Файл қосу

ПӘННІҢ БАҒДАРЛАМАСЫ



|ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ                         |
|СЕМЕЙ ҚАЛАСЫ ШӘКӘРІМ АТЫНДАҒЫ МЕМЛЕКЕТТІК УНИВЕРСИТЕТІ                      |
|3 деңгейдегі СМЖ құжаты    |ПОӘК                 |                           |
|                           |                     |                           |
|                           |                     |                           |
|                           |                     |ОӘК 042–18-9.1.28/01 -2013 |
|ПОӘК                       |                     |                           |
|«Ашыту өндірісінің         |19.09.2013 ж.        |                           |
|биотехнологиясы 2» пәнінен |№ 1 басылым          |                           |
|оқытушыға арналған         |                     |                           |
|бағдарламасы               |                     |                           |













                          5В070100 «Биотехнология»

                     мамандығының студенттеріне арналған


               «Ашыту өндірісінің биотехнологиясы 2»  пәнінен


                        ПӘННІҢ ОҚУ-ӘДІСТЕМЕЛІК КЕШЕНІ



                             ОҚЫТУШЫҒА АРНАЛҒАН

                            ПӘННІҢ  БАҒДАРЛАМАСЫ



























                                    Семей


                                     2013




    Алғы сөз

    1 ӘЗІРЛЕГЕН

    Құрастырушы __________ 20.08. 2013 ж., С. Аманжолов,  «Стандарттау және
биотехнология» кафедрасының доцент м.а., т.ғ.к.




    2 ТАЛҚЫЛАҒАН

    2.1  Семей  қаласы   Шәкәрім   атындағы   мемлекеттік   университетінің
«Стандарттау және биотехнология» кафедрасының отырысында

    «29» тамыз 2013 ж., № 1 хаттама




    Кафедра меңгерушісі ___________ Ж.Кәкімова




    2.2  Инженерлі-технологиялық  факультеттің  оқу-әдістемелік   бюросының
мәжілісінде

    «12» қыркүйек 2013 ж., № 1 хаттама




    Төрайымы_____________ С.Төлеубекова




    3 БЕКІТІЛГЕН

    Университеттің   Оқу-әдістемелік   кеңесінің    мәжілісінде    шығаруға
мақұлданған және ұсынылған

    «19» қыркүйек 2013 ж., № 1 хаттама




    Оқу-әдістемелік кеңесінің төрайымы  ___________ Г.Искакова




    4 АЛҒАШҚЫ РЕТ  ЕНГІЗІЛГЕН








                                   Мазмұны




    |1   |Қолданылу саласы                                                  |4   |
|2   |Нормативтік сілтемелер                                            |4   |
|3   |Жалпы ережелер                                                    |4   |
|4   |Пәннің жұмыс оқу бағдарламасының мазмұны                          |5   |
|5   |Студенттердің өзіндік жұмысы тақырыптарының тізімі                |9   |
|6   |Пәннің оқу-әдістемелік картасы                                    |9   |
|7   |Оқу-әдістемелік әдебиеттермен қамтамасыз ету картасы              |12  |
|8   |Әдебиеттер                                                        |12  |







    1 Қолданылу саласы


«Тағам гигиенасы негіздері» пәні бойынша оқу-әдістемелік кешенінің  құрамына
кіретін  оқытушыға  арналған  пәннің   жұмыс   оқу   бағдарламасы   5В070100
«Биотехнология»  мамандығының  студенттеріне  арналған.  Студенттерді   курс
мазмұнымен, өзектілігі және қажеттілігімен, курс саясатымен, машықтану  және
білгірлігімен таныстырады.  Оқу-әдістемелік  кешені  пәнді  оқыту  барысында
негізгі жетекші болып саналады.




    2 Нормативтік сілтемелер

    «Тағам гигиенасы негіздері» пәнінен  жұмыс  оқу  бағдарламасы  осы  пән
бойынша оқу процесін ұйымдастыру тәртібін  төмендегі  құжаттардың  талаптары
мен ұсыныстарына сәйкес орнатады:

    - Мемлекеттік жалпы міндетті білім стандартына сай;
    - 5В070100 «Биотехнология» мамандығының типтік оқу жоспарына сәйкес;
         -  УСТ  042  СМУ-4-2013  «Пәндердің  оқу-әдістемелік  кешендерінің
жасалуына  және  ресімделуіне   қойылатын   жалпы   талаптар»   университет
стандартына сай;
        - ҚП 042-1.01-2013 «Пәндердің оқу-әдістемелік кешендерінің құрылымы
мен мазмұны» құжаттамалық процедурасына сай.

    3 Жалпы ережелер

    3.1 Пәннің қысқаша мазмұны

«Тағам  гигиенасы  негіздері»  пәнінде  азық-түлік  және  тағам  өнімдерінің
сапасын  мен  қауіпсіздігін  қамтамасыз  ету  мәселелері,   тағамның   ретке
келтірілген    рационын    ұйымдастыру,    емдік-сауықтандырғыш    тағамдар,
ақуыздардың,   микронутриенттердің   және   басқа   алмастырылмайтын   тағам
факторларынан туындайтын алиментарлы аурулар үшін тағамдар қарастырылады.

3.2 Осы курстың мақсаты: магистранттарға тамақтану  туралы  ғылым  аймағында
білім кешенін, білгірлік пен машықтарды беру болып саналады.
3.3   Пәнді  оқытудағы  басты  міндеттер:  мамандығы  бойынша  оқыған  пәнді
тәжірибеде пайдалана білу.

 3.4 Пәнді оқу нәтижесінде студент:

•   Білуі  керек:  тағам  туралы   ғылымның   негізгі   теорияларын,   тағам
теориясының  түрлі  бағыттарындағы  сипаттамаларды,  азық-түлік  және  тағам
өнімдерінің  ластану  мәселелерін,  тағамның  гигиеналық  негіздерін,  тағам
рационының адам ағзасына әсерін;
•  Игеру  керек:  азық-түлік  және  тағам   өнімдерін   әр   түрлі   сапалық
көрсеткіштері бойынша зерттеу машықтарын;

•  Іскерлік таныту керек: пәннің дәрістік материалдарын;

•  Түсінігі болуы керек: тағам жөніндегі ғылымның қазіргі замандағы  жағдайы
жөнінде, тағам компоненттерінің гигиеналық сипаттамалары туралы,  азық-түлік
өнімдерінің сапасы және оларды  бақылауды   қамтамасыз  ету  жөнінде,  азық-
түлік және тағам өнімдерінің әртүрлі  заттармен  ластану  арқылы  туындайтын
аурулардың түрлері жайында.

3.5 «Тағам  гигиенасы  негіздері»  курсының  пререквизиттері:  неорганикалық
химия, органикалық химия, биохимия.

 3.6 «Тағам гигиенасы негіздері» курсының постреквизиттері: стандарттар  мен
нормативтік  құжаттамаларды  жасау   технологиясы,   өндіріс   технологиясы,
квалиметрлеу және сапаны басқару, сапа менеджмент жүйесі.

1 кесте  Оқу жоспарынан үзінді көшірме

|Курс                                                |Семестр |Кредиттер     |
|1                                                   |2       |3             |
|Дәрістік сабақтар                                                           |
|Кіріспе. Курстың мақсаттары мен міндеттері. Тағам   |1       |8.1.1         |
|туралы ғылым.                                       |        |8.1.2         |
|Тағам туралы ғылымда қолданылатын негізгі терминдер |1       |8.1.1         |
|мен анықтамалар. Тағам компоненттерінің гигеналық   |        |8.1.2         |
|сипаттамасы.                                        |        |              |
|Рационалды тамақтану негіздері. Рационалды          |1       |8.1.1         |
|тамақтану. Тепе-теңдірілген тамақтанудың            |        |8.1.2         |
|концепциясы.                                        |        |8.1.3         |
|Тамақтанудың басқа жүйелері. Адекватты тамақтану    |1       |8.1.1         |
|және оны қолдану. Қазіргі заман адамының тамақтану  |        |8.1.2         |
|рационы. Тағам өнімдерінің жіктелуі.                |        |8.1.4         |
| Тағамдық заттарды, энергияны және тағам өнімдерін  |1       |8.1.1         |
|тікелей пайдалану нормасы.                          |        |8.1.2         |
|                                                    |        |8.1.3         |
|                                                    |        |8.1.4         |
|Тұрғындардың жекеленген топтарының тамақтануы.      |1       |8.1.1         |
|Балалар мен жасөспірімдердің тамақтануын            |        |8.1.2         |
|ұйымдастыру. Ой еңбегі кезіндегі тамақтану принципі.|        |8.1.3         |
|Жеткіліксіз және артық тамақтанудан туатын          |1       |8.2.1         |
|мәселелер.                                          |        |8.2.3         |
|Азық-түлік өнімдерінің сапасын қалыптастыру және    |1       |8.2.1         |
|басқарудың негізгі принциптері.                     |        |8.2.2         |
|Азық-түлік шикізат және тағам өнімдерінің бөгде     |1       |8.1.1         |
|заттармен ластануы.                                 |        |8.1.2         |
|                                                    |        |8.1.3         |
|Азық-түлік шикізат және тағам өнімдерінің           |1       |8.1.1         |
|микроағзалармен ластануы.                           |        |8.1.2         |
|                                                    |        |8.1.3         |
|                                                    |        |8.1.4         |
|Антиалиментарлы факторлар. Минералды заттардың      |1       |8.1.1         |
|сіңуін төмендетуші факторлар.                       |        |8.1.2         |
|                                                    |        |8.1.3         |
|Тағам өнімдерінің химиялық элементтермен ластануы   |1       |8.1.1         |
|және бұл фактордың адам денсаулығына тигізетін      |        |8.1.2         |
|әсері.                                              |        |8.1.3         |
|Тағам өнімдерінде бақыланатын химиялық заттар.      |1       |8.1.1         |
|Олардың токсикологиялық-гигиеналық сипаттамасы.     |        |8.1.2         |
|                                                    |        |8.1.3         |
|Тағам өнімдерінің мал шаруашылығында қолданылатын   |1       |8.1.1         |
|заттармен ластануы.                                 |        |8.1.2         |
|                                                    |        |8.1.3         |
|Антибиотиктер, олардың тағамда қалған қалдықтарының |1       |8.1.1         |
|тағам сапасына әсер етуі.                           |        |8.1.2         |
|                                                    |        |8.1.3         |
|Жиыны:                                              |15      |              |
|Тәжірибелік сабақтар                                                        |
|   Тағам өнімдерінің химиялық құрамы бойынша        |4       |8.1.5         |
|анықтамалық кестенің көмегі арқылы тәуліктің        |        |              |
|рационның тағамдық құндылығын есептеу               |        |              |
|Тағам өнімдерінің биологиялық және энергетикалық    |2       |8.1.5         |
|құндылықтарын есептеу                               |        |8.1.4         |
|Қазіргі заман адамының тамақтану рационын есептеу   |2       |8.1.5         |
|                                                    |        |8.1.1         |
|Рационалды тамақтанудың маңыздылығын зерттеу        |2       |8.1.1         |
|                                                    |        |8.1.2         |
|                                                    |        |8.1.5         |
|Тұрғындардың жекеленген топтарының тамақтануын      |2       |8.1.1         |
|зерттеу                                             |        |8.1.2         |
|                                                    |        |8.1.5         |
|Рационалды тамақтануды құрылуына қойылатын          |4       |8.1.1         |
|гигиеналық талаптар, энергияға және негізгі тағамдық|        |8.1.2         |
|заттарға адам ағзасының сұранысын анықтау           |        |8.1.5         |
|Тағам өнімдеріндегі көшпелі заттарды анықтау        |2       |8.1.1         |
|                                                    |        |8.1.2         |
|                                                    |        |8.1.5         |
|Суды сараптау                                       |2       |8.1.1         |
|                                                    |        |8.1.2         |
|                                                    |        |8.1.5         |
|Азық-түлік тауарларының негізгі принциптерін зерттеу|2       |8.1.1         |
|                                                    |        |8.1.2         |
|                                                    |        |8.2.3         |
|Шикізаттың және тағам өнімдерінің жалғандығын       |2       |8.1.1         |
|(фальсификациясын) анықтау әдістері                 |        |8.1.2         |
|                                                    |        |8.2.3         |
|Тағам өнімдеріндегі канцерогенді заттардың ауысуын  |2       |8.1.1         |
|анықтау                                             |        |8.1.2         |
|                                                    |        |8.2.3         |
|Тағам өнімдерінің қауіпсіздігін гигиеналық бақылау  |2       |8.1.1         |
|                                                    |        |8.1.2         |
|                                                    |        |8.2.3         |
|Жиыны:                                              |30      |              |


5 СТУДЕНТТЕРДІҢ ӨЗІНДІК ЖҰМЫСЫ ТАҚЫРЫПТАРЫНЫҢ ТІЗІМІ
1  Ауыр еңбекпен және спортпен айналысатындардың тамақтану ерекшелігі
2 Емдік және сауықтандыру мақсаттағы  тамақ.  Жаңа  бағыт  –  комбинирленген
тағам өнімдері
3 Азық-түлік тауарларының сапасын бақылау. Сапа әдістері және деңгейі
4 Өнімдердің пестицидтермен ластануы. Оларға гигиеналық сипаттама
5 Ақуыздар және олардың тамақтанудағы маңызы
6 Майлар және олардың тамақтанудағы маңызы
7 Көмірсулар және олардың тамақтанудағы маңызы
8 Дәрумендер. Дәрумендердің жетіспеушілігі. Дәрумендердің жіктелуі
9 Минералды заттар
10 Тағам өнімдерінің гигиенасы. Дәнді-дақылды өнімдер
11 Сүт және сүт өнімдерінің тағамдық және биологиялық құндылығы
12 Ет және ет өнімдерінің тағамдық және биологиялық құндылығы
13 Балық және балық өнімдерінің тағамдық және биологиялық құндылығы
14 Тағамдық майлар
15 Көкөніс және жеміс-жидектердің тағамдық және биологиялық құндылығы

   6. ПӘННІҢ ОҚУ-ӘДІСТЕМЕЛІК КАРТАСЫ
3 кесте  - Пәннің оқу-әдістемелік картасы

|Тақырыбы                    |Көрсету      |Өзбетімен оқуға   |Бақылау   |
|                            |құралдары    |арналған сұрақтар |түрі      |
|Дәрістік сабақ      |Практ. |             |                  |          |
|                    |сабақ  |             |                  |          |
|Кіріспе. Курстың    |       |Плакаттар    |Тағам туралы      |Жұмысты   |
|мақсаттары мен      |       |кестелер,    |ғылымның негізін  |қорғау    |
|міндеттері. Тағам   |       |слайдтар     |қалаушылар        |          |
|туралы ғылым        |       |             |                  |          |
|Тағам туралы ғылымда|1,2    |Плакаттар    |Тағам туралы      |Жұмысты   |
|қолданылатын негізгі|       |кестелер,    |ғылымдағы негізгі |қорғау    |
|терминдер мен       |       |слайдтар     |терминдер мен     |          |
|анықтамалар. Тағам  |       |             |анықтамаларға     |          |
|компоненттерінің    |       |             |анықтама беру     |          |
|гигиеналық          |       |             |                  |          |
|сипаттамасы         |       |             |                  |          |
|Рационалды тамақтану|3,4    |Плакаттар    |Адекватты         |Жұмысты   |
|негіздері.          |       |кестелер,    |тамақтану және оны|қорғау    |
|Рационалды          |       |слайдтар     |қолдану           |          |
|тамақтану.          |       |             |                  |          |
|Тепе-теңдірілген    |       |             |                  |          |
|тамақтанудың        |       |             |                  |          |
|концепциясы         |       |             |                  |          |
|Тамақтанудың басқа  |5      |Плакаттар    |Ата-бабалардың    |Жұмысты   |
|жүйелері. Адекватты |       |кестелер,    |тамақтану         |қорғау    |
|тамақтану және оны  |       |слайдтар     |концепциясы.      |          |
|қолдану. Қазіргі    |       |             |«Тірі» энергия    |          |
|заман адамының      |       |             |концепциясы.      |          |
|тамақтану рационы.  |       |             |«Күмәнді»         |          |
|Тағам өнімдерінің   |       |             |дәрі-дәрмектер    |          |
|жіктелуі            |       |             |концепциясы       |          |
|Тағамдық заттарды,  |6      |Плакаттар    |Тағам өнімдерінің |Жұмысты   |
|энергияны және тағам|       |кестелер,    |жіктелуі          |қорғау    |
|өнімдерін тікелеу   |       |слайдтар     |                  |          |
|пайдалану нормасы   |       |             |                  |          |
|Тұрғындардың        |7      |Плакаттар    |Қарттардың        |Жұмысты   |
|жекеленген          |       |кестелер,    |тамақтану         |қорғау    |
|топтарының          |       |слайдтар     |ерекшелігі        |          |
|тамақтануы. Балалар |       |             |                  |          |
|мен жасөспірімдердің|       |             |                  |          |
|тамақтануын         |       |             |                  |          |
|ұйымдастыру. Ой     |       |             |                  |          |
|еңбегі кезіндегі    |       |             |                  |          |
|тамақтану принципі  |       |             |                  |          |
|Жеткіліксіз және    |8      |Плакаттар    |Ішімдік пен       |Жұмысты   |
|артық тамақтанудан  |       |кестелер,    |шылымның адам     |қорғау    |
|туатын мәселелер    |       |слайдтар     |ағзасына тигізетін|          |
|                    |       |             |зияны             |          |
|Азық-түлік          |9      |Плакаттар    |Азық-түлік        |Жұмысты   |
|өнімдерінің сапасын |       |кестелер,    |өнімдерінің       |қорғау    |
|қалыптастыру және   |       |слайдтар     |сапасын бақылау   |          |
|басқарудың негізгі  |       |             |                  |          |
|принциптері         |       |             |                  |          |
|Азық-түлік шикізат  |10     |Плакаттар    |Шикізат және тағам|Жұмысты   |
|және тағам          |       |кестелер,    |өнімдерінің       |қорғау    |
|өнімдерінің бөгде   |       |слайдтар     |фальсификациялау  |          |
|заттармен ластануы  |       |             |әдістері          |          |
|Азық-түлік шикізат  |10     |Плакаттар    |Афлатоксикоз.     |Жұмысты   |
|және тағам          |       |кестелер,    |Алдын-алу шаралары|қорғау    |
|өнімдерінің         |       |слайдтар     |                  |          |
|микроағзалармен     |       |             |                  |          |
|ластануы            |       |             |                  |          |
|Антиалиментарлы     |11     |Плакаттар    |Антиферменттер,   |Жұмысты   |
|факторлар. Минералды|       |кестелер,    |антидәрумендер    |қорғау    |
|заттардың сіңуін    |       |слайдтар     |                  |          |
|төмендетуші         |       |             |                  |          |
|факторлар           |       |             |                  |          |
|Тағам өнімдерінің   |12     |Плакаттар    |Тағамға қоршаған  |Жұмысты   |
|химиялық            |       |кестелер,    |ортадан түсетін   |қорғау    |
|элементтермен       |       |слайдтар     |бөгде қоспалармен |          |
|ластануы және бұл   |       |             |улану             |          |
|фактордың адам      |       |             |                  |          |
|денсаулығына әсері  |       |             |                  |          |
|Тағам өнімдерінде   |13     |Плакаттар    |Тағамға           |Жұмысты   |
|бақыланатын химиялық|       |кестелер,    |құрал-жабдықтардан|қорғау    |
|заттар. Олардың     |       |слайдтар     |, инвентарьлардан,|          |
|токсико- гигиеналық |       |             |тара және         |          |
|сипаттамасы         |       |             |қамтамалардан     |          |
|                    |       |             |көшетін бөгде     |          |
|                    |       |             |қоспалармен улану |          |
|Тағам өнімдерінің   |14     |Плакаттар    |Стафилококкалі    |Жұмысты   |
|мал шаруашылығында  |       |кестелер,    |токсикоз          |қорғау    |
|қолданылатын        |       |слайдтар     |                  |          |
|заттармен ластануы  |       |             |                  |          |
|Антибиотиктер,      |15     |Плакаттар    |Мал шаруашылығында|Жұмысты   |
|олардың тағамда     |       |кестелер,    |қолданылатын      |қорғау    |
|қалған қалдықтарының|       |слайдтар     |антибиотиктер     |          |
|тағам сапасына әсер |       |             |                  |          |
|етуі                |       |             |                  |          |






7 ОҚУ-ӘДІСТЕМЕЛІК ӘДЕБИЕТПЕН ҚАМТАМАСЫЗ ЕТУ КАРТАСЫ

4 кесте  – Оқу-әдістемелік әдебиетпен қамтамасыз ету

|Оқулықтар мен         |Даналардың саны|Студентер саны |Қамтамасыз ету пайызы|
|оқу-әдістемелік       |               |               |                     |
|құралдардың атаулары  |               |               |                     |
|1                     |2              |3              |4                    |
|Поздняковский В.М.    |10             |15             |66,6                 |
|Гигиенические основы  |               |               |                     |
|питания, безопасность |               |               |                     |
|и экспертиза          |               |               |                     |
|продовольственных     |               |               |                     |
|товаров               |               |               |                     |
|Гаврилова Н.Б.        |30             |15             |100                  |
|Гигиенические основы  |               |               |                     |
|питания и контроля    |               |               |                     |
|качества пищи         |               |               |                     |
|Аханова В.М. Гигиена  |20             |15             |100                  |
|питания               |               |               |                     |
|Петровский К.С.       |3              |15             |20                   |
|Гигиена питания       |               |               |                     |


8 ӘДЕБИЕТТЕР
8.1 Негізгі
8.1.1    Поздняковский В.М. Гигиенические  основы  питания,  безопасность  и
экспертиза  продовольственных   товаров:   Новосибирск:   Изд-во   «Новосиб.
университета», 1999. – 448 с.
8.1.2 Гаврилова Н.Б. Гигиенические основы питания и контроля качества пищи.
Учебное пособие. – Семипалатинск, 1998. – 182 с.
8.1.3 Аханова В.М. Гигиена питания. – Ростов: издательство «Феникс»,  2000.
– 384 с.
8.1.4  Петровский К.С. Гигиена питания.  Издательство  «Медицина»,  Москва,
1982 с изменениями. – 527 с.
8.1.5  Справочник химического состава. под ред. Скурихина В.П. 1,2 том

8.2    Қосымша
8.2.1  Малахов Г.П. Здоровое  питание.  –  Санкт-Петербург:  ИК  «Комплект»,
1997. – 495 с.
8.2.2 Малахов Г.П.  Целительные  силы.  –  Санкт-Петербург:  ИК  «Комплект»,
1997. – 553 с.
8.2.3 Федько В.П., Альбеков А.У. Маркировка и сертификация товаров и услуг:
Учебное пособие. – Ростов/на Дону: Изд-во «Феникс», 1998. – 640 с.
Пәндер