Файл қосу

Классикалық механика



ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ
СемЕЙ қаласының ШӘКӘРІМ атындағы МЕМЛЕКЕТТІК УНИВЕРСИТЕТІ | |
|3 деңгейлі СМК құжаты    |ПОӘК                        |ПОӘК                    |
|                         |                            |042-18-38.81/02-2014    |
|ПОӘК                     |                            |                        |
|Студентке арналған       |№ 2 басылым                 |                        |
|пәннің   бағдарламасы    |25.06.2014 ж.               |                        |
|«Классикалық механика»   |                            |                        |










                        ПӘННІҢ ОҚУ-ӘДІСТЕМЕЛІК КЕШЕНІ

                           «Классикалық механика»
                     5В011000 – «Физика» мамандығы үшін

                   СТУДЕНТКЕ АРНАЛҒАН  ПӘННІҢ БАҒДАРЛАМАСЫ



















                                    Семей
                                    2014

Алғы сөз
1. ӘЗІРЛЕГЕН

Құрастырушы:__________ «25» 06 2014  Сыдықова  Ж.Қ.,  п.ғ.к.,  доцент  м.а.,
физика кафедрасы

2. ТАЛҚЫЛАНДЫ
2.1 «Физика» кафедрасы отырысында


«25»  06  2014ж., № 10   хаттама

Кафедра             меңгерушісі,              п.ғ.д.,              профессор
С.С.Маусымбаев

2.2 Физика-математика факультетінің оқу-әдістемелік бюросының
отырысында

«26»  06  2014ж., №6 хаттама

Төрайымы                                                Қ.А.Батырова

3. БЕКІТІЛДІ
Университететің  Оқу-әдістемелік   Кеңесінің   отырысында   басып   шығаруға
мақұлданған және ұсынылған
«        »             2014ж., №               хаттама

ОӘК төрағасы_____________________ Г.К.Искакова

4 11.09.2013 ж. № 1 басылым ОРНЫНА ЕНГІЗІЛІП ОТЫР














Мазмұны

|1  |Жалпы ережелер                                                      |4  |
|2  |Пәннің мазмұны және сабақ түрлері бойынша сағаттарды бөлу           |5  |
|3  |Пәнді оқып білу жөніндегі әдістемелік нұсқаулық                     |7  |
|4  |Курс форматы                                                        |8  |
|5  |Курс саясаты                                                        |8  |
|6  |Баға қоюдың саясаты                                                 |8  |
|7  |Әдебиет тізімі                                                      |9  |

































ЖАЛПЫ ЕРЕЖЕЛЕР

1.1 Оқытушы және пән туралы жалпы мәліметтер:
Сыдықова Ж.Қ., педагогика ғылымдарының кандидаты‚ доцент м.а.
Физика кафедрасы
Байланыс ақпараты –  оқу ғимараты №3, кабинет №304
Сабақ өткізу орны – дәрісхана  № 303, 307, 306
Берілген пән бойынша кредиттер саны - 2

1.2  Пәннің  қысқаша мазмұны:
«Классикалық механика» пәні бакалавр дайындау барысында маңызды  орын  алады
және «Физика» мамандығында оқитын студенттер үшін  негізгі  пәндер  блогының
міндетті бөлігі болып табылады, өйткені  студенттерге  профессионалды  жұмыс
барысында көп нәрсені біліп, істей алу тиіс.

1.3 Пәнді оқып-білудің мақсаты:
-  әртүрлі ғылыми бағытта пайда болатын теориялық және көпқырлы  практикалық
маңызды есептерді шеше алатын мамандарды дайындау;
-  инерциялық  санақ  жүйесіндегі  еркін  жүйенің  классикалық   (Ньютондық)
механикасының фундаментальды қағидаларын бүгінгі күнгі көзқарасқа сай беру;
-  классикалық механиканың іргелі  негізгі  қағидаларын,  негізгі  ұғымдарын
және  Ньютон  заңдарын   ажырату,   аналитикалық   механиканың   теңдеулерін
қолданудың қажеттігін көрсету;
-    кеңістік-уақыт   қасиеттерімен   меңгеруді   байланыстырып,    қозғалыс
мөлшерінің сақталу  (импульс),  кинетикалық  моменттің,  энергияның  сақталу
заңындарына көңіл аудару;
-  пәннің материалын меңгеру  кезінде  теориялық  қағидаларға  толық  сәйкес
келетін және толықрақ түсіндіріп беретін физикалық мысалдарды қолдану.

1.4Пәнді оқып-білудің негізгі міндеті:
тұжырымдау;
-классикалық механиканың принциптік  негіздерін  және  физикалық  акуалдарын
беру;
-қозғалыс теңдеулерін және сақталу заңдарын анықтау әдістерін көрсету;
-механиканың  сақталу  заңдарының   кеңістік   және   уақыт   симметриясының
қасиеттермен байланысын анықтау әдістерін көрсету;
-еріксіз механикалық жүйелерді  және  инерциалды  емес  санақ  жүйелеріндегі
механикалық құбылыс заңдылықтарының талдау әдістерін беру.

1.5Оқып-білудің нәтижелелері:
      Пәнді оқып-білудің нәтижесінде студент мыналарды:
    •  классикалық  механиканың   принциптік   негіздерін   және   физикалық
      акуалдарын беруді білулері тиіс;
    • қозғалыс теңдеулерін және сақталу заңдарын анықтау әдістерін көрсетуді
      меңгерулері тиіс;
    • механиканың сақталу  заңдарының  кеңістік  және  уақыт  симметриясының
      қасиеттерімен байланысын анықтау әдістерін көрсетуді игерулері тиіс;
    • еріксіз механикалық жүйелерді және инерциалды емес санақ жүйелеріндегі
      механикалық   құбылыс   заңдылықтарының   талдау   әдістерін    беруді
      меңгерулері тиіс.
    • Классикалық механика есептерін  шығару  кезінде  қолданылатын  негізгі
      физикалық ұғымдарды түсіне білулері, қолдана білулері тиіс;
    •  Классикалық   механиканың   негізгі   заңдарын,   олардың   табиғатта
      білінулерін, техникада қолданылуын білулері керек;
    • Классикалық механиканың қолданылу шекарасы жайында  түсініктері  болуы
      керек;
    • Нақты физикалық есептерді шығара және талдай алулары үшін  классикалық
      механика заңдарын қолдана білу дағдысын игерулері керек;


1.6Курстың пререквизиттері:
1.6.1 «механика»
1.6.2 «электр және магнетизм»
1.6.3 «математикалық анализ»
1.6.4 «аналитикалық геометрия»

1.7Курстың постреквизиттері:
1.7.1 «салыстырмалылықтың арнайы теориясы»
1.7.2   «электродинамика»
1.7.3 «кванттық механика»
1.7.4 «статистикалық физика»
1.7.5 «ядро теориясы»
1.7.6 «заттардың электрондық теориясы»


2 Пәннің мазмұны және сабақ түрлері бойынша сағаттарды бөлу
                                                                     1 кесте
|№   |Тақырып атауы                |Сағаттар                     |Әдебиет       |
|т/б |                             |                             |              |
|    |                             |Дәріс  |ПС   |ОСӨЖ   |СӨЖ   |              |
|1.  |Классикалық механика пәні мен|1      |1    |1      |3     |[1]Б.5-17     |
|    |әдістері. Классикалық        |       |     |       |      |[2]Б.11-16, 80|
|    |механика моделдері.  Кеңістік|       |     |       |      |              |
|    |және уақыт. Санақ жүйелері.  |       |     |       |      |              |
|    |Бөлшектің кинематикалық      |       |     |       |      |              |
|    |сипаттамалары: қозғалыс заңы,|       |     |       |      |              |
|    |жылдамдық, үдеу. Галилей     |       |     |       |      |              |
|    |түрлендіруі.                 |       |     |       |      |              |
|2.  |Классикалық механикада       |1      |1    |1      |3     |[1] Б.18-27   |
|    |дененің әсерлесуі. Күш       |       |     |       |      |[2] Б.31-46,  |
|    |жұмысы. Күштік өріс.         |       |     |       |      |117-120       |
|3.  |Классикалық механиканың      |1      |1    |1      |3     |[1] Б.28-32   |
|    |қозғалыс теңдеуі. Қозғалыс   |       |     |       |      |[2] Б.81-92   |
|    |интегралдары.                |       |     |       |      |              |
|4.  |Байланыстар және олардың     |1      |1    |1      |3     |[1] Б.95-109  |
|    |классификациясы. Байланыс    |       |     |       |      |[2]           |
|    |реакциясы ескерілген Лагранж |       |     |       |      |Б.165-174,176-|
|    |теңдеуі (Лагранждың бірінші  |       |     |       |      |184           |
|    |текті теңдеуі).              |       |     |       |      |              |
|5.  |Жалпыланған координаттар мен |1      |2    |1      |3     |[1] Б.33-47   |
|    |жылдамдықтар. Лагранж теңдеуі|       |     |       |      |[2] Б.186-199 |
|    |(II текті). Лагранж          |       |     |       |      |              |
|    |функциясы.                   |       |     |       |      |              |
|6.  |Гамильтон теңдеуі.           |1      |2    |1      |3     |[1] Б.48-56   |
|    |Гамильтон-Якоби теңдеуі.     |       |     |       |      |[2] Б.202-211 |
|    |Гамильтон функциясы.         |       |     |       |      |              |
|7.  |Кеңістік және уақыт          |1      |     |1      |3     |[1] Б.62-76   |
|    |симметриясының қасиеттері,   |       |     |       |      |[2] Б.17-21   |
|    |сақталу заңдары. Нетер       |       |     |       |      |              |
|    |теоремасы.                   |       |     |       |      |              |
|8.  |Тұйық емес механикалық       |1      |2    |1      |3     |[1] Б.77-80   |
|    |жүйенің энергиясы, импульсі, |       |     |       |      |[2] Б.135-141 |
|    |импульс моменті. Инерции     |       |     |       |      |              |
|    |центрі. Кенига теоремасы.    |       |     |       |      |              |
|9.  |Бірөлшемді қозғалыс, оның    |1      |1    |1      |3     |[1] Б.119-122 |
|    |сапалық зерттелуі. Екі дене  |       |     |       |      |[2], 228-237  |
|    |есебі. Күштік центріндегі    |       |     |       |      |Б.212-220     |
|    |бөлшектердің шашырауы,       |       |     |       |      |              |
|    |шашыраудың қимасы. Резерфорд |       |     |       |      |              |
|    |формуласы.                   |       |     |       |      |              |
|10. |Центрлік-симметриялық        |1      |1    |1      |3     |[1] Б.115-129 |
|    |өрістегі бөлшек. Кулондық    |       |     |       |      |[2] Б.238-242 |
|    |өрістегі бөлшектің қозғалысы |       |     |       |      |              |
|    |(Кеплер есебі).              |       |     |       |      |              |
|11. |Бірөлшемді гармоникалық      |1      |1    |1      |3     |[1] Б.145-162 |
|    |осцилятор. Бірнеше еркін     |       |     |       |      |[2] Б.221-227 |
|    |дәрежелі жүйенің әлсіз еркін |       |     |       |      |              |
|    |тербелістері.                |       |     |       |      |              |
|12. |Инерциалдық емес санақ       |1      |1    |1      |3     |[1] Б.163-180 |
|    |жүйесі. ИЕСЖ-дегі (НИСО)     |       |     |       |      |[2] Б.100-109 |
|    |қозғалыс. ИЕСЖ (НИСО) қатысты|       |     |       |      |              |
|    |бөлшек қозғалысы.            |       |     |       |      |              |
|13. |Қатты дене кинематикасы.     |1      |1    |1      |3     |[1] Б.183-201 |
|    |Эйлердің динамикалық теңдеуі.|       |     |       |      |[2] Б.44-54   |
|14. |Тұтас орта механикасының     |1      |     |1      |3     | [3] Б.27-44  |
|    |негізгі ұғымдары.            |       |     |       |      |              |
|    |Үзіліссіздік теңдеуі. Кернеу |       |     |       |      |              |
|    |тензоры.                     |       |     |       |      |              |
|15. |Идеал сұйық қозғалысы. Эйлер |1      |     |1      |3     |[3] Б.62-69   |
|    |теңдеуі. Бернулли интегралы. |       |     |       |      |              |
|    |Навье-Стокс теңдеуі.         |       |     |       |      |              |
|    |БАРЛЫҒЫ:                     |15     |15   |15     |45    |              |

3 ПӘНДІ ОҚУ БОЙЫНША ӘДІСТЕМЕЛІК НҰСҚАУЛАР
    Классикалық механика курсын оқыту өзара байланысты төрт  форманы  қажет
етеді: дәріс, практикалық (семинар) жұмыс,  ОБӨЖ-оқытушының  білім  алушымен
өздік жұмысы, және БӨЖ – білім алушының өздік жұмысы.
    Дәрістер конспектілері материалды игеруге негіз болып табылады. Дәрісте
конспект жазуға әрбір студент міндетті.  Конспектті  оқулықтардан  және  оқу
құралдарынан  алынған  материалмен  толықтырып,  жазып  алған  өте  пайдалы.
Конспектті  лектор  беретін  кеңестер   кезінде   де   толықтыруға   болады.
Практикалық (семинар) сабағына дайындалуда келесі қажет болады:  практикалық
сабақтың тақырыбына сәйкес оқу  құралдардан  және  дәріс  материалы  бойынша
ұсынылған теориялық материалдарды зерттеу;  теориялық  материалдың  практика
жүзінде  бекіту  мақсатында  есептерді  шығару,  карточкалармен   жұмыстарды
орындаулары керек. ОБӨЖ және БӨЖ күнделікті және міндетті  дайындықты  талап
етеді,  нақты  тапсырма  бойынша  орындалады  және   күнделікті   оқытушымен
тексеріледі. Аудиториядан тыс  өздік  жұмыста  студенттер  әдебиетпен  жұмыс
істеп, үй тапсырмасын орындап, практикалық сабаққа дайындалады.




4   КУРС ФОРМАТЫ
      «Класиикалық механика» – 2 кредит.
   Курс бойынша 50 минуттық дәріс, 50 минуттық  практикалық  сабақ  және  50
минуттық ОБӨЖ аптасына 1 рет болады. Дәрістерге, практикалық сабаққа,  ОБӨЖ-
ге  қатысуға  студент  міндетті.  Себепсіз  босатылған   сабақтар   қайталап
оқытылмайды. Жазбаша үй тапсырмалары (ЖҮТ) көрсетілген уақытта  өткізілмесе,
қабылданбайды, сондықтан студент белгілі бір  балын  жоғалтады.  Практикалық
сабақтар  студентті  өздігінен  жұмыс  істеуге  үйретеді,  ойлау   қабілетін
арттырады, сондықтан сабаққа нұсқаудағы сұрақтарға толық  жауап  беріп  және
тақырып  есептерін  шығарып  келуі  керек.  Сол  жағдайда  ғана  тәжірибелік
жұмысқа  толық  қорытынды  жасауға  болады.  Сабаққа  дайын   емес   студент
практикалық сабаққа жіберілмейді, қосымша сабақ жүргізілмейді.

5 курс саясаты
      Студент пәнді оқып-білу үрдісінде  белсенді  және  өздік  қабілеттерін
көрсету  міндетті,  қалып  келу,  себепсіз  сабақтан   қалу,   дер   уақытта
жұмыстарды тапсырмау  және  оқу  үрдісінде  пассивті  болуда  баллдарды  алу
түрінде штрафтар салынады.


6 БАҒА ҚОЮ САЯСАТЫ
    Пән бойынша емтихан бағасы модульдар бойынша, межелік  бақылау  бойынша
және соңғы  аттестация бойынша (60%) көрсеткіштер  мен  емтихан  нәтижесінің
(40%) қосынды балы түрінде қорытылады, қосындысы 100% құрайды.
    Апта  және  бақылау  түрлері  бойынша  баллдардың   таратылуы   кестеде
келтірілген
           «Класиикалық механика» пәні бойынша балдардың таратылуы
                                                                     2 кесте
|Апта  |Бақылау түрі                                    |Балдардың  |Қосымша   |
|      |                                                |барлығы    |          |
|1-7   |Аудиториялық сабақтарына қатысу және даярлық    |30         |          |
|Практикалық сабақ (есеп, қорғау)                                               |
|4     |                                                |50         |          |
|6     |                                                |50         |          |
|Білім алушының өздік жұмысы                                                    |
|6     |Кеңістік және уақыт симметриясының қасиеттері,  |90         |          |
|      |сақталу заңдары.                                |           |          |
|7     |Аралық бақылау                                  |80         |          |
|1 апта мен 8 апта аралығында оқу нәтижелері бойынша    |30+270     |          |
|балдардың барлығы                                      |           |          |
|8-15  |Аудиториялық сабақтарына қатысу және даярлық    |30         |          |
|Практикалық жұмыстарды орындау (есеп, қорғау)                                  |
|11    |                                                |50         |          |
|14    |                                                |50         |          |
|Білім алушының өздік жұмысы                                                    |
|14    |Тұтас орта механикасының негізгі ұғымдары.      |90         |          |
|      |Аралық бақылау                                  |80         |          |
|8 апта мен 15 апта аралығында оқу нәтижелері бойынша   |30+270     |          |
|балдардың барлығы                                      |           |          |
|Емтихан балдарының барлығы                             |400        |          |
|Академиялық мерзімде балдардың барлығы                 |1000       |          |


7. ӘДЕБИЕТ
7.1Негізгі әдебиет
7.1.1.Истеков К.К. Курс теоретической физики. Изд.:Prints. 2005
7.1.2.Мултановский В.В., Василевский А.С. Курс теоретической физики.
Механика.М.: 1991
7.1.3.П.Жермен Механика сплошных сред. Мир, М., 1965
7.1.4.Ландау Л.Д., Лифшиц Е.М. Теоретическая физика. Механика.-М.: Наука.,
1993
7.1.5.Истеков К.К.Лекции по избранным главам теоретической физики- Алматы,
2004
7.1.6.Гантмахер Ф.Р. Лекции по аналитической механике. М.: физматлит, 2002
7.1.7.Пятницкий Е.С., Трукан Н.Н., Ханукаев Ю.Н. Сборник задач по
аналитической механике, М.: 2002
7.1.8.Гольдстейн Г. Классическая механика: М., Наука,1975
7.1.9.Бать М.И., Джанелидзе Г.Ю., Кельзон А.С. Теоретическая механика в
примерах и задачах: М., 1966
7.1.10.Сборник коротких задач по теоретической механике / под
ред.О.Э.Кепе/: М., Высшая школа,1989
7.1.11.Мещерский И.В. Сборник задач по теоретической механике: М., Наука,
1986
7.2 Қосымша әдебиет:
7.2.1Жирнов Н.И. Классическая механика: М., Просвещение 1980
7.2.2.Ольховский И.И. Курс теоретической механики для физиков: М., Изд-во
Моск.унив., 1978
7.2.3.Компанец А.С. Курс теоретической физики: М., Просвещение, 1972 т.1
7.2.4.Мандельштам Л.И. Лекции по теории колебаний: М., Наука, 1972
7.2.5. Добронравов В.В., Никитин Н.Н. Курс теоретической механики: М., 1983
7.2.6. Акимов В.А., Скляр О.Н., Федута А.А., Чигарев А.В. Сборник задач по
теоретической механике с решениями: Статика. Кинематика. в 2-х частях,
Минск, 2001

Пәндер