Файл қосу

Параллель күштердің центрі



ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ
      СЕМЕЙ қаласының ШӘКӘРІМ атындағы МЕМЛЕКЕТТІК УНИВРСИТЕТІ  | |
|3 дәрежелі СМЖ құжат       |УМК               |УМК                         |
|                           |                  |042-14-1.02.01.20.108/01-201|
|                           |                  |4                           |
|«Машина танудың теориялық  |№1 баспа          |                            |
|негіздері» пәнінің         |                  |                            |
|оқу-әдістемелік  кешенінің |                  |                            |
|оқытушы үшін пәннің жұмыс  |                  |                            |
|оқу бағдарламасы           |                  |                            |





















              5В012000 - “Кәсіптік білім” мамандығына арналған








                    «МАШИНА ТАНУДЫҢ ТЕОРИЯЛЫҚ НЕГІЗДЕРІ»





                       ПӘНІНІҢ ОҚУ-ӘДІСТЕМЕЛІК  КЕШЕНІ









                                ОҚЫТУШЫ ҮШІН


                        ПӘННІҢ ЖҰМЫС ОҚУ БАҒДАРЛАМАСЫ

































                                 Семей 2014




                                  Алғы сөз



      1. ЖЕТІЛДІРГЕН
      1.1.  Семей  қаласының  Шәкәрім  атындағы  мемлекеттік   университеті,
“Машина  жасау  технологиясы  және  механика”  кафедрасының  аға   оқытушысы
Мансуров С. М.
                                                         «___» _________2014
                                                                          ж.


      2. ҚАРАСТЫРЫЛДЫ
      2.1. Семей қаласының Шәкәрім атындағы мемлекеттік университеті “Машина
жасау технологиясы және механика” кафедрасының отырысында


      Хаттама № 1 «03» қыркүйек  2014 ж.


      Кафедра меңгерушісі, т.ғ.д., профессор _________ С.Д. Токаев


      2.2. Инженерлі-технологиялық факультетінің  оқу-әдістемелік  кеңесінің
отырысында қарастырылды




      Хаттама № 1 «07»  қыркүйек 2014 ж.


      Төрайымы  __________    С.  Толеубекова


    2.3 Инженерлік-технологиялық факультттің ғылыми кеңесінің мәжілісінде


    Хаттама № 1 «10»  қыркүйек 2014 ж.


      Төрағасы  ______________ А.  Касенов


      3. БЕКІТІЛГЕН
      Университеттің оқу-әдістемелік кеңесінің  отырысында  талқыланды  және
басылымға ұсынылды


    Хаттама № 1 «13»  қыркүйек  2014 ж.


    Төрағасы ,  _____________ Г.К. Искакова


      №1 баспа





















                                   Мазмұны



      |1   |Қолдану аймағы                                                  |4   |
|2   |Нормативтік сілтеме                                             |4   |
|3   |Жалпы жағдайы                                                   |4   |
|4   |Оқытушы үшін жұмыс бағдарламасының мазмұны                      |5   |
|5   |Студенттердің өздік жұмыстары үшін тақырыптар тізімі            |7   |
|6   |Пәннің оқу-әдістемелік картасы                                  |7   |
|7   |Оқу-әдістемелік әдебиетпен қамсыздану картасы                   |11  |
|8   |Әдебиеттер                                                      |11  |




































































      1 ҚОЛДАНУ АЙМАҒЫ



      «Машина танудың теориялық  негіздері»  пәнінің  оқу-әдістемелік  кешен
құрамына енетін оқытушы  үшін  пәннің  жұмыс  оқу  бағдарламасы  5В012000  –
«Кәсіптік  білім»  мамандығы  бойынша  оқитын  студенттерге   арналған.   Ол
студенттерді курстың мазмұнымен,  оның  өзектілігімен  және  қажеттілігімен,
курс саясатымен,  студенттер  оқу  процесі  барысында  үйренетін  әдістермен
таныстырады. Оқу-әдістемелік кешен пәнді оқу  барысында  негізгі  басшылыққа
алынады.



      2 НОРМАТИВТІК СІЛТЕМЕ


      «Машина танудың теориялық негіздері» пәнінің оқытушы үшін пәннің жұмыс
оқу бағдарламасы келесі талаптар мен құжаттарға сәйкес жетілдірілді:
      - 5В012000 – «Кәсіптік білім» мамандығының  Қазақстан  республикасының
білім және ғылым министрлігінің «23» желтоқсан 2005 жылғы  №779   бұйрығымен
бекітілген және енгізілген мемлекеттік жалпыға міндетті білім  стандарты  ҚР
МЖМБС 33.08.358-2006;
      -  СТУ  042-РГКП-СГУ-8-2007   Университет   стандарты   «Пәннің   оқу-
әдістемелік кешенін жетілдіру мен безендірудің жалпы талаптары»;
      - ДП 042-08.10.10.12-2007 Құжаттау процедурасы «Пәннің оқу-әдістемелік
кешенінің құрылымы мен мазмұны».


      3 ЖАЛПЫ ЖАҒДАЙ


      3.1 Пәннің қысқаша сипаттамасы. «Машина танудың  теориялық  негіздері»
пәні 5В012000 – «Кәсіптік білім»  мамандығы  бойынша  оқитын  студенттердің
оқитын пәннің бірі  болып  табылады.  «Теориялық  механика»  пәні  –  халық
шаруашылығындағы еңбек өнімділігін мен өнім сапасын қамтамасыз  ете  отырып
жоғарылататын және  өндірістің  еңбек  сиымдылығын  төмендетуді  қамтамасыз
ететін ғылыми-техникалық прогресс негізі болып табылады.


      3.2 Курс мақсаты. Пәнді оқу нәтижесінде студент -  әлемдік  деңгейдегі
заман әуей механика заңдылықтарын,  әдістерін  теория  жүзінде  оқып-үйрену.
Мұндай мәселелер жаңа машиналарды, приборларды технологиялық  жабдықтар  мен
технологияларды жетілдіру, қолдану барысында қажет болады.


      3.3 Пәнді оқыту негізгі келесі бағыттар бойынша жүргізіледі:
      Теориялық механика ғылымның күнделікті  табиғаттың  құбылыстарын  және
техникада  байқауға  болатын,  қозғалыстың  ең  қарапайым  түрі  механикалық
қозғалыстың  жалпы  заңдылықтарын  оқып-үйретеді.  Бұл   заңдылықтар   жұмыс
орындау барысында қажет болады.


      3.4 Пәнді оқу нәтижесінде  студент- материялық  нүкте,  абсолют  қатты
дене,  механикалық  жүйе,  қатты  дененің   қозғалыстары   мен   тепе-теңдік
шарттары, табиғаттағы құбылыстарды  схемалықтүрде  қарстырып,  нақты  есепті
абстракты механикалық түрге келтіріп, оған сәйкес  математикалық  тәсілдерді
қолданып, инженерлік есептерді шеш білуі керек.


      3.5 Курстың пререквизиттері:


      - математика 1;
      - математика 2;
      - физика 1;
      - физика 2;


      3.6 Курстың постреквизиттері:


      - электротехника негіздері;
      - өлшемдердің жалпы теориясы;
      - курстық жобалау.



      Кесте 1 - Оқу жұмыс жоспарынан көшірме

|Курс                                             |Семест|Кредит-тер         |
|                                                 |р     |                   |
|1                                                |2     |3                  |
|Дәріс сабақтар                                                              |
|КИНЕМАТИКА. Кинематиканың  негізгі  мәселелері.  |1     |8.1.1 – 5-12       |
|Классикалық  механикалық  аблолют  кеңістік  пен |      |беттер.            |
|абсолют  уақыт. Механикалық  қозғалыстың         |      |                   |
|салыстырмалығы.Санақ  жүйесі.                    |      |                   |
|Нүкте  кинематикасы.                             |1     |8.1.1 – 13-25      |
|Нүкте қозғалысын анықтаудың векторлық,           |      |беттер.            |
|координаталық  және табиғи әдітері.Нүктенің      |      |                   |
|тракториясы, жылдамдығы мен үдеуі.Табиғи үшжақтың|      |                   |
|өстері, нүктенің жанама және нормаль үдеулері.   |      |                   |
|Қатты дене кинематикасы.                         |1     |8.1.1 – 26-40      |
|Дене қозғалыстырының түрлері. Дененің екі        |      |беттер.            |
|нүктесінің жылдамдықтарының проекциялары туралы  |      |                   |
|теорема.                                         |      |                   |
|Қатты дененің ілгерілемелі қозғалысы.            |1     |8.1.1 – 41-58      |
|Дене қозғалыстарының түрлері. Дененің екі        |      |беттер.            |
|нүктесінің траекториялары, жылдамдықтары және    |      |                   |
|үдеулері туралы теорема.                         |      |                   |
|Қатты дененің жазық-параллель қозғалысы.         |1     |8.1.1 – 59-86      |
|Жазық-параллель қозғалысының құраушы             |      |беттер.            |
|қозғалыстарға жіктеу. Жазық фигура нүктесінің    |      |                   |
|жылдамдығын полюс арқылы анықтау. Жылдамдықтардың|      |                   |
|лездік центрі. Жазық фигура нүктелерінің үдеуін  |      |                   |
|анықтау.                                         |      |                   |
|Нүктенің күрделі қозғалысы.                      |1     |8.1.1 – 103-120    |
|Кариолис теоремасы. Кориолис үдеуі.              |      |беттер.            |
|Статика. Статиканың негізгі ұғымдары мен         |1     |8.1.1 – 121-178    |
|аксиомалары.                                     |      |беттер.            |
|Байланыстар және байланыс                        |      |                   |
|реакциялары. Байланыстардың негізгі түрлері.     |      |                   |
|Центрге қатысты векторлық және алгебралық күш    |1     |8.1.1 – 179-193    |
|моменті.                                         |      |беттер.            |
|Өске қатысты күш моменті. Қос күш. Қос күш       |      |                   |
|моменті. Қос күштерді қосу. Қос күштер жүйесінің |      |                   |
|тепе-теңдігі.                                    |      |                   |
|Күшті берілген центрге келтіру.                  |1     |8.1.1 – 194-228    |
|Статиканың негізгі теоремасы. Бас вектор мен бас |      |беттер.            |
|момент.                                          |      |                   |
|Кез-келген күштер жүйесінің тепе-теңдігінің      |1     |                   |
|векторлық шарттары.                              |      |                   |
|Әр түрлі күштер жүйесінің тепе-теңдігінің        |      |                   |
|аналитикалық шарттары.                           |      |                   |
|Статиканың анықталған және статиканың            |1     |                   |
|анықталмайтын есептері.                          |      |                   |
|Біріне-бірі тіркесе келген денелерден құрылған   |      |                   |
|жүйе. Сыртқы және ішкі күштер. Ішкі күштердің    |      |                   |
|қасиеті.                                         |      |                   |
|Сырғанау үйкеліс және олардың заңдары.           |1     |                   |
|Сырғанау үйкеліс коэффициенті. Үйкеліс бұрышы.   |      |                   |
|Үйкеліс конусы. Үйкеліс бар жағдайда денелердің  |      |                   |
|тепе-теңдігі. Домалау үйкелісі. Домалау          |      |                   |
|коэффициенті.                                    |      |                   |
|Параллель күштер жүйесін тең әсер етуші күшке    |1     |                   |
|келтіру.                                         |      |                   |
|Параллель күштердің центрі. Денелердің ауырлық   |      |                   |
|центрі. Ауырлық центрін анықтаудың тәсілдері.    |      |                   |
|Динамика. Динамиканың негізгі ұғымдары мен       |1     |                   |
|заңдары.                                         |      |                   |
|Динамиканың мәселелері. Материялық нүкте         |      |                   |
|динамикасы.                                      |      |                   |
|Жазық фигура нүктесінің жылдамдығын полюс арқылы |      |                   |
|анықтау.                                         |      |                   |
|Жылдамдықтардың лездік центрі. Жазық фигура      |      |                   |
|нүктелерінің үдеуін анықтау.                     |      |                   |
|Барлығы                                          |15                        |
|Практикалық сабақтар                                                        |
|Мехникалық жүйе. Масса және жүйенің массалар     |1     |8.1.1 – 26-40      |
|центрі. механикалық жүйеге әсер ететін күштердің |      |беттер.            |
|классификациясы.                                 |      |                   |
|Ішкі күштердің қасиеттері.                       |1     |8.1.1 – 26-40      |
|                                                 |      |беттер.            |
|Механикалық жүйенің өске және центрге қатысты    |1     |8.1.1 – 26-40      |
|инерция моменттері. Инерция радиусы.             |      |беттер.            |
|Штейнер теоремасы. Қарапайым біртекті қатты      |1     |8.1.1 – 26-40      |
|денелердің инерция моменттері.                   |      |беттер.            |
|Механикалық жүйе қозғалысының дифференциалдық    |1     |8.1.1 – 41-58      |
|теңдеулері.                                      |      |беттер.            |
|Механикалық жүйе массалары центрінің қозғалысы   |1     |8.1.1 – 59-86      |
|туралы теорема. Бірінші интеграл.                |      |беттер.            |
|Материялық нүкте және механикалық жүйенің        |1     |8.1.1 – 121-178    |
|қозғалыс мөлшері.                                |      |беттер.            |
|Күштің элементарлық және толық импульстары.      |1     |8.1.1 – 121-178    |
|Қозғалыс мөлшерінің өзгеруі туралы теорема.      |      |беттер.            |
|Материялық нүктенің қозғалыс мөлшерінің моменті  |1     |8.1.1 – 178-193    |
|мен механикалық жүйенің кинетикалық моменті.     |      |беттер.            |
|Қозғалыс мөлшері моментінің өзгеруі туралы       |1     |                   |
|теорема.                                         |      |                   |
|Қатты дененің ілгерілемелі, айналмалы және жазық |1     |                   |
|қозғалыстарының динамикалық теңдеулері.          |      |                   |
|Күштің элементарлық және толық жұмысы. Қуат.     |1     |                   |
|Кинетикалық энергия. әр түрлі қозғалыстағы       |1     |                   |
|дененің кинетикалық энергиясы.                   |      |                   |
|Даламбер принципі. Инерция күші.                 |1     |                   |
|Соққының элементарлық теориясы.                  |1     |                   |
|Барлығы                                          |15                        |


      5 СТУДЕНТТЕРДІҢ ӨЗДІК ЖҰМЫСТАРЫ ҮШІН ТАҚЫРЫПТАР ТІЗІМІ


   1. Нүктенің күрделі қозғалысы.
   2. Инерциялық күштердің бас векторы мен бас моменті.
   3. Айналмалы қозғалыстағы қатты дененің айналу өсіне жасайтын динамикалық
      реакциялары.
   4. Кинетикалық энергияның өзгеруі туралы теорема.
   5. Қатты дененің айналмалы қозғалысы.
   6. Нүкте кинематикасы.
   7. Кейбір жеке жағдайлардағы күш жұмысы мен қуаты.
   8. Қатты дененің жазық-параллель қозғалысы.
   9. Кинетикалық моменттің сақталу заңы.
  10. Қозғалыс мөлшерінің сақталу заңы.
  11. Мехникалық жүйе. Масса және жүйенің массалар центрі.

      Механикалық жүйеге әсер ететін күштердің классификациясы.


      Ішкі күштердің қасиеттері.

  12. Нүкте динамикасының екі мәселесі.
  13. Материялық нүкте қозғалысының дифференциалдық теңдеулері.

      6 ПӘННІҢ ОҚУ-ӘДІСТЕМЕЛІК КАРТАСЫ
|Тақырып                                                |Көрнекті құралдар,|
|                                                       |плакаттар,        |
|                                                       |зертханалық стенд |
|Дәріс сабақ        |Практикалық сабақ                  |                  |
|1                  |2                                  |4                 |
|КИНЕМАТИКА.        |Мехникалық жүйе. Масса және жүйенің|Оқытып-үйретудің  |
|Кинематиканың      |массалар центрі. механикалық жүйеге|техникалық        |
|негізгі            |әсер ететін күштердің              |құралдары,        |
|мәселелері.        |классификациясы.                   |плакаттар         |
|Нүкте              |Ішкі күштердің қасиеттері.         |Оқытып-үйретудің  |
|кинематикасы.      |                                   |техникалық        |
|                   |                                   |құралдары,        |
|                   |                                   |плакаттар         |
|Қатты дене         |Механикалық жүйенің өске және      |Оқытып-үйретудің  |
|кинематикасы.      |центрге қатысты инерция моменттері.|техникалық        |
|                   |Инерция радиусы.                   |құралдары,        |
|                   |                                   |плакаттар         |
|Қатты дененің      |Штейнер теоремасы. Қарапайым       |Оқытып-үйретудің  |
|ілгерілемелі       |біртекті қатты денелердің инерция  |техникалық        |
|қозғалысы.         |моменттері.                        |құралдары,        |
|                   |                                   |плакаттар         |
|Қатты дененің      |Механикалық жүйе қозғалысының      |Оқытып-үйретудің  |
|жазық-параллель    |дифференциалдық теңдеулері.        |техникалық        |
|қозғалысы.         |                                   |құралдары,        |
|                   |                                   |плакаттар         |
|Нүктенің күрделі   |Механикалық жүйе массалары         |Оқытып-үйретудің  |
|қозғалысы.         |центрінің қозғалысы туралы теорема.|техникалық        |
|                   |Бірінші интеграл.                  |құралдары,        |
|                   |                                   |плакаттар         |
|Статика. Статиканың|Материялық нүкте және механикалық  |Оқытып-үйретудің  |
|негізгі ұғымдары   |жүйенің қозғалыс мөлшері.          |техникалық        |
|мен аксиомалары.   |                                   |құралдары,        |
|                   |                                   |плакаттар         |
|Центрге қатысты    |Күштің элементарлық және толық     |Оқытып-үйретудің  |
|векторлық және     |импульстары. Қозғалыс мөлшерінің   |техникалық        |
|алгебралық күш     |өзгеруі туралы теорема.            |құралдары,        |
|моменті.           |                                   |плакаттар         |
|Күшті берілген     |Материялық нүктенің қозғалыс       |Оқытып-үйретудің  |
|центрге келтіру.   |мөлшерінің моменті мен механикалық |техникалық        |
|                   |жүйенің кинетикалық моменті.       |құралдары,        |
|                   |                                   |плакаттар         |
|Кез-келген күштер  |Қозғалыс мөлшері моментінің өзгеруі|Оқытып-үйретудің  |
|жүйесінің          |туралы теорема.                    |техникалық        |
|тепе-теңдігінің    |                                   |құралдары,        |
|векторлық шарттары.|                                   |плакаттар         |
|Статиканың         |Қатты дененің ілгерілемелі,        |Оқытып-үйретудің  |
|анықталған және    |айналмалы және жазық               |техникалық        |
|статиканың         |қозғалыстарының динамикалық        |құралдары,        |
|анықталмайтын      |теңдеулері.                        |плакаттар         |
|есептері.          |                                   |                  |
|Сырғанау үйкеліс   |Күштің элементарлық және толық     |Оқытып-үйретудің  |
|және олардың       |жұмысы. Қуат.                      |техникалық        |
|заңдары.           |                                   |құралдары,        |
|                   |                                   |плакаттар         |
|Параллель күштер   |Кинетикалық энергия. әр түрлі      |Оқытып-үйретудің  |
|жүйесін тең әсер   |қозғалыстағы дененің кинетикалық   |техникалық        |
|етуші күшке        |энергиясы.                         |құралдары,        |
|келтіру.           |                                   |плакаттар         |
|Динамика.          |Даламбер принципі. Инерция күші.   |Оқытып-үйретудің  |
|Дина-миканың       |                                   |техникалық        |
|негізгі ұғымдары   |                                   |құралдары,        |
|мен заңдары.       |                                   |плакаттар         |
|Жазық фигура       |Соққының элементарлық теориясы.    |Оқытып-үйретудің  |
|нүктесінің         |                                   |техникалық        |
|жылдамдығын полюс  |                                   |құралдары,        |
|арқылы анықтау.    |                                   |плакаттар         |
|15                 |15                                 |                  |


      7 ОҚУ-ӘДІСТЕМЕЛІК ӘДЕБИЕТПЕН ҚАМСЫЗДАНУ КАРТАСЫ
      Кесте 4 – Оқу-әдістемелік әдебиетпен қамсыздану картасы
|Оқу, оқу-әдістемелік     |Экземпляр саны|Студенттер    |Қамсыздану үлесі|
|құралдарының атауы       |              |саны          |                |
|Байпақбаев, Т.С.    Жалпы|20             |17             |1,17            |
|физика курсының есептер  |               |               |                |
|жинағы. Механика,        |               |               |                |
|статикалық физика және   |               |               |                |
|термодинамика) :Оқу      |               |               |                |
|құралы .-Алматы:,2003    |               |               |                |
|Қойшыбаев, Н.    Жалпы   |15             |17             |0,88            |
|физика курсы. Оқулық.Т.1.|               |               |                |
|Механика.-Алматы:Зият    |               |               |                |
|Пресс,2005               |               |               |                |
|Жапаров Ж.Ж., Куятасов   |18             |17             |1,05            |
|К.А. Теориялық механика  |               |               |                |
|есептерин  шешу. -       |               |               |                |
|Алматы, 1993             |               |               |                |
|Бать М.И. и др.          |12             |17             |0,70            |
|Теоретическая механика в |               |               |                |
|примерах и задачах. - М.,|               |               |                |
|1990                     |               |               |                |


      8 ӘДЕБИЕТТЕР
      8.1 Негізгі әдебиеттер:
      8.1.1  Байпақбаев,  Т.С.     Жалпы  физика  курсының  есептер  жинағы.
Механика, статикалық физика және термодинамика) :Оқу құралы .-Алматы:,2003
      8.1.2 Қойшыбаев, Н.     Жалпы  физика  курсы.  Оқулық.Т.1.  Механика.-
Алматы:Зият Пресс,


      8.2 Қосымша әдебиеттер:
      8.2.1 Жапаров Ж.Ж., Куятасов К.А. Теориялық механика есептерин   шешу.
- Алматы, 1993
      8.2.2 Бать М.И. и др. Теоретическая механика в примерах и  задачах.  -
М., 1990






































































Пәндер