Файл қосу
Этностық маргинал - қос этностық өзіндік сана тудыратын екі этностық мәдинетке бірдей тән болу
|ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ |
|ШӘКӘРІМ АТЫНДАҒЫ СЕМЕЙ МЕМЛЕКЕТТІК УНИВЕРСИТЕТІ |
|3-деңгейлі СМЖ құжаты |ПОӘК |ПОӘК |
| | |042-05-14-5-05.01.20.31.03.2011. |
|ПОӘК | | |
|Өзін-өзі тану пәнінің |_______2013 жылғы | |
|оқу-әдістемелік |№ 2 басылым | |
|материалдары | | |
«Өзін-өзі тану»
пәнінен оқу-әдістемелік кешен
5В011600 - «География»
мамандығына арналған
ОҚУ-ӘДІСТЕМЕЛІК МАТЕРИАЛДАР
СЕМЕЙ
2013
Мазмұны:
Беттері
1.Пән бойынша глоссарий---------------------------2 - 11
2.Лекция сабақтары-----------------------------------12- 40
3.ОЖСӨЖ тапсырмалары --------------------------40- 43
4.СӨЖ тапсырмалары -------------------------------44- 45
5.Бақылау түрлері-------------------------------------45- 59
6. Жұмыс бағдарламасы-----------------------------60- 68
2. ПӘН БОЙЫНША ГЛОССАРИЙ.
Ақыл – ой сезімдері- ойлау іс-әрекетінен туындайтынсезімдер (таң
қалу, әуестік, секімділік және шүбалану сезімдер).
Агломерация (латынша – «қосу», «толықтыру») – Біртұтас аумақтық-
өндірістік кешен негізінде пайда болып, ірілі-ұсақты қалашықтар мен
ауылдардан құралған қоныстық жүйе. Олар орталық қала құрамына еніп,
оған қызмет етеді. А.-лық орта адамдардың өміріне, олардың өзара
қарым-қатынастарына, мәдениетіне әсерін тигізеді.
Адам – жер бетіндегі тірі организмдер дамуының ең жоғары сатысы,
қоғамдық тарихи және мәдени субъект. А. Табиғаты біртұтас
биоәлеуметтік жүйе болып табылады. А.-ның әлеуметтік мәнді
қасиеттері оның азаматтылығын анықтайды. А. Белгілі бір қоғамдық
қатынастардың нәтижесі ғана емес, сонымен бірге сол қатынастардың
өзін «дүниеге әкелуші». Социология ғылымында А. әлеуметтік қарым-
қатынастар субъектісі ретінде қаралады. А. Қоғамда белгілі бір таптың
мүшесі, мемлекеттің азаматы, т.б. Сондай-ақ индивид ретінде де
зерттеледі. Индивид ретінде алынған А.-дардың бірлескен іс-әрекеттері
арасында қоғамдық қатынастардың жүйесі жасалынады. Осы қоғамдық
қатынастарға араласу , оларға дағдылану және оларды саналы түрде
бойына сіңіру арқылы жеке адамның әлеуметтенуі жүзеге асырылады.
А.белгілі бір әлеуметтік топқа тән рольдік ерекшеліктерді, мінез-
құлықтарды жәй ғана игеріп қоймай, оны өздігінше өзгертіп жетіледі.
Ол, кейбір әлеуметтік жағдайларға байланысты қалыптасқан ғұрыптарды
бұзатын өрескел мінез-құлық көрсетуі де мүмкін.
Азаматтық қоғам – саяси құрылымдармен, соның ішінде мемлекетпен
салыстырғанда қоғамдық өмірдің біртұтастығын сипаттайтын ұғым. А.қ-ның
мазмұнын құрайтындар: шаруашылық, әлеуметтік, мәдени, рухани, жанұялық –
тұрмыстық қарым-қатынастар мен әлеуметтік институттар, сондай-ақ
адамның қоғамдық байланыстары мен мекемелердегі мәртебесі, ролі,
құқықтары мен міндеттері. Мемлекет және А.қ деген ұғымдар, біртұтас
әлеуметтік организмді өзара тығыз байланысты екі жаққа, яғни саяси
және әлеуметтік салаларға бөледі.
Апперцепция – латыннан ан- префикс, сөз алды қосымша, перцепция –
қабылдау. Психологияда қабылдау процесінің адамның бұрынғы өмір
тәжірибесіне, білім қорына, рухани тіршілігі мен жан дүниесінің жай-
күйіне тәуелді болады.
Ассоциация – 1.Белгілі заңдылықтарға сәйкес психикалық құбылыстардың
байланысты болуы.
2.Адамдардың өзара бірлесіп, әр түрлі іс-әрекеттері арқылы бір-бірімен
қарым-қатынас жасайтын тобы.
Атрибуция – адамның жүріс – тұрыс себептерімен дәлелдерін, жеке
қасиеттерімен мінездері
олардың іс – әрекеттерін кәдімгі талдау негізінде басқа адамдарға
жапсыру.
Архетиптер – адамдардың қоғамдық өмірінің фундаменталды элементтерін
қабылдаудың
(түйсігін) санасыз түрі. К.Юнгтің түсінігі бойынша, архетиптер ұжымдық
санасыздықтың құрылымдық комоненттері жалпы адамдық символика негізінде
жататын түс, ертегі,миф.
Аффект – «жан толқуы» деген латын сөзі. Жүйке жүйесінің ерекше
қозуынан туындайтын күшті эмоция.
Әлеуметтену - Өскелең ұрпақтың әлеуметтену мәселелері алғаш рет
субъективтік тұрғыдан біржақты Батыс Европада жарық көрген ғылыми
еңбектерде, атап айтқанда, австриялық психолог З.Фрейдтің психикалық
анализі мен осы ілімнің негізінде екінші дүниежүзілік соғыстан кейін Батыс
Германияда пайда болған антропологиялық мәдениет теориясын дамытушылардың
еңбектерінде аталып, жасөспірімдердің психикалық және жыныстық пісіп
жетілуі олардың әлеуметтенуінің қайнар көзі ретінде қарастырылады. Ал
необихевиризм өкілдері «әлеуметтену» ұғымының мазмұнын «әлеуметтік өмірді
оқытып үйрету» мәселелері құрайды деп есептеледі. Символдық интеракционизм
мектебінің мүшелері «әлеуметтену» дегеніміз «әлеуметтік қарым-қатынас
нәтижесі» деп түсіндіреді. Гуманистік психология ағымының өкілдері
«әлеуметтену» терминінің мазмұнын «мен» ұғымының баламасы ретіндегі
«пайымдап, дайындалған болашаққа қатысты көзқарастың» өзіндік маңызды
мәселелерді құрайды деп біледі. Әлеуметтену дегеніміз – жеке тұлғаны жан-
жақты қалыптастыру, жеткіншек, жас ұрпаққа оқыту мен тәрбиелеу процесінде
белгілі бір тәртіпке кертіріліп, жинақталған қажетті ғылыми білімдерді,
дағды-іскерліктерді және біліктілікті, рухани байлықтарды, дүниетанымдық
тағылымдар мен салт-дәстүрлерді, әдеп-ғұрыптар мен жөн-жоралғыларды,
адамгершілік пен мінез-құлық ғұрыптарын меңгеру арқылы біртіндеп өздері
өмір сүріп отырған қоғамның әлеуметтік-экономикалық құбылыстарына сәйкес
әлеуметтік рольдер жүйесіне қосу.
Әлеуметтік – (латын «бірге», «жолдастық», «қауымдық» - деген сөзінен
алынған). Ә. Ұғымын түсіндіру екі бағытта дамыды. Біріншісі әлеуметтік
байланыстың мәнін ашып көрсетуге бағытталса, екіншісі әлеуметтік шындықтың
табиғатын ашып көрсетуге бағытталған. Ә. Ұғымы тек қана адамға және
адамдар тобына қатысты құбылыстарды айқындайды. Ә. қоғамның тұрақтылығын,
тұтастығын, дамуын қамтамасыз ететін қатынастар жүйесін, іс-әрекеттерді,
мінез-құлықтарды білдіреді. Ә.- қоғамдық мәннің күнделікті өмірдегі
біртұтас құбылысы, көрінісі.
Әлеуметтік ақпарат (информация социальная) – қоғамдық және табиғат
арасындағы қатынастардың өзара әлеуметтік әсерін реттеп отыру үшін
қолданылатын, қалыптасқан, үнемі жаңарып отыратын білімдердің,
мәліметтердің жиынтығы. Ә.а. қоғамдық өмірді түгел қамтитын (экономикалық,
саяси, әлеуметтік, демографиялық, мәлени т.б.) түрлі деңгейдегі білімді
пайдаланады, таратады.
Әлеуметтік арақашықтық-(дистанция социальная) - әр алуан топтардың,
таптардың бір-біріне деген қарым-қатынастарын, жақындығын, қарама-
қайшылығын, қоғамдағы орнын білдіреді. Ә.а.- қ.-ты анықтауда ұлттық,
этникалық т.б. топтардың әлеуметтік қатынастар жүйесіндегі орнына
байланысты туатын әлеуметтік ерекшеліктері де ескеріледі.
Әлеуметтік артықшылықтар (привилегия социальные – латын.- «артықшылық»
деген сөзінен алынған) – кейбір адамдардың, топтардың, таптардың,
мекемелердің заңды немесе заңсыз түрде де, көпшіліктің қолы жетпейтін
құқықтар мен артықшылықтарды пайдалануы.
Әлеуметтік алалау ( социальная дискриминация). – адамдардың нәсілдік,
ұлттық, діни, жыныстық т.б. ерекшеліктеріне байланысты ашық немесе
бүркемелі түрде алалауды, қысым көрсетуді айтады.
Әлеуметтік ассоциация (социальная ассоциация) – мүшелерін бір топқа
біріктіруге тікелей себептік негізі бар, ішкі құрылымы мен басқарылу
жүйесі арнайы бекітілген, өз ісін өзі қамтамасыз ететін материалдық
қаражаттық қоры бар адамдардың біріккен ұжымы. Ә.а. деп, кең мағынада
алғанда, адамдарды біріктіретін кез келген адамдар тобы айтылады.
Әлеуметтік әсер (социальный эффект – латын-«нәтижелі» дегенді
білдіреді) - әлеуметтік іс-әрекеттердің, байланыстардың және қарым-
қатынастардың, әлеуметтік жүйелердің қызметі нәтижесінде пайда болатын
қоғамдық өмірдің әртүрлі саласындағы сапалық өзгерістер.
Әлеуметтік байланыс (социальная связь) – жеке адамдардың не адамдар
топтарының бір-біріне деген кез-келген әлеуметтік-мәдени қатынастарын
бейнелейтін түсінік.
Әлеуметтік бағытталу (контроль социальная) – адамның өзінің қоғамның
әлеуметтік құрылымындағы орнын, жағдайын түсінуі, ұнамды әлеуметтік
жағдайды таңдауы және оған жету жолдарын белгілеуі.
Әлеуметтік бақылау (контроль социальная) - әлеуметтік институттардың,
мекемелердің, қоғамның сан-алуан салаларының қызметін, әлеуметтік топтар
мен жеке адамдардың іс-қимылында қоғамдық мүдделер мен әлеуметтік
ғұрыптар тұрғысынан баға беру және тыйым салу механизмі.
Әлеуметтік бейімделу ( адаптация социальная) – адамның немесе топтың өз
қажеттілігіне сәйкес жаңа әлеуметтік ортаны белсенді түрде игеруінен және
әлеуметтік жүйедегі өз орнын ауыстыруынан көрінеді.
Әлеуметтік диагностика (грек- «танып-білуге» қабілетті» деген сөзіне
алынған) - әлеуметтік, өндірістік шағын топтарды ғылыми негізде
басқару үшін, олардағы ішкі қатынастарды нақтылы зерттеп білу
мақсаттарын жүзеге асыратын, сонымен бірге қоғамдағы кертартпа
құбылыстардың пайда болу себептерін, табиғатын зерттей отырып, оларды
жою жолдарын анықтап, ұсыныс жасайтын социологияның бір саласы.
Әлеуметтік даму (социальное развитие) - әлеуметтік философия мен
социология ғылымдарының басты мәселелерінің бірі. Оның толық көрінісі
мен мән-мазмұнын терең түсіну үшін салыстырмалық талдаулар жүргізу керек.
Ә.д. күрделі түрде мөлшерлеп көрсетуге көмек көрсете алатын ғылыми
ұғымдарға «өмір салты» , «әділеттік» деген сияқты ұғымдарға жақын болып
есептеледі. Ә.д. ұғымы практикалық ұйымдастыру қызметін атқарады.
Әлеуметтік детерминизм - әлеуметтік құбылыстардың өзара байланыстарын
көрсететін социологияның негізгі принциптерінің бірі. Ә.д. – нің
негізгі мінездемесі себеп – салдарлы байланыстар алайда себептілікке
детерминацияның барлық түрлері кірмейді. Адам іс-әрекетінде табиғи және
әлеуметтік шындықты өзгерту жобасы ретінде қойылған мақсат арқылы
детерминациялау ерекше орын алады.
Әлеуметтік динамика – 1.Әлеуметтік динамика ұғымын енгізген француз
социологы О.Конт (1798-1857). Конттың түсіндіруінше бұл ұғым қоғамды
тұтас түрде сақтай отырып , әлеуметтік тәртіпті қамтамасыз ететін,
тұрақты құрылымдарды зерттейтін, прогрестің бағытын және статистикаға
қарсы қойылуын, әлеуметтік құбылыстардың жүйелі түрде ауысуын талдау
үшін қолданылатын ұғым. 2.Топтық динамика – кіші топтардағы болып
жатқан процестерді бейнелеу үшін неміс және американдық психолог,
әлеуметтік психолог К.Левиннің (1890-1947) еңбектерінде
қолданылған ұғым. К.Левин , топтағы жеке адамның және топтың өзінің
мінез-құлқын физикалық терминдермен байланыстыра отырып баяндайды.
Топтағы Ә.д-ның негізгі үлгісі ретінде «топтық кеңістіктің» ішіндегі
күштердің бөлінуі және топтағы қарым-қатынастармен тығыз байланысты кіші
топтың «квазистикалық тепе-теңдігі» қарастырылады, сонымен қатар адамның
мінез-құлқын қандай да бір психологиялық өзгерістегі тартылыс және
тербеліс күштерінің қарым-қатынасының нәтижесі деп түсіндіріледі.
Әлеуметтік жағдай (социальная ситуация) – қоғамдағы әр түрлі таптық,
демографиялық, этностық т.б. топтардың өмір сүру , еңбек ету жағдайларын
анықтайтын объективтік және субъективтік жағдайлар мен процесстердің
әлеуметтік құрылымы.
Әлеуметтік стратификация ( стратификация социальная, стратификация
термині латынның ‘stratum’- «жік , қатпар, қабат» және ‘facer’ – «жасау»
деген сөздердің қосындысынан алынған) - соңғы жылдарға дейін Батыс
социологиясында ғана пайдаланып негізгі әлеуметтік айырмашылықтардың және
теңсіздікті көрсететін түсінік. Ә.ж. –ді зерттеудің үш бағыты бар: 1)
әлеуметтік мәртебені әлеуметтік теңсіздіктің өлшемі ретінде қарау; 2)
әлеуметтік бағыт-бағдармен байланыстыру; 3) негізгі жік жарғылар
есебінде мамандық түрін , табыс мөлшерін , білім дәрежесін басшылыққа алу.
Әлеуметтік идеал (социальный идеал) – тарихи әлеуметтік нақтылықтың
жан-жақты жетілген, жақсартылған, белгілі бір адамның немесе әлеуметтік
топтың санасындағы, болашақтағы бейнесінің көрінісі.
Әлеуметтік иерархия (социальная иерархия гректің «hierarhia» -
«қасиетті» және «arche» - «билік» деген сөздерінен алынған) –
«жоғарғылардың» «төмендегілерді» бақылап отыруына, бағыныштылыққа
негізделген күрделі әлеуметтік қатынастар жүйесі. Ә.и. – ға басқаруды
орталықтандырумен қатар, бюрократияландыру тән. Еңбек бөлінісінің бір
түрі ретінде ол адамдар арасындағы қатынастарды өз заңдарына
бағындырады.
Ә.и. билік түрінде жүзеге асырылады, яғни белгілі бір ұйымдасқан
жүйедегілер ережелер мен нұсқауларды қатаң орындап отыруы тиіс.
Жеке адам (жұмыскер, қызметкер) өз ерік – жігерін Ә.и. талаптарына
бейімдейді. Ә.и. заңдылықтарды әр түрлі мекемелер арасындағы қатынастарда
да орын алады.
Әлеуметтік инновация (латынның «innovation» - «жаңалық енгізу» ,
«өзгеру» деген сөзінен алынған) – материалдық, экономикалық, әлеуметтік
мүмкіндіктерді тиімді пайдалануға, қоғамның өмір сүруін қамтамасыз ететін
салаларда сапалы өзгерістер жасауға бағытталған қоғамдық пайдалы істі
жасау, тарату, жүзеге асыру процесі. Ә.и. әлеуметтік, экономикалық,
мәдени шығармашылық пен прогрестің жемісі. Ә.и. өзінің жаңартушылық
күш – қуатына қарай түбегейлі жаңартушы немесе барды өзгертуші болып
бөлінеді. Ә.и. – ның соңғы түрі кеңірек тараған. Ә.и. мақсатты
өзгерістерге бағытталған салаларда жиірек байқалады.
Әлеуметтік институт (латынның «institutum» - «айқындау», «қондыру»
деген сөзінен алынған) – қоғамдық қарым-қатынастардың тұрақтылығын
қамтамасыз ететін мамандырылған іс-әрекетті жүзеге асырудың бір түрі.
Әлеуметтік қабылдау – Ә.қ. деп адамдардың қоғамдық қатынастарды,
әлеуметтік жағдайларды, адамдардың топтарын, басқа адамды және өзін-өзі
қабылдап, түсініп, бағалауы айтылады.
Әрекет – белгілі мақсатты орындауға бағытталған оңашаланған қимыл. Ол
қимыл-қозғалыс арқылы орындалатын сыртқы және ақыл-оймен орындалатын ішкі
әрекет болуы мүмкін.
Бақылау – 1) психологияның негізгі әдістерінің бірі; 2) белгілі бір
құбылыстар мен объектілердің бар екендігі мен өзгерістерін қадағалау
мақсатында жүзеге асырылатын ойластырылған, жоспарлы, ұзақ қабылдау.
Бағдарлаушы рефлекс – төңіректегі жағдайдың жаңалығына жауап ретінде
пайда болатын шартсыз рефлекс.
Белгі – болмыстың өзге элементінің баламасы ретінде көрінетін оның кез
келген элементі. Белгі адамның психикалық іс-әрекетінің тәсілі, бұл не
қоғамдағы орган, не әлеуметтік құрал. Әлеуметтік құралдың белгісі болып
тіл, жазу, есептеу, сурет салу саналады.
Босқындар – экономикалық тұрақсыздық, ұлттық – этникалық жанжалдар,
кекілжіндер мемлекеттіліктің күйреуі процесінің тереңдеу салдарынан пайда
болатын мәжбүрлі қоныс аударушылар (мигранттар).
Гетеростереотиптер – басқа халықтар өкілдері туралы бағалау пікірлер
жинағы. Олар аталған
халықтардың өзара әрекеттестігіне қарай жағымды да жағымсыз да болуы
мүмкін.
Генетикалық әдіс – генетика – шығу тегі «төркін» дегенді білдіреді.
Бұл психикалық құбылыстар мен процестердің шығуы мен пайда болуын және
дамуын зерттейтін, қазіргі кезде психологияда кең түрде қолданылатын
зерттеу әдісі.
Гештальтпсихология – Германияда ХХ ғасырдың басында дүниеге келген
идеалистік психологиялық бағыт. Ассоциациялық психологияға қарсы
пікірлерді қолдай отырып, сананың алғашқы бөлшектері түйсінуі де, елес те
емес, кейбір тұтас түрдегі «психологиялық құрылымдар» (гельштаттар) деп
санайды. Міне сондай құрылымдар сананың жемісі деген пікірді қолдайды.
Индивид - әлеуметтік қарым-қатынас объектісі және саналы әрекет етуші.
Индивидуальдық – психикалық, физиологиялық, әлеуметтік ерекшеліктердің
жиынтығы, нақты адамның ерекшелігі.
Инициация – сол немесе басқа ұлыстарда (этностарда) бар әрекеттер
(рәсімді,салты және т.б)
топтамасы, осы арқылы және адамның әлеуметтік мәртебесі ресми түрде ауысып
бекітіледі) жоғарғы касталарға кіру, рыцарь дәрежесіне арнау.
Иланғаштық – иландыратын нәрсені ұғынбастан қабылдаумен сипатталатын
ықпалға бағыну.
Көші – қон – тұрақты немесе уақытша тұру мекенін ауыстыруға байланысты
адамдардың орын
ауыстыруы.
Контент – талдау – құжаттарда, әдебиеттерде, бейнетаспаларда
сұхбаттардағы және т.б
Ақпараттарды талдау және бағалау әдісі. Ақпараттық формаланған түріндегі
мағыналық бірлігін айқындау арқылы және тандаулы жинақтар осы бірліктердің
атау көлемі жиілігін өлшеу арқылы. Этнопсихологияға қатысты - қолдану
жиілігімен ұлттық психологиялық ерекшеліктерді білдіретін ұғымдар мен ой –
пікірлерді беру дәрежесін тіркеу.
Конформ этносы – жеке адамдардың, адамдар тобының ұлттық әдет
–ғұрыптарға, жүріс –
тұрыстарына ұлттық ерекшеліктерді және стереотиптерді ішкі кедергісіз
меңгеру және жеткілікті мағынасын түсіну арқылы көрінетін бейімділігі.
Кросс – мәдени этнопсихологиялық зерттеу – түрлі ұлттарға, этностық
қауымдарға жататын
бірнеше топтарда қатарынан сыналатын адамдардың психологиялық және
әлеуметтік мәдени ерекшеліктері.
Менталитет (діл) – этнос қабылдаған көзқарастар, пікірлер, стереотиптер,
жүріс – тұрыс формалары мен әдістері осы этностың қауымға тән өмір сүру
стилі, мәдениеті.
Мәдени релятивизм – даму деңгейіне қарамастан дербестік пен толық
құндылық құнын мойындайтын түрлі халықтардың мәдени құндылықтарының
салыстырылмаушылығы мен барлық моральді – бағалау критерийлерінің
қатыстылығы туралы американдық этнологиядағы этнопсихологиялық бағыты.
Маргинал тұлға – екі ұлттың мәдени өмірі мен салттарына саналы түрде
қатысып өмір сүретін адам.
Негізгі тұлға – осы этностық топтың жеке тұлғаларымен туыстастыратын
әрбір жеке тұлғада бар қасиеттер ұғымы. Осы қоғамнан негізін және оның
мәдени базасын құрайтын әрбір нақты қоғамда басым келетін адамдардың
«орташа» психологиялық типі.
Тұлғаның этностық құрылымы– адамның ішкі мазмұнын білдіретін және іс–
әрекетіне, жүріс–
тұрысына әсерін тигізетін иерархия түрінде құрылған белгілі ұлт өкілінің
қасиеттер жиынтығы.
Топ – қоғамдағы адамдардың белгілі сипаттары мен ерекшеліктеріне орай
бірлесіп атқаратын істеріне сәйкес бірлесуі.
Топ жетекшісі – жора – жолдастары мен қатар құрбыларына өзінің беделімен ,
іс-әрекетімен, мінез-құлқымен ықпал етіп отыратын адам.
Тәрбие – тәрбиеленетін адамда мінез-құлықтың, дүниеге көзқарастың, мінездің
және ақыл-ой қабілеттілігінің қалыптасуы үшін мақсатқа бағытталған жүйелі
ықпал жасау. Тәрбие оқылудың ажыратылмайды . Бірақ, оған дәлме-дәл де
келмейді, тәрбие таптық сипатта болады.
Тума белгі – адамның дүниеге өзімен бірге келетін белгісі.
Тәртіптілік – адамның жеке басының дағдысы, үнемі тәртіп сақтауды қажет
ететіндігі, өзі және қоғам алдындағы міндетін түсіне білуі.
Тианақталған сөйлеу - әрбір сөздің немесе сөйлемнің дәл анықталған, мазмұны
жағынан аяқталған сөйлеу.
Түрлестік – 1) индивидке ықпал ететін топпен іштей немесе сырттай келісу;
2) жеке адамның ішкі позициясына қарамастан топпен сырттай келісу.
Түсіндіріп сөйлесу- заттың, құбылысты немесе ережені айқынырақ дәлірек
түсінуге мүмкіндік беретін сөйлеу. Түсіндіру тәсілдер жиынтығы.
Жағдайларға байланысты мұндай тәсілдер ретінде салыстыру, сипаттау, себебін
көрсету, қарапайым модельді құрастыру т.б. атауға болады.
Түсінік – болмыстың заттары мен құбылыстарының өткен бір кездегі сезім
мүшелеріне тигізген әсерінің сезім-көрнекілік бейнесі.
Шовинизм – ұлтшылдықтың жеткен формасы, ұлт араздық пен өшпенділік
тудыруға бағытталған ұлт артықшылығын уағыздайтын саясат.
Халықтық психология – адамның тұрмыстағы және өмірдегі психологиялық
әрекеті жайлы халықтың рухани мәдениетінде көрініс беретін білімдер жинағы.
Халық рухы – белгілі бір ұлтқа жататын жеке тұлғалардың психологиялық
қасиетін білдіретін
ерекше білім, сол ұлттың тілін, фольклорын, дінін, мәдениетін салыстырмалы
түрде зерттеу арқылы маңызы ашылады.
Ұғым – заттар мен құбылыстардың мәнді белгілері мен ерекшеліктерін
бейнелейтін жалпылаушы ойлау формасы. Ғылыми пәндердің бәрі ұғымдар
жүйесінен құралады. Кез келген ұғымның мазмұны мен көлемі болады және ол
қолдану ретіне қарай өзге ұғымдармен түрліше байланыста болады. Ұғым
дерексіз ойлау нәтижесі арқылы жасалып, оның мазмұны мен көлемі анықталады.
Ұғымталдық –сезімталдық, әсер етуші нәрселер мен құбылыстарды сезім
мүшелері мен ақыл-ой арқылы тез қабылдап, олардың мән-мағынасын жете түсіну
қабілеті.
Ұжым –қоғамдық пайдалы іспен шұғылданатын, жоғары деңгейде дамыған
адамдардың ұйымдасқан тобы. Ұжымдағы адамдардың өзара қарым-қатынасы
олардың бірлесіп атқаратын қоғамдық істері мен мақсат-мүдделерінің бірыңғай
болуында.
Ұлттық мақтаныш- тілінің, дінінің, мәдениетінің ортақтылығын ұғыну арқылы
өзінің белгілі бір
ұлтқа жататындығын саналы түрде зерттеу арқылы маңызы ашылады.
Ұлттық психология- қоғамдық сана сезімнің маңызды компоненті, қоғамдық
психологияның
құрамды белгісі. Адамдармен топтардың қимыл әрекетінде көрінетін олардың
қоғамдық сана – сезімінің барлық формасын қамтитын идеология, мораль,
дін,ғылым, өнер,философия.
Ұлттық әдет-ғұрып – белгілі бір ұлт ортасында болатын және олардың
мүшелеріне үйреншікті
тарихи қалыптасқан жүріс-тұрыс әдісі.
Ұлттық мінез – құлық өмір сүрудің нақты жағдай барысында және адамдардың
жүріс– тұрысын,
өмір сүру типін, олардың еңбекке, басқа халықтарға, өз мәдениетіне қарым–
қатынасын белгілейтін тарихи қалыптасқан мінезінің этносқа тән
психологиялық қасиеттерін анықтайтын жиынтықтары.
Ұлттық –психологиялық ерекшеліктер –этнопсихологиялық ғылымның ұлттық
психиканың
негізгі мағынасын ұлттық психикалық тұрпатын, ұлттық сипатын құраушы
элементтерді білдіретін категория.
Ұлттық лидер (көшбасшысы) –белгілі бағдарламамен белгілі ұлт мүддесін
жүзеге асыруда
практикалық әрекеттері үшін ұлтты ұйымдастыруда маңызды және жетекші ролі
бар беделді тұлға.
Ұлт –аймақ, бірлігімен, экономиялық байланысымен, тіл ортақтығымен,
мәдениетімен, кейбір
психиологиялық эрекшеліктерімен және рухани қасиеттерімен сипатталатын
адамдардың тарихи қалыптасқан қауым түрі.
Этникалық дискриминация (кемсіту) – нәсілдік немесе ұлтына қарай белгілі
бір азаматтар
категориясының құқыларымен мүдделеріне қасақана қысым көрсету.
Этникалық бірігу – этникалық қауымдарды жақындату процесі.
Этносаралық мәміле (компромисс) – этностардың, этникалық топтар арасында
олардың
өкілдерімен өзара келісімге келу.
Этникалық контакт – түрлі ақпараттар және мәдени құндылықтармен алмасу
барысында нақты
халықтар өкілдерінің бір – біріне ықпалын тигізетін этносаралық
әрекеттестіктің формасы.
Этносаралық қарым –қатынас мәдениеті – әр түрлі этностық қауымдар
өнімдерінің
тұлғааралық байланысында және өзара әрекетінде көрінетін тез және ешбір
ауыртпашылықсыз өзара түсінушілік пен келісімге әкелетін арнайы білім мен
дағдылар, сондай – ақ соларға тән іс – әрекеттердің жинағы.
Этностық маргинал – қос этностық өзіндік сана тудыратын екі этностық
мәдинетке бірдей тән болу.
Этностық ұтқырлық – мақсатты түрде этностық өзіндік бекіту және өзіндік
бағытталған жұмысты белгілеу үшін қолданылатын термин,
Халықтық педагогика – әр түрлі буын өкілдерінің өзара қарым – қатынасы
мен әрекеттестігінің ұлтқа тән тиянақты формасы сақталған этностық
мәдениеттік салт – дәстүрде, халықтық және көркем шығармашылықта сақталған
білім мен тәрбие дағдысының жинағы.
Халықтық психология – адамның тұрмыстағы және өмірдегі психологиялық
әрекеті жайлы халықтық рухани мәдениетінде көрінетін білімдер жинағы.
Халық рухы – белгілі бір ұлтқа жататын жеке тұлғалардың психологиялық
қасиетін білдіретін ерекше тұйық білім сол немесе басқа этностың тілін,
фольклорын моралін дінін, мәдениетін салыстырмалы түрде зерттеу арқылы
манызы ашылады.
Ұлтшылдық – ұлттың ерекшелігі мен артықтылығы (үстемдік) туралы уағыздан
тұратын кері тартпа идеология мен саясат. Бір ел ішінде ұлттар мен халықтар
арасында ұлттық араздық тудыратын форма, сондай – ақ бір елдің халқын
басқа елдің халқына қарсы шағыстыру формасы ретінде қолданылады.
Ұлттық мақтаныш – мәдениетінің, тілінің, дінінің ортақтылығын ұғыну арқылы
өзінің белгілі бір ұлтқа жататындығын саналы түрде сезінуі, өз Отанына,
халқына деген патриоттық сүйіспеншілік сезімі.
Ұлттық психология – қоғамдық сана сезімнің маңызды компоненті, қоғамдық
психологияның құрамды белгісі. Бұл ақиқат құбылыс адамдар мен топтардың
қимыл – әрекетіне және жүріс – тұрысында көрінетін олардың қоғамдық сана
–сезімінің барлық формасын қамтитын идеология, мораль, дін, ғылым,
өнер,философия.
Ұлттық өзіндік сана –сезім – жеке тұлғаның белгілі бір әлеуметтік –
этностық қауымдастыққа қатыстығы жататындығын сезінуі және идеяларда,
көзқарастарда, сезімде, эмоцияда, көңіл– күйде көрінетін қоғамдық
қатынастар жүйесіндегі оның орны.
Ұлттық лидер (көшбасшысы) –белгілі бағдарламамен белгілі ұлт мүддесін
жүзеге асыруда практикалық әрекеттері үшін ұлтты ұйымдастыруда маңызды және
жетекші рөлі бар беделді тұлға.
Ұлттық нигилист – барлық орнықтылық нормасын, өз этносының салт – дәстүрін
терістейтін, өз халқына бөтен, патриоттық сезімі жоқ, халқының мәдениетін
менсінбейтін адам.
Ұлттық әдет-ғұрып – дәстүр белгілі бір ұлт ортасында болатын және олардың
мүшелеріне үйреншікті (әдетті) тарихи қалыптасқан таптауырынды жүріс-тұрыс
әдісі.
Ұлттық соқыр сезім – этностық қауымның басқа қауымға олардың сипаттамасына
қатысты жасайтын ақиқатты дәл жеткізбейтін, бұрмаланған нұсқаулар болып
табылатын қоғамдық психологиялық құбылыс.
Ұлттық салт– тарихи қалыптасқан және ұрпақтан ұрпаққа беріліп келе жатқан
жүріс – тұрыс формасы тұрмыс санасында әбден тамырланған ережелер,
құндылықтар, адамдардың қатысу түрлері.
Ұлттық сана –сезім – адамдардың өз этностық қауымға, оның мүдделері мен
құндылықтарына деген ұлттық қарым–қатынасы, олар жағымды да жағымсыз ренкте
де болуы мүмкін.
Ұлттық ақыл тұрпаты – ұлттық өзіндік сол немесе басқа ұлт өкілдерінің
көпшілігінің ойлау ерекшелігі.
Ұлттық мінез–құлық – өмір сүрудің нақты жағдай барысында және адамдардың
үйреншікті жүріс – тұрысын, өмір сүру типін, олардың еңбекке, басқа
халықтарға, өз мәдениетіне қарым– қатынасын белгілейтін тарихи қалыптасқан
мінезінің этносқа тән психологиялық қасиеттерін анықтайтын жиынтықтары.
Ұлт – аймақ, бірлігімен, экономикалық байланысымен, тіл ортақтығымен,
мәдениетімен, кейбір психологиялық және рухани қасиеттерімен сипатталатын
адамдардың тарихи қалыптасқан қауым түрі.
Ұлт қатынастарының этикасы – этнос қауымдары мен топтар өкілдері арасындағы
түрлі байланыстарды қалыпқа келтіретін ішкі ұлт аралық қатынастардың
нормалар мен ережелер жиынтығы.
Үйлесім , сыйымдылық – бұл әлеуметтік психологиядағы түсініктер, яғни
сырт қарағанда дара адамның өзінің ішкі қарсылығына қарамастан топтың
ырқана саналы түрде бейімделіп, көнбістік көрсетуі.
Үнсіз сөйлесу – сөйлеу әрекетінің ерекше түрі. Үнсіз сөйлеуді кейде
іштей сөйлеу дейді. Үнсіз
сөйлеуде адамның ойы мен білдірмек болған пікірі дыбыссыз айтылады. Іштей
сөйлеуде сөйлемнің баяндауышы не бастауышы айтылады да, ой жүйесі үзінді-
кесінді сипатта болады. Қарым-қатынас жасауда дауыстап сөйлеу тәсілі
қолданылса , ал үнсіз, іштей сөйлеуде адамның ойлауы құрал қызметін
атқарады да, ол өзінің іс-әрекетін реттейді.
Этностық топтар – тілдің, діннің, мәдениеттің тұрмыстық маңызды
ерекшеліктерін сақтаған ұлттың оқшау бөлігі.
Этностық ауызбірлік – этнос ішіндегі қарым – қатынастар нәтижесі, этностық
топтардың, қауымдардың нығаюы.
Этностық сана – сезім – нақты ұлттар мен халықтардың өкілдері ретінде
адамдардың іс әрекеттері арқылы этнос ерекшелігін зерттейтін әлеуметтің
психология мен этнология қилысында пайда болған ғылымның дербес саласы.
Этномәдениеттік бейімделу – психологиялық немесе әлеуметтік дағдылануы,
адамдардың жана мәдениетке, жаңа ұлттық әдет – ғұрыпқа, өмір салтына,
тәртіпке бейімделуі.
Этникалық ассимиляция (үндесу) – бір халықтың екінші халықпен оның тілін
әдет – ғұрпын, мәдениетін меңгеру арқылы өз тілін, мәдениетін және ұлттық
сана сезімін жоғалту жолымен бірігу нәтижесінде ұлттық психологиялық
ерекшеліктердің белгілі бір өзгерістері (трансформациясы) пайда болады.
Этностық топтар – тілдің, мәдениеттің, діннің, тұрмыстық маңызды
ерекшеліктерін сақтаған халықтың немесе ұлттың оқшау бөлігі.
Этностық дифференциация – басқа халықтардың тарихына, мәдениетіне, ұлт
салттарына, мүдделері мен құндылықтарына деген индифференттік қатынасы мен
сипатталатын этнос белгілері бойынша адамдардың ажырасуындағы эмоционалды –
когнитивті процесс.
Этностық ұқсастыру (идентификация)– субьекттің бір этностық топтағы басқа
өкілімен бірігудегі эмоционалды – когнитивті процесі, содай–ақ оның
тарихына, мәдениетке, ұлт салттары мен барлық халықтар дәстүрлеріне, оның
идеалдарына, сезімі мен мүдделеріне, фольклоры мен тіліне, этностық
мекендейтін аймағы мен оның мемлекеттілігіне деген жағымды көзқарасы.
Әлемнің этностық көрінісі – нақты этностық қауым мүшелерінің қоғамдық
болмыс, өмір туралы оймен тұрақты, байланысты ой мен көзқарастар жиынтығы.
Этностық ауызбірлік – этнос ішіндегі қарым–қатынастар нәтижесі, этностық
топтардың, қауымдардың нығаюы.
Этностық мәртебе – этносаралық қарым-қатынас құрылымындағы жеке тұлғаның,
топтың, қауымның орнын белгілейтін әлеуметтік мәртебенің элементі.
Этностық таптауырындар– түрлі этностық қауымдар өкілдеріне тән моральдық
ақыл–ой, физикалық сипаттары туралы салыстырмалы түрде тұрақты ұғым.
Этностық толеранттық – жалпы толеранттықтың жеке оқиғасы яғни адамның басқа
этнос өкілдерінің бейтаныс өміріне, мінез–құлқына, салт–дәстүрлеріне,
сезіміне, пікірлеріне, сенімдеріне шыдамдылық білдіретін қабілеті.
Этностық бағдарлар – тұлғаның ұлт өмірімен ұлтаралық қатынастарының сол
немесе басқа құбылыстарын қабылдауға дайындығы және нақты бір жағдайда осы
қабылдауына сәйкес әрекет жасау.
Этностық кикілжің – этностық белгі бойынша қарсы мүдделі топтардың
қарама–қайшы келетін топ аралық кикілжің формасы. Қарулы қақтығыстарда
және ашық соғыстарға дейін әкелетін өзара наразылығымен сипатталады.
Этностық сана сезім – нақты ұлттармен халықтардың өкілдері ретінде
адамдардың іс–әрекеттері арқылы этнос ерекшелігін зерттейтін әлеуметтік
психология мен этнология қиылысында пайда болған ғылымның дербес саласы.
Этностық мәдени біліктілік – өзара әрекеттестіктің өзгешелігі мен шарттарын
басқа ұлт өкілдерімен араласу кезінде өзара келісімдік және сенімдік
атмосферасын ұстану мақсатында ынтымақтастықтың барабар (адекватты)
формасын табуға, дұрыс ұғынуға көмектесетін білім, дағды, тәжірибені
пайдалану дәрежесі.
Этнопсихолингвистика – этнос психологиясының қалыптасуындағы негізгі фактор
ретінде оның тарихи тәжірибесін көрсететін тілдің ықпалын қарастыратын
психология, этнология және лингвистика қиылысында пайда болған ғылыми білім
саласы.
Этнопсихология – адамдар психикасының этностық ерекшеліктерін зерттейтін
психологияның саласы, түрлі нақты этностық бірлестіктерге жататын
адамдардың психологиялық өзіндігі туралы ғылым.
Этнос – тілі бір, салыстырмалы түрде тұрақты мәдени және психика
ерекшеліктері ортақ. сондай–ақ жалпы өзіндік атауы бар (өзінің бірлігі және
өзгешелігі туралы түсінігі бар) тарихи қалыптасқан адамдардың тұрақты
жиынтығы.
Этноцентризм – барлық өмірлік құбылыстарды жалпы этап болып өз этнос
қауымының салт –дәстүрі және құндылықтарымен салыстыра отырып қабылдау және
бағалау қабілеті, өзінің өмір сүруін басқалардан артық көру.
Эмпатия - өзге адамдардың жан дүниесінің сыры мен күй-жайын білу
қабілеттілігі және оған жанашырлық білдіру. Эмпатияның айқын көрінісі –
идентификация. Бұл – адамның өзге адамның психикалық жай-күйін өз басынан
кешіргендей халде болуы.
Эгоизм (франц) – жеке басы мүддесін басқалардың, қоғамның мүддесін
жоғары қоюшылық.
Эгоцентризм (латын) - өзімшілдік пен менменсудің шектен шыққан
формалары.
Эйдетизм (грке) – бейнелерді еске өте дәл айқын түсіру.
Эйфория (грек) – шындыққа сәйкес клмейтін көңіл – күйдің шамадан тыс
көтеріліп, шаттануы.
ЖҰМЫС БАҒДАРЛАМАСЫ
Өзін-өзі тану пәні бойынша
Курстың қосымша сипаттамасы.
Курстың мақсаты:
«Өзін-өзі тану» пәні жоғары кәсіби білім беру бағдарламасының жалпыға
міндетті пәндері қатарына кіріп, адамның рухани мүмкіндіктерін дамыту,
байыту; адамгершілік-рухани жағынан бай адамды, мәдениет пен әлеуметтік
шығармашылық субъектісін қалыптастыру мақсатын көздейді.
Студенттік жылдары болашақ маманның жеке тұлға ретінде интенсивті дамуы
мен кәсіби қалыптасуы жүзеге асады. Жас адамның мінез-құлық ерекшелігі
айқындалып, азаматтық сана-сезімі қалыптасады. Гендерлік сәйкестікке,
сонымен бірге жыныстық-рөлдік қатынсатардың өзгеруіне негізделген сезімдік-
эмоционалдық қарым-қатынас саласы кеңейеді.
Өзін-өзі тану өмірдің адам үшін маңызды аспектілерін актуалдандырып,
әрбір адамның жалпыбілімдік мүмкіндіктерін мейлінше кеңейтуге жағдай
туғызады, атап айтқанда: жынысы, жасы, анатомиялық және психологиялық
қажеттіліктері, тума қабілеттері мен бейімділігі, қажеттіліктері мен
сұраныстары, мотивтері мен әр түрлі мәдени сипаттағы (этникалық,
конфессиялық, гендерлік т.б.) қызықғушылықтары.
Жалпыға міндетті жаңа пән арқылы әрбір адам өзінің даралығы мен
бейімділігін танып, анықтайды, жалпыадамзаттық, жалпыұлттық қазақстандық
идеалдармен сәйкес келетін өзінің жеке құндылықтарының жүйесін қалыптастыра
алады. Өзін-өзі тану өмірлік мәні бар мәселелерді қарастыра отырып, болашақ
мамандардың ерекше мәдени кодтар және образдар арқылы жаңа тәжірибелер үшін
ашықтық, әлеуметтік жауапкершілік, басқа адамдардың қабылдап, түсіну,
шығармашылық белсенділік және өмірді оптимистік қабылдау мен өзін түсініп,
танып-білуге негізделген даралық және кәсіби өсуіне жағдай жасап,
көмектеседі.
Өзін-өзі тану бойынша сабақтан тыс әрекет күнделікті өмірде алған
білімді іс жүзінде қолдану арқылы қоғам үшін белсенді қызмет етуді
көздейді.
«Өзін-өзі тану» пәнінің мақсаты: болашақ мамандардың ізгілікті
дүниетанымын дамыту, олардың өзін және қоршаған ортаны бағалай білу
қабілетін дамыту.
Міндеттері:
- Студенттердің өзін-өзі тануы мен шығармашылық өзін-өзі іске асыру
қажеттілігін дамыту;
- Әлемнің тұтастық картинасын қалыптастыру, жалпыадамзаттық
құндылықтардың мәнін түсінуіне көмектесу;
- Оқу, өмірлік және кәсіби жағдаяттарда адамгершілік сезімін
қалыптастыру.
«Өзін-өзі тану» пәнін оқып үйрену барысында студенттердің меңгеретін
біліктері:
- Әлемнің тұтастығын, адам, қоғам және табиғаттың өзара тәуелділігін
түсіну;
- Адам құндылықтарын, оның өмірі мен мен қадір-қасиетін, құқықтары мен
еркіндігін түсіну, жалпыаздамзаттық құндылықтарды сақтау;
- Шын мәніндегі азамат болу, өз Отаны – Қазақстан Республикасын сүю;
- Қоғамдағы өз рөлі мен орнын түсініп, білу, өзін-өзі шығармашылық
жағынан мейлінше толық көрсетуі;
- Тарихты, отандық және әлемдік мдени мұраны бағалау;
- Әлемді және өзін-өзі тануда жасампаздық белсенділік таныту;
- Өмірлік және кәсіби жағдайларда адамгершілік критерийлерін басшылыққа
алу;
- Адамдармен қарым-қатынаста позитивті болып, басқа көзқарастағы және
наным-сенімдегі адамдарға толерантты болу, төзімділік таныту;
- Адам өміріндегі отбасының құндылығын, мәні мен маңызын түсіну;
- Табиғатқа, қоршаған ортаға жауапкершілікпен қарау;
- Салауатты өмір салтын ұстану, өзінің физикалықжәне эмоционалды-рухани
жағдайын қалыпта ұстау.
Курс мазмұны
|№ |Тақырыптары |Сабақ түрі |
| | |Лекция |Практ |ОСӨЖ |СӨЖ |
|1 |Өзін- өзі танудың мәні. | |2 |1 |3 |
|2 |Өзін- өзі тану тұлғаның өзін- өзі| |2 |1 |3 |
| |жүзеге асыруының шарты ретінде. | | | | |
|3 |Адамның ішкі дүниесінің бірегейі.| |2 |1 |3 |
|4 |Кәсіби өсу және өзіндік даму | |2 |1 |3 |
| |тұлғаның жетістігінің негізі | | | | |
| |ретінде. | | | | |
|5 |Қарым- қатынас адамдар арасындағы| |2 |1 |3 |
| |өзара түсіністікке жетудің құралы| | | | |
| |ретінде. | | | | |
|6 |Адам өмірінде отбасы және туыстық| |2 |1 |3 |
| |қатынастарының рөлі. | | | | |
|7 |Адам өміріндегі достықтың мәні. | |2 |1 |3 |
|8 |Дін рухани мәдениеттің бөлігі | |2 |1 |3 |
| |ретінде. | | | | |
|9 |Адамның діни сеніміне құрмет оның| |2 |1 |3 |
| |таңдауына құрмет ретінде. | | | | |
|10 |Тарих және мәдени мұраға деген | |2 |1 |3 |
| |құнды қатынас. | | | | |
|11 |Азаматтық, қазақстандық | |2 |1 |3 |
| |елжандылық, этносаралық келісім | | | | |
| |тұралы ұғым. | | | | |
|12 | Қазіргі жастардың адамгершілік | |2 |1 |3 |
| |идеалдары: өзіндік ой-пікірлер, | | | | |
| |көзқарастар мен әрекеттер үшін | | | | |
| |жауапкершілік сезімі. | | | | |
|13 |Адамның қоғам мен табиғаттың | |2 |1 |3 |
| |өзара тәуелділігі және әлемнің | | | | |
| |тұтастығы. | | | | |
|14 |Педагогтың кәсіби өзін- өзі тануы| |2 |1 |3 |
| |және өзіндік дамуы. | | | | |
|15 |Рефлексия педагогтың өзін өзі | |2 |1 |3 |
| |тануының тетігі ретінде. | | | | |
| |Барлығы: | |30 |15 |45 |
ОСӨЖ тақырыптары
|Тақырыбы |Мақсаты және |Әдебиеттер |Ұпайла|Тапсыру |Бақылау |
| |мазмұны |тізімі |р |мерзімі |формасы |
|1.Өзін-өзі |Тұлғаның |Өзін-өзі тану |5 | |Презентация |
|жарнамалау. |өзін-өзі тануға |хрестоматия | |1-2 апта | |
| |және одан әрі |1-курс, Алматы| | | |
| |дамытуына |2007 «Бөбек» | | | |
| |көмектесу; |Нұркеева С.С, | | | |
| | |Нұрбеков С.Ж. | | | |
| | |Кашкарова Л.О | | | |
| | |Өзін-өзі тану | | | |
| | |студент | | | |
| | |дәптері | | | |
| | |1-курс, Алматы| | | |
| | |2007 «Бөбек» | | | |
| | |Нұркеева С.С, | | | |
| | |Нұрбеков С.Ж. | | | |
| | |Кашкарова Л.О | | | |
| | | | | | |
|2.Ішкі жан |Адамның өзі мен |Өзін-өзі тану |5 |3-апта |Жазбаша |
|дүниенің |қоршаған ортаны |студент | | | |
|«төлқұжаты» |тану,бағалау |дәптері | | | |
|Мен |қабілетін |1-курс, Алматы| | | |
|жасыратынқасиетт|дамыту; |2007 «Бөбек» | | | |
|ер | |Нұркеева С.С, | | | |
|Басқалар жиі | |Нұрбеков С.Ж. | | | |
|байқайтын | |Кашкарова Л.О | | | |
|қасиеттер | |Өзін-өзі тану | | | |
|Өзімде | |хрестоматия | | | |
|қалыптастырғым | |1-курс, Алматы| | | |
|келетін | |2007 «Бөбек» | | | |
|қасиеттер | |Нұркеева С.С, | | | |
| | |Нұрбеков С.Ж. | | | |
| | |Кашкарова Л.О | | | |
|3.Менің |Өз күшіне сену |Өзін-өзі тану |5 |-4-апта |Жазбаша |
|мақсатым. |және өз-өзіне оң|студент | | | |
|1 жылдан кейін |баға беруді |дәптері | | | |
|5 жылдан кейін |дамытуына ықпал |1-курс, Алматы| | | |
|7 жылдан кейін |ету; |2007 «Бөбек» | | | |
| | |Нұркеева С.С, | | | |
| | |Нұрбеков С.Ж. | | | |
| | |Кашкарова Л.О | | | |
| | |Өзін-өзі тану | | | |
| | |хрестоматия | | | |
| | |1-курс, Алматы| | | |
| | |2007 «Бөбек» | | | |
| | |Нұркеева С.С, | | | |
| | |Нұрбеков С.Ж. | | | |
| | |Кашкарова Л.О | | | |
|4.Абай |Әлемдегі |Абай |5 |5-апта |Жаттау. |
|Құнанбаевтың |білім,ғылымның |Құнанбаев. | | | |
|білім туралы |орнын білу |Өлеңдер | | | |
|өлеңі, қара |мақсатында. |жинағы. | | | |
|сөзі. | | | | | |
|5.Сөз маржаны. |Тілдесімді |Бала тәрбиесі |5 |6-апта |Жаттау. |
|Шешен, билердің |адамдар |№ 2 2006 ж , | | | |
|өсиеттері. |арасындағы өзара|№ 4 2008 ж | | | |
| |түсіністікке |«Өзіндік | | | |
| |қолжеткізу |таным» | | | |
| |құралы ретінде |№ 2 2007 № | | | |
| |бағалай білуге |5-6 2006 ж | | | |
| |баулу. | | | | |
|6.Отбасы ағашы. |Отбасын, |Өзін-өзі тану | |7-апта |Сурет салу. |
| |ата-анасын, |студент | | | |
| |туыстары мен |дәптері | | | |
| |жақындарын |1-курс, Алматы| | | |
| |бағалау, |2007 «Бөбек» | | | |
| |құрметтеу |Нұркеева С.С, | | | |
| |сезімін дамыту; |Нұрбеков С.Ж. | | | |
| | |Кашкарова Л.О | | | |
|7.Менің досым. |Адамдар |Өзін-өзі тану |5 |8-апта |Шығарма |
| |арасындағы |студент | | | |
| |достық пен өзара|дәптері | | | |
| |түсіністікті |1-курс, Алматы| | | |
| |бағалай білуге |2007 «Бөбек» | | | |
| |үйрету; |Нұркеева С.С, | | | |
| | |Нұрбеков С.Ж. | | | |
| | |Кашкарова Л.О | | | |
|8.Дін-рухани |Адамның діни | |5 |9-апта |Презентация. |
|мәдениеттің |наным-сенімін | | | | |
|бөлігі ретінде. |құрметтеу;. | | | | |
|9.Шәкәрім. |Жастарға өсиет |Өзін-өзі тану |5 |10-апта |Жатқа айту. |
|Арман. |өлеңдерді |студент | | | |
| |насихаттау; |дәптері | | | |
| | |1-курс, Алматы| | | |
| | |2007 «Бөбек» | | | |
| | |Нұркеева С.С, | | | |
| | |Нұрбеков С.Ж. | | | |
| | |Кашкарова Л.О | | | |
| | |Өзін-өзі тану | | | |
| | |хрестоматия | | | |
| | |1-курс, Алматы| | | |
| | |2007 «Бөбек» | | | |
| | |Нұркеева С.С, | | | |
| | |Нұрбеков С.Ж. | | | |
| | |Кашкарова Л.О | | | |
| | | | | | |
|10. Ұлы |Адам тұлғасын | |5 |11-апта |Презентация. |
|психологтар және|бағалай білуге | | | | |
|еңбектері. |баулу. | | | | |
| | | | | | |
| | | | | | |
| | | | | | |
| | | | | | |
| | | |5 | | |
|11. М.Мақатаев. |Азаматтық пен |Өзін-өзі тану |5 |12-апта |Жаттау. |
|Қазақ жері. |қазақстандық |хрестоматия | | | |
| |патриотизм |1-курс, Алматы| | | |
| |сезімін дамыту: |2007 «Бөбек» | | | |
| | |Нұркеева С.С, | | | |
| | |Нұрбеков С.Ж. | | | |
| | |Кашкарова Л.О | | | |
|12. |Студент |Философия: |5 |13-апта |Эссе. |
|Замандастарымыз-|жастардың |жоғары оқу | | | |
|мақтанышымыз. |адамгершілік |орындары | | | |
| |идеалдарын |студенттеріне | | | |
| |қалыптастыру; |арналған | | | |
| | |оқулық / | | | |
| | |құрастырғанТ. | | | |
| | |Ғабитов- | | | |
| | |Алматы: | | | |
| | |Раритет,2005-4| | | |
| | |00 бет | | | |
| | |Повестер мен | | | |
|13. Табиғат |Табиғатты, |әңгімелер - |5 |14-апта |Ауызша. |
|бейнесі. Әдеби |қоршаған ортаны | | | | |
|шығармалардан |қастерлеуге, | | | | |
|үзінді. |аялауға | | | | |
| |тәрбиелеу | | | | |
|14. Педагогтың |Педагогтың |Алтаев Ж.т.б |5 |15-апта |Реферат. |
|кәсіби өзін- өзі|кәсіби өсуі, |Философия және| | | |
|тануы және |өзін-өзі кәсіби |мәдениет тану:| | | |
|өзіндік дамуы. |жетілдіруі жайлы|Оқу құралы. | | | |
| |түсінік |Алматы: | | | |
| |қалыптастыру |Литера, 2001- | | | |
| | |272 бет | | | |
СӨЖ тақырыптары
|Тақырыбы |Мақсаты және |Әдебиеттер |Ұпайла|Тапсыру |Бақылау |
| |мазмұны |тізімі |р |мерзімі |формасы |
|1.Өзін-өзі |Өзін-өзі тану |Өзін-өзі тану |2 | |Жатқа айту |
|танудың мәні |пәні, оның |хрестоматия | |1-апта | |
| |мақсат-міндеттер|1-курс, Алматы| | | |
| |і, авторлары |2007 «Бөбек» | | | |
| |жайлы мәлімет |Нұркеева С.С, | | | |
| |беру. |Нұрбеков С.Ж. | | | |
| | |Кашкарова Л.О | | | |
|2.Өзін-өзі |Өзін-өзі тану |Өзін-өзі тану |2 |2-апта |Ауызша |
|тану-тұлғаның |пәнінің жеке |студент | | | |
|өзін-өзі жүзеге |тұлғаға әсері, |дәптері | | | |
|асыруының шарты |пәннің жеке |1-курс, Алматы| | | |
|терінде |тұлға дамуындағы|2007 «Бөбек» | | | |
| |рөлі және |Нұркеева С.С, | | | |
| |маңызы. |Нұрбеков С.Ж. | | | |
| | |Кашкарова Л.О | | | |
|3.Адамның ішкі |Адамның ішкі жан|Өзін-өзі тану |2 |3-апта |Ауызша талдау|
|дүниесінің |дүниесі, оған |хрестоматия | | | |
|бірегейі |әсер ететін |1-курс, Алматы| | | |
| |факорлар, |2007 «Бөбек» | | | |
| |адамның ішкі |Нұркеева С.С, | | | |
| |дүниесінің |Нұрбеков С.Ж. | | | |
| |бірегейі жайлы |Кашкарова Л.О | | | |
| |түсіндіру. | | | | |
|4.Кәсіби өсу |Жеке тұлғаның |Бастауыш |2 |4-апта |Ауызша талдау|
|және өзіндік |кәсіби өсуі, |мектепте оқыту| | | |
|даму-тұлғаның |педагогтың |№ 4 2007 ж | | | |
|жетістігінің |кәсіби дамуы, |Аймауытов | | | |
|негізі ретінде. |өзін-өзі |Ж. Тәрбиеге | | | |
| |жетілдіруінің |жетекші | | | |
| |маңызы. |Орынбор, 1924.| | | |
|5.Қарым-қатынас |Қарым-қатынас, |Бала тәрбиесі |2 |5-апта |Схема құру |
|адамдар |оның түрлері, |№ 2 2006 ж , | | | |
|арасындағы өзара|адамдар |№ 4 2008 ж | | | |
|түсіністікке |арасындағы |«Өзіндік | | | |
|жетудің құралы |қарым-қатынастың|таным» | | | |
|ретінде. |маңызы |№ 2 2007 № | | | |
| | |5-6 2006 ж | | | |
|6.Адам |Отбасы дегеніміз|Өзін-өзі тану |2 |6-апта |Эссе жазу |
|өміріндегі |не? Оның адам |хрестоматия | | | |
|отбасы және |өміріндегі рөлі.|1-курс, Алматы| | | |
|туыстық |Туыстық |2007 «Бөбек» | | | |
|қатынастың рөлі |қатынастар |Нұркеева С.С, | | | |
| |түрлері. |Нұрбеков С.Ж. | | | |
| | |Кашкарова Л.О | | | |
|7.Адам |Дос, достық, |Қазақтың |2 |7-апта |Достық жайлы |
|өміріндегі |достықтың |мақал-мәтелдер| | |мақал-мәтелде|
|достықтың мәні |түрлері, |і | | |р |
| |достықтың адам | | | | |
| |өміріндегі | | | | |
| |маңызы қандай | | | | |
| |деген сұрақтар | | | | |
| |төңірегінде | | | | |
| |әңгіме қозғау. | | | | |
|8.Дін-рухани |Дін дегеніміз |Өзін-өзі тану |2 |8-апта |Ой-толғау |
|мәдениеттің |не? Діннің |хрестоматия | | |жазу |
|бөлігі ретінде. |түрлері, ислам |1-курс, Алматы| | | |
| |діні. |2007 «Бөбек» | | | |
| | |Нұркеева С.С, | | | |
| | |Нұрбеков С.Ж. | | | |
| | |Кашкарова Л.О | | | |
|9.Адамның діни |Адамның діни |Өзін-өзі тану |2 |9-апта |Коллоквиум |
|сеніміне құрмет |сеніміне |хрестоматия | | | |
|– оның таңдауына|құрметпен қарау.|1-курс, Алматы| | | |
|құрмет ретінде | |2007 «Бөбек» | | | |
| | |Нұркеева С.С, | | | |
| | |Нұрбеков С.Ж. | | | |
| | |Кашкарова Л.О | | | |
|10.Тарих және |Адамның тарих |Мәдени мұра" |2 |10-апта |Баяндама |
|мәдени мұраға |пен мәдени |стратегиялық | | | |
|деген құнды |мұраларды тану ,|ұлттық | | | |
|қатынас |бағалау |жобасының 2009| | | |
| |қабілетін |- 2011 | | | |
| |дамыту. |жылдарға | | | |
| | |арналған | | | |
| | |тұжырымдамасы |2 | | |
| | |туралы | | | |
| | |Қазақстан | | | |
| | |Республикасы | | | |
| | |Үкiметiнiң | | | |
| | |2008 жылғы 6 | | | |
| | |қарашадағы N | | | |
| | |1016 Қаулысы | | | |
| | |Сатыбаев | | | |
| | |С Халық | | | |
| | |әдебиетінің | | | |
| | |тарихы | | | |
| | |негіздері — | | | |
| | |Алматы: 1992 | | | |
|11. Азаматтық, |Азаматтық пен |Өзін-өзі тану |2 |11-апта |Глоссарий |
|қазақстандық |қазақстандық |хрестоматия | | | |
|елжандылық, |патриотизм |1-курс, Алматы| | | |
|этносаралық |сезімін дамыту, |2007 «Бөбек» | | | |
|келісім тұралы |елімізді |Нұркеева С.С, | | | |
|ұғым. |мекендейтін |Нұрбеков С.Ж. | | | |
| |этностардың |Кашкарова Л.О | | | |
| |мәдени мұрасына | | | | |
| |қызығушылығын | | | | |
| |дамыту. | | | | |
|12. Қазіргі |Жастардың өз |Философия: |2 |12-апта |талдау |
|жастардың |істеріне деген |жоғары оқу | | | |
|адамгершілік |жауапкершіліктер|орындары | | | |
|идеалдары: |ін, өзіндік |студенттеріне | | | |
|өзіндік |ой-пікірлерін |арналған | | | |
|ой-пікірлер, |қалыптастыру, |оқулық / | | | |
|көзқарастар мен |дамыту |құрастырғанТ. | | | |
|әрекеттер үшін | |Ғабитов- | | | |
|жауапкершілігі | |Алматы: | | | |
| | |Раритет,2005-4| | | |
| | |00 бет | | | |
| | | | | | |
| | | | | | |
|13. Адамның |Табиғатты |Серікқалиұлы З| | | |
|қоғам мен |қастерлеуге, |«Дүниетану |2 |13-апта |Конспект |
|табиғаттың өзара|аялауға |даналығы» - | | | |
|тәуелділігі және|тәрбиелеу |Алматы: Білім,| | | |
|әлемнің | |1994-224 бет | | | |
|тұтастығы | | | | | |
|14. Педагогтың |Педагогтың |Алтаев Ж.т.б |2 |14-апта |Ауызша |
|кәсіби өзін- өзі|кәсіби өсуі, |Философия және| | | |
|тануы және |өзін-өзі кәсіби |мәдениет тану:| | | |
|өзіндік дамуы. |жетілдіруі жайлы|Оқу құралы. | | | |
| |түсінік |Алматы: | | | |
| |қалыптастыру |Литера, 2001- | | | |
| | |272 бет | | | |
|15. Рефлексия |Рефлексия жайлы | «Өзіндік |2 |15-апта |Топпен |
|-педагогтың өзін|мәлімет беру |таным» | | |талқылау |
|өзі тануының | |№ 2 2007 № | | | |
|тетігі ретінде. | |5-6 2006 ж | | | |
| | |Бастауыш | | | |
| | |мектепте оқыту| | | |
| | |№ 4 2007 ж | | | |
Практикалық сабақтарының тақырыптары
Тақырып 1. Өзін-өзі танудың мәні
Мақсаты: Өзін-өзі тану пәні туралы қысқаша мәлімет беру.
Жоспары:
1. Өзін-өзі тану пәні
2. Өзін-өзі тану пәнінің мақсат-міндеттері
3. Өзін-өзі тану курсының авторлары
Тапсырма:
1. Пәннің мақсат-міндеттерін, авторларын жатқа білу
Тақырып 2. Өзін –өзі тану тұлғаның өзін-өзі жүзеге асыруының шарты
ретінде.
Мақсаты: Өзін –өзі тану тұлғаның өзін-өзі жүзеге асыруының шарты ретінде
екендігін түсіндіру, тұлғаның дамуының әртүрлі жас кезеңдері жайлы мәлімет
беру.
Жоспары:
1. Тұлғаның өзін-өзі жүзеге асыруы
2. Тұлғаның дамуының әртүрлі жас сатылары
3. Өзін-өзі тану пәнінің жеке тұлғаға әсері
Тапсырма:
1. Жеке тұлға дегеніміз не?
2. Жеке тұлғаға әсер ететін факторларды атап көрсету
Тақырып 3. Адамның ішкі дүниесінің бірегейі.
Мақсаты: Адамның ішкі жан дүниесі, рухани және материалдық мәдениеті, оның
ішкі дүниесінің бірегейі жайлы түсінік беру.
Жоспары:
1. Адамның басқа тіршілік иелерінен айырмашылығы
2. Адамның ішкі жан дүниесіне әсер ететін ішкі және сыртқы факторлар
3. Адамның ішкі дүниесінің бірегейі
Тапсырма:
1. «Адам – күн, ал сезімдері оның планеталары» тақырыбында сурет салу
2. «Мен қандай адаммын?» деген сұраққа тезистер түрінде жауап қайтару
Тақырып 4. Кәсіби өсу және өзіндік даму- тұлғаның жетістігінің негізі
ретінде.
Мақсаты: Кәсіби өсу, кәсіби біліктілік, жеке тұлғаның дамуы, мұғалімнің
кәсіби өсуі жайлы мағлұмат беру.
Жоспары:
1. Кәсіби өсу, кәсіби біліктілік дегеніміз не?
2. Жеке тұлғаның кәсіби өсуі
3. Мұғалімнің өзін-өзі жетілдіру мақсатындағы жұмыстары
Тапсырма:
1. Тақырып бойынша глоссарий.
Тақырып 5. Қарым-қатынас - адамдар арасындағы өзара түсіністікке жетудің
құралы ретінде.
Мақсаты: Қарым-қатынас, оның түрлері, адам өміріндегі қарым-қатынастың
маңызы жайлы түсінік қалыптастыру.
Жоспары:
1. Қарым-қатынас, оның түрлері
2. Адамзат өміріндегі қарым-қатынастың рөлі
Тапсырма:
1. Демократиялы сипаттағы қарым-қатынас қандай болу керек? Талдау.
Тақырып 6. Адам өмірінде отбасы және туыстық қатынастың ролі
Біз қалай туысамыз?
Мақсаты: Адам өмірінде отбасы және туыстық қатынастың ролін түсіндіру.
Жоспары:
1.Адам өміріндегі отбасының рөлі
2.Адам өміріндегі туыстық қатынастың рөлі
Тапсырма:
«Эссе»
Төмендегі тақырыптардың біреуі бойынша шағын эссе жазыңыз.
Эссе тақырыптары:
1. Қазіргі заманғы қазақстандық отбасының образы.
2. Менің өзімнің болашақ отбасымды қалай елестетемін?
3. Қазіргі заманғы күйеудің образы.
4. Қазіргі заманғы әйелдің образы.
5. Қазіргі заманғы ата – ана: олар қандай?
Тақырып 7. Адам өміріндегі достықтың мәні.
Дос туралы сыр.
Мақсаты: Адам өміріндегі достықтың мәнін ашып талқылау
Жоспары:
1. Дос, достық, достың түрлері
2. Адам өміріндегі достарының рөлі, маңызы
3. «Дос» туралы ұлы ойшылдардың пікірлері
Тапсырма: Мына сұрақтар төңірегінде талқылау жүргізу
1. Өз достарыңыздың қандай қасиеттерін сіз ерекше бағалайсыз?
2. Нағыз достық, нағыз шынайы махаббат кез келген адамның өмірінде
кездесе бермейді деген пікір бар, сіздер осы пікірмен келісесіздер ме?
3. Менің өмірімдегі достықтың орны қандай?
4. Әйел мен ер адамның арасындағы достықтың болуы мүмкін бе?
5. Әйел достығы – бұл шындық па, әлде ертегі ме?
6. Ерлер достығы нені білдіреді?
7. Досыңның кім екенін айт, мен сенің кім екеніңді айтамын. Осы тұжырым
әрқашан да әділ, дұрыс деп санайсыз ба?
8. Нағыз дос қана өз досының осалдықтарына төзе алады.
9. Досым үшін бәрін құрбан етуге дайынмын.
Тақырып 8. Дін - рухани мәдениеттің бөлігі ретінде.
Мақсаты: Діни наным-сенімге құрметпен қарау.
Жоспары:
1. Діннің адамзат тарихында алатын орны.
2. Әр алуан діндердің гуманистік негіздері.
3. Адамдармен қарым- қатынаста толерантылықты дамыту.
Тапсырма:
1. Тақырып бойынша конспект жасау.
2. «Толеранттылық, руханилық» сөздеріне талдау жасау.
Тақырып 9. Адамның діни сеніміне құрмет - оның таңдауына құрмет ретінде.
Мақсаты: Адамның діни наным-сенімін құрметтеу.
Жоспары:
1. Дін-рухтық тәрбие.
2. Діни-рухтық тәрбие арқылы өзін-өзі тәрбиелеуге баулу.
3. Алла тағаланың бергеніне шүкіршілік айту туралы.
Тапсырма:
1. Мұсылман баласының бес парызы туралы конспект.
Тақырып 10. Тарих және мәдени мұраға деген құнды қатынас.
Мақсаты: Адамның тарих пен мәдени мұраларды тану , бағалау қабілетін
дамыту.
Жоспары:
1. Мәдени мұра- баға жетпес байлық.
2. Тарихи тұлғалардың рөлі.
3. Болашақ және Қазақстанның жастары.
Тапсырма:
1. Тарихтағы ірі тұлағалар істері жөнінде не білесің?
Тақырып 11. Азаматтық, қазақстандық елжандылық, этносаралық келісім тұралы
ұғым.
Мақсаты: Азаматтық пен қазақстандық патриотизм сезімін дамыту, елімізді
мекендейтін этностардың мәдени мұрасына қызығушылығын дамыту.
Жоспары:
1. Мемлекеттік және ұлттық құндылықтар.
2. Отаншылдық идеясы
3. Этносаралық келісім.
Тапсырма:
1. Өз халқыңыздың этникалық мәдениетін жан-жақты таныстыратындай дәрежеде
шығармашылық жұмыс дайындау.
Тақырып 12. Қазіргі жастардың адамгершілік идеалдары: өзіндік ой-пікірлер,
көзқарастар мен әрекеттер үшін жауапкершілік сезімі.
Мақсаты: Студент жастардың адамгершілік идеалдарын қалыптастыру, өзін және
өзгені бағалай білуге үйрету.
Жоспары:
1. Бұқаралық мәдениеттің адам өміріндегі рөлі.
2. Өзіндік даму мен өздігінен жетілуге ұмтылыс.
3. Еркін болу құқығы.
Тапсырма:
1. Тақырып бойынша жаңа сөздерді (бұқаралық мәдениет, жұлдыз, реалити-
шоу, кич, элита, имидж, кумир...) талдау.
Тақырып 13. Адамның қоғам мен табиғаттың өзара тәуелділігі және әлемнің
тұтастығы.
Мақсаты. Табиғатты, қоршаған ортаны бағалау, қорғау, қастерлеуге үйрету.
Жоспары:
1. Адам және табиғат.
2. Аймақтық экологиялық мәселелер.
3. Адамның өз әректі үшін жауапкершілік сезімі..
Тапсырма:
1. Тақырып бойынша сурет салып келу.
Тақырып 14. Педагогтың кәсіби өзін- өзі тануы және өзіндік дамуы.
Мақсаты: Мұғалімдік мамандықтың ерекшеліктерімен таныстыру.
Жоспары:
1. Мамандық қасиеттері.
2. Кәсіби хабардардылық.
3. Кәсіби даму.
Тапсырма:
1. Қазіргі заман мұғалімі қандай болу керек деп ойлайсын.
Тақырып 15. Рефлексия педагогтың өзін өзі тануының тетігі ретінде.
Мақсаты: Рефлексия ұғымымен таныстыру.
Жоспары:
1. Рефлексия өзін өзі танудың механизмі ретінде.
2. Оқытушы мен оқушы.
Тапсырма:
1. Тақырып бойынша конспект жазу.
4 КУРСТЫҚ ЖҰМЫС ЖӘНЕ ДИПЛОМДЫҚ ЖОБА
4.2. Жұмыстың орындалуы туралы әдістемелік нұсқау: Берілген жұмыс
тақырыптарынан біреуін қалауыңыз бойынша таңдап аласыз. Ғылыми жұмыс А4
форматта жазылады. Компьютерде басылған курс жұмысы көлемі 20-25 бет болу
керек. Жұмыстың қүрылымы: 1) жоспары; кіріспе; негізгі бөлім; қорытынды;
қолданылған әдебиеттер тізімі. Сыртқы беті стандартқа сай өңделуі тиіс.
5 СТУДЕНТТІҢ ӨЗДІК ЖҰМЫСЫ
5.1 Студенттің өздік жұмысын ұйымдастыру бойынша әдістемелік
нұсқаулық:
Өздік жұмыс тақырыптары, онда қарастырылатын сұрақтар қазақ әдебиеті
тарихының өзекті теориялық және методологиялық мәселелерін кеңінен қамтиды.
Студенттің білімді өз бетімен алуға ұмтылушылығын, ізденімпаздық кабілетін
арттыру мақсат етіледі. Студенттен әр семинардың берілген сұрақтарына
тыңғылықты әзірленуі талап етіледі. Ол үшін студент көрсетілген әдебиеттер
бойынша әрбір сұрақтың мәнін ашатындай конспект әзірлеуі қажет. Бұл
біріншіден, білімінің жүйелілігін, үздіксіздігін қамтамасыз етеді.
Екіншіден, дайын конспектінің өздік жұмысты орындау, ОСӨЖ, кезеңдік және
қорытынды бақылауға дайындалу барысында пайдасы зор. Қздік жұмыс
тақырыбымен танысып алған соң, қажетті әдебиеттерді іріктеп алу керек. Бір
сұрақтың айналасында айтылған түрлі авторлардың пікірлеріне іштей
салыстырулар жасап, түйінді жерлерін қағаз бетіне түсіру керек. Осы мәселе
төңірегіндегі өз ойыңыз қандай, соны дәйектеңіз. Бұдан соң белгілі бір
тұжырымды дәлелдеу үшін өзіңіз оқыған көркем туындылардан, сын мақалалардан
мысалдар келтіріңіз. Келесі семинарларда алдыңғы өткен сабақтарда
дайындаған материалдарыңызды, алған біліміңізді дұрыс пайдалана біліп, жаңа
тақырыппен байланыстырып отырыңыз. Әр тақырыпты өткен кезде ұсынылып
отырған көркем мәтіндермен мұқият танысып, көрсетілген үзінділерін жатқа
оқу қажет. Өздік жұмысты қорғау барысында әдеби мәселелерді меңгерумен
қатар мәтінді білу талап етіледі. Емтихан алдында мәтіндік тест алынады.
Әдістемелік нұсқау. СӨЖ тапсырмалары жазбаша жұмыс (бақылау жұмысы)
түрінде берілген. Сұрақтарға жауаптарды конспект түрінде дәптерге жазып:
1-кредит бойынша 3,6-апталарда, 2-кредит бойынша 11,14-апталарда СОӨЖ
сабағында тексеріледі.
8. КУРС БОЙЫНША ЖАЗБАША ЖҰМЫС ТАҚЫРЫПТАРЫ
1- кредит бойынша тапсырма жазу түрінде беріледі.
Бақылау жұмысы дегеніміз берілген тақырыптың қысқаша мазмұнын беретін
шығарма. Берілген тақырыптардан қалауыңыз бойынша бір тақырып таңдап
аласыз. Сіз бақылау жұмысын 12 беттік оқушы дәптеріне жазып өткізесіз. 1-7
апта аралығында дайындалып, 7-аптада СОӨЖ сабағында өткізесіз., Егерде
тақырыбыңыз өтіп кетсе 7-аптаға дейін тапсырып тастауға болады.
8.2 РЕФЕРАТ ТАҚЫРЫПТАРЫ
Әдістемелік нұсқау. Берілген реферат тақырыптарынан біреуін қалауыңыз
бойынша таңдап аласыз. Реферат 15-аптада СОӨЖ сабағында қабылданады.
Реферат А4 форматта жазылады. Қолдан жазылған реферат көлемі 15 бет, ал
компьтерден басылған реферат көлемі 10 бет болу керек. Реферат құрылымы: 1)
жоспары; кіріспе; негізгі бөлім; қорытынды; қолданылған әдебиеттер тізімі.
Сыртқы беті стандартқа сай, компютерге басылған болуы тиіс. Реферат
стандартқа сай жазылып, қорғалса – 10 баллға бағаланады. Жай ғана өткізілсе
– 4 балл. Әдебиеттер: 1-48
8.4 КУРС БОЙЫНША ТЕСТ ТАПСЫРМАЛАРЫ
6. Бақылау түрлері.
6.1. Курс бойынша емтихан сұрақтары.
1.Дәстүр дегеніміз ................
а)каллектив өмірінде орныққан, қалыптасқан тартымды тәжірбие, салт сана
б)адамды тәрбиелеу, білім беру
в)қоғамлық пікір туғызу
г)оқушылардың ынтымақтасуы
д)дұрыс жауап жоқ
2.Этнопедагогикалық қандай зерттеу объектісін білесің?
а) халықтық педагогика
б) мемлекеттік педагогика
в)ұлттық педагогика
г)жантану педагогика
д)тәрбие
3.Мына сөзді атаған кім? «Ата жолын қуса игі» «Атадан ұл туса игі»
а)Әйтеке би
б) Қазыбек би
в)Төле би
г)Ақтайлақ би
д)Әл Фараби
4.Жеке басынан ерекше дараланып байқалатын психикалық сипаттардың
бірі......
а) Мінез
б) түйсік
в)темперамент
г)зейін
д)ойлау
5.Тиісті жағдайда орындалуы қажет болатын, орнығып, қалыптасқан іс
әрекеттің автоматталынған құрамы.......
а) мінез
б) әдет
в)ойлау
г)сезім
д)түйсік
6.Мына сөзді атаған кім? «Ұлт тәрбиесі баяғыдан бері санасын келе жатқан
таптық жол...»
а) Ы.Алтынсарин
б) І.Жансүгіров
в)Ш.Құдайбергенов
г)М.Жұмабаев
д)М.Дулатов
7.Отбасындағы анадан кейінгі сыйлы адам .....
а) әпке
б) қарындас
в)бөбек
г)сіңлі
д)бауыр
8.Халық педагогикасының әдісін анықтаңыз?
а) ойын
б) айтыстар
в)санамақ
г)әңгімелесу
д)үлгі өнеге
9.Жақсылықтан өнеге алып,оған жету үшін жасалатын әрекетін атаңыз.
а) еліктеу
б) салт - сана
в)тәрбие
г)әдеп
д)ырым
10.Этностар орта есеппен неше жыл өмір сүреді?
а) 1255 - 1256
б) 1200 - 1500
в) 1220 - 1500
г) 1200 - 1600
д) 1203 - 1259
11.Нақыл, өсиет түрінде айтылартын философиялық ой түйіндері, сөз мәйегін
атаңыз?
а) мақал
б) әңгіме
в)мәтел
г)айтыс
д)ырым
12.Жастарды өмірде дайындаудан басты құралы, ұғымды атаңыз?
а) білім беру
б) тәрбие
в)оқыту
г)талаптылық
д)іскерлік
13.Үлкенді сыйлау қандай әрекетке жатады?
а) әдет ғұрып
б) әдеп
в)дәстүр
г)ырым
д)инабаттылық
14.Халықтық эстетикалық тәрбиенің негіздерін қалай түсінесіз?
а) бейнелілік
б) толағамдық
в)жасампаздық
г)толғаныс
д)көркемдік
15.Ұлттық психологиялық құрылым қандай бөліктерден тұрады?
а) ұлттық мінез
б) салт дәстүр
в)ұлттық сезім, салт дәстүр, ұлттық мінез
г)әлеуметтік дәстүр
д)ұжымдық дәстүр
16.Алғаш қыздар училищесін ашқан кім?
а) Абай
б) Шоқан
в)Ыбырай
г)Торайғыров
д)Байтұрсынов
17.Әрбір адамның жарық дүниедегі ең жақыны, қадірлісі .......
а) ана
б) аға
в)ата
г)әпке
д)қарындас
18.Алғаш мектепке дейінгі педагогика оқулығын жазған кім?
а) Ы. Алтынсарин
б) Н.Құлжанов
в)А.Байтұрсынов
г)А.Құнанбаев
д)М.Әуезов
19.Қазақ тілінің грамматикасын алғаш жазған кім?
а) С.Кеңесбаев
б) С.Аманжолов
в)А.Байтұрсынов
г)М.Жұмабаев
д)Б.Майлин
20.Этнопедагогикаоқулығының тұңғыш академик авторы кім?
а) Г.Виноградов
б) Г.Волков
в)А.Байтұрсынов
г)М.Жұмабаев
д)Ж.Аймауытов
21.Құртқақай жырдың кейіпкері?
а) Алпамыс батыр
б) Ер Тарғын
в)Қамбар Батыр
г)Еңлік Кебек
д)Қобыланды батыр
22.Ұлттық намыс қай рәсімге жатады?
а) қайырымдылық
б) әдептілік
в)перзенттік парыз
г)мейірімділік
д)ізеттелік
23.Қазақтың меймандостығы қай дәстүрге жатады?
а) ұжымдық дәстүр
б) ұлттық дәстүр
в)әлеуметтік дәстүр
г)қоғамдық дәстүр
д)дұрыс жауап жоқ
24.Қонаққа бас тарту қандай жоралғы?
а) қонақ сәде
б) бастаңғы
в)сыбаға
г)құда түсу
д)келін түсіру
25.Cіз бабаның қай ұрпағына жатасыз?
а) немере
б) шөбере
в)шөмшек
г)жекжат
д)шөмшек
26.Мынау үш негіздің қайсысы өмірге бірінші тірек?
а) білім
б) еңбек
в)денсаулық
г)бақыт
д)ақша
27.Отанға қызмет етк қай рәсімге жатады?
а) міндет
б) борыш
в)мақсат
г)ниет
д)жоспар
28.Есіріктен аулақ болу қай рәсімге жатады?
а) ізеттілік
б) салауаттық
в)үнемділік
г)кішіпейілділік
д)қайырымдылық
29.Саған ең жақын кім?
а) дос
б) аға
в)жолдас
г)ата
д)әке
30.Терме жырлар жеңіл айтылуына қарай неше буынға бөлінеді?
а) 6-7
б) 5-6
в)4-8
г)8-15
д)7-8
31.Арнау шешендік сөздерге не жатады?
а) ырым
б) бата
в)кесір
г)сауап
д)тыйым
32.Эстетикалық өмірлік,тұрмыстық,адам қарым қатынастын саладағы алатын
өзегін атаңыз?
а) әдет
б) әрекет
в)қатынас
г)әдеп
д)инабат
33.«Этнос» гректің қандай сөзінен шыққан?
а) жер
б) өкіл
в)тайпа, халық
г)міндет
д)қазақ
34.Әлемнің екінші ұстазы кім?
а)Ұлықпан Хаким
б) Аристотель
в)Абай
г)Әл Фараби
д)Мұхтар
35.Қазақ тілінде алғаш педагогика оқулығын жазған кім?
а) Ы.Алтынсарин
б) М.Жұмабаев
в)Ж.Аймауытов
г)М.Әуезов
д)А.Құнанбаев
36.«Білімсіз адам хайуанмен тең» деп кім айтқан?
а) М.Дулати
б) Ж.Баласағұни
в)М.Қашқари
г)Әл Фараби
д)Ахмет Яссауи
37.Мынау үш негіздің қайсысы өмірге бірінші тірек?
а)білім
б) еңбек
в)денсаулық
г)бақыт
д)арман
38.Қазақ қобызының түп нұсқасын кім жасаған?
а) ) Ықылас
б) Қорқыт ата
в) )Әл Фараби
г) Дина
д) Құрманғазы
39.Айтолды қай шығарманың кейіпкері?
а) Даналық кітабы
б) Ақиқат сыйы
в)Құтты білік
г)Диуани дұғат ат түрік
д)Тарихи рашиди
40.Қалыпты тыс қылық, тыс әрекет, ақымақтықтың қандай көрінісі?
а) ырым
б) керіс
в)тыйым
г)сауап
д)қатынас
41.іл ширату тәсілі не?
а) мақал
б) өтірік өлең
в)жұмбақ
г)аңыз
д)жаңылтпаш
42.1924 жылы «Тәрбиеге жетекші» деген педагогикалық еңбекті кім жазды?
а) М.Жұмабаев
б) А.Құнанбаев
в)Б.Майлин
г)М.Әуезов
д)Ж.Айауытов
43.Ұлы түрік қағанаты және оның тәлімділік танымдық мұрагерлері қай жылдары
өмір сүрді?
а) VII-XI
б) VI-IX
в)VIII-IX
г)X-XI
д)IV-XI
44.Қазақстан өкіметі «Білім туралы» заң қашан қабылданды?
а) 1998
б) 2001
в)1995
г)2000
д)1999
45. Араб Шығыс мәдениетінің қазақ даласына тарауы қай ғасырларда өмір
сүрді?
а) V-VI
б) V-VII
в)X-XI
г)X-XV
д)X-XIV
46.А.Байтұрсыновтың 1909 жылы басылған қандай аударма жинағын жазды?
а) Маса
б) Қырық мысал
в)Оян қазақ
г)Жас алаш
д)Айқап
47.Мақсаты бір, бірімен бірі тең құқықты, сыйласымды қатынас жасаушы
адамның бірлестігі...
а) келісім
б) ұйым
в)ұжым
г)шарт
д)жоспар
48.Балаға сыншы, немереге қамқоршы, әулетіне тірек, батагөй жан кім?
а) бауыр
б) ата
в)ана
г)әпке
д)аға
49.Адамды жеңіске жеткізетін қозғаушы күш неде?
а) мақсат
б) міндет
в)арман
г)әрекет
д)ой
50.Дәстүр дегеніміз?
а) коликтив өмірінде орныққан, қалыптасқан тартымды тәжірибе, салт сана
б) адамды тәрбиелеу
в)қоғамдық пікір туғызу
г)оқушылардың ынтымақтасуы
д)дұрыс жауап жоқ
51.Белгілі халықтың, тайпаның өзіне тән ерекшелігі бар дүниетанымдық,
тәрбиелік, мәдени мұрасын зерттейтін ғылым қалай аталады?
А)этнология
В) этнопсихология
С)этнопедагогика
Д)демография
Е)демократия
52.Этнопсихологияның зерттейтін мәселелері
А) этноцентризм
В) ұлттық тұрпат
С)халық рухы
Д)ұлттық сана
Е)барлығы дұрыс
53.Этнопсихология дербес ғылым ретінде қашан пайда болады?
А)XIX ғ
В) XVIIIғ
С)XVIIғ
Д)XXғ
Е)XVIғ
54.Қазақстанда этнология мәселесімен көбірек айналысқан кім болды?
А) А.Байтұрсынов
В) Ш.Уалиханов
С)С.Торайғыров
Д)Э.Марғұлан
Е)М.Жұмабаев
55.Ш.Уалихановтың еңбектерінде қандай ұғым көп кездеседі?
А) «ұятшылдық»
В) «ұлттық мінез»
С) «ұлттық намыс»
Д) «ұлттық рухы»
Е) «ұлттық құндылық»
56.Ұлттық психологияның құрлымдық элементтерінің күрделі әрі маңыздыларының
бірі:
А) ұлттық мінез – құлық
В)ұлтышылдық
С) ұлттық мақтаныш
Д) ұлттық намыс
Е)ұлттық құндылық
57.Ұлттық құндылыққа нелер жатады?
А) ата – мекен
В) тіл
С) тарих
Д) табиғат байлықтары
Е)салт – дәстүр
58.Этностық топтар
А) Ерекшеліктерді сақтаған ұлттың оқшау бөлігі
В) этносқа тән қасиеттер
С) ұлттық белгілер
Д) тарихи аймақ
Е)ұлттың жеке өмір сүру дағдығысы
59.Этнопсихология оқулығының тұңғыш авторы кім?
А) Г.Виноградов
В) А.Байтұрсынов
С) С.Қалиұлы
Д) Г.Волков
Е)Қ.Жарықбаев
60.Қазақта тұңғыш академик атағын алған кім?
А) А.Құнанбаев
В) М.Әуезов
С) Ш.Уалиханов
Д) Қ.Сәтбаев
Е)А.Байтұрсынов
61.Бабамыздың қай ұрпағы ата баласы саналады?
А) немере
В) шөбере
С) шөпшек
Д) немене
Е) туажат
62.Қонаққа бас тарту қандай жоралғы?
А) бастаңқы
В) қонақ кәде
С) сыбаға
Д) ортаңғы
Е) қонақжайлылық
63.«Бесік – тәрбие бастауы» деп кім айтқан?
А) Ы. Алтынсарин
В) Н.Құлжанова
С) М.Қашқари
Д) М.Әуезов
Е)Абай
64.Иман араб тілінде аударғанда қандай ұғымды білдіреді?
А) наным
В) сезім
С) тыйым
Д) сенім
Е) ырым
65.Кім болса да оған қамқорлық ету бұл ....
А) адалдық
В) инабаттылық
С) ізеттілік
Д) байсалдылық
Е) кішіпейілділік
66.«Ұстазсыз шәкірт – тұл, шәкіртсіз ұстаз – тұл» деп кім айтты?
А)А.Құнанбаев
В) Ш.Құдайбердиев
С) Ж.Аймауытов
Д) А.Байтұрсынов
Е) М.Жұмабаев
67.Қазақ тілінде алғаш педагогика оқулығын жазған кім?
А) Ы.Алтынсарин
В) М.Жұмабаев
С) Ж.Аймауытов
Д) С.Кеңесов
Е) М.Әуезов
68.Ел белгісі нені көрсетеді?
А) Рәсім
В) Рәміз
С) Салт
Д) Жан – жоралғы
Е) Барлығы дұрыс
69.Мына үш негіздің қайсысы өмірге бірінші тірек?
А) білім
В) еңбек
С) өнер
Д) адамгершілік
Е) денсаулық
70.Қазақтың келіні қандай жақынын «тетелес» деп тергейді?
А) Ағасы
В) Жолдасы
С) Інісі
Д) Апасы
Е) Сіңлі
71.Құртқа қай жырдың кейіпкері?
А) «Алпамыс батыр»
В) «Қамбар батыр»
С) «Жиембет»
Д) «Шалкиіз»
Е) «Қобыланды батыр»
72.Есірткіден аулақ болу қай рәсімге жатады?
А) Ізеттілік
В) салауаттылық
С) үнемділік
Д) ұқыптылық
Е) әдептілік
73.Саған ең жақын кім?
А) Дос
В) аға
С) ата - ана
Д) жолдас
Е) іні
74.Адамды жеңіске жеткізген қозғаушы күш неде?
А) Мақсат
В) міндет
С) арман
Д) қиял
Е) әрекет
75.Қазақ қобызының түпнұсқасын кім жасаған?
А) Қорқыт ата
В) Ықылас
С) Әл - Фараби
Д) Әйтеке би
Е) Қазыбек би
76.Отанға қызмет ету қай рәсімге жатады?
А) міндет
В) борыш
С) мақсат
Д) өсиет
Е) ұлтшылдық
77.Қазақта тұңғыш академик атағын алған кім?
А) А.Құнанбаев
В) М.Әуезов
С) Ш.Уалиханов
Д) Қ.Сәтпаев
Е) А.Байтұрсынов
78.Әлемнің екінші ұстазы?
А) Аристотель
В) Әл - Фараби
С) Ұлықпан Хаким
Д) Ықылас
Е) Қорқыт ата
79.«Білімсіз адам хайуанға тең» деп кім айтқан?
А) М.Х.Дулати
В) М.Қашғари
С) Ж.Баласағұн
Д) Н.Құлжанов
Е) Қ.Сәтбаев
80.Айталды қай шығарманың кейіпкері?
А) «Құтты білік»
В) «Даналық кітабы»
С) «Ақиқат сыйы»
Д) «Хақиқат дариясы»
Е) «Иман нұры»
81.Ел белгісі нені көрсетеді?
А) Рәсім
В) рәміз
С) салт
Д) жөн - жоралғы
Е) барлығы дұрыс
82.Алғаш мектепке дейінгі педагогика оқулығын жазған кім?
А) М.Әуезов
В) Ы.Алтынсарин
С) Н.Құлжанова
Д) А.Байтұрсынов
Е)Ж.Аймауытов
83.Этнолингвистика қандай ұғымды білдіреді?
А) Ұлттық тәлім- тәрбие
В) ұлттық сана
С) ұлттық тіл
Д) ұлттық салт- дәстүр
Е) ұлт
84.Жоғалған ескі мұраларды, мәдениет мұражайларда сақталған мұралардың
шартты белгілерінің жүйксін тізу ..... болып табылады.
А) Этникалық тарих
В) Этнопедагогика
С) методология
Д) этногенез
Е) этнопсихология
85.«Этнос» грек тілінен аударғанда қандай мағынаны білдіреді?
А) адам
В) жан, тән
С) қоғам
Д) тайпа, халық
Е) ел, жұрт
86.«Қазақ» атауы «Таң патшалығы тарихында» қалай жазылған?
А) «Қаса», «Хаса»
В) казак
С) хазак
Д) хасак
Е) касак
87.«Ұстазсыз шәкірт – тұл, шәкіртсіз ұстаз – тұл» деп кім айтты?
А)А.Құнанбаев
В) Ш.Құдайбердиев
С) Ж.Аймауытов
Д) А.Байтұрсынов
Е) М.Жұмабаев
88.«Түркістан» атты еңбектің авторы?
А) Мұхаммед Әл - Ауфи
В) Шығыс Дешті Қыпшақ
С) М.Шоқан
Д) Зәки Уәлиди
Е) Ш.Уәлиханов
89.А. Мылтықты үш рет оқтап, үш мәрте жезді кері шығару қалай аталады?
А) оқтау
В) аптау
С) ит тиген
Д) ақтау
Е) баптау
90.Ы.Алтынсарин нешінші жылы қазақ балалары үшін мектеп ашты?
А) 1873 жылы
В) 1860жылы
С) 1883жылы
Д) 1864жылы
Е) 1859жылы
91.Өз халқының әдет – ғұрпын, салт – дәстүрін білу қай рәсімге жатады?
А) Міндет
В) борыш
С) мақсат
Д) әдеттену
Е) арман
92.С. «Жеті атасын» білмеген адамды кім дейді?
А) ұятсыз
В) білгір
С) жетесіз
Д) атасыз
Е) қылмыскер
93.Баланы «қырқынан шығару» қай уақытта өткізіледі?
А) 1 жыл – өткеннен кейін
В) 40 күннен кейін
С) ай өткеннен кейін
Д) 6 айдан кейін
Е) 41 күннен кейін
94.«..... – туса ел ырысы, жаңбыр жауса жер ырысы»
А) Батыр
В) қозы
С) бала
Д) ер
Е) ай
95.Жеті қазынаның бірі?
А) күн
В) аспан
С) ит
Д) бойжеткен
Е) жаңа туған нәресте
96.Қазақ елінің ұлы даңышпан ақыны А.Құнанбаев қай жылы туған?
А) 1845 жылы
В) 1842жылы
С) 1850жылы
Д) 1844жылы
Е) дұрыс жауап берілмеген
97.«Өзге елде - сұлтан болғанша, өз елінде - ...... бол»
А) бай
В) батыр
С) ұлтан
Д) данышпан
Е) шешен
98.А.Құнанбаев қай жылы дүниеден өтті?
А) 1904жылы
В) 1905жылы
С) 1906жылы
Д) 1902жылы
Е) дұрыс жауап жоқ
99.Бата қай дәстүрге жатады?
А) ырым
В) сенім
С) тыйым
Д) салт – дәстүр
Е) ұлттық сана
100.Үлкенді сыйлау қандай әрекетке жатады?
А) Әдет
В) салт- дәстүр
С) әдет -ғұрып
Д) сыйластық
Е) ұлттық дәстүр
101.Ұлттық мінез - құлық
А) тарихи мәдениет
В) этносқа тән психологиялық қасиеттер
С) ұлтаралық қатынас
Д) этностық қауым
Е) психологиялық процесс
102.Ұлт дегеніміз.......
А) психологиялық және рухани қасиеттері ортақ қауым
В) тіл ұқсастығы
С) үлкенді сыйлау қасиеттері
Д) тарихи қалыптасқан халық жиынтығы
Е) аймаққа бірігу
103.Ұлттық сана - сезім
А) Этностық психологияға деген қарым - қатынас
В) ұлтаралық қатынас
С) этностық құндылықтарға деген қарым - қатынас
Д) өз халқының әдет-ғұрпы
Е)ұлттық дәстүр
104.Ұлттық ақыл- тұрпаты
А) ұлттық ойлау ерекшелігі
В) ұлттық мінез- құлық
С) ұлтаралық қатынас
Д) этностық қауым
Е)ұлттық сана -сезім
105.Этностық маргинал
А) ұлттық тарихи мәдениет
В) екі этностық мәдениетке тән болу
С)ұлттық мінез құлық
Д) ұлтаралық қатынас
Е) әдет ғұрып ерекшелігі
106.Менталитет ....
А) халықтық салт сана
В) ұлттық мәдениет
С) қабылдаған көзқарастар
Д) этностық қауым
Е) ұлттық сна-сезім
107. Мәдени релятивизм
А) американдық этнологиядағы этнопсихологиялық бағыт
В) этникалық ой-пікірлер
С) ұлттық мінез-құлық
Д) ұлтаралық қатынас
Е) этностық қауым
108. Халықтық психология
А) этникалық ерекшеліктер жиынтығы
В) халақтақ рухани мәдениетте көрініс беретін білімдер жиынтығы
С) этнологиядағы этнопсихологиялық бағыт
Д) тарихи қалыптасқан халық жиынтығы
Е) аймаққа бірігіу
109. Ұлттық нигилист
А) өз халқының патриоты
В) этностық қауым
С) ұлтаралық қатынас
Д) этнос мәдениетін терістейтін адам
Е) тарихи қалыптасқан халық жиынтығы
110. Этнос…………….
А) мәдени және психика ерекшеліктері ұқсас қауым жиынтығы
В) тарихи қалыптасқан халық
С) этностық құндылықтар
Д) этникалық ерекшеліктер
Е) этнос қабылдаған көзқарастар
111. Этнопсихология………..
А) этнос мәдениетін зерттейді
В) адамдар психикасының этностық ерекшеліктерін зерттейді
С) этнос қабылдаған көзқарастар
Д) тарихи қалыптасқан халық жиынтығын анықтайды
Е) аймаққа бірігудің жолдарын қарастырады
112. Этномәдениеттік бейімделу
А) этникалық ой-пікірлер
В) ұлттық мінез-құлық
С) этнос қабылдаған көзқарастар
Д) жаңа әдет-ғұрыпқа дағдылану
Е) психика ерекшеліктері ұқсас қауым
113. Ұлттық психологияның құрылымдық элементтерінің күрделі әрі
маңыздыларының бірі:
А) ұлттық мінез-құлық
В) ұлтшылдық
С) ұлттық мақтаныш
Д) ұлттық намыс
Е) ұлттық құндылық
114. Ұлттық құндылыққа нелер жатады?
А) ата-мекен
В) тіл
С) тарих
Д) табиғат байлықтары
Е) салт-дәстүр
115. Этностық топтар
А) ерекшеліктерді сақтаған ұлттың оқшау бқлігі
В) этносқа тән қасиеттер
С) ұлттық белгілер
Д) тарихи аймақ
Е) ұлттың жеке өмір сүру дағдысы
116. Этнопсихология оқулығының тұңғыш авторы кім?
А) Г.Виноградов
В) А.Байтұрсынов
С) С.Қалиұлы
Д) Г.Волков
Е) Қ.Жарықбаев
117. Қазақта тұңғыш академик атағын алған кім?
А) А.Құнанбаев
В) М.Әуезов
С) Ш.Уалиханов
Д) Қ.Сәтбаев
Е) А.Байтұрсынов
118. Алғаш педагогика оқулығын жазған кім?
А) А.Құнанбаев
В) Ы.Алтынсарин
С) Н.Құлжанова
Д) А.Байтұрсынов
Е) Ж.Аймауытов
119. Этнолингвистика қандай ұғымды білдіреді?
А) ұлттық тәлім-тәрбие
В) ұлттық сана
С) ұлттық тіл
Д) ұлттық салт-дәстүр
Е) ұлт
120. Жоғалған ескі мұралардың шартты белгілерінің жүйесін тізу…..
А) этникалық тарих
В) этнопедагогика
С) методология
Д) этногенез
Е) этнопсихология
8.5 КУРС БОЙЫНША ЕМТИХАН СҰРАҚТАРЫ
1. Ш
2. Ш
3. Ю
4. Л
5. Л
6. Л
7. Л
8. Л
9. Л
10. Л
11. Л
12. Л
13. Л
14. Л
15. Л
16. Л
17. Л
18. Л
19. Л
20. Л
21. Л
22. Л
23. Л
24. Л
25. Л
26. Л
27. Л
28. Л
29. Л
30. Л
31. Л
32. Л
33. Л
34. Л
35. Л
36. л
37. л
4-Кесте Оқу-әдістемелік әдебиеттермен қамтамасыз етілу картасы
|Оқулықтардың, оқу |Саны |Студенттердің |Қамтамасыз ету |
|құралдарының атауы | |саны |пайызы |
|1 |2 |3 |4 |
|1.Стефаненко Т.Г. |5 |20 |100% |
|Этнопсихология. М., | | | |
|1999 | | | |
|2. Жарықбаев Қ. |5 |20 |100% |
|Этнопсихология: ұлт | | | |
|тәрбиесінің өзегі. | | | |
|Алматы., Білім. 2005ж | | | |
|3.Кукушкин В.С., |5 |20 |100% |
|Столяренко Л.Д. | | | |
|Этнопедагогика и | | | |
|этнопсихология. | | | |
|4. Жүкеш Қ. Ұлттық |5 |20 |100% |
|психологияның сипаты. | | | |
|Көмекші құрал. Алматы.,| | | |
|1993ж | | | |
|5.Лебедев Н.Н. Введение|5 |20 |100% |
|в | | | |
|этническуюкроскультуную| | | |
|психологию. М., 1999 | | | |
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz