Файл қосу
Бағалы металдардың аффинажы
|ҚАЗАҚСТАН РЕСУПБЛИКАСЫНЫҢ |
|БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ |
|Семей қ. ШӘКӘРІМ атындағы |
|МЕМЛЕКЕТТІК УНИВЕРСИТЕТІ |
|СМЖ-ның 3 бөлім денгейі |ПОӘК | |
| | |ПОӘК 042-18-10.1.33 |
| | |/01-2013 |
|ПОӘК | | |
|Оқытушыларға арналған |18.09.2013ж | |
|пәннің бағдарламасы |№1 басылым | |
|«Бағалы және сирек кездесетін| | |
|металдардың технологиясы» | | |
ПӘННІҢ ОҚУ-ӘДІСТЕМЕЛІК КЕШЕНІ
«БАҒАЛЫ және СИРЕК КЕЗДЕСЕТІН МЕТАЛДАРДЫҢ ТЕХНОЛОГИЯСЫ»
5В072000 – «Бейорганикалық заттардың химиялық технологиясы»
мамандығы ушін
ОҚЫТУШЫЛАРҒА АРНАЛҒАН
ПӘННІҢ БАҒДАРЛАМАСЫ
Семей
2013
Кіріспе
1. ӘЗІРЛЕНГЕН
Құрастырушы ______ « ____» ______ 20__ ж Ж.Т. Лебаева,
«Химия» кафедрасының аға оқытушысы
2. ТАЛҚЫЛАНДЫ
2.1 «Химия» кафедра отырысында
« 28 » августа 2013ж., № 1 хаттама
күні
Кафедра меңгерушісі ________ Б.Х Мусабаева
қолы
2.2 Инженерлік-технология факультетінің оқу-әдістемелік бюросының
отырысында
« 12 » сентября 2013ж., № 1 хаттама
күні
Төрайымы __________________ С.С. Толеубекова
қолы
3. БЕКІТІЛДІ
Университеттің Оқу-әдістемелік кеңесінің отырысында басып шығаруға
мақұлдаған және ұсынылған
« 18 » сентября 2013ж., № 1 хаттама
күні
ОӘК төрағасы, __________________ Г.К.Искакова
қолы
4. БІРІНШІ РЕТ ЕНГІЗІЛГЕН
Мазмұны
| | |бет |
|1 |Қолданылу саласы |4 |
|2 |Нормативтік сілтемелер |4 |
|3 |Жалпы ережелер |4 |
|4 |Оқу пәннің (модульдың) мазмұны |6 |
|5 |Студенттердің өздік жұмысына арналған тақырыптардың тізімі |8 |
|6 |Пән бойынша оқу-әдістемелік карта |8 |
|7 |Оқу-әдістемелік әдебиетпен қамтамасыз етудің картасы |11 |
|8 |Әдебиеттер |11 |
1 ҚОЛДАНЫЛУ САЛАСЫ
«Бағалы және сирек кездесетін металдардың технологиясы» пәні бойынша
оқу-әдістемелік кешеннің құрамына енгізілген оқытушыларға арналған
пәндердің бағдарламасы 5В072000– «Бейорганикалық заттардың химиялық
технологиясы» мамандығының студенттері үшін арналған.
2 НОРМАТИВТІК СІЛТЕМЕЛЕР
«Бағалы және сирек кездесетін металдардың технологиясы» пәнінің
оқытушыларына арналған осы пәндердің оқу жұмыс бағдарламасы келесі
құжаттардың талаптары мен ұсыныстарына сәйкес берілген пән бойынша оқу
үрдісін ұйымдастырудың тәртібін белгілейді:
- Жоғары білімнің мемлекеттік жалпы білім беру стандарты, 23 тамыз
2012 жылғы № 1080 Қазақстан Республикасының Үкіметінің қарарымен
бекітілген;
- 5В072000 – «Бейорганикалық заттардың химиялық технологиясы»
мамандығының типтік оқу жоспары, 10 сәуір 2012 жылғы №158 бұйрығымен
енгізілген;
- СТУ 042-ГУ-4-2013 «Пәндердің оқу-әдістемелік кешенін әзірлеуге және
ресімдеуге қойылатын жалпы талаптар» университет стандарты;
- ДП 042-1.01-2013 «Пәндердің оқу-әдістемелік кешенінің құрылымы және
мазмұны» құжаттандырылған процедурасы.
3 ЖАЛПЫ ЕРЕЖЕЛЕР
3.1 Пәндердің қысқаша мазмұны:
Бағалы және сирек кездесетін металдардың технологиясы курсы жоғары оқу
орнында технологиялық мамандықтарының инженер-технологты теориялық
дайындаудың негізін қалайды. Бүгінгі күнгі бағалы және сирек
кездесетін металдардың технологиясы химиялық технологияның егізі болып
табылады және сандық түрде әртүрлі жағдайдағы қандай да бір профильді
химиялық процесты есептеп шығаруға мүмкіндік береді.
«Бағалы және сирек кездесетін металдардың технологиясы» курсы болашақ
маманға өндірісте және ғылыми-зерттеу жұмыстарында бағалы және сирек
кездесетін металдардың негізін және бағалылығын, алу тәсілдері мен
анализ әдістерін терең ұғуға көмектеседі.
3.2 Аталмыш курстың мақсаты:
Студенттердің кинетикалық химиялық реакциялардың жаңа заңдарын
пайдалану. Факторларды қарастыру, олардың
көмегімен химиялық реакциялардың процесіне және жүйедегі тепе-теңдік
жағдайына әсер етуін пайдаланып, барлық химиялық процестердің сүйеніп
тұрған химиялық көрінстерді көз алдына, алған білімдерін пайдалана
отырып алуы болып табылады.
3.3 Пәндерді оқып-білудің негізгі міндеті:
Бағалы және сирек кездесетін металдардың пәнін ғылым ретінде
таныстыру; беттік құбылыстардың заңдылықтарымен, дисперсты жүйелерді
алу және олардың тұрақтылық теориясымен, лиофобты және лиофильді
коллоидты жүйелердің қасиеттерін танып білу және олардың қолдану
аймағымен танысу, алынған нәтижелерді санаумен таныстыру.
3.4 Оқып-білудің нәтижесінде студент мыналарды:
- бағалы және сирек кездесетін металдардың технологиясы пәнінің
негізгі теорияларын, сұрақтарының жауабын, беттік құбылыстардың
термодинамикасын, химиялық кәсіпорынға керек білімдерді, табиғи және
ағынды суды тазарту әдістер жайында білуі тиіс;
- қолайлы тәжірибелік жағдайлар және құрал-жабдықтарды орнатуды,
технологиялық тәжірибені дұрыс жоспарлап өткізуд меңгеруі тиіс;
- негізгі заңдылықтары жайында теорияныдисперсты жүйелерінің
седиментациялық тұрақтылығын көрсететін теорияларды игеруі керек;
- берілген тақырыптарға сай тәжірибелік жұмысты жазып және оны жұмыс
жасауға методикалық нұсқауын сынап және істей алуы керек;
- бос беттік энергия жылумен, тығыздықпен беріктікпен байланыста
болуын түсінуі керек;
- кез-келген кәсіборында жұмыс істей алатын қабілет болу керек және
осыған білімі сәйкес болуы керек;
- қандай да бір коллоидты дисперсты жүйелерды алып, оны әр қарай
зерттеп, негізгі теория бойынша салыстырып көрсетіп алуы тиіс.
3.5 Курстың пререквизиттері:
3.5.1 Бейорганикалық химия
3.5.2 Аналитикалық химия
3.5.3 Физикалық химия
3.6 Курстың постреквизиттері:
3.6.1 Химиялық технологияның процестері мен аппараттары
3.6.2 Химиялық өндірістің қондырғылары
3.7 Оқу жоспарынан көшірме
1 кесте
| | | |
|Курс |Семестр |Кредиттер |
| 1 |2 |3 |
|Дәріс сабақтар |
|І Модуль Бағалы металдар 3ч |
|1. Кендер құрамында бағалы металдардың бөлу |1 |[8.1.1] |
|формалары. Кендер құрамынан бағалы металдарды | |[8.1.3] |
|бөліп алуға дайындау. Алтын мен күмісті | | |
|амальгамация арқылы бөліп алу. процестің | | |
|теориялық негізі. | | |
|2. Құрамында алтын бар кендерді цианирлеу. |1 |[8.1.1] |
|Цианирлеу процесінің термодинамикасы мен | |[8.1.2] |
|кинетикасы. Бағалы металдарды электрохимия-лық| | |
|ерітудің табиғаты. Цианды ерітінділерінің | | |
|ілеспелі минералдармен әрекеттесуі. Бағалы | | |
|металдардың цианды ерітінділерден тұнбаға | | |
|түсіру. | | |
|3. Бағалы металдарды кварцты және тотыққан |1 |[8.1.2] |
|кендерден алудың технологиялық схемысы. Бағалы| |[8.1.3] |
|металдарды қажымайтын кендерден және | | |
|концентраттардан алу. Алтын мен күмісті мыс | | |
|электролитты шламдардан алу. Бағалы | | |
|металдардың аффинажы. | | |
|ІІ Модуль Сирек кездесетін металдардың технологиясы 9ч |
|4. Сирек баяу балқитын, жеңіл, шашыралып |1 |[8.1.2] |
|таралған және сирек кездесетін металдардың | |[8.1.4] |
|табиғатта таралуы. | | |
|5. Баяу балқитын молибден, титан, вольфрам, |4 |[8.1.1] |
|тантал, ванадий, рений, цирконий, ниобий | |[8.1.3] |
|металдарының металлургиясы. | | |
|6. Сирек баяу балқитын металдардың физико – |1 |[8.1.4] |
|химиялық ерекшеліктері және қасиеттері. Сирек | |[8.1.6] |
|жеңіл металдардың – литий, рубидий, цезий, | | |
|бериллий қолданылуы. | | |
|7. Сирек жеңіл металдардың физико – химиялық |1 |[8.1.1] |
|қасиеттері, қолдану аймақтары. Өндірістің | |[8.1.3] |
|гидро- және пирометаллургиялық тәсілдерінің | | |
|технологиясы. | | |
|8. Шашыралып таралған металдар – галий, индий,|1 |[8.1.1] |
|таллий, қасиеттері және қолдануы. Өндіріс | | |
|тәсілдері. | | |
|9. Қорғасын, мырыш, мыс және басқа |1 |[8.1.6] |
|металлургиялық өндірістерінің өнеркәсіпті | | |
|өнімдерінен сирек және шашыралып таралған | | |
|металдарды алу. | | |
|ІІІ Модуль Сирек және бағалы металдардың анализдерінің әдістері 3ч |
|10. Сирек, шашыралып таралған, СЖМ, бағалы |1 |[8.1.1] |
|металдарды анализіндегі физико – химиялық | |[8.1.3] |
|әдістері. Металлография. Спектралды анализ. | | |
|11. Кен құрамындағы, металлургиялық |1 |[8.1.2] |
|өндірісінің өнеркәсібті өнімдердегі сирек және| |[8.1.3] |
|бағалы металдардың анализіндегі әдістер. | | |
|12. Сирек және бағалы металдардың аналитикалық|1 |[8.1.3] |
|бақылау және бөлу әдістері: полярография, | |[8.1.4] |
|амперометрия, фотометрия, сектрофотометрия, | | |
|ИВА, экстракция, хроматография. Таллий, | | |
|теллур, селен, германий, галлий, индий, | | |
|ренийдің полярографиялық анализі | | |
|Зертханалық-практикалық сабақтар |
|1. Литий өндірісінің технологиясын және |2 |[8.1.2] |
|химиялық қасиеттерін оқу мен зерттеу | |[8.1.3] |
|2. Титан, (IV) титан, (IІІ) титан және (IV) |2 |[8.1.1] |
|цирконий қосылыстарының өндірісінің | | |
|технологиясы мен химиялық қасиеттерін оқу және| | |
|зерттеу | | |
|3. Ванадий және оның қосылыстарының химиялық |2 |[8.1.3] |
|қасиеттері мен алу әдістерін оқу, зерттеу | | |
|4. Берилий және оның туындыларының | | |
|технологиясын және химиялық қасиеттерін |2 |[8.1.1] |
|зерттеу | | |
|5. Ниобий қосылыстарының химиялық касиеттерін | | |
|зерттеу |2 |[8.2.4] |
|6. Молибден және вольфрам қосылыстарының | | |
|өндіріс технологиясын және қасиеттерін зерттеу|2 |[8.1.1] |
|7. Галий қосылыстарының өндіріс технологиясын | |[8.2.2] |
|және қасиеттерін зерттеу |2 |[8.2.1] |
|8. Сирек металдарды физикалық әдістер арқылы | | |
|табу және анықтау |1 |[8.2.3] |
5 СТУДЕНТТЕРДІҢ ӨЗДІК ЖҰМЫСТАРЫНА АРНАЛҒАН ТАҚЫРЫПТАРДЫҢ ТІЗІМІ
5.1 Аффинажды электролиз арқылы және қышқылды әдісімен жүргізу.
5.2 Платинды металдардың аффинажы.
5.3 Технологиялық процестерді бақылау және бағалы металдардың балансы.
5.4 Минералды кенді шикізатты термиялық әдісімен дайындау
5.5 Тотықтырғыш күйдіру
5.6 Сульфидтандырғыш күйдіру
5.7 Десульфидтандырғыш күйдіру
5.8 Агломерационды күйдіру
5.9 Декарбонизацияландыргыш күйдіру
Студенттердің оқытушымен өздік жұмыстарына арналған тақырыптардың
тізімі
1 Алтын, күміс, платина минералдары
2 Бағалы және сирек металдардың минералдары және қорытпаларының
физико-химиялық қасиеттері
3 Шашыралған алу жерлерінен алтын мен күмісты бөліп алу
4 Шикізатты аффиннажға дайындау. Хлорлы процесс.
5 Бағалы металдарды әктасты, сурьмалы, мышъякты, гуглисты, шламды,
ферритты кендерден бөліп алу
6 Платина металлургиясының тарихи сировкасы
7 Платина мен оның қорытпаларының физикалық және химиялық қасиеттері
8 Кендерде платина металдарының табу формалары
9 Платина металдарын бөліп алу әдістері
10 Бағалы металдардың қалдық газдармен әкетілуі және тазарту. Өндіріс
қалдықтарын өңдеу.
11. Сирек жерлік металдар. Сирек жерлік металдар мен қорытпалардың
химиясы. Сирек жерлік металдарды (СЖМ) металлотермиялық,
электролитикалық алу.
12. СЖМ-ды магнийлы қорытпаларды алғанда, ядролық емес және металдық
емес өнеркәсіптерде қолдану. Иттрий мен лантаноидтарды ядролық
техникада қолдану. Сирек металдар өндірісінде жаңа технология.
Техногенды өнеркәсібті өнімдері мен сирек металдар өндірісінің
қардықтарын комплексты өңдеу.
13. Қорғасын шаңын комплексты өңдеу мәселесіне, рений және осмийды
алу, ванадийдың химиясы мен технологиясына жаңа көзқарас. Қорғасын
шламдарынан рений және осмийды алу. Қазақстан шикізатын технологиялық
өңдеуде өзекті мәселелер.
6 ПӘН БОЙЫНША ОҚУ-ӘДІСТЕМЕЛІК КАРТА
3 кесте
|Тақырыбы | Көрнекі |Өз бетімен |Бақы-|
| |құрал-дар, |оқып |лау |
| |ТСО, |үйренуге |ныса-|
| |плакаттар, |арналған |ны |
| |зертханалық|сұрақтар | |
| |тақталар | | |
|Дәріс сабақтар |Зертханалық сабақтар | | | |
|1 |2 |3 |4 |5 |
|Бағалы металдар |1. Сирек жерлік | |Что | |
|1. Кендер құрамында |элементтерін алу және |Схема |представляю|тест |
|бағалы металдардың |бөлу. Сирек жерлік | |т собой | |
|бөлу формалары. |минералдарды байыту. | |редкоземель| |
|2. Құрамында алтын |2. Сирек жерлік |Сурет, |ные |консп|
|бар кендерді |минералдарды ашу және |схема |элементы? | |
|цианирлеу. |СЖЭ тобын бөлу. | |Какие | |
|3. Бағалы металдарды |3. Бірқатар жеке сирек |Схема, |металлы |тест |
|кварцты және тотыққан|жерлік элементтерды |кесте |относятся к| |
|кендерден алудың |топтап бөлу және | |благородным| |
|технологиялық |ажырату. | |и по какой | |
|схемысы. | | |причине? | |
|4.Шикізатты | | |Какова | |
|аффиннажға дайындау. |4. Ионалмасу тәсілімен |Сурет |распростран|тест |
|5.Сирек баяу |СЖЭ бөлу | |енность их | |
|бал-қитын, жеңіл, | | |в природе? | |
|шашы-ралып таралған |5. СЖЭ –ң сұйық |Кесте, |Методы |косп |
|және сирек кездесетін|экстракциясы |плакат |извлечения | |
|ме-талдардың | | |РЗЭ? | |
|табиғатта таралуы. | | |Методы | |
|6.Баяу балқитын | | |разделения | |
|молибден, титан, | | |РЗЭ? | |
|вольфрам, тантал, |6. Фосфорорганикалық |Схема, |Осбенность |тест |
|ванадий, рений, |экстрагенттер |плакат |металлургии| |
|цирконий, ниобий |қолдануымен СЖЭ –ң | |туго-плавки| |
|металдарының |сұйық экстракциясы | |х металлов?| |
|металлургиясы. | | |Физико – | |
|7. Сирек баяу | | |хими-ческие| |
|балқитын металдардың | | |свойства | |
|физико – химиялық |7. СЖЭ қосылыстарының |Кесте |редких |рефер|
|ерекшеліктері және |ерігіштігі | |туго-плавки|ат |
|қасиеттері. | | |х металлов?| |
|8. Сирек жеңіл | | |Получение | |
|металдардың физико- | | |редких и | |
|химиялық қасиеттері, |8. СЖЭ –ң | |рассеянных | |
|қолдану аймақтары. |бейорганикалық |Кесте, |метал-лов |тест |
|9.Шашыралып таралған |қосылыстары |сурет |из | |
|металдар- галий, | | |промпро-дук| |
|индий, таллий, |9. СЖЭ –ң органикалық | |тов | |
|қасиеттері және |қосылыстары |Сурет |свинцовог |тест |
|қолдануы. | |Диаграмм, |цинкового | |
|10.Қорғасын, мыр-ыш, | |схема |медного и | |
|мыс және басқа |10. Қорғасын құрамында | |других | |
|металлургиялық |күміс қосылыстарын | |металлургич| |
|өндірістерінің |анықтау. |Схема, |еских |тест |
|өнеркәсіпті | |сурет |производств| |
|өнімдерінен сирек | | |? | |
|және шашыралып | | |Органически| |
|таралған металдарды | | |е и | |
|алу. | | |неорганичес| |
|11. Сирек жерлік |11. Ерітінді құрамында | |кие | |
|металдар. |күміс қосылыстарын | |соединения | |
|12. Қорғасын шаңын |анықтау | |РЗЭ? |рефер|
|комплексты өңдеу |12. СЖЭ –ң физикалық |Графиктер, |Методы |ат |
|мәселесіне, рений |әдістерімен ашу және |диаграмма |аналити-чес| |
|және осмийды алу, |анықтау | |кого | |
|ванадийдың химиясы | | |контроля и | |
|мен технологиясына | | |разделения | |
|жаңа көзқарас. | | |редких и | |
|13.Сирек, шашыралып |13. СЖЭ –ы | |благородн. | |
|таралған, СЖМ, бағалы|металлургияда қолдану | |металлов? | |
|металдарды | | |Области |тест |
|анализіндегі физико –| |Кесте |применения | |
|химиялық әдістері. | | |РЗЭ? | |
|Металлография. | | |Кен | |
|Спектралды анализ. |14. СЖЭ –ы шыны | |құрамындағы| |
|14.Кен құрамындағы, |өндірісінде және | |, | |
|металлургиялық |керамикада қолдану | |металлургия|рефер|
|өндірісінің | | |лық |ат |
|өнеркә-сібті | |Сурет |өндірісінің| |
|өнімдердегі сирек | | |өнеркә-сібт| |
|және бағалы | | |і | |
|металдардың |15. СЖЭ –ы басқа | |өнімдердегі| |
|анализіндегі әдістер.|салаларда қолдану | |? | |
|15. Сирек және бағалы| | | |тест |
|металдардың | | | | |
|аналитикалық бақылау | |Графиктер | | |
|және бөлу әдістері | | | | |
7 ОҚУ-ӘДІСТЕМЕЛІК ӘДЕБИЕТПЕН ҚАМТАМАСЫЗ ЕТУДІҢ КАРТАСЫ
4 кесте
|Оқулықтардың, оқу-әдістемелік |Даналардың |Студенттердің|Қамтамасыз |
|құралдардың атауы |саны |саны |етілу пайызы |
|1 |2 |3 |4 |
|1. И.Н.Масленицкий, Л.В.Чугаев. |1 |7 |14 |
|Металлургия благородных металлов. | | | |
|«Металлургия» 1978 | | | |
|2. Ф.Х.Спеддинг,. А.Х.Даан. |1 |7 |14 |
|Редкоземельные металлы. | | | |
|«Металлургия» 1965 | | | |
|3. Айринг Л. Успехи в химии и |1 |7 |14 |
|технологии редкоземельных | | | |
|элементов «Металлургия» Москва. | | | |
|1987 | | | |
8 ӘДЕБИЕТТЕР
8.1 Негізгі әдебиеттер
8.1.1 И.Н.Масленицкий, Л.В.Чугаев. Металлургия благородных металлов.
«Металлургия» 1978
8.1.2 Е.Д.Глотко., К.Я.Гейнрихс,. А.А.Барков. Методы анализа продкутов
предприятий свинцово – цинковой промышленности. «Металлургия» Москва.
1969. 295 с
8.1.3 Н.С.Грейвер, Н.П.Сажин,. И.А.Стригин. Основы металлургии.
«Металлургия» Москва. 1967
8.1.4 Ф.Х.Спеддинг, А.Х.Даан. Редкоземельные металлы. «Металлургия»
1965
8.1.5 И.Н.Плаксин., С.А.Тэтару. Гидрометаллургия с применением
ионитов. Металлургиздат. 1964
8.1.6 Айринг Л. Успехи в химии и технологии редкоземельных элементов
«Металлургия» Москва. 1987
8.2 Қосымша әдебиеттер
8.2.1 Разумов К.А. Проектирование обогатителных фабрик. «Недра», 1970
8.2.2 Усовершенствование технологии переработки золотосодержащих руд и
флотационных концентратов. Цветметиформация. 1968.
8.2.3 В.И.Зеленов. и др. Практика обработки золотых руд и
использованием цианирования. Цветинформация, 1968. 280 с.
8.2.4 Лодейщиков В.В. Извлечение золота из упорных руд и концентратов.
«Недра», 1968. 315с
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz