УМКД

Мұнайлардың жіктелуі


|ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ                     |
|СемЕЙ қаласының ШӘКӘРІМ атындағы МЕМЛЕКЕТТІК УНИВЕРСИТЕТІ               |
|3 деңгейлі СМК құжаты      |ПОӘК                 |                      |
|                           |                     |ПОӘК                  |
|                           |                     |042-18-10.1.37/01-2013|
|ПОӘК                       |                     |                      |
|Оқытушыға арналған «Мұнай  |18.09.     2013ж.    |                      |
|химиясы»  пәннің           |№ 1 басылым          |                      |
|бағдарламасы               |                     |                      |












                        ПӘННІҢ ОҚУ-ӘДІСТЕМЕЛІК КЕШЕНІ
                               «Мұнай химиясы»

           5В072100 – Органикалық заттардың химиялық технологиясы

              ОҚЫТУШЫҒА АРНАЛҒАН ПӘННІҢ ОҚУ ЖҰМЫС БАҒДАРЛАМАСЫ

















                                    Семей
                                    2013


                                   Кіріспе
1 ӘЗІРЛЕНГЕН

ҚҰРАСТЫРУШЫ                          «            »               2013    ж.
Оразжанова Л. К., х.ғ.к, доцент  м.а,  Шәкәрім  атындағы  Семей  мемлекеттік
университетінің «Химия» кафедрасы

2 ТАЛҚЫЛАНДЫ
2.1  Шәкәрім атындағы  Семей  мемлекеттік  университетінің  «Химия»  кафедра
отырысында
«   28    »     08      2013 ж.,  №   1   хаттама

Кафедра меңгерушісі                                       Мусабаева Б.Х.

2.2   Инженерлік-технологиялық   факультетінің   оқу-әдістемелік   бюросының
отырысында
«   12   »     09     2013 ж , №   1     хаттама

Төрайымы                              Толеубекова С.С.

3  БЕКІТІЛДІ
Университеттің   Оқу-әдістемелік   кеңесінің   отырысында   басып   шығаруға
мақұлдаған және ұсынылған
«  18    »     09     2013 ж, №    1    хаттама

ОӘК  төрайымы,  ОӘЖ  жөніндегі  проректор                               Г.К.
Искакова

4  алғаш рет ЕНГІЗІЛГЕН
















                                   Мазмұны


|1  |Қолданылу саласы                                                       |
|2  |Нормативтік сілтемелер                                                 |
|3  |Жалпы ережелер                                                         |
|4  |Оқу пәнінің (модуль) мазмұны                                           |
|5  |Студенттердің өздік жұмысына арналған тақырыптардың тізімі             |
|6  |Пән бойынша оқу әдістемелік карта                                      |
|7  |Оқу әдістемелік әдебиетпен қамтамасыз етудің картасы                   |
|8  |Әдебиеттер                                                             |









































      1 ҚОЛДАНУ САЛАСЫ

       «Мұнай химиясы»   пәні бойынша  оқу  әдістемелік  кешенінің  құрамына
енгізілген   оқытушыларға   арналған   пәндердің    бағдарламасы    5В072100
-«Органикалық заттардың химиялық  технологиясы»  мамандығы  үшін арналған.

     2 НОРМАТИВТІК СІЛТЕМЕЛЕР

     «Мұнай химиясы»  пәнінің оқытушыларға арналған  осы  пәннің  оқу  жұмыс
бағдарламасы келесі құжаттардың талаптары мен ұсыныстарына  сәйкес  берілген
пән бойынша оқу үрдісін ұйымдастырудың тәртібін белгілейді:
- Мемлекеттік жалпыға міндетті   білім  стандарты,  Қазақстан  Республикасы
Білім және ғылым министрлігінің Бұйрығымен  енгізілген  және  бекітілген,  №
1080, «23» 08 2012 ж.
- СТУ  042-ГУ-4-2013  «Пәндердің  оқу  әдістемелік  кешенін  әзірлеуге  және
рәсімдеуге қойылатын жалпы талаптар» университет стандарты;
-  ДП  042-1.01-2013  «Пәндерің  оқу  әдістемелік  кешенінің  құрылымы  және
мазмұны» құжаттандырылған процедурасы.

    3 ЖАЛПЫ ЕРЕЖЕЛЕР

3.1 Пәннің  қысқаша сипаттамасы:
          «Мұнай және мұнай өнімдерінің  анализі»  курсы  мұнай  мен  мұнай
өнімдерінің  құрамын,  қасиеттерін  зерттеу  әдістерін,  мұнай   мен   мұнай
өнімдерінің  сапасына  қойылатын   талаптарды  және  осы   өнімдерді   сынау
әдістерін оқытуға арналған.
     Мұнай мен газдың  энергетика,   көлік,  әскери  және  басқа  әр  алуан
өнеркәсіптер үшін маңызы өте зор. Мұнайдан  сұйық  отынның  барлық  түрлері,
майлар,  майлағыш  заттар,  битумдар,  мұнай  коксы,   парафин,   техникалық
көміртек  және  көптеген  басқа   тауарлық  өнімдер   алынады.   Мұнай   мен
көмірсутектік газдар көптеген химиялық және тұтыну өнімдерін синтездеу  үшін
таптырмас шикізат.
    Қазақстан  Республикасының   көмірсутектік  шикізат  өндірудің  Әлемдік
балансына қосар үлесі соңғы жылдары  үнемі артуда.
3.2 Аталмыш курстың мақсаты - студенттерге мұнай түзілу процесстері  туралы,
мұнайдың және мұнай өнімдерінің фракциялық,  химиялық құрамы жайлы,  олардың
сапасына қойылатын талаптар мен  анализдеу әдістері туралы білім беру  болып
табылады.
    Курсты оқу нәтижесінде алған білімдері болашақ химик мамандарға  мұнай-
газ, мунай-химиялық  салаларының  өнеркәсіп  орындары  мен  зертханаларында,
ғылыми-зерттеу, экологиялық,  криминалистикалық  зертханаларда,  стандарттау
және сертификаттау органдарында жұмыс істегенде қажет болмақ.
3.3 Пәнді оқып білудің негізгі міндеті:
    - пәннің теориялық негіздерін, жалпы химиялық, физикалық  заңдылықтарды
білу;
    - мұнайдың фракциялық және химиялық құрамын білу;
    - мұнай компоненттерін бөлу әдістерін білу;
    - сұйық отынның негізгі эксплуатациялық және  аналитикалық  қасиеттерін
білу;
    - мұнай мен мұнай өнімдерін анализдеу әдістерін білу;
    - мұнай мен мұнай өнімдерінің негізгі көрсеткіштерін анықтау  әдістерін
және машықтарын  меңгеру;
    - анализ практикасында қолданылатын аспаптардың жұмыс  принципін  білу,
олармен жұмыс істеп үйрену;
    - мұнай мен мұнай өнімдерін  анализдеу және сараптау үшін сандық анализ
әдістерін қолдана білу;
    -  әр  түрлі  анализ  кезінде   аналитикалық  химия  әдістерін  кешенді
пайдалана білу;
    - анализ схемасын құра білу, анализ әдісін таңдай білу;
    - кез келген бағдардағы аналитикалық зертханаларда жұмыс  істей  алатын
маман дайындау;
    - мұнай мен мұнай өнімдерін анализдеудің бар  әдістемелерін  жетілдіру,
жаңа әдістемелер құрастыру.
3.4 Оқып- білудің нәтижесінде студент мыналарды:
-  Химиялық және физико-химиялық құбылыстарды бақылап, түсіндіре білу.
- Химия тілін, қазіргі номенклатураны  білу.
- Химиялық реакциялар теңдеулерін (молекулалық, иондық,  иондық-молекулалық,
тотығу-тотықсыздану реакцияларының) құрастыра білу.
- Физико-химиялық анализ әдістемелерін сараптай білу.
- Анализ нәтижелері бойынша графиктер сала білу.
- Анализ әдістерімен байланысты есептер шығара білу.
- Концентрациялары дәл ерітінділер дайындай білу.
- Анализ техникасын жете меңгеру.
- Аспаптардың электрлік немесе оптикалық схемаларын білу.
-  Лабораториялық  құрал-жабдықтарды,  аспаптарды,  реактивтерді,   химиялық
ыдыстарды дұрыс қолдана білуі тиіс.
3.5 Курстың пререквизиттері:
      1. Бейорганикалық химия
3.6 Курс постреквизиттері:
      1. Органикалық химия
      2. Биологиялық химия
3.7 Оқу жұмыс жоспарынан көшірме

                                                                      1кесте

|Курс                                                           |Семестр  |
|1                                                              |2        |
|Микромодуль 1 – Мұнайдың шығу тегі, қасиеттері және жіктелуі             |
|Дәріс сабақтары                                                          |
|Мұнайдың шығу тегі                                             |1        |
|Мұнай мен мұнай өнімдерінің химиялық, элементтік, фракциялық   |1        |
|және топтық құрамы                                             |         |
|Мұнайдың негізгі технологиялық сипаттамалары                   |2        |
|Мұнайлардың жіктелуі                                           |1        |
|Практикалық сабақтар                                                     |
|Мұнайдың шығу тегінің әр түрлі болжамдары                      |1        |
|Мұнай өнімдерінің тығыздығын есептеу                           |1        |
|Мұнайды іздеу-барлау жұмыстары                                 |1        |
|Мұнай фракцияларының молекулалық массаларын есептеу            |1        |
|Мұнайдың жіктелуі                                              |1        |
|Микромодуль 2 – Мұнай көмірсутектері                                     |
|Дәріс сабақтары                                                          |
|Мұнай алкандары                                                |1        |
|Мұнайдың нафтенді көмірсутектері                               |1        |
|Мұнай және мұнай өнімдеріндегі қанықпаған көмірсутектер        |2        |
|(алкендер, алкадиендер, алкиндер)                              |         |
|Мұнайдың арендері                                              |1        |
|Октан саны                                                     |1        |
|Практикалық сабақтар                                                     |
|Қаныққан бу қысымы. Критикалық және келтірілген параметрлер.   |1        |
|Фугитивтілік. Есеп шығару.                                     |         |
|Мұнай мен мұнай өнімдерін анализдеудің хроматографиялық және   |1        |
|спектроскопиялық әдістері. Межелік бақылау                     |         |
|Мұнайдың негізгі технологиялық сипаттамалары                   |1        |
|Мұнай тұтқырлығын есептеу                                      |1        |
|Мұнай көмірсутектері                                           |1        |
|Жылулық қасиеттерді есептеу                                    |1        |
|Микромодуль 3 – Мұнайдың гетероорганикалық қосылыстары                   |
|Дәріс сабақтары                                                          |
|Оттекті, күкіртті қосылыстар                                   |1        |
|Мұнайдағы азотты қосылыстар. Шайырлы-асфальтенді заттар        |1        |
|Практикалық сабақтар                                                     |
|Табиғи және мұнайға серік газдар                               |1        |
|Массалық, көлемдік және мольдік құрамын есептеу                |1        |
|Микромодуль 4 – Мұнайдың коллоидтық-химиялық қасиеттері                  |
|Мұнайдың коллоидтық-химиялық қасиеттері                        |2        |
|Практикалық сабақтар                                           |         |
|Мұнайдың коллоидтық-химиялық қасиеттері                        |1        |
|Мұнай құрамындағы компоненттерді  бөлу және зерттеу әдістері.  |1        |
|Межелік бақылау                                                |         |


      5 СТУДЕНТТЕРДІҢ ӨЗДІК  ЖҰМЫСТАРЫНА АРНАЛҒАН ТАҚЫРЫПТАРДЫҢ ТІЗІМІ


   Әрбір  студент семестр бойына 4 жазбаша СӨЖ орындауы тиіс.

                          №1 СӨЖ тақырыптары
Әлемдік Мұхиттың ең ірі мұнай дақтары.
                                           №1 СӨЖ-ді өткізу мерзімі–  3-апта

                             №2 СӨЖ тақырыптары
 Дүние        жүзініндегі        ең        ірі        мұнай        апаттары.


                                         №2 СӨЖ-ді өткізу мерзімі –   5-апта


                             №3 СӨЖ тақырыптары
 Рессейдегі мұнай апаттары.
                                    №3 СӨЖ-ді өткізу мерзімі -  10-апта


                             №4 СӨЖ тақырыптары
 Қазақстандағы мұнай апаттары.
                                       №4 СӨЖ-ді өткізу мерзімі -  13-апта

      6 ПӘННІҢ ОҚУ-ӘДІСТЕМЕЛІК КАРТАСЫ
                                                                     3 кесте

|Тақырыбы                               |Көрнекті    |Өз бетімен |Бақылау   |
|                                       |құралдар,   |оқып       |нысанасы  |
|                                       |ТСО,        |үйренуге   |          |
|                                       |плакаттар,  |арналған   |          |
|                                       |зертханалық |сұрақтар   |          |
|                                       |тақталар    |           |          |
|Дәрістер         |Практикалық           |            |           |          |
|                 |сабақтар              |            |           |          |
|1                |2                     |4           |5          |6         |
|Мұнайдың шығу    |Мұнайдың шығу тегінің |плакаттар‚  |Мұнай      |Ауызша    |
|тегі             |әр түрлі болжамдары   |схемалар    |түзілуінің |сұрау,    |
|                 |                      |            |органикалық|сұрақта-рғ|
|                 |                      |            |-жыныстық-м|а жауап   |
|                 |                      |            |играциялық |беру      |
|                 |                      |            |теориясы.  |          |
|Мұнай мен мұнай  |Мұнай өнімдерінің     |плакаттар‚  |Жеңіл және |Ауызша    |
|өнімдерінің      |тығыздығын есептеу    |схемалар    |ауыр       |сұрау,    |
|химиялық,        |                      |            |мұнайдың   |сұрақта-рғ|
|элементтік,      |                      |            |құрамы     |а жауап   |
|фракциялық және  |                      |            |           |беру      |
|топтық құрамы    |                      |            |           |          |
|Мұнайдың негізгі |Мұнайды іздеу-барлау  |плакаттар‚  |Мұнайдың   |Ауызша    |
|технологиялық    |жұмыстары Мұнай       |схемалар    |тығыздығы  |сұрау,    |
|сипаттамалары    |фракцияларының        |            |           |сұрақта-рғ|
|                 |молекулалық массаларын|            |           |а жауап   |
|                 |есептеу               |            |           |беру      |
|Мұнайлардың      |Мұнайдың жіктелуі     |плакаттар‚  |Мұнайдың   |Ауызша    |
|жіктелуі         |                      |схемалар    |химиялық   |сұрау     |
|                 |                      |            |жіктелуі   |          |
|Мұнай алкандары. |Қаныққан бу қысымы.   |плакаттар‚  |Алкандардың|Ауызша    |
|Алкандардың      |Критикалық және       |схемалар    |гомологиялы|сұрау     |
|қасиеттері       |келтірілген           |            |қ қатары   |          |
|                 |параметрлер.          |            |           |          |
|                 |Фугитивтілік. Есеп    |            |           |          |
|                 |шығару.               |            |           |          |
|Мұнайдың нафтенді|Мұнай мен мұнай       |плакаттар‚  |Циклоалканд|АС, тест  |
|көмірсутектері   |өнімдерін анализдеудің|схемалар    |ардың      |          |
|                 |хроматографиялық және |            |изомериясы |          |
|                 |спектроскопиялық      |            |           |          |
|                 |әдістері.             |            |           |          |
|Мұнай және мұнай |Мұнайдың негізгі      |плакаттар‚  |Алкадиендер|АС,       |
|өнімдеріндегі    |технологиялық         |схемалар    |дің        |сұрақта-рғ|
|қанықпаған       |сипаттамалары. Мұнай  |            |жіктелуі   |а жауап   |
|көмірсутектер    |тұтқырлығын есептеу   |            |           |беру      |
|Мұнайдың         |Мұнай көмірсутектері  |плакаттар‚  |Бензолдың  |АС,       |
|арендері.        |                      |схемалар    |құрылысы   |сұрақта-рғ|
|                 |                      |            |           |а жауап   |
|                 |                      |            |           |беру      |
|Октан саны       |Жылулық қасиеттерді   |плакаттар‚  |Детонация  |АС, тест  |
|                 |есептеу               |схемалар    |ұғымы      |сұрақта-ры|
|                 |                      |            |           |на жауап  |
|                 |                      |            |           |беру      |
|Оттекті, күкіртті|Табиғи және мұнайға   |плакаттар‚  |Мұнайдың   |Ауызша    |
|қосылыстар       |серік газдар          |схемалар    |ароматты   |сұрау     |
|                 |                      |            |қышқылдары |          |
|Мұнайдағы азотты |Массалық, көлемдік    |плакаттар‚  |Асфальтенде|АС,       |
|қосылыстар.      |және мольдік құрамын  |схемалар    |р          |сұрақта-рғ|
|Шайырлы-асфальтен|есептеу               |            |           |а жауап   |
|ді заттар        |                      |            |           |беру      |
|Мұнайдың         |Мұнайдың              |плакаттар‚  |Мұнай      |АС, тест  |
|коллоидтық-химиял|коллоидтық-химиялық   |схемалар    |эмульсиялар|сұрақта-ры|
|ық қасиеттері    |қасиеттері. Мұнай     |            |ы          |на жауап  |
|                 |құрамындағы           |            |           |беру      |
|                 |компоненттерді  бөлу  |            |           |          |
|                 |және зерттеу әдістері |            |           |          |








      7 ОҚУ ӘДІСТЕМЕЛІК ӘДЕБИЕТПЕН ҚАМТАМАСЫЗ ЕТУДІҢ КАРТАСЫ
                                                                     4 кесте

|Оқулықтардың, оқу |Даналардың саны   |Студенттердің саны|Қамтамасыз етілу  |
|әдістемелік       |                  |                  |пайызы            |
|құралдардың атауы |                  |                  |                  |
|1                 |2                 |3                 |4                 |
|Бишімбаева Г.Қ.,  |48                |7                 |100               |
|Букетова А.Е.     |                  |                  |                  |
|Мұнай және газ    |                  |                  |                  |
|химиясы мен       |                  |                  |                  |
|технологиясы.     |                  |                  |                  |
|Алматы.: Бастау,  |                  |                  |                  |
|2007. -242б.      |                  |                  |                  |
|Суербаев, Х.А.    |2                 |7                 |28%               |
|Мұнай химиясына   |                  |                  |                  |
|кіріспе: оқу      |                  |                  |                  |
|құралы / Х.А.     |                  |                  |                  |
|Суербаев; Ә.К.    |                  |                  |                  |
|Қоқанбаев, Қ.М.   |                  |                  |                  |
|Шалмағамбетов.-   |                  |                  |                  |
|Алматы: Қазақ     |                  |                  |                  |
|ун-ті, 2004.- 142 |                  |                  |                  |
|б                 |                  |                  |                  |


8.1 Негізгі  әдебиеттер
8.1.1  Бишімбаева  Г.Қ.,  Букетова  А.Е.  Мұнай   және   газ   химиясы   мен
технологиясы. Алматы.: Бастау, 2007. -242б.
8.1.2 Суербаев, Х.А. Мұнай химиясына кіріспе: оқу құралы  /  Х.А.  Суербаев;
Ә.К. Қоқанбаев, Қ.М. Шалмағамбетов.- Алматы: Қазақ ун-ті, 2004.- 142 б
8.1.3 Рябов В. Химия нефти и газа. Л.: Форум, 2009. -336с.
8.1.4 Надиров Н.К. Нефть и газ Казахстана. Алматы.: Ғылым, 1996. -266с.

8.2 Қосымша әдебиеттер
8.2.1 Химия нефти/ Ю.В. Поконова, А.А. Гайле, В.Г. Спиркин;  Под  ред.  З.И.
Сюняева.- Л.: Химия, Ленингр. отд-ние, 1984.- 360 с.
8.2.2 Уильям Л. Леффер Переработка  нефти,  М,  ЗАО  Олимп-Бизнес  -,  2001.
-224с.
Пәндер
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат

Қосымша

Email: info@stud.kz