Файл қосу

Қазақстанның физикалық географиясы



ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ
Семей қаласының Шәкәрім атындағы мемелкеттік университеті | |
|3 деңгейлі СМК құжаты   |ПОӘК                    |ПОӘК 042-16-13.1.04     |
|                        |                        |/02-2013                |
|ПОӘК                    |                        |                        |
|Студенттерге арналған   |№ 2 басылым             |                        |
|пәннің бағдарламасы     |10.01.2013 ж.           |                        |
|«Қазақстанның физикалық |                        |                        |
|географиясы»            |                        |                        |











                        ПӘННІҢ ОҚУ-ӘДІСТЕМЕЛІК КЕШЕНІ


                    «Қазақстанның физикалық географиясы»

                    5В011600 – «География»мамандығы үшін

                 СТУДЕНТТЕРГЕ АРНАЛҒАН  ПӘННІҢ БАҒДАРЛАМАСЫ















                                 Семей 2013

                                  Алғы сөз
1. ӘЗІРЛЕНГЕН

Құрастырушы:_____  «   »________2013ж  Рахимова  Г.К.,  аға  оқытушы,  химия
және география кафедрасы

2. ТАЛҚЫЛАНДЫ
2.1 «Химия және география» кафедрасы отырысында


«        »             2013ж., №               хаттама

Кафедра меңгерушісі, п.ғ.к.                                   Д.Р.
Онтагарова

2.2 Жаратылыс ғылымдар факультетінің оқу-әдістемелік бюросының
отырысында

«        »             2013ж., №               хаттама

Төрайымы                       Л.С. Ибраева

3. БЕКІТІЛДІ
Университететің  Оқу-әдістемелік   Кеңесінің   отырысында   басып   шығаруға
мақұлданған және ұсынылған
«        »             2013ж., №               хаттама

ОӘК төрағасы

4 «18» 09 2008ж. № 1 басылым ОРНЫНА ЕНГІЗІЛІП ОТЫР













      Мазмұны


|1.    |Жалпы ережелер                                               |
|2.    |Пәннің мазмұны және сабақ түрлері бойынша сағаттарды бөлу    |
|3.    |Пәнді оқып білу жөніндегі әдістемелік ұсынымдар              |
|4.    |Курс форматы                                                 |
|5.    |Курс саясаты                                                 |
|6.    |Баға қоюдың саясаты                                          |
|7.    |Әдебиет тізімі                                               |

































ЖАЛПЫ ЕРЕЖЕЛЕР

   1. Оқытушы және пән туралы жалпы мәліметтер:
Рахимова Г.К., аға оқытушы
Химия және география кафедрасы
Байланыс ақпараты – тел:               , оқу ғимараты № , кабинет №
Сабақ өткізу орны – дәрісхана    №
Берілген пән бойынша кредиттер саны - 3

1.2 Пәннің  қысқаша мазмұны:
«Қазақстанның физикалық географиясы» пәні бакалавр дайындау барысында
маңызды орын алады және «География» мамандығында оқитын студенттер үшін
негізгі пәндер блогының міндетті бөлігі болып табылады, өйткені
студенттерге профессионалды жұмыс барысында көп нәрсені біліп, істей алу
тиіс.

1.3   Пәнді   оқып-білудің   мақсаты:   жекелеген   аймақтардың   физикалық-
географиялық ерекшеліктерін оқып-үйрену, табиғат  кешендерінің  бір  бірімен
қарым қатынасы, табиғат кешендеріндегі құбылыстар мен  процестерді,  сонымен
қатар  Қазақстан  аумағының  ландшафт  бірліктерінің  күрделі   құрылымдарын
зерттеу.

1.4 Пәнді оқып-білудің негізгі міндеті:
- Негізгі тектоникалық  құрылым,  геологиялық  құрылысы  мен  жер  бедерімен
байланыс, климат, топырақ өсімдік жамылғысының даму тарихы

1.5 Оқып-білудің нәтижелелері:
    - Қазақстанның географиялық орнының климатқа, рельефке, ішкі суларының
таралуына, топырақ-өсімдік жамылғысының таралуына әсерін анықтау. Басқа
мемлекеттермен географиялық орнын салыстыра отырып ерекшеліктерін анықтау;
    - Қазақстанның табиғаты жағдайын оқып-үйренудегі зерттеушілердің рөлі;
    - Қазақстан рельефінің қалыптасуына геологиялық және тектоникалық
құрылымдардың әсерін анықтау;
    - Климат құрушы факторлардың әсер етуіне сипаттама бере отырып,
температураның, желдің, қысымның, жауын-шашынның таралу заңдылығын анықтау;
    - Карта бойынша ішкі сулардың таралуын, бассейндерге бөлінуін,
қоректену режимін және т.б. анықтау;
    - Картада топырақ-өсімдік жамылғысының таралуын анықтай отырып олардың
арасын байланыстыратын негізгі факторларды анықтау;
    - Табиғат зоналарын және биіктік белдеулерді қалыптастырушы негізгі
факторларды анықтау;
      Пәнді оқып-білудің нәтижесінде студент мыналарды:
    - География ғылымындағы Қазақстанның физикалық-географиясының алатын
орны;
    - Қазақстанның географиялық орнының ерекшелігі және оның дүниежүзілік
картадағы алатын орны, жер көлемі және шекарасы;
    - Табиғаттың зерттелу тарихы;
    - Тектоникалық-геологиялық құрылымы;
    -  Климаты, климат құрушы факторлары;
    - Ішкі сулары,олардың таралу ерекшелігі;
    - Топырақ-өсімдік жамылғысы, олардың таралу заңдылығы;
    - Жануарлар дүниесі, зоогеографиялық аудандастырылуы;
    - Табиғат зоналары, олардың қалыптасу және таралу заңдылығы;
    - Физикалық-географиялық аудандастырылуы мен аудандастырылу принципі;
    - Экологиялық жағдайы, себеп салдары және оны шешу жолдары;
1.6 Курстың пререквизиттері:
            • геология
            • метеорология климатология негіздерімен
            • жалпы жертану
            • топырақ географиясы
            • геоморфология
            • биогеография
1.7 Курстың постреквизиттері:
    • Қазақстанның физикалық географиясы;
    • Шығыс Қазақстанның физикалық, экономикалық және әлеуметтік
      географиясы.



2 Пәннің мазмұны және сабақ түрлері бойынша сағаттарды бөлу
                                                                     1 кесте
|№   |Тақырып атауы         |Сағаттар                      |Әдебиет            |
|т/б |                      |                              |                   |
|    |                      |Дәріс  |ЗС     |ОСӨЖ   |СӨЖ    |                   |
|1.  |Қазақстан             |2      |1      |2      |6      |8.1.1-8.1.4        |
|    |территориясының       |       |       |       |       |                   |
|    |физикалық географиялық|       |       |       |       |                   |
|    |жағдайы мен орны      |       |       |       |       |                   |
|2.  |Табиғатының зерттелу  |2      |1      |2      |6      |8.1.1-8.1.4        |
|    |тарихы                |       |       |       |       |                   |
|3.  |Тектоникалық          |3      |1      |2      |6      |8.1.1-8.1.4        |
|    |геологиялық құрылымы  |       |       |       |       |                   |
|4.  |Рельефі               |2      |1      |2      |6      |8.1.1-8.1.4        |
|5.  |Климаты               |3      |2      |2      |6      |8.1.1-8.1.4        |
|6.  |Ішкі сулары           |2      |2      |2      |6      |8.1.1-8.1.4        |
|7.  |Топырақ жамылғысы     |2      |1      |2      |6,5    |8.1.1-8.1.4        |
|8.  |Өсімдік жамылғысы,    |2      |1      |2      |5      |8.1.1-8.1.4        |
|    |өсімдіктердің зерттелу|       |       |       |       |                   |
|    |тарихы                |       |       |       |       |                   |
|9.  |Жануарлар дүниесі     |2      |1      |2      |5      |8.1.1-8.1.4        |
|10  |Табиғат зоналары      |3      |2      |2      |5      |8.1.1-8.1.4        |
|11  |Физикалық географиялық|3      |1      |1,5    |5      |8.1.1-8.1.4        |
|    |аудандастырылуы       |       |       |       |       |                   |
|12  |Экологиялық жағдайы   |2      |1      |1      |5      |8.1.1-8.1.4        |
|    |БАРЛЫҒЫ:              |30     |15     |22,5   |67,5   |                   |



3 ПӘНДІ ОҚУ БОЙЫНША ӘДІСТЕМЕЛІК НҰСҚАУЛАР
«Қазақстанның физикалық географиясы» курсын оқыту өзара байланысты төрт
форманы қажет етеді: дәріс, зертханалық  жұмыс, ОСӨЖ-оқытушының студентпен
өздік жұмысы, және СӨЖ - студенттің өздік жұмысы.
    Дәрістер конспектілері материалды игеруге негіз болып табылады. Дәрісте
конспект жазуға әрбір студент міндетті.  Конспектті  оқулықтардан  және  оқу
құралдарынаналынған  материалмен  толықтырып,  жазып  алған   өте   пайдалы.
Конспектті  лектор  беретін  кеңестер   кезінде   де   толықтыруға   болады.
Практикалық (семинар) сабағына дайындалуда келесі қажет болады:  практикалық
сабақтың тақырыбына сәйкес оқу  құралдардан  және  дәріс  материалы  бойынша
ұсынылған  теориялық   материалдарды   зерттеу;   практикум   немесе   нақты
әдістемелік нұсқаулардан жұмыстың мазмұнымен, қажетті құралдар,  реактивтер,
ыдыспен таңысу; алғашқы сабаққа жіберілу алынған соң жеке тапсырма  орындау;
қорытындысымен орындалған жұмыстың есебін жазу және оны  қорғау.  ОСӨЖ  және
СӨЖ күнделікті және міндетті дайындықты талап етеді, нақты тапсырма  бойынша
орындалады және күнделікті оқытушымен тексеріледі.  Аудиториядан  тыс  өздік
жұмыста  студенттер  әдебиетпен  жұмыс  істеп,   үй   тапсырмасын   орындап,
практикалық сабақтарға дайындалады.

4   КУРС ФОРМАТЫ
«Қазақстанның физикалық географиясы» – 3 кредит.
   Курс бойынша 50 минуттық дәріс, 100 минуттық 1 зертханалық сабақ және  50
минуттық ОСӨЖ 2 аптада 3 рет болады. Дәрістерге, зертханалық сабаққа,  ОСӨЖ-
ге  қатысуға  студент  міндетті.  Себепсіз  босатылған   сабақтар   қайталап
оқытылмайды. Жазбаша үй тапсырмалары (ЖҮТ) көрсетілген уақытта  өткізілмесе,
қабылданбайды, сондықтан студент белгілі бір  балын  жоғалтады.  Практикалық
сабақтар  студентті  өздігінен  жұмыс  істеуге  үйретеді,  ойлау   қабілетін
арттырады, сондықтан сабаққа нұсқаудағы сұрақтарға толық жауап  беру  керек.
Сабаққа дайын емес студент практикалық сабаққа жіберілмейді,  қосымша  сабақ
жүргізілмейді.

5 курс саясаты
      Студент пәнді оқып-білу үрдісінде  белсенді  және  өздік  қабілеттерін
көрсету  міндетті,  қалып  келу,  себепсіз  сабақтан   қалу,   дер   уақытта
жұмыстарды  тапсырмау  және  оқу  үрдісінде  пассивті  болуда  балдарды  алу
түрінде штрафтар салынады.


6 БАҒА ҚОЮ САЯСАТЫ
    Пән бойынша емтихан бағасы модульдар бойынша, межелік  бақылау  бойынша
және соңғы аттестация бойынша (60%) көрсеткіштер мен емтихан
нәтижесінің (40%) қосынды балы түрінде қорытылады, қосындысы 100% құрайды.
    Апта  және  бақылау  түрлері  бойынша   балдардың   таратылуы   кестеде
келтірілген
    «Қазақстанның физикалық географиясы» пәні бойынша балдардың таратылуы
                                                                     2 кесте
|Апта   |Бақылау түрі                    |Балдардың барлығы |Қосымша         |
|1-7    |Аудиториялық сабақтарына қатысу |30                |Оқытушы         |
|       |және даярлық                    |                  |электрондық     |
|       |                                |                  |журналда        |
|       |                                |                  |оқушының тек    |
|       |                                |                  |сабаққа қатыспау|
|       |                                |                  |фактісін        |
|       |                                |                  |көрсетеді       |
|Зертханалық жұмыстарды орындау (есеп, қорғау)                                |
|1      |Контур картаға шекарасын, шеткі |21                |Зертханалық     |
|       |нүктелерін, шекарасының         |                  |сабақта         |
|       |ұзындығын түсіріп, осы ендіктегі|                  |                |
|       |кез-келген бір елмен            |                  |                |
|       |географиялық орнына салыстырмалы|                  |                |
|       |сипаттама                       |                  |                |
|2-3    |Зерттелу тарихының кезеңдеріне  |21                |Зертханалық     |
|       |байланысты өткізіліп, тапсырма  |                  |сабақта         |
|       |реферат ретінде орындалады.     |                  |                |
|4      |Контур картаға тектоникалық     |21                |Зертханалық     |
|       |аудандастырылуы түсіріліп оның  |                  |сабақта         |
|       |рельефпен арасындағы байланысы  |                  |                |
|       |анықталынады.                   |                  |                |
|5-6    |Контур картаға геоморфологиялық |21                |Зертханалық     |
|       |аудандастырылуы түсіріліп       |                  |сабақта         |
|       |негізгі морфомүсіндеріне        |                  |                |
|       |сипаттама                       |                  |                |
|7      |Контур картаға климаттың        |21                |Зертханалық     |
|       |аудандастырылу картасы және     |                  |сабақта         |
|       |климаттың элементтері түсіріліп |                  |                |
|       |әсер ету себептері              |                  |                |
|Студенттің өздік жұмысы                                                      |
|1      |Алтай тауының биіктік           |10                |Сабақ кестесіне |
|       |белдеулерінің табиғат жағдайы   |                  |сәйкес          |
|2-3    |Тянь-шань тауының биіктік       |10                |Сабақ кестесіне |
|       |белдеулерінің табиғат жағдайы   |                  |сәйкес          |
|4      |Жоңғар Алатау тауының биіктік   |10                |Сабақ кестесіне |
|       |белдеулерінің табиғат жағдайы   |                  |сәйкес          |
|5      |Саур, Тарбағатай тауларының     |10                |Сабақ кестесіне |
|       |биіктік белдеулерінің табиғат   |                  |сәйкес          |
|       |жағдайы                         |                  |                |
|6      |Қазақтың ұсақ шоқысының         |10                |Сабақ кестесіне |
|       |физгеографияляқ сипаттамасы     |                  |сәйкес          |
|7      |Мойынқұмға физгеографиялық      |15                |Сабақ кестесіне |
|       |сипаттама                       |                  |сәйкес          |
|Оқытушымен студенттің өздік жұмысы                                           |
|1      |Алтай тауының биіктік           |5                 |Сабақ кестесіне |
|       |белдеулерінің табиғат жағдайы   |                  |сәйкес          |
|2      |Тянь-шань тауының биіктік       |5                 |Сабақ кестесіне |
|       |белдеулерінің табиғат жағдайы   |                  |сәйкес          |
|3      |Жоңғар Алатау тауының биіктік   |5                 |Сабақ кестесіне |
|       |белдеулерінің табиғат жағдайы   |                  |сәйкес          |
|4      |Саур, Тарбағатай тауларының     |5                 |                |
|       |биіктік белдеулерінің табиғат   |                  |                |
|       |жағдайы                         |                  |                |
|5      |Қазақтың ұсақ шоқысының         |5                 |Сабақ кестесіне |
|       |физгеографияляқ сипаттамасы     |                  |сәйкес          |
|6      |Мойынқұмға физгеографиялық      |5                 |Сабақ кестесіне |
|       |сипаттама                       |                  |сәйкес          |
|7      |Межелік бақылау 1- 1-7 апта     |60                |Сабақ кестесіне |
|       |дәріс материалдары бойынша      |                  |сәйкес          |
|       |кешендік тестілеу               |                  |                |
|1 апта мен 7 апта аралығында оқу         |30+270            |Сабақ кестесіне |
|нәтижелері бойынша балдардың барлығы     |                  |сәйкес          |
|8-15   |Аудиториялық сабақтарына қатысу |30                |Оқытушы         |
|       |және даярлық                    |                  |электрондық     |
|       |                                |                  |журналда        |
|       |                                |                  |оқушының тек    |
|       |                                |                  |сабаққа қатыспау|
|       |                                |                  |фактісін        |
|       |                                |                  |көрсетеді       |
|Зертханалық жұмыстарды орындау (есеп, қорғау)                                |
|8-9    |Контур картаға өзендердің       |15                |Зертханалық     |
|       |бассейнденр бойынша таралуын    |                  |сабақта         |
|       |түсіріп, өзендерге, көлдерге,   |                  |                |
|       |жер асты суларына, мұздықтарына |                  |                |
|       |сипаттама                       |                  |                |
|10     |Контур картаға негізгі топырақ  |15                |Зертханалық     |
|       |зоналарын, өсімдіктерін         |                  |сабақта         |
|       |түсіреді. Топырақ-өсімдік       |                  |                |
|       |жамылғысының таралу заңдылығына |                  |                |
|       |анықтама                        |                  |                |
|11     |Қызыл кітапқа енген жануарларға |15                |Зертханалық     |
|       |қысқаша тоқталып, тапсырма      |                  |сабақта         |
|       |реферат ретінде орындалады.     |                  |                |
|12-13  |Контур картаға табиғат зоналары |20                |Зертханалық     |
|       |түсіріліп, зоналардың қалыптасу |                  |сабақта         |
|       |заңдылығына анықтама            |                  |                |
|14     |Кешенді аудандастырылуы контур  |20                |Зертханалық     |
|       |картаға түсіріліп,              |                  |сабақта         |
|       |аудандастырылу принциптеріне    |                  |                |
|       |анықтама                        |                  |                |
|15     |Негізгі экологиялық апатты      |20                |Зертханалық     |
|       |аудандарға сипаттама            |                  |сабақта         |
|Студенттің өздік жұмысы                                                      |
|8-9    |Ертіс өзенінің экологиялық      |12,5              |Сабақ кестесіне |
|       |жағдайы                         |                  |сәйкес          |
|10     |Сырдария, Жайық, Нұра           |12,5              |Сабақ кестесіне |
|       |өзендерінің экологиялық жағдайы |                  |сәйкес          |
|11-12  |Қазақстан таулары мұздықтарының |12,5              |                |
|       |шаруашылықтағы маңызы           |                  |                |
|13     |Қазақстандағы жарамсыз жерлердің|12,5              |Сабақ кестесіне |
|       |пайда болуы                     |                  |сәйкес          |
|14     |Арал теңізі проблемасы;         |12,5              |Сабақ кестесіне |
|       |                                |                  |сәйкес          |
|15     |Каспий теңізі проблемасы        |12,5              |Сабақ кестесіне |
|       |                                |                  |сәйкес          |
|Оқытушымен студенттің өздік жұмысы                                           |
|8      |Ертіс өзенінің экологиялық      |5                 |Сабақ кестесіне |
|       |жағдайы                         |                  |сәйкес          |
|9      |Сырдария, Жайық, Нұра           |5                 |Сабақ кестесіне |
|       |өзендерінің экологиялық жағдайы |                  |сәйкес          |
|10     |Қазақстан таулары мұздықтарының |5                 |Сабақ кестесіне |
|       |шаруашылықтағы маңызы           |                  |сәйкес          |
|11     |Қазақстандағы жарамсыз жерлердің|5                 |Сабақ кестесіне |
|       |пайда болуы                     |                  |сәйкес          |
|12-13  |Арал теңізі проблемасы;         |5                 |Сабақ кестесіне |
|       |                                |                  |сәйкес          |
|14     |Каспий теңізі проблемасы        |5                 |Сабақ кестесіне |
|       |                                |                  |сәйкес          |
|15     |Межелік бақылау2- 8-15 апта     |60 б.             |Сабақ кестесіне |
|       |дәріс материалдары бойынша      |                  |сәйкес          |
|       |кешендік тестілеу               |                  |                |
|8 апта мен 15 апта аралығында оқу        |30+270            |Сабақ кестесіне |
|нәтижелері бойынша балдардың барлығы     |                  |сәйкес          |
|Емтихан балдарының барлығы               |400               |                |
|Академиялық мерзімде балдардың барлығы   |1000              |                |




    Студенттердің білім бағалау шкаласы:
|Әріптік жүйе     |Балдардың      |Проценттік мазмұны   |Дәстүрлі жүйе       |
|бойынша баға     |сандық         |                     |бойынша баға        |
|                 |эквиваленті    |                     |                    |
|А                |4,0            |95-100               |Өте жақсы           |
|А-               |3,67           |90-94                |-«-                 |
|В+               |3,33           |85-89                |Жақсы               |
|В                |3.00           |80-84                |-«-                 |
|                 |               |75-79                |                    |
|В-               |2,67           |                     |-«-                 |
|С+               |2,33           |70-74                |Қанағаттанарлық     |
|С                |2,00           |65-69                |-«-                 |
|С-               |1,67           |60-64                |-«-                 |
|Д+               |1,33           |55-59                |-«-                 |
|Д                |1,00           |50-54                |-«-                 |
|Ғ                |0,00           |0-49                 |Қанағаттанарлықсыз  |


   7. ӘДЕБИЕТ
1. Афанасьев А.Б. Зоогеография Казахстана. А-А. АН КазССР, 1960.
2. Бейсенова А.С. Исследования природы Казахстана. Изд-во “Казахстан”. Алма-
  Ата., 1979.
3. Бейсенова А.С. Физико-географическое иследование Казахстана. Алма-Ата;
  Казахстан, 1982.
4. Беспалов Б.Ф. Геологическое строение Казахской ССР. Алма-Ата., Наука,
  1971.
5. Гвоздецкий А.Н., Николаев В.А. Казахстан (очерки природы). М.,
  Мысль,1971.
6. Герасимов И.П. Современные проблемы геоморфологии Казахстана. А-А. 1943.
7. Григорьев А.А. Природные условия Казахстана. М., 1944.
8. Климат Казахстана. Под. ред. А.С. Утешова Л., Гидрометиздат, 1959.
9. Очерки по физической географии Казахстана. Под. ред. И.П. Герасимова.
  Алма-Ата. Наука, 1952.
10. Пальгов Н.Н. Реки Казахстана, Изд. АН КазССР, Алма-Ата,1959.












Пәндер