Файл қосу

Микроорганизм биотехнологиясы



|ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ                                                 |
|БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ                                              |
|СЕМЕЙ ҚАЛАСЫНЫҢ ШӘКӘРІМ атындағы                                          |
|МЕМЛЕКЕТТІК УНИВЕРСИТЕТІ                                                  |
|3 деңгейдегі СМЖ құжаты |ПОӘК                    |                        |
|                        |                        |ПОӘК                    |
|                        |                        |042-18-9.1.62/01-2014   |
|ПОӘК                    |11.09.2014ж.            |                        |
|«Биотехнология          |№ 2 басылым             |                        |
|негіздері» пәнінен      |                        |                        |
|оқытушыға арналған      |                        |                        |
|бағдарламасы            |                        |                        |













                      «БИОТЕХНОЛОГИЯ НЕГІЗДЕРІ» пәнінен


                        ПӘННІҢ ОҚУ-ӘДІСТЕМЕЛІК КЕШЕНІ



                          5В070100 «Биотехнология»

                               мамандығы  үшін

                             ОҚЫТУШЫҒА АРНАЛҒАН
                            ПӘННІҢ  БАҒДАРЛАМАСЫ














                                    Семей
                                    2014


                                  Алғы сөз


    1 ӘЗІРЛЕГЕН
    Құрастырушы __________ 29.08.2014 ж., С. Аманжолов,  «Стандарттау  және
биотехнология» кафедрасының доцент м.а., т.ғ.к.


    2 ТАЛҚЫЛАҒАН
    2.1  Семей  қаласының  Шәкәрім  атындағы  мемлекеттік   университетінің
«Стандарттау және биотехнология» кафедрасының отырысында


    «29» тамыз 2014 ж., № 1 хаттама


    Кафедра меңгерушісі ___________ Ж. Кәкімова


    2.2  Инженерлік-технологиялық  факультеттің  оқу-әдістемелік  бюросының
мәжілісінде


    «05» қыркүйек 2014ж., № 1 хаттама


    Төрайымы_____________ С. Төлеубекова


    3 БЕКІТІЛГЕН
    Университеттің   Оқу-әдістемелік   кеңесінің    мәжілісінде    шығаруға
мақұлданған және ұсынылған


    «11» қыркүйек 2014 ж., № 1 хаттама


    Оқу-әдістемелік кеңесінің төрайымы  ___________ Г. Искакова


    4  «11» _09_2014 ж. № 2 БАСЫЛЫМ



























                                   Мазмұны




    |1   |Қолданылу саласы                                                  |4   |
|2   |Нормативтік сілтемелер                                            |4   |
|3   |Жалпы ережелер                                                    |4   |
|4   |Оқу пәннің (модульдің) мазмұны                                    |5   |
|5   |Білім алушылардың өзіндік жұмысы тақырыптарының тізімі            |6   |
|6   |Оқу-әдістемелік әдебиетпен қамтамасыз ету картасы                 |7   |
|7   |Әдебиеттер                                                        |7   |





























    1 Қолданылу саласы





    «Биотехнология  негіздері»  пәні  бойынша   оқу-әдістемелік   кешенінің
құрамына   кіретін   оқытушыға   арналған   пәннің   бағдарламасы   5В070100
«Биотехнология» мамандығының білім алушыларына  арналған.  Білім  алушыларды
курс мазмұнымен, өзектілігі және қажеттілігімен, курс саясатымен,  машықтану
және  білгірлігімен  таныстырады.   Оқу-әдістемелік   кешені   пәнді   оқыту
барысында негізгі жетекші болып саналады.



    2 Нормативтік сілтемелер


    «Биотехнология негіздері»  пәнінен бағдарламасы  осы  пән  бойынша  оқу
процесін  ұйымдастыру   тәртібін   төмендегі   құжаттардың   талаптары   мен
ұсыныстарына сәйкес орнатады:
    -  Қазақстан  Республикасының  мемлекеттік   жалпыға   міндетті   білім
стандартына сай;
    - 5В070100 «Биотехнология» мамандығының типтік оқу жоспарына сәйкес;
         -  УСТ  042-МУ-4-2014   «Пәндердің   оқу-әдістемелік   кешендерінің
жасалуына  және   ресімделуіне   қойылатын   жалпы   талаптар»   университет
стандартына сай;
        - ҚП 042-1.01-2014 «Пәндердің оқу-әдістемелік кешендерінің  құрылымы
мен мазмұны» құжаттамалық процедурасына сай.

    3 Жалпы ережелер
   3.1  Пәннің   қысқаша   мазмұны.   «Биотехнология   негіздері»   пәнінде
биотехнология   ғылым   ретінде   жалпы   мінездемесіне   сұрақтары,    оның
жетістіктері  және  дамуын,  ферментті  процесс  технологиясын  қарастырады.
Ғылымда көптеген  бағыттарының  іргелі  дамуы  мен  жетістіктері  арасындағы
қатынастарға ерекше көңіл аударады.


   3.2 Берілетін курстың мақсаты білім  алушыларды  негізгі  бағыттары  мен
биотехнологияның болашақта дамуын,  оның  көмегімен  тапсырмалардың  шешімін
табу, осы салада қолданылатын  объектілер  мен  әдістердің  мінездемелерінің
құрылуы.


   3.3 Пәнді оқытудағы  басты  міндеттері  –  биотехнологияда  қолданылатын
терминдер  мен  түсініктемелермен  өндірісте  қолданылатын  биотехнологиялық
өнімдер  мен   әртүрлі   объект   түрлері,   ауыл   шаруашылық   өндірісінде
қолданылатын биотехнологиялық процестермен танысу.


   3.4  Пәнді оқу нәтижесінде:
    Білу керек: биотехнологиялық өндірістің биологиялық  объект  принципін,
әртүрлі биологиялық объект ерекшеліктері, типі және ферменттеу  кезеңі  және
ферменттің  орналасуы,  фермент  кезеңдері  мен  типі,  культураның  негізгі
құрылымын;
    Игеруі   керек:   биотехнологияның   жетістіктерін,    биотехнологиялық
өндірістің негізгі әдістері  мен  этаптары  және  оларды  жүргізу  тәртібін,
биотехнологияның негізгі құрал-жабдықтары;
    Меңгеру керек:  пәннің дәрістік материалдарын;
    Істей  алу   керек:   әртүрлі   өндірістерде   және   ауыл   шаруашылық
өндірістерінде қолданылатын биотехнологиялық процестерін;
    Ойлау керек:  тексеріс барысында  микробиологиялық  әдісті  және  жұмыс
істеу  барысында  биотехнологялық  өндірісте   қолдануын,   биотехнологияның
негізгі объектілерін, морфологиясын, өсуін, көбеюін және қоректенуін;
    Болу  керек:  штампты  продуцентті  активі  заттарда  классикалық  және
заманауи генетикалық әдістерді қолдану  және  микроорганизмдердің  табиғатта
және халық шаруашылығында қызмет ерекшеліктерін;
    Алу керек:  пәннің негізгі теориялық ережесін;  отандық  және  шетелдік
тәжірибеде технологияның және өнім сапасын қамтамасыз етудің әдістерін.


   3.5 Курстың пререквизиттері:
   3.5.1 Микробиология
   3.5.2 Биотехнология объектісі


   3.6 Курстың постреквизиттері:
   3.6.1 Микроорганизм биотехнологиясы
   3.6.2 Биотехнологиялық өндірістердің негіздері
   3.6.3 Сүт өнімдері өндірісінің биотехнологиясы
   3.6.4 Ферменттік препараттарда заманауи технологияда қолдану
   3.6.5 Экологиялық биотехнология


   3.7 Жұмыс оқу жоспарынан үзінді көшірмесі:
                                                                     Кесте 1
|Курс                                                           |Семестр    |
|1                                                              |2          |
|Дәріс сабақтары                                                            |
|Модуль 1.  Биологиялық объектілерді дайындау                               |
|Биотехнология пәні, әдістері және перспективалы дамуы.         |1          |
|Биотехнологиялық объектіні таңдау.                             |1          |
|Селекция.                                                      |1          |
|Инженериялық генетика.                                         |2          |
|Жасушалы инженерия.                                            |1          |
|Биологиялық объектілердің популяциялық тұрақтылығы.            |1          |
|Модуль 2.  Биологиялық объектілерді культивирлеу                           |
|Культивирлеу биообъектілерге арналған субстратілер.            |1          |
|Биореактордың қолдану принципі және құрылымы.                  |1          |
|Араластыру жүйесі және аэрациясы.                              |1          |
|Жылу алмасу жүйесі, биореакторды стирильдеу және көбікбасу.    |1          |
|Зертханалық, пилотты және өндірістік биореакторы: масштабтау   |1          |
|мәселелері.                                                    |           |
|Биотехнологиялық процесс, үздікті және үздіксіз аппарат жұмысы |1          |
|Биотехнологиялық процесс және аппараттың мамандандырылған типі.|1          |
|Модуль 3. Бөліну, тазалау және өнімдердің модификациясы                    |
|Биомассаның культуралы сұйықтықтан бөлінуі.                    |1          |
|Жасушаның бұзылу әдістері.                                     |1          |
|Өнімдерді бөлу және тазалау.                                   |2          |
|Өнімді концентрирлеу.                                          |1          |
|Өнімді сусыздандыру.                                           |1          |
|Өнімнің модификациялық жолы. Өнімнің тұрақтандырылуы.          |1          |
|Модуль 4. Халық шаруашылығындағы биотехнология, медицина және ғылым        |
|Биотехнология және ауыл шаруашылығы.                           |2          |
|Энергия өндірісінде биотехнологиялық процесстерді қолдану.     |1          |
|Биотехнология және медицина.                                   |2          |
|Биотехнология және тағам өндірісі.                             |2          |
|Биогеотехнология.                                              |2          |
|Жалпы:                                                         |30         |
|Тәжірибелік сабақтар                                                       |
|Модуль 1.  Биологиялық объектілерді дайындау                               |
|1. Биотехнологиялық объектіні таңдау.                          |2          |
|Модуль 2.  Биологиялық объектілерді культивирлеу                           |
|2. Культивирлеу биообъектілерге арналған субстратілер.         |2          |
|3. Биообъектілерді кельтивирлеуге арналған биотехнологиялық    |2          |
|процесс және аппарат.                                          |           |
|Модуль 3. Бөліну, тазалау және өнімдердің модификациясы                    |
|4. Биомассаның культуралы сұйықтықтан бөлінуі.                 |1          |
|5. Өнімді концентрирлеу  және сусыздандыру әдістері.           |2          |
|Модуль 4. Халық шаруашылығындағы биотехнология, медицина және ғылым        |
|6. Ауыл шаруашылығындағы биотехнология.                        |2          |
|7. Медицинадағы биотехнология.                                 |2          |
|8. Тағам өндірісіндегі биотехнология.                          |2          |
|Жалпы:                                                         |15         |

5   Білім алушылардың өздіндік  жұмысы тақырыптарының тізімі
5.1  Биотехнологияның негізгі бағыты.
5.2 Өсімдік шаруашылығында және медицинада торлы инженерліктің қолданылуы.
5.3  Инженерлі  энзимология:  инженерлі  ақуыз,   алынуы   және   ферменттік
микроорганизмдерге қолданылуы.
5.4 Биошикізаттан жоғары сапалы отын алу өндірісінде биотехнологияның ролі.
5.5   Тамақ   өнеркәсібінде    биотехнологияның    қолданылуы:    азық-түлік
тауарларының ресурстық өндірісі.
5.6  Әр түрлі ашу  барысында  ферменттік  микроорганизмдің  қолданылуы.  Луи
Пастер жұмысы.
5.7  Сүт  қышқылды  өнімдерді  алу:  сүттік  фементация  әдістері,  ірімшік,
пахта, йогурт, қаймақ және т.б.
5.8 Ашыту өндірісі: алкогольді шырынды алу технологиясы: сыра, шарап,  спирт
және т.б.
5.9  Бір клеткалы организмдерден  ақуыздарды  алуды  үздіксіз  культураларды
қолдану.
5.10  Органикалық қышқыл өндірісі, аминоқышқыл антибиотиктерді және  қазіргі
заманғы биотехнологиялық, химиялық стирильдеуді қолдану.
5.11 Микробиологиялық қалдықтарды өндіру жүйесін  биологиялық  бақылау,  сүт
және бумалы целюлоза өнімдердің қалдықтарын қолдану.

    6 Оқу-әдістемелік әдебиетпен қамтамасыз ету картасы
                                                                     Кесте 3
|Оқулықтар мен оқу-әдістемелік         |Даналардың |Білім       |Қамтамасыз|
|құралдардың атаулары                  |саны       |алушылар    |ету пайызы|
|                                      |           |саны        |          |
|1                                     |2          |3           |4         |
|Беккер М.Е., Лиепиныш Г.К., Райпулис  |2          |25          |8         |
|Е.П. Биотехнология.                   |           |            |          |
|Елинов Н.П. Основы биотехнологии.     |1          |25          |4         |
|Егорова, Т.А. Основы биотехнологии:   |3          |25          |12        |
|учебное пособие для высш. пед. учеб.  |           |            |          |
|заведений                             |           |            |          |

    7 Әдебиеттер
    7.1 Негізгі әдебиеттер:
    7.1.1  Беккер М.Е., Лиепиныш Г.К.,  Райпулис  Е.П.  Биотехнология.  М.:
«Агопромиздат», 1990. 436с.
    7.1.2    Беккер   М.Е.   Введение   в   биотехнологию.   М.:   «Пищевая
промышленность». 1976г. 272с.
    7.1.3  Елинов Н.П. Издательская фирма "Наука" СПБ 1995 г.с, 600 стр.
    7.1.4  Егорова, Т.А. Основы биотехнологии: учебное  пособие  для  высш.
пед. учеб. заведений/ Т.А. Егорова,  С.М.  Клунова,  Е.А.  Живухина.  –  2-е
изд., стер. –М.: Академия, 2005. – 208 с.
    7.1.5  Сельскохозяйственная биотехнология. Под редакцией В.С. Шевелухи,
 -М.: Высшая школа, 1998. -416с.


    7.2    Косымша әдебиеттер:
    7.2.1  Егорова Т.А., Клунова С.М., Живухина Е.А. Основы  биотехнологии.
М.: «АСАДЕМА», 2003г. 568с.
    7.2.2  Промышленная микробиология. Под ред.  проф.  Егорова  Н.С.,  М.:
«Высшая школа», 1987г.
    7.2.3  Сассон А. Биотехнология: свершения и надежды. Пер. а англ.,  М.:
«Мир», 1987г.









Пәндер