Файл қосу

Музыка теориясының негіздері






















                       «Музыка теориясының негіздері»
                       ПӘНІНЕН ОҚУ-ӘДІСТЕМЕЛІК КЕШЕНІ
                    5В010600 «Музыкалық білім» мамандығы
                                   1 курс


      СТУДЕНТТЕРГЕ  АРНАЛҒАН  ПӘННІҢ  БАҒДАРЛАМАСЫ





































                                    Семей


                             2014-2015 оқу жылы










                                  Алғы сөз
      1 ҚАРАСТЫРЫЛҒАН
Құрастырған:  «Музыкалық білім»
кафедрасының оқытушысы : ______________________Кисамеденова М.К.


      2 ТАЛҚЫЛАНҒАН
2.1 Кафедра отырысында бекітілген:
Хаттама № ___ от «___»_____ 2014 жыл
«Музыкалық білім» кафедрасының меңгерушісі,
п.ғ.к.:   ______________ Бодауова Б.К.

2.2 Педагогика факультетінің Оқу - әдістемелік Бюросының
отырысында бекітілген «___»________ 2014 жыл.  Хаттама № 1
Төраймы: ______________ АхметоваТ.Ш.


3. БЕКІТІЛГЕН
Университеттің Оқу  Кеңесінің  отырысында  бекітілген  «___»____  2014  жыл.
Хаттама №
ОӘК төрайымы  _________  Искакова Г.К.


4. БІРІНШІ РЕТ ЕНГІЗІЛГЕН


















































                                   Мазмұны
|1   |Жалпы ережелер                                                  |   |
|2   |Пәннің мазмұны мен жалпы сағат саны                             |   |
|3   |Пәнді оқу бойынша әдістемелік ұсыныстар                         |   |
|4   |Курс форматы                                                    |   |
|5   |Курс саясаты                                                    |   |
|6   |Баға қою саясаты                                                |   |
|7   |Әдебиеттер                                                      |   |




































































      1 ЖАЛПЫ ЕРЕЖЕЛЕР
1.1. Оқытушы туралы дерек
Ринат Биящұлы Джолымбеков, «Музыкалық білім» кафедрасының аға оқытушысы,
ғылыми – педагогикалық стажы – 8 жыл, тел: 87756236930,
№ 2 ғимарат, 213 дәрісхана
    - Пәннің аты - «Музыка теориясының негіздері»;
-     Кредиттер саны -  2
1.2  Қысқаша  пәннің  мазмұны:  Музыка  теориясының  негіздері  5В010600  –
«Музыкалық білім» мамандығы бойынша пәннің  Оқу-әдістемелік  кешені  жоғары
оқу орының  1  курс  студенттерінің  1-2  семестрлеріне,  2  кредит   іштей
оқитындарға арналған. Жалпы бұл пән базалық пәндерге жатады, мұнда  болашақ
мұғалімнің білімін тереңдетуге, практикада қолдануға көмектеседі.
1.3 Пәннің мақсаты – Музыка теориясының негіздері –  болашақ  маман,  музыка
мұғалімін кәсіби  –  педагог  ретінде  дайындауға  бағытталған  оқу  пәндері
циклындағы  негізгі  пән.  Осы  курсты  жүргізгенде  оқу  негізі  тарихи   –
теориялық,  музыка  орындаушылық,  психология  –  педагогикалық   циклындағы
пәндердің, музыкалық білім тарихымен теориясы курсынан  алған  білімдерінде,
іскерліктеріне және дағдыларына сүйенеді.
1.4 Курстың негізгі міндеттері:
           - студенттердің пән мазмұны,  оның  бөлімдері,  бағыттары  туралы
             түсініктер алуларына мүмкіндік туғызу;
           - болашақ музыка мұғалімінің жеке  тұлғалық  кәсіби-педагогикалық
             қасиеттерін тауып көмектесу.
1.5 Оқытудың нәтижесі:
      Сонымен  бірге  тұлғаны  білім  арқылы  дамуы,   тұлғаның   танымдылық
қабілеттерін және  танымдық  жүйені:  ойлауды,  ынтаны,  қабылдау  қабілетін
арнайы жасалған оқу және танымдық жағдайлар арқылы  дамытуға,  сондай  –  ақ
тұлғаның қауіпсіздігін, өзін - өзі өзектілендіру, өзін - өзі  бекіту,  қарым
–   қатынас,    ойын,    танымдық    және    шығармашылық    қажеттіліктерін
қанағаттандыруға, белсенді сөздік  қорын  молайту,  студенттерге  мектептегі
музыка мұғалімнің  күнделікті  тәжірбиелік  жұмысында  кездесетін  және  өте
қажет нақты да жүйелі музыка тарихынан, музыка теориясынан білім  беру,  осы
алған білімдерін  музыкалық  оқу-үрдісіне  кеңінен  дұрыс  пайдалана  білуге
үйрету.


1.6  Курсттың пререквизиттері:
Пәнді меңгеру үшін қажет білім  әдістемелерінің  жиынтығы:  студент  музыка
өнерінің  негізгі  заңдары  туралы  берілетін  білімдерді   игеруі   керек,
музыкалық  грамматиканы  игеруі,  алған  білімдерін  іс  жүзінде  пайдалана
алулары керек: ән айтқанда, музыкалық аспаптарда  ойнағанда,  нота  мәтінін
талдағанда.
1.7 Курсттың постреквизиттері:
Сольфеджио, Гармония, Полифония, музыкалық шығармалардың талдауы.


1 Пәннің мазмұны мен жалпы сағат саны Тақырыптың аты
                                                                    Кесте  1
|№  |Тақырыптың аты                              |Т/К   |ОБОБСӨ|СӨЖ   |             |
|   |                                            |      |Ж     |      |             |
|1  |2                                           |3     |4     |5     |6            |
|1  |Дыбыс. Музыкалық дыбыстар және оның         |2     |1     |3     |             |
|   |қасиеттері. Диапазон және регистр. Дыбыс    |      |      |      |             |
|   |қатары.                                     |      |      |      |             |
|2  |Кілттер. Жарты және бүтін тон. Қосалқы      |2     |1     |3     |             |
|   |сатылар мен олардың атаулары.альтерация     |      |      |      |             |
|   |белгілері. Дыбыстар энгермонизмі.           |      |      |      |             |
|3  |Нотаға қойылатын қосымша белгілер. Дыбыстың |1     |1     |3     |             |
|   |ұзартулары. Кідірістер. Қос дыбыстардың     |      |      |      |             |
|   |жазылуы.                                    |      |      |      |             |
|4  |Ырғақ және метр. Өлшем. Такт. Такттік       |3     |1     |3     |             |
|   |сызығы. Такттің алдынан бастау (затакт).    |      |      |      |             |
|   |Жай метрлер мен өлшемдер. Күрделі метрлер   |      |      |      |             |
|   |мен өлшемдер.                               |      |      |      |             |
|5  |Арақашықтар. Арақашықтықтардың сандық және  |3     |1     |3,5   |             |
|   |сапалық биіктіктері. Жай                    |      |      |      |             |
|   |арақашықтықтар,айналымдары.                 |      |      |      |             |
|6  |Лад және тондылық. Жалпы ұғымдары.          |3     |1     |3,5   |             |
|7  |Мажордың, минордың 3 түрі Параллельді       |1     |1,5   |3,5   |             |
|   |тонды-лықтар. Квинталық айналым.            |      |      |      |             |
|2-ші семестр                                                                       |
|8  |Халықтық ладт. Жеті сатылы диатоникалық     |3     |1,5   |4     |             |
|   |ладтар-дың – ерекше түрлері. Пентатоника.   |      |      |      |             |
|9  |Аккордтар. Үшдыбыстықтар және оның          |3     |1,5   |4     |             |
|   |түрлері.Консонансты және диссонансты        |      |      |      |             |
|   |үшдыбыстықтар.                              |      |      |      |             |
|10 |Септаккорд. Доминантсептаккорд және оның    |3     |1,5   |4,5   |             |
|   |айналымы. Олардың шешілуі. Кіріспе          |      |      |      |             |
|   |септаккордтары. Екінші сатыдағы септаккорд. |      |      |      |             |
|11 |Аккордтық емес дыбыстар. Тондылықтың        |3     |1,5   |5     |             |
|   |туыстығы. Қосалқы аккордтар (септаккордтар).|      |      |      |             |
|   |Модуляция, ауытқу,салыстыру туыстық         |      |      |      |             |
|   |тондылықтырға модуляция. Тондылықтың        |      |      |      |             |
|   |анықтамасы. Транспозиция. Секвенция.        |      |      |      |             |
|12 |Хроматизм. Альтерация. Хроматикалық гамма.  |3     |1,5   |5     |             |
|   |Оның дұрыс жазылуы. Әуен. Музыкалық         |      |      |      |             |
|   |шығармадағы әуеннің алатын орны.            |      |      |      |             |
|   |Халықмузыкаларының әуендері Әуен            |      |      |      |             |
|   |қозғалысының бағыты және оның диапазоны.    |      |      |      |             |
|   |Өткінші және көмекші дыбыстар               |      |      |      |             |

      3 ПӘНДІ ОҚУ БОЙЫНША ӘДІСТЕМЕЛІК ҰСЫНЫСТАР
   а) пәнді оқытудағы негізгі кеңестер: Музыка теориясының негіздері  музыка
тілінің діңгегі, негізі ретінде көп талаптануды,тәжірибелік жұмыстардың  дер
кезінде орындалып отыруын талап етеді. Музыкалық тәрбиенің  мәні  мен  ролін
анықтайды.
   ә  )  пәнді  оқытудағы  студенттердің   іскерлігі:   Музыка   теориясының
негіздерін оқу – студенттердің кәсіби  деңгейлерінің  өсуіне  тікелей  ықпал
етеді. Музыкалық-орындаушылық, содьфеджио, гармония сияқты пәндердің  негізі
болып табылады. Әдіснамалық дәрежедегі  педагогикалық  болмыстың  құбылстары
мен заңдылықтарын, оларды  түсіндіру  тәсілдерін  ұғыну,  логикалық  ойлауды
меңгеру,  әртүрлі  мамандықтағы  оқытушының  шығармашлық   өсуінің   негізгі
көрсеткіштерінің бірі болып табылады.
   б) Тәжірбиелік сабақтарды  дайындаудағы  нұсқау:  Сонымен  бірге  тұлғаны
білім арқылы дамуы, тұлғаның танымдылық қабілеттерін және  танымдық  жүйені:
ойлауды, ынтаны,  қабылдау  қабілетін  арнайы  жасалған  оқу  және  танымдық
жағдайлар арқылы дамытуға, сондай – ақ тұлғаның қауіпсіздігін,  өзін  -  өзі
өзектілендіру, өзін - өзі бекіту,  қарым  –  қатынас,  ойын,  танымдық  және
шығармашылық  қажеттіліктерін  қанағаттандыруға,   белсенді   сөздік   қорын
молайту, студенттерге мектептегі музыка  мұғалімнің  күнделікті  тәжірбиелік
жұмысында кездесетін және  өте  қажет  нақты  да  жүйелі  музыка  тарихынан,
музыка-теория  сыннан  білім  беру,  осы  алған  білімдерін  музыкалық  оқу-
үрдісіне кеңінен дұрыс пайдалана білуге үйрету,  өз  бетімен  жұмыс  істеуге
дағдыландыру.
     в)  оқу-әдістемелік  кешеннің  қолданудағы  нұсқаулар   кредиттік   оқу
жүйесінде  СӨЖ  жұмыстары  студенттердің  екі  есеге  ұлғаяды,   бұл   білім
жоғарлатуға үлкен талаптар қояды.
    г) экзаменге дайындалудағы кеңестер: қыстық және жаздық  сессияға  дайын
болу үшін ең  алдымен  берілген  тапсырмаларды  тәжірбиелік,  СӨЖ  уақытында
өткізілсе,  сонда  ғана  адал  еңбек  сіңірген  студент  қандай   да   болса
қиындықтан өтеді, білімі сонда жоғары бағаланады.

4 КУРС ФОРМАТЫ: тәжірбиелік сабағы –15; ОБСӨЖ және СӨЖ тапсырмалары,
аттестациялар және емтихандар
5 КУРС САЯСАТЫ: Курстың саясаты пәнді меңгеру процесі кезінде студенттер
алдына мынадай администратиялық шарттар қойылады:
Сабаққа кешігу – минус 0,5 балл
Сабақты босату – минус 2 балл
Жұмысты уақытында тапсырмау – минус 1 балл

           5 ПӘННІҢ МАЗМҰНЫ МЕН САБАҚ ТҮРЛЕРІНІҢ ЖАЛПЫ САҒАТ САНЫ
|№  |Тақырыптың аты                                    |                        |
|   |                                                  |Т/К   |ОБОБСӨЖ  |СӨЖ    |
|1  |2                                                 |3     |4        |5      |
|1  |Дыбыс. Музыкалық дыбыстар және оның қасиеттері.   |2     |1        |3      |
|   |Диапазон және регистр. Дыбыс қатары.              |      |         |       |
|2  |Кілттер. Жарты және бүтін тон. Қосалқы сатылар мен|2     |1        |3      |
|   |олардың атаулары.альтерация белгілері. Дыбыстар   |      |         |       |
|   |энгермонизмі.                                     |      |         |       |
|3  |Нотаға қойылатын қосымша белгілер. Дыбыстың       |1     |1        |3      |
|   |ұзартулары. Кідірістер. Қос дыбыстардың жазылуы.  |      |         |       |
|4  |Ырғақ және метр. Өлшем. Такт. Такттік сызығы.     |3     |1        |3      |
|   |Такттің алдынан бастау (затакт).  Жай метрлер мен |      |         |       |
|   |өлшемдер. Күрделі метрлер мен өлшемдер.           |      |         |       |
|5  |Арақашықтар. Арақашықтықтардың сандық және сапалық|3     |1        |3,5    |
|   |биіктіктері. Жай арақашықтықтар,айналымдары.      |      |         |       |
|6  |Лад және тондылық. Жалпы ұғымдары.                |3     |1        |3,5    |
|7  |Мажордың, минордың 3 түрі Параллельді             |1     |1,5      |3,5    |
|   |тонды-лықтар. Квинталық айналым.                  |      |         |       |
|2-ші семестр                                                                   |
|8  |Халықтық ладт. Жеті сатылы диатоникалық ладтар-дың|3     |1,5      |4      |
|   |– ерекше түрлері. Пентатоника.                    |      |         |       |
|9  |Аккордтар. Үшдыбыст. және оның түрл..Конс. және   |3     |1,5      |4      |
|   |диссонансты үшдыбыстықтар.                        |      |         |       |
|10 |Септаккорд. Доминантсептаккорд және оның         |3      |1,5      |4,5   |
|   |айналымы. Олардың шешілуі. Кіріспе               |       |         |      |
|   |септаккордтары. Екінші сатыдағы септаккорд.      |       |         |      |
|11 |Аккордтық емес дыбыстар. Тондылықтың туыстығы.   |3      |1,5      |5     |
|   |Қосалқы аккордтар (септаккордтар). Модуляция,    |       |         |      |
|   |ауытқу,салыстыру туыстық тондылықтырға модуляция.|       |         |      |
|   |Тондылықтың анықтамасы. Транспозиция. Секвенция. |       |         |      |
|12 |Хроматизм. Альтерация. Хроматикалық гамма. Оның  |3      |1,5      |5     |
|   |дұрыс жазылуы. Әуен. Музыкалық шығармадағы       |       |         |      |
|   |әуеннің алатын орны. Халықмузыкаларының әуендері |       |         |      |
|   |Әуен қозғалысының бағыты және оның диапазоны.    |       |         |      |
|   |Өткінші және көмекші дыбыстар                    |       |         |      |

6  ОБСӨЖ бен СӨЖ мазмұны
Кесте  3 – ОБСӨЖ бен СӨЖ мазмұны
|ОБСӨЖ                                  |СӨЖ                                   |
|1. Музыкалық дыбыстардың аталуы.       |1. Музыкалық дыбыстардың аталуы.      |
|Октавалар.                             |Октавалар.                            |
|2. Диатоникалық және хроматикалық жарты|2. Диатоникалық және хроматикалық     |
|және бүтін тондар.                     |жарты және бүтін тондар.              |
|3. Акколада. Ансамбльдер мен хорларға  |3. Акколада. Ансамбльдер мен хорларға |
|арн. музыкалардың жазылуы.             |арн. музыкалардың жазылуы.            |
|4. Тактідегі жай өлшемдерге            |4. Тактідегі жай өлшемдерге           |
|ұзақтықтардың топтастырылуы.           |ұзақтықтардың топтастырылуы.          |
|5. Арақ-дың энгарм. теңд. Жұмсақ және  |5. Арақ-дың энгарм. теңд. Жұмсақ және |
|қатаң арақашықтықтар. Қосынды арақ-тар.|қатаң арақашықтықтар. Қосынды         |
|                                       |арақ-тар.                             |
|6. Тұрақты дыбыстар. Тоника. Мажорлық, |6. Тұрақты дыбыстар. Тоника. Мажорлық,|
|Минорлық лад.                          |Минорлық лад.                         |
|7. Квинталық айналымды жаттау.         |7. Квинталық айналымды жаттау.        |
|8. Ауыспалы ладтар.ауыспалы параллельді|8. Ауыспалы ладтар.ауыспалы           |
|лад және мажоро-минор.                 |параллельді лад және мажоро-минор.    |
|9. Үшдыбыстықтардың айналымы. Мажор мен|9. Үшдыбыстықтардың айналымы. Мажор   |
|минордағы негізгі үшдыб.               |мен минордағы негізгі үшдыб.          |
|10.Септаккорд. Доминантсептаккорд және |10.Септаккорд. Доминантсептаккорд және|
|оның айналымы. Олардың шешілуі. Кіріспе|оның айналымы. Олардың шешілуі.       |
|септаккордтары. Екінші сатыдағы        |Кіріспе септаккордтары. Екінші        |
|септаккорд.                            |сатыдағы септаккорд.                  |


6 БАҒА ҚОЮ САЯСАТЫ:
Баға қою әдісі :
Тәжірбиелік сағатты 75 балл  1 аттестацияда и 75 балл 2 аттестацияда .
ОБСӨЖ 45 балл  1 аттестацияда и 45 балл 2 аттестацияда
Бақылау жұмысы 7 және  15  апталарда  қойылады,  қорытынды  нәтижесінде  1-2
аттестация бойынша пәннен жалпы1000 балл,  ал  семестр  бойынша  әр  рейтинг
аттестация бойынша 300 балл


Қорытынды баға курс бойынша төмендегі шкалалар негізінде айқындалады:
                                                                     2 кесте
|апта |Бақылау түрі                                |Барлық   |Ескерту        |
|     |                                            |балл     |               |
|1    |2                                           |3        |4              |
|     |1 – 7 апта аралығындағы барлық дәрісханалық |30       |Оқытушы        |
|     |сабақтарға қатысуы                          |         |оқушының       |
|     |                                            |         |сабаққа        |
|     |                                            |         |қатысу-қатыспау|
|     |                                            |         |ын белгілейді  |
|2    |Дыбыс. Музыкалық дыбыстар және оның         |10       |ПС             |
|     |қасиеттері. Диапазон және регистр. Дыбыс    |         |               |
|     |қатары.                                     |         |               |
|3    |Кілттер. Жарты және бүтін тон. Қосалқы      |20       |ПС             |
|     |сатылар мен олардың атаулары.альтерация     |         |               |
|     |белгілері. Дыбыстар энгермонизмі.           |         |               |
|4    |Нотаға қойылатын қосымша белгілер. Дыбыстың |20       |ПС             |
|     |ұзартулары. Кідірістер. Қос дыбыстардың     |         |               |
|     |жазылуы.                                    |         |               |
|     |Дыбыс ұзақтықтарына байланысты глоссарий    |50       |СӨЖ 1          |
|     |құру                                        |         |               |
|5    |Тактідегі жай өлшемдерге ұзақтықтардың      |15       |ПС             |
|     |топтастырылуы.                              |         |               |
|6    |Арақашықтар. Арақашықтықтардың сандық және  |15       |ПС             |
|     |сапалық биіктіктері. Жай                    |         |               |
|     |арақашықтықтар,айналымдары.                 |         |               |
|     |Пән бойынша глоссарий құру                  |50       |СӨЖ 2          |
|7    |1  Межелік бақылау 1-7 апта бойынша         |90       |ПС             |
|1-7 апта аралығында оқыту бойынша барлық балл саны|300      |               |
|     |8-15 апта аралығында дәрісханалық сабақтарға|30       |Оқытушы        |
|     |қатысу және дайындалу                       |         |оқушының       |
|     |                                            |         |сабаққа        |
|     |                                            |         |қатысу-қатыспау|
|     |                                            |         |ын белгілейді  |
|8    |                                            |         |               |
|9    |Халықтық ладт. Жеті сатылы диатоникалық     |10       |ПС             |
|     |ладтар-дың – ерекше түрлері. Пентатоника.   |         |               |
|10   |Аккордтар. Үшдыбыст. және оның түрл..Конс.  |10       |ПС             |
|     |және диссонансты үшдыбыстықтар.             |         |               |
|11   |Септаккорд. Доминантсептаккорд және оның    |10       |ПС             |
|     |айналымы. Олардың шешілуі. Кіріспе          |         |               |
|     |септаккордтары. Екінші сатыдағы септаккорд. |50       |СӨЖ 3          |
|     |Интервал құру                               |         |               |
|12   |Аккордтық емес дыбыстар. Тондылықтың        |20       |ПС             |
|     |туыстығы. Қосалқы аккордтар (септаккордтар).|         |               |
|     |Модуляция, ауытқу,салыстыру туыстық         |         |               |
|     |тондылықтырға модуляция. Тондылықтың        |         |               |
|     |анықтамасы. Транспозиция. Секвенция.        |         |               |
|13   |Хроматизм. Альтерация. Хроматикалық гамма.  |15       |ПС             |
|     |Оның дұрыс жазылуы. Әуен. Музыкалық         |         |               |
|     |шығармадағы әуеннің алатын орны.            |         |               |
|     |Берілген тональностер бойынша интервалдар   |         |               |
|     |құру                                        |50       |СӨЖ 4          |
|14   |Халықмузыкаларының әуендері Әуен            |15       |ПС             |
|     |қозғалысының бағыты және оның диапазоны.    |         |               |
|     |Өткінші және көмекші дыбыстар               |         |               |
|15   |2  Межелік бақылау 8-15 апта бойынша        |90       |ПС             |
|8-15 апта аралығында оқыту бойынша барлық балл    |300      |               |
|саны                                              |         |               |
|Емтихан бойынша барлық балл саны                  |400      |               |
|Академиялық оқу бойынша барлық балл саны          |1000     |               |








                                                                   2.1 кесте
|Бағасы   |Мағынасы                            |Балл          |Пайыздар,%  |
|А        |Өте жақсы                           |4,00          |95 – 100    |
|А-       |Өте керемет                         |3,67          |90 – 94     |
|В.+      |Жақсы                               |3,33          |85 – 89     |
|В        |Жақсыға жақын                       |3,00          |80 – 84     |
|В -      |Сәл жақсы                           |2,67          |75 – 79     |
|С.+      |Толық қанағаттанарлық               |2,33          |70 – 74     |
|С        |Қанағаттанарлық                     |2,00          |65 – 69     |
|С-       |Сәл қанағаттанарлық                 |1,67          |60 – 64     |
|Д +      |Нашар                               |1,33          |55 - 59     |
|Д        |Өте нашар                           |1,00          |50 - 54     |
|F        |Қанағаттанарлықсыз                  |0,00          |0-49        |


7 Қолданылған әдебиеттер
     1. И.Способин. Элементарная музыка. М. 1987.
     2. В.В. Хвостенко. Задачи и упражения по элементарной  теории  музыки.
        М. 1973.
     3. В.В.Вахромеев. Элементарная теории музыки. М.1983
     4. Е. Назайкинский. Звуковой мир музыки. М.1988.
     5. Красинская, Уткин. Элементарная теория музыки. М.1984.
     6. Виноградов. Занимательная теория музыки. М.1989.

Пәндер