Файл қосу

Пәнді оқытудың әдістемелік нұсқаулықтары






                            «Педагогика» пәнінің
                          ОҚУ- ӘДІСТЕМЕЛІК  КЕШЕНІ


               СТУДЕНТТЕРГЕ АРНАЛҒАН ПӘННІҢ ЖҰМЫС БАҒДАРЛАМАСЫ


























                                    СЕМЕЙ
                                    2014


1. Құрастырған


«25» тамыз 2013  ж.

2. Талқыланды
2.1. Семей қаласының Шәкәрім атындағы мемлекеттік университетінің
 «Педагогика» кафедрасы отырысында қарастырылды.


Хаттама № 1 «03» қыркүйек 2013 ж.
Кафедра меңгерушісі __________  Джанбубекова М.З.


2.2. Факультеттің оқу-әдістемелік бюросы отырысында қарастырылды.


Хаттама № 1 «05» қыркүйек 2013 ж.


Төрағасы __________ Ахметова Ш.Т.

3. бекітілді
Университеттің Оқу-әдістемелік  кеңесі отырысында баспаға жіберуге ұсынылды
және  мақұлданды.


Хаттама № 1 «18» қыркүйек 2013 ж.


ОӘК төрағасы, бірінші проректор _______________ Искакова Г.К.




























МАЗМҰНЫ


1                                                                      Жалпы
ережелер....................................................................
...................
2                 Пәнді                 оқытудың                 әдістемелік
нұсқаулықтары.........................................
3                    Курс                    саясаты                     мен
форматы.....................................................................
..
4                                                                    Бағалау
саясаты.....................................................................
......................
5      Пәннің      мазмұны      және      сағаттарды      сабақ       түріне
шағу.............................
6                     ОСӨЖ                     және                      СӨЖ
мазмұны.....................................................................
...
7        Пән        бойынша        оқу         үрдісінің         календарлық
кестесі....................................






























1 ЖАЛПЫ ЕРЕЖЕЛЕР

1.1 Оқытушы туралы жалпы мәлімет:
Педагогика  кафедрасының  аға оқытушы Карипбаева Шынар Тоқтарқызы
Кафедра: Педагогика
Кафедраның мекен-жайы : Тәңірбергенова 1 ;  414-аудитория
Ақпараттық  қатынас:  телефон : 44-25-33
Кафедрада болатын уақыты: 9.00-17.00.
Сабақ өтетін орын: 418 аудитория
Кредит саны: 2

1.2 Пәннің қысқаша мазмұны:
   Болашақ  мамандарды  педагогиканың  әдіснамалық  негіздерімен  таныстыру;
студенттерде тұтас  педагогикалық  процесс  жөнінде  педагогикалық  білімдер
жүйесін қалыптастыру; білім  беру  жүйесінің  дамуын,  тәрбие  мен  оқытудың
мазмұнын ғылыми негіздеу; педагогикалық ойлауын қалыптастыру.
3. Аталған курстың  мақсаты мен міндеттері:
Адамдардың өмір іс-әрекетінің педагогикалық аспектілеріне студенттердің
зейін аудару, педагогикалық процесті тұлғаның өзінің тиімді дами алуын
мүмкін ететіндей ұйымдастыруда педагогикалық білімдер мен біліктердің
жүйесімен қаруландыру.
Курстың  соңында  студент  мыналарды  білуі  керек:   педагогикалық  негізгі
ұғымдарды;
 - педагогика ғылымының негізгі міндеттері мен принциптерін;
 - педагогикалық үрдістің заңдылықтарымен қағидаларын;
 - мұғалімнің кәсіби педагогикалық қарым-қатынас мәдениетін;
 - теориялық білімдерін іс жүзінде қолдануды;
 - оқу-тәрбие процесінің технологиясын.

1.6   Курстың   пререквизиттері:   «Философия»,   «Тарих»,    «Әлеуметтану»,
«Саясаттану»,   «Экономика»,    «Мәдениеттану»,    «Педагогика    мамандыққа
кіріспе». 
1.7  Пәннің  постреквизиттері:  оқыту  барысында  білімдерді   педагогикада,
педагогика тарихында, этнопедагогикада қолдану.








2. ПӘННІҢ МАЗМҰНЫ ЖӘНЕ САҒАТТАРДЫ САБАҚ ТҮРІНЕ ШАҒУ
   1- Кесте

|№  |Тапқырып атаулары             |Аудиториялық сағаттардың бөлінуі     |
|   |                              |Дәріс   |Сараман  |СӨЖО     |СӨЖ     |
|1  |МодульI                       |2       |1        |1        |3       |
|   |Педагогиканың теориялық-      |        |         |         |        |
|   |әдіснамалық негіздері         |        |         |         |        |
|   |Тақырып 1 Педагогиканың       |        |         |         |        |
|   |әдіснамалық негіздері.        |        |         |         |        |
|2  |Тақырып 2 Теория мен          |1       |1        |1        |3       |
|   |тәжірибенің дамуындағы        |        |         |         |        |
|   |ғылыми-педагогикалық          |        |         |         |        |
|   |зерттеу әдістері              |        |         |         |        |
|3  |Тақырып 3 Жеке тұлғаны        |1       |1        |1        |3       |
|   |қалыптастырушы факторлар      |        |         |         |        |
|   |тұқым қуалаушылық,орта        |        |         |         |        |
|   |және іс-әрекет                |        |         |         |        |
|4  |Тақырып 4 Оқушылардың жас     |1       |         |1        |3       |
|   |және дербес ерекшеліктеріне   |        |         |         |        |
|   |психологиялық-педагогикалық   |        |         |         |        |
|   |сипаттама                     |        |         |         |        |
|5  |Модуль II Тұтас               |2       |1        |1        |3       |
|   |педагогикалық процестің       |        |         |         |        |
|   |теориясы мен практикасы       |        |         |         |        |
|   |Тақырып 5 Тұтас               |        |         |         |        |
|   |педагогикалық процесс         |        |         |         |        |
|   |педагогиканың пәні және       |        |         |         |        |
|   |мұғалім іс-әрекетінің         |        |         |         |        |
|   |объектісі                     |        |         |         |        |
|6  |Тақырып 6 Тұтас               |1       |         |1        |3       |
|   |педагогикалық процестің       |        |         |         |        |
|   |заңдары                       |        |         |         |        |
|7  |Тақырып 7 Педагогикалық       |1       |1        |1        |3       |
|   |процестің заңдылықтары        |        |         |         |        |
|8  |Тақырып 8 Тәрбие              |1       |         |1        |3       |
|   |мақсатының әлеуметтік         |        |         |         |        |
|   |негіздері                     |        |         |         |        |
|9  |Тақырып 9 Тәрбиенің мазмұны   |1       |1        |1        |3       |
|10 |Тақырып 10 Тұтас              |1       |         |1        |3       |
|   |педагогикалық процесте жеке   |        |         |         |        |
|   |тұлғаның дүниетанымын         |        |         |         |        |
|   |қалыптастыру                  |        |         |         |        |
|11 |Тақырып 11 Тұтас              |1       |1        |1        |2       |
|   |педагогикалық процестегі      |        |         |         |        |
|   |тәрбиенің құралдары, формалары|        |         |         |        |
|   |мен әдістер жүйесі            |        |         |         |        |
|12 |Тақырып 12 Мұғалім мен        |1       |         |1        |2       |
|   |балалар ұжымының              |        |         |         |        |
|   |педагогикалық процестегі      |        |         |         |        |
|   |ынтымақтастығы                |        |         |         |        |
|13 |Тақырып 13 Сыныптың тәрбие    |1       |1        |1        |2       |
|   |жүйесін басқарудағы сынып     |        |         |         |        |
|   |жетекшісінің қызметі          |        |         |         |        |
|14 |Тақырып 14 Жанүядағы          |1       |         |1        |2       |
|   |педагогикалық процесс және    |        |         |         |        |
|   |оның мектеппен өзара          |        |         |         |        |
|   |байланысы                     |        |         |         |        |
|15 |Тақырып 15 Тұтас              |1       |1        |1        |2       |
|   |педагогикалық процестегі      |        |         |         |        |
|   |оқыту-жеке тұлғаны            |        |         |         |        |
|   |қалыптастыру құралы.          |        |         |         |        |
|16 |Тақырып 16 Казіргі мектептегі |1       |         |1        |2       |
|   |білім берудің мазмұны         |        |         |         |        |
|17 |Тақырып 17 Оқытуды            |1       |1        |0.5      |2       |
|   |ұйымдастырудың түрлері        |        |         |         |        |
|18 |Тақырып 18 Сабақ              |1       |1        |0.5      |2       |
|   |педагогикалық процесте        |        |         |         |        |
|   |оқытудың негізгі формасы      |        |         |         |        |
|19 |Тақырып 19 Қазіргі мектептегі |1       |         |0.5      |2       |
|   |оқыту әдістері.               |        |         |         |        |
|20 |Тақырып 20 Оқушылардың        |1       |1        |0.5      |2       |
|   |ұжымдық танымдық іс           |        |         |         |        |
|   |әрекетін ұйымдастыру          |        |         |         |        |
|21 |Тақырып 21 Оқушылардың        |1       |         |0.5      |2       |
|   |танымдық іс-әрекетін          |        |         |         |        |
|   |белсендіру                    |        |         |         |        |
|22 |Тақырып 22 Оқу-тәрбие         |1       |         |0.5      |2       |
|   |жұмысының нәтижесін есепке    |        |         |         |        |
|   |алу  мен бағалау              |        |         |         |        |
|23 |Тақырып 23 Педагогикалық      |1       |1        |0.5      |2       |
|   |технологиялар.                |        |         |         |        |
|24 |Модуль III. Мектептің тұтас   |2       |1        |2        |2       |
|   |педагогикалық процесін        |        |         |         |        |
|   |басқару                       |        |         |         |        |
|   |Тақырып 24 Мектеп ішілік      |        |         |         |        |
|   |басқару және оны әдістемелік  |        |         |         |        |
|   |жабдықтау                     |        |         |         |        |
|25 |Тақырып 25 Мектептің оқу      |1       |1        |0.5      |2       |
|   |тәрбие процесін басқару       |        |         |         |        |
|   |Әдістемелік                   |        |         |         |        |
|   |қызметті ұйымдастыру          |        |         |         |        |
|26 |Тақырып 27 Мектептің оқу      |1       |         |0.5      |3.5     |
|   |тәрбие процесінің             |        |         |         |        |
|   |диагностикасы.                |        |         |         |        |
|27 |Тақырып 28 Мектеп жұмысын     |1       |         |0.5      |4       |
|   |жоспарлау жүйесі              |        |         |         |        |
|   |Барлығы                       |15      |15       |22,5     |67,5    |

3 ПӘНДІ ОҚЫТУДЫҢ ӘДІСТЕМЕЛІК НҰСҚАУЛЫҚТАРЫ
        «Педагогика»   пәні  студентке  оқу   пәні   ретінде   педагогикалық
мамандықтар үшін базалық болып саналады.
      Пән бойынша әр аптада тиісті ұпай көрсеткіштерін  жинау  арқылы   курс
соңында қорытындылау, білімді  тексеру  мақсатында  емтихан  алынады.  Пәнге
қатысты берілген тапсырмалар мен   жаттығуларды   уақытында  орындап  отыру,
тексерту қажет.
      Пән бойынша ұсынылған оқу-әдістемелік кешенді пайдалану  арқылы  ОСӨЖ,
СӨЖ  тапсырмаларын    орындауға   мүмкіндіктері   бар.   ПОӘК-де   ұсынылған
әдебиеттермен таныса отырып, қысқа конспект жасап отыру қажет.
      Пән бойынша  емтихан   тест  түрінде  алынады.  Сабақ  барысында  тест
тапсырмаларымен жұмыстар атқарылады.
      Себепсіз  сағат  босатсаңыз  қосымша  шығармашылық   жұмыс   беріледі.
Сабақтан екі рет кешігу бір рет сабақ босатқанға теңгеріледі.


4 КУРС  ФОРМАТЫ
      Курсты оқу барысында алынған ұпай жинақталып. Жалпы  саны  шығарылады.
Жиынтық бағаны шығару  үшін  әрбір  тапсырма,  сабаққа  қатысуы,  СӨЖ,  ОСӨЖ
тапсырмаларын,  тиісті  жаттығу  жұмыстарын   орындағаны   жөніндегі    ұпай
жиынтығы,кезеңдік,  қорытынды  бақылау  нәтижелері  т.б.  түгел  ескеріледі.
Берілген тапсырманы уақытында орындау қажет. Тиісті   тапсырмалар  сессияның
соңғы аптасына дейін өткізілуі тиіс. Орташа ұпай  жинақтай  алмаған  студент
емтиханға жіберілмейді.  Әрбір тақырыпты өтеу  міндеті , өтілген  материалды
меңгеру деңгейі тест, жатқа
ОСӨЖ және СӨЖ мазмұны
3-Кесте ОСӨЖ және СӨЖ жоспарлары



|№  |Тапсырма мазмұны                 |Формасы         |Өтілу мерзімі |Ұпай   |
|   |                                 |                |              |саны   |
|1. |Педагогиканың теориялық және     |Бақылау         |Қыркүйек      |2      |
|   |әдіснамалық негіздері            |сұрақтары       |1 апта        |       |
|2. |Педагогиканың адам туралы        |Реферат         |Қыркүйек      |2      |
|   |ғылымдар жүйесіндегі орны        |                |2 апта        |       |
|3. |Педагогикадағы тұлға дамуына     |Бақылау         |Қыркүйек      |2      |
|   |байланысты мәселелер             |сұрақтары       |3 апта        |       |
|4. |Білім мәні мен маңызы            |Баяндама        |Қыркүйек      |2      |
|   |                                 |                |3 апта        |       |
|5. |Оқу үрдісінің мән мағынасы       |Бақылау         |Қазан         |2      |
|   |                                 |сұрақтары       |4 апта        |       |
|6. |Оқу заңдылықтары мен принциптері |коллоквиум      |Қазан         |2      |
|   |                                 |                |2 апта        |       |
|7. |Білім мазмұны                    |Реферат         |Қазан         |2      |
|   |                                 |                |3 апта        |       |
|8. |Оқу әдістері және құрал          |Бақылау         |Қазан         |2      |
|   |жабдықтары                       |сұрақтары       |4 апта        |       |
|9. |Оқу формалары                    |Конспект        |Қараша        |2      |
|   |                                 |                |1 апта        |       |
|10.|Оқу барысындағы диагностика және |Конспект        |Қараша        |2      |
|   |бақылау-қадағалау                |                |2апта         |       |
|11 |Оқудың педагогикалық             |Коллоквиум      |Қараша        |0,5    |
|   |технологиялары                   |                |3апта         |       |
| Барлығы:                                                                     |
|22,5                                                                          |

|№    |Тапсырма мазмұны                 |Формасы         |Өтілу мерзімі |Ұпай   |
|     |                                 |                |              |саны   |
|1.   |Педагогиканың теориялық және     |Бақылау         |Қыркүйек      |3      |
|     |әдіснамалық негіздері            |сұрақтары       |1 апта        |       |
|2.   |Педагогиканың адам туралы        |Реферат         |Қыркүйек      |4      |
|     |ғылымдар жүйесіндегі орны        |                |2 апта        |       |
|3.   |Педагогикадағы тұлға дамуына     |Бақылау         |Қыркүйек      |3      |
|     |байланысты мәселелер             |сұрақтары       |3 апта        |       |
|4.   |Білім мәні мен маңызы            |Баяндама        |Қыркүйек      |3      |
|     |                                 |                |3 апта        |       |
|5.   |Оқу үрдісінің мән мағынасы       |Бақылау         |Қазан         |4      |
|     |                                 |сұрақтары       |4 апта        |       |
|6.   |Оқу заңдылықтары мен принциптері |коллоквиум      |Қазан         |3      |
|     |                                 |                |2 апта        |       |
|7.   |Білім мазмұны                    |Реферат         |Қазан         |4      |
|     |                                 |                |3 апта        |       |
|8.   |Оқу әдістері және құрал          |Бақылау         |Қазан         |4      |
|     |жабдықтары                       |сұрақтары       |4 апта        |       |
|9.   |Оқу формалары                    |Конспект        |Қараша        |3      |
|     |                                 |                |1 апта        |       |
|10.  |Оқу барысындағы диагностика және |Конспект        |Қараша        |3      |
|     |бақылау-қадағалау                |                |2апта         |       |
|11   |Оқудың педагогикалық             |Коллоквиум      |Қараша        |4      |
|     |технологиялары                   |                |3апта         |       |
|12   |Тәрбиенің мән-мағынасы           |конспект        |Қараша        |4      |
|     |                                 |                |4апта         |       |
|13   |Тәрбиенің жалпы заңдылықтары мен |Бақылау         |Желтоқсан     |3      |
|     |прнинциптері                     |сұрақтары       |1апта         |       |
|14   |Тәрбиеи ұрдісінің мәні           |Конспект        |Желтоқсан     |3      |
|     |                                 |                |2апта         |       |
|15   |Тәрбие әдістері                  |Кете құру       |Желтоқсан     |4      |
|     |                                 |                |3апта         |       |
|16   |Тәрбие құрал жабдықтары мен      |Конспект        |Желтоқсан     |4      |
|     |формалары                        |                |4апта         |       |
|17   |Тәрбие құралы-әлеуметтік орта    |Реферат         |Қаңтар 1 апта |3      |
|18   |Білім басқару мемлекеттік -      |Баяндама        |Қаңтар 2 апта |4      |
|     |қоғамдық жұйелері                |                |              |       |
|19   |Мектеп - педагогикалық жұйе және |конспект        |Қаңтар 3 апта |3      |
|     |басқару нысаны                   |                |              |       |
|20   |Мектеп тануға байланысты         |Конспект        |Қаңтар 4 апта |1,5    |
|     |инновациялық процесті басқару    |                |              |       |
|Барлығы:                                                                       |
|67,5                                                                           |

5 КУРС  САЯСАТЫ

|  Әріп    |Ұпай   |Пайыздық  |Дәстүрлі         |   Бірінші |Студенттердің |
|бойынша   |дың    |баға      |жүйе             |аттестация |жинайтын      |
|баға      |санды  |          |бойынша          |           |ұпайы         |
|жүйесі.   |бала   |          |баға.            |           |              |
|          |ма     |          |                 |           |              |
|          |сы     |          |                 |           |              |
|А         |       |  95-100  | Үздік           |  22-7     |91-93,5       |
|          |4,00   |          |                 |           |              |
|А-        |       |   90-94  | Өте жақсы       |20-21      |86-90         |
|          |3,67   |          |                 |           |              |
|В+        |       |   85-89  |Жақсы            |  18-19    |  81-85       |
|          |3,33   |          |                 |           |              |
|В         |       |    80-84 | Жақсы           |    16-17  |   76-80      |
|          |3,00   |          |                 |           |              |
|В-        |       |     75-79|  Жақсы          |    14-15  |    71-75     |
|          |2,67   |          |                 |           |              |
|С+        |       |     70-74| Қанағаттанарлық |     13    |    66-70     |
|          |2,33   |          |                 |           |              |
|С         |       |     65-69|Қанағаттанарлық  |      12   |    61-65     |
|          |2,00   |          |                 |           |              |
|С-        |       |    60-64 |Қанағаттанарлық  |      11   |     56-60    |
|          |1,67   |          |                 |           |              |
|Д+        |       | 55-59    |    өту ұпайы    |   10      |    51-55     |
|          |1,33   |          |                 |           |              |
|Д         |       | 50-54    |     өту ұпайы   |     9     |      48-50   |
|          |1,00   |          |                 |           |              |
|Ғ         |       |  0-49    |      өту ұпайы  |      8    |       47     |
|          |0,00   |          |                 |           |              |

6 БАҒАЛАУ САЯСАТЫ
«Педагогика» пәні бойынша ұпай бөлінісі
                                                                     Кесте 2
|Апта  |Бақылау түрі        |Ұпай жиыны                  |Ескерту           |
|1     |2                   |3                           |4                 |
|      |1-8 апта бойы       |30                          |                  |
|      |дәріске қатысу      |                            |                  |
|      |ОСӨЖ                |30                          |                  |
|3     |                    |                            |                  |
|      |СӨЖ                 |40                          |                  |
|4     |                    |                            |                  |
|      |СӨЖ                 |40                          |                  |
|5     |                    |                            |                  |
|      |ОСӨЖ                |30                          |                  |
|6     |СӨЖ                 |50                          |                  |
|7     |ОСӨЖ                |20                          |                  |
|      |Рубеждік бақылау    |60                          |                  |
|1-8 апта бойынша барлық   |300                         |                  |
|ұпай саны                 |                            |                  |
|      |9-15 апта бойы      |30                          |                  |
|      |дәріске қатысу      |                            |                  |
|11    |ОСӨЖ                |30                          |                  |
|      |СӨЖ                 |40                          |                  |
|12    |                    |                            |                  |
|      |ОСӨЖ                |30                          |                  |
|13    |                    |                            |                  |
|      |СӨЖ                 |40                          |                  |
|14    |СӨЖ                 |50                          |                  |
|15    |ОСӨЖ                |20                          |                  |
|      |Рубеждік бақылау    |60                          |                  |
|9-15 апта бойынша барлық  |300                         |                  |
|ұпай саны                 |                            |                  |
|Емтихан ұпайы             |400                         |                  |
|Академиялық мерзімге      |1000                        |                  |
|жиынтық ұпай              |                            |                  |

  «Педагогика» пәні бойынша дәріс сабағына,  практикалық  сабақтарға,  ОСӨЖ,
СӨЖ жұмыстары арнайы көрсетілген, белгіленген ұпайлар негізінде  бағаланады.
 15 аптаға белгіленген сабақ үдерісі  8-15 апталарда көбейтіліп ұсынылады.
1
апта2
апта3 апта4 
апта5 
апта6 апта7 апта8 апта9 апта10
апта11
апта12
апта13
апта14 апта15
аптаОСӨЖ003003002000030030020СӨЖ000404050000004040500Руб 60060Барлығы0030407050800003040705080Барлығы270270
7  ӘДЕБИЕТТЕР
Әбиев Ж. Педагогика. Алматы., 2004.
ҚоянбаевЖ.Б., Қоянбаев Р.М. Педагогика: Университеттер студенттеріне арналған оқу құралы.- Алматы, 2004-420 бет.
Абай атындағы қазақ Ұлттық педагогикалық Университеті. Алматы: “Нұрлы Әлем”, 2003.
Бабаев С.Б., Оңалбек Ж.К. Жалпы педагогика. Алматы,2005.
Хмель Н.Д. Жалпы білім беретін мектептегі педагогикалық процесс. А., 2002
Подласый И.П. Педагогика. Новый курс: Учебник для студентов педагогических вузов: в 2кн. – М., 1999.
Педагогика. Уч. пособие./ Под ред. П.И. Пидкасистого. М., 1996.-602 с.
Сластенин В.А., Исаев И.Ф. Педагогика Уч. пособие. – М.: Школа-пресс, 1997.-512  с.
Харламов В.Ф. Педагогика. М., 1999.-512 с.
Селиванов В.С. Основы общей педагогики: теория и методика воспитания. М., 2000.
Педагогика. Педагогические теории, системы, технологии/ под ред. С.А.Смирнова. М., 1999
Внутришкольные управление. Вопросы теории и практики//Под ред. Т.Ц.Шамовой. М., 1991.
Смирнов В.И. Общая педагогика в тезисах, иллюстрациях. М., 2000
Лихачев Б.Т. Педагогика. М., 1998
Щуркова Н.Е. Педагогические технологии. М., 2002
Поташник М.М. Управление школой. М., 1994.
Қосымша  әдебиеттер.
17. Государственные стандарты среднего образования Республики Казахстан / К.У.Устемиров. – Алматы,  1998.
18. Щуркова Н.Е. Программа воспитания. М., 1998.
Дистанционное обучение   / Под ред. Е.С.Полат. – М., 1998.
Дьяченко В.К., Кусаинов Г.М. Основы современной дидактики – Алматы, 1996.
Закон РК «Образовании». – Алматы, 1999.
Конаржевский Ю.А. Анализ урока. М., 2000
Клайн П. Справочное руководство по конструированию тестов. – Киев, 1994.
Комплексная программа воспитания в учреждениях образования Республики Казахстан. // Учитель Казахстана. – 2001. – 17 июня.
Никандров Н.Д. Духовные ценности и воспитание человека// педагогика. – 1998. - №4.
Психолого-педагогический словарь для учителей и рукокодителей общеобразовательных учреждений / Под ред. П.И.Пидкасистого. – Ростов н /Д, 1998.
Салина Р.М., Миронова В.Г. Тестирование в учебном процессе. – Алматы, 1994.
Селевко Г.К. Современные образовательные технологии. – М., 1998.
Сенько Ю.В.Гуманитарные основы педагогического образования. – М., 2000.
Шишов С.Е., Кальней В.А. Мониторинг качества образования в школе. – М., 1999.
Воспитание детей в школе / под ред. Н.Е.Щурковой. М. 1997
Пәндер