Файл қосу
Гидростатика негіздері
|ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ |
|БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТІРЛІГІ |
|Семей қаласының ШӘКӘРІМ атындағы |
|МЕМЛЕКЕТТІК УНИВЕРСИТЕТІ |
|3 деңгейлі СМЖ құжаты |ПОӘК |ПОӘК 042-18-5.1.65/01-2014 |
|ПOӘК |№ ___ басылым | |
|«Гидрогазодинамика» |______20___ж. | |
|пәнінің оқытушыға | | |
|арналған бағдарламасы | | |
ПӘННІҢ ОҚУ-ӘДІСТЕМЕЛІК КЕШЕНІ
5В072300 - «Техникалық физика»
мамандығына арналған
«ГИДРОГАЗОДИНАМИКА»
ОҚЫТУШЫҒА АРНАЛҒАН ПӘННІҢ
БАҒДАРЛАМАСЫ
Семей
2014
Алғы сөз
1 ӘЗІРЛЕГЕН
Құрастырушы:
Ғ. Абдилова ___________ Семей қаласының Шәкәрім атындағы мемлекеттік
университеті «Тамақ өндірісінің машиналары мен аппараттары» кафедрасының
доцент м.а, т.ғ.к.
« » 201__ ж.
2 ТАЛҚЫЛАНДЫ
2.1 «Тамақ өндірісінің машиналары мен аппараттары» кафедрасы
отырысында
« » 201__ ж., № хаттама
Кафедра меңгерушісі ____________ М. Акимов
2.2 Инженерлі-технологиялық факультетінің оқу-әдістемелік бюросының
отырысында
« » 201__ ж., № хаттама
Төрайым _________ С. Төлеубекова
3 БЕКІТІЛДІ
Университеттің Оқу-әдістемелік кеңесінің отырысында басып шығаруға
мақұлданған және ұсынылған
« » 201__ ж., № хаттама
ОӘК төрайымы _______________ Г. Искакова
4 № басылымның « » 201__ ж.
орнына енгізілген.
Мазмұны
|1 |Қолдану саласы | |
|2 |Нормативтік сілтемелер | |
|3 |Жалпы ережелер | |
|4 |Пән бағдарламасының (модульдің) мазмұны | |
|5 |Студенттердің өздік жұмысына арналған тақырыптардың тізімі | |
|6 |Оқу-әдістемелік әдебиеттермен қамтамасыз етудің картасы | |
|7 |Әдебиеттер | |
1 ҚОЛДАНУ САЛАСЫ
5В072300 - «Техникалық физика» мамандығының білім алушыларға арналған
оқу-әдістемелік кешенінің құрамына енгізілген «Гидрогазодинамика» пәнінің
оқытушыға арналған бағдарламасы.
2 НОРМАТИВТІК СІЛТЕМЕТЕР
«Гидрогазодинамика» пәнінің оқытушыға арналған оқу жұмыс бағдарламасы
аталған пән бойынша келесі құжаттардың талаптары және ұсыныстарына сәйкес
берілген пән бойынша оқу үрдісін ұйымдастырудың тәртібін белгілейді:
- Мемлекеттік жалпыға міндетті білім стандарты, ҚР МЖМБС №1080
23.08.2012;
- СТУ 042-ГУ-4-2014 «Пәндердің оқу-әдістемелік кешенін әзірлеуге және
рәсімдеуге қойылатын жалпы талаптар» университет стандарты;
- ДП 042-1.01-2014 «Пәндердің оқу-әдістемелік кешенінің құрылымы және
мазмұны» құжаттандырылған процедурасы.
3 ЖАЛПЫ ЕРЕЖЕЛЕР
3.1 Пәннің қысқаша мазмұны:
«Гидрогазодинамика» – техникалық ғылым. «Гидрогазодинамика» пәні
тамшылы және газ тәрізді сұйықтар, және олардың әртүрлі практикалық
есептерді шешу кезінде пайдаланылатын заңдылықтарын қарастыратын пән.
Сұйық (газ) негізгі жұмысшы дене болып табылатын гидраликалық
машиналар, механизмдер және басқа да құралдар әртүрлі өндіріс салаларында
кеңінен қолданылуы мамандардың гидравлика туралы терең білімді болуын талап
етеді. Жаңа маман технологиялық талаптарына сәйкес өндіріс процестерін
басқарып қана қоймай, сонымен қатар осы саладағы соңғы ғылым жетістіктеріне
жауап беретін тиімді жоғарғы техникалық дәрежеде жүргізілуін қамтамасыз ету
керек.
Негізгі түсініктер мен анықтамалар. Гидростатика. Кинематика
негіздері. Сұйық қозғалысының негізгі теңдеулері. Сұйық қозғалысының
режимдері. Гидродинамикалық ұқсастық негіздері. Гидравликалық кедергілер.
Сұйықтардың тесіктер мен саптамалар арқылы ағып өтуі. Құбыр арқылы сұйықтың
қозғалуы, негізгі есептеулері. Құбырөткізгіштерінің жай және күрделі
есептері. Сұйықтың қалыптаспаған қозғалысы. Гидравликалық соққы. Н.Е.
Жуковский формуласы. Гидравликалық машиналар. Әрекет принципі. Жіктелуі.
Ортадан тепкіш сораптар. Құрылысы, әрекет принципі және жіктелуі. Ортадан
тепкіш сораптар теориясының негіздері.
3.2 Пәнді оқыту мақсаты:
Гидрогазодинамика пәні бойынша теориялық білім алу және қолданбалы
есеп түрлерін есептеу тәсілдерін және гидравликаның негізгі заңдарын
практикада қолдануды игеру.
3.3 Пәнді оқытудың негізгі міндеттері:
Студенттерге «Гидрогазодинамика» пәнінің негіздерін үйрету:
• тамшылы және газтәрізді сұйықтардың тепе-теңдікте және
қозғалыста болуының негізгі заңдылықтары туралы білім алу;
• гидравликалық есептеу әдістерін үйрету.
Сонымен қатар, берілген курстың маңызы тек студенттерге белгілі
мәліметтер беру ғана емес (анықтамалар, заңдылықтар, есептерді шешу
әдістерін), сондай-ақ олардың пайдаланылуын үйрету.
«Гидрогазодинамика» практикалық курс. Сондықтан бақылаудың негізгі
түрін құрайтын барлық практикалық және жеке есептерді орындау міндетті шарт
болып табылады.
3.4 Оқытудан күтілетін нәтижелер:
Пәнді оқу нәтижесінде студент білу керек:
• гидростатика және гидродинамика негіздерін білу керек;
• білімдерін теория және іс жүзінде пайдалану әдістерін білу
керек;
• «Гидрогазодинамиканың» негізгі теңдеулерін шығару және
дәлелдеуді, оларды нақты есептерді шығаруда қолданылуды білу
керек;
• алған білімдерін процестер мен құбылыстардың математикалық
моделдерін құру үшін пайдалана білу керек;
• гидравликалық зерттеулерде қолданылатын негізгі әдістердің
мәнін түсіне білу керек;
• «Гидрогазодинамиканың» қазіргі проблеммалары туралы білу
керек;
• «Гидрогазодинамика» пәнінде алған білімдерін басқа да
пәндерді оқуда пайдалана білу керек;
• курстың типтік есептерін шешу туралы білімдерін жетілдіру
керек.
5. Курстың пререквизиттері:
3.5.1 математика;
2. физика;
3.5.3 теориялық механика.
3.6 Курстың постреквизиттері:
3.6.1 Сумен қамтамасыз ету, канализация және жылу жүйелерінің
негіздері;
3.6.2 Гидропневматикалық машиналар мен жетектер;
3.6.3 Өндірістік желдету.
3.7 Жұмыс оқу жоспарынан көшірме
Кесте 1
|Курс |Семестр |
|1 |2 |
|Дәріс сабақтар |
|Модуль 1 Гидростатика |
|1. Сұйықтармен газдардың негізгі физикалық қасиеттері. Негізгі |1 |
|физикалық қасиеттер: тығыздық, сығылғыштық, сұйықтар үйкелісі үшін| |
|Ньютон заңы, тұтқырлық. Беттік керілу. Сұйықтарда газдардың еруі,| |
|сұйықтан газ күйіне өтудің шарттары. Қаныққан бу қысымы, | |
|кавитация. Идеал сұйықтар моделі. Сұйықтарға әсер ететін күштер. | |
|Гидростатикалық қысым және оның қасиеттері. | |
|2. Гидростатика негіздері. Тепе-теңдіктегі сұйықтардың |1 |
|дифференциал теңдеуі (Эйлер теңдеуі). Осы теңдеулерді | |
|интегралдаудың мысалдары. Гидростатиканың, қысымға тең беттің | |
|негізгі теңдеуі. Сұйықтың тәуелісіз беті. Сұйықтың салыстырмалы | |
|тепе-теңдігі. Жазық және қисық сызықты беттердегі сұйықтардың | |
|қысым күші. Қысым эпюрі. | |
|Модуль 2 Гидродинамика | |
|3. Сұйық қозғалысының түрлері. Ағынның траекториясы, желісі және |1 |
|ағын түтігі, элементарлық ағынша. Ағыстың негізгі гидравликалық | |
|элементтері: көлденең қима (живое сечение), орташа жылдамдық, | |
|гидравликалық радиус, сұйықтану периметрі, шығын. Сұйықтар мен | |
|газдардың үзіліссіздік теңдеуі. Идеал сұйықтар қозғалысының | |
|дифференциал теңдеуі (Эйлер теңдеуі) және оларды интегралдау. | |
|4. Бернулли теңдеуі. Идеал сұйықтың қалыптасқан қозғалысы үшін |1 |
|Бернулли теңдеуі. Бернулли теңдеуін геометриялық және | |
|энергетикалық талдау. Тұтқыр сұйықтар ағыны үшін Бернулли теңдеуі.| |
|Кариолис коэффициенті. Гидравликалық шығын туралы жалпы түсінік. | |
|Бернулли теңдеуі бойынша диаграмма тұрғызу. | |
|5. Мөлшерөлшегіштер. Вентури мөлшерөлшегіші. Газдар қозғалысы |1 |
|туралы қысқаша түсінік: гидравлика заңдарының газдар қозғалысына | |
|қолданылу шарттары. Жылдамдық пен мөлшерді өлшеу құралдары мен | |
|әдістері, олардың жіктелуі. | |
|Модуль 3 Гидродинамикалық ұқсастық негіздері | |
|6. Сұйықтар қозғалысының тәртіптері (ламинарлы және турбулентті). |1 |
|Гидродинамикалық ұқсастықтар критерийлері мен сандары. | |
|Геометриялық, кинематикалық және динамикалық ұқсастықтар. | |
|Гидродинамикалық құбылыстарды моделдеу. Өлшем бірліктерді талдау | |
|тәсілдері. (-теоремасы. Өлшем бірліктер теориясын талдау | |
|тәсілдерін гидравликалық заңдылықтарды зерттегенде қолдану | |
|(ұзындық бойынша энергия шығынының нәтижесі). | |
|7. Сұйықтың бірқалыпты қозғалуы. Сұйықтың бірқалыпты қозғалуының |1 |
|негізгі теңдеуі. Құбырдағы сұйықтың бірқалыпты немесе ламинарлы | |
|қозғалысы. Дөңгелек құбырлы қима бойынша жылдамдықтың таралуы. | |
|Ұзын дөңгелек құбыр бойынша ағынның үйкеліс шығыны (Пуазейль | |
|формуласы.) | |
|8. Сұйықтың бірқалыпты турбулентті режимі. Сұйықтың бірқалыпты |1 |
|турбулентті режимі. Турбулентті қозғалыстың ерекшеліктері. Қима | |
|бойынша орташаланған жылдамдықты тарату. Құбырдағы ағын шығыны. | |
|Дарси формуласы. | |
|9. Гидравликалық кедергілер. Гидравликалық кедергілер, олардың |1 |
|пайда болуы және жіктелуі. Энергия (ағын) шығының есептеуге | |
|арналған формулалар құрылымы. Қабырғалардың бұдырлығы туралы | |
|түсінік. Гидравликалық тегіс және бұдырлы құбырлар. Дарсидің | |
|гидравликалық коэффициентін анықтау формуласы және қолдану аймағы.| |
|10. Жергілікті кедергі. Жалпы түсінік. Жергілікті кедергілердің |1 |
|негізгі түрлері. Жергілікті шығын коэффициенті. Жергілікті кедергі| |
|коэффициентінің Рейнольдс санына және геометриялық параметрлерге | |
|тәуелділігі. Жергілікті кедергінің өзара әсері. Эквивалентті | |
|ұзындық. Жергілікті гидравликалық кедергілер кавитациясы. | |
|Модуль 4 Құбырөткізгіштер | |
|11. Қарапайым құбырөткізгіштердің гидравликалық есептері. Құбыр |1 |
|өткізгіштер туралы жалпы түсінік. Құбырөткізгіштердің | |
|сипаттамалары. Негізгі есептеу мәндері. Құбырөткізгіштердің | |
|гидравликалық есептері. Қарапайым құбырөткізгішті есептеудің | |
|негізгі теңдеуі. | |
|12. Күрделі құбырөткізгіштердің гидравликалық есептері. Күрделі |1 |
|құбырөткізгіштер: тізбектеп және параллел қосылған | |
|құбырөткізгіштер. Күрделі құбырөткізгіштерді есептеу мысалдары | |
|(есептеудің аналитикалық және графоаналитикалық тәсілдері). | |
|Сифонды құбырөткізгіштер. Сорғылы берілісті құбырөткізгіштер. | |
|Модуль 5 Сұйықтардың қозғалысы | |
|13. Қалыптаспаған қозғалыс. Жуковский формуласы. Қалыптаспаған |1 |
|қозғалыс. Дөңгелек құбырдағы сұйық ағыны үшін қалыптаспаған | |
|қозғалыс теңдеуі. Гидравликалық соққы құбылысы. Тура соққы үшін | |
|Жуковский Н.Е. формуласы. Тура емес соққы туралы түсінік. | |
|Гидравликалық соққыны жекелеу тәсілдері. Іс жүзінде техникада | |
|гидравликалық соққыны пайдалану. | |
|14. Сұйықтардың тесіктер арқылы ағып шығуы. Сұйықтардың тесіктер |1 |
|және саптамалар арқылы ағып шығуы. Тұрақты ағын кезінде сұйықтың | |
|жұқа қабырғамен кішкентай тесіктер арқылы ағып шығуы. Сығу, | |
|жылдамдық және шығын коэффициентері. | |
|15. Сұйықтардың саптамалар арқылы ағып шығуы. Саптамалардың |1 |
|түрлері. Цилиндрлі насадкалар арқылы сұйықтардың ағып шығуы. | |
|Әртүрлі типтегі саптамалар. Ауыспалы ағын кезінде ағып шығу. | |
|Практикалық және лабораториялық сабақтар | |
|Модуль 1 Сұйықтардың негізі физикалық қасиеттері |
|1. Негізі физикалық қасиеттер. Гидростатикалық қысым. |2 |
|2. Тепе-теңдіктің дифференциалды теңдігі. Қысым күші. |2 |
|3. Бернулли теңдеуі. |2 |
|Модуль 2 Сұйықтар қозғалысының тәртіптері |
|4. Гидродинамикалық ұқсастықтар. Сұйықтардың қозғалыс тәртіптері. |2 |
|5. Гидравликалық кедергі. |2 |
|Модуль 3 Құбырөткізгіштер туралы түсінік. Тамшылы сұйықтар | |
|6. Құбырөткізгіштердің гидравликалық есептері. |2 |
|7. Құбырдағы сұйықтың қалыптаспаған ағысы. |2 |
|8. Тамшылы сұйықтардың ағуы. |1 |
5 БІЛІМ АЛУШЫЛАРДЫҢ ӨЗДІК ЖҰМЫСТАРЫНА АРНАЛҒАН ТАҚЫРЫПТАРЫНЫҢ ТІЗІМІ
5.1 Негізгі физикалық қасиеттерді өлшейтін аспаптар.
5.2 Гидростатиканың негізгі теңдеуін қолдану мысалдары.
5.3 Қысымды өлшейтін аспаптар, олардың классификациясы және пайдалану
ережелері.
5.4 Сифонды құбырөткізгіштер
5.5 Іс жүзінде техникада гидравликалық соққыны пайдалану.
5.6 . Көлемді сораптар. Жалпы түрлері, жұмыс істеу принциптері, жалпы
құрамы және жіктелуі.
5.7 Поршенді сораптардың құрлысы, құрылымдық сұлбасы және қолдану
аймағы. Беріліс графигі және оларды теңестіру тәсілдері.
5.8 Индикаторлық диаграмма. Поршенді сораптардың ПӘК-і. Сору биіктігін
анықтау.
5.9 Поршенді сорап берілістерін реттеу.
5.10 Сорапты қондырғылар.
6 ОҚУ-ӘДІСТЕМЕЛІК ӘДЕБИЕТПЕН ҚАМТАМАСЫЗ ЕТУДІҢ КАРТАСЫ
Кесте 3
|Оқулықтардың, оқу-әдістемелік құралдардың атауы |Даналард|Студен|Қамтамасызе|
| |ың саны |ттерді|тулі |
| | |ң саны|пайызы |
|1 |2 |3 |4 |
|Гидравлика /Ш. Қалмұратова., Г. Құдайбергенова/ |40 |3 |100 |
|- Астана: Фолиант, 2009. – 208 бет. | | | |
|Гидравлика, гидравлические машины и гидроприводы|50 |3 |100 |
|/Т.М. Башта, С.С. Руднев, Б.Б. Некрасов и др./ –| | | |
|М.: Машиностроение, 1982. – 423 с.4.1.2. | | | |
|Шлипченко З.С. Насосы, компрессоры и |50 |3 |100 |
|вентиляторы. – Киев: Техника, 1976. – 368 с. | | | |
|Чугаев Р.Р. Гидравлика. – Л.: Энергоиздат, 1982.|50 |3 |100 |
|– 672 с. | | | |
|Вильнер Я.М., Ковалев Я.Г., Некрасов Б.Б. |60 |3 |100 |
|Справочное пособие по гидравлике, гидромашинам и| | | |
|гидроприводам. – Минск: Высшая школа, 1975. – | | | |
|415 с. | | | |
|Некрасов Б.Б. Задачник по гидравлике, |35 |3 |100 |
|гидромашинам и гидроприводу. - М.,1985 | | | |
|Яблонский В.С., Исаев И.А. Сборник задач и |60 |3 |100 |
|упражнений по технической гидромеханике. – М.: | | | |
|Государственное издательство | | | |
|физико-математической литературы, 1963. – 200 с.| | | |
7 ӘДЕБИЕТТЕР
7.1 Негізгі әдебиеттер
7.1.1 Гидравлика /Ш. Қалмұратова., Г. Құдайбергенова/ - Астана:
Фолиант, 2009. – 208 бет.
7.1.2 Лапшев, Н.Н. Гидравлика: учебник / Н.Н. Лапшев.- 3-е изд.,
стереотип.- М.: Академия, 2010.- 269 с.- (Высш. проф. образование.
Строительство).
7.1.3Гидравлика, пневматика и термодинамика: курс лекций / под общ.ред.
В.М.Филина.- М.: ФОРУМ: ИНФРА-М, 2008.- 317 с.- (Проф. образование).
7.2 Қосымша әдебиеттер
7.2.1 Қадырбаев, Ә. Гидравлика және гидрометрия негіздері: оқу құралы /
Ә. Қадырбаев, Ә. Қадырбаева.- Астана: Фолиант, 2008.- 163 б.- (Кәсіптік
білім).
7.2.2 Кудинов, В.А. Гидравлика: учеб. пособие / В.А Кудинов; Э.М.
Карташов.- 2-е изд., перераб. и доп.- М.: Высш. шк., 2007.- 198с.
7.2.3 Гидравлика и гидропневмопривод. Задачник: учеб. пособ. /
Ю.А.Беленков, А.В.Лепешкин, А.А.Михайлин и др.- М.: Экзамен, 2009.- 286 с.-
([Учеб. для вузов]).
7.2.4 Нұрекен, Е. Сұйық және газ механикасы. Сорғылар: әр түрлі
мамандық студ. арн. оқулық / Е Нұрекен.- Алматы: Алматы энергетика және
байланыс институты, 2005.- 191б.
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz