Файл қосу

Автоматты реттеу жүйесінің типтік




|ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ                       |
|ШӘКӘРІМ АТЫНДАҒЫ СЕМЕЙ МЕМЛЕКЕТТІК УНИВЕРСИТЕТІ                           |
|3 деңгейлі СМК құжаты    |ОӘК             |ПОӘК                           |
|                         |                |042-14-02-03.1.20.128/1-2008   |
|«Технологиялық процесті  |Баспа №1        |                               |
|автоматтандыру»  пәнінің |                |                               |
|оқу-әдістемелік кешені   |                |                               |







                   «Технологиялық процесті автоматтандыру»



                       ПӘНІНЕН ОҚУ-ӘДІСТЕМЕЛІК КЕШЕНІ



                         050701- «Биотехнология»
                         050727 – «Өңдеу өндірудің технологиясы» және
                050728 – «Азық - түлік өнімдерінің технологиясы»
                           мамандықтарына арналған






                             ОҚЫТУШЫҒА АРНАЛҒАН

                           ПӘННІҢ ОҚУ БАҒДАРЛАМАСЫ
















                                Семей 2008 ж.


                                  Алғы сөз

   1. Құрастырған

      Құрастырған ___________Оспанов Е.А..,  «Автоматтандыру  және  басқару»
кафедрасының аға оқытушысы, Шәкәрім атындағы Семей мемлекеттік университеті

   «_____» ____________________ 2008 ж.

   2. Талқыланды

      2.1.    Шәкәрім    атындағы    Семей    мемлекеттік    университетінің
«Автоматтандыру және басқару» кафедрасы отырысында қарастырылды.

      Хаттама № ___  «_____» ____________________ 2008 ж.

      Кафедра меңгерушісі __________  Золотов А.Д.

      2.2. Институттың оқу-әдістемелік бюросы отырысында қарастырылды.

      Хаттама № ___  «_____» ____________________ 2008 ж.

      Төрағасы __________

   3. бекітілді

      Университеттің Оқу-әдістемелік   кеңесі  отырысында  баспаға  жіберуге
ұсынылды және  мақұлданды.

      Хаттама № ___  «___»______________2008ж.

      ОӘК төрағасы, бірінші проректор _______________Молдажанова А.А.




   4. АЛҒАШ ЕНГІЗІЛІП ОТЫР






















                                   Мазмұны


|1  |Пайдалану облысы                                           |4         |
| 2 |Нормативті сілтемелер                                      |4         |
| 3 |Жалпы мағлұматтар                                          |4         |
| 4 |Оқытушыға арналған пәннің жұмыс жоспарының мазмұны         |6         |
| 5 |Студенттің өздік жұмыс тақырыптары                         |10        |
| 6 |Пәннің оқу-әдістемелік картасы                             |12        |
| 7 |Оқу-әдістемелік әдебиетпен қамтамасыз ету картасы          |14        |
| 8 |Әдебиет                                                    |15        |



1. ПАЙДАЛАНУ ОБЛЫСЫ


   "Технологиялық процесті автоматтандыру" пәнінен  оқу  бағдарламасы   оқу-
әдістемелік  кешені  құрамына  кіреді  және   050727  –   «Өңдеу   өндірудің
технологиясы»   мамандығының  студенттеріне арналған.




    2. Нормативті сілтеме

       Бұл "Технологиялық процесті автоматтандыру"  пәнінің  Оқу-әдістемелік
кешені  берілген пәнге арналып құрылған және  осы пән бойынша   жүргізілетін
оқу процесін  ұйымдастырудың  реті  төмендегі   құжаттардың  ұсыныстары  мен
талаптарына  сәйкес  құрылған:  050727  –  «Өңдеу  өндірудің   технологиясы»
мамандық  бойынша  жалпы білімдік мемлекеттік стандарты енгізілді;
    –  СТУ  042-РГКП-СГУ-8-2007  Университет   стандарты   «Оқу-әдістемелік
кешендерді құруға жалпы талаптар»;
    –  ДП  042-08.10.10.12-2007  Құжатталған   процедура   «Оқу-әдістемелік
кешендердің құрылымы және мазмұны».





      3. Жалпы мағлұматтар



      3.1. Пән мазмұнының қысқаша сипаттамасы
    "Технологиялық процесті автоматтандыру" пәні 050727 – «Өңдеу  өндірудің
технологиясы» мамандық саласының пән циклына жатады.
   "Технологиялық  процессті  автоматтандыру"  пәні  екi  бөлiмнен  тұрады:
теориялық және практикалық.
    ‘Автоматтандыру’ деп  адамды тікелей технологиялық  процеске  қатысудан
босататын  автоматтық  құрылғыларды  пайдалануды   және   ендіруді   айтады.
Автоматтандырудың теориялық және ғылыми негізін автоматика құрайды.
    Кез-келген  өндірісте  технологиялық  процестер   белгілі   бір   мәнде
шектелетін физикалық шамалармен сипатталады. Оларды параметрлер деп  атайды.
Технологиялық параметрді өлшеу - оны өлшем бірлігі ретінде  алынған  шамамен
арнаулы техникалық құралдармен салыстыру.
    Автоматтық бақылау жүйесінің теориялық негізі - метрология  және  өлшеу
принциптері, өлшеу құралдары және түрлендіру параметрлер  техникалық  базасы
болып табылады.
Осы курстың мақсаты – мамандық студентерін  әртүрлі  әдістермен  және  өлшеу
түрлерін, өлшеу  құралдар  көмегімен  дәлдік  класстарын  және  қателіктерін
анықтау, сонымен қатар техникалық параметірін басқа құралдармен ауыстыру.

3.2. Осы курстың мақсаты: Келесі аймақтардан жүйелі білім беру:

 ➢ өлшеу жүйесінің бірлігі
 ➢ физикалық шама бірліктердің халықаралық жүйесі (ӨЖ) техника – құрылыс
   ұйымдастыру сұрақтары
 ➢ метрологиялық немесе ғылыми өлшеу есептеулерде, техника және өндірісте
 ➢ автоматты бақылау құралдарын

     3. Осы курстың оқыту нәтижесі: Студент мыналарды  білу қажет:

         • практикалық есептерді  шығару  үшін  физикалық  шамаларды  дұрыс
           таңдау қажет;
         • өлшеу нәтижелердің қателіктерін анықтау;
         • өлшеу нәтижесінің қателіктеріне әрекет ететін факторлар,  оларды
           ауыстыру әдістері;

     Істей алу қажет:
       • технологиялық процесс параметрлерін реттеу және бақлау  үшін  өлшеу
         жүйесін таңдау;
       •  сенімділік  бағасын  өндіру   және   өлшеу   жүйесінде   экономика
         тиімділігін таңдау;
       •  ішкі  факторлардан  пайда  болған  өлшеу   қателіктерін   ауыстыру
         әдістерін таңдау (қоршаған ортаның температурасының өзгеруі, т.б.)

  Есептей алу қажет:
        •  өлшеу жүйесінде элементтің параметрлерін есептеу;
        •  зерттеуді жүргізу үшін  бірінші  ретті  түрлендіргіш  және  өлшеу
          аспаптарын реттеу және салыстыру;
        • автоматты реттеу есептері.

         3.4 Курс пререквизиттері:
        •  жалпы физика
        •  жоғары математика
        •  химия

Кесте 1 - Жұмыстық оқу жоспарынан көшірме

|Курс        |Семестр|Кредиттер                        |Дәр (сағ)          |ПС (сағ)  |
|            |       |                                 |ДС |ПС  |ОБСӨЖ|СӨЖ  |          |
|     1      |2      |3                                | 4 | 5  | 7   | 8   |9         |
|Техникалық  |Тема   |Мемлекеттік жүйедегі өндірістік  |   |    |     |2    |8.1.2,    |
|аспаптар    |№1.1.  |аспаптар.                        |   |    |     |     |б.44-50   |
|және        |       |                                 |   |    |     |     |          |
|өлшемдер.   |       |                                 |   |    |     |     |          |
|            |Тема   |Өлшеу аспаптардың жіктелуі. ӨЖ   |  1|    |     |     |8.1.1,    |
|            |№1.2.  |жіктелуі. ӨЖ өлшеу дәлдігін      |   |    |     |     |б. 32-63  |
|            |       |жоғарлату әдісі.                 |   |    |     |     |          |
|            |Тема   |Өлшеу құралдардың қателігі және  |   |    |     |  2  |8.2.2.    |
|            |№1.3.  |бақылау. Қателіктің жіктелуі.    |   |    |     |     |Б.122     |
|            |Тема   |Өлшеу жүйесінің ақпаратты және   |   |    |  4  |     |8.1.4, б. |
|            |№1.4.  |өлшеу құрал элементінің типтік   |   |    |     |     |178-186   |
|            |       |құрылымы. Берілген құрылғылардың |   |    |     |     |          |
|            |       |жіктелуі: электрлік құрылғы және |   |    |     |     |          |
|            |       |гидравликалық, пневматикалық,    |   |    |     |     |          |
|            |       |электрлік, сандық, аналогті.     |   |    |     |     |          |
|            |Тема   |Өлшеу құралдың элементі және     |   |    |2    |2    |8.1.4, б. |
|            |№1.5.  |типтік сұлбаның құрлымы.         |   |    |     |     |187-218   |
|            |       |Автоматты басқару жүйесінде жиі  |   |    |     |     |          |
|            |       |кездесетін атқарушы элементтер:  |   |    |     |     |          |
|            |       |тұрақты және айнымалы тоқтың     |   |    |     |     |          |
|            |       |электроқозғалтқышы, импулсті     |   |    |     |     |          |
|            |       |электроқозғалтқыш, реле,         |   |    |     |     |          |
|            |       |электромагнитті муфталар,        |   |    |     |     |          |
|            |       |электромагнитті вентильдар       |   |    |     |     |          |
|            |       |(бұрағыш) және т.б.              |   |    |     |     |          |
|            |Тема   |Температура өлшейтін аспаптар.   |1  |    |     |     |8.1.1,б.  |
|            |№1.6.  |                                 |   |    |     |     |143-191   |
|            |Тема   |Температура өлшейтін аспаптардың |   |    |     |2    |8.1.2,    |
|            |№1.7.  |жіктелуі.                        |   |    |     |     |б.80-110  |
|            |Тема   |Температураны автоматтық реттеу. |   |2   |     |     |әдіст.нұс |
|            |№1.8.  |                                 |   |    |     |     |есеп.     |
|            |Тема   |Қысым өлшейтін аспаптар.         |1  |    |     |     |8.1.2,б.  |
|            |№1.9.  |                                 |   |    |     |     |111-129   |
|            |Тема   |Қысым өлшейтін аспаптардың       |   |    |     |2    |8.1.2, б. |
|            |№1.10. |жіктелуі.                        |   |    |     |     |111-129   |
|            |Тема   |Қысымды автоматты реттеу.        |   |2   |     |     |әдіст.нұс |
|            |№1.11. |                                 |   |    |     |     |есеп.     |
|            |Тема   |Газ және сусымалы заттардың сұйық|1  |    |     |     |8.1.1,б.  |
|            |№1.12. |шығынын, көлемін өлшеу.          |   |    |     |     |205-238   |
|            |Тема   |Шығын өлшейтін аспаптардың       |   |    |     |2    |8.1.2,б.  |
|            |№1.13. |жіктелуі.                        |   |    |     |     |130-150   |
|            |Тема   |Заттың салмағын өлшеу.           |   |    |2    |     |8.1.2,б.  |
|            |№1.14. |Дозаторлар.                      |   |    |     |     |152-154   |
|            |Тема   |Шығынды автоматты реттеу.        |   |2   |     |     |әдіст.нұс |
|            |№1.15. |                                 |   |    |     |     |есеп.     |
|            |Тема   |Деңгейді автоматты  реттеу.      |   |2   |     |     |әдіст.нұс |
|            |№1.16. |                                 |   |    |     |     |есеп.     |
|            |Тема   |Сұйық және сусымалы заттың       |1  |    |     |     |8.1.1, б. |
|            |№1.17. |деңгейін өлшеу.                  |   |    |     |     |242-257   |
|            |Тема   |Деңгей өлшейтін аспаптардың      |   |    |     |2    |8.1.2, б. |
|            |№1.18. |жіктелуі.                        |   |    |     |     |152-171   |
|            |Тема   |Сұйықтын тығыздыңын өлшейтін     |1  |    |     |2    |8.1.2, б. |
|            |№1.19. |аспаптар. Олардың жіктелуі.      |   |    |     |     |243-155   |
|            |Тема   |Тұтқырлық өлшейтін аспапатар.    |1  |    |     |2    |8.1.2,б.  |
|            |№1.20. |Олардың жіктелуі.                |   |    |     |     |256-264   |
|            |Тема   |Ылғалдылық өлшейтін аспаптар.    |1  |    |     |2    |8.1.2,б.  |
|            |№1.21. |Олардың жіктелуі.                |   |    |     |     |265-275   |
|            |Тема   |Өлшеу қателігі.                  |   |6   |     |     |әдіст.нұс |
|            |№1.22. |                                 |   |    |     |     |есеп.     |
|            |Тема   |Концентрат өлшейтін аспаптар.    |1  |    |     |2    |8.1.1,б.  |
|            |№1.23. |Олардың жіктелуі. рН-метрлер.    |   |    |     |     |294-352   |
|            |       |                                 |   |    |     |     |8.1.4, б. |
|            |       |                                 |   |    |     |     |130-131   |
|            |Тема   |Газ құрамын өлшейтін аспаптар.   |1  |    |     |2    |8.1.1, б. |
|            |№1.24. |Олардың жіктелуі.                |   |    |     |     |294-352   |
|            |Тема   |Хромотографиялық әдіспен газ және|   |2   |     |     |8.1.2,б.  |
|            |№1.25. |сұйықтың құрамын өлшейтін        |   |    |     |     |231-243   |
|            |       |аспаптар.                        |   |    |     |     |          |
|            |Тема   |Сұйықтын құрамын анықтайтын      |1  |    |     |     |8.1.2,б.  |
|            |№1.26. |аспаптар.                        |   |    |     |     |187-230   |
|            |Тема   |Анализаторлардың жіктелуі.       |   |    |     |2    |8.1.2,б.  |
|            |№1.27. |                                 |   |    |     |     |187-230   |
|            |Тема   |Өлшеу құралдарының калибровкасы  |   |    |2    |     |8.2.1,б.  |
|            |№1.28. |және тексеру.                    |   |    |     |     |252-255   |
|            |Тема   |Автоматты жүйелер буындарының    |  1|    |  4  |  2  |8.1.4, б. |
|            |№1.29. |динамикалық қасиеттері. Реттеу   |   |    |     |     |23-30     |
|            |       |сапасының көрсеткіштері.         |   |    |     |     |          |
|            |       |Реттегіштер және реттеу заңдары: |   |    |     |     |          |
|            |       |пропорционалдық (П), интегралдық |   |    |     |     |          |
|            |       |(И), пропорционалдық-интегралдық |   |    |     |     |          |
|            |       |(ПИ), пропорционалдық            |   |    |     |     |          |
|            |       |-дифференциалдық (ПД) және       |   |    |     |     |          |
|            |       |пропорционалдық-интегралдық-     |   |    |     |     |          |
|            |       |дифференциалдық (ПИД).           |   |    |     |     |          |
|            |Тема   |Басқару объектілері және олардың |   |    |  4  |     |8.1.4.    |
|            |№1.30. |негізгі қасиеттері. Өздігінен    |   |    |     |     |б.15-19   |
|            |       |теңесу объектісінің қасиеті.     |   |    |     |     |          |
|            |       |Статикалық және астатикалық      |   |    |     |     |          |
|            |       |объектілер.  Объектіде кешігу    |   |    |     |     |          |
|            |       |процесі және уақыт тұрақтысы.    |   |    |     |     |          |
|            |       |Объектіде статикалық және        |   |    |     |     |          |
|            |       |динамикалық сипаттамалар.        |   |    |     |     |          |
|            |Тема   |Реттегіштер, реттеу құрылғылары. |   |  6 |     |     |8.1.3. б. |
|            |№1.31. |                                 |   |    |     |     |163-175   |
|            |Тема   |Атқару механизмдер және реттеуші | 1 |    |     |  2  |8.1.3. б. |
|            |№1.32. |органдар.                        |   |    |     |     |187-197   |
|            |Тема   |Датчиктерге қойылатын талаптар.  |   |    |  4  |     |8.1.3. б. |
|            |№1.33. |Датчиктердің жіктелуі және       |   |    |     |     |200-201   |
|            |       |олардың негізгі сипаттамалары.   |   |    |     |     |          |
|            |Тема   |Статика және динамика теңдеулері.|   |    |  4  |     |8.1.3. б. |
|            |№1.34. |Динамика жүйесінің негізгі       |   |    |     |     |57-77     |
|            |       |сипаттамасы. Беріліс функциялары,|   |    |     |     |          |
|            |       |өтпелі функция, импульсті-өтпелі |   |    |     |     |          |
|            |       |сипаттама.  Жилік сипаттамалар.  |   |    |     |     |          |
|            |       |Жүйенің комплексті түрде         |   |    |     |     |          |
|            |       |берілетін функциялар.            |   |    |     |     |          |
|            |       |Амплитудалық-фазалық-жиіліктік   |   |    |     |     |          |
|            |       |сипаттамасы (АФЖС).              |   |    |     |     |          |
|            |       |Амплитудалық-жиілікті сипаттамасы|   |    |     |     |          |
|            |       |(АЖС). Фазалық-жиілікті          |   |    |     |     |          |
|            |       |сипаттамасы (ФЖС).               |   |    |     |     |          |
|            |Тема   |Автоматты реттеу жүйесінің типтік|1  |    |  4  |  3  |8.1.3. б. |
|            |№1.35. |буындары. Буындардың жіктелуі:   |   |    |     |     |78-97     |
|            |       |(пропорционалды, апериодты,      |   |    |     |     |          |
|            |       |тербелмелі, интегралдаушы және   |   |    |     |     |          |
|            |       |кешігу буындары).                |   |    |     |     |          |
|            |Тема   |Өтпелі процес сапаның негізгі    |   |  5 |  4  |  2  |8.1.3. б. |
|            |№1.36. |көрсеткіштерінің бағасы және     |   |    |     |     |98-115    |
|            |       |екпін қисығы. Реттеу сапасының   |   |    |     |     |          |
|            |       |көрсеткіштері: реттеу мерзімі,   |   |    |     |     |          |
|            |       |асыра реттеу, тербермелі және    |   |    |     |     |          |
|            |       |қалыптасқан статикалық ауытқу.   |   |    |     |     |          |
|            |Тема   |Автоматты реттеу жүйесінің       |   |  5 |     |  2  |8.1.3. б. |
|            |№1.37. |орнықтылығы. Раус-Гурвиц         |   |    |     |     |116-135   |
|            |       |критерийі. Михайлов критерийі.   |   |    |     |     |          |
|            |       |Найквист критерийі. Логарифмдік  |   |    |     |     |          |
|            |       |жиіліктік сипаттамалары бойынша  |   |    |     |     |          |
|            |       |орнықтылық критерийі.            |   |    |     |     |          |
|            |Тема   |Функционалдық сұлбаны            |1  |    |  8  |  8  |8.2.2. б. |
|            |№1.38. |автоматтандыру. Автоматты        |   |    |     |     |169-175   |
|            |       |технологиялық процесс жүйесін    |   |    |     |     |          |
|            |       |жобалау.                         |   |    |     |     |          |
|            |       |Курс бойынша барлығы:            |15 |30  |45   |45   |135       |

         5. СТУДЕНТТІҢ ӨЗДІК ЖҰМЫС ТАҚЫРЫПТАРЫ.

Кесте 3 – Студенттің өздік жұмыс тақырыптарының тізімі

|№   |ОБСӨЖ                                    |СӨЖ                               |
|п/п |                                         |                                  |
|1   |2                                        |3                                 |
|1.  |Өлшеу жүйесінің ақпаратты және өлшеу     |Мемлекеттік жүйедегі өндірістік   |
|    |құрал элементінің типтік құрылымы.       |аспаптар.                         |
|    |Берілген құрылғылардың жіктелуі:         |                                  |
|    |электрлік құрылғы және гидравликалық,    |                                  |
|    |пневматикалық, электрлік, сандық,        |                                  |
|    |аналогті.                                |                                  |
|2.  |Өлшеу құралдың элементі және типтік      |Өлшеу құралдардың қателігі және   |
|    |сұлбаның құрлымы. Автоматты басқару      |бақылау. Қателіктің жіктелуі.     |
|    |жүйесінде жиі кездесетін атқарушы        |                                  |
|    |элементтер: тұрақты және айнымалы тоқтың |                                  |
|    |электроқозғалтқышы, импулсті             |                                  |
|    |электроқозғалтқыш, реле, электромагнитті |                                  |
|    |муфталар, электромагнитті вентильдар     |                                  |
|    |(бұрағыш) және т.б.                      |                                  |
|3.  |Заттың салмағын өлшеу. Дозаторлар.       |Өлшеу құралдың элементі және      |
|    |                                         |типтік сұлбаның құрлымы. Автоматты|
|    |                                         |басқару жүйесінде жиі кездесетін  |
|    |                                         |атқарушы элементтер: тұрақты және |
|    |                                         |айнымалы тоқтың                   |
|    |                                         |электроқозғалтқышы, импулсті      |
|    |                                         |электроқозғалтқыш, реле,          |
|    |                                         |электромагнитті муфталар,         |
|    |                                         |электромагнитті вентильдар        |
|    |                                         |(бұрағыш) және т.б.               |
|4.  |Хромотографиялық әдіспен газ және        |Температура өлшейтін аспаптардың  |
|    |сұйықтың құрамын өлшейтін аспаптар.      |жіктелуі.                         |
|5.  |Өлшеу құралдарының калибровкасы және     |Қысым өлшейтін аспаптардың        |
|    |тексеру.                                 |жіктелуі.                         |
|6.  |Автоматты жүйелер буындарының динамикалық|Шығын өлшейтін аспаптардың        |
|    |қасиеттері. Реттеу сапасының             |жіктелуі.                         |
|    |көрсеткіштері. Реттегіштер және реттеу   |                                  |
|    |заңдары: пропорционалдық (П), интегралдық|                                  |
|    |(И), пропорционалдық-интегралдық (ПИ),   |                                  |
|    |пропорционалдық -дифференциалдық (ПД)    |                                  |
|    |және пропорционалдық-интегралдық-        |                                  |
|    |дифференциалдық (ПИД).                   |                                  |
|7.  |Басқару объектілері және олардың негізгі |Деңгей өлшейтін аспаптардың       |
|    |қасиеттері. Өздігінен теңесу объектісінің|жіктелуі.                         |
|    |қасиеті. Статикалық және астатикалық     |                                  |
|    |объектілер.  Объектіде кешігу процесі    |                                  |
|    |және уақыт тұрақтысы. Объектіде          |                                  |
|    |статикалық және динамикалық сипаттамалар.|                                  |
|8.  |Датчиктерге қойылатын талаптар.          |Сұйықтын тығыздыңын өлшейтін      |
|    |Датчиктердің жіктелуі және олардың       |аспаптар. Олардың жіктелуі.       |
|    |негізгі сипаттамалары.                   |                                  |
|9.  |Статика және динамика теңдеулері.        |Тұтқырлық өлшейтін аспапатар.     |
|    |Динамика жүйесінің негізгі сипаттамасы.  |Олардың жіктелуі.                 |
|    |Беріліс функциялары,  өтпелі функция,    |                                  |
|    |импульсті-өтпелі сипаттама.  Жилік       |                                  |
|    |сипаттамалар. Жүйенің комплексті түрде   |                                  |
|    |берілетін функциялар.                    |                                  |
|    |Амплитудалық-фазалық-жиіліктік           |                                  |
|    |сипаттамасы (АФЖС). Амплитудалық-жиілікті|                                  |
|    |сипаттамасы (АЖС). Фазалық-жиілікті      |                                  |
|    |сипаттамасы (ФЖС).                       |                                  |
|10. |Автоматты реттеу жүйесінің типтік        |Ылғалдылық өлшейтін аспаптар.     |
|    |буындары. Буындардың жіктелуі:           |Олардың жіктелуі.                 |
|    |(пропорционалды, апериодты, тербелмелі,  |                                  |
|    |интегралдаушы және кешігу буындары).     |                                  |
|11. |                                         |Концентрат өлшейтін аспаптар.     |
|    |                                         |Олардың жіктелуі. рН-метрлер.     |
|12. |Өтпелі процес сапаның негізгі            |Газ құрамын өлшейтін аспаптар.    |
|    |көрсеткіштерінің бағасы және екпін       |Олардың жіктелуі.                 |
|    |қисығы. Реттеу сапасының көрсеткіштері:  |                                  |
|    |реттеу мерзімі, асыра реттеу, тербермелі |                                  |
|    |және қалыптасқан статикалық ауытқу.      |                                  |
|13. |                                         |Анализаторлардың жіктелуі.        |
|14. |Функционалдық сұлбада аспаптардың        |Автоматты реттеу жүйесінің        |
|    |белгіленуі.                              |орнықтылығы. Раус-Гурвиц          |
|    |                                         |критерийі. Михайлов критерийі.    |
|    |                                         |Найквист критерийі. Логарифмдік   |
|    |                                         |жиіліктік сипаттамалары бойынша   |
|    |                                         |орнықтылық критерийі.             |



6. пәннің оқу-әдістемелік картасы


Кесте 3 – Пәннің оқу-әдістемелік картасы

|                                          |Көрнекі|Өзіндік менгеру сұрақтары |Бақы   |
|Тақырып                                   |ліктер,|                          |лау    |
|                                          |плакат |                          |түрі   |
|                                          |тар    |                          |       |
|Дәрістік сабақ          |Прак. саб.       |       |                          |       |
|1                       |2                |3      |4                         |5      |
|Мемлекеттік жүйедегі    |                 |       |(МЖА) негізгі принциптерін|       |
|өндірістік аспаптар     |                 |       |құру және құрылымы. (МЖА) |       |
|(МЖА).                  |                 |       |бағыттарының сипаттамасы. |       |
|Температура өлшейтін    |Температураны    |ПС     |Температураның негізгі    |Отчет  |
|аспаптар.               |автоматтық       |әдістем|анықтамалары.             |       |
|                        |реттеу.          |. нұсқ.|                          |       |
|Өлшеу жүйесінің         |                 |       |                          |Реферат|
|ақпаратты және өлшеу    |                 |       |                          |       |
|құрал элементінің типтік|                 |       |                          |       |
|құрылымы. Берілген      |                 |       |                          |       |
|құрылғылардың жіктелуі: |                 |       |                          |       |
|электрлік құрылғы және  |                 |       |                          |       |
|гидравликалық,          |                 |       |                          |       |
|пневматикалық,          |                 |       |                          |       |
|электрлік, сандық,      |                 |       |                          |       |
|аналогті.               |                 |       |                          |       |
|Қысым өлшейтін аспаптар.|Қысымды автоматты|ПС     |Қысым өлшейтін аспаптардың|Отчет  |
|                        |реттеу.          |әдістем|негізгі анықтамалары.     |       |
|                        |                 |. нұсқ.|                          |       |
|Газ және сусымалы       |Шығынды автоматты|ПС     |Шығын, көлем өлшейтін     |Отчет  |
|заттардың сұйық шығынын,|реттеу.          |әдістем|аспаптардың негізгі       |       |
|көлемін өлшеу.          |                 |. нұсқ.|анықтамалары.             |       |
|Сұйық және сусымалы     |Деңгейді         |ПС     |Деңгей өлшейтін           |Отчет  |
|заттың деңгейін өлшеу.  |автоматты        |әдістем|аспаптардың негізгі       |       |
|                        |реттеу.          |. нұсқ.|анықтамалары.             |       |
|Заттың салмағын өлшеу.  |                 |       |                          |Реферат|
|Дозаторлар.             |                 |       |                          |       |
|Сұйықтын тығыздыңын     |                 |       |Тығыздық өлшейтін         |       |
|өлшейтін аспаптар.      |                 |       |аспаптардың негізгі       |       |
|                        |                 |       |анықтамалары.             |       |
|                        |Өлшеу қателігі.  |ПС     |                          |Отчет  |
|                        |                 |әдістем|                          |       |
|                        |                 |. нұсқ.|                          |       |
|Тұтқырлық өлшейтін      |                 |       |Тұтқырлық өлшейтін        |       |
|аспапатар.              |                 |       |аспаптардың негізгі       |       |
|                        |                 |       |анықтамалары.             |       |
|Ылғалдылық өлшейтін     |                 |       |Ылғалдылық өлшейтін       |       |
|аспапатар.              |                 |       |аспаптардың негізгі       |       |
|                        |                 |       |анықтамалары.             |       |
|Концентрат өлшейтін     |                 |       |Концентрат өлшейтін       |       |
|аспапатар. рН-метрлер.  |                 |       |аспаптардың негізгі       |       |
|                        |                 |       |анықтамалары.             |       |
|Сұйықтын құрамын        |                 |       |Сұйықтын құрамын          |       |
|анықтайтын аспаптар.    |                 |       |анықтайтын аспаптардың    |       |
|                        |                 |       |негізгі анықтамалары.     |       |
|Хромотографиялық әдіспен|                 |       |Хромотографиялық әдіспен  |Реферат|
|газ және сұйықтың       |                 |       |газ және сұйықтың құрамын |       |
|құрамын өлшейтін        |                 |       |өлшейтін аспаптардың      |       |
|аспаптар.               |                 |       |анықтамалары.             |       |
|Өлшеу құралдарының      |                 |       |                          |Реферат|
|калибровкасы және       |                 |       |                          |       |
|тексеру.                |                 |       |                          |       |
|Реттеу сапасының        |Реттегіштердің   |ПС     |                          |Отчет  |
|көрсеткіштері.          |есебі.           |әдістем|                          |       |
|Реттегіштер және реттеу |                 |. нұсқ.|                          |       |
|заңдары.                |                 |       |                          |       |
|Атқару механизмдер және |                 |       |Атқару механизмдерді      |       |
|реттеуші органдар.      |                 |       |таңдау.                   |       |
|Автоматты реттеу жұйесі.|                 |ПС     |Автоматты реттегіштердің  |Отчет  |
|                        |                 |әдістем|жіктелуі.                 |       |
|                        |                 |. нұсқ.|                          |       |
|                        |Автоматты реттеу |ПС     |                          |Отчет  |
|                        |жүйесінің        |әдістем|                          |       |
|                        |орнықтылығы.     |. нұсқ.|                          |       |
|                        |Раус-Гурвиц      |       |                          |       |
|                        |критерийі.       |       |                          |       |
|                        |Михайлов         |       |                          |       |
|                        |критерийі.       |       |                          |       |
|                        |Найквист         |       |                          |       |
|                        |критерийі.       |       |                          |       |
|                        |Логарифмдік      |       |                          |       |
|                        |жиіліктік        |       |                          |       |
|                        |сипаттамалары    |       |                          |       |
|                        |бойынша          |       |                          |       |
|                        |орнықтылық       |       |                          |       |
|                        |критерийі.       |       |                          |       |
|Функционалдық сұлбаны   |                 |       |Функционалдық сұлбаның    |       |
|автоматтандыру.         |                 |       |принциптері. Технологиялық|       |
|Автоматты технологиялық |                 |       |процесте қондырғы,        |       |
|процесс жүйесін жобалау.|                 |       |аспаптар, құбырлар және   |       |
|                        |                 |       |т.б. белгіленуі.          |       |



7. оқу-әдістемелік әдебиетпен қамтамасыз ету картасы


Кесте 4 – Оқу-әдістемелік әдебиетпен қамтамасыз ету картасы


    |Әдебиет, оқу-әдістемелік құралдар   |Экземпляр саны    |Студенттер    |Қамтамасыз ету |
|атаулары                            |                  |саны          |проценті       |
|Фарзане Н.Г., Илиясов  Л.В.,        |20                |10            |100            |
|Азим-заде А.Ю. Технологическое      |                  |              |               |
|измерения и приборы.                |                  |              |               |
|Петров И.К.Технологические измерения|20                |10            |100            |
|и приборы в пищевой промышленности. |                  |              |               |
|Бесекерский В.А. Теория систем      |20                |10            |100            |
|автоматического управления.         |                  |              |               |
|Воробьева Н.И.Основы автоматизации  |20                |10            |100            |
|технологических процессов в мясной и|                  |              |               |
|молочной промышленности             |                  |              |               |
|Митин В.В., Усков В.И., Смирнов Н.Н.|20                |10            |100            |
|Автоматика и автоматизация          |                  |              |               |
|производственных процессов мясной и |                  |              |               |
|молочной промышленности.            |                  |              |               |
|Соснин О.М. Основы автоматизации    |20                |10            |100            |
|технологических процессов и         |                  |              |               |
|производств                         |                  |              |               |
|Савин М.М. Теория автоматического   |20                |10            |100            |
|управления:                         |                  |              |               |

      8. Әдебиет
8.1. Негізгі
      8.1.1. Фарзане Н.Г., Илиясов   Л.В.,  Азим-заде  А.Ю.  Технологическое
измерения и приборы.-М.: Высшая школа,1989.с.-456.
      8.1.2.  Петров  И.К.Технологические  измерения  и  приборы  в  пищевой
промышленности.-М.: Агропромиздат ,1985.с.-343.
      8.1.3. Бесекерский В.А. Теория систем  автоматического  управления.  -
Изд.4-е, перераб. и доп. - СПб: Профессия, 2007. - 747 с.
      8.1.4. Воробьева Н.И.Основы автоматизации технологических процессов  в
мясной и молочной  промышленности–  М.:  Легкая  и  пищевая  промышленности,
1983, с.-326.
       8.1.5.  Полоцкий  Л.М.,  Лапшенков  Г.И.   Автоматизация   химических
производств.-Москва, Химия, 1982.с.-12

8.2.Қосымша:
            8.2.1.  Соснин   О.М.   Основы   автоматизации   технологических
процессов и производств: Учеб.пособ. - М.:Академия,2007
        8.2.2.  Митин  В.В.,  Усков  В.И.,   Смирнов   Н.Н.   Автоматика   и
автоматизация производственных процессов мясной и молочной  промышленности.-
М.: ВО Агропромиздат 1987, с.-175.
       8.2.3.Савин М.М. Теория автоматического управления: учеб.пособие  для
вузов.- Ростов н/Д: Феникс, 2007.- 469 с.



Пәндер