Файл қосу
Пәнді оқыту мақсаты
ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢҒЫЛЫМ ЖӘНЕ БІЛІМ МИНИСТІРЛІГІ
ШӘКӘРІМ атындағыСЕМЕЙ МЕМЛЕКЕТТІК УНИВЕРСИТЕТІ | |
|3 деңгейлі СМЖ құжаты |ПОӘК | ПОӘК 042-16.1.25/01 -2013 |
|ПOӘК |№3 басылым | |
|«Зерттеудің | | |
|биоиндикациялық әдістері»| | |
|пәнінің оқытушыға |«__» ___ 2013 ж. | |
|арналған бағдарламасы | | |
ПӘННІҢ ОҚУ-ӘДІСТЕМЕЛІК КЕШЕНІ
«Зерттеудің биоиндикациялық әдістері»
5В060800 «Экология» мамандығына арналған
ОҚЫТУШЫҒА АРНАЛҒАН ПӘН
БАҒДАРЛАМАСЫ
Семей - 2013
АЛҒЫ СӨЗ
1 ӘЗІРЛЕГЕН
Семей қаласының Шәкәрім атындағы мемлекеттік университетінің «Экология және
қоршаған ортаны қорғау» кафедрасының аға оқытушысы
Ашакаева Р.У. _________________ «_30__» __08___ 2013ж.
2 ТАЛҚЫЛАНДЫ
2.1 Семей қаласының Шәкәрім атындағы мемлекеттік университетінің «Экология
және қоршаған ортаны қорғау» кафедрасының отрысында
Хаттама № 1 «_04__» ___09__ 2013ж.
Кафедра меңгерушісі _________ доцент м.а.
Кабышева Ж.К.
2.2 Аграрлық факультетінің оқу - әдістемелік бюросында
Хаттама № 1 «_09__» ___09__ 2013ж.
АФ ОӘБ төрағасы _________ доцент м.а.
Тлеубаева А.В.
3 БЕКІТІЛДІ
Университеттің Оқу-әдістемелік кеңесі мақұлдап басып шығаруға ұсынады
Хаттама № 1 «_18__» _____ 2013ж.
Оқу- әдістемелік кеңестің төрағасы,
оқу-әдістемелік жұмысы бойынша проректор профессор
Искакова Г.К.
4 №2 басылым 03.09.2012 ж. ОРНЫНА ЕНГІЗІЛДІ
Мазмұны
|1|Қолдану саласы |
|2|Нормативтік сілтемелер |
|3|Жалпы ережелер |
|4|Оқу пәнінің мазмұны |
|5|Студенттердің өздік жұмысына арналған тақырыптардың тізімі |
|6|Пән бойынша оқу-әдістемелік карта |
|7|Оқу-әдістемелік әдебиетпен қамтамасыз етудің картасы |
|8|Әдебиет |
1 ҚОЛДАНУ АЙМАҒЫ
«Зерттеудің биоиндикациялық әдістері» элективті пәнінің оқу-әдістемелік
комплексі 5В060800 «Экология» мамандығы бойынша оқытылатын студенттерге
арналған. Студенттерді курс мазмұнымен, оның өзектілігі мен қажеттілігін,
оқу процесінде игеретін курс саясатымен таныстырады. Оқу-әдістемелік
комплекс пәнді оқып-үйретудің негізі болып табылады.
2 НОРМАТИВТІК СІЛТЕМЕЛЕР
«Зерттеудің биоиндикациялық әдістері» пәнінің оқу-әдістемелік комплексі
5В060800 «Экология» мамандығына арналған Мемлекеттік стандартқа қосымша
22.09.2009 ж. элективті пәндердің каталогы бойынша жасалынған.
3 ЖАЛПЫ ЕРЕЖЕЛЕР
3.1. Пәннің жалпы мазмұны:
«Зерттеудің биоиндикациялық әдістері» курсы экология мамандықтары
үшін негізгі пәндердің біріне жатады.
Осы пән келесі пәндермен тығыз байланысты: экология және тұрақты даму,
геоэкология, математика, өнеркәсіптік экология, экотоксикология және т.б.
Оқу жоспары бойынша бағдарламадағы келтірілген сұрақтар 3 курста,
курстің негізгі бөлімдерінен дәріс және тәжірибе сабақтары ретінде берілуі
жобаланған. Студенттердің пәнді оқу процессінде алған білімі сынақ кезінде
берілген сызбаны орындаумен және ауызша тексеріледі.
3.2. Пәнді оқыту мақсаты:
Курс мақсаты: жалпы ғылыми және жоғары кәсіби дайындалған, жекеше
жұмыс істеуге қабілетті мамандарды дайындау. Негізгі ғылыми-әдістемелік
заңдар жайлы жалпы мағлұматтар беру.
1. Биоиндикацияның негізгі түсініктерін оқу.
2. Қоршаған ортаның ластануын анықтайтын биондикациялық әдістерді оқыту.
3. Биондикациялық зерттеулерді өткізу әдістерән оқыту
4. Болашақ мамандықта алған білімін қолдана білу.
5. Биондикацияның формалары мен әдістерін таңдай білу.
3.3. Пәннің негізгі міндеттері:
«Зерттеудің биоиндикациялық әдістері» курсы өзіндік пән ретінде
айналысады:
1. Биоиндикацияның негізгі әдістерін оқыту
2. Негізгі терминдер мен түсініктерді оқыту
3. Биотестілеудің негізгі экспресс-әдістерін оқыту
3.4 Оқыту қорытындысы бойынша студенттің міндеті:
Білім алу қорытындысы бойынша студенттер келесі практикалық жұмыстарда
қажетті толық білім алу:
- биоиндикациялық зерттеулерді өткізудің теориялық және әдістемелік барысы;
- биондикатор түрлерін анықтай білу;
- алңан білімді қоршаған орта мәселелерін шешу үшін қолдану.
3.5. Курс пререквизиті:
биоалуантүрліліктің экологиялық негіздері
3.6. Курс постреквизиті:
биогеохимия мен экотоксикология, экологиялық мониторинг, өнеркәсіп
экологиясы. Бұл пән бойынша білім болашақта дипломдық жұмыс жасау кезінде
нормалау және экспертиза негізі ретінде қолданылады.
3.7 Жұмыс оқу жоспарынен көшірме:
Кесте 1
|Курс |Семестр |
|1 |2 |
|Дәрістік сабақтар | |
|Курстың мәселелері мен міндеттері. Қоршаған ортаның |2 |
|ластануының индикаторлық әдіспен анықталуы | |
|Биоиндикациянлық әдістеменің анықталу негізі. |3 |
|Қоршаған орта ластануының физика-химиялық, биологиялық | |
|әдістері | |
|Қоршаған ортаның тірі организмдерінің индикаторлық сапасы |3 |
|ретінде | |
|Экотоксикантты анықтауда тесты әдісті қолдану. Биотестке |5 |
|сипаттама беру. Биотест экспресс әдісі. | |
|Мониторлық организмдермен танысу. Организмдердің |6 |
|симптомологиялық жарақаттануы. | |
|Биоалуандылық – ең негізгі биологиялық индикатор |- |
|Қоршаған ортаның биондикация бойынша антропогенді әсерден |3 |
|ластануының халықаралық бағдарламасы. Бағдарламаның негізгі| |
|принциптері. | |
|Эмиссионды экологиялық кадастр. |3 |
|Аутэкология және синэкология түрлерінің қоршаған ортада |5 |
|биондикациялық бақылануы. Биомонитор және генотоксикалогия | |
|аумағындағы жаңа жетістіктері | |
|Барлығы |30 |
|Тәжірибелік сабақтар | |
|Курстың мәселелері мен міндеттері. Қоршаған ортаның |1 |
|ластануының индикаторлық әдіспен анықталуы | |
|Биоиндикациянлық әдістеменің анықталу негізі. |2 |
|Қоршаған орта ластануының физика-химиялық, биологиялық | |
|әдістері | |
|Қоршаған ортаның тірі организмдерінің индикаторлық сапасы |2 |
|ретінде | |
|Экотоксикантты анықтауда тесты әдісті қолдану. Биотестке |2 |
|сипаттама беру. Биотест экспресс әдісі. | |
|Мониторлық организмдермен танысу. Организмдердің |2 |
|симптомологиялық жарақаттануы. | |
|Биоалуандылық – ең негізгі биологиялық индикатор |2 |
|Қоршаған ортаның биондикация бойынша антропогенді әсерден |2 |
|ластануының халықаралық бағдарламасы. Бағдарламаның негізгі| |
|принциптері. | |
|Эмиссионды экологиялық кадастр. |- |
|Аутэкология және синэкология түрлерінің қоршаған ортада |2 |
|биондикациялық бақылануы. Биомонитор және генотоксикалогия | |
|аумағындағы жаңа жетістіктері | |
|Барлығы |15 |
5 СТУДЕНТТЕРДІҢ ӨЗДІК ЖҰМЫСТАРЫНА АРНАЛҒАН ТАҚЫРЫПТАРДЫҢ ТІЗІМІ
5.1 Табиғи және ағынды сулардың сапасының биотестік әдістері
5.2 Қоршаған ортаның жағдайын қалқанжапырақтылардың белгілері бойынша
анықтау
5.3 Ластанған аумақтағы қышқылдық және токсикалық жауын-шашын түрлерін
анықтау
5.4 Таза және ластанған зонадағы ағашты өсімдіктер жапырақтарының аумағын
анықтау
5.5 Өсімдіктердегі ауырметалдар, индикаторлық параметрі және байқалуы
5.6 Тірі организмдегі ауыр металдар, олардың ролі және әсер етуі
5.7Лишайниктердің көмегімен қоршаған ортаға баға беру
5.8 Микроиндикация
5.9 Тесттық жүйе, тесттық-объект, оларға сипаттама және белгісі
5.10 Индикатор-өсімдіктердің түрлері бойынша санитарлық қорғау зонасын
есептеу
511 Биоиндиккацияға пробаны алу түрлері
5.12 Қоршаған ортаның стресс-факторларына ағзаның әсер ету түрлері
5.13 Өсімдіктердің адам өміріндегі маңызы және олардың индикаторлық ролі
5.14 Жәндіктер – қалалық экожүйе жағдайының индикаторы
5.15Аутэкологиялық және синэкологиялық түрлердің қоршаған ортадағы
биоиндикативтік бақылануы
6 ПӘН БОЙЫНША ОҚУ-ӘДІСТЕМЕЛІК КАРТА
Кесте 3
|Тақырыбы |Көрнекі |Өз бетімен |Бақылау|
| |құралдар, |оқып үйренуге|нысаны |
| |ОТҚ, |арналған | |
| |плакаттар, |сұрақтар | |
| |зертханалық | | |
| |тақталар | | |
|Дәріс |Практикалық |Зертхан| | | |
|сабақтар |сабақтар |алық | | | |
| | |сабақта| | | |
| | |р | | | |
|1 |2 |3 |4 |5 |6 |
|Қоршаған ортаның |Қоршаған | |плакаттар |Биоиндикация |ауызша |
|ластануының |ортаның | | |тақырыбына |сұрау |
|индикаторлық |ластануының | | |глоссарий | |
|әдіспен анықталуы |индикаторлық | | |және буклет | |
| |әдіспен | | |дайындау | |
| |анықталуы | | | | |
|Биоиндикациянлық |Биоиндикациянл| |плакаттар, |«Өсімдіктерді|ауызша |
|әдістеменің |ық әдістеменің| |слайд |ң адам |сұрау |
|анықталу негізі |анықталу | | |өміріндегі | |
|Қоршаған орта |негізі | | |маңызы және | |
|ластануының |Қоршаған орта | | |олардың | |
|физика-химиялық, |ластануының | | |индикаторлық | |
|биологиялық |физика-химиялы| | |ролі» | |
|әдістері |қ, биологиялық| | |тақырыбына | |
| |әдістері | | |ауызша жауап,| |
| | | | |конспек | |
| | | | |дайындау | |
|Қоршаған ортаның |Қоршаған | |плакаттар |«Жәндіктер – |ауызша |
|тірі |ортаның тірі | | |қалалық |сұрау |
|организмдерінің |организмдеріні| | |экожүйе | |
|индикаторлық |ң индикаторлық| | |жағдайының | |
|сапасы ретінде |сапасы ретінде| | |индикаторы | |
| | | | |ретінде» | |
| | | | |доклад жасау | |
|Экотоксикантты |Экотоксикантты| |плакаттар |«Тірі ағзалар|ауызша |
|анықтауда тесты |анықтауда | | |– қоршаған |сұрау |
|әдісті қолдану. |тесты әдісті | | |ортаның | |
|Биотестке |қолдану. | | |индикаторлық | |
|сипаттама беру. |Биотестке | | |сапасы | |
|Биотест экспресс |сипаттама | | |ретінде» | |
|әдісі. |беру. Биотест | | |тақырыбына | |
| |экспресс | | |ауызша жауап,| |
| |әдісі. | | |конспект | |
| | | | |дайындау | |
|Мониторлық |Мониторлық | |плакаттар, |«Су |ауызша |
|организмдермен |организмдермен| |слайд |қоймаларының |сұрау |
|танысу. |танысу. | | |эвтрофикацияс| |
|Организмдердің |Организмдердің| | |ы – қоршаған | |
|симптомологиялық |симптомологиял| | |ортаның | |
|жарақаттануы. |ық | | |сапалық | |
| |жарақаттануы. | | |көрсеткіші | |
| | | | |ретінде» | |
| | | | |тақырыбына | |
| | | | |реферат | |
| | | | |дайындап, оны| |
| | | | |қорғау | |
|Қоршаған ортаның |Биоалуандылық | |плакаттар |Әртүрлі |Тесттік|
|биоиндикация |– ең негізгі | | |өсімдіктердің|бақылау|
|бойынша |биологиялық | | |шаңдануы | |
|антропогенді |индикатор | | |әсері бойынша| |
|әсерден | | | |атмосфералық | |
|ластануының | | | |ластану | |
|халықаралық | | | |мониторингі | |
|бағдарламасы. | | | | | |
|Бағдарламаның | | | | | |
|негізгі | | | | | |
|принциптері. | | | | | |
|Эмиссионды |Қоршаған | |плакаттар |Индикатор-өсі|ауызша |
|экологиялық |ортаның | | |мдіктердің |сұрау |
|кадастр. |биоиндикация | | |түрлері | |
| |бойынша | | |бойынша | |
| |антропогенді | | |санитарлық | |
| |әсерден | | |қорғау | |
| |ластануының | | |зонасын | |
| |халықаралық | | |есептеу | |
| |бағдарламасы. | | | | |
| |Бағдарламаның | | | | |
| |негізгі | | | | |
| |принциптері. | | | | |
|Аутэкология және |Аутэкология | |плакаттар, |Глоссарий |ауызша |
|синэкология |және | |слайд |құру (есеп |сұрау |
|түрлерінің |синэкология | | |беру формасы | |
|қоршаған ортада |түрлерінің | | |– коллоквиум)| |
|биоиндикациялық |қоршаған | | | | |
|бақылануы. |ортада | | | | |
|Биомонитор және |биоиндикациялы| | | | |
|генотоксикалогия |қ бақылануы. | | | | |
|аумағындағы жаңа |Биомонитор | | | | |
|жетістіктері |және | | | | |
| |генотоксикалог| | | | |
| |ия аумағындағы| | | | |
| |жаңа | | | | |
| |жетістіктері | | | | |
7 ОҚУ-ӘДІСТЕМЕЛІК ӘДЕБИЕТПЕН ҚАМТАМАСЫЗ ЕТУДІҢ КАРТАСЫ
Кесте 4
|Оқулықтардың, оқу-әдістемелік құралдардың атауы |Даналард|Студен|Қамтамасызе|
| |ың саны |ттерді|тілуі |
| | |ң саны|пайызы |
|1 |2 |3 |4 |
|Чернова Н.М.,А.М. Былова, Экология М.: |1 |10 |10 |
|«Просвещение» 1988. | | | |
|А. Ж.Аақбасова., Г.Ә.Саинова. Экология, Алматы; |2 |10 |20 |
|2003 | | | |
|Ә. Бейсенова, Ж. Шілдебаев. Экология және |2 |10 |20 |
|табиғатты тиімді пайдалану. Алматы, 2004 | | | |
|Оспанова Г.С., Бозшатаева Г.Т. Экология. Алматы.|7 |10 |70 |
|Экономика. 2002ж | | | |
|Оспанова Г.С., Бозшатаева Г.Т. Алматы. |6 |10 |60 |
|Экономика. 2006 | | | |
|Панин М.С. Экология Казахстана. Семипалатинск. |3 |10 |30 |
|2005 ж | | | |
8 ӘДЕБИЕТ
8.1 Негізгі әдебиеттер
8.1.1 Ә. Бейсенова, Ж. Шілдебаев. Экология және табиғатты тиімді пайдалану.
Алматы, 2004.
8.1.2 Оспанова Г.С., Бозшатаева Г.Т. Экология. Алматы. Экономика. 2002ж
8.1.3 Оспанова Г.С., Бозшатаева Г.Т. Экологиядан оку –єдістемелік ќурал.
Алматы. Экономика. 2006 ж.
8.1.4Панин М.С. Экология Казахстана. Семипалатинск. 2005ж.
8.2. Қосымша әдебиеттер
8.2.1 Аќбасова А.Ж. Саинова Г.Є. Экология. Алматы. 2003ж 4.2.1.
8.2.2 В.И.Коробкин, Л.В.Передельский «Экология» Ростов-на Дону, 2001.
8.2.3 А.М. Никаноров, Т.А.Хоружая . «Экология» .М.,2000.
8.2.4 А.А. Горелов. Экология. М., 2000.
8.2.5 Чернова Н.М.,А.М. Былова, Экология М.: «Просвещение» 1988.
8.2.6 Глухов В.В., Лисочкина Т.В., Некрасова Т.П., Экономические основы
экологии Санкт-Петербург « Специальная литература» 1997.
8.2.7 Федорова А.И., Никольская А.Н. Практикум по экологии и охране
окружающей среды. Москва. 2003.
8.2.8 Хоружая Т.А. Методы оценки экологической опасности. Москва. 1998.
8.2.9 Фурсов В.И. Экологические проблемы окружающей среды. Алма-Ата ,
8.2.10 Новиков Ю.В. Экология, окружающая среда и человек. Учебное пособие.
Москва.1998г.
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz