Файл қосу

Классикалық механиканың қозғалыс теңдеуі



ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ
Семей қаласының ШӘКӘРІМ атындағы МЕМЛЕКЕТТІК УНИВЕРСИТЕТІ | |
|3 деңгейлі СМК құжаты   |ПОӘК                    |ПОӘК                    |
|                        |                        |042-18-38.81/01-2014    |
|ПОӘК                    |                        |                        |
|Оқытушыға арналған      |№ 2 басылым             |                        |
|пәннің   бағдарламасы   |25.06.2014 ж.           |                        |
|«Классикалық механика»  |                        |                        |















                        ПӘННІҢ ОҚУ-ӘДІСТЕМЕЛІК КЕШЕНІ

                           «Классикалық механика»
                     5В011000 – «Физика» мамандығы үшін

                   ОҚЫТУШЫҒА АРНАЛҒАН  ПӘННІҢ БАҒДАРЛАМАСЫ
















                                    Семей
                                    2014


Алғы сөз
1. ӘЗІРЛЕГЕН

Құрастырушы:__________ «25»  06  2014ж.     Сыдықова  Ж.Қ.,  п.ғ.к.,  доцент
м.а., физика кафедрасы

2. ТАЛҚЫЛАНДЫ
2.1 «Физика» кафедрасы отырысында


«25 »  06  2014ж., №   10     хаттама

Кафедра             меңгерушісі,              п.ғ.д.,              профессор
С.С.Маусымбаев

2.2 Физика-математика факультетінің оқу-әдістемелік бюросының
отырысында

«26»  06  2014ж., №6 хаттама

Төрайымы                                                Қ.А.Батырова

3. БЕКІТІЛДІ
Университететің  Оқу-әдістемелік   Кеңесінің   отырысында   басып   шығаруға
мақұлданған және ұсынылған
«        »             2014ж., №               хаттама

ОӘК төрағасы_____________________ Г.К.Искакова


4 11.09.2013ж. №1 редакцияның ОРНЫНА ЕНГІЗІЛІП ОТЫР








Мазмұны

|1   |Қолдану саласы                                               |4   |
|2   |Нормативтік сілтемелер                                       |4   |
|3   |Жалпы ережелер                                               |4   |
|4   |Оқу пәннің (модульдің) мазмұны                               |6   |
|5   |Білім алушылардың өздік жұмысына арналған тақырыптардың      |    |
|    |тізімі                                                       |7   |
|6   |Оқу-әдістемелік әдебиетпен қамтамасыз етудің картасы         |8   |
|7   |Әдебиеттер                                                   |8   |





























1 ҚОЛДАНУ  САЛАСЫ

«5В011000»  –  «Физика»  мамандығы   студенттеріне   арналған   «Классикалық
механика»  пәні  бойынша  оқу-әдістемелік   кешеннің   кұрамына   енгізілген
оқытушыға арналған пәннің бағдарламасы.

2 НОРМАТИВТІ СІЛТЕМЕЛЕР

«Классикалық  механика»  пәнінің  оқытушыға  арналған  бағдарламасы   келесі
құжаттар талаптары мен ұсыныстарына сәйкес құрастырылған  және  аталған  пән
бойынша оқу процесін ұйымдастыру тәртібін  белгілейді:
     - ҚР «Мемлекеттік жалпы міндетті жоғары білім беру стандарты»;
     -«5В011000» – «Физика» мамандығының Типтік оқу жоспары;
     - СТУ 042-СГУ-4-2014 «Пәндердің оқу-әдістемелік кешенін әзірлеуге  және
ресімдеуге қойылатын жалпы талаптар» университет стандарты;
         - ДП  042-1.01-2014  «Пәндердің  оқу-әдістемелік  кешенініңқұрылымы
және мазмұны» құжаттандырылған процедурасы.


3 ЖАЛПЫ ЕРЕЖЕЛЕР

3.1. Пәннің  қысқаша мазмұны:
«Классикалық механика» пәні бакалавр дайындау барысында маңызды  орын  алады
және «Физика» мамандығында оқитын студенттер үшін  негізгі  пәндер  блогының
міндетті бөлігі болып табылады, өйткені  студенттерге  профессионалды  жұмыс
барысында көп нәрсені біліп, істей алу тиіс.
3.2 Пәнді оқып-білудің мақсаты:
-  әртүрлі ғылыми бағытта пайда болатын теориялық және көпқырлы  практикалық
маңызды есептерді шеше алатын мамандарды дайындау;
-  инерциялық  санақ  жүйесіндегі  еркін  жүйенің  классикалық   (Ньютондық)
механикасының фундаментальды қағидаларын бүгінгі күнгі көзқарасқа сай беру;
-  классикалық механиканың іргелі  негізгі  қағидаларын,  негізгі  ұғымдарын
және  Ньютон  заңдарын   ажырату,   аналитикалық   механиканың   теңдеулерін
қолданудың қажеттігін көрсету;
-    кеңістік-уақыт   қасиеттерімен   меңгеруді   байланыстырып,    қозғалыс
мөлшерінің сақталу  (импульс),  кинетикалық  моменттің,  энергияның  сақталу
заңындарына көңіл аудару;
-  пәннің материалын меңгеру  кезінде  теориялық  қағидаларға  толық  сәйкес
келетін және толықрақ түсіндіріп беретін физикалық мысалдарды қолдану.
3.3 Пәнді оқып-білудің негізгі міндеті:
-классикалық механиканың принциптік  негіздерін  және  физикалық  акуалдарын
беру;
-қозғалыс теңдеулерін және сақталу заңдарын анықтау әдістерін көрсету;
-механиканың  сақталу  заңдарының   кеңістік   және   уақыт   симметриясының
қасиеттермен байланысын анықтау әдістерін көрсету;
-еріксіз механикалық жүйелерді  және  инерциалды  емес  санақ  жүйелеріндегі
механикалық құбылыс заңдылықтарының талдау әдістерін беру.

3.4Оқып-білудің нәтижелері:
      Пәнді оқып-білудің нәтижесінде студент мыналарды:
    •  классикалық  механиканың   принциптік   негіздерін   және   физикалық
      акуалдарын беруді білулері тиіс;
    • қозғалыс теңдеулерін және сақталу заңдарын анықтау әдістерін көрсетуді
      меңгерулері тиіс;
    • механиканың сақталу  заңдарының  кеңістік  және  уақыт  симметриясының
      қасиеттерімен байланысын анықтау әдістерін көрсетуді игерулері тиіс;
    • Классикалық механика есептерін  шығару  кезінде  қолданылатын  негізгі
      физикалық ұғымдарды түсіне білулері, қолдана білулері тиіс;
    •  Классикалық   механиканың   негізгі   заңдарын,   олардың   табиғатта
      білінулерін, техникада қолданылуын білулері керек;
    • Классикалық механиканың қолданылу шекарасы жайында  түсініктері  болуы
      керек;
    • Нақты физикалық есептерді шығара және талдай алулары үшін  классикалық
      механика заңдарын қолдана білу дағдысын игерулері керек.


3.5 Курстың пререквизиттері:
«механика», «электр және магнетизм», «математикалық  анализ»,  «аналитикалық
геометрия»
3.6 Курстың постреквизиттері:
«салыстырмалылықтың   арнайы   теориясы»,    «электродинамика»,    «кванттық
механика», «статистикалық физика», «ядро теориясы»,  «заттардың  электрондық
теориясы»

3.7Оқу жұмыс жоспарынан көшірме:
                                                                      1кесте
|Курс                                                        |Семестр     |
|1                                                           |2           |
|Дәріс сабақтары                                                          |
|Классикалық механика пәні мен әдістері. Классикалық механика|1           |
|моделдері.  Кеңістік және уақыт. Санақ жүйелері. Бөлшектің  |            |
|кинематикалық сипаттамалары. Галилей түрлендіруі.           |            |
|Классикалық механикада дененің әсерлесуі. Күш жұмысы. Күштік|1           |
|өріс.                                                       |            |
|Классикалық механиканың қозғалыс теңдеуі. Қозғалыс          |1           |
|интегралдары.                                               |            |
|Байланыстар және олардың классификациясы. Байланыс реакциясы|1           |
|ескерілген Лагранж теңдеуі (Лагранждың бірінші текті        |            |
|теңдеуі).                                                   |            |
|Жалпыланған координаттар мен жылдамдықтар. Лагранж теңдеуі  |1           |
|(II текті). Лагранж функциясы.                              |            |
|Гамильтон теңдеуі. Гамильтон-Якоби теңдеуі. Гамильтон       |1           |
|функциясы.                                                  |            |
|Кеңістік және уақыт симметриясының қасиеттері, сақталу      |1           |
|заңдары. Нетер теоремасы.                                   |            |
|Тұйық емес механикалық жүйенің энергиясы, импульсі, импульс |1           |
|моменті. Инерции центрі. Кенига теоремасы.                  |            |
|Бірөлшемді қозғалыс, оның сапалық зерттелуі. Екі дене есебі.|1           |
|Күштік центріндегі бөлшектердің шашырауы, шашыраудың қимасы.|            |
|Резерфорд формуласы.                                        |            |
|Центрлік-симметриялық өрістегі бөлшек. Кулондық өрістегі    |1           |
|бөлшектің қозғалысы (Кеплер есебі).                         |            |
|Бірөлшемді гармоникалық осцилятор. Бірнеше еркін дәрежелі   |1           |
|жүйенің әлсіз еркін тербелістері.                           |            |
|Инерциалдық емес санақ жүйесі. ИЕСЖ-дегі (НИСО) қозғалыс.   |1           |
|ИЕСЖ (НИСО) қатысты бөлшек қозғалысы.                       |            |
|Қатты дене кинематикасы. Эйлердің динамикалық теңдеуі.      |1           |
|Тұтас орта механикасының негізгі ұғымдары. Үзіліссіздік     |1           |
|теңдеуі. Кернеу тензоры.                                    |            |
|Идеал сұйық қозғалысы. Эйлер теңдеуі. Бернулли интегралы.   |1           |
|Навье-Стокс теңдеуі.                                        |            |
|Практикалық сабақ                                                        |
|Материалдық нүкте қозғалысының сипаттамаларын есептеу.      |1           |
|Бөлшек қозғалысының кинематикалық сипаттамаларын: қозғалыс  |            |
|заңы, жылдамдық, үдеу есептеу әдістерін қарастыру.          |            |
|Материалдық нүкте қозғалысының теңдеуін шешу.               |1           |
|Материалдық нүкте қозғалысының теңдеуін құру мысалдары      |            |
|қарастыру және шешу.                                        |            |
|Күштік өріс. Күштер жұмысы.                                 |1           |
|Байланыстар реакциясы. Лагранждың бірінші текті теңдеуі     |1           |
|Есеп шығаруда жалпыланған координаттарды қолдану. Лагранждың|2           |
|екінші текті теңдеуі.                                       |            |
|Нақты мысалдарда жалпыланған координаттарды енгізудің және  |            |
|қолданудың ыңғайлылығын көрсету.                            |            |
|Гамильтон каноникалық теңдеулер жүйесін қолдану.            |2           |
|Гамильтон каноникалық теңдеулер жүйесін қолданумен          |            |
|байланысты есеп шығару әдістерімен таныстыру.               |            |
|Кулондық өрістегі бөлшектің қозғалысы.                      |2           |
|Орталық күштік өрістегі дене қозғалысының сипаттамаларын    |            |
|есептеу мысалдарын қарастыру.                               |            |
|Бір дәрежелі жүйе тербелісі.                                |1           |
|Классикалық механика әдістерін қолданумен байланысты жүйе   |            |
|қозғалысының сипаттамаларын есептеу мысалдарымен таныстыру. |            |
|ИЕСЖ-дегі бөлшек қозғалысы.                                 |1           |
|ИЕСЖ-дегі инерция күштерін есептеу, қозғалыстың             |            |
|кинематикалық сипаттамаларының мысалдарын қарастыру.        |            |
|Электромагниттік өрістегі зарядталған бөлшектің қозғалысы.  |1           |
|Классикалық механиканың қатынастарын және заңдарын          |            |
|қолданумен байланысты электромиагниттік өрістегі бөлшек     |            |
|қозғалысының сипаттамаларын есептеу әдістерін қарастыру.    |            |
|Қатты дене кинематикасы.                                    |1           |
|Қатты дене қозғалысын кинематикалық сипаттау ерекшеліктерін |            |
|қарастыру.                                                  |            |
|Идеал сұйық қозғалысының заңдары.                           |1           |
|Идеал сұйық қозғалысын сипаттау үшін классикалық механика   |            |
|заңдарын қолдану мысалдарын талдау.                         |            |


5 БІЛІМ АЛУШЫЛАРДЫҢ ӨЗДІК ЖҰМЫСТАРЫ ТАҚЫРЫПТАРЫНЫҢ ТІЗІМІ
5.1. Кеңістік және уақыт симметриясының қасиеттері, сақталу заңдары.
5.2. Тұтас орта механикасының негізгі ұғымдары.




   6 Оқу-әдістемелік әдебиетпен қамтамасыз етудің картасы
                                                                     3 кесте
|Оқулықтардың, оқу-әдістемелік құралдардың|Дана (саны) |Студентте|Қамтамасы|
|атауы                                    |            |рдің саны|з етілу  |
|                                         |            |         |пайызы   |
|Ландау Л.Д., Лифшиц Е.М. Теоретическая   |            |14       |         |
|физика. Механика.-М.: Наука., 1993       |            |         |         |
|Мултановский В.В., Василевский А.С. Курс |            |14       |         |
|теоретической физики. Механика.М.: 1991  |            |         |         |
|Истеков К.К.Лекции по избранным главам   |            |14       |         |
|теоретической физики- Алматы, 2004       |            |         |         |
|Истеков К.К. Курс теоретической физики.  |            |14       |         |
|Изд.:Prints. 2005                        |            |         |         |
|Гантмахер Ф.Р. Лекции по аналитической   |            |14       |         |
|механике. М.: физматлит, 2002            |            |         |         |
|Пятницкий Е.С., Трукан Н.Н., Ханукаев    |            |14       |         |
|Ю.Н. Сборник задач по аналитической      |            |         |         |
|механике, М.: физматлит, 2002            |            |         |         |
|П.Жермен Механика сплошных сред. Мир, М.,|            |14       |         |
|1965                                     |            |         |         |
|Гольдстейн Г. Классическая механика: М., |            |14       |         |
|Наука,1975                               |            |         |         |
|Бать М.И., Джанелидзе Г.Ю., Кельзон А.С. |            |14       |         |
|Теоретическая механика в примерах и      |            |         |         |
|задачах: М., 1966                        |            |         |         |
|Сборник коротких задач по теоретической  |            |14       |         |
|механике / под ред.О.Э.Кепе/: М., Высшая |            |         |         |
|школа,1989                               |            |         |         |
|Мещерский И.В. Сборник задач по          |            |14       |         |
|теоретической механике: М., Наука, 1986  |            |         |         |


7. ӘДЕБИЕТ
1. Негізгі әдебиет
7.1.1 Истеков К.К. Курс теоретической физики. Изд.:Prints. 2005
7.1.2.Мултановский В.В., Василевский А.С. Курс теоретической физики.
Механика. М.: 1991
7.1.3.П.Жермен Механика сплошных сред. Мир, М., 1965
7.1.4.Ландау Л.Д., Лифшиц Е.М. Теоретическая физика. Механика.-М.: Наука.,
1993
7.1.5.Истеков К.К.Лекции по избранным главам теоретической физики- Алматы,
2004
7.1.6.Гантмахер Ф.Р. Лекции по аналитической механике. М.: физматлит, 2002
7.1.7.Пятницкий Е.С., Трукан Н.Н., Ханукаев Ю.Н. Сборник задач по
аналитической механике, М.: 2002
7.1.8.Гольдстейн Г. Классическая механика: М., Наука,1975
7.1.9.Бать М.И., Джанелидзе Г.Ю., Кельзон А.С. Теоретическая механика в
примерах и задачах: М., 1966
7.1.10.Сборник коротких задач по теоретической механике / под
ред.О.Э.Кепе/: М., Высшая школа,1989
7.1.11.Мещерский И.В. Сборник задач по теоретической механике: М., Наука,
1986
7.2 Қосымша әдебиет:
7.2.1.Жирнов Н.И. Классическая механика: М., Просвещение 1980
7.2.2.Ольховский И.И. Курс теоретической механики для физиков: М., Изд-во
Моск.унив., 1978
7.2.3.Компанец А.С. Курс теоретической физики: М., Просвещение, 1972 т.1
7.2.4.Мандельштам Л.И. Лекции по теории колебаний: М., Наука, 1972
7.2.5. Добронравов В.В., Никитин Н.Н. Курс теоретической механики: М., 1983
7.2.6. Акимов В.А., Скляр О.Н., Федута А.А., Чигарев А.В. Сборник задач по
теоретической механике с решениями: Статика. Кинематика. в 2-х частях,
Минск, 2001


Пәндер