Файл қосу
Тіл біліміне кіріспе
5В020700- «Аударма ісі» мамандығына арналған
«ТІЛ БІЛІМІНЕ КІРІСПЕ»
ПӘНІНІҢ ОҚУ- ӘДІСТЕМЕЛІК КЕШЕНІ
БІЛІМ АЛУШЫЛАРҒА АРНАЛҒАН ПӘННІҢ ЖҰМЫС БАҒДАРЛАМАСЫ
Семей
2014
Алғы сөз
1 ҚҰРАСТЫРЫЛҒАН
құрастырушы_____________ «09» ___ 09___ 2014ж.
Сулейменова Р.Ш. аға оқытушы
«Қазақ тілінің теориясы мен әдістемесі» кафедрасы
2 ТАЛҚЫЛАНДЫ
2.1 Қазақ тілінің теоиясы мен әдістемесі кафедрасының отырысында
қаралып, талқыланды.
Хаттама №___ «09» ___09___ 2014 ж.
Кафедра меңгерушісі _________Мұқанова Қ.Қ.
2.2 Филология факультетінің оқу- әдістемелік бюросының отырысында
қарастырылды.
Хаттама №___ « 10 » _09_ 2014 ж.
Төрайым _________________ Cәмекбаева Э.М.
3 БЕКІТІЛГЕН
Университеттің оқу-әдістемелік кеңесі мәжілісінде қаралып,баспаға
ұсынылды.
Хаттама №___ « 11» ___09___ 2014 ж.
ОӘК төрайымы _________________Искакова Г.К.
4 БАСЫЛЫМ №2 « » ___ 201 ж.
Мазмұны
1 Жалпы ережелер
2 Сабақ түрлері бойынша пәннің мазмұны және сағаттарын бөлу
3 Пәнді оқу бойынша әдістемелік ұсыныстар
4 Пәннің форматы
5 Пәннің саясаты
6 Баға қою саясаты
7 Әдебиеттер
1 ЖАЛПЫ ЕРЕЖЕЛЕР
1.1 Оқытушы туралы жалпы мәлімет:
Сулейменова Рауя Шаяхметқызы, аға оқытушы
Кафедра « Қазақ тілінің теориясы мен әдістемесі»
Ақпараттық қатынас: телефон: 8-775-757-00-97
Кафедраның мекенжайы: тел.: 53-06-70, №8 оқу ғимараты, 224 кабинет
Сабақ өтетін орын: №1 оқу ғимараты, 901 дәрісхана
Кредит саны: 3
1.2 Пәннің қысқаша мазмұны:
Тіл біліміне кіріспе пәні – жоғары оқу орындарының аударма ісі
мамандығында өтілетін теориялық пән. Пәннің негізгі мақсаты мен міндеті тіл
білімінің негізгі ұғымдары мен терминдерін қарастырып, оның басты- басты
теориялық мәселелерін баяндап беру. Тіл білімінің зерттеу нысаны мен тілдің
анықтамасы; тілдің шығуы мен даму; тіл мен ойлау; тілдің құрылымдық,
жүйелілік сипаты, тілдің қызметі; тілдердің жіктелуі; жазудың шығуы мен
дамуы қарастырылады.
«Тіл біліміне кіріспе» пәнінде білім алушыларды тіл білімінің
негізгі ұғымдар жүйесімен және тілдік терминдермен таныстыру, тілдің
құрылымдық, жүйелік, танымдық болмысы, мәні жайлы түсінікті қалыптастыру
және білім алушыларды тілдік талдау дағдысымен қаруландыру.
1.3 Пәнді оқытудың мақсаты:
Білім алушыларды тіл білімінің негізгі ұғымдарымен, терминдерімен
таныстырып, оның басты – басты теориялық мәселелерінен хабардар ету.
Дәрістің мақсаты – тіл білімінің негізгі тұжырымдары мен
топшылауларын, соңғы зерттеулердің нәтижелерін, тіл біліміндегі бағыттар
мен тілдің онтологиясын баяндап беру .
1.4 Пәнді оқытудың міндеттері:
- «Тіл біліміне кіріспе» пәнінде білім алушылардың өз ана тілінің (қазақ
тілінің) құрылымын терең меңгерту;
- тіл білімінің негізгі ұғымдар жүйесімен және тілдік терминдермен
таныстыру, тілдің құрылымдық, жүйелік, танымдық болмысы, мәні жайлы
түсінікті қалыптастыру;
- тілдің фактілерін ғылыми терең түсіне білуге үйрету;
- ана тілінің туыс тілдермен генетикалық жақындығын меңгерту;
- басқа да туыс емес тілдермен типологиялық ұқсастықтарын салыстыра білуге
жаттықтыру.
1.5 Оқыту нәтижесі:
Пәнді оқыту нәтижесінде білім алушы мыналарды білуі керек:
- Тіл білімі ғылымы бойынша теориялық білім алып шығады;
- Алған білімдерін практикада қолдана біледі;
- Тілдік талдаудың негізгі әдістерін меңгереді;
- Теориялық талдау жасай алады;
- Тіл біліміндегі қалыптасқан ұғымдарды, заңдылықтарды, құбылыстарды, әдіс-
тәсілдерді меңгереді, түсінеді;
- Өзіндік пікір айта алады;
- Негізделген және қалыптасқан теориялық білімдерін жинақтай біледі.
1.6 Курстың пререквизиттері:
1.6.1 Тіл біліміне кіріспе
1.6.2 Қазіргі қазақ тілінің фонетикасы
1.6.3 Қазіргі қазақ тілінің лексикологиясы
1.6.4 Қазіргі қазақ тілінің морфологиясы
1.7 Курстың постреквизиті:
1.7.1 Әлеуметтік лингвистика
1.7.2 Когнитивтік лингвистика
1.7.3 Этнолингвистика
2 САБАҚ ТҮРЛЕРІ БОЙЫНША ПӘННІҢ МАЗМҰНЫ ЖӘНЕ САҒАТТАРЫН БӨЛУ
1 - кесте
|№ |Тақырыптар атауы |Сағаттар |Әдебиеттер |
| | |Дә |Тәжір|ОБӨЖ |СӨЖ | |
| | |ріс | | | | |
|1 |2 |3 |4 |5 |6 |7 |
|1 |Тіл білімі және оның салалары |1 |1 |- |3 |1, Б. 3-9 |
| | | | | | |2, Б. 3-8 |
| | | | | | |3, Б. 3-11 |
|2 |Тіл білімінің ғылымдар жүйесінде |1 |1 |- |3 |1, Б. 12-23 |
| |алатын орны және тіл білімінің | | | | |2, Б. 8-37 |
| |басқа ғылым салаларымен байланысы | | | | |3, Б. 11-20 |
|3 |Тілдің табиғаты мен қоғамдық |1 |1 |- |3 |3, Б. 25-37 |
| |қызметі. | | | | |4, Б. 64-68 |
| | | | | | |8, Б. 23-38 |
|4 |Тіл мен ойлау. Тіл мен сөйлеу |1 |1 |- |3 |2, Б. 37-53 |
| | | | | | |4, Б.38-78 |
| | | | | | |5, 24-28 |
|5 |Тілдің таңбалық, құрылымдық және |1 |1 |- |3 |2, Б. 53-61 |
| |жүйелік сипаты | | | | |4, Б. 80-92 |
| | | | | | |5, Б. 20-24 |
|6 |Фонетиканың мақсаты мен міндеті, |1 |1 |- |3 |2, Б.63-68 |
| |қарастыратын мәселесі. Тілдің | | | | |4, Б.92-125 |
| |дыбыстық жүйесі.Фонема мәселесі. | | | | |5, Б. 25-37 |
|7 |Екпін және оның түрлері |1 | |- |3 |2, Б. 52-68; |
| | | | | | |79-132 .4, Б. |
| | | | | | |126-134; 134-166 |
|8 |Қазақ тіліндегі буын үндестігі, |1 | |- |3 |2, Б.133-148 |
| |дыбыс үндестігі (Сингармонизм). | | | | |4, Б. 166-183 |
| |Дыбыс үндестігі (Ассимиляция, | | | | |5, Б. 42-45 |
| |диссимиляция) | | | | | |
|9 |Дыбыстардың алмасуы. Комбинаторлық|1 | |- |3 |2, Б. 148-164 |
| |немесе позициялық өзгерістер мен | | | | |4, Б. 183-190 |
| |спонтандық өзгерістер | | | | |5, Б. 46-48 |
|10 | Жазу және оның даму кезеңдері |1 |1 |- |3 |2, Б. 164-178 |
| | | | | | |4, Б. 191-207 |
|11 |Алфавит. Графика. Орфография. |1 | | |3 |2. Б. 179-200 |
| |Орфоэпия. Транскрипция мәселесі | | | | |4, Б. 207-222 |
| | | | | | |6. Б. 121-132 |
|12 |Тілдің лексика жүйесі мен құрамы |1 |1 | |3 |2, Б.200-322 |
| |Лексикология және оның түрлеру мен| | | | |4, Б.222-333 |
| |салалары | | | | | |
|13 |Полисемия және сөздің лексикалық |1 | |- |3 |2, Б. 200-322 |
| |мағыналарының түрлері | | | | |4, Б. 222-333 |
| | | | | | |8, Б. 64-71 |
|14 | Лексика-семантикалық топтар |1 | |- |3 |2, Б. 322-331 |
| |туралы. Омонимдер. Синонимдер. | | | | |4, Б. 333-344 7, |
| |Антонимдер. | | | | |Б. 72-81 |
|15 |Табу мен эвфемизмдер |1 |1 |- |3 |2, Б. 332-349 |
| | | | | | |4, Б.344-358 |
|16 |Этимология және «халық» |1 | |- |3 |2, Б. 332-349 |
| |этимологиясы | | | | |4, Б.344-358 |
| | | | | | |3, Б. 82-86 |
|17 |Тілдің сөздік құрамы |1 | |- |3 |2, Б. 332-349 |
| | | | | | |4, Б.344-358 |
| | | | | | |3, Б. 82-86 |
|18 |Фразеологиялық оралым және олардың|1 | |- |3 |2, Б. 332-349 |
| |түрлері | | | | |4, Б.344-358 |
|19 |Лексикография және сөздіктердің |1 | |- |3 |2, Б. 332-349 |
| |түрлері | | | | |4, Б.344-358 |
| | | | | | |3, Б. 82-86 |
|20 |Грамматика және оның салалары |1 | |- |3 |2, Б. 332-349 |
| | | | | | |4, Б.344-358 |
| | | | | | |3, Б. 82-86 |
|21 |Тілдің грамматикалық жүйесі |1 |1 |- |3 |2, Б. 332-349 |
| | | | | | |4, Б.344-358 |
|22 |Негізгі грамматикалық ұғымдар. |1 | |- |3 |2, Б. 332-349 |
| |Грамматикалық тәсілдер мен | | | | |4, Б.344-358 |
| |формалар | | | | | |
|23 |Грамматикалық категориялар |1 |1 |- |3 |4, Б.344-358 |
| | | | | | |3, Б. 82-86 |
|24 |Сөз таптары, шығуы мен дамуы |1 |1 |- |3 |4, Б.344-358 |
| | | | | | |3, Б. 82-86 |
|25 |Синтаксис мәселелері. Сөз тіркесі |1 | |- |3 |4, Б.344-358 |
| | | | | | |3, Б. 82-86 |
|26 |Сөйлем және оған тән белгілер |1 | |- |3 |4, Б.344-358 |
| | | | | | |3, Б. 82-86 |
|27 |Тілдің шығуы және тілдердің |1 | |- |3 |2, Б. 332-349 |
| |жасалуы | | | | |4, Б.344-358 |
| | | | | | |3, Б. 82-86 |
|28 |Тілдің даму заңдылығы |1 |1 |- |3 |2, Б. 332-349 |
| | | | | | |4, Б.344-358 |
|29 |Тілдердің генеологиялық |1 |1 |- |3 |2, Б. 332-349 |
| |классификациясы | | | | |4, Б.344-358 |
| | | | | | |3, Б. 82-86 |
|30 |Тілдердің -типологиялық |1 |1 |- |3 |2, Б. 332-349 |
| |классификациясы | | | | |4, Б.344-358 |
| | | | | | | |
| | | | | | | |
| | |30 |15 |- |90 | |
3 ПӘНДІ ОҚУ БОЙЫНША ӘДІСТЕМЕЛІК ҰСЫНЫСТАР
Білім алушы «Тіл біліміне кіріспе» пәнінде тәжірибе жүзінде кең
қолданылатын, әрі жан-жақты игерілген тілдік талдаудың негізгі әдістерін
білуі қажет. Ғылыми ой-өрісті қалыптастыруда жалпы тіл білімі ғылыми білім
ретінде пайда болуы ерекше рөл атқарады. Тарихы әр кезеңдегі ғылым алдына
қоятын қоғамдағы әлеуметтік-мәдени шарттардың шектес ғылымдармен және
олардың практикалық шешімдерімен тікелей байланысы постулатын түсінуге
көмектеседі.
4 ПӘННІҢ ФОРМАТЫ
Аудиториялық уақытқа дәрістер, семинар сабақтары, оқытылған материалды
талқылау және әртүрлі тапсырмаларды орындау кіреді. Әрбір сабаққа білім
алушы әдебиеттің негізгі және қосымша қайнар көздерінің тізіміне сәйкес
дайындалуы керек (негізгі бөлімдер мен бөлімшелер әрбір сабақта
нақтыланады). Аралық бақылау жұмысында болмаған білім алушылар автоматты
түрде 0 балл алады және бақылау жұмысын тапсыруға жіберілмейді. Негізгі
ұғымдар дәрістерде ұсынылады және түсіндіріледі. Сабаққа қатысу және
дәрісте негізгі ұғымдарды, түсіндірмелерді және мәліметтерді жазып алу
білім алушының міндеті болып табылады. Егер білім алушы қандай да бір
жағдайлармен дәріске қатыспаған жағдайда, дәрістің материалын топтағы басқа
білім алушыдан алуы керек. Оқытушы материалды бір де бір білім алушыға
дәрістің бір де бір уақытында босату себебіне қарамастан ұсынбайды.
ОБӨЖ мақсаты – тіл біліміне кіріспе пәніне байланысты зерттеу еңбектерді
қарастыру.
ОБӨЖ міндеттері келесілерді қарастырады:
- курстың методологиясы және зерттеу әдiстерi;
- тіл біліміне кіріспе ғылымы және оның ерекшелiктерi туралы.
Білім алушылардың өздік жұмысы – бұл тұлғаның жеке танымды қызметі, ол
өзіне тек қана алған білімін бекітіп қоймауы, сонымен қатар жеке тілдік
тұжырым-ойлау үдерісі болып табылады. Өзіндік жағынан ол келешек маманның
жаңа білімінің ашылуына, қалыптасуына жағдай жасайды.
Өздік жұмыс сонымен қатар білім алушының максималды белсенділігін
қарастырады және ол алған білімін ұжымдағы ғылыми зерттеу, қоғамдық және
өндірістік қызметтерде көрінеді.
5 ПӘННІҢ САЯСАТЫ
Курсты оқу барысында алынған ұпай жинақталып, жалпы саны шығарылады.
Жиынтық бағаны шығару үшін әрбір тапсырма, сабаққа қатысуы, СӨЖ, ОСӨЖ
тапсырмаларын, тиісті жаттығу жұмыстарын орындағаны жөніндегі ұпай
жиынтығы, кезеңдік, қорытынды бақылау нәтижелері т.б. түгел ескеріледі.
Берілген тапсырманы уақытында орындау қажет. Тиісті тапсырмалар сессияның
соңғы аптасына дейін өткізілуі тиіс. Орташа ұпай жинақтай алмаған студент
емтиханға жіберілмейді. Әрбір тақырыпты өтеу міндеті, өтілген материалды
меңгеру деңгейі тест, жатқа жазу, бақылау түрінде тексеріледі. Себепсіз
сағат босатсаңыз, қосымша шығармашылық жұмыс беріледі. Сабақтан екі рет
кешігу бір рет сабақ босатқанға теңгеріледі.
6 БАҒА ҚОЮ САЯСАТЫ
«Тіл біліміне кіріспе» пәнінің ұпайларға бөлінуі
|Апта |Бақылау түрі |Барлық ұпай |Ескерту |
|1 |2 |3 |4 |
| |1-аптадан 7-апта аралығында дәріске |30 | |
| |қатысу | | |
|1 |Семинар | | |
| |БӨЖ | | |
|2 |Семинар | | |
| |БӨЖ | | |
|3 |Семинар |35 | |
| |БӨЖ | | |
|4 |Семинар | | |
| |БӨЖ |55 | |
|5 |Семинар |35 | |
| |БӨЖ | | |
|6 |Семинар |30 | |
| |БӨЖ |55 | |
|7 |Семинар | | |
| |БӨЖ | | |
| |Аралық бақылау |60 | |
|1-7 апта аралығындағы оқу нәтижесі бойынша |300 | |
|қорытынды ұпай | | |
| |8-15 апта аралығында дәріске қатысу |30 | |
|8 |Семинар | | |
| |БӨЖ | | |
|9 |Семинар | | |
| |БӨЖ | | |
|10 |Семинар |35 | |
| |БӨЖ | | |
|11 |Семинар | | |
| |БӨЖ |55 | |
|12 |Семинар |35 | |
| |БӨЖ | | |
|13 |Семинар | | |
| |БӨЖ | | |
|14 |Семинар |30 | |
| |БӨЖ |55 | |
|15 |Семинар | | |
| |БӨЖ | | |
| |Аралық бақылау |60 | |
|8-15 апта аралығындағы оқу нәтижесі бойынша|300 | |
|қорытынды ұпай | | |
|Емтихан бойынша қорытынды ұпай |400 | |
|Академиялық кезең бойынша қорытынды ұпай |1000 | |
7 ӘДЕБИЕТТЕР
7.1 Негізгі әдебиеттер
7.1. 2 Маманов, Ы. Қазақ тіл білімінің мәселелері. "Арыс қоры".- Алматы:
Арыс, 2007.
7.1. 3 Невченко В.Н. Введение в языкознание. М.:Дрофа.,2008.-7063с.
7.1.4 Исаев , С. Қазақ тіл білімінің мәселелері [Текст] = Вопросы
казахского языкознания .- Алматы, 2011
7.1.5 Жүнісова, М.Ә. Қазіргі қазақ тілі: оқу құралы .- Алматы: Дарын, 2008.
7.1.6 Шалабай, Б. Қазіргі қазақ тілі синтаксис. – Алматы, 2012.
7.1.7 Попова З.Д.Общее языкознание. -М:АСТ:Восток-Запад,2007.-408с.
7.2 Қосымша әдебиеттер
7.2.1 Ковчиков. В.А. Психолингвистика.Теория речевой деятельности. М:
Астрель,2007.-318с.
7.2.2 Шаяхметұлы.Қ. Қазіргі қазақ тілі. Сөзжасам-дериватология, сөзөзгерім-
морфология. Семей; Новосібір: Талер-Пресс, 2007.- 334б.
7.2.3 Копыленко М.М. Избранные труды в 2-томах. А:Ин-т языкознания им.
А.Байтурсынова.2010.,2010.-443с.
7.2.4 Норман Б.Ю.Лингвистические задачи. –М: Флинта-Наука.2009.-271с.
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz