Файл қосу

Қорғаудың техникалық құрал жабдықтары



|ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ                            |
|СЕМЕЙ ҚАЛАСЫНЫҢ ШӘКӘРІМ АТЫНДАҒЫ МЕМЛЕКЕТТІК УНИВЕРСИТЕТІ                      |
|3 деңгейлі СМЖ құжаты       |ПОӘК             |ПОӘК- 042-18-25.1.42/01-2014 ж  |
|ПОӘК                        |№ 1 басылым   18 |                                |
|«Өндірістік қауіпсіздікті   |.09.2014ж.       |                                |
|техникалық реттеу» пәнінің  |                 |                                |
|оқытушыға арналған оқу      |                 |                                |
|бағдарламасы                |                 |                                |





                «ӨНДІРІСТІК қауіпсіздіКТі ТехникаЛЫҚ РЕТТЕУ»




                       ПӘНІНІҢ ОҚУ-ӘДІСТЕМЕЛІК КЕШЕНІ





  5В073100 «Тіршілік қауіпсіздігі және қоршаған  ортаны қорғау» мамандығына
                                  арналған








                             ОҚЫТУШЫҒА  АРНАЛҒАН
                            ПӘННІҢ  БАҒДАРЛАМАСЫ












                                    Семей
                                    2014



                                  Алғы сөз


   1 ӘЗІРЛЕГЕН


   Семей қаласының Шәкәрім атындағы мемлекеттік университеті «Экология  және
   қоршаған     ортаны     қорғау»     кафедрасының      аға      оқытушысы


   Бейсебаев.Ш.Т _________________           «28» 08. 2014 жыл.


   2 ТАЛҚЫЛАНДЫ
   2.1 Семей қаласының Шәкәрім атындағы мемлекеттік  университеті  «Экология
   және қоршаған ортаны қорғау» кафедрасының отырысында
   Хаттама № 1       «04» 09. 2014 жыл.


   Кафедра   меңгерушісі          _________                    доцент   м.а.
   Кабышева Ж.К.


   2.2 Аграрлық факультетінің оқу - әдістемелік бюросында
   Хаттама № 1       «09» 09. 2014 жыл.


   АФ  ОӘБ  төрағасы              _________                    доцент   м.а.
   Тлеубаева А.В.




   3  БЕКІТІЛДІ
   Университеттің Оқу-әдістемелік  кеңесі мақұлдап  басып  шығаруға  ұсынады



   Хаттама № 1   «18» 09. 2014 жыл.


   Оқу- әдістемелік кеңестің төрағасы,
   оқу әдістемелік жұмысы бойынша
   проректор                                                       _________
   профессор  Искакова Г.К.






   4       Алғаш енгізіліп отыр





















                                   Мазмұны





1.                              Қолдану                               аймағы
............................................................................
............  4

2.                          Нормативті                           сілтемелер.
............................................................................
.. 4
3.                              Жалпы                               ережелер
............................................................................
............ 4
4.                   Оқу                   пәнінің                   мазмұны
............................................................................
..... 6
5. Студенттердің өздік жұмысына арналған тақырыптардың тізімі ............7
|6. Пән бойынша оқу-әдістемелік карта                                     |
|..........................................................7              |
|7. Оқу-әдістемелік әдебиетпен қамтамасыз етудің картасы                  |
|..........................9                                              |
|8. Әдебиеттер                                                            |
|.........................................................................|
|........................11                                               |
|                                                                         |
|                                                                         |

      1. Қолдану аймағы
   «Өндірістік қауіпсіздікті техникалық реттеу»  пәнінің  2  кредиттік  оқу-
әдісте-мелік кешені 5В073100 «Тіршілік қауіпсіздігі  және  қоршаған   ортаны
қор-ғау»  мамандығы   студенттеріне  арналған.   Ол   студенттерді   курстың
мазмұны, өзектілігі  мен  маңыздылығымен  таныстырады.  Пәнді  оқытуда  оқу-
әдістемелік кешен негізгі құрал болып табылады.


      2. Нормативті сілтемелер
      Осы  кешен  Қазақстан  Республикасы   Білім  және  ғылым   министрлігі
бекіткен «Өндірістік  қауіпсіздікті  техникалық  реттеу»  пәні  бойынша  оқу
процесін ұйымдастыру тәртібін белгілейді және жасайды.Сонымен  қатар  пәннің
оқу-әдістемелік кешені келесі құжаттардың ұсынымдарымен  талаптарына  сәйкес
жасалған:
            -  Мамандықтар  бойынша  Қазақстан  Республикасының  Мемлекеттік
жалпыға міндетті білім стандарты-3.08.357-2006ж. Қазақстан  Республика-сының
білім және ғылым министрлігінің 23.12. 2005 жылғы,  №  779  бұйрығы  бойынша
әрекетке енгізілді және бекітілді.
         -  Университеттегі мамандықтарға тиесілі типтік  оқу  бағдарламала-
рына сәйкес;
      - СТУ 042-СГУ-4-2013 жылғы «Пәннің  оқу  әдістемелік  кешенін  әзірлеу
және  ресімдеудің жалпы талаптары» Университет стандарты;
      - ПОӘК  042-1.01  –  2013  жылғы  «Пәннің  оқу  әдістемелік  кешенінің
құрылымы мен мазмұны» Құжаты ретіне сәйкес.


      3  Жалпы ережелер


      3.1 Пәннің қысқаша мазмұны


    «Өндірістік қауіпсіздікті техникалық реттеу» пәні   5В073100  «Тіршілік
қауіпсіздіғі және қоршаған ортану қорғау»   мамандықтары саласының  негіз-гі
 пәндер циклына жатады.
    Пән екi бөлiмнен тұрады: теориялық және тәжірибелік. Теориялық  бөлiмде
техника    және    технология    қауіпсіздігінің    теориялық,     заңдылық,
ұйымдаструшылық  негіздері  беріледі.  Тәжірибелік  бөлімінде  техника  және
технология  қауіпсіздігі  құжаттары,стандарттарымен  танысып,  қауіпсіздікті
қамтамасыз ететін жүйелер мен құралдардың құрылысы мен жұмысын оқып  –  білу
қажет.


       3.2  Пәнді оқытудағы мақсат
    «Өндірістік қауіпсіздікті техникалық реттеу»  пәнін  оқытудағы   мақсат
төмендегідей:
    -Мемлекеттің  еңбек  қауіпсіздігі  жөніндегі  саясатын  іске   асыратын
мамандарды дайындау;
     -  Өндіріс жабдықтарын, технологиялық процестерді жобалаудан бастап оны
іске асыру барысында еңбек қауіпсіздігін қамтамасыз ету.
    3.3  Пәнді оқытудағы міндеттер:
 - еңбек қауіпсіздігінің  теориялық және заңдылық негіздерімен таныстыру;
 -  техника  мен  өндіріс  технологияларына  қойылатын  еңбек   қауіпсіздігі
   стандарттарының талаптарын оқып – білу;
 - технологиялық жабдықтардың кауіпсіздігін бағалау әдістерін үйрену;
 -  қауіпсіздік  техникасын  сақтауды  қамтамасыз  ететін   құрылғылар   мен
   механизмдерді дұрыс таңдай, қолдана білуді үйрету.
 - еңбек қауіпсіздігі шараларын жоспарлауды меңгеру.


    3.4 Оқыту нәтижесі:
 - Пәнді оқу нәтижесінде студент:
   білуі керек:
 -  қауіпсіздік  талаптарына   сәйкес  өндірістік  процестерді   ұйымдастыру
   принциптерін;өндірістік жабдықтарда  пайдаланылатын  қорғау  құралдарының
   түрлері  мен  пайдалану   мақсаттарын;   ғылыми-   техникалық   ақпаратты
   пайдаланудың немесе оның жаңа жолын табудың тиімді әдістерін;
   төмендегі істерді атқара білулері керек:
 - потенциалды қауіпті өндірістік процестер мен өндірістік технология-лардың
   қауіпсіздігіне  баға  беру;  өндірістік   жабдықтармен   жұмыс   істейтін
   жұмысшылардың   қолданатын   қауіпсіздікті   сақтауға   арналған   құрал-
   саймандарының қауіпсіздігіне баға бере  білулері  керек  (  сақтандырғыш,
   қорғағыш, тосқауылшы, белгі беруші құрал-саймандар).
       белгілі дәрежеде нақты дағдыларды игерулері қажет:
 - өндірістік жабдықтарды пайдалану кезінде  олардың  қауіпсіздік  дәрежесін
   болжай  алып,  жарақатқа  әкеліп  соғатын  себебтерін   анықтай   білуді;
   өндірістік жабдықтар мен олардың қорғау жүйелерінің  қауіпсіз  режимдерін
   таңдай білуді; өндірістік процестердің  қауіпсіздігін  қамтамасыз  ететін
   шаралар мен техникалық шешімдерді ойлап табу және іске асыра білуді;
     төмендегі сұрақтарды шешуге құзіретті болулары керек:
 - техника мен технологиялардың  қауіпсіздігін  қамтамасыз  етуге  арналған
   нормативтік – құқықтық базасы сұрақтары бойынша;
 - қоршаған ортаны қорғау  мен  тіршілік  қауіпсіздігін  қамтамасыз  ететін
   өндірістік процестерді жобалау сұрақтары бойынша;
 - қоршаған ортаны қорғау мен  тіршілік  қауіпсіздігі  әрекеттерін  белгілі
   сәйкестік дәрежеге жеткізуді мүмкін болдыратын техникалық  құралдар  мен
   тәсілдерді қолдану сұрақтарында;
 - потенциалды қауіпті өндірістік процестер мен өндірістік технологиялардың
   қауіп деңгейіне баға беру сұрақтарында.

   3.5  Курстың пререквизиті:
   3.5.1 Физика
   3.5.2 Тіршілік қауіпсіздігі негіздері
   3.6  Курстың постреквизиті:
   3.6.1  Арнайы пәндер
   3.6.2  Диплом жұмысын жасау


   3.7 Жұмыс оқу жоспарынан көшірме:

   Кесте                                                                   1


   |Курс                                                        |Семестр      |
|1                                                           |    2        |
|Дәрістік сабақтар                                           |             |
| Модуль-1. Өндірістік процестің қауіпсіздігін қамтамасыз    |             |
|етудің негізі.                                              |             |
|Блок-1 Кіріспе дәріс. Пәннің мақсаты мен міндеттері. Негізгі|    1        |
|ұғымдар.                                                    |             |
|Блок-2. Өндірістік процестің қауіпсіздігін қамтамасыз етудің|    2        |
|негізі. Машиналарға, техникалық құрылғыларға қойы-латын     |             |
|қауіпсіздік талаптары.                                      |             |
|Блок-3 Технологияларға қойылатын қауіпсіздік талаптары.     |    2        |
|Қауіпті және зиянды өндірістік факторлар. Қорғаудың         |             |
|техникалық құрал жабдықтары.                                |             |
|Блок-4. Өндірісті автоматтандыру және механикаландыру       |    1        |
|кезіндегі еңбек қауіпсіздігі.                               |             |
|     Блок-5. Металдарды пісіру,дәнекерлеу өндірісінің       |    2        |
|негіз-дері.Электр, газбен пісіру және дәнекерлеу            |             |
|жұмыстарының түрлері. Қауіпті және зиянды факторлар. Әртүрлі|             |
|технология-лық процестерге қойылатын талаптар.              |             |
|     Блок-6.  Электр, газбен пісіру, дәнекерлеу өндіріс     |             |
|орында-рына қойылатын талаптар.Материалдар мен              |2            |
|дайындамаларға, оларды сақтау, тасымалдау қауіпсіздіктері.  |             |
|Өрт -жарылыс қауіпсіздігі талаптары. Жұмыс орнын желдету.   |             |
|    Модуль-2. Жүкті тиеп түсіру технологиясы ерекшеліктері. |             |
|Блок-1. Жүкті көтеру тасымалдау машиналарының жікте-луі.    |             |
|Олардың атқаратын қызметтері. Жүктің қорабына , жүк-термен  |             |
|жұмыс істеу орындарына, жүк тасымал машинала-рына,          |2            |
|конвейерлерге қойылатын талаптар.                           |             |
|     Блок-2. Жүк көтеру машиналары мен өндірістік           |     1       |
|жұмыс-тарды ұйымдастыруға қойылатын талаптары.              |             |
|     Блок-3  Жүктердің жіктелуі. Әртүрлі жүктерді           |          1  |
|тасымал-дау ережелері.                                      |             |
|     Блок-4 Автокөлік жүргізушілерінің, темір жол көлігі    |             |
|машинистерінің еңбек қауіпсіздігін ұйымдастыру. Адамдар мен |             |
|жүктерді тік бағытта тасымалдаушы құрылымдардың             |1            |
|(лифтілердің) қауіпсіздігі                                  |             |
|                     Тәжірибелік  сабақтар                  |             |
|          Модуль-1. Әртүрлі салаларға арналған Еңбек        |2            |
|қауіпсіздігі стандарттар жүйесімен танысу.                  |             |
|Техникалық қорғау құрал жабдықтарының пайдалану мақсаты және|2            |
|түрлері                                                     |             |
|Электр тоғымен пісірушіге арналған қауіпсіздік техникасы    |2            |
|нұсқауы                                                     |             |
|Электрдоғалық пісіру және дәнекерлеу жұмыс орындарын        |2            |
|желдетуді есептеу                                           |             |
|          МБ-1                                              |2            |
|          Модуль-2                                          |             |
|Блок-1. Көліктік көтеру машиналары қызметкерлеріне берілетін|             |
|арнайы киім, қорғау жабдықтары, оларды пайдалану ережелері. |2            |
|Блок-2.  Жүкті ілетін жабдықтар мен жүк көтеру              |3            |
|механиз-мдерін техникалық байқаудан өткізу реті.            |             |
| Блок-3.  Транспорттық құрылымның көлденең және ұзындық     |     2       |
|бойындағы орнықтылығы                                       |             |
|        МБ 2                                                |     2       |



           5.Студенттердің  өздік жұмыстары тақырыптары тізімі.



1.  Қ.Р. «Еңбек кодексі» Еңбек қорғау және еңбек қауіпсіздігіне байланысты
   қызметкерлер мен жұмыс берушінің құқықтары менміндеттері,кепілдіктері
2. Қ.Р «Қауіпті өндірістік объектілердегі өнеркәсіптік  қауіпсіздік  туралы»
   заңы.
3.   Электр-газбен дәнекерлеу жұмыстарындағы қауіпті  және  зиянды  өндіріс-
   тік факторлар. Олардың адам ағзасына әсері.
4. Электр-газбен дәнекерлеу кезіндегі адамдарды  электр   жарақат  зардапта-
   рынан қорғау.
5.  Қауіпті  және  көлемді  жүктермен  жұмыс  істеуге  қойылатын   талаптар.
   Қызметкерлердің жеке басын қорғау құрал жабдықтары
6. Адамдарды, жануарларды және тамақ өнімдерін тасымалдау ережелері


               6  Пән бойынша оқу әдістемелік карта

 Кесте 3
|Тақырыбы                                |Көрнекі      |Өз бетімен   |Бақылау  |
|                                        |құ-ралдар,   |оқып үйренуге|түрі     |
|                                        |ОТҚ,         |арналған     |         |
|                                        |плакаттар,   |сұрақтар     |         |
|                                        |зертханалық  |             |         |
|                                        |тақталар     |             |         |
|Дәріс               |Тәжірибелік        |             |             |         |
|сабақтары           |сабақтар           |             |             |         |
|1                   |2                  |3            |4            |5        |
| Модуль-1                                                                    |
|1-ші тақырып        |                   |Кестелер     |             |ауызша   |
|Кіріспе дәріс.      |                   |             |             |сұрау    |
|Пән-нің мақсаты мен |                   |             |             |         |
|міндеттері. Негізгі |                   |             |             |         |
|ұғымдар.            |                   |             |             |         |
|2-ші тақырып        |1. Әртүрлі         |Плакаттар ОТҚ|ҚР «Еңбек    |Реферат, |
|Өндірістік          |сала-ларға арналған|             |кодексі» мен |ауызша   |
|процес-тің          |Ең-бек қауіпсіздігі|             |және         |сұрау    |
|қауіпсіздігін       |стандарттар        |             |стандарт-тары|         |
|қам-тамасыз етудің  |жүйесімен танысу.  |             |мен танысу.  |         |
|негі-зі.Машиналарға,|                   |             |             |         |
|техникалық          |                   |             |             |         |
|құрылғылар-ға       |                   |             |             |         |
|қойылатын           |                   |             |             |         |
|қауіп-сіздік        |                   |             |             |         |
|талаптары.          |                   |             |             |         |
| 3-ші тақырып       |2. Техникалық      |Кестелер     |             |Реферат, |
|Технологияларға     |қорғау құрал       |Акт          |             |ауызша   |
|қойылатын           |жаб-дықтарының     |             |             |сұрау    |
|қауіпсіз-дік        |пай-далану мақсаты |             |             |         |
|талаптары.          |және түрлері       |             |             |         |
|Қор-ғаудың          |                   |             |             |         |
|техникалық құрал    |                   |             |             |         |
|жабдықтары.         |                   |             |             |         |
| 4-ші тақырып       |                   |Кестелер     |Қ.Р «Қауіпті |ауызша   |
|Өндірісті           |                   |Плакаттар    |өндірістік   |сұрау    |
|автомат-тандыру және|                   |             |объектілердег|         |
|меха-никаландыру    |                   |             |і            |         |
|кезін-дегі еңбек    |                   |             |өнеркәсіп-тік|         |
|қауіпсіз-дігі.      |                   |             |қауіпсіз-дік |         |
|                    |                   |             |туралы» заңы.|         |
|      5-ші тақырып  |    3.Электр       |Кестелер     |Электр-газ-бе|ауызша   |
|Металдарды пісіру,  |тоғы-мен пісірушіге|Плакаттар    |н дәнекер-леу|сұрау    |
|дәнекерлеу          |ар-налған          |             |жұмыс-тарында|         |
|өндірісі-нің        |қауіпсіздік        |             |ғы қауіпті   |         |
|негіздері.Электр,   |техникасы нұсқауы .|             |және зиянды  |         |
|газбен пісіру және  |                   |             |өнді-рістік  |         |
|дәнекерлеу          |                   |             |фактор-лар.  |         |
|жұмыс-тарының       |                   |             |Олар-дың адам|         |
|түрлері. Қауіпті    |                   |             |ағзасына     |         |
|және зиянды         |                   |             |әсері.       |         |
|факторлар. Әртүрлі  |                   |             |             |         |
|технологиялық       |                   |             |             |         |
|про-цестерге        |                   |             |             |         |
|қойылатын талаптар. |                   |             |             |         |
|     6-шы тақырып   |                   |             |             |         |
|Электр, газбен      |4. Электрдоғалық   |Кестелер     |Электр-газ-бе|Реферат,а|
|пісі-ру, дәнекерлеу |пісіру және        |Плакаттар    |н дәнекер-леу|уызша    |
|өнді-ріс орындарына |дәне-керлеу жұмыс  |ОТҚ          |кезіндегі    |сұрау    |
|қойылатын талап-тар.|орындарын желдетуді|             |адамдарды    |         |
|Материалдар мен     |есептеу            |             |электр       |         |
|дайындамалар-ға,    |                   |             |жара-қат     |         |
|оларды сақтау,      |                   |             |зардапта-рына|         |
|тасымалдау          |                   |             |н қорғау.    |         |
|қауіп-сіздіктері.   |                   |             |             |         |
|Өрт –жа-рылыс       |                   |             |             |         |
|қауіпсіздігі        |                   |             |             |         |
|талаптары. Жұмыс    |                   |             |             |         |
|орнын желдету.      |                   |             |             |         |
|                    |МБ-1               |             |МБ дайындық  |ауызша   |
|                    |                   |             |             |сұрау    |
|Модуль-2                                                                     |
|Блок 1                                                                       |
|   7-ші тақырып.    |                   |             |Қа Қауіпті   |         |
|Жүкті көтеру        |5.Көліктік көте-ру |Кестелер     |және көлемді |ауызша   |
|тасы-малдау         |машиналары         |Плакаттар    |жүк-термен   |сұрау    |
|машинала-рының      |қызметкерлеріне    |ОТҚ          |жұ-мыс       |         |
|жіктелуі. Олардың   |берілетін арнайы   |             |істеуге      |         |
|атқаратын           |киім, қорғау       |             |қойылатын    |         |
|қызметтері. Жүктің  |жаб-дықтары, оларды|             |талаптар.    |         |
|қорабына ,          |пайдалану          |             |Қызметкер-лер|         |
|жүктер-мен жұмыс    |ережелері.         |             |дің жеке     |         |
|істеу орындарына,   |                   |             |басын қорғау |         |
|жүк тасымал         |                   |             |құрал        |         |
|машинала-рына,      |                   |             |жабдықтары   |         |
|конвейерлер-ге      |                   |             |             |         |
|қойылатын та-лаптар.|                   |             |             |         |
|Блок 2                                                                       |
|     8-ші тақырып.  |6. Жүкті ілетін    |             |             |Реферат,а|
|Жүк көтеру          |жабдықтармен жүк   |Кестелер     |             |уызша    |
|маши-налары мен     |көтеру             |Плакаттар    |             |сұрау    |
|өндіріс-тік         |механизм-дерін     |ОТҚ          |             |         |
|жұмыстарды          |техникалық         |             |             |         |
|ұйымдастыруға       |байқаудан өткізу   |             |             |         |
|қойылатын талаптары.|реті.              |             |             |         |
|Блок 3                                                                       |
|     9-шы тақырып   |                   |слайд        |Адамдарды,   |Реферат,а|
|Жүктердің жіктелуі. |                   |Плакаттар    |жануарларды  |уызша    |
|Әртүрлі жүктерді    |                   |             |және тамақ   |сұрау    |
|тасымалдау          |                   |             |өнімдерін    |         |
|ережелері.          |                   |             |тасымалдау   |         |
|                    |                   |             |ережелері.   |         |
|Блок 4                                                                       |
|     10-шы тақырып  |                   |             |             |         |
|Автокөлік           |7. Транспорттық    |Кестелер     |             |Реферат,а|
|жүргізу-шілерінің,  |құрылымның көлденең|Плакаттар    |             |уызша    |
|теміржол көлігі     |және ұзындық       |             |             |сұрау    |
|машинисте-рінің     |бойындағы          |             |             |         |
|еңбек қауіп-сіздігін|орнықтылығы        |             |             |         |
|ұйымдас-тыру.       |                   |             |             |         |
|Адамдар мен жүктерді|                   |             |             |         |
|тік бағыт-та        |                   |             |             |         |
|тасымалдаушы        |                   |             |             |         |
|құрылымдардың      (|                   |             |             |         |
|лифтілер)           |                   |             |             |         |
|қауіп-сіздігі       |                   |             |             |         |
|ережелері.          |                   |             |             |         |
|                    |МБ-2               |             |МБ дайындық  |ауызша   |
|                    |                   |             |             |сұрау    |























































      7. Оқу-әдістемелік әдебиетпен қамтамасыз ету картасы



    Кесте 4
|Әдебиет, оқу-әдістемелік құралдар    |Экземпляр  |Студенттер |Қамтамасыз   |
|атаулары                             |саны       |саны       |ету проценті |
|1                                    |2          |3          |4            |
|Б.И. Зотов и др. «БЖД на             |5          |10         |50           |
|производстве». Москва 2000г.         |           |           |             |
|С.В Белов и др. «Безопасность        |3          |10         |30           |
|производственных процессов »         |           |           |             |
|Справочник. Москва 1995г.            |           |           |             |
|М.П.Александров.                     |2          |10         |20           |
|«Көтергіш – тасымалдаушы машиналар»  |           |           |             |
|М.1979г.                             |           |           |             |
|«Система стандартов безопасности     |1          |10         |10           |
|труда» М. 1996г.                     |           |           |             |
|Л.Л Афанасьев и др. «Автомобильные   |5          |10         |50           |
|перевозки» М. 1993г                  |           |           |             |




               8.   Әдебиеттер


         1.  Негізгі әдебиеттер


      8.1.1.Б.И. Зотов и др. «БЖД на производстве». Москва 2000г.
        2. С.В Белов  и  др.  «Безопасность  производственных  процессов  »
           Справочник. Москва 1995г.
        3. М.П.Александров. «Көтергіш – тасымалдаушы машиналар» М.1979г.
        4. «Система стандартов безопасности труда» М. 1996г.

               8.2  Қосымша әдебиеттер

           8.2.1. Л.Л Афанасьев и др. «Автомобильные перевозки» М. 1993г






Пәндер