Файл қосу
Экология бөлімдері
|ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ |
|ШӘКӘРІМ АТЫНДАҒЫ СЕМЕЙ МЕМЛЕКЕТТІК УНИВЕРСИТЕТІ |
|3 деңгейлі СМЖ құжаты |ПОӘК |ПОӘК 042-16.1.35/01-2012|
|ПОӘК оқытушыға арналған | | |
|пәннің оқу жұмыс |басылым №__ ______20__ж | |
|бағдарламасы «Экология | | |
|және тұрақты даму» | | |
|пәнінің оқу-әдістемелік | | |
|кешені | | |
ПӘННІҢ ОҚУ-ӘДІСТЕМЕЛІК КЕШЕНІ
«Экология және тұрақты даму» пәнінен барлық
мамандық студенттеріне арналған
ОҚЫТУШЫНЫҢ ПӘН БОЙЫНША
ЖҰМЫС БАҒДАРЛАМАСЫ
Семей
2012
АЛҒЫ СӨЗ
1 ӘЗІРЛЕГЕН
Шәкәрім атындағы Семей мемлекеттік университетінің «Экология және қоршаған
ортаны қорғау» кафедрасының аға оқытушысы
Кабышева Ж.К. _________________ «28» 08. 2012 жыл.
2 ТАЛҚЫЛАНДЫ
2.1 Шәкәрім атындағы Семей мемлекеттік университетінің «Экология және
қоршаған ортаны қорғау» кафедрасының отрысында
Хаттама № 1 «03» 09. 2012 жыл.
Кафедра меңгерушісі _________ профессор
Апсаликов К.Н.
2.2 Аграрлық факультетінің оқу - әдістемелік бюросында
Хаттама № 1 «10» 09. 2012 жыл.
АФ ОӘБ төрағасы _________ профессор м.а.
Сатиева К.Р.
3 БЕКІТІЛДІ
Университеттің Оқу-әдістемелік кеңесі мақұлдап басып шығаруға ұсынады
Хаттама № 1 «13» 09. 2012 жыл.
Оқу- әдістемелік кеңестің төрағасы,
оқу жұмысы бойынша проректор профессор
Рскелдиев Б.А.
4 №2 басылым 30.09.2009 ж. орнына енгізілді. Кешен Қазақстан
республикасының Мемлекеттік жалпыға бірдей білім стандарты МЖБС негізінде
жаңартылған 0.04.019.-2011. Бакалавриат.
Мазмұны
1. Қолданылу саласы
2. Нормативтік сілтемелер
3. Жалпы ереже
4. Оқу бағдарламасының мазмұны (модуль бойынша)
5. Студенттердің өзіндік жұмыстарының тақырыптары
6. Пәннің оқу-әдістемелік картасы
7. Оқу әдітемелік бағдарламасының әдебиеттермен қамтамасыз ету картасы
8. Әдебиеттер
1. ҚОЛДАНУ САЛАСЫ
«Экология және тұрақты даму» пәні бойынша оқу әдістемелік кешен
құрамына енетін оқытушының жұмыс оқу бағдарламасы университетіміздің
барлық мамандық студенттеріне арналған.
2. НОРМАТИВТІ СІЛТЕМЕЛЕР
Бұл «Экология және тұрақты даму» пәні бойынша оқу - әдістемелік
кешен құрамына енетін оқытушының жұмыс оқу бағдарламасы төмендегі
құжаттар талаптарына сай осы бойынша оқу үрдістері ұйымдастыру
тәртібін белгілейді:
- 5В060800 «Экология» мамандығы бойынша жалпы білім беру
мемлекеттік стандарты
- ГОСО РК 3.08.323-2006. 23.12.2005. №779 Қазақстан Республикасының
білім және ғылым министрлігінің бұйрығымен 9 қаңтарда 2006, сонымен қоса
университеттің барлық мамандықтарының мемлекеттік стандарттары
бекітілген.
-СТУ 042-СГУ-5-2012 Уинверситет стандарты «Пәннің оқу әдістемелік
кешенін әзірлеу және ресімдеудің жалпы талаптары»;
-ДП 042-1.07-2012 Құжаттардың процедурасы «Пәннің оқу әдістемелік
кешенінің жалпы мазмұны».
3. ЖАЛПЫ ЕРЕЖЕЛЕР
3.1 Пәннің жалпы мазмұны
Пәнді оқытудың мақсаты студенттерге тірі организмдердің бір-бірімен қарым-
қатынасын және олардың тіршілік ортасы жайлы заңдылықтарды ашып көрсету,
тыңдармандарды ғаламдық экологиялық проблемалардың болмысымен, туындау
себептерімен және осы проблемаларды шешу жолдарымен таныстыру. Болашақта
аталған салаларда жұмыс істейтін мамандарға осы пәнді игеру барысында алған
білімдері әздерінің кәсіби қызметін табысты атқаруға көмектесетін болады.
«Экология және тұрақты даму» пәнінің негізгі міндеттері:
• антропогендік әрекеттерден туындап отырған нақтылы әлеуметтік-
экологиялық проблемаларды қарастыру;
• ғылыми-техникалық прогресс дәуірінде экологиялық ой-жҥйені
қалыптастыру және дамыту қажеттілігін негіздеу;
• тыңдармандардың болашақтағы мектептердегі жұмысы барысында, немесе
туризм және экономика салаларындағы қызметі барысында оларды
әлеуметтік-экологиялық жағдайдың одан әрі нашарлау нәтижелерінің
мейілінше қауіпті болатындығын болжамдауға машықтандыру.
«Экология және тұрақты даму» пәнін оқыту нәтижесінде студент:
• қазіргі экологияның бағыттарын;
• басты-басты экологиялық терминдерді, олардың ұғымдық мағынасын және
анықтамаларын;
• атмосфераға, гидросфераға және топыраққа қатысты жаһандық экологиялық
проблемаларды, сол сияқты организмдердің әздерінің тіршілік
ортасындағы әзгерістерге бейімделу және сол жағдайда тіршілік ету
ерекшеліктерін;
• Қазақстанда және жер жүзінің әзге де елдерінде экологиялық апатқа
ұшыраған аймақтарды және олардың бҥгінгі таңдағы экологиялық жағдайын;
• Қазақстан Республикасының экология жөніндегі негізгі заңын, қоршаған
ортаны қорғауға қатысты әзге де экологиялық құжаттарды;
• Тұрақты даму, оның аспектілері, Қазақстан Республикасының тұрақты даму
болашағы туралы білуі керек.
• болашақ мамандығы ауқымында туындаған экологиялық жағдайларды бағалай
білуді;
• қажетті деректер жиынтығын іс-әрекетке жарата білуді, қоршаған ортаны
қорғау саласындағы заң жобаларын жасақтауға қажетті экологиялық
тҧрғыдан қауіпті белдемдердің туындау себептерін және келеңсіз
келешегін болжай білуді;
• табиғи нысандарда іс-шараларды жоспарлау барысында осы аймақта
туындауы мүмкін экологиялық проблемаларды болжай білуді;
• тұрақты даму тұжырымдамасы, оның критерийлерін меңгеруі керек.
3.2. Пәнді оқытудың міндеттері:
1. Студенттерге жалпы Қазақстан Републикаының экологиялық жағдайын
оқыту.
2. Берілген курстың мақсаты болып студенттердің өздік творчествалық
жұмыстарға баулу және өз мамандықтары бойынша жоғары жалпы ғылыми және
профессионалды дайындау.
3. Курсқа тапсырмалар
Пәнді оқытудың негізгі мына тапырмалардан тұрады:
- сыртқы ортамен тірі организімдердің бір бірімен байланысы;
- антропогенді әсерлердің сыртқы ортаға әсерлері;
- негізгі экологиялық мәселелер
- адамзат бірлестігі сыртқы ортамен байланысы.
4. Пәнді оқығанда студент білу керек:
білу керек:
- жалпы сыртқы ортамен тірі организімдердің бір бірімен байланысын;
- тірі ағзалардың уақытына және бөлшектерге бөлінуін;
- ағзалардың санының өзгеріп отыруы олардын энергия көзінің оларға
тірі ағзалар арқылы айналмалы түрде келуі;
меңгеру:
функциональды экологиялық бөлімдерді және жалпы биосфераны
біліп алу:
табиғатты тиімді қолдану
үйрену:
экологиялық процесстердің ағымын, антропогенді әсерлердің сыртқы
ортаға әсерлерін қорытындылау;
есте сақтау:
тәжірибелі түрде тірі ағзалардың сыртқы отаға асері
3.5 Пәннің пререквизиттері -жоқ
3.6 Пәннің постреквизиті-
3.6.1негізгі пәндер
3.7 Оқу жоспарынан көшірмеі кестеде
Кесте -1
|Курс |Семестр|
|1-ші тақырып. Экология – организмнің қоршаған ортамен |1 |
|қарым-қатынасын зерттейтін іргелі жаратылыстану пәні. Экология | |
|туралы түсінік. Экология қалыптасуының және дамуының қысқаша | |
|тарихы.Экологияның ғылым ретінде анықтамасы.Экологиялық | |
|көзқарастардың туылуы.Экология бөлімдері. Экологиялық зерттеу | |
|әдістері. | |
|2-ші тақырып. Ағза және орта. Орта факторлары және олардың |1 |
|ағзаға әсері | |
|3-ші тақырып. Дара организмдер экологиясы – аутэкология. |1 |
|Аутэкология –экологияның бір бөлімі. Қоршаған ортаның экологиялық | |
|факторлары а) абиотикалық факторлар; ә) биотикалық факторлар; б) | |
|антропогенді факторлары. Ортаның факторларына организмдердің | |
|адаптациясы. Экологиялық факторлар әсеріне организмдердің жалпы | |
| заңдылықтары: Ю.Либихтың минимум заңы және В.Шелфордтың | |
|толеранттық заңы. | |
|4-ші тақырып. Популяциялар экологиясы - демэкология. . Популяция |1 |
|туралы жалпы мағлұмат. Популяцияның құрылымы мен | |
|түрлері.Популяцияның статистикалық және динамикалық | |
|сипаттамалары.Популяциялық гомеостаз – популяцияның санын | |
|реттеу.Өткендегі, қазіргі және болашақтағы демографиялық жағдайлар.| |
|5-ші тақырып. Қауымдастықтар мен экожүйелер экологиясы |1 |
|–синэкология | |
|6-шы тақырып. Биосфера туралы ілімнің негізгі қағидалары. Биосфера |1 |
|құрылысы. Атмосфера.Гидросфера. Литосфер. Биосфераның пайда болуы. | |
|Биосферадағы тіршіліктің пайда болуы туралы қазіргі көзқарастар. | |
|Биосфера және адамзат. Биосферадағы алғашқы шегіністер | |
|7-ші тақырып. Биосфера туралы В. И. Вернадскийдің ілім. Биосфера - |1 |
|ғаламдық экожүйе ретінде. Биосфераның негізгі қасиеттері. «Тірі | |
|заттар»-биосфераның негізі. Зат айналымы және олардың адаммен | |
|бұзылуы: а) азот айналымы; ә) көміртегі айналымы б) күкірт | |
|айналымы в) фосфор айналымы. | |
|8-ші тақырып. Қазіргі заманның ғаламдық экологиялық проблемалары |1 |
|Әлеуметтік-экологиялық проблемалар: халық санының өсуі, ресурстық | |
|дағдарыс, халықтың генофондының өзгеруі, ортаның жалпы | |
|агрессивтілігінің артуы, зиянды әсерлердің жаңа түрлері. | |
|Экологиялық іргелі «Минимум заңының» әлеуметтік экожүйеде көрініс | |
|беруі. Соғыстар және терроризм: экологиялық зардаптары. | |
|Әскери-өнеркәсіптік кешен және тіршілік ету ортасы. Радиоактавті | |
|изотоптардың биосферадағы тасымалдануының кейбір мысалдары. | |
|Қоршаған ортаның күйін бағалаудың әдістері және критерийлері. | |
|Экологиялық мониторинг, ұйымдастырылу принциптері. Қоғамның | |
|қоршаған ортамен қарым-қатынастарының заңгершілік және хұқықтық | |
|тұрғыдан реттелуі. Экологиялық білім берудегі этикалық және | |
|эстетикалық проблемалар. | |
|9-шы тақырып. Табиғи ресурстар және табиғатты ұтымды пайдалану | |
|Табиғи жүйелердің ресурстары. Табиғи ресурстардың топтамасы, |1 |
|қоршаған орта ресурстарымен болатын қарама қатынастардың | |
|ерекшеліктері. | |
|10-шы тақырып. Атмосфера туралы түсiнiк жəне биосфера мен адам |1 |
|өмiрiндегi маңызы.Атмосфера туралы түсінік.Атмосфераның биосфера | |
|мен адам өміріндегі маңызы Атмосфера құрамы Физикалық қасиеттері | |
|Атмосфераның химиялық құрамы | |
|Әлеуметтік-экологиялық дағдарыс және қоғамның орнықты дамуы. | |
|Тұрақты қоғам моделі, оның белгілері және қызмет атқару | |
|принциптері. Тұрақты дамуды қамтамасыз ету жолындағы халықаралық | |
|ынтымақтастық. Тұрақты даму теориясының ғылыми негіздерін жасау | |
|жөніндегі халықаралық ұйымдардың қызметі. ҚР орнықты даму | |
|стратегиясы. ҚР Экологиялық қауіпсіздік тұжырымдамасы. | |
|Ерекше қорылатын табиғи территориялар – қоршаған ортаны қорғау | |
|шараларының бір түрі. Генетикалық әралуандылықты қорғау. | |
|Биосфералық қорықтар. Биосфералық қорықтарды дамытудың Севилья | |
|стратегиясы. Қызыл кітап. Халықаралық ұйымдардың құжаттары. | |
|Табиғатты ұтымды пайдалану мен қоршаған ортаны пайдаланудың ғылыми | |
|негіздерін жасау – биосфераны ноосфераға айналдырудың міндетті | |
|сатысы. | |
|11-шы тақырып. Қазақстан Республикасының су ресурстары. Каспий |1 |
|аймағының экологиялық жағдайы. Арал теңізінің эклогиялық | |
|мәселелері. | |
|12-шы тақырып. Литосфера және оны тиімді пайдалану мен қорғау. |1 |
|Литосфера және оны тиімді пайдалану мен қорғау Топырақты эрозиядан | |
|қорғау,Топырақтың ластануы Жерді рекультивациялау | |
|13-шы тақырып. Қазақстан Республикасының экологиялық проблемалары.|1 |
|Қазақстанның экологиялық проблемалары. ҚР табиғи ортаны | |
|тұрақсыздандырушы факторлар және олардың салдарлары. Арал теңізі | |
|бассейнінің әлеуметтік-экологиялық проблемалары, Арал аймағындағы | |
|экологиялық апатты жоюдың ықтимал жолдары. Ядролық сынақтардың | |
|адамзатқа тигізген зардаптары. Семей ядролық сынақ алаңы және ҚР | |
|территориясындағы өзге де полигондар. Ядролық сынақтарға қарсы | |
|Невада-Семей қозғалысы. | |
|14-ші тақырып. Қоршаған орта жағдайын бақылау және мониторинг. |1 |
|Қоршаған ортаның жағдайын жүйелі түрде бақылау Табиғи және | |
|антропогендік факторлардың әсерінен табиғатта болуы мүмкін | |
|өзгерістерді болжау.Қоршаған орта жағдайын ретке келтіру шараларын | |
|басқару. | |
|15-ші тақырып. Әлеуметтік-экологиялық дағдарыс және қоғамның |1 |
|тұрақты дамуы. | |
|Тұрақты қоғам моделі, оның белгілері және қызмет атқару | |
|принциптері. Тұрақты даму қамтамасыз ету жолындағы халықаралық | |
|ынтымақтастық. Тұрақты даму теориясының ғылыми негіздерін жасау | |
|жөніндегі халықаралық ұйымдардың қызметі. ҚР тұрақты даму | |
|стратегиясы. ҚР Экологиялық қауіпсіздік тұжырымдамасы. | |
|Брлығы |15 |
|Тәжірибелік сабақтардың тақырыбы |Сағат |
| |саны |
|1. Берілген территорияның әр түрлі бөліктерінің ауасының шаңдану |2 |
|дәрежесін зерттеу. | |
|2. Қоршаған ортадағы антропогенді ластаушыларды анықтау. |2 |
|3. Экологиялық зиянды заттар мен әсер ету факторларын анықтау |1 |
|4 Қоректік ресурстар үшін тіршілік бәсекесін зерттеу |2 |
|5. Коллоквиум |1 |
|6. Әр түрлі тірі ағзалардың зат айналымдарындағы ролін зерттеу. |2 |
|7. Ғаламдық экологиялық мәселелердің үлгілерін жасау (модельдеу) |2 |
|және зерттеу. | |
|8. Ауа ортасындағы Шекті Мөлшерлік Концентрациясы (ПДК) |2 |
|9 Көлік және қозғалыс құралдары мен қондырғылары шығаратын ластағыш|1 |
|заттардың мөлшері | |
|Барлығы: |15 |
5. СТУДЕНТТІҢ ӨЗІНДІК ЖҰМЫСТАРЫНЫҢ
5.1 Экологиялық мектептердің қалыптасуы.
5.2 Осы күнгі экологияның негізгі бөлімдері.
5.3 Экологияның қатысуымен шешілетін теориялық және қолданбалы мәселелер.
5.4 Стенобионттық және эврибионттық организмдер.
5.5 Негізгі абиотикалық факторлардың – жарықтың, температураның,
ылғалдылықтың, тұздылықтың және т.с.с. экологиялық мәні.
5.6 Абиотикалық факторлардың сигналдық мәні.
5.7 Экологиялық қуыстар туралы түсінік, потенциалдық және жүзеге асырылған
экологиялық қуыстар.
5.8 Экожүйелердің біртұтастығы және орнықтылығы.
5.9Ғаламдық (глобалдық) биогеохимиялық циклдар. В.И.Вернадскийдің негізгі
биогеохимиялық заңдары.
5.10 Табиғи ресурстардың классификациясы.
5.11 Жағымсыз организмдермен күресудің биологиялық әдістері.
5.12 Өнеркәсіп пен ауыл шаруашылығында аз қалдықты технологиялар енгізу.
5.13 Экологиялық білім берудегі этикалық және эстетикалық проблемалар.
5.14 Ерекше қорылатын табиғи территориялар – қоршаған ортаны қорғау
шараларының бір түрі.
5.15 Табиғатты ұтымды пайдалану мен қоршаған ортаны пайдаланудың ғылыми
негіздерін жасау – биосфераны ноосфераға айналдырудың міндетті сатысы.
6 ПӘННІҢ ОҚУ-ӘДІСТЕМЕЛІК КАРТАСЫ
Кесте- 5
|Тақырып |СӨЖ |Тексеру |
| |сұрақтары |түрі |
|Дәріс |Тәжірибелік|Керекті | | |
| | |құрал | | |
| | |жабдықтар | | |
|1 |2 | |3 |4 |
|1-ші тақырып. Экология – |1.Берілген |Такта, |Экологиялық |Реферат |
|организмнің қоршаған ортамен |территориян|бор |мектептердің | |
|қарым-қатынасын зерттейтін |ың | |қалыптасуы. | |
|іргелі жаратылыстану пәні. |әр түрлі | |Осы күнгі | |
|Экология туралы түсінік. |бөліктеріні| |экологияның | |
|Экология қалыптасуының және |ң ауасының | |негізгі | |
|дамуының қысқаша |шаңдану | |бөлімдері. | |
|тарихы.Экологияның ғылым |дәрежесін | |Экологияның | |
|ретінде анықтамасы.Экологиялық|зерттеу. | |қатысуымен | |
|көзқарастардың туылуы.Экология| | |шешілетін | |
|бөлімдері. Экологиялық зерттеу| | |теориялық | |
|әдістері. | | |және | |
| | | |қолданбалы | |
| | | |мәселелер. | |
|2-ші тақырып. Ағза және орта. |2.Қоршаған |Такта, |Стенобионттық|жазбаша |
|Орта факторлары және олардың |ортадағы |бор |және | |
|ағзаға әсері |антропогенд| |эврибионттық | |
| |і | |организмдер. | |
| |ластаушылар| |Негізгі | |
| |ды анықтау.| |абиотикалық | |
| | | |факторлардың | |
| | | |– жарықтың, | |
| | | |температураны| |
| | | |ң, | |
| | | |ылғалдылықтың| |
| | | |, тұздылықтың| |
| | | |және т.с.с. | |
| | | |экологиялық | |
| | | |мәні. | |
| | | |Абиотикалық | |
| | | |факторлардың | |
| | | |сигналдық | |
| | | |мәні. | |
| | | |Организмдерді| |
| | | |ң | |
| | | |индикаторлық | |
| | | |мәні. | |
|3-ші тақырып. Дара организмдер|3.Экологиял|Такта, |Экологиялық |ауызша |
|экологиясы – аутэкология. |ық зиянды |бор |қуыстар | |
|Аутэкология –экологияның бір |заттар мен | |туралы | |
|бөлімі. Қоршаған ортаның |әсер ету | |түсінік, | |
|экологиялық факторлары а) |факторларын| |потенциалдық | |
|абиотикалық факторлар; ә) |анықтау | |және жүзеге | |
|биотикалық факторлар; б) | | |асырылған | |
|антропогенді факторлары. | | |экологиялық | |
|Ортаның факторларына | | |қуыстар. | |
|организмдердің адаптациясы. | | |Шаруашылық | |
|Экологиялық факторлар әсеріне | | |маңызы бар | |
|организмдердің жалпы | | |түрлердің | |
| заңдылықтары: Ю.Либихтың | | |санын реттеу.| |
|минимум заңы және | | | | |
|В.Шелфордтың толеранттық заңы.| | | | |
|4-ші тақырып. Популяциялар |4.Қоректік |Такта, |Экожүйелердің|реферат |
|экологиясы - демэкология. . |ресурстар |бор |біртұтастығы | |
|Популяция туралы жалпы |үшін | |және | |
|мағлұмат. Популяцияның |тіршілік | |орнықтылығы. | |
|құрылымы мен |бәсекесін | |Экологиялық | |
|түрлері.Популяцияның |зерттеу | |сукцессия, | |
|статистикалық және динамикалық| | |бастапқы және| |
|сипаттамалары.Популяциялық | | |қайталанған | |
|гомеостаз – популяцияның санын| | |сукцессиялар.| |
|реттеу.Өткендегі, қазіргі және| | |Табиғи | |
|болашақтағы демографиялық | | |сукцессиялар | |
|жағдайлар. | | |барысында | |
| | | |және | |
| | | |антропогендік| |
| | | |әсерлердің | |
| | | |нәтижесінде | |
| | | |қауымдастықты| |
| | | |ң түр | |
| | | |әралуандылығы| |
| | | |ның өзгеруі. | |
|5-ші тақырып. Қауымдастықтар |5 Коллоквиум|Такта, |Ғаламдық |конспект|
|мен экожүйелер экологиясы | |бор |(глобалдық) | |
|–синэкология | | |биогеохимиялы| |
| | | |қ циклдар. | |
| | | |В.И.Вернадски| |
| | | |йдің негізгі | |
| | | |биогеохимиялы| |
| | | |қ заңдары. | |
| | | |Өндірістің | |
| | | |өсуі және | |
| | | |қоршаған | |
| | | |ортаға | |
| | | |түсетін | |
| | | |салмақтың | |
| | | |артуы. | |
|6-шы тақырып. Биосфера туралы |6. Әр түрлі |Такта, |Табиғи |конспект|
|ілімнің негізгі қағидалары. |тірі |бор |ресурстардың | |
|Биосфера құрылысы. |ағзалардың | |классификация| |
|Атмосфера.Гидросфера. |зат | |сы. Адамзат | |
|Литосфер. Биосфераның пайда |айналымдарын| |қоғамының | |
|болуы. Биосферадағы |дағы ролін | |табиғи | |
|тіршіліктің пайда болуы туралы|зерттеу. | |ресурстармен | |
|қазіргі көзқарастар. Биосфера | | |қамтамасыз | |
|және адамзат. Биосферадағы | | |етілу | |
|алғашқы шегіністер | | |проблемасы. | |
| | | |Табиғатты | |
| | | |ұтымды | |
| | | |пайдалану | |
| | | |негіздері. | |
|7-ші тақырып. Биосфера туралы |7. Ғаламдық |Такта, |Кейбір |конспект|
|В. И. Вернадскийдің ілім. |экологиялық |бор |қоршаған | |
|Биосфера - ғаламдық экожүйе |мәселелердің| |ортаны | |
|ретінде. Биосфераның |үлгілерін | |ластаушы | |
|негізгі қасиеттері. «Тірі |жасау | |заттардың | |
|заттар»-биосфераның негізі. |(модельдеу) | |тірі | |
|Зат айналымы және олардың |және | |организмдерге| |
|адаммен бұзылуы: а) азот |зерттеу. | |әсері. | |
|айналымы; ә) көміртегі | | |Жағымсыз | |
|айналымы б) күкірт айналымы в)| | |организмдерме| |
|фосфор айналымы. | | |н күресудің | |
| | | |биологиялық | |
| | | |әдістері. | |
| | | |Өнеркәсіп пен| |
| | | |ауыл | |
| | | |шаруашылығынд| |
| | | |а аз қалдықты| |
| | | |технологиялар| |
| | | |енгізу. | |
|8-ші тақырып. Қазіргі заманның|8. Ауа |Такта, |Қоғамның |конспект|
|ғаламдық экологиялық |ортасындағы |бор |қоршаған | |
|проблемалары |Шекті | |ортамен | |
|Әлеуметтік-экологиялық |Мөлшерлік | |қарым-қатынас| |
|проблемалар: халық санының |Концентрация| |тарының | |
|өсуі, ресурстық дағдарыс, |сы (ПДК) | |заңгершілік | |
|халықтың генофондының өзгеруі,| | |және хұқықтық| |
|ортаның жалпы | | |тұрғыдан | |
|агрессивтілігінің артуы, | | |реттелуі. | |
|зиянды әсерлердің жаңа | | | | |
|түрлері. Экологиялық іргелі | | | | |
|«Минимум заңының» әлеуметтік | | | | |
|экожүйеде көрініс беруі. | | | | |
|Соғыстар және терроризм: | | | | |
|экологиялық зардаптары. | | | | |
|Әскери-өнеркәсіптік кешен және| | | | |
|тіршілік ету ортасы. | | | | |
|Радиоактавті изотоптардың | | | | |
|биосферадағы тасымалдануының | | | | |
|кейбір мысалдары. Қоршаған | | | | |
|ортаның күйін бағалаудың | | | | |
|әдістері және критерийлері. | | | | |
|Экологиялық мониторинг, | | | | |
|ұйымдастырылу принциптері. | | | | |
|Қоғамның қоршаған ортамен | | | | |
|қарым-қатынастарының | | | | |
|заңгершілік және хұқықтық | | | | |
|тұрғыдан реттелуі. Экологиялық| | | | |
|білім берудегі этикалық және | | | | |
|эстетикалық проблемалар. | | | | |
|9-шы тақырып. Табиғи ресурстар|9 Көлік және|Такта, |Қазақстанның |конспект|
|және табиғатты ұтымды |қозғалыс |бор |батысындағы | |
|пайдалану Табиғи жүйелердің |құралдары | |жаңа | |
|ресурстары. Табиғи |мен | |экологиялық | |
|ресурстардың топтамасы, |қондырғылары| |шиеленіс | |
|қоршаған орта ресурстарымен |шығаратын | |аймақтары, | |
|болатын қарама қатынастардың |ластағыш | |Каспий маңы | |
|ерекшеліктері. |заттардың | |аймағы мен | |
| |мөлшері | |Каспий | |
| | | |теңізінің | |
| | | |экологиялық | |
| | | |проблемалары | |
| | | |экологиялық | |
| | | |заң | |
| | | |бұзушылықтар | |
| | | |мен | |
| | | |экологиялық | |
| | | |жауапкершілік| |
| | | |ті талқылау. | |
|10-шы тақырып. Атмосфера | |Такта, |Ерекше |конспект|
|туралы түсiнiк жəне биосфера | |бор |қорылатын | |
|мен адам өмiрiндегi | | |табиғи | |
|маңызы.Атмосфера туралы | | |территориялар| |
|түсінік.Атмосфераның биосфера | | |– қоршаған | |
|мен адам өміріндегі маңызы | | |ортаны қорғау| |
|Атмосфера құрамы Физикалық | | |шараларының | |
|қасиеттері Атмосфераның | | |бір түрі. | |
|химиялық құрамы | | | | |
|Әлеуметтік-экологиялық | | | | |
|дағдарыс және қоғамның орнықты| | | | |
|дамуы. Тұрақты қоғам моделі, | | | | |
|оның белгілері және қызмет | | | | |
|атқару принциптері. Тұрақты | | | | |
|дамуды қамтамасыз ету | | | | |
|жолындағы халықаралық | | | | |
|ынтымақтастық. Тұрақты даму | | | | |
|теориясының ғылыми негіздерін | | | | |
|жасау жөніндегі халықаралық | | | | |
|ұйымдардың қызметі. ҚР орнықты| | | | |
|даму стратегиясы. ҚР | | | | |
|Экологиялық қауіпсіздік | | | | |
|тұжырымдамасы. | | | | |
|Ерекше қорылатын табиғи | | | | |
|территориялар – қоршаған | | | | |
|ортаны қорғау шараларының бір | | | | |
|түрі. Генетикалық | | | | |
|әралуандылықты қорғау. | | | | |
|Биосфералық қорықтар. | | | | |
|Биосфералық қорықтарды | | | | |
|дамытудың Севилья стратегиясы.| | | | |
|Қызыл кітап. Халықаралық | | | | |
|ұйымдардың құжаттары. | | | | |
|Табиғатты ұтымды пайдалану мен| | | | |
|қоршаған ортаны пайдаланудың | | | | |
|ғылыми негіздерін жасау – | | | | |
|биосфераны ноосфераға | | | | |
|айналдырудың міндетті сатысы. | | | | |
|11-шы тақырып. Қазақстан | |Такта, |Биосфералық |конспект|
|Республикасының су ресурстары.| |бор |қорықтар. | |
|Каспий аймағының экологиялық | | |Қызыл кітап. | |
|жағдайы. Арал теңізінің | | | | |
|эклогиялық мәселелері. | | | | |
|12-шы тақырып. Литосфера және| |Такта, |Табиғатты |конспект|
|оны тиімді пайдалану мен | |бор |ұтымды | |
|қорғау. Литосфера және оны | | |пайдалану мен| |
|тиімді пайдалану мен қорғау | | |қоршаған | |
|Топырақты эрозиядан | | |ортаны | |
|қорғау,Топырақтың ластануы | | |пайдаланудың | |
|Жерді рекультивациялау | | |ғылыми | |
| | | |негіздерін | |
| | | |жасау – | |
| | | |биосфераны | |
| | | |ноосфераға | |
| | | |айналдырудың | |
| | | |міндетті | |
| | | |сатысы. | |
|13-шы тақырып. Қазақстан | |Такта, |Экологиялық |конспект|
|Республикасының экологиялық | |бор |білім | |
|проблемалары. Қазақстанның | | |берудегі | |
|экологиялық проблемалары. ҚР | | |этикалық және| |
|табиғи ортаны | | |эстетикалық | |
|тұрақсыздандырушы факторлар | | |проблемалар. | |
|және олардың салдарлары. Арал | | | | |
|теңізі бассейнінің | | | | |
|әлеуметтік-экологиялық | | | | |
|проблемалары, Арал аймағындағы| | | | |
|экологиялық апатты жоюдың | | | | |
|ықтимал жолдары. Ядролық | | | | |
|сынақтардың адамзатқа тигізген| | | | |
|зардаптары. Семей ядролық | | | | |
|сынақ алаңы және ҚР | | | | |
|территориясындағы өзге де | | | | |
|полигондар. Ядролық сынақтарға| | | | |
|қарсы Невада-Семей қозғалысы. | | | | |
|14-ші тақырып. Қоршаған орта| |Такта, |Халықаралық |конспект|
|жағдайын бақылау және | |бор |ұйымдардың | |
|мониторинг. Қоршаған ортаның | | |құжаттары. | |
|жағдайын жүйелі түрде бақылау | | | | |
|Табиғи және антропогендік | | | | |
|факторлардың әсерінен | | | | |
|табиғатта болуы мүмкін | | | | |
|өзгерістерді болжау.Қоршаған | | | | |
|орта жағдайын ретке келтіру | | | | |
|шараларын басқару. | | | | |
|15-ші тақырып. | |Такта, |Табиғатты |жазбаша |
|Әлеуметтік-экологиялық | |бор |ұтымды | |
|дағдарыс және қоғамның тұрақты| | |пайдалану мен| |
|дамуы. | | |қоршаған | |
|Тұрақты қоғам моделі, оның | | |ортаны | |
|белгілері және қызмет атқару | | |пайдаланудың | |
|принциптері. Тұрақты даму | | |ғылыми | |
|қамтамасыз ету жолындағы | | |негіздерін | |
|халықаралық ынтымақтастық. | | |жасау – | |
|Тұрақты даму теориясының | | |биосфераны | |
|ғылыми негіздерін жасау | | |ноосфераға | |
|жөніндегі халықаралық | | |айналдырудың | |
|ұйымдардың қызметі. ҚР тұрақты| | |міндетті | |
|даму стратегиясы. ҚР | | |сатысы. | |
|Экологиялық қауіпсіздік | | | | |
|тұжырымдамасы. | | | | |
6.ОҚУ ӘДІСТЕМЕЛІК БАҒДАРЛАМАСЫНЫҢ ӘДЕБИЕТТЕРМЕН ҚАМТАМАСЫЗ ЕТУ КАРТАСЫ
Кесте 6
|Әдебиеттердің аты |Жалпы саны |Студенттердің |қамтамасыз |
| | |аны |ету мөлшері |
|1 |2 |3 |4 |
|2.Панин М.С. Экология Казахстана. |30 |50 |100 |
|Семипалатинск. 2005ж. | | | |
|2.А.М. Никаноров, Т.А.Хоружая . |10 |50 |20 |
|«Экология» .М.,2000 | | | |
|3. Т.К. Сагимбаев . Экология и |10 |50 |20 |
|экономика. Алматы. 1997 | | | |
|4. Чернова Н.М.,А.М. Былова, |20 |50 |40 |
|Экология М.: «Просвещение» 1988. | | | |
|5. Хоружая Т.А. Методы оценки |10 |50 |20 |
|экологической опасности. Москва. | | | |
|1998. | | | |
|6. Ветошкин А.Г. Защита литосферы |10 |50 |20 |
|от отходов.учебное пособие.- | | | |
|Пенза; изд-во Пенза. Гос. Унив, | | | |
|2005. | | | |
|7. А.А. Горелов. Экология. М., |10 |50 |20 |
|2000. | | | |
|8. Чернова Н.М.,А.М. Былова, |20 |50 |40 |
|Экология М.: «Просвещение» 1988. | | | |
|9.Оспанов Г.C. Бозшатаев Т.Г. |10 |50 |20 |
|«Экология», Алматы , 2002. | | | |
|10. Оспанов Г.C. Бозшатаев Т.Г. |10 |50 |20 |
|«Экологиядан оқу әдітемелік | | | |
|құрал» А.2000. | | | |
|11. Сағымбаев Г.К. «Экология |10 |50 |20 |
|негіздері» Алматы. 1995. | | | |
|12.Бейсенова Ә., ШілдебаевЖ. |20 |50 |40 |
|«Экология эәне табиғатты тиімді | | | |
|пайдалану» А. 2000 | | | |
|13. Ақбасов А.Ж., Сагимбаев Г.Ә. |20 |50 |40 |
|«Экология» Алматы 2003. | | | |
|14. Григорьева И.Я Лекционный курс|электронды |50 |100 |
|«Экология»- Семей, 2007, 157 с. |жүйе | | |
7 ӘДЕБИЕТТЕР
7.1 Негізгі әдебиеттер
7. 1.1 Қазақстан Республикасының экологиялық кодекстері. Алматы: Бико,
2007.
7.1.2 Панин М.С. Экология Казахстана. Семипалатинск. 2005ж.
7.1.3 Г.Б. Бейсеева. Экология негіздері. Алматы, 2010
7.1.4. Ветошкин А.Г. Защита литосферы от отходов.учебное пособие.- Пенза;
изд-во Пенза. Гос. Унив, 2005.
7.1.5. Ф.Қ. Иштаева және т.б. Экология. Фолиант. Астана, 2008
7.1.6 Абишов М . Радиационная безопасность и подходы к решению
проблемы радиоктивных отходов в МАД «Невада семипалатинск» //Выш. школа
Казахстана.2001.
7.1.7 Ақбасов А.Ж., Сагимбаев Г.Ә. «Экология» Алматы 2003.
7.1.8 Оспанов Г.C. Бозшатаев Т.Г. «Экологиядан оқу әдітемелік құрал»
А.2000.
7.1.9 Бейсенова Ә., ШілдебаевЖ. «Экология және табиғатты тиімді пайдалану»
А. 2004
7.1.10 Оспанов Г.C. Бозшатаев Т.Г. «Экология», Алматы , 2002.
7.2 Қосымша әдебиеттер
7.2.1 Алексеев В.И., Винокуров Е.А., Пугачев Е.Н. Проектирование
сооружений переработки и утилизации осадков сточных вод с использованием
элементов компьютерных информационных технологии. Учеб. Пособ. М.:ИЗД-во
АСВ, 2003. 176 с.
7.2.2. А.М. Никаноров, Т.А.Хоружая . «Экология» .М.,2000.
7.2.3. Т.К. Сагимбаев . Экология и экономика. Алматы. 1997
7.2.4. А.А. Горелов. Экология. М., 2000.
7.2.6 Андреева Т.А. Экология в вопросах и ответах. М. 2006
7.2.7. Горелов А.А. Экология. Учебное пособие. М.: Центр.2002.
7.2.8 Дреер О.К.. Лось В.А. Экология. Устойчивое развитие. 1997.
7.2.9 Новиков Ю.В. Экология. среда и человек. 2000.
7.2.10 Хван Т.Х., Хван П.А. Основы экологии. М.. 2002
7.2.11 Алексеенко В.А., Алексеенко Л.П. Биосфера и жизнедеятельность. М.:
Логос, 2002
7.212. Миркин Б.М., Наумова Л.Г. Популярный экологический словарь. М.:
Устойчивый мир. 1999.
7.213. Конституция РК от 30 августа 1995 года.
7.2.14. Экологиялық кодекс.2007
Интернет-көздері
www.carec.kz
www.ecoobraz.kz
www.ecolife.ru
www.global.ru
www.geogragic.ru
www.googl.kz
www.rambler.ru
www.yandex.ru
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz