Сабақтың мақсаты

                           2. Методикалық нұсқау.


    Тақырыбы: Патологиялық материалды алу және өңдеу.


    Сабақтың мақсаты: Студенттерге патологиялық материалдан  вирусты  бөліп
алу әдістерін толық меңгерту.
    Сабақ сағаты: 2 сағат


    Сабақтың құралдары мен жабдықтары: Әрбір жұмыс столына маска,  1,5,10мл
пипеткалар, стерильді флакондар,  физиологиялық  ерітінділер,  спиртовкалар,
сүзгіштер.


    Оқу  –  құралдары:  Әр   түрлі   вирустық   індеттердегі   патологиялық
материалдар.


    Сабақтың қысқаша мазмұны: Оқытушы студенттердің жұмыс орнын белгілейді.
Студенттерге керекті оқулықтар және  үйге  тапсырма  беріледі.  Содан  кейін
оқытушы тәжірибенің қысқаша маңызын түсіндіреді. Студенттермен бірге  келесі
сұрақтар қарастырылады:
       1. Пат. материалды алу, жібері, сақтау, консервілеу ережелері;
       2. Пат. материалдан вирусты  бөліп  алу  үшін  дайындалатын  тканьдік
          суспензия, мына әдістерге көңіл аудару керек: сүзу, центрифугалық;
       3.  Вирусы  бар  материалды  сүзу  үшін  Зейканың  асбесты  сүзгішпен
          дайындау;
       4. Вирусы бар материалды сақтау тәсілдері:  оқытушы  пат.  материлдан
          суспензия дайындауды, оны сүзуді, сүзіндіні колбадан  сорып  алуды
          көрсетеді.
       Студенттер  суспензия  жасайды.  15  мин.  Центрифугалайды,  үстіңгі
қабаттағы сұйықты таза стерильді пробиркаларға құяды. Оқытушы тағы  да  пат.
материалды алуға, сақтауға және оны әрі қарай зерттеулерге  тауық  эмбрионын
зақымдау үшін қолданылуына көңіл аударады.
       Оқытушы  жұмысты  қорытындылап,  келесі   сабақта   қандай   зерттеу
жүргізетіндігін айтады.
ӘДЕБИЕТТЕР
1 Негізгі әдебиеттер
1  Сюрин  В.Н.,  Белоусова  Р.В.,  Фомина  Н.В.  Ветеринарная   вирусология.
       М. ВО «Агропромиздат», 1991.
2 Сюрин В. Н., Фомина Н. В.  Частная  ветеринарная  вирусология.  Справочная
книга. М., Колос, 1979 г.
3. Троценко Н. И., Белоусова  Р.  В.,  Преображенская  Э.  А.  Практикум  по
ветеринарной вирусологии М., Агропромиздат, 1989 г.
4. Толысбаев, Б.Т. Ветеринариялық санитарлық микробиология.- Алматы, 2008
5. Толысбаев, Б.Т. Микробиология және иммунология.- Алматы, 2008
6. Мырзабекова, Ш.Б.   Ветеринариялық вирусология.-Алматы, 2012
7. Мырзабекова Ш. Жалпы вирусология.- Алматы.,1994

2 Қосымша әдебиеттер
1Диагностика  инфекционных  и  протозойных   болезней   сельскохозяйственных
животных  (Альбом) - М.,1968. – 196с.
2 Топчий М. К., М. П.  Корнюшенко Руководство по  общей  вирусологии.  Киев,
1967 г.
3 Троценко Н.И. Общие принципы обнаружения и идентификации вирусов  животных
М. Моск. Ветакадеми, 1982
4 Коляков Я.Е. Ветеринарная иммунология. – М.: Агропромиздат. – 1986г.
5 Тимаков В.Д. и др. Микробиология. – М.: Медицина. – 1983.
6 Сайдулдин Т.С. Основы серологии. – Алма-Ата: Ғалым, 1992. – 272с.
7 Петров Р.В. Иммунология. – М.: Медицина, 1987.
8 Пяткин К.Д.. Кривошеин Ю.С. Микробиология.- М.,1980.-512с.
9 Тимаков В.Д., Левашев В.С., Борисов Л.Б. М.,1983. –512с.
10 Құлдыбаев М.М. Микробиология пәнінің практикалық сабақтары.-А.,1995
11. Қулдыбаев М. Ауыл шаруашылығы микробиологиясы.-Алматы.,1994
                           3. Методикалық нұсқау.


    Тақырыбы: Патологиялық материалдағы вирусты тікелей табудың әдістері.


    Сабақтың мақсаты: Студенттерді патологиялық материалдан вирусты тікелей
табудың әдістерімен таныстыру.


    Сабақ сағаты: 2 сағат


    Сабақтың  құралдары  мен  жабдықтары:  Боялған   препараттар.   Морозов
әдісімен боялған жұғындылар,  микроскоптар,  иммерсиялық  май,  вириондардың
микрофотографиясы.

    Сабақтың қысқаша мазмұны: Оқытушы студенттердің орнын белгілейді. Сонан
соң сабақтың тақырыбына оралып, қысқаша түрде өтеді,  яғни  вирустардың  тек
тері клеткаларында  кездесетіндігін,  құрамы  бір  ғана  нуклеин  қышқылынан
тұратындығын,  сонымен  қатар  вирустық  белоктардың   молекулярлық   күштің
әсерінен түйіршікке айналып, вирион құратындығы жайлы, вириондарды  көбінесе
электронды  микроскоп  арқылы  ғана  тек  шешек  вирусының  вирионын   жарық
микроскоп  арқылы  көруге  болатындығын  айтып  өтеді.  Студенттермен  бірге
келесі сұрақтар қарастырылады:
       1. Вирион деген не, оны анықтау жолдары;
       2. Әр түрлі вирустардың вириондарының құрылымы мен формасы;
       3. Вирустық денешіктер деген не және оны анықтау;
       4. Вириондар мен вирустық денешіктерді тікелей табудың диагностикалық
          мәні қандай?
       Сабақтың қорытындысы.


ӘДЕБИЕТТЕР
1 Негізгі әдебиеттер
1  Сюрин  В.Н.,  Белоусова  Р.В.,  Фомина  Н.В.  Ветеринарная   вирусология.
       М. ВО «Агропромиздат», 1991.
2 Сюрин В. Н., Фомина Н. В.  Частная  ветеринарная  вирусология.  Справочная
книга. М., Колос, 1979 г.
3. Троценко Н. И., Белоусова  Р.  В.,  Преображенская  Э.  А.  Практикум  по
ветеринарной вирусологии М., Агропромиздат, 1989 г.
4. Толысбаев, Б.Т. Ветеринариялық санитарлық микробиология.- Алматы, 2008
5. Толысбаев, Б.Т. Микробиология және иммунология.- Алматы, 2008
6. Мырзабекова, Ш.Б.   Ветеринариялық вирусология.-Алматы, 2012
7. Мырзабекова Ш. Жалпы вирусология.- Алматы.,1994

2 Қосымша әдебиеттер
1Диагностика  инфекционных  и  протозойных   болезней   сельскохозяйственных
животных  (Альбом) - М.,1968. – 196с.
2 Топчий М. К., М. П.  Корнюшенко Руководство по  общей  вирусологии.  Киев,
1967 г.
3 Троценко Н.И. Общие принципы обнаружения и идентификации вирусов  животных
М. Моск. Ветакадеми, 1982
4 Коляков Я.Е. Ветеринарная иммунология. – М.: Агропромиздат. – 1986г.
5 Тимаков В.Д. и др. Микробиология. – М.: Медицина. – 1983.
6 Сайдулдин Т.С. Основы серологии. – Алма-Ата: Ғалым, 1992. – 272с.
7 Петров Р.В. Иммунология. – М.: Медицина, 1987.
8 Пяткин К.Д.. Кривошеин Ю.С. Микробиология.- М.,1980.-512с.
9 Тимаков В.Д., Левашев В.С., Борисов Л.Б. М.,1983. –512с.
10 Құлдыбаев М.М. Микробиология пәнінің практикалық сабақтары.-А.,1995
11. Қулдыбаев М. Ауыл шаруашылығы микробиологиясы.-Алматы.,1994

































































                           4. Методикалық нұсқау.


    Тақырыбы:  Диагностикалық   зерттеулерге   тауық   эмбрионын   қолдану.
Инкубация, овоскопия, зақымдау.


    Сабақтың мақсаты: Тәжірибеде тауық эмбрионын қолдануды толық меңгеру.


    Сабақ сағаты: 2 сағат


    Сабақтың құралдары мен жабдықтары: Әрбір жұмыс столына тауық  эмбрионы,
стерилизатор, спиртовка, мақталы тампон, вирусы бар  пробиркалар,  парафинді
карандаш, стерильді құралдар.


    Оқу – құралдары: Тауық эмбрионының анатомиясы мен физиологиясы  бойынша
кестелер, негізгі зақымдау жолдарының жүйелері.


    Сабақтың  қысқаша  мазмұны:  Сабақ  барысында   оқытушы   студенттермен
пікірлесе отырып, олардың біліміне бақылау жүргізеді. Студенттердің  көңілін
біріншіден  тауық  эмбрионымен  жұмыс  істеудегі  ерекшеліктерге,  екіншіден
вирусологияда  қолданылатын  басқа  объектілерге  қарағандағы  артықшылығына
көңіл аударып, атап өтеді. Әрі қарай оқытушы  тауық  эмбрионын  овоскопиядан
өткізіп, аллантоис қуысын және  хорионаллантоис  қабығын  зақымдау  жолдарын
көрсетеді. Кезекші студенттер тауық  эмбрионын  жұмыс  столдарына  таратады.
Студенттер  тауық  эмбрионын  зақымдауға  дайындайды,  овоскопияны  не  үшін
жүргізеді және вирусы бар материалды егетін жерді белгілеу, зақымдау  сияқты
бірқатар сұрақтарға жауап береді.
    Оқытушы қорытынды жасайды.




ӘДЕБИЕТТЕР
1 Негізгі әдебиеттер
1  Сюрин  В.Н.,  Белоусова  Р.В.,  Фомина  Н.В.  Ветеринарная   вирусология.
       М. ВО «Агропромиздат», 1991.
2 Сюрин В. Н., Фомина Н. В.  Частная  ветеринарная  вирусология.  Справочная
книга. М., Колос, 1979 г.
3. Троценко Н. И., Белоусова  Р.  В.,  Преображенская  Э.  А.  Практикум  по
ветеринарной вирусологии М., Агропромиздат, 1989 г.
4. Толысбаев, Б.Т. Ветеринариялық санитарлық микробиология.- Алматы, 2008
5. Толысбаев, Б.Т. Микробиология және иммунология.- Алматы, 2008
6. Мырзабекова, Ш.Б.   Ветеринариялық вирусология.-Алматы, 2012
7. Мырзабекова Ш. Жалпы вирусология.- Алматы.,1994

2 Қосымша әдебиеттер
1Диагностика  инфекционных  и  протозойных   болезней   сельскохозяйственных
животных  (Альбом) - М.,1968. – 196с.
2 Топчий М. К., М. П.  Корнюшенко Руководство по  общей  вирусологии.  Киев,
1967 г.
3 Троценко Н.И. Общие принципы обнаружения и идентификации вирусов  животных
М. Моск. Ветакадеми, 1982
4 Коляков Я.Е. Ветеринарная иммунология. – М.: Агропромиздат. – 1986г.
5 Тимаков В.Д. и др. Микробиология. – М.: Медицина. – 1983.
6 Сайдулдин Т.С. Основы серологии. – Алма-Ата: Ғалым, 1992. – 272с.
7 Петров Р.В. Иммунология. – М.: Медицина, 1987.
8 Пяткин К.Д.. Кривошеин Ю.С. Микробиология.- М.,1980.-512с.
9 Тимаков В.Д., Левашев В.С., Борисов Л.Б. М.,1983. –512с.
10 Құлдыбаев М.М. Микробиология пәнінің практикалық сабақтары.-А.,1995
11. Қулдыбаев М. Ауыл шаруашылығы микробиологиясы.-Алматы.,1994
































































                           5. Методикалық нұсқау.


    Тақырыбы: Зақымдалған  тауық  эмбрионына  вирустың  әсері.  Зақымдалған
эмбрионды жару және вирусы бар материалды жинау.


    Сабақтың мақсаты: Вируспен зақымдалған тауық  эмбрионын  зерттеп,  оның
нәтижесіне баға беру.


    Сабақ сағаты: 2 сағат


    Сабақтың  құралдары  мен  жабдықтары:  Тұмау  және  шешек  вирустарының
әсерінен өлген тауық эмбриодары, стерилизаторлар, Петри табақшалары,  Пастер
пипеткалары,  физиологиялық   ерітінді,   стерильді   пробиркалар,   мақталы
тампондар.


    Оқу  –  құралдары:  Зақымдалған  эмбрионды  жару  жолдары   көрсетілген
кестелер.


    Сабақтың қысқаша мазмұны: Оқытушы мына сұрақтар  бойынша  студенттермен
бақылау жүргізеді:
       1. Зақымдалған тауық эмбрионын күнделікті бақылау жүргізу;
       2. Вирустың әсерінен өлген эмбрионды жару әдістері;
       3. Хороиналлантоис қабығын, сарыуыз  қабығындағы  сұйықты  жинап  алу
          жолы;
       4.  Вирусы  бар  материалдың  бактериалық   микрофлорадан   тазалығын
          анықтау.
       5. Вирусологиялық зерттеудегі тауық эмбрионының маңызы.
       Оқытушы сабақ нәтижесін қорытындылап, келесі сабақтың  тапсырмасымен
таныстырады.


ӘДЕБИЕТТЕР
1 Негізгі әдебиеттер
1  Сюрин  В.Н.,  Белоусова  Р.В.,  Фомина  Н.В.  Ветеринарная   вирусология.
       М. ВО «Агропромиздат», 1991.
2 Сюрин В. Н., Фомина Н. В.  Частная  ветеринарная  вирусология.  Справочная
книга. М., Колос, 1979 г.
3. Троценко Н. И., Белоусова  Р.  В.,  Преображенская  Э.  А.  Практикум  по
ветеринарной вирусологии М., Агропромиздат, 1989 г.
4. Толысбаев, Б.Т. Ветеринариялық санитарлық микробиология.- Алматы, 2008
5. Толысбаев, Б.Т. Микробиология және иммунология.- Алматы, 2008
6. Мырзабекова, Ш.Б.   Ветеринариялық вирусология.-Алматы, 2012
7. Мырзабекова Ш. Жалпы вирусология.- Алматы.,1994

2 Қосымша әдебиеттер
1Диагностика  инфекционных  и  протозойных   болезней   сельскохозяйственных
животных  (Альбом) - М.,1968. – 196с.
2 Топчий М. К., М. П.  Корнюшенко Руководство по  общей  вирусологии.  Киев,
1967 г.
3 Троценко Н.И. Общие принципы обнаружения и идентификации вирусов  животных
М. Моск. Ветакадеми, 1982
4 Коляков Я.Е. Ветеринарная иммунология. – М.: Агропромиздат. – 1986г.
5 Тимаков В.Д. и др. Микробиология. – М.: Медицина. – 1983.
6 Сайдулдин Т.С. Основы серологии. – Алма-Ата: Ғалым, 1992. – 272с.
7 Петров Р.В. Иммунология. – М.: Медицина, 1987.
8 Пяткин К.Д.. Кривошеин Ю.С. Микробиология.- М.,1980.-512с.
9 Тимаков В.Д., Левашев В.С., Борисов Л.Б. М.,1983. –512с.
10 Құлдыбаев М.М. Микробиология пәнінің практикалық сабақтары.-А.,1995
11. Қулдыбаев М. Ауыл шаруашылығы микробиологиясы.-Алматы.,1994


































































                           6. Методикалық нұсқау.


    Тақырыбы: Вирусологиядағы  клетка  өсінділері.  Қоректік  орталар  және
ерітінділер.


    Сабақтың  мақсаты:  Вирусологияда   қолданылатын   клетка   өсінділері,
қоректік орталар және ерітінділерді студенттерге таныстыру.


    Сабақ сағаты: 2 сағат


    Сабақтың  құралдары  мен  жабдықтары:   Тауық   эмбриондары,   овоскоп,
спиртовка, стерилизатор құралдары  мен  центрифуга,  штатифтер,  ерітінділер
мен орталар, Хэнкс, Эрл ерітіндісі, 0,25% трипсин ерітіндісі,  0,02%  версен
ерітіндісі, 199 ортасы, Игла  ортасы,  антибиотиктер,  сарысулар,  эритроцит
суспензиясы, вирусы бар материал.


    Оқу – құралдары: Кестелер: «Бір қабатты клетка өсіндісін алу жүйелері»


    Сабақтың қысқаша мазмұны: Оқытушы студенттермен бірлесе отырып, олардың
осы тақырып бойынша білімдерін тексереді.  Сонан  соң  клетка  өсінділерінің
түрлерін, қоректік орталар  мен  ерітінділерді  тәжірибеде  қандай  жағдайда
қолданылатындығын  айтып  өтеді.   Студенттермен   бірге   келесі   сұрақтар
қарастырылады:
       1. Клетка өсінділерінің түрлері мен оларға сипаттама беру;
       2.  Клетканы   өсіру   үшін   қолданылатын   қоректік   орталар   мен
          ерітінділердің түрлері;
       3. Алғашқы трипсинделінген клетка өсіндісін алу жолдары;
       4. Клетка өсіндісін вируспен зақымдаудың методикасы.
       Оқытушы сабақты қорытындылайды.




ӘДЕБИЕТТЕР
1 Негізгі әдебиеттер
1  Сюрин  В.Н.,  Белоусова  Р.В.,  Фомина  Н.В.  Ветеринарная   вирусология.
       М. ВО «Агропромиздат», 1991.
2 Сюрин В. Н., Фомина Н. В.  Частная  ветеринарная  вирусология.  Справочная
книга. М., Колос, 1979 г.
3. Троценко Н. И., Белоусова  Р.  В.,  Преображенская  Э.  А.  Практикум  по
ветеринарной вирусологии М., Агропромиздат, 1989 г.
4. Толысбаев, Б.Т. Ветеринариялық санитарлық микробиология.- Алматы, 2008
5. Толысбаев, Б.Т. Микробиология және иммунология.- Алматы, 2008
6. Мырзабекова, Ш.Б.   Ветеринариялық вирусология.-Алматы, 2012
7. Мырзабекова Ш. Жалпы вирусология.- Алматы.,1994

2 Қосымша әдебиеттер
1Диагностика  инфекционных  и  протозойных   болезней   сельскохозяйственных
животных  (Альбом) - М.,1968. – 196с.
2 Топчий М. К., М. П.  Корнюшенко Руководство по  общей  вирусологии.  Киев,
1967 г.
3 Троценко Н.И. Общие принципы обнаружения и идентификации вирусов  животных
М. Моск. Ветакадеми, 1982
4 Коляков Я.Е. Ветеринарная иммунология. – М.: Агропромиздат. – 1986г.
5 Тимаков В.Д. и др. Микробиология. – М.: Медицина. – 1983.
6 Сайдулдин Т.С. Основы серологии. – Алма-Ата: Ғалым, 1992. – 272с.
7 Петров Р.В. Иммунология. – М.: Медицина, 1987.
8 Пяткин К.Д.. Кривошеин Ю.С. Микробиология.- М.,1980.-512с.
9 Тимаков В.Д., Левашев В.С., Борисов Л.Б. М.,1983. –512с.
10 Құлдыбаев М.М. Микробиология пәнінің практикалық сабақтары.-А.,1995
11. Қулдыбаев М. Ауыл шаруашылығы микробиологиясы.-Алматы.,1994


























































                           7. Методикалық нұсқау.


    Тақырыбы:  Клетка  өсіедісіндегі  вирустардың  көбею  белгілері.  ГАдР,
ГАдТР.


    Сабақтың  мақсаты:  Студенттердің  клетка  өсінділерімен  жұмыс   істеу
техникасын әрі қарай меңгеруі. Цитопатикалық әсерді бақылау.
    Сабақ сағаты: 2 сағат
    Сабақтың құралдары мен жабдықтары: Таық эмбрионы, клетка өсінділері бар
пробиркалар. 0,5% эритроцит суспензиясы, вирусы бар материал.


    Сабақтың  қысқаша  мазмұны:  Оқытушы  студенттермен  пікірлесе  отырып,
олардың вирустардың клетка өсінділеріне цитопатикалық әсер етуі туралы  және
вируспен зақымдалған клетка устіне эритроциттердің  адсорбциялану  механизмі
туралы  түсінген   тексеруді.   Гемадсорбция   және   гемадсорбцияны   тежеу
реакцияларының  қойылу  жүйелерін  қарастырады,  диагностикалық   мүмкіндігі
жайлы айтылады. Студенттермен бірге келесі сұрақтар қарастырылады:
       1. Клетка өсіндісін зақымдау методикасы.
       2. ГАдТР – ды қою методикасы.
       3. ГАдР – ды қою методикасы.
       4. ЦПЭ – тің негізгі формалары (фотосуреттер, слайдтар, препараттар).
       Оқытушы қойылған реакциялардың нәтижесі мен сабақты қорытындылайды.


ӘДЕБИЕТТЕР
1 Негізгі әдебиеттер
1  Сюрин  В.Н.,  Белоусова  Р.В.,  Фомина  Н.В.  Ветеринарная   вирусология.
       М. ВО «Агропромиздат», 1991.
2 Сюрин В. Н., Фомина Н. В.  Частная  ветеринарная  вирусология.  Справочная
книга. М., Колос, 1979 г.
3. Троценко Н. И., Белоусова  Р.  В.,  Преображенская  Э.  А.  Практикум  по
ветеринарной вирусологии М., Агропромиздат, 1989 г.
4. Толысбаев, Б.Т. Ветеринариялық санитарлық микробиология.- Алматы, 2008
5. Толысбаев, Б.Т. Микробиология және иммунология.- Алматы, 2008
6. Мырзабекова, Ш.Б.   Ветеринариялық вирусология.-Алматы, 2012
7. Мырзабекова Ш. Жалпы вирусология.- Алматы.,1994

2 Қосымша әдебиеттер
1Диагностика  инфекционных  и  протозойных   болезней   сельскохозяйственных
животных  (Альбом) - М.,1968. – 196с.
2 Топчий М. К., М. П.  Корнюшенко Руководство по  общей  вирусологии.  Киев,
1967 г.
3 Троценко Н.И. Общие принципы обнаружения и идентификации вирусов  животных
М. Моск. Ветакадеми, 1982
4 Коляков Я.Е. Ветеринарная иммунология. – М.: Агропромиздат. – 1986г.
5 Тимаков В.Д. и др. Микробиология. – М.: Медицина. – 1983.
6 Сайдулдин Т.С. Основы серологии. – Алма-Ата: Ғалым, 1992. – 272с.
7 Петров Р.В. Иммунология. – М.: Медицина, 1987.
8 Пяткин К.Д.. Кривошеин Ю.С. Микробиология.- М.,1980.-512с.
9 Тимаков В.Д., Левашев В.С., Борисов Л.Б. М.,1983. –512с.
10 Құлдыбаев М.М. Микробиология пәнінің практикалық сабақтары.-А.,1995
11. Қулдыбаев М. Ауыл шаруашылығы микробиологиясы.-Алматы.,1994


                           8. Методикалық нұсқау.


    Тақырыбы: Лабораториялық жануарлар және оларды  вирусологияда  қолдану,
сақтау, азықтандыру, тәжірибеге дайындау.


    Сабақтың мақсаты: Студенттерді лабораториялық жануарлар түрімен, оларға
қойылатын  талаптармен,  олардың  күтімі  мен  азықтандыруды   және   оларды
белгілеуді үйрету.


    Сабақ сағаты: 2 сағат.


    Сабақтың  құралдары  мен  жабдықтары:  Стерильді  құралдар,   шприцтер,
физиологиялық ерітінділер, мата, спирт, анатомиялық пинцеттер.


    Сабақтың қысқаша мазмұны: Оқытушы студенттердің жұмыс ронын белгілейді.
Студенттерге керекті оқулықтар және  үйге  тапсырма  беріледі.  Содан  кейін
тәжірибенің  қысқаша  мазмұны  түсіндіріледі.  Студенттермен  бірге   келесі
сұрақтар қарастырылады:
       1. Стерильді құралмен жұмыс істеу тәртібі, шприцті дайындау және  оны
          инфекциялық материалмен толтыру;
       2. Лабораториялық жануарды фиксациялау тәртібі;
       3. Көжектер мен мен ақ тышқандарды экспериментальді зақымдау жолдары.


    Оқытушы студенттерге ақ тышқандар  мен  көжектерді  бекітуді,  тәжірибе
үшін  зақымдап,  физиологиялық   ерітіндімен  өңдеудің  тәртібін  көрсетеді.
Сонан кейін лабораториялық жануарларды тері астына  зақымдауды  және  пикрин
қышқылы  ерітіндісімен  белгілеуді  көрсетеді  және  торларға   орналастыру,
зақымдау  барысында  қолданылған  вирус  көрсетілген  белгі,  лабораториялық
жануардың  саны,  топ  номері  және  зақымдаған  мерзімді   белгілеу   қажет
екендігін түсіндіреді. Оқытушы сабақты қорытындылайды және  келесі  сабақтың
тпасырмасымен таныстырады.


ӘДЕБИЕТТЕР
1 Негізгі әдебиеттер
1  Сюрин  В.Н.,  Белоусова  Р.В.,  Фомина  Н.В.  Ветеринарная   вирусология.
       М. ВО «Агропромиздат», 1991.
2 Сюрин В. Н., Фомина Н. В.  Частная  ветеринарная  вирусология.  Справочная
книга. М., Колос, 1979 г.
3. Троценко Н. И., Белоусова  Р.  В.,  Преображенская  Э.  А.  Практикум  по
ветеринарной вирусологии М., Агропромиздат, 1989 г.
4. Толысбаев, Б.Т. Ветеринариялық санитарлық микробиология.- Алматы, 2008
5. Толысбаев, Б.Т. Микробиология және иммунология.- Алматы, 2008
6. Мырзабекова, Ш.Б.   Ветеринариялық вирусология.-Алматы, 2012
7. Мырзабекова Ш. Жалпы вирусология.- Алматы.,1994



2 Қосымша әдебиеттер
1Диагностика  инфекционных  и  протозойных   болезней   сельскохозяйственных
животных  (Альбом) - М.,1968. – 196с.
2 Топчий М. К., М. П.  Корнюшенко Руководство по  общей  вирусологии.  Киев,
1967 г.
3 Троценко Н.И. Общие принципы обнаружения и идентификации вирусов  животных
М. Моск. Ветакадеми, 1982
4 Коляков Я.Е. Ветеринарная иммунология. – М.: Агропромиздат. – 1986г.
5 Тимаков В.Д. и др. Микробиология. – М.: Медицина. – 1983.
6 Сайдулдин Т.С. Основы серологии. – Алма-Ата: Ғалым, 1992. – 272с.
7 Петров Р.В. Иммунология. – М.: Медицина, 1987.
8 Пяткин К.Д.. Кривошеин Ю.С. Микробиология.- М.,1980.-512с.
9 Тимаков В.Д., Левашев В.С., Борисов Л.Б. М.,1983. –512с.
10 Құлдыбаев М.М. Микробиология пәнінің практикалық сабақтары.-А.,1995
11. Қулдыбаев М. Ауыл шаруашылығы микробиологиясы.-Алматы.,1994






















































                           9. Методикалық нұсқау.


    Тақырыбы: Серологиялық  реакциялар. МФА, ИФА, РИА


    Сабақтың мақсаты: Методиканы меңгеру.
    Сабақ сағаты: 2 сағат.
    Сабақтың құралдары мен жабдықтары: Зерттелетін қан сарысуы,  аттенуацил
–  анган  вирус,  сутегі  тотығы  бар  субстрат,  коньюгат,  20%   ас   тұзы
ерітіндісі, ТФБР.
    Оқу – құралдары: МФА, ИФА, РИА схемалары бар кестелер.


    Сабақтың  қысқаша  мазмұны:  Оқытушы  студенттермен  пікірлесе  отырып,
жоғарыда  аталған  серологиялық  реакциялар  жайлы   білімдерін   тексереді.
Иммунофлуоренсенцияның  тура  әдісімен  препараттарды   өңдеу   және   дайын
преператтарды молинесцентті микроскоптан көру. Студенттермен  мына  сұрақтар
қарастырылады:
       1. Вирустық ауруларды анықтауда МФА, ИФА, РИА қоюдың мәні неде?
       2. Вирусологияда қолданылатын МФА модификациясының түрлері.
       3. МФА, ИФА, РИА көмегімен қандай сұрақтарды шешуге болады?
       4. МФА, ИФА, РИА артықшылықтары және кемшіліктері.
    Оқытушы сабақты қорытындылайды  және  келесі  сабақтың  тапсырмаларымен
таныстырады.
ӘДЕБИЕТТЕР
1 Негізгі әдебиеттер
1  Сюрин  В.Н.,  Белоусова  Р.В.,  Фомина  Н.В.  Ветеринарная   вирусология.
       М. ВО «Агропромиздат», 1991.
2 Сюрин В. Н., Фомина Н. В.  Частная  ветеринарная  вирусология.  Справочная
книга. М., Колос, 1979 г.
3. Троценко Н. И., Белоусова  Р.  В.,  Преображенская  Э.  А.  Практикум  по
ветеринарной вирусологии М., Агропромиздат, 1989 г.
4. Толысбаев, Б.Т. Ветеринариялық санитарлық микробиология.- Алматы, 2008
5. Толысбаев, Б.Т. Микробиология және иммунология.- Алматы, 2008
6. Мырзабекова, Ш.Б.   Ветеринариялық вирусология.-Алматы, 2012
7. Мырзабекова Ш. Жалпы вирусология.- Алматы.,1994

2 Қосымша әдебиеттер
1Диагностика  инфекционных  и  протозойных   болезней   сельскохозяйственных
животных  (Альбом) - М.,1968. – 196с.
2 Топчий М. К., М. П.  Корнюшенко Руководство по  общей  вирусологии.  Киев,
1967 г.
3 Троценко Н.И. Общие принципы обнаружения и идентификации вирусов  животных
М. Моск. Ветакадеми, 1982
4 Коляков Я.Е. Ветеринарная иммунология. – М.: Агропромиздат. – 1986г.
5 Тимаков В.Д. и др. Микробиология. – М.: Медицина. – 1983.
6 Сайдулдин Т.С. Основы серологии. – Алма-Ата: Ғалым, 1992. – 272с.
7 Петров Р.В. Иммунология. – М.: Медицина, 1987.
8 Пяткин К.Д.. Кривошеин Ю.С. Микробиология.- М.,1980.-512с.
9 Тимаков В.Д., Левашев В.С., Борисов Л.Б. М.,1983. –512с.
10 Құлдыбаев М.М. Микробиология пәнінің практикалық сабақтары.-А.,1995
11. Қулдыбаев М. Ауыл шаруашылығы микробиологиясы.-Алматы.,1994




                           10. Методикалық нұсқау.


    Тақырыбы: Вирустарды титрлеу.


    Сабақтың   мақсаты:   Студенттерді   вирустарды   титрлеу   әдістерімен
таныстыру.
    Сабақ сағаты: 2сағат
    Сабақтың құралдары мен жабдықтары: Рид және Менч әдістері арқылы  вирус
титрін есептеудің схемасы бар кесте. Әрбір студентке өзіндік Рид  және  Менч
әдістері бойынша вирус титрін есептеу үшін экспериментті тапсырма беріледі.
    Сабақтың  қысқаша  мазмұны:  Оқытушы  студенттермен  пікірлесе  отырып,
қандай  мақсатпен  вирустарды  титрлеуді   бактериямен   салыстыра   отырып,
түсіндіреді. Вирустың мөлшерін анықтайтын үш түрлі  бірлікке  және  тәжірибе
жүзінде осы әдістер арқылы вирустардың титрленетіндігіне  көңіл  аударылады.
Вирустардың мөлшерін анықтайтын үш түрлі бірлік:
       1. Локальді – инфекциялық зақымдану бірліктері:
          ОТБ/ОСЕ/ - оспина түзуші бірліктер
          БТБ/БОЕ/ - бляшка түзуші бірліктер
       2. 50% инфекциялық бірліктер:
          ЛЖ – ЛД50, ИД50;  ТЭ – ЭЛД50, ЭИД50;  КО – ЦПЭ50
       3. Гемаглютиндік бірліктер: 1:4; 1:128
    Оқытушы сабақты қорытындылап, үй тапсырмасын береді.
ӘДЕБИЕТТЕР
1 Негізгі әдебиеттер
1  Сюрин  В.Н.,  Белоусова  Р.В.,  Фомина  Н.В.  Ветеринарная   вирусология.
       М. ВО «Агропромиздат», 1991.
2 Сюрин В. Н., Фомина Н. В.  Частная  ветеринарная  вирусология.  Справочная
книга. М., Колос, 1979 г.
3. Троценко Н. И., Белоусова  Р.  В.,  Преображенская  Э.  А.  Практикум  по
ветеринарной вирусологии М., Агропромиздат, 1989 г.
4. Толысбаев, Б.Т. Ветеринариялық санитарлық микробиология.- Алматы, 2008
5. Толысбаев, Б.Т. Микробиология және иммунология.- Алматы, 2008
6. Мырзабекова, Ш.Б.   Ветеринариялық вирусология.-Алматы, 2012
7. Мырзабекова Ш. Жалпы вирусология.- Алматы.,1994

2 Қосымша әдебиеттер
1Диагностика  инфекционных  и  протозойных   болезней   сельскохозяйственных
животных  (Альбом) - М.,1968. – 196с.
2 Топчий М. К., М. П.  Корнюшенко Руководство по  общей  вирусологии.  Киев,
1967 г.
3 Троценко Н.И. Общие принципы обнаружения и идентификации вирусов  животных
М. Моск. Ветакадеми, 1982
4 Коляков Я.Е. Ветеринарная иммунология. – М.: Агропромиздат. – 1986г.
5 Тимаков В.Д. и др. Микробиология. – М.: Медицина. – 1983.
6 Сайдулдин Т.С. Основы серологии. – Алма-Ата: Ғалым, 1992. – 272с.
7 Петров Р.В. Иммунология. – М.: Медицина, 1987.
8 Пяткин К.Д.. Кривошеин Ю.С. Микробиология.- М.,1980.-512с.
9 Тимаков В.Д., Левашев В.С., Борисов Л.Б. М.,1983. –512с.
10 Құлдыбаев М.М. Микробиология пәнінің практикалық сабақтары.-А.,1995
11. Қулдыбаев М. Ауыл шаруашылығы микробиологиясы.-Алматы.,1994


                           11. Методикалық нұсқау.


    Тақырыбы: Серологиялық реакциялар. ГАР, ГАТР.


    Сабақтың мақсаты:  Студенттерге  гемаглютинация  және  гемаглютинацияны
тежеу реакциясын қоюдың методикасын үйрету.
    Сабақ сағаты: 2 сағат
    Сабақтың құралдары мен жабдықтары: Вирусы бар материал, эритроциттердің
суспензиясы, физиологиялық ерітінді, пипеткалар жиынтығы, спиртовкалар.
    Сабақтың  қысқаша  мазмұны:  Студенттермен  оқытушы  пікірлесе  отырып,
келесі сұрақтарды қарастырады:
       1. ГАР қандай мақсатпен қойылады және компоненттері.
       2. ГАР – ды қою жолы, диагностикалық мүмкіндіктер.
       3.   ГАТР   негізі,   оның   диагностикалық   мүмкіндіктері   реакция
          компоненттері.
       4. Вирустың жұмыстық мөлшерін таңдау, реакцияның жауабын оқу.


       Оқытушы алдымен вирусы бар материалды сұйылтады,  ГАР  қояды,  содан
соң бір белгісіз вирус екі  арнайы жолын көрсетеді.
       Реакция нәтижелері талқыланып, сабақты қорытындылайды.


ӘДЕБИЕТТЕР
1 Негізгі әдебиеттер
1  Сюрин  В.Н.,  Белоусова  Р.В.,  Фомина  Н.В.  Ветеринарная   вирусология.
       М. ВО «Агропромиздат», 1991.
2 Сюрин В. Н., Фомина Н. В.  Частная  ветеринарная  вирусология.  Справочная
книга. М., Колос, 1979 г.
3. Троценко Н. И., Белоусова  Р.  В.,  Преображенская  Э.  А.  Практикум  по
ветеринарной вирусологии М., Агропромиздат, 1989 г.
4. Толысбаев, Б.Т. Ветеринариялық санитарлық микробиология.- Алматы, 2008
5. Толысбаев, Б.Т. Микробиология және иммунология.- Алматы, 2008
6. Мырзабекова, Ш.Б.   Ветеринариялық вирусология.-Алматы, 2012
7. Мырзабекова Ш. Жалпы вирусология.- Алматы.,1994

2 Қосымша әдебиеттер
1Диагностика  инфекционных  и  протозойных   болезней   сельскохозяйственных
животных  (Альбом) - М.,1968. – 196с.
2 Топчий М. К., М. П.  Корнюшенко Руководство по  общей  вирусологии.  Киев,
1967 г.
3 Троценко Н.И. Общие принципы обнаружения и идентификации вирусов  животных
М. Моск. Ветакадеми, 1982
4 Коляков Я.Е. Ветеринарная иммунология. – М.: Агропромиздат. – 1986г.
5 Тимаков В.Д. и др. Микробиология. – М.: Медицина. – 1983.
6 Сайдулдин Т.С. Основы серологии. – Алма-Ата: Ғалым, 1992. – 272с.
7 Петров Р.В. Иммунология. – М.: Медицина, 1987.
8 Пяткин К.Д.. Кривошеин Ю.С. Микробиология.- М.,1980.-512с.
9 Тимаков В.Д., Левашев В.С., Борисов Л.Б. М.,1983. –512с.
10 Құлдыбаев М.М. Микробиология пәнінің практикалық сабақтары.-А.,1995
11. Қулдыбаев М. Ауыл шаруашылығы микробиологиясы.-Алматы.,1994
                           12. Методикалық нұсқау.


    Тақырыбы: Серологиялық реакциялар. ТГАР, РКоА, РАЛ..


    Сабақтың  мақсаты:  Студенттерге  ТГАР,  РКоА,  РАЛ   қою   методикасын
меңгерту.


    Сабақ сағаты: 2 сағат


    Сабақтың  құралдары  мен  жабдықтары:  Спиртовкалар,  Ткачи   аппараты,
сарысулар, эритроцитарлы антигендер, плекси глаз, пипеткалар.


    Сабақтың қысқаша мазмұны: Оқытушы студенттермен пікірлесе отырып,  мына
сұрақтарды қарастырады:
       1. Эритроцитарлы диагностикумдар алу жолдары, оның негізі.
    2. ТГАР, РКоА, РАЛ қою  методикасы,  бұл  реакциялардың  диагностикалық
       мүмкіндіктері.
    Оқытушы студенттерді реакциялардың  компоненттерімен  таныстырады  және
жұмыс істеу жолын көрсетеді.
    Студенттер өз беттерімен сарысудан антиденелерді табу  мақсатымен  ТГАР
қояды.  Реакция   нәтижелерін   қорытындылап,   оқытушы   үй   тапсырмасымен
таныстырады.


ӘДЕБИЕТТЕР
1 Негізгі әдебиеттер
1  Сюрин  В.Н.,  Белоусова  Р.В.,  Фомина  Н.В.  Ветеринарная   вирусология.
       М. ВО «Агропромиздат», 1991.
2 Сюрин В. Н., Фомина Н. В.  Частная  ветеринарная  вирусология.  Справочная
книга. М., Колос, 1979 г.
3. Троценко Н. И., Белоусова  Р.  В.,  Преображенская  Э.  А.  Практикум  по
ветеринарной вирусологии М., Агропромиздат, 1989 г.
4. Толысбаев, Б.Т. Ветеринариялық санитарлық микробиология.- Алматы, 2008
5. Толысбаев, Б.Т. Микробиология және иммунология.- Алматы, 2008
6. Мырзабекова, Ш.Б.   Ветеринариялық вирусология.-Алматы, 2012
7. Мырзабекова Ш. Жалпы вирусология.- Алматы.,1994

2 Қосымша әдебиеттер
1Диагностика  инфекционных  и  протозойных   болезней   сельскохозяйственных
животных  (Альбом) - М.,1968. – 196с.
2 Топчий М. К., М. П.  Корнюшенко Руководство по  общей  вирусологии.  Киев,
1967 г.
3 Троценко Н.И. Общие принципы обнаружения и идентификации вирусов  животных
М. Моск. Ветакадеми, 1982
4 Коляков Я.Е. Ветеринарная иммунология. – М.: Агропромиздат. – 1986г.
5 Тимаков В.Д. и др. Микробиология. – М.: Медицина. – 1983.
6 Сайдулдин Т.С. Основы серологии. – Алма-Ата: Ғалым, 1992. – 272с.
7 Петров Р.В. Иммунология. – М.: Медицина, 1987.
8 Пяткин К.Д.. Кривошеин Ю.С. Микробиология.- М.,1980.-512с.
9 Тимаков В.Д., Левашев В.С., Борисов Л.Б. М.,1983. –512с.
10 Құлдыбаев М.М. Микробиология пәнінің практикалық сабақтары.-А.,1995
11. Қулдыбаев М. Ауыл шаруашылығы микробиологиясы.-Алматы.,1994


                           13. Методикалық нұсқау.


    Тақырыбы: Серологиялық реакциялар. ГДП; ГРИД.


    Сабақтың мақсаты: Студенттерге методиканы меңгерту.


    Сабақ сағаты: 2 сағат


    Сабақтың құралдары мен жабдықтары:  Анықтауға  арналған  диагностикалық
жинақтар,  стандартты  сарысулар,  оң  және  теріс  антиген,  РАП  қою  үшін
арналған Дифко агары.


    Оқу – құралдары: РАП қою схемасы.


    Сабақтың қысқаша мазмұны: Оқытушы студенттермен пікірлесе отырып,  ГАП,
ГРИД  мақсаты  мен  негізі  туралы  реакциялардың  қойылу  әдістері.  Заттық
шыныда,  Петри  табақшаларында,  микроскопияларда,  реакция  компоненттеріне
сипаттама береді.
    Оқытушы ГДП қойылуын көрсетеді. Студенттер  өз  беттерімен  РАП  қойып,
камераға салып,  термостатқа  қояды.  Сабаққа  қорытынды  жасалынып,  келесі
тақырып беріледі.
ӘДЕБИЕТТЕР
1 Негізгі әдебиеттер
1  Сюрин  В.Н.,  Белоусова  Р.В.,  Фомина  Н.В.  Ветеринарная   вирусология.
       М. ВО «Агропромиздат», 1991.
2 Сюрин В. Н., Фомина Н. В.  Частная  ветеринарная  вирусология.  Справочная
книга. М., Колос, 1979 г.
3. Троценко Н. И., Белоусова  Р.  В.,  Преображенская  Э.  А.  Практикум  по
ветеринарной вирусологии М., Агропромиздат, 1989 г.
4. Толысбаев, Б.Т. Ветеринариялық санитарлық микробиология.- Алматы, 2008
5. Толысбаев, Б.Т. Микробиология және иммунология.- Алматы, 2008
6. Мырзабекова, Ш.Б.   Ветеринариялық вирусология.-Алматы, 2012
7. Мырзабекова Ш. Жалпы вирусология.- Алматы.,1994

2 Қосымша әдебиеттер
1Диагностика  инфекционных  и  протозойных   болезней   сельскохозяйственных
животных  (Альбом) - М.,1968. – 196с.
2 Топчий М. К., М. П.  Корнюшенко Руководство по  общей  вирусологии.  Киев,
1967 г.
3 Троценко Н.И. Общие принципы обнаружения и идентификации вирусов  животных
М. Моск. Ветакадеми, 1982
4 Коляков Я.Е. Ветеринарная иммунология. – М.: Агропромиздат. – 1986г.
5 Тимаков В.Д. и др. Микробиология. – М.: Медицина. – 1983.
6 Сайдулдин Т.С. Основы серологии. – Алма-Ата: Ғалым, 1992. – 272с.
7 Петров Р.В. Иммунология. – М.: Медицина, 1987.
8 Пяткин К.Д.. Кривошеин Ю.С. Микробиология.- М.,1980.-512с.
9 Тимаков В.Д., Левашев В.С., Борисов Л.Б. М.,1983. –512с.
10 Құлдыбаев М.М. Микробиология пәнінің практикалық сабақтары.-А.,1995
11. Қулдыбаев М. Ауыл шаруашылығы микробиологиясы.-Алматы.,1994




                           14. Методикалық нұсқау.


    Тақырыбы: Серологиялық реакциялар. РСК, РДСК.


    Сабақтың мақсаты: Методиканы меңгеру.
    Сабақ сағаты: 2 сағат
    Сабақтың құралдары мен жабдықтары: Физиологиялық  ерітінді,  гемолизин,
комплемент, зерттелетін  антиген,  эритроциттер,  инактивацияланған  қоянның
қан сарысуы.
    Оқу – құралдары: Плакаттар: РСК, РДСК схемалары.


    Сабақтың қысқаша мазмұны:  Оқытушы  студенттермен  реакцияларды  қоюдың
ерекшеліктері жайлы сұқбаттасады. Мына сұрақтарды қарастырады:
       1. РСК, РДСК компоненттері
       2. Реакциялардың артықшылықтары мен кемшіліктері
       3. Реакциялардың диагностикалық мүмкіндіктері.


    Студенттер өз беттерімен гемсистеманы қолдана отырып,  реакцияны  қояды
және РСК көмегімен Аусыл вирусының түрін анықтауды толық қарастырады.
    Оқытушы студенттермен  бірге  реакция  нәтижесін  оқиды  да,  тақырыпқа
қорытынды береді. Келесі сабақтың тақырыбымен таныстырады.


ӘДЕБИЕТТЕР
1 Негізгі әдебиеттер
1  Сюрин  В.Н.,  Белоусова  Р.В.,  Фомина  Н.В.  Ветеринарная   вирусология.
       М. ВО «Агропромиздат», 1991.
2 Сюрин В. Н., Фомина Н. В.  Частная  ветеринарная  вирусология.  Справочная
книга. М., Колос, 1979 г.
3. Троценко Н. И., Белоусова  Р.  В.,  Преображенская  Э.  А.  Практикум  по
ветеринарной вирусологии М., Агропромиздат, 1989 г.
4. Толысбаев, Б.Т. Ветеринариялық санитарлық микробиология.- Алматы, 2008
5. Толысбаев, Б.Т. Микробиология және иммунология.- Алматы, 2008
6. Мырзабекова, Ш.Б.   Ветеринариялық вирусология.-Алматы, 2012
7. Мырзабекова Ш. Жалпы вирусология.- Алматы.,1994

2 Қосымша әдебиеттер
1Диагностика  инфекционных  и  протозойных   болезней   сельскохозяйственных
животных  (Альбом) - М.,1968. – 196с.
2 Топчий М. К., М. П.  Корнюшенко Руководство по  общей  вирусологии.  Киев,
1967 г.
3 Троценко Н.И. Общие принципы обнаружения и идентификации вирусов  животных
М. Моск. Ветакадеми, 1982
4 Коляков Я.Е. Ветеринарная иммунология. – М.: Агропромиздат. – 1986г.
5 Тимаков В.Д. и др. Микробиология. – М.: Медицина. – 1983.
6 Сайдулдин Т.С. Основы серологии. – Алма-Ата: Ғалым, 1992. – 272с.
7 Петров Р.В. Иммунология. – М.: Медицина, 1987.
8 Пяткин К.Д.. Кривошеин Ю.С. Микробиология.- М.,1980.-512с.
9 Тимаков В.Д., Левашев В.С., Борисов Л.Б. М.,1983. –512с.
10 Құлдыбаев М.М. Микробиология пәнінің практикалық сабақтары.-А.,1995
11. Қулдыбаев М. Ауыл шаруашылығы микробиологиясы.-Алматы.,1994

• Іс жүргізу
• Автоматтандыру, Техника
• Алғашқы әскери дайындық
• Астрономия
• Ауыл шаруашылығы
• Банк ісі
• Бизнесті бағалау
• Биология
• Бухгалтерлік іс
• Валеология
• Ветеринария
• География
• Геология, Геофизика, Геодезия
• Дін
• Ет, сүт, шарап өнімдері
• Жалпы тарих
• Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
• Журналистика
• Информатика
• Кеден ісі
• Маркетинг
• Математика, Геометрия
• Медицина
• Мемлекеттік басқару
• Менеджмент
• Мұнай, Газ
• Мұрағат ісі
• Мәдениеттану
• ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
• Педагогика
• Полиграфия
• Психология
• Салық
• Саясаттану
• Сақтандыру
• Сертификаттау, стандарттау
• Социология, Демография
• Спорт
• Статистика
• Тілтану, Филология
• Тарихи тұлғалар
• Тау-кен ісі
• Транспорт
• Туризм
• Физика
• Философия
• Халықаралық қатынастар
• Химия
• Экология, Қоршаған ортаны қорғау
• Экономика
• Экономикалық география
• Электротехника
• Қазақстан тарихы
• Қаржы
• Құрылыс
• Құқық, Криминалистика
• Әдебиет
• Өнер, музыка
• Өнеркәсіп, Өндіріс