УМКД

Теориялық деректану мен тарихнама

ПӘННІҢ ОҚУ ӘДІСТЕМЕЛІК КЕШЕНІ
«Теориялық деректану мен тарихнама»
Мамандық үшін 5В011400- «тарих»

ОҚЫТУШЫҒА АРНАЛҒАН ПӘН БАҒДАРЛАМАСЫ

Семей 2014

АЛҒЫ СӨЗ

1. ҚҰРАСТЫРЫЛҒАН:
Құрастырушы: 4.09.2014. Ибраемова М.С. т.ғ.к., доцент
Қазақстан тарихы кафедрасы.

2. ТАЛҚЫЛАНДЫ:
1. Кафедра мәжілісінде «Қазақстан тарихы»
Хаттама №1 « 04.09.2014ж»
Кафедра меңгерушісі Мұхаметжанова Н.А

2.2. Факультеттің экономика, құқық және гуманитарлық оқу-әдістемелік
бюросының отырысында құрастырылды.
Хаттама №1 «09.09.2014ж»
Төраға: Тоикин С.Х

3.БЕКІТІЛГЕН
Университеттің оқу-әдістемелік кеңес мәжілісінде қаралып баспаға ұсынылды
Хаттама №1 «11.09.2014ж»
Төрайым : Искакова Г.К.

Мазмұны

1 Қолдану саласы
2 Нормативтік сілтемелер
3 Жалпы ережелер
4 Оқу пәнінің (модулдің) мазмұны
5 Студенттердің өздік жұмыстарының тақырыптарының тізімі
6 Оқу-әдістемелік әдебиетімен қамтамасыз ету картасы
7 Әдебиеттер

1 ҚОЛДАНУ САЛАСЫ
Пәннің оқу – әдістемелік кешеннің құрамындағы оқытушыға арналған пән
бойынша «Теориялық деректану мен тарихнама» бағдарламасы «5В011400-
«тарих»» мамандығы бойынша оқитын

2 НОРМАТИВТІ СІЛТЕМЕЛЕР
Аталған оқытушыға арналған бағдарлама «Теориялық деректану мен
тарихнама» пән бойынша оқу үдерісін ұйымдастыру тәртібін келесі құжаттардың
талаптары мен ұсыныстарына сай бекітеді:
- Білім берудің тиісті деңгейлерінің мемлекеттік жалпыға міндетті
білім беру стандарттары;
- «5В011400» - «тарих» мамандығының типтік оқу жоспары;
- СТУ 042-ГУ-4-2014 Университет стандарты «Пәндердің оқу-әдістемелік
кешендерін әзірлеу және рәсімдеу жалпы талаптары»;
- ДП 042-1.01-2014 Құжатталған рәсімдеме «Пәндердің оқу-әдістемелік
кешендерінің құрылымы және мазмұны»

3 ЖАЛПЫ ЕРЕЖЕЛЕР
3.1 Пәннің қысқаша мазмұны:
Деректану тарихнамамен қатар тарихшыларды теоретикалық методологиялық
дайындауда негізгі фундаменталдық пөндердің қатарына жатады. Деректанудың
фундаментальдығы тарих ғылымының тарих обьектісіндегі - өткен қоғам
ретіндегі тарихшыға тікелей берілген емес, ол тарихи деректерді таным
арқылы, тану арқылы тарих ғылымының обьектісі ретінде қаралады.
Деректану тарихи зерттеудің практикалығынан туындаған. Алғашқы кезде
жазба деректер зерттеліп, деректанудың қолданбалы фактілік жағы ескерілді,
ол деректерді тануда нақты тарихи фактілерге жүгінді.
Деректану ғылымы өзіне тән ерекшеліктері мен заңдылықтары, әдістемесімен
теориялық принциптері, зерттеу әдістерімен тәсілдері бар жүйелі ғылым.
Сонымен қатар ұлттық деректерімізді тануға мүмкіндік береді. Деректердің
ғылыми айналымға түсуіне байланысты, тарихи деректер және сол тарихи
деректердің окиғалары, үрдістері әр деректе әр қырынан көрсетіледі.
Деректің оқиғаларды қалай баяндауына байланысты, эмперикалық және
апробиралық практикалық жолмен алынған деректер жазба деректерді
методикалық зерттеу нақты фактілік материалдарды алуда зерттеу обьектісіне
айналды. Жазба деректер заттай деректерден тармақталып бөліне бастады
(археологиялық). Дегенмен тарихи зерттеуді жұзеге асыруда жазба деректің,
заттай деректің де орны ерекше болып табылады.
«Деректану» курсы тарихи зерттеулердің қалыптасу процесін, оның дамуын,
тарихи оқиғаларды объективті түрде жан-жақты зерттелуін нақты тарихи
материал негізінде қарастырады.
«Деректану» курсы Ежелгі дүние тарихы, Ортағасырлар тарихы, Азия және
Африка елдерінің жаңа және қазіргі заман тарихы, Европа және Америка
елдерінің жаңа және қазіргі заман тарихындағы болған тарихи оқиғаларын
көрсететін деректердің, тарихи және жалпы тарихи процесстердің шынайылығын
ашуға бағытталған. Курстың көптеген тақырыптары келесі «Қосалқы тарихи
пәндер», «Тарихнама», «Саясаттану», «Философия» және т.б. пәндерді оқуда
кешенді білім береді.

3.2 Пәнді оқу мақсаты:
Деректердің тарих ғылымындағы табиғатын зерттеу, белгілі әлеуметтік
жағдайдағы оның туындау себептерін, осы жағдайдағы деректердің
гносеологиялық табиғатын тарихи танымның зерттеу обьектісіне айналдыру.
Отан тарихының іргелі мәселелерін зерттеуге уйрету. «Деректану» курсын
оқыту студенттердің тарихи танымын қалыптастыруға, олардың әлем алдында
тұрған тапсырмаларды шешуге белсенді қатысуына жағдай жасауға
бағытталған. Сондай-ақ практикалық тұрғыдан іске асыру жолдарын үйрету.
Тарихи оқиғалардың шынтуайттылық негізін білуге жәрдемдесер негізгі
пәндерді анықтай білу.
3.3 Пәнді оқудың негізгі міндеттері:
Деректерді таңдау, сыни талдау жасау жөне зерттеу жұмыстарын жүргізу;
Тарихи зерттеуде деректілік - ақпараттың базалық негіз жасау;
Тарихи зерттеуде терминалогиялық аппаратты негіздеу;
Деректерде анализ жасауда әдістеме жүйесін білу және оның іс-тәжірибеде
қолдану мүмкіндігі;
Аймақтық тарихи деректерді зерттеумен танысу. Тарих ғылымының ғылыми
принциптерін игеру, тарихи танымды үйренуге қажетті біліммен қаруландыру;
деректер мен тарихнаманың мазмұны мен пішінінің арақатынасының сырын ұғыну;
тарих ғылымын құрайтын ұғымдармен, категориялармен танысып, білу;
Зерттеулердегі мәселелерді жаңаша көзқарас тұрғысында қабылдай білу;
көркемдік, тарихи болмысын тани алып, тарихи бағасын біліп, танитын талғам
қалыптастыру; тарихи оқиғаның ішкі, сыртқы аспектілерін саралай алып, түрлі
қырынан талдай білуге жаттықтыру.

4. Оқытудың нәтижелері:
Пәнді оқу нәтижесінде білім алушы міндетті:
-Білу, әлемдік тарих тенденциялар негізінде адамзаттың тарихи дамуының
кезеңдері туралы ғылыми негізінің болуы;
- Игеру, қоғамның дамуының туралы: әлемдік тарихи процесте Қазақстанның
орны, әлеуметтік (сынақ) қабілет түрі, өркениет, мәдениет әр түрлілігі
туралы білімді;
-Ұғып алу, деректанудың әдістемесі мен теориясының түсінуі, Қазақстан
тарихынан деректер, көмекші тарихи пәндер кешені туралы көрініс
қалыптастыру;
-Түсіну, әлемдік тарих тенденциялар негізінде адамзаттың тарихи дамуының
кезеңдері туралы ғылыми негізінің болуы.Тарихи зерттеу барысында қажетті
ілімдер: топонимика, хронология, археология, генеология, сфрагистика,
геральдика, нумизматика, лингвистика сынды ілімдердің қызметі мен тарих
ғылымындағы орнын біліп шығады;

3.5 Пән пререквизиттері:
1.6.1 өлкетану;
1.6.2 қосалқы тарихи пән;
1.6.3 ежелгі дүние тарихы;
1.6.4 ежелгі және орта ғасырлардағы Қазақстан тарихы;

3.6 Пән постреквизиттері:
1.7.1 Жаңа замандағы Қазақстан тарихы
1.7.2 Қазіргі замандағы Қазақстан тарихы
1.7.3 Қазіргі замандағы Еуропа және Америка тарихы
1.7.4 Қазіргі замандағы Азия, Африка тарихы

5. БІЛІМАЛУШЫЛАРДЫҢ ӨЗДІК ТАҚЫРЫПТАРЫНЫҢ ТІЗІМІ

5.1 Тарихи деректерді талдау методикасы.
5.2 Іс- қағаздық құжаттардың деректік маңызы.
5.3 Деректің шынайылығын анықтаудың әдіс – тәсілдері
5.4 Жылнамалар жайлы мәліметтер
5.5 Мәліметті жеткізу міндетін атқаратын мерзімді басылым - дерек көзі
ретінде

6. ОҚУ-ӘДІСТЕМЕЛІК ӘДЕБИЕТТЕРМЕН ҚАМТАМАСЫЗ ЕТІЛУ КАРТАСЫ

7. ӘДЕБИЕТ
7.1 Ұсынылатын негізгі әдебиеттер тізімі:
7.1.1 Бекмаханов Е. XIX ғ. 20-40-жьлдарындағы Қазақстан. Алматы, 1992.

7.1.2. Сыздьқова Р., Қойгелдиев М. Қадырғали би Қосымұлы және оның
жылнамалар жинағы. Алматы, 1991.
7.1.3.Қозыбаев М.Ғұмырнама жанрын зерттеу мәселелері //Қазақ тарихы
1997, N4.
7.1.4.Атабаев Қ. Қазақстан тарихының деректанулық негіздері. Алматы.
2002.
7.1.5.Атабаев Қ.М., Қадыртаева М.А. Деректанудың теориялық мәселелері.
Алматы, 1999.
7.1.6.Атабаев Қ. Қазақ баспасөзі - Қазақстан тарихының дерек көзі.
Алматы, 2000. 7. Мухамед Хайдар Дулати. Тарих-и Рашиди.А.,1999
7.1.8.Бернгейм Э. Введение в историческую науку. СПб., 1908
7.1.9.Ключевский В.О. Соч. В девяти томах. Т.
VII. Специальные курсы М., 1989. С.7.
7.1.10.Источниковедение истории СССР //Под ред. Ковальченко И.Д. М , 1981
С.12.
7.1.11.Источниковедение: Теория. История. Метод. Источники Россиской
истории. Учеб. Пасобие. М., 1998.
7.1.12.Медушевская О.М. Современное зарубежное источниковедение. М.,
1983.
7.1.13.Пушкарев Л Н. Типологическая классификация русских пись-менных
источников по отечественной истории. М., 1969. С. 474-478.
7.2 Қосымша әдебиеттер:
7.2.1. Ә. Қоңыратбаев. Қазақ эпосы және тюркология. Алматы. 1989.
7.2.2. Ә. Қоңыратбаев. Көне мәдениет жазбалары. Алматы. 1992.
7.2. 3. Ахмет Иасауи. Диуани хикмет. (Ақыл кітабы.) Алматы. 1993.
7.2.4. Народно - освободительное движение казахов в 1836-1838
г.г.Алматы. 1993.
7.2.5.Национально освободительное борьба казахского народа под
предводительством Кенесары Касымова. Алматы. 1996.
7.2.6. Материалы по истории политического строя Казахстана. Т.1-2.
Алматы. 1960
7.2.7. Прошлое Казахстана в источниках и материалах. Алматы. 1998.

7.2.8. С. Сейфуллин. Тар жол тайғақ кешу. Алматы. 1960, 1996.
7.2.9. С. Брайнин., Ш. Шафиро. Алашорда тарихы бойынша очерктер.
Алматы. 1936.
7.2.10. Н. Мартыненко. Алашорда документтер жинағы. Алматы. 1994.
7.2.11. Татищев В.Н. История Российская. Т.І.-М-Л., 1982.
7.2.12. Шлецер А.Л. Русские летописи на древнеславянском языке.
Ч.І. СПб ,1908.
7.2.13. Байтұрсынов А. Шығармалары. Алматы, 1989. 216-6.
7.2.14. Сүлейменов О. АзиЯ. Алматы, 1992.
7.2.15. Уәлиханов Ш. Тандамалы. Алматы, 1985.
7.2.16. Лихачев Д.С. Текстология. М-Л. 1962.
7.2.17. Рашид-ад-Дин. Сборник летописей. Т.І. Кн.І. С.47-48, 50, 68,
69, 75.
7.2.18. Кононов А.Н. Махмуд Кашгарский и его "Дивану лугат ат-
тюрк"//Сов.тюркология. 1972, N1, с.3-17.
7.2.19. Кононов А.Н Поэма Юсуфа Балагунского "Благодатное зна-
ние" В кн. Юсуф Баласагунский. Благодатное знание М.,1983, с495-
517.
7.2.20. Кляшторный С.Г Древнетюрские рунические памятники как
источник по истории Средней Азии М.,1964
7.2.21. Комеков Б Е. Государство кимаков ІХ-ХІ вв ІІо арабским источ-
никам. Алма-Ата,1972
7.2.22. Лихачев Д.С. Текстология. Л.Д983.
7.2.23. Малов С.Е. Памятники древнетюркской письменности. М-
Л.Д951.
7.2.24. Малов С.Е. Енисейская письменность тюрков. М-Л.1952.
7.2.25. Пищулина К.А. Юго-Восточный Казахстан в середине XIV — начало
XVI вв. Вопросы политической и социально-экономи-ческой истории. Алма-
Ата,1977.
7.2.26. Пронштейн А.П. Методика исторического источниковедения.
Росов- на -Дону. 1976.
7.2.27. Пушкарев Л.Н. Классификация русских письменных источников по
отечественной истории. М.,1975.
7.2.28. Қазак, фольклорының тарихилығы. Алматы: Ғылым, 1993. 328-6.
7.2.29. Марғүлан Ә. Ежелгі жыр, аңыздар. Алматы: Жазушы, 1985. 368
7.2.30. Бердібай Р. Эпос - ел қазынасы. Алматы: Рауан, 1995. 352-6.
7.2.31. Бердібай Р. Эпос мұраты. Алматы: Білім, 1997. 320-6
7.2.32. Дулати Мухаммед Хайдар. Тарих-и Рашиди. Алматы. Санат, 1999.
656-с
7.2.33. Ходжа Қожа-Ахмет. Ереуіл атқа ер салмай. Астана. Елорда. 2002.

Пәндер

Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.

Ақпарат

Қосымша

Email: info@stud.kz

Іздеу
Файл қосу
Презентациялар
Тегін
Кабинет
Баланс
Таңдаулы жұмыстар
Cатып алған жұмыстарыңыз
Менің файлдарым
Презентацияларым
Сатылым статистикасы