Файл қосу

Рационалды тамақтану негіздері



|ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ                      |
|СЕМЕЙ ҚАЛАСЫ ШӘКӘРІМ АТЫНДАҒЫ МЕМЛЕКЕТТІК УНИВЕРСИТЕТІ                   |
|3 деңгейдегі СМЖ құжаты    |ОӘК            |                             |
|                           |               |                             |
|                           |               |                             |
|                           |               |ОӘК 042–18-9.1.28/02 -2013   |
|ОӘК                        |               |                             |
|«Ашыту өндірісінің         |19.09.2013 ж.  |                             |
|биотехнологиясы 2» пәнінен |№ 1 басылым    |                             |
|студенттерге арналған      |               |                             |
|бағдарламасы               |               |                             |












                          5В070100 «Биотехнология»

                     мамандығының студенттеріне арналған

               «Ашыту өндірісінің биотехнологиясы 2»  пәнінен


                           ОҚУ-ӘДІСТЕМЕЛІК КЕШЕНІ


                            СТУДЕНТТЕРГЕ АРНАЛҒАН
                            ПӘННІҢ  БАҒДАРЛАМАСЫ
































                                    Семей


                                     2013







    Алғы сөз

    1 ӘЗІРЛЕГЕН

    Құрастырушы __________ 20.08. 2013 ж., С. Аманжолов,  «Стандарттау және
биотехнология» кафедрасының доцент м.а., т.ғ.к.




    2 ТАЛҚЫЛАҒАН

    2.1  Семей  қаласы   Шәкәрім   атындағы   мемлекеттік   университетінің
«Стандарттау және биотехнология» кафедрасының отырысында

    «29» тамыз 2013 ж., № 1 хаттама




    Кафедра меңгерушісі ___________ Ж.Кәкімова




    2.2  Инженерлі-технологиялық  факультеттің  оқу-әдістемелік   бюросының
мәжілісінде

    «12» қыркүйек 2013 ж., № 1 хаттама




    Төрайымы_____________ С.Төлеубекова




    3 БЕКІТІЛГЕН

    Университеттің   Оқу-әдістемелік   кеңесінің    мәжілісінде    шығаруға
мақұлданған және ұсынылған

    «19» қыркүйек 2013 ж., № 1 хаттама




    Оқу-әдістемелік кеңесінің төрайымы  ___________ Г.Искакова




    4 АЛҒАШҚЫ РЕТ  ЕНГІЗІЛГЕН








                                   Мазмұны



    |1   |Жалпы ережелер                                                    |4   |
|2   |Пәннің мазмұны және сабақтардың түрлері бойынша сағаттарды        |5   |
|    |үлестіру                                                          |    |
|3   |Пәнді зерделеу бойынша әдістемелік нұсқаулар                      |7   |
|4   |Курстың форматы                                                   |7   |
|5   |Курстың саясаты                                                   |7   |
|6   |Бағаларды қою саясаты                                             |8   |
|7   |Әдебиеттер                                                        |9   |
|    |                                                                  |    |
|    |                                                                  |    |




    1 ЖАЛПЫ ЕРЕЖЕЛЕР
1.1  Оқытушылар мен пән туралы жалпы мәліметтер
Аманжолов Самат Аманжолұлы, доцент м.а., т.ғ.к.
«Стандарттау және биотехнология» кафедрасы
Қатынасу ақпараты тел.35-46-02, оқу ғимараты № 9, № 304 кабинеті
Сабақ өткізілетін орындары -  № 302, 303 аудиториялар
Пән бойынша кредитердің саны 3
1.2 Жұмыс оқу жоспарынан үзінді көшірме (1 кестеде) көрсетілген

1 кесте  - Оқу жоспарынан үзінді көшірме

|Курс |Семе|Кредиттер|ДС    |СТС   |СӨЖ     |Барлығы |Қорыт.бақыл. түрі    |
|     |сстр|         |(сағ) |(сағ) |(сағ)   |(сағ)   |                     |
|2    |3   |3        |15    |30    |22,5    |135     |Емтихан              |

1.3 Пәннің қысқаша мазмұны
«Тағам  гигиенасы  негіздері»  пәнінде  азық-түлік  және  тағам  өнімдерінің
сапасын  мен  қауіпсіздігін  қамтамасыз  ету  мәселелері,   тағамның   ретке
келтірілген    рационын    ұйымдастыру,    емдік-сауықтандырғыш    тағамдар,
ақуыздардың,   микронутриенттердің   және   басқа   алмастырылмайтын   тағам
факторларынан туындайтын алиментарлы аурулар үшін тағамдар қарастырылады.
1.4 Осы курстың  мақсаты:  студенттерге  тамақтану  туралы  ғылым  аймағында
білім кешенін, білгірлік пен машықтарды беру болып саналады.
1.5   Пәнді  оқытудағы  басты  міндеттер:  мамандығы  бойынша  оқыған  пәнді
тәжірибеде пайдалана білу.
1.6 Пәнді оқу нәтижесінде студент:
•   Білуі  керек:  тағам  туралы   ғылымның   негізгі   теорияларын,   тағам
теориясының  түрлі  бағыттарындағы  сипаттамаларды,  азық-түлік  және  тағам
өнімдерінің  ластану  мәселелерін,  тағамның  гигиеналық  негіздерін,  тағам
рационының адам ағзасына әсерін;
•  Игеру  керек:  азық-түлік  және  тағам   өнімдерін   әр   түрлі   сапалық
көрсеткіштері бойынша зерттеу машықтарын;
•  Іскерлік таныту керек: пәннің дәрістік материалдарын;
•  Түсінігі болуы керек: тағам жөніндегі ғылымның қазіргі замандағы  жағдайы
жөнінде, тағам компоненттерінің гигиеналық сипаттамалары туралы,  азық-түлік
өнімдерінің сапасы және оларды  бақылауды   қамтамасыз  ету  жөнінде,  азық-
түлік және тағам өнімдерінің әртүрлі  заттармен  ластану  арқылы  туындайтын
аурулардың түрлері жайында.
1.7 «Тағам  гигиенасы  негіздері»  курсының  пререквизиттері:  неорганикалық
химия, органикалық химия, биохимия.
1.8  «Тағам гигиенасы негіздері» курсының постреквизиттері: стандарттар  мен
нормативтік  құжаттамаларды  жасау   технологиясы,   өндіріс   технологиясы,
квалиметрлеу және сапаны басқару, сапа менеджмент жүйесі.

2 ПӘННІҢ МАЗМҰНЫ ЖӘНЕ САБАҚТАР БОЙЫНША САҒАТТАРДЫ ҮЛЕСТІРУ
     «Тағам гигиенасы негіздері» пәні арнайы пән болып табылады. Осы  пәнді
оқу  барысында  алынған  білім,  дағдылар  магистранттарға  олардың  барлық
еңбектік қызметтерінде керек болады.  Бұл  пән  бойынша  материалды  сапалы
игеру үшін студентке келесі құралдар керек:
пән бойынша  силлабуспен  танысу  қажет,  әсіресе  аса  көңілді  ұсынылатын
әдебиетке бөлу керек және  мүмкіндігінше  ол  әрқашанда  қол  астында  жату
керек. Осы пән бойынша негізгі материал нормативтік  құжаттарда  (заңдарда,
регламентерде, стандарттарда) беріледі, бұл  құжаттар  жиі  ауысып,  немесе
оларға  көптеген  өзгерістер   енгізіліп   тұрады.   Сондықтан   кез-келген
нормативтік құжаттың ескі нұсқасына тоқталмай, жаңа нұсқасын меңгеру қажет.
Дәрістік  материал  өзекті  материал  болып  табылады,  сондықтан   дәріске
міндетті түрде  қатысып  тұру  керек.  Сабаққа  дайындалғанда  қол  астында
силлабус пен ұсынылатын әдебиет тұруы керек, мұнда  қарандашпен  түсініксіз
сұрақтардың астарын сызып, оқытушыға дайындайды.

2 кесте – Пәннің мазмұны. Сабақтар бойынша сағаттарды үлестіру
|Тақырыптың атауы                        |Сағаттар саны                       |
|                                        |дс      |стс          |сөж         |
|1                                       |2       |3            |5           |
|Кіріспе. Курстың мақсаттары мен         |1       |             |2           |
|міндеттері. Тағам туралы ғылым.         |        |             |            |
|Тағам туралы ғылымда қолданылатын       |1       |             |2           |
|негізгі терминдер мен анықтамалар. Тағам|        |             |            |
|компоненттерінің гигиеналық сипаттамасы.|        |             |            |
|Рационалды тамақтану негіздері.         |1       |             |2           |
|Рационалды тамақтану. Тепе-теңдірілген  |        |             |            |
|тамақтанудың концепциясы                |        |             |            |
|Тамақтанудың басқа жүйелері. Адекватты  |1       |             |2           |
|тамақтану және оны қолдану. Қазіргі     |        |             |            |
|заман адамының тамақтану рационы. Тағам |        |             |            |
|өнімдерінің жіктелуі                    |        |             |            |
|Тағамдық заттарды, энергияны және тағам |1       |             |2           |
|өнімдерін тікелей пайдалану нормасы.    |        |             |            |
|Тұрғындардың жекеленген топтарының      |1       |             |2           |
|тамақтануы. Балалар мен жасөспірімдердің|        |             |            |
|тамақтануын ұйымдастыру. Ой еңбегі      |        |             |            |
|кезіндегі тамақтану принципі            |        |             |            |
|Жеткіліксіз және артық тамақтанудан     |1       |             |2           |
|туатын мәселелер                        |        |             |            |
|Азық-түлік өнімдерінің сапасын          |1       |             |2           |
|қалыптастыру және басқарудың негізгі    |        |             |            |
|принциптері                             |        |             |            |
|Азық-түлік шикізат және тағам           |1       |             |2           |
|өнімдерінің бөгде заттармен ластануы    |        |             |            |
|Азық-түлік шикізат және тағам           |1       |             |2           |
|өнімдерінің микроағзалармен ластануы    |        |             |            |
|Антиалиментарлы факторлар. Минералды    |1       |             |2           |
|заттардың сіңуін төмендетуші факторлар  |        |             |            |
|Тағам өнімдерінің химиялық элементтермен|1       |             |2           |
|ластануы және бұл фактордың адам        |        |             |            |
|денсаулығына әсері                      |        |             |            |
|Тағам өнімдерінде бақыланатын химиялық  |1       |2            |2           |
|заттар. Олардың токсико-гигиеналық      |        |             |            |
|сипаттамасы                             |        |             |            |
|Тағам өнімдерінің мал шаруашылығында    |1       |2            |2           |
|қолданылатын заттармен ластануы         |        |             |            |
|Антибиотиктер, олардың тағамда қалған   |1       |2            |2           |
|қалдықтарының тағам сапасына әсер етуі  |        |             |            |
|Тағам өнімдерінің химиялық құрамы       |        |2            |2           |
|бойынша анықтамалық кестенің көмегі     |        |             |            |
|арқылы тәуліктің рационның тағамдық     |        |             |            |
|құндылығын есептеу                      |        |             |            |
|Тағам өнімдерінің биологиялық және      |        |2            |2           |
|энергетикалық құндылықтарын есептеу     |        |             |            |
|Қазіргі заман адамының тамақтану        |        |2            |2           |
|рационын есептеу                        |        |             |            |
|Рационалды тамақтанудың маңыздылығын    |        |2            |2           |
|зерттеу                                 |        |             |            |
|Тұрғындардың жекеленген топтарының      |        |2            |2           |
|тамақтануын зерттеу                     |        |             |            |
|Рационалды тамақтануды құрылуына        |        |2            |2           |
|қойылатын гигиеналық талаптар, энергияға|        |             |            |
|және негізгі тағамдық заттарға адам     |        |             |            |
|ағзасының сұранысын анықтау             |        |             |            |
|Тағам өнімдеріндегі көшпелі заттарды    |        |2            |2           |
|анықтау                                 |        |             |            |
|Суды сараптау                           |        |2            |2           |
|Азық-түлік тауарларының негізгі         |        |2            |2           |
|принциптерін зерттеу                    |        |             |            |
|Шикізаттың және тағам өнімдерінің       |        |2            |2           |
|жалғандығын анықтау әдістері            |        |             |            |
|Тағам өнімдеріндегі канцерогенді        |        |2            |2           |
|заттардың ауысуын анықтау               |        |             |            |
|Тағам өнімдерінің қауіпсіздігін         |        |2            |2           |
|гигиеналық бақылау                      |        |             |            |

    3 ПӘНДІ ЗЕРДЕЛЕУ БОЙЫНША ӘДІСТЕМЕЛІК НҰСҚАУЛАР
     Пәнді жақсы менгеру үшін студент алдымен 7-бапта берілген әдебиеттерді
іздеп, олармен танысуы керек.  Ары  қарай  берілген  тақырыптар  бойынша  өз
кезегімен жаңағы әдебиеттерден материал іздеп, оны өз  бетімен  оқуы  керек.
Сонымен, сабаққа келген  студент,  онда  қай  тақырып  талданылатыны  туралы
хабарлы болуы керек және тақырыптың негізгі жағдайларын алдын ала оқып  алуы
керек.


      4 КУРСТЫҢ ФОРМАТЫ
      Семестр  кезінде  студенттерге   оқу  жоспарына   сәйкес   тәжірибелік
сабақтар және курсқа сәйкес
      Семестр  кезінде  студенттерге   оқу  жоспарына   сәйкес   тәжірибелік
сабақтар және курсқа сәйкес 15 дәріс оқылады.
      Курстағы  өзіндік  жұмысты  былай  жүргізу  ұсынылады.  Курстың  әрбір
тақырыбынан ұсынылған әдебиеттерді  оқып,  оның  теориялық  негіздеріне  көп
тоқталмай, талқыланатын сұрақтарға жалпы түсінік қалыптастыру керек.
      Содан кейін  материалды  толығымен  меңгеруге  көшу  керек:  теориялық
жағдайларды меңгеру, негізгі мәліметтердің қажет жерлерін еске  сақтау  үшін
жұмыс дәптерін жүргізген дұрыс.
      Курсты меңгеру  кезінде студент өткен материялдарды жақсы меңгеру үшін
 реферат түріндегі СОӨЖ  және СӨЖ  алынады.


      5 КУРСТЫҢ САЯСАТЫ
      Осы курсты меңгеруде студент жүйелі түрде  өзі дайындалу керек,  қажет
болған жағдайда  оқытушыдан көмек сұраса болады. Порталға  жиі  кіру  керек.
Оқытушының  жұмыс  бағдарламасындағы  методикалық  ұсыныстарын   тәжірибелік
сабақта мұқият оқыңыздар. Тек қана дәріс  материалдарымен  шектеліп  калмай,
басқа  да  әдебиеттерді,  электронды  ресурстарды   қолданыңыздар.   Алдымен
бірінші модульды меңгеріп,  тапсырмасын  орындаңыз,  кейін  келесі  модульге
көшіңіз. Әрбір бақылау тапсырмасын уақытында орындап, тексеруге беру  керек,
аралық тесттерді уақытында өту керек. Бақылау мерзімдері –  1-7  апталардағы
тапсырмалар мен тесттерге 7 –ші аптаның соңы қалғандары 15 аптада.


      6 БАҒА ҚОЮ САЯСАТЫ

      Әрбір студент қорытынды бағасы жақсы болуы үшін әр пәннен бір мөлшерде
ұпай сандарын жинау керек.Ұпайдың максимальды саны:
1-7 апталардағы  бірінші рейтинг қорытындысында -300 ұпай,
8-15 апталардағы екінші рейтинг қорытындысына- 300 ұпай,
Дисциплина бойынша семестрдағы максимальды ұпай саны -600.

      «Тағам гигиенасы негіздері» пәні бойынша балдарды бөлу кестесі

                                                                   Таблица 2


      |Апта   |Бақылау түрі                 |Жалпы балл       |Примечание       |
|1      |2                            |3                |4                |
|       |1 – 7 аптаға дейн барлық     |30               |                 |
|       |аудиториялық сабаққа қатысу  |                 |                 |
|2      |ТС қорғау                    |                 |                 |
|       |СОӨЖ                         |20               |                 |
|       |СӨЖ                          |30               |                 |
|3      |ТС қорғау                    |50               |                 |
|       |СОӨЖ                         |                 |                 |
|       |СӨЖ                          |                 |                 |
|4      |ТС қорғау                    |                 |                 |
|       |СОӨЖ                         |25               |                 |
|       |СӨЖ                          |                 |                 |
|5      |ТС қорғау                    |                 |                 |
|       |СОӨЖ                         |                 |                 |
|       |СӨЖ                          |30               |                 |
|6      |ТС қорғау                    |55               |                 |
|       |СОӨЖ                         |                 |                 |
|       |СӨЖ                          |                 |                 |
|7      |ТС қорғау                    |                 |                 |
|       |СОӨЖ                         |                 |                 |
|       |СӨЖ                          |                 |                 |
|       |Рубеждік бақылау             |60               |                 |
|8      |ТС қорғау                    |                 |                 |
|       |СОӨЖ                         |                 |                 |
|       |СӨЖ                          |20               |                 |
|9      |ТС қорғау                    |                 |                 |
|       |СОӨЖ                         |20               |                 |
|       |СӨЖ                          |                 |                 |
|10     |ТС қорғау                    |50               |                 |
|       |СОӨЖ                         |                 |                 |
|       |СӨЖ                          |                 |                 |
|11     |ТС қорғау                    |                 |                 |
|       |СОӨЖ                         |                 |                 |
|       |СӨЖ                          |20               |                 |
|12     |ТС қорғау                    |                 |                 |
|       |СОӨЖ                         |25               |                 |
|       |СӨЖ                          |                 |                 |
|13     |ТС қорғау                    |55               |                 |
|       |СОӨЖ                         |                 |                 |
|       |СӨЖ                          |                 |                 |
|14     |ТС қорғау                    |                 |                 |
|       |СОӨЖ                         |                 |                 |
|       |СӨЖ                          |20               |                 |
|15     |ТС қорғау                    |                 |                 |
|       |СОӨЖ                         |                 |                 |
|       |СӨЖ                          |                 |                 |
|       |Рубеждік бақылау             |60               |                 |



7 ӘДЕБИЕТТЕР
7.1 Негізгі
7.1.1    Поздняковский В.М. Гигиенические  основы  питания,  безопасность  и
экспертиза  продовольственных   товаров:   Новосибирск:   Изд-во   «Новосиб.
университета», 1999. – 448 с.
7.1.2 Гаврилова Н.Б. Гигиенические основы питания и контроля качества пищи.
Учебное пособие. – Семипалатинск, 1998. – 182 с.
7.1.3 Аханова В.М. Гигиена питания. – Ростов: издательство «Феникс»,  2000.
– 384 с.
7.1.4  Петровский К.С. Гигиена питания.  Издательство  «Медицина»,  Москва,
1982 с изменениями. – 527 с.
7.1.5  Справочник химического состава. под ред. Скурихина В.П. 1,2 том

7.2    Қосымша
7.2.1  Малахов Г.П. Здоровое  питание.  –  Санкт-Петербург:  ИК  «Комплект»,
1997. – 495 с.
7.2.2 Малахов Г.П.  Целительные  силы.  –  Санкт-Петербург:  ИК  «Комплект»,
1997. – 553 с.
7.2.3 Федько В.П., Альбеков А.У. Маркировка и сертификация товаров и услуг:
Учебное пособие. – Ростов/на Дону: Изд-во «Феникс», 1998. – 640 с.








































































































Пәндер