұғыл жұмыстарды  |         |
|ұйымдастыру және жүргізу негіздері                                  |         |
|Тұрғындарды қорғау. Тұрғындарды қорғау |      |       |       |      |7.1.1-7.1|
|бойынша шаралар өткізу кезеңдері.      |      |       |       |      |.16      |
|Негізгі принцптері. Инжененрлік        |1     |       |       |      |7.2.1-7.2|
|шаралар. Тұрғындарды эвакуациялау.     |      |       |       |      |.9       |
|Апаттар кезіндегі ӘКУЗ зақымдану       |      |1      |       |      |7.1.1-7.1|
|масштабтары                            |      |       |       |      |.16      |
|                                       |      |       |       |      |7.2.1-7.2|
|                                       |      |       |       |      |.9       |
|Қорғаныс ғимараттары халықты қорғаудың |      |       |       |      |7.1.1-7.1|
|негізгі құралы.Қорғаныс                |      |       |1      |3     |.16      |
|ғимараттарындағы техникалық қауіпсіздік|      |       |       |      |7.2.1-7.2|
|тәртібін сақтау.                       |      |       |       |      |.9       |
|Экстремальды жағдайлар кезіндегі       |      |       |       |      |7.1.1-7.1|
|халықтың іс әрекеті                    |      |       |       |      |.16      |
|Табиғи және техногенді сипаттағы ТЖ    |1     |       |       |      |7.2.1-7.2|
|халықтың іс әрекеті. Өрт кезіндегі іс  |      |       |       |      |.9       |
|әрекет. Ланкестік акт кезіндегі        |      |       |       |      |         |
|халықтың іс әрекеті                    |      |       |       |      |         |
|Ядролық жарылыс кезіндегі нысанның     |      |1      |       |      |7.1.1-7.1|
|потенциалды қауіпі                     |      |       |       |      |.16      |
|                                       |      |       |       |      |7.2.1-7.2|
|                                       |      |       |       |      |.9       |
|Халықтың табиғи сипаттағы төтенше      |      |       |1      |3     |7.1.1-7.1|
|жағдайлар кезіндегі іс – әрекеттері    |      |       |       |      |.16      |
|                                       |      |       |       |      |7.2.1-7.2|
|                                       |      |       |       |      |.9       |
|Төтенше жағдайдың психологиялық        |      |       |       |      |7.1.1-7.1|
|аспектілері                            |1     |       |       |      |.10      |
|Төтенше жағдайдың психологиялық        |      |       |       |      |7.2.1-7.2|
|аспектілеріні түрлері                  |      |       |       |      |.9       |
|Радиациялық зақымдану түрлері,         |      |       |       |      |7.1.8 -  |
|радиациялық зақымдану профилактикасы.  |      |1      |       |      |7.1.12   |
|Жеке дәрігерлік қобдишаның құрылымы    |      |       |       |      |         |
|және мағынасы.                         |      |       |       |      |         |
|Төтенше жағдайдың психологиялық        |      |       |1      |3     |7.1.1-7.1|
|аспектілерінің түрлері.                |      |       |       |      |.10      |
|                                       |      |       |       |      |7.2.1-7.2|
|                                       |      |       |       |      |.9       |
|Эвакуация, көшіру және бытыраңқы       |      |       |       |      |7.1.1-7.1|
|орналастыру шаралары. Эвакуация және   |      |       |       |      |.10      |
|бытраңқы орналастыруды жүргізу әдістері|1     |       |       |      |7.2.1-7.2|
|және принцптері. Эвакуациялық шараларды|      |       |       |      |.9       |
|жүргізу                                |      |       |       |      |         |
|және ұйымдастыру                       |      |       |       |      |         |
|Радиациялық зақымдану кезіндегі алғашқы|      |       |       |      |7.1.1-7.1|
|медициналық көмек. Санитарлық өңдеу    |      |1      |       |      |.10      |
|жүргізу ережелері                      |      |       |       |      |         |
|Эвакуациялық шараларды жүргізу. Халықты|      |       |1      |3     |7.1.1-7.1|
|көшіру және қоныстандыру, шұғыл        |      |       |       |      |.10      |
|көшіруді жүргізу тәртібі.              |      |       |       |      |7.2.1-7.2|
|                                       |      |       |       |      |.9       |
|Зақымдаушы факторлардан халықты        |      |       |       |      |7.1.1-7.1|
|инженерлік қорғау. Қорғаныс            |1     |       |       |      |.10      |
|ғимараттары. Жеке қорғаныс құралдары   |      |       |       |      |7.2.1-7.2|
|және олардың түрлері.                  |      |       |       |      |.9       |
|Тұрғындарды қорғау бойынша шаралар     |      |       |       |      |7.1.8 -  |
|өткізу кезеңдері. Негізгі принцптері.  |      |1      |       |      |7.1.12   |
|Инжененрлік шаралар. Тұрғындарды       |      |       |       |      |         |
|эвакуациялау                           |      |       |       |      |         |
|Қорғаныс ғимараттарын толтыру және онда|      |       |1      |3     |7.1.1-7.1|
|болу тәртібі. Жеке қорғаныс құралдары, |      |       |       |      |.10      |
|оларды пайдалану тәртібі               |      |       |       |      |7.2.1-7.2|
|                                       |      |       |       |      |.9       |
|Зақымдану ошақтарындағы құтқару және   |      |       |       |      |7.1.1-7.1|
|басқа да шұғыл жұмыстар. Құтқару және  |      |       |       |      |.10      |
|басқа да шұғыл жұмыстарды ұйымдастыру  |1     |       |       |      |7.2.1-7.2|
|және жүргізу негіздері. Төтенше        |      |       |       |      |.9       |
|жағдайлардың салдарын жою.             |      |       |       |      |         |
|Экономика нысаны элементінің           |      |1      |       |      |7.1.1-7.1|
|тұрақтылығын бағалау                   |      |       |       |      |.10      |
|Құтқару және басқа шұғыл жұмыстарды    |      |       |1      |3     |7.1.1-7.1|
|ұйымдастыру және жүргізу негіздері.    |      |       |       |      |.10      |
|Халыққа хабарландыру мен ақпарат       |      |       |       |      |7.2.1-7.2|
|берудің негізгі әдістері               |      |       |       |      |.9       |
|Жарақаттанған және зақымданған кездегі |      |       |       |      |7.1.1-7.1|
|алғашқы медициналық көмек көрсету.     |      |       |       |      |.10      |
|Жарақат, сыну, қан кету, буын шыққан   |1     |       |       |      |7.2.1-7.2|
|кезіндегі алғашқы көмек көрсету түрлері|      |       |       |      |.9       |
|Радиационды барлау құралдары.          |      |       |       |      |7.1.1-7.1|
|Радиоактивті сәулеленуді бақылау       |      |1      |       |      |.10      |
|құралдарын қолдану. (Дозиметрлік       |      |       |       |      |7.2.1-7.2|
|бақылау                                |      |       |       |      |.9       |
|Зақымданған кездегі алғашқы медициналық|      |       |1      |3     |7.1.1-7.1|
|көмек көрсету.                         |      |       |       |      |.15      |
|                                       |      |       |       |      |7.2.1-7.2|
|                                       |      |       |       |      |.9       |
|Барлығы                                |15    |15     |15     |45    |         |


      3 ПӘНДІ МЕҢГЕРУ ЖӨНІНДЕГІ ӘДІСТЕМЕЛІК ҰСЫНЫСТАР

    «Тіршілік қауіпсіздігі негіздері» курсын  берілген  бағдарлама  бойынша
реттелген түрде  оқу  керек.  Өмір  сүру  ортасының  жағдайы  және  жағымсыз
факторлары,  адамның   өмір   сүру   ортасымен   қатынасының   қауіпсіздігін
қамтамасыз ету принцптері,  техникалық  ортамен  процестердің  қауіпсіздігін
жоғарлату,  зиянды  және   зақымдаушы   факторлармен   зақымдалған   адамның
анатомиялық-физиологиялық салдары, оларды  идентификациялау  принцптері,  ТЖ
кезіндегі шаруашылық нысандарының тұрақты жұмыс  істеуін  зерттеу  әдістері,
ТЖ  және  олардың  салдарын  болжау,  ТЖ  кезінде  шаруашылық   нысандарының
өндірістік  қызметкерлерін  және  халықты  қорғау  шараларын  жасауға  көңіл
аудару  қажет.   Студенттер   пәнді   оқып-үйренуге   арналған   әдістемелік
нұсқаулармен танысып  пәнді  толық  меңгерулері  керек.  Әдістемелік  нұсқау
пәннің  кейбір  бөлімдерін   студенттермен   үздік   жұмыс   жасау   ретінде
жүргізіледі. Әдістемелік нұсқаулар құрамына:
    1. пәнді оқуда қажетті жоспарлау, уақытты ұйымдастыру (орындау уақыты);
    2. оқу-әдістемелік кешенін қолдану нұсқасы;
    3. әдебиеттер мен оқулықтарды қолдана білу;
    4. емтиханға даярлану үшін берілетін кеңестер кіреді.
    Берілген материалды жақсы меңгеру үшін әр тақырып бойынша конспект құру
керек.
   Аудиториялық сабақтар келесі түрлерден тұрады: дәріс,   ОСӨЖ  және  СӨЖ.
Пән  бойынша әдістемелік  нұсқаулар  осы  мамандық  студенттеріне  арналған.
Оған дәріс тезистері, курстың тақырыптық жоспары, сабақ  кезінде  оқытушымен
істейтін және студенттің өздік жұмыстарының тақырыптары,  өзіндік  бақылауға
арналған тест сұрақтары, рефераттар тақырыбы, ұсынылатын  әдебиеттер  тізімі
кіреді. Емтиханға өзіндік дайындық үшін сұрақтар тізімі. Рейтингтік  шкаланы
істелген жұмыс көлеміне қарай бағалайды.
       Нұсқаулар: оқу үрдісіне белсенді қатысу,  үй  тапсырмаларын  орындау,
сабақтарда кері байланысты конструктивті қолдау, ұжымдық  жұмысқа  атсалысу,
жауапкершілікті бөлу. Курстастарына және оқытушыларға мейрімді, ашық,  адал,
төзімді болу.
          Әдістемелік   нұсқаулар    студенттерге    тәжірбиелік–зертханалық
жұмыстарды өздігінен және оқытушының біраз  көмегімен  орындауына  мүмкіндік
береді.
        Студенттер пәнді толық меңгеру үшін олар төмендегі талаптарды  толық
орындаулары қажет:
       Сабақ басталғанда  оқытушыдан  пәннің  оқу-әдістемелік  кешенін  алып
танысу.
       Аудиториялық сабақтарды (дәріс, тәжірбие сабақтары,  СОӨЖ  және  СӨЖ)
босатпау, дайындалып келу  және  белсенді  қатысу,  сөйтіп  ең  жоғары  балл
жинау.


    4. КУРС ФОРМАТЫ


    Кредиттік жүйемен оқыту кезінде студенттің  өздік  жұмысын  ұйымдастыру
сапасын жоғарлату, оның ішінде әртүрлі үй  тапсырмаларын  орындау  талаптары
жоғары орын алады.
    Оқытушының көмегімен студенттің өздік жұмысы – кредиттік жүйемен  оқыту
кезіндегі оқу жұмысының бір  түрі  болып  табылады.  Ол  аудиториялық  сабақ
диалог режим түрінде, сонымен қатар, аудиториядан тыс уақытта кеңес  түрінде
өткізіледі.
    СӨЖ  «Тіршілік  қауіпсіздігінің  негіздері»  пәні  бойынша   тақырыптар
берілген.
    Студенттер  осы  тақырыптарға  берілген   әдебиеттерді   және   қосымша
әдебиеттер іздестіріп  рефераттар  жазып  өткізуге  тиіс.  Әрбір  рефераттың
жоспары  болуы  және  қолданылған  әдебиеттердің  тізімі  берілуі  міндетті.
Көлемі 5-10 бет. Оны компьютерде теруге немесе  қолмен  жазуға  рефераттарға
арналған дәптерге жазуға болады. Тексеріліп бағасы қойылған  реферат  иесіне
қайтарылады.


    5. КУРС САЯСАТЫ


    Университетте қабылданған ішкі тәртіп талаптарын сақтау:
    - Сабаққа қатысу: Дәріске, зертханалық сабақтарға қатысу міндетті. Егер
      қандай да бір себеппен сабаққа қатыса алмасаңыз, тақырып  және  тарау
      бойынша өзіндік жұмыс жазып мезгілінде  тапсыру  керек,  ал  дәрістен
      өткен тақырып және зертханалық жұмыс бойынша бақылау  жұмысын  немесе
      тест бойынша жауап жазуыңыз керек.
    - Тәртіп: Сабақ кезінде тәртіпті  жүйені  бұзу  аудиториядан  шығарумен
      және/немесе  барлық  курс  үшін  «қанағаттанарлықсыз»  деген  бағамен
      жазаланады.
    - Бақылау жұмыстары: Оларды орындау міндетті  және  белгіленген  мерзім
      ішінде тапсыру  керек.  Мерзімнен  кейін  орындалған  жұмыстар  төмен
      бағаланады.
    - Межелік аттестация: межелік аттестация қорытындысы сабаққа  қатысуды,
      берілген уақытта өзіндік жұмыстарды орындауды, сабақта ауызша  немесе
      жазбаша жауап беруді, межелік бақылаудың өзінің нәтижесін ескереді.
    -  Көшіру:  Кез-келген  көшіру  (дайын   тапсырмаларды   немесе   басқа
      студенттердің есептерін  көшіру,  пайдалану)  аудиториядан  шығарумен
      және/немесе курс үшін «қанағаттанарлықсыз» деген бағамен жазаланады.
    - Ұялы телефондар: Сабақты өткізу уақытында өшіру керек.
    - Емтихан: Нәтижесінде барлық студенттерге тест түрінде емтихан болады,
      яғни пәннен максималды балл санынан 50 %  жинаған  студент  емтиханға
      жіберіледі. Емтиханда студент барлық курста өткен материал  мазмұнына
      берілетін тест сұрақтары.

    6. БАҒА ҚОЮ САЯСАТЫ


    Студенттердің білімін бағалау күнделікті  (апта  сайын),  аралық  (7-ші
және 15 –ші аптада) және қорытынды бақылау  түрінде  жүргізіледі.  Қорытынды
баға  студенттің  әр  сабақтағы  жұмысын,   рефераттарды   қорғау,   өзіндік
жұмыстарды, СОӨЖ орындау  нәтижелерінен  құралады.  Курс  бойынша  қойылатын
баға күнделікті, аралық және қорытынды бақылауда  алынған  балдардың  сомасы
болып табылады.
          Пәнді оқыту кезінде олардың білімін тексеру үшін  әртүрлі  бақылау
әдістері қолданылады:
      - ауызша сұрау;
      - жазбаша тексеру;
      - құрама тексеру;
      - үй тапсырмаларын көрсету және қорғау;
      - дискуссия, тренинг, дөңгелек үстел, т.б.;
      - тест сынағы;
      Студенттердің үлгеруі ағымды, аралық және қорытынды бақылау формасында
жүргізіледі:  баға  арнайы  стандарт  бойынша  қойылады.  Қорытынды  бақылау
емтихан ретінде жүргізіледі: олар ауызша немесе тестілеу  арқылы  жүргізілуі
мүмкін. Қорытынды  баға  әр  сабақтың  нәтижесінен,  рефератты  қорғау  және
емтихан  бағасынан  тұрады.  Аралық   және   қорытынды   бақылау   балдардың
қорытындысы - курсқа берілген баға болып саналады.
        Егер студенттің семестр бойынша рейтинг баллдарының сомасы  50  %-ға
тең немесе одан көп болса, ол жиынтық бақылауға жіберіледі.
Қосымша балдар (5 балл):
    - шығармашылықтық көзқарасы үшін;
    - оқу процесіне белсене қатысуы үшін;
    - ғылыми-зерттеу жұмысын, ғылыми мақала жазғаны үшін;
    - жұмыста әртүрлі ақпарат көздерін қолданғаны үшін.
   Айып балдар (5 балл) алынады:
    - материалды өз уақытында тапсырмағаны үшін;
    - жұмысты сапасыз орындағаны үшін;
    - сабақтарды босатқаны үшін.
   Егер студент ауырып немесе басқа да себептермен  сабаққа  келмей,  аралық
бақылау рейтінгісін белгіленген уақытты тапсырмаса, онда ол  ауырған  немесе
келмеген себептерін  көрсететін,  анықтайтын,  дәлелдейтін  арнайы  құжаттар
толтырылып, жеке аралық  бақылау  рейтінгісін  тапсыру  уақытын  белгілейді.
Студент қорытынды бағалауға тек семестр бойынша  рейтинг  балының  қосындысы
50 пайыз не одан жоғары болған кезде ғана жіберіледі.
   Барлық  тапсырмалар  уақытында  өткізілуі  қажет.   Кешігіп   тапсырылған
тапсырмалар  автоматты  түрде  төмен  бағаланады   (10   пайызға).   Сабаққа
кешіккені үшін 0,5 балл төмендетіледі.  Қалған  сабақтар,  себепті  босатқан
сабақтар график бойынша өтеледі.
   Осы талаптарды орындау емтиханға рұқсатты қамтамасыз етеді.
    «Тіршілік қауіпсіздігі негіздері» пәніне  1000  балл  бөлінеді.   (кесте
2):
    - 600 балл бір академиялық кезеңге (1-7  апта  270  балл  және  30  балл
      сабаққа қатысу;  8 – 15 апта – 270 балл  және  30  –  балл  –  сабаққа
      қатысу). Аралық бақылауды жүргізуге 270  баллдың  70  баллы  беріледі.
      Оқытушы студенттің пәнді  оқу  барысында  орындайтын  жұмыс  түрлеріне
      қарай 200 баллды өз қалауы бойынша бөле алады;
    - Қорытынды емтиханға 400 балл.
      Апта бойынша баллдарды бөлу және бақылау түрлері 2 кестеде келтірілген


          «Тіршілік қауіпсіздігі негіздері» пәнінен баллдарды  бөлу

                                                Кесте 2
|Апта |Бақылау түрі                                  |Баллдың  |Ескерту  |
|     |                                              |барлығы  |         |
|1    |2                                             |3        |4        |
|     |1 – 7 апталар аралығындағы аудиториялық       |30       |         |
|     |сабақтардың барлық түрлеріне қатысу.          |         |         |
|1    |Тәжірибелік сабақтар - 0;   СОӨЖ-0; СӨЖ -0    |0        |         |
|2    |Тәжірибелік сабақтар - 30; СОӨЖ-10; СӨЖ -20   |60       |         |
|3    |Тәжірибелік сабақтар - 15; СОӨЖ-0; СӨЖ -0     |15       |         |
|4    |Тәжірибелік сабақтар - 15; СОӨЖ-10; СӨЖ -20   |45       |         |
|5    |Тәжірибелік сабақтар - 15; СОӨЖ-0; СӨЖ -0     |15       |         |
|6    |Тәжірибелік сабақтар - 15; СОӨЖ-10; СӨЖ -20   |45       |         |
|7    |Тәжірибелік сабақтар - 15;СОӨЖ-5; СӨЖ -0;     |90       |сабақ    |
|     |1 аралық бақылау – 1-7 дәріс материалдары     |         |кестесіне|
|     |бойынша кешенді тест тапсыру-70               |         |сәйкес   |
|1 – 7 апталар аралығындағы оқыту қорытындысы бойынша |300      |         |
|баллдардың жиынтығы                                  |         |         |
|     |8 -  15 апталар аралығындағы аудиториялық     |30       |         |
|     |сабақтардың барлық түрлеріне қатысу.          |         |         |
|8    |Тәжірибелік сабақтар -15; СОӨЖ-0; СӨЖ-0;      |15       |         |
|9    |Тәжірибелік сабақтар -15; СОӨЖ-10; СӨЖ-20;    |45       |         |
|10   |Тәжірибелік сабақтар -15; СОӨЖ-0; СӨЖ-0;      |15       |         |
|11   |Тәжірибелік сабақтар -15; СОӨЖ-10; СӨЖ-20;    |45       |         |
|12   |Тәжірибелік сабақтар -15; СОӨЖ-0; СӨЖ-0;      |15       |         |
|13   |Тәжірибелік сабақтар -15; СОӨЖ-10; СӨЖ-20;    |45       |         |
|14   |Тәжірибелік сабақтар -15; СОӨЖ-5; СӨЖ-0;      |20       |         |
|15   |Тәжірибелік сабақтар -0; СОӨЖ-0; СӨЖ -0;      |70       |сабақ    |
|     |2 аралық бақылау – 8-15 дәріс материалдары    |         |кестесіне|
|     |бойынша кешенді тест тапсыру -70              |         |сәйкес   |
|8 – 15 апталар аралығындағы оқыту қорытындысы бойынша|300      |         |
|баллдардың жиынтығы                                  |         |         |
|Емтихан үшін балл жиынтығы                           |400      |         |
|Академиялық кезеңдегі баллдарың жиынтығы             |1000     |         |


7 ӘДЕБИЕТТЕР



1. Негізгі әдебиеттер
   1. Өмір-тіршілік қауіпсіздігі: оқулық / Құраст.  С.  Арпабеков.-  Алматы,
      2004.
   2.  "Тіршілік   қауіпсіздігі"   курсы   бойынша   жоғары   оқу   орындары
      студенттеріне арналған оқу құралы. І кітап / ТЖ және АҚ  Республикалық
      курстары.- Алматы, 2008.
   3.  "Тіршілік   қауіпсіздігі"   курсы   бойынша   жоғары   оқу   орындары
      студенттеріне арналған оқу құралы. ІІ кітап / ТЖ және АҚ Республикалық
      курстары.- Алматы, 2008
   4.  Гринин  А.С.,  Новиков  В.Н.  Экологическая  безопасность  /   Защита
      территорий и населения при чрезвычайных ситуациях / Учебное пособие. –
      М.: 2000, 327с.
   5.  Приходько Н.Г. Безопасность жизнедеятельности. Высшая  школа,  Алматы
      2000, 458с.
   6.  Основы  безопасности  жизнедеятельности.  Учебное  пособие.  АЧС  РК,
      Алматы, 2001,232с.
   7.  Учебное пособие. Основы медицинских знаний. Республиканские курсы  ЧС
      и ГО. Алматы, 2004, 123 с.
   8.  Учебное пособие для занятий по ЧС и ГО. Республиканские  курсы  ЧС  и
      ГО. Алматы, 2002, 124 с.
   9.   Григорьева И.Я. Практикум по ОБЖ. Семипалатинск, 2008, 216с
  10.    Григорьева    И.Я.    Лекционный    курс    «Основы    безопасности
      жизнедеятельности»,- Семей, 2007, 157с.
  11.   Информационно-методический  сборник   материалов   по   чрезвычайным
      ситуациям и гражданской обороне. – Алматы, 120с.
  12.   Инструкция по организации и ведению ГО РК. Учебное пособие. АЧС  РК,
      Алматы, 2002, 180с
  13.   Аварии  и  катастрофы.  Предупреждение  и  ликвидация   последствий:
      Учебное  пособие  в  3-х  книгах  /  Под  ред.  К.Е.  Кочеткова,  В.А.
      Котляревского и А.В. Забегаева. 1995.
  14.  Белов, С. В. Безопасность жизнедеятельности: учеб. для вузов  / С. В.
      Белов, А. В. Ильницкая, А. Ф. КОЗЬЯКОВ и др.;  под  общ.  ред.  С.  В.
      Белова. - Изд. 3-е, испр. и доп. - М.: Высш. шк., 2001.
  15.  Безопасность жизнедеятельности: Учебник для вузов/Под общ.  Ред.  СВ.
      Белова.-З-е изд. испр. и доп.-М: Высш. Школа, 2001.- 484 с.,
  16.  Безопасность жизнедеятельности: Учебник /Под ред. С.В. Белова. -  М.:
      Высшая школа, 1999.




2. Қосымша әдебиеттер


   1. Владимиров В.А. Сильнодействующие ядовитые вещества и  защита  от  них
      М., Военное издательство, 1999
   2. Диоксины. Основы безопасности жизни , 1997, № 1, с. 10-11
   3.  Катастрофы и человек. Кн 1. Под ред. Воробьева Ю.Л.  М.  Издательство
      "Аст-лтд". 1997, с. 41-42
   4. Нелитовский Н. К. Наводнение на реках и озерах. М.,  Гидромет.,  1998,
      с.52
   5.   Никберг  И.И.  Ионизирующая  радиация  и  здоровье  человека.  Киев,
      "Здоровья", 1999, 160с.
   6.  Оксилендер Г. И. Яды и противоядия. Л., Наука, 1992, 188с.
   7.  Петров В. Н.  Первая  медицинская  помощь  при  отравлении  сильно  -
      действующими веществами. М., Медицина, 1995, 32с.
   8.  Поляков В. В. Безопасность человека  в  экстремальных  условиях.  Л.,
      Наука, 1992, 146с.
   9.  Пособие по подготовке медицинских сестер / Под ред. Софонова А.И. М.,
      Медицина, 1997, 427 с.








Пәндер