Файл қосу

Экологиялық іргелі



|ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ                           |
|СЕМЕЙ ҚАЛАСЫНЫҢ ШӘКӘРІМ АТЫНДАҒЫ МЕМЛЕКЕТТІК УНИВЕРСИТЕТІ                        |
|3 деңгейлі СМЖ құжаты          |ПОӘК                   |ПОӘК 042-16.1.35/02-2013  |
|ПОӘК                           |№3басылым              |                          |
|студентке арналған «Экология   |__ ______2013ж         |                          |
|және тұрақты даму»  пәнінің    |                       |                          |
|бағдарламасы                   |                       |                          |










                        ПӘННІҢ ОҚУ-ӘДІСТЕМЕЛІК КЕШЕНІ
         «Экология және тұрақты даму»  пәнінен университеттің барлық
                           мамандықтарына арналған





                           СТУДЕНТКЕ АРНАЛҒАН ПӘН
                                БАҒДАРЛАМАСЫ















                                    Семей
                                    2013


                                  Алғы сөз

1. ӘЗІРЛЕГЕН
Шәкәрім атындағы Семей мемлекеттік университеті  Аграрлық факультеті
«Экология және қоршаған ортаны қорғау» кафедрасының аға оқытушысы
                   м.ғ.к Қабышева Жанар Кобегеновна         «30»
08           2013 ж


2. ТАЛҚЫЛАҒАН

2.1 Шәкәрім атындағы Семей мемлекеттік университеті «Экология және қоршаған
ортаны қорғау» кафедрасының отырысында

Хаттама № 1  «04»          09          2013,

Кафедра меңгерушісі                          доцент м.а. Қабышева Ж.К.

2.2 Аграрлық факультетінің оқу-әдістемелік кеңесінің отырысында
Хаттама  № 1   «18»          09       2013 ж.,

АФ ОӘБ төрағасы                              доцент м.а. Тлеубаева А.В.


3. БЕКІТІЛДІ
Университеттің оқу-әдістемелік кеңесінің отырысында шығаруға ұсынады
Хаттама №1   «18»        09         2010ж.

Оқу- әдістемелік кеңестің төрағасы,
оқу  –  әдістемелік  жұмысы  бойынша  проректор                    профессор
Искакова Г.К.

№2  басылым  03.09.2009 ж. орнына  енгізілді .
 Кешен Қазақстан Республикасының мемлекеттік  жалпыға бірдей білім беретін
стандартына сәйкес   МЖБС   негізінде жаңартылған  0.04.019.-2011.
Бакалавриат.











                                   Мазмұны



   1  Жалпы ережелер
   2 Пәннің мазмұны мен  сабақ түріне  байланысты  сағаттардың бөлінуі
   3 Пәнді меңгеру жөніндегі әдістемелік ұсыныстар
   4  Курс саясаты
     5 Курс форматы
   6 Бағалау саясаты
   7  Әдебиеттер





















































1. ЖАЛПЫ ЕРЕЖЕЛЕР
1.1. Пәнді оқытушы  туралы  жалпы  деректер
 Қабышева Жанар Көбегеновна,
мал дәрігерлік ғылымдарының кандидаты, аға оқытушы.
"Экология және қоршаған ортаны қорғау" кафедрасы
Жұмыс телефоны: 53-19-70. Оқу ғимараты №8, кабинет 103
 үй телефоны: 52-39-39. ұялы телефоны: 87771533517.
Сабақ өткізетін аудиториялар:121
Пән бойынша кредит саны  - 2.

      1.2.Пәннің жалпы мазмұны
Пәнді оқытудың мақсаты студенттерге тірі организмдердің  бір-бірімен  қарым-
қатынасын және олардың тіршілік ортасы  жайлы  заңдылықтарды  ашып  көрсету,
тыңдармандарды  ғаламдық  экологиялық  проблемалардың  болмысымен,   туындау
себептерімен және осы проблемаларды  шешу  жолдарымен  таныстыру.  Болашақта
аталған салаларда жұмыс істейтін мамандарға осы пәнді игеру барысында  алған
білімдері әздерінің кәсіби қызметін табысты атқаруға көмектесетін болады.
«Экология және тұрақты даму» пәнінің негізгі міндеттері:
    •  антропогендік  әрекеттерден  туындап  отырған   нақтылы   әлеуметтік-
      экологиялық проблемаларды қарастыру;
    •   ғылыми-техникалық   прогресс   дәуірінде    экологиялық    ой-жҥйені
      қалыптастыру және дамыту қажеттілігін негіздеу;
    • тыңдармандардың болашақтағы  мектептердегі  жұмысы  барысында,  немесе
      туризм  және  экономика   салаларындағы   қызметі   барысында   оларды
      әлеуметтік-экологиялық  жағдайдың  одан  әрі  нашарлау   нәтижелерінің
      мейілінше қауіпті болатындығын болжамдауға машықтандыру.
«Экология және тұрақты даму» пәнін оқыту нәтижесінде студент:
    • қазіргі экологияның бағыттарын;
    • басты-басты экологиялық терминдерді, олардың  ұғымдық  мағынасын  және
      анықтамаларын;
    • атмосфераға, гидросфераға және топыраққа қатысты жаһандық  экологиялық
      проблемаларды,   сол   сияқты   организмдердің   әздерінің    тіршілік
      ортасындағы әзгерістерге бейімделу  және  сол  жағдайда  тіршілік  ету
      ерекшеліктерін;
    • Қазақстанда және жер жүзінің  әзге  де  елдерінде  экологиялық  апатқа
      ұшыраған аймақтарды және олардың бҥгінгі таңдағы экологиялық жағдайын;


    • Қазақстан Республикасының экология жөніндегі негізгі  заңын,  қоршаған
      ортаны қорғауға қатысты әзге де экологиялық құжаттарды;
    • Тұрақты даму, оның аспектілері, Қазақстан Республикасының тұрақты даму
      болашағы туралы білуі керек.
    • болашақ мамандығы ауқымында туындаған экологиялық жағдайларды  бағалай
      білуді;
    • қажетті деректер жиынтығын іс-әрекетке жарата білуді, қоршаған  ортаны
      қорғау  саласындағы  заң  жобаларын  жасақтауға  қажетті   экологиялық
      тҧрғыдан  қауіпті  белдемдердің  туындау  себептерін   және   келеңсіз
      келешегін болжай білуді;
    •  табиғи  нысандарда  іс-шараларды  жоспарлау  барысында  осы   аймақта
      туындауы мүмкін экологиялық проблемаларды болжай білуді;
    • тұрақты даму тұжырымдамасы, оның критерийлерін меңгеруі керек.

      1.3. Пәнді оқытудың міндеттері:
      1. Студенттерге жалпы Қазақстан Републикаының экологиялық жағдайын
оқыту.
      2. Берілген курстың мақсаты болып студенттердің өздік  творчествалық
жұмыстарға баулу және өз мамандықтары бойынша  жоғары  жалпы  ғылыми  және
профессионалды дайындау.

    1.4 Курсқа тапсырмалар
    Пәнді  оқытудың негізгі мына тапырмалардан тұрады:
      - сыртқы ортамен  тірі организімдердің  бір бірімен байланысы;
      - антропогенді әсерлердің сыртқы ортаға әсерлері;
      - негізгі экологиялық мәселелер
      -  адамзат бірлестігі сыртқы ортамен байланысы.

      1.5 Пәнді оқығанда студент білу керек:
       білу керек:
     - жалпы сыртқы ортамен  тірі организімдердің  бір бірімен байланысын;
     - тірі ағзалардың уақытына және бөлшектерге бөлінуін;
     - ағзалардың санының  өзгеріп отыруы олардын энергия көзінің оларға
тірі ағзалар арқылы айналмалы түрде  келуі;
     меңгеру:
    функциональды экологиялық бөлімдерді және жалпы биосфераны
    біліп алу:
    табиғатты тиімді қолдану
    үйрену:
    экологиялық процесстердің ағымын, антропогенді әсерлердің сыртқы
ортаға әсерлерін қорытындылау;
    есте сақтау:
    тәжірибелі түрде  тірі ағзалардың сыртқы отаға асері

   6.  Пәннің пререквизиттері -жоқ
    1.7 Пәннің постреквизиті
    1.7.1 Негізгі пәндер


   2. ПӘННІҢ МАЗМҰНЫ МЕН САБАҚ ТҮРІНЕ БАЙЛАНЫСТЫ  САҒАТТАРДЫҢ БӨЛІНУІ
                                                                   кесте 1
|Тақырып атауы                |сағат                      |әдебиеттер          |
|                             |дәрі|зерт|тәжі|СОӨЖ  |СӨЖ |                    |
|                             |с   |х   |р   |      |    |                    |
|2                            |3   |4   |5   |6     |7   |8                   |
|1-ші тақырып. Экология –     |1   |-   |-   |-     |-   |7.1.1,7.1.2,7.1.3,7.|
|организмнің қоршаған ортамен |    |    |    |      |    |1.4,7.1.5,7.1.6,7.1.|
|қарым-қатынасын зерттейтін   |    |    |    |      |    |7,7.1.7,7.1.8,      |
|іргелі жаратылыстану пәні.   |    |    |    |      |    |7.1.9, 7.1.10,      |
|Экология туралы түсінік.     |    |    |    |      |    |қосымшалар,         |
|Экология қалыптасуының және  |    |    |    |      |    |әдебиеттер интернет |
|дамуының қысқаша             |    |    |    |      |    |көздері             |
|тарихы.Экологияның ғылым     |    |    |    |      |    |                    |
|ретінде                      |    |    |    |      |    |                    |
|анықтамасы.Экологиялық       |    |    |    |      |    |                    |
|көзқарастардың               |    |    |    |      |    |                    |
|туылуы.Экология бөлімдері.   |    |    |    |      |    |                    |
|Экологиялық зерттеу әдістері.|    |    |    |      |    |                    |
|2-ші тақырып. Ағза және орта.|1   |-   |-   |-     |-   |7.1.1,7.1.2,7.1.3,7.|
|Орта факторлары және олардың |    |    |    |      |    |1.4,7.1.5,7.1.6,7.1.|
|ағзаға әсері                 |    |    |    |      |    |7,7.1.7,7.1.8,      |
|                             |    |    |    |      |    |7.1.9, 7.1.10,      |
|                             |    |    |    |      |    |қосымшалар,         |
|                             |    |    |    |      |    |әдебиеттер интернет |
|                             |    |    |    |      |    |көздері             |
|3-ші тақырып. Дара           |1   |-   |-   |-     |-   |7.1.1,7.1.2,7.1.3,7.|
|организмдер экологиясы –     |    |    |    |      |    |1.4,7.1.5,7.1.6,7.1.|
|аутэкология. Аутэкология     |    |    |    |      |    |7,7.1.7,7.1.8,      |
|–экологияның бір бөлімі.     |    |    |    |      |    |7.1.9, 7.1.10,      |
|Қоршаған ортаның экологиялық |    |    |    |      |    |қосымшалар,         |
|факторлары                   |    |    |    |      |    |әдебиеттер интернет |
|а) абиотикалық факторлар;    |    |    |    |      |    |көздері             |
|ә) биотикалық факторлар;     |    |    |    |      |    |                    |
|б) антропогенді факторлары.  |    |    |    |      |    |                    |
|Ортаның факторларына         |    |    |    |      |    |                    |
|организмдердің адаптациясы.  |    |    |    |      |    |                    |
|Экологиялық факторлар әсеріне|    |    |    |      |    |                    |
|организмдердің жалпы         |    |    |    |      |    |                    |
| заңдылықтары: Ю.Либихтың    |    |    |    |      |    |                    |
|минимум заңы және            |    |    |    |      |    |                    |
|В.Шелфордтың толеранттық     |    |    |    |      |    |                    |
|заңы.                        |    |    |    |      |    |                    |
|4-ші тақырып. Популяциялар   |1   |-   |-   |-     |-   |7.1.1,7.1.2,7.1.3,7.|
|экологиясы - демэкология. .  |    |    |    |      |    |1.4,7.1.5,7.1.6,7.1.|
|Популяция туралы жалпы       |    |    |    |      |    |7,7.1.7,7.1.8,      |
|мағлұмат. Популяцияның       |    |    |    |      |    |7.1.9, 7.1.10,      |
|құрылымы мен                 |    |    |    |      |    |қосымшалар,         |
|түрлері.Популяцияның         |    |    |    |      |    |әдебиеттер интернет |
|статистикалық және           |    |    |    |      |    |көздері             |
|динамикалық                  |    |    |    |      |    |                    |
|сипаттамалары.Популяциялық   |    |    |    |      |    |                    |
|гомеостаз – популяцияның     |    |    |    |      |    |                    |
|санын реттеу.Өткендегі,      |    |    |    |      |    |                    |
|қазіргі және болашақтағы     |    |    |    |      |    |                    |
|демографиялық жағдайлар.     |    |    |    |      |    |                    |
|5-ші тақырып.                |1   |-   |-   |-     |-   |7.1.1,7.1.2,7.1.3,7.|
|Қауымдастықтар мен экожүйелер|    |    |    |      |    |1.4,7.1.5,7.1.6,7.1.|
|экологиясы  –синэкология     |    |    |    |      |    |7,7.1.7,7.1.8,      |
|                             |    |    |    |      |    |7.1.9, 7.1.10,      |
|                             |    |    |    |      |    |қосымшалар,         |
|                             |    |    |    |      |    |әдебиеттер интернет |
|                             |    |    |    |      |    |көздері             |
|6-шы тақырып. Биосфера туралы|1   |-   |-   |-     |-   |7.1.1,7.1.2,7.1.3,7.|
|ілімнің негізгі қағидалары.  |    |    |    |      |    |1.4,7.1.5,7.1.6,7.1.|
|Биосфера құрылысы.           |    |    |    |      |    |7,7.1.7,7.1.8,      |
|Атмосфера.Гидросфера.        |    |    |    |      |    |7.1.9, 7.1.10,      |
|Литосфер. Биосфераның пайда  |    |    |    |      |    |қосымшалар,         |
|болуы. Биосферадағы          |    |    |    |      |    |әдебиеттер интернет |
|тіршіліктің пайда болуы      |    |    |    |      |    |көздері             |
|туралы қазіргі көзқарастар.  |    |    |    |      |    |                    |
|Биосфера және адамзат.       |    |    |    |      |    |                    |
|Биосферадағы алғашқы         |    |    |    |      |    |                    |
|шегіністер                   |    |    |    |      |    |                    |
|7-ші тақырып. Биосфера туралы|1   |-   |-   |-     |-   |                    |
|В. И. Вернадскийдің ілім.    |    |    |    |      |    |                    |
|Биосфера - ғаламдық экожүйе  |    |    |    |      |    |                    |
|ретінде.    Биосфераның      |    |    |    |      |    |                    |
|негізгі қасиеттері. «Тірі    |    |    |    |      |    |                    |
|заттар»-биосфераның негізі.  |    |    |    |      |    |                    |
|Зат айналымы және олардың    |    |    |    |      |    |                    |
|адаммен бұзылуы:   а) азот   |    |    |    |      |    |                    |
|айналымы; ә) көміртегі       |    |    |    |      |    |                    |
|айналымы б) күкірт айналымы  |    |    |    |      |    |                    |
|в) фосфор айналымы.          |    |    |    |      |    |                    |
|8-ші тақырып. Қазіргі        |1   |-   |-   |-     |-   |7.1.1,7.1.2,7.1.3,7.|
|заманның ғаламдық экологиялық|    |    |    |      |    |1.4,7.1.5,7.1.6,7.1.|
|проблемалары                 |    |    |    |      |    |7,7.1.7,7.1.8,      |
|Әлеуметтік-экологиялық       |    |    |    |      |    |7.1.9, 7.1.10,      |
|проблемалар: халық санының   |    |    |    |      |    |қосымшалар,         |
|өсуі, ресурстық дағдарыс,    |    |    |    |      |    |әдебиеттер интернет |
|халықтың генофондының        |    |    |    |      |    |көздері             |
|өзгеруі, ортаның жалпы       |    |    |    |      |    |                    |
|агрессивтілігінің артуы,     |    |    |    |      |    |                    |
|зиянды әсерлердің жаңа       |    |    |    |      |    |                    |
|түрлері. Экологиялық іргелі  |    |    |    |      |    |                    |
|«Минимум заңының» әлеуметтік |    |    |    |      |    |                    |
|экожүйеде көрініс беруі.     |    |    |    |      |    |                    |
|Соғыстар және терроризм:     |    |    |    |      |    |                    |
|экологиялық зардаптары.      |    |    |    |      |    |                    |
|Әскери-өнеркәсіптік кешен    |    |    |    |      |    |                    |
|және тіршілік ету ортасы.    |    |    |    |      |    |                    |
|Радиоактавті изотоптардың    |    |    |    |      |    |                    |
|биосферадағы тасымалдануының |    |    |    |      |    |                    |
|кейбір мысалдары. Қоршаған   |    |    |    |      |    |                    |
|ортаның күйін бағалаудың     |    |    |    |      |    |                    |
|әдістері және критерийлері.  |    |    |    |      |    |                    |
|Экологиялық мониторинг,      |    |    |    |      |    |                    |
|ұйымдастырылу принциптері.   |    |    |    |      |    |                    |
|Қоғамның қоршаған ортамен    |    |    |    |      |    |                    |
|қарым-қатынастарының         |    |    |    |      |    |                    |
|заңгершілік және хұқықтық    |    |    |    |      |    |                    |
|тұрғыдан реттелуі.           |    |    |    |      |    |                    |
|Экологиялық білім берудегі   |    |    |    |      |    |                    |
|этикалық және эстетикалық    |    |    |    |      |    |                    |
|проблемалар.                 |    |    |    |      |    |                    |
|9-шы тақырып. Табиғи         |1   |-   |-   |-     |-   |7.1.1,7.1.2,7.1.3,7.|
|ресурстар және табиғатты     |    |    |    |      |    |1.4,7.1.5,7.1.6,7.1.|
|ұтымды пайдалану  Табиғи     |    |    |    |      |    |7,7.1.7,7.1.8,      |
|жүйелердің ресурстары. Табиғи|    |    |    |      |    |7.1.9, 7.1.10,      |
|ресурстардың  топтамасы,     |    |    |    |      |    |қосымшалар,         |
|қоршаған орта ресурстарымен  |    |    |    |      |    |әдебиеттер интернет |
|болатын қарама қатынастардың |    |    |    |      |    |көздері             |
|ерекшеліктері.               |    |    |    |      |    |                    |
|10-шы тақырып. Атмосфера     |1   |-   |-   |-     |-   |7.1.1,7.1.2,7.1.3,7.|
|туралы түсiнiк жəне биосфера |    |    |    |      |    |1.4,7.1.5,7.1.6,7.1.|
|мен адам өмiрiндегi          |    |    |    |      |    |7,7.1.7,7.1.8,      |
|маңызы.Атмосфера туралы      |    |    |    |      |    |7.1.9, 7.1.10,      |
|түсінік.Атмосфераның биосфера|    |    |    |      |    |қосымшалар,         |
|мен адам өміріндегі маңызы   |    |    |    |      |    |әдебиеттер интернет |
|Атмосфера құрамы Физикалық   |    |    |    |      |    |көздері             |
|қасиеттері Атмосфераның      |    |    |    |      |    |                    |
|химиялық құрамы              |    |    |    |      |    |                    |
|Әлеуметтік-экологиялық       |    |    |    |      |    |                    |
|дағдарыс және қоғамның       |    |    |    |      |    |                    |
|орнықты дамуы. Тұрақты қоғам |    |    |    |      |    |                    |
|моделі, оның белгілері және  |    |    |    |      |    |                    |
|қызмет атқару принциптері.   |    |    |    |      |    |                    |
|Тұрақты дамуды қамтамасыз ету|    |    |    |      |    |                    |
|жолындағы халықаралық        |    |    |    |      |    |                    |
|ынтымақтастық. Тұрақты даму  |    |    |    |      |    |                    |
|теориясының ғылыми негіздерін|    |    |    |      |    |                    |
|жасау жөніндегі халықаралық  |    |    |    |      |    |                    |
|ұйымдардың қызметі. ҚР       |    |    |    |      |    |                    |
|орнықты даму стратегиясы. ҚР |    |    |    |      |    |                    |
|Экологиялық қауіпсіздік      |    |    |    |      |    |                    |
|тұжырымдамасы.               |    |    |    |      |    |                    |
|Ерекше қорылатын табиғи      |    |    |    |      |    |                    |
|территориялар – қоршаған     |    |    |    |      |    |                    |
|ортаны қорғау шараларының бір|    |    |    |      |    |                    |
|түрі. Генетикалық            |    |    |    |      |    |                    |
|әралуандылықты қорғау.       |    |    |    |      |    |                    |
|Биосфералық қорықтар.        |    |    |    |      |    |                    |
|Биосфералық қорықтарды       |    |    |    |      |    |                    |
|дамытудың Севилья            |    |    |    |      |    |                    |
|стратегиясы. Қызыл кітап.    |    |    |    |      |    |                    |
|Халықаралық ұйымдардың       |    |    |    |      |    |                    |
|құжаттары. Табиғатты ұтымды  |    |    |    |      |    |                    |
|пайдалану мен қоршаған ортаны|    |    |    |      |    |                    |
|пайдаланудың ғылыми          |    |    |    |      |    |                    |
|негіздерін жасау – биосфераны|    |    |    |      |    |                    |
|ноосфераға айналдырудың      |    |    |    |      |    |                    |
|міндетті сатысы.             |    |    |    |      |    |                    |
|11-шы тақырып.  Қазақстан    |1   |-   |-   |-     |-   |7.1.1,7.1.2,7.1.3,7.|
|Республикасының су           |    |    |    |      |    |1.4,7.1.5,7.1.6,7.1.|
|ресурстары. Каспий аймағының |    |    |    |      |    |7,7.1.7,7.1.8,      |
|экологиялық жағдайы. Арал    |    |    |    |      |    |7.1.9, 7.1.10,      |
|теңізінің эклогиялық         |    |    |    |      |    |қосымшалар,         |
|мәселелері.                  |    |    |    |      |    |әдебиеттер интернет |
|                             |    |    |    |      |    |көздері             |
|12-шы тақырып.  Литосфера    |1   |-   |-   |-     |-   |7.1.1,7.1.2,7.1.3,7.|
|және оны тиімді пайдалану мен|    |    |    |      |    |1.4,7.1.5,7.1.6,7.1.|
|қорғау.  Литосфера және оны  |    |    |    |      |    |7,7.1.7,7.1.8,      |
|тиімді пайдалану мен қорғау  |    |    |    |      |    |7.1.9, 7.1.10,      |
|Топырақты эрозиядан          |    |    |    |      |    |қосымшалар,         |
|қорғау,Топырақтың ластануы   |    |    |    |      |    |әдебиеттер интернет |
|Жерді рекультивациялау       |    |    |    |      |    |көздері             |
|13-шы тақырып.  Қазақстан    |1   |-   |-   |-     |-   |7.1.1,7.1.2,7.1.3,7.|
|Республикасының экологиялық  |    |    |    |      |    |1.4,7.1.5,7.1.6,7.1.|
|проблемалары. Қазақстанның   |    |    |    |      |    |7,7.1.7,7.1.8,      |
|экологиялық проблемалары. ҚР |    |    |    |      |    |7.1.9, 7.1.10,      |
|табиғи ортаны                |    |    |    |      |    |қосымшалар,         |
|тұрақсыздандырушы факторлар  |    |    |    |      |    |әдебиеттер интернет |
|және олардың салдарлары. Арал|    |    |    |      |    |көздері             |
|теңізі бассейнінің           |    |    |    |      |    |                    |
|әлеуметтік-экологиялық       |    |    |    |      |    |                    |
|проблемалары, Арал           |    |    |    |      |    |                    |
|аймағындағы экологиялық      |    |    |    |      |    |                    |
|апатты жоюдың ықтимал        |    |    |    |      |    |                    |
|жолдары. Ядролық сынақтардың |    |    |    |      |    |                    |
|адамзатқа тигізген           |    |    |    |      |    |                    |
|зардаптары. Семей ядролық    |    |    |    |      |    |                    |
|сынақ алаңы және ҚР          |    |    |    |      |    |                    |
|территориясындағы өзге де    |    |    |    |      |    |                    |
|полигондар. Ядролық          |    |    |    |      |    |                    |
|сынақтарға қарсы Невада-Семей|    |    |    |      |    |                    |
|қозғалысы.                   |    |    |    |      |    |                    |
|14-ші тақырып.   Қоршаған    |1   |-   |-   |-     |-   |7.1.1,7.1.2,7.1.3,7.|
|орта жағдайын бақылау және   |    |    |    |      |    |1.4,7.1.5,7.1.6,7.1.|
|мониторинг. Қоршаған ортаның |    |    |    |      |    |7,7.1.7,7.1.8,      |
|жағдайын жүйелі түрде бақылау|    |    |    |      |    |7.1.9, 7.1.10,      |
|Табиғи және антропогендік    |    |    |    |      |    |қосымшалар,         |
|факторлардың әсерінен        |    |    |    |      |    |әдебиеттер интернет |
|табиғатта болуы мүмкін       |    |    |    |      |    |көздері             |
|өзгерістерді болжау.Қоршаған |    |    |    |      |    |                    |
|орта жағдайын ретке келтіру  |    |    |    |      |    |                    |
|шараларын басқару.           |    |    |    |      |    |                    |
|15-ші тақырып.               |1   |-   |-   |-     |-   |7.1.1,7.1.2,7.1.3,7.|
|Әлеуметтік-экологиялық       |    |    |    |      |    |1.4,7.1.5,7.1.6,7.1.|
|дағдарыс және қоғамның       |    |    |    |      |    |7,7.1.7,7.1.8,      |
|тұрақты дамуы.               |    |    |    |      |    |7.1.9, 7.1.10,      |
|Тұрақты қоғам моделі, оның   |    |    |    |      |    |қосымшалар,         |
|белгілері және қызмет атқару |    |    |    |      |    |әдебиеттер интернет |
|принциптері. Тұрақты даму    |    |    |    |      |    |көздері             |
|қамтамасыз ету жолындағы     |    |    |    |      |    |                    |
|халықаралық ынтымақтастық.   |    |    |    |      |    |                    |
|Тұрақты даму теориясының     |    |    |    |      |    |                    |
|ғылыми негіздерін жасау      |    |    |    |      |    |                    |
|жөніндегі халықаралық        |    |    |    |      |    |                    |
|ұйымдардың қызметі. ҚР       |    |    |    |      |    |                    |
|тұрақты даму стратегиясы. ҚР |    |    |    |      |    |                    |
|Экологиялық қауіпсіздік      |    |    |    |      |    |                    |
|тұжырымдамасы.               |    |    |    |      |    |                    |
|БАРЛЫҒЫ                      |15  |    |    |      |    |                    |
|Берілген территорияның әр    |-   |-   |2   |-     |-   |7.1.1,7.1.2,7.1.3,7.|
|түрлі бөліктерінің ауасының  |    |    |    |      |    |1.4,7.1.5,7.1.6,7.1.|
|шаңдану дәрежесін зерттеу.   |    |    |    |      |    |7,7.1.7,7.1.8,      |
|                             |    |    |    |      |    |7.1.9, 7.1.10,      |
|                             |    |    |    |      |    |қосымшалар,         |
|                             |    |    |    |      |    |әдебиеттер интернет |
|                             |    |    |    |      |    |көздері             |
|Қоршаған ортадағы            |-   |-   |2   |-     |-   |7.1.1,7.1.2,7.1.3,7.|
|антропогенді ластаушыларды   |    |    |    |      |    |1.4,7.1.5,7.1.6,7.1.|
|анықтау.                     |    |    |    |      |    |7,7.1.7,7.1.8,      |
|                             |    |    |    |      |    |7.1.9, 7.1.10,      |
|                             |    |    |    |      |    |қосымшалар,         |
|                             |    |    |    |      |    |әдебиеттер интернет |
|                             |    |    |    |      |    |көздері             |
|Экологиялық зиянды заттар мен|-   |-   |1   |-     |-   |7.1.1,7.1.2,7.1.3,7.|
|әсер ету факторларын анықтау |    |    |    |      |    |1.4                 |
|                             |    |    |    |      |    |қосымшалар,         |
|                             |    |    |    |      |    |әдебиеттер интернет |
|                             |    |    |    |      |    |көздері             |
|Қоректік ресурстар үшін      |-   |-   |2   |-     |-   |7.1.1,7.1.2,7.1.3,7.|
|тіршілік бәсекесін зерттеу   |    |    |    |      |    |1.4, , қосымшалар,  |
|                             |    |    |    |      |    |әдебиеттер интернет |
|                             |    |    |    |      |    |көздері             |
|Коллоквиум                   |-   |-   |1   |-     |-   |7.1.1,7.1.2,7.1.3,  |
|                             |    |    |    |      |    |қосымшалар,         |
|                             |    |    |    |      |    |әдебиеттер интернет |
|                             |    |    |    |      |    |көздері             |
|Әр түрлі тірі  ағзалардың зат|-   |-   |2   |-     |-   |7.1.1,7.1.5,7.1.6,7.|
|айналымдарындағы ролін       |    |    |    |      |    |1.7,7.1.7,7.1.8,    |
|зерттеу.                     |    |    |    |      |    |7.1.10, қосымшалар, |
|                             |    |    |    |      |    |әдебиеттер интернет |
|                             |    |    |    |      |    |көздері             |
|Ғаламдық экологиялық         |-   |-   |2   |-     |-   |7.1.1,7.1.2,7.1.3,7.|
|мәселелердің үлгілерін жасау |    |    |    |      |    |1.4,7.1.5,7.1.6,7.1.|
|(модельдеу) және зерттеу.    |    |    |    |      |    |7,7.1.7,7.          |
|                             |    |    |    |      |    |қосымшалар,         |
|                             |    |    |    |      |    |әдебиеттер интернет |
|                             |    |    |    |      |    |көздері             |
| Ауа ортасындағы Шекті       |-   |-   |2   |-     |-   |7.1.1,7.1.2,7.1.3,7.|
|Мөлшерлік Концентрациясы     |    |    |    |      |    |1.4,7қосымшалар,    |
|(ПДК)                        |    |    |    |      |    |әдебиеттер интернет |
|                             |    |    |    |      |    |көздері             |
|Көлік және қозғалыс құралдары|-   |-   |1   |-     |-   |7.1.4,7.1.5,7.1.6,7.|
|мен қондырғылары шығаратын   |    |    |    |      |    |1.7,7.1.7,7.1.8,    |
|ластағыш заттардың мөлшері   |    |    |    |      |    |7.1.9, 7.1.10,      |
|                             |    |    |    |      |    |қосымшалар,         |
|                             |    |    |    |      |    |әдебиеттер интернет |
|                             |    |    |    |      |    |көздері             |
|бАРЛЫҒЫ                      |    |    |15  |      |    |                    |
| Экологиялық мектептердің    |-   |-   |-   |-     |2   |7.1.1,7.1.2,7.1.3,7.|
|қалыптасуы.                  |    |    |    |      |    |1.4,7.1.5,7.1.6,7.1.|
|                             |    |    |    |      |    |7, қосымшалар,      |
|                             |    |    |    |      |    |әдебиеттер интернет |
|                             |    |    |    |      |    |көздері             |
|Осы күнгі экологияның негізгі|-   |-   |-   |-     |2   |7.1.1,7.1.2,7.1.3,7.|
|бөлімдері.                   |    |    |    |      |    |1.4,7.1.5,          |
|                             |    |    |    |      |    |қосымшалар,         |
|                             |    |    |    |      |    |әдебиеттер интернет |
|                             |    |    |    |      |    |көздері             |
|Экологияның қатысуымен       |-   |-   |-   |-     |2   |7.1.1,7.1.2,7.1.3,7.|
|шешілетін теориялық және     |    |    |    |      |    |1.4,7.1.5,7.1.6,7.1.|
|қолданбалы мәселелер.        |    |    |    |      |    |7,7.1.7,7.1.8,      |
|                             |    |    |    |      |    |7.1.9, 7.1.10,      |
|                             |    |    |    |      |    |қосымшалар,         |
|                             |    |    |    |      |    |әдебиеттер интернет |
|                             |    |    |    |      |    |көздері             |
|Стенобионттық және           |-   |-   |-   |-     |2   |7.1.1,7.1.2,7.1.3,7.|
|эврибионттық организмдер.    |    |    |    |      |    |1.4,7.1.5,7.1.6,7.1.|
|                             |    |    |    |      |    |7, қосымшалар,      |
|                             |    |    |    |      |    |әдебиеттер интернет |
|                             |    |    |    |      |    |көздері             |
|Негізгі абиотикалық          |-   |-   |-   |-     |2   |7.1.1,7.1.2,7.1.3,7.|
|факторлардың – жарықтың,     |    |    |    |      |    |1.4,7.1.5,7.1.6,7.1.|
|температураның,              |    |    |    |      |    |7,7.1.7,7.1.8,      |
|ылғалдылықтың, тұздылықтың   |    |    |    |      |    |7.1.9, 7.1.10,      |
|және т.с.с. экологиялық мәні.|    |    |    |      |    |қосымшалар,         |
|                             |    |    |    |      |    |әдебиеттер интернет |
|                             |    |    |    |      |    |көздері             |
|Абиотикалық факторлардың     |-   |-   |-   |-     |2   |7.1.1,7.1.2,7.1.3,7.|
|сигналдық мәні.              |    |    |    |      |    |1.4,7.1.5,7.1.6,7.1.|
|                             |    |    |    |      |    |7,7.1.7, қосымшалар,|
|                             |    |    |    |      |    |әдебиеттер интернет |
|                             |    |    |    |      |    |көздері             |
|Экологиялық қуыстар туралы   |-   |-   |-   |-     |2   |7.1.1,7.1.2,7.1.3,7.|
|түсінік, потенциалдық және   |    |    |    |      |    |1.4, қосымшалар,    |
|жүзеге асырылған экологиялық |    |    |    |      |    |әдебиеттер интернет |
|қуыстар.                     |    |    |    |      |    |көздері             |
|Экожүйелердің біртұтастығы   |-   |-   |-   |-     |2   |7.1.4,7.1.5,7.1.6,7.|
|және орнықтылығы.            |    |    |    |      |    |1.7,7.1.7,7.1.8,    |
|                             |    |    |    |      |    |7.1.9, 7.1.10,      |
|                             |    |    |    |      |    |қосымшалар,         |
|                             |    |    |    |      |    |әдебиеттер интернет |
|                             |    |    |    |      |    |көздері             |
|Ғаламдық (глобалдық)         |-   |-   |-   |-     |2   |7.1.5,7.1.6,7.1.7,7.|
|биогеохимиялық циклдар.      |    |    |    |      |    |1.7,7.1.8, 7.1.9,   |
|В.И.Вернадскийдің негізгі    |    |    |    |      |    |7.1.10, қосымшалар, |
|биогеохимиялық заңдары.      |    |    |    |      |    |әдебиеттер интернет |
|                             |    |    |    |      |    |көздері             |
|Табиғи ресурстардың          |-   |-   |-   |-     |2   |7.1.1,7.1.2,7.1.3,7.|
|классификациясы.             |    |    |    |      |    |1.4,7.1.5,7.1.6,7.1.|
|                             |    |    |    |      |    |7, қосымшалар,      |
|                             |    |    |    |      |    |әдебиеттер интернет |
|                             |    |    |    |      |    |көздері             |
| Жағымсыз организмдермен     |-   |-   |-   |-     |2   |7.1.1,7.1.2,7.1.3,7.|
|күресудің биологиялық        |    |    |    |      |    |1.4,7.1.5,7.1.6,7.1.|
|әдістері.                    |    |    |    |      |    |7, қосымшалар,      |
|                             |    |    |    |      |    |әдебиеттер интернет |
|                             |    |    |    |      |    |көздері             |
|Өнеркәсіп пен ауыл           |-   |-   |-   |-     |2   |7.1.1,7.1.2,7.1.3,7.|
|шаруашылығында аз қалдықты   |    |    |    |      |    |1.4,7.1.5,7.1.6,7.1.|
|технологиялар енгізу.        |    |    |    |      |    |7,7.1.7,7.1.8,      |
|                             |    |    |    |      |    |7.1.9, 7.1.10,      |
|                             |    |    |    |      |    |қосымшалар,         |
|                             |    |    |    |      |    |әдебиеттер интернет |
|                             |    |    |    |      |    |көздері             |
|Экологиялық білім берудегі   |-   |-   |-   |-     |2   |7.1.1,7.1.2,7.1.3,7.|
|этикалық және эстетикалық    |    |    |    |      |    |1.4,7.1.5,7.1.6,7.1.|
|проблемалар.                 |    |    |    |      |    |7, қосымшалар,      |
|                             |    |    |    |      |    |әдебиеттер интернет |
|                             |    |    |    |      |    |көздері             |
|Ерекше қорылатын табиғи      |-   |-   |-   |-     |2   |7.1.1,7.1.2,7.1.3,7.|
|территориялар – қоршаған     |    |    |    |      |    |1.4,                |
|ортаны қорғау шараларының бір|    |    |    |      |    |7.1.7,7.1.7,7.1.8,  |
|түрі.                        |    |    |    |      |    |7.1.9, 7.1.10,      |
|                             |    |    |    |      |    |қосымшалар,         |
|                             |    |    |    |      |    |әдебиеттер интернет |
|                             |    |    |    |      |    |көздері             |
|Табиғатты ұтымды пайдалану   |-   |-   |-   |-     |2   |7.1.1,7.1.2,7.1.3,7.|
|мен қоршаған ортаны          |    |    |    |      |    |1.4,7.1.5,7.1.6,7.1.|
|пайдаланудың ғылыми          |    |    |    |      |    |7,7.1.7,7.1.8,      |
|негіздерін жасау – биосфераны|    |    |    |      |    |7.1.9, 7.1.10,      |
|ноосфераға айналдырудың      |    |    |    |      |    |қосымшалар,         |
|міндетті сатысы              |    |    |    |      |    |әдебиеттер интернет |
|                             |    |    |    |      |    |көздері             |
|БАРЛЫҒЫ                      |    |    |    |      |30  |                    |



      3 ПӘНДІ ОҚЫТУ  ЖӨНІНДЕГІ ӘДІСТЕМЕЛІК ҰСЫНЫСТАР


       «Экология және  тұрақты  даму»  курсын  берілген  бағдарлама  бойынша
реттелген  түрде  оқу  керек.  Нәтижелердің   логикалық   жолдарын   ұғынып,
анықтамалар  мен  негізгі  түсініктерді  ажырата   білу   қажет.   Теориялық
материалдарды оқу кезінде  және  есептерді  шешуде  міндетті  түрде  төтенше
жағдайдың өту кезіндегі  физикалық  құбылыстардың  мағынасына  көңіл  аудару
қажет. Студенттер  пәнді  оқып-үйренуге  арналған  әдістемелік  нұсқаулармен
танысып пәнді толық меңгерулері  керек.  Әдістемелік  нұсқау  пәннің  кейбір
бөлімдерін студенттермен үздік жұмыс жасау ретінде жүргізіледі.





      4  КУРС ФОРМАТЫ

    Әдістемелік нұсқаулар құрамына:
   1. пәнді оқуда қажетті жоспарлау, уақытты ұйымдастыру (орындау уақыты);
   2. оқу-әдістемелік кешенін қолдану нұсқасы;
   3. әдебиеттер мен оқулықтарды қолдана білу;
   4. емтиханға даярлану үшін берілетін кеңестер кіреді.


       Пәнді оқыту барысында дәрістерде студенттерге «Геоэкология»  курсының
негізгі әдістерін, негізгі терминдар  мен  түсініктерді,  зерттеу  жұмыстары
бойынша жоспар құруды,  биологиялық  бойынша  қорытынды  жасап,  оны  арнайы
мекемелерде    қолдана    білуді     оқытады,     бағытталған     шаралардың
ұйымдастырылуын, жоспарлануын және орындалуы жан- жақты оқытылады.
      Студенттер аудиторлық тәжірбие  сабақтары  мен  СОӨЖ  кезінде  тақырып
бойынша  ғылыми ақпараттарды іздеу, жинау, өңдеу,  ғылыми  эксперимент  және
оның ерекшеліктерін, теориялық  және  эмпирикалық  зерттеулердің  әдістерін,
ғылыми зерттеулерді пайдалану және қолдануды оқып талдайды.
      СӨЖ  биологиялық экология бойынша  тақырыптар берілген.
       Студенттер  осы  тақырыптарға  берілген   әдебиеттерді  және  қосымша
әдебиеттер іздестіріп  рефераттар  жазып  өткізуге  тиіс.  Әрбір  рефераттың
жоспары  болуы  және  қолданылған  әдебиеттердің  тізімі  берілуі  міндетті.
Көлемі 5-10 бет. Оны компьютерде теруге немесе  қолмен  жазуға  рефераттарға
арналған дәптерге жазуға болады. Тексеріліп бағасы қойылған  реферат  иесіне
қайтарылады.
        Теориялық сабақты өтіп болған соң есептерді шешу әдістемесін  үйрену
керек. Берілген материалды жақсы меңгеру үшін әр  тақырып  бойынша  конспект
құру керек.


    5  КУРС САЯСАТЫ
   Университетте қабылданған ішкі тәртіп талаптарын сақтау:
    • Сабаққа қатысу: Дәріске, зертханалық сабақтарға қатысу міндетті.  Егер
      қандай да бір себеппен сабаққа қатыса алмасаңыз,  тақырып  және  тарау
      бойынша өзіндік жұмыс жазып  мезгілінде  тапсыру  керек,  ал  дәрістен
      өткен тақырып және зертханалық жұмыс бойынша  бақылау  жұмысын  немесе
      тест бойынша жауап жазуыңыз керек.
    • Тәртіп: Сабақ кезінде  тәртіпті  жүйені  бұзу  аудиториядан  шығарумен
      және/немесе  барлық  курс  үшін  «қанағаттанарлықсыз»  деген   бағамен
      жазаланады.
    • Бақылау жұмыстары: Оларды орындау  міндетті  және  белгіленген  мерзім
      ішінде  тапсыру  керек.  Мерзімнен  кейін  орындалған  жұмыстар  төмен
      бағаланады.
    • Межелік аттестация: межелік аттестация қорытындысы  сабаққа  қатысуды,
      берілген уақытта өзіндік жұмыстарды орындауды, сабақта  ауызша  немесе
      жазбаша жауап беруді, межелік бақылаудың өзінің нәтижесін ескереді.
    •  Көшіру:  Кез-келген  көшіру   (дайын   тапсырмаларды   немесе   басқа
      студенттердің  есептерін  көшіру,  пайдалану)  аудиториядан  шығарумен
      және/немесе курс үшін «қанағаттанарлықсыз» деген бағамен жазаланады.
    • Ұялы телефондар: Сабақты өткізу уақытында өшіру керек.
    • Емтихан: Нәтижесінде барлық студенттерге тестік емтихан  болады,  яғни
      пәннен  максималды  балл  санынан  50  %  жинаған  студент   емтиханға
      жіберіледі. Емтиханда студент барлық курста өткен  материал  мазмұнына
      берілетін сұрақтар.


      6 БАҒА ҚОЮ САЯСАТЫ


       Апта бойынша баллдарды бөлу және бақылау түрлері кестеде келтірілген


      «Экология және тұрақты даму» пәнінен баллдарды  бөлу.
                                                                    Кесте  2
|Апта   |Бақылау түрі                                 |Барлық |Ескерту       |
|       |                                             |баллдар|              |
|1      |2                                            |3      |4             |
|       |1 – 7 апталар аралығындағы аудиториялық      |30     |              |
|       |сабақтардың барлық түрлеріне қатысу          |       |              |
|1-6    |                                             |       |              |
|       |Зертханалық – тәжірибелік сабақтар           |15     |              |
|       |СОӨЖ                                         |5      |              |
|       |СӨЖ                                          |10     |              |
|       |Зертханалық – тәжірибелік сабақтар           |15     |              |
|       |                                             |       |              |
|7      |                                             |       |              |
|       |СОӨЖ                                         |5      |              |
|       |СӨЖ                                          |0      |              |
|       |Аралық бақылау 1                             |70     |              |
|1 – 7 апталар аралығындағы оқыту қорытындысы бойынша |300    |              |
|баллдардың жиынтығы                                  |       |              |
|       |8-15 апталар аралығындағы аудиториялық       |30     |              |
|       |сабақтардың барлық түрлеріне қатысу          |       |              |
|10     |Зертханалық – тәжірибелік сабақтар           |105    |              |
|       |СОӨЖ                                         |35     |              |
|       |СӨЖ                                          |60     |              |
|15     |Аралық бақылау 2                             |70     |              |
|8 – 15 апталар аралығындағы оқыту қорытындысы бойынша|300    |              |
|баллдардың жиынтығы                                  |       |              |
|Емтихан үшін балл жиынтығы                           |400    |              |
|Академиялық кезеңдегі баллдарың жиынтығы             |1000   |              |


7 ӘДЕБИЕТТЕР

7.1 Негізгі әдебиеттер

7.1.1  Алексеев  В.И.,  Винокуров  Е.А.,   Пугачев   Е.Н.   Проектирование
сооружений переработки и утилизации осадков сточных вод с   использованием
элементов компьютерных информационных технологии. Учеб.  Пособ.  М.:ИЗД-во
АСВ, 2003. 176 с.

7. 1.2  А.М. Никаноров, Т.А.Хоружая. «Экология» .М.,2000.
7. 1.3  Т.К. Сагимбаев . Экология и экономика. Алматы. 1997
7. 1.4  А.А. Горелов. Экология. М., 2000.
7. 1.5  Андреева Т.А. Экология в вопросах и ответах. М. 2006
7. 1.6  Горелов А.А. Экология. Учебное пособие. М.: Центр.2002.
7. 1.7  Дреер О.К.. Лось В.А. Экология. Устойчивое развитие. 1997.
7. 1.8  Новиков Ю.В. Экология. среда и человек. 2000.
7. 1.9  Хван Т.Х., Хван П.А. Основы экологии. М.. 2002
7. 1.10 Алексеенко В.А., Алексеенко Л.П. Биосфера и жизнедеятельность. М.:
Логос, 2002
7.2 Қосымша әдебиеттер
7.2 .1  Миркин Б.М., Наумова Л.Г. Популярный экологический словарь. М.:
Устойчивый мир. 1999.
7.2 .2 Конституция РК от 30 августа 1995 года.
7.2 .3  Экологиялық кодекс.2007
Интернет-көздері
www.carec.kz
www.ecoobraz.kz
www.ecolife.ru
www.global.ru
www.geogragic.ru
www.googl.kz
www.rambler.ru
www.yandex.ru


Пәндер