Файл қосу

Математикалық әдістерді экологияда




|Қазақстан Республикасы білім және ғылым министрлігі                                 |
|Семей қаласының  Шәкәрім атындағы мемлекеттік университеті                          |
|3 деңгейдегі СМК құжаты            |                    |ПОӘК 042.39.1.97 /01-2013  |
|                                   |ПОӘК                |                           |
|ПОӘК                               |02.09.2013 ж        |                           |
|«Математикалық әдістерді экологияда|№2 басылым          |                           |
|қолдану» пәні бойынша студентке    |                    |                           |
|арналған  жұмыс бағдарламасы       |                    |                           |
|                                   |                    |                           |
















                «Математикалық әдістерді экологияда қолдану»
                        пәнін оқыту-әдістемелік кешен


                        «Экология» мамандығына арналған




                Студенттерге арналған оқу  жұмыс бағдарламасы












































                                    Семей
                                    2013




                                  Алғы сөз
1. Құрастырған
      Құрастырған:  ____________________    Жұмаханова Д.А.,  «Информатика»
      кафедрасының аға оқытушысы, Семей қаласының Шәкәрім атындағы
      мемлекеттік университеті
      «_____» ____________________ 2013  ж.

2. Талқыланды
   2.1. Семей қаласының Шәкәрім атындағы мемлекеттік университетінің
   «Информатика» кафедрасы отырысында қарастырылды.
      Хаттама № ___  «_____» ____________________ 2013 ж.
      Кафедра меңгерушісі __________  А.Абишова


       2.2. Факультеттің оқу-әдістемелік Бюросы отырысында қарастырылды.
      Хаттама № ___  «_____» ____________________ 2013 ж.
      Төрайымы __________ Қ.А. Батырова

3. бекітілді
      Университеттің Оқу-әдістемелік  кеңесі отырысында баспаға жіберуге
   ұсынылды және  мақұлданды.
      Хаттама № ___  «___»______________2012ж.
      ОӘК төрайымы, бірінші проректор _______________ Г. Искакова




      02.09.2010 ж №1 басылым орнына 03.09.2013 ж №2 басылым































                                   МАЗМҰНЫ

|Қолданылу облысы                                         |       |
|Нормативті сілтемелер                                    |       |
|Жалпы жағдайлар                                          |       |
|Оқытушыға арналған оқу жұмыс бағдарламасының мазмұны     |       |
|Студенттердің өздік жұмыстарының тақырыптары             |       |
|Пән бойынша оқу-әдістемелік карта                        |       |
|Оқу-әдістемелік әдебиеттердің жабдықталу картасы         |       |
|Әдебиеттер                                               |       |





                             1. Жалпы жағдайлар

1.1 Оқытушы және пән жөнінде жалпы мәліметтер
    Оқытушының аты-жөні - Жұмаханова Дария Ануаровна, аға оқытушы
    Кафедра – Информатика және АТ;
    Байланыс жүйелері – № 3 оқу ғимараты, кабинет № 102;
    Сабақ өткiзу орны – кесте бойынша
    Пән атауы- Математикалық әдістерді экологияда қолдану
    Кредит саны – 2;



1.2 Пәннің қысқаша мазмұны
       «Математикалық  әдістерді   экологияда   қолдану»   пәні   «Экология»
мамандығында  оқитын  студенттер  үшін   ақпараттық   үрдістердегі   негізгі
модельдермен танысуға  мүмкіндік  береді.  Математикалық  модельді  экология
аумағында қолдана білу ұғымдары және олардың түрлері  мен  мақсаттары  дәріс
сабақтарында  беріледі   және   олармен   жұмыс   істеу   реті   зертханалық
сабақтарында  көрсетіледі.  Әдістердің   мынандай   түрлері   қарастырылған:
диференциалдық  теңдеулер   көмегімен    әдістерін   моделдеу,   биологияның
экстремиалдық   принциптеріне   бағынады.   Вариациялық   модель   мысалдары
өсімдіктер және жануарлар  әлеміндегі  микроорганизмдердің  құрылымында  кең
көлемде қолдануды талап етеді.
1.3 Пәннің мақсаты
      Курстың нақты мақсаты болып модельдеу  әдістері  негізінде  қызметтегі
есептерді  шешу  және  талдау  үшін   теориялық   және   практикалық   түрде
студенттерге кешенді білім беру.
1.4. Пән міндеті:
Курстың негізгі міндеті – әртүрлі ақпараттық жүйелер  үшін  қазіргі  заманғы
ақпараттық модельдердің әдістерімен таныстыру.
1.5. Пәнді оқып, аяқтаған студенттер білуі және орындай алуы керек:
      3.4.1 "Модель" және "модельдеу" ұғымдарын;
      3.4.2 Экологиялық модель ұғымын;
      3.4.3 Модельдеу  кезінде ДЭЕМ ді қолдану;
      3.4.4 Экологиялық моделдеудің есептерін шешудің әдістерін білу;
      3.4.5 Есептің экономика-математикалық моделін құра білу керек;
      3.4.6 Есепті шешу кезінде мадематикалық модельдерді  қолдану  мақсатын
түсіну;
      3.4.7 Есептің экологиялық математикалық моделін құра білу;
      3.4.8 оқу әдебиеттерін  өзбетімен  оқуға  логикалық  танымды  дамытуға
      мүмкіндік береді
1.6. Пән  пререквизиттары:
       3.5.1. Математика;
       3.5.2. Экономика-математикалық әдістер;
       3.5.3. Компьютерлік графика;
       3.5.4. операцияларды зерттеу және оптимизация тәсілдері.
         3.5.5. программалау тілдері
1.7.  Пән постреквизиттары:
    Қарастырылмайды

           Пән мазмұны және сағаттарды сабақ түрлері бойынша бөлу

                                                                        Кесте
                                                                   1

|Тақырып атаулары және олардың мазмұны |Сағат саны  |Әдебиеттер                   |
|1                                     |2           |3                            |
|Дәріс сабақтары                                                                 |
|«Математикалық әдістерді экологияда   |1           |1.А.В.Могилев , Е.К.Хеннер,  |
|қолдану» курсының мақсаты мен         |            |«Информатика», Москва, 1999  |
|міндеттері.                           |            |г.                           |
|                                      |            |Бережная Е. В., Бережной В.  |
|                                      |            |И.                           |
|                                      |            |2. Математические методы     |
|                                      |            |моделирования экологических  |
|                                      |            |систем. — М.,  2001          |
|                                      |            |3.Н.Н.Моисеев Модели экологии|
|                                      |            |и эволюция-М.знание, 1991г   |
|                                      |            |4.М.Бигон, Дж.Харпер,        |
|                                      |            |Таусенд. Экология. Е.1-2,М,, |
|                                      |            |Мир,1989 г                   |
|«Модель» түсінігінің анықтамасы.      |2           |1.А.В.Могилев , Е.К.Хеннер,  |
|Математикалық модель құрудың кезеңі   |            |«Информатика», Москва, 1999  |
|                                      |            |г.                           |
|                                      |            |Бережная Е. В., Бережной В.  |
|                                      |            |И.                           |
|                                      |            |2. Математические методы     |
|                                      |            |моделирования экологических  |
|                                      |            |систем. — М.,  2001          |
|                                      |            |3.Н.Н.Моисеев Модели экологии|
|                                      |            |и эволюция-М.знание, 1991г   |
|                                      |            |4.М.Бигон, Дж.Харпер,        |
|                                      |            |Таусенд. Экология. Е.1-2,М,, |
|                                      |            |Мир,1989 г                   |
|Модельдеу диференциалдық теңдеулер    |2           |1.А.В.Могилев , Е.К.Хеннер,  |
|негізінде                             |            |«Информатика», Москва, 1999  |
|                                      |            |г.                           |
|                                      |            |Бережная Е. В., Бережной В.  |
|                                      |            |И.                           |
|                                      |            |2. Математические методы     |
|                                      |            |моделирования экологических  |
|                                      |            |систем. — М.,  2001          |
|                                      |            |3.Н.Н.Моисеев Модели экологии|
|                                      |            |и эволюция-М.знание, 1991г   |
|                                      |            |4.М.Бигон, Дж.Харпер,        |
|                                      |            |Таусенд. Экология. Е.1-2,М,, |
|                                      |            |Мир,1989 г                   |
|Логикалық модель                      |3           |1.А.В.Могилев , Е.К.Хеннер,  |
|Дескрептивті модель                   |            |«Информатика», Москва, 1999  |
|                                      |            |г.                           |
|                                      |            |Бережная Е. В., Бережной В.  |
|                                      |            |И.                           |
|                                      |            |2. Математические методы     |
|                                      |            |моделирования экологических  |
|                                      |            |систем. — М.,  2001          |
|                                      |            |3.Н.Н.Моисеев Модели экологии|
|                                      |            |и эволюция-М.знание, 1991г   |
|                                      |            |4.М.Бигон, Дж.Харпер,        |
|                                      |            |Таусенд. Экология. Е.1-2,М,, |
|                                      |            |Мир,1989 г                   |
|Экологиялық жүйелер моделі            |4           |1.А.В.Могилев , Е.К.Хеннер,  |
|Қоңыздар популяциясының экологиялық   |            |«Информатика», Москва, 1999  |
|моделі                                |            |г.                           |
|                                      |            |Бережная Е. В., Бережной В.  |
|                                      |            |И.                           |
|                                      |            |2. Математические методы     |
|                                      |            |моделирования экологических  |
|                                      |            |систем. — М.,  2001          |
|                                      |            |3.Н.Н.Моисеев Модели экологии|
|                                      |            |и эволюция-М.знание, 1991г   |
|                                      |            |4.М.Бигон, Дж.Харпер,        |
|                                      |            |Таусенд. Экология. Е.1-2,М,, |
|                                      |            |Мир,1989 г                   |
|Модель қасиеттері                     |1           |1.А.В.Могилев , Е.К.Хеннер,  |
|Дескрептивті модель түрі, популяция   |            |«Информатика», Москва, 1999  |
|динамикасы                            |            |г.                           |
|                                      |            |Бережная Е. В., Бережной В.  |
|                                      |            |И.                           |
|                                      |            |2. Математические методы     |
|                                      |            |моделирования экологических  |
|                                      |            |систем. — М.,  2001          |
|                                      |            |3.Н.Н.Моисеев Модели экологии|
|                                      |            |и эволюция-М.знание, 1991г   |
|                                      |            |4.М.Бигон, Дж.Харпер,        |
|                                      |            |Таусенд. Экология. Е.1-2,М,, |
|                                      |            |Мир,1989 г                   |
|Модельдердің сандық және сапалақ      |2           |1.А.В.Могилев , Е.К.Хеннер,  |
|бағалары                              |            |«Информатика», Москва, 1999  |
|Математикның жаңа мүмкіндіктері       |            |г.                           |
|                                      |            |Бережная Е. В., Бережной В.  |
|                                      |            |И.                           |
|                                      |            |2. Математические методы     |
|                                      |            |моделирования экологических  |
|                                      |            |систем. — М.,  2001          |
|                                      |            |3.Н.Н.Моисеев Модели экологии|
|                                      |            |и эволюция-М.знание, 1991г   |
|                                      |            |4.М.Бигон, Дж.Харпер,        |
|                                      |            |Таусенд. Экология. Е.1-2,М,, |
|                                      |            |Мир,1989 г                   |
|Зертханалық жұмыс                                                               |
|Математикалық модельдің аналитикалық  |1           |1.А.В.Могилев , Е.К.Хеннер,  |
|зерттеуі                              |            |«Информатика», Москва, 1999  |
|                                      |            |г.                           |
|                                      |            |Бережная Е. В., Бережной В.  |
|                                      |            |И.                           |
|                                      |            |2. Математические методы     |
|                                      |            |моделирования экологических  |
|                                      |            |систем. — М.,  2001          |
|                                      |            |3.Н.Н.Моисеев Модели экологии|
|                                      |            |и эволюция-М.знание, 1991г   |
|                                      |            |4.М.Бигон, Дж.Харпер,        |
|                                      |            |Таусенд. Экология. Е.1-2,М,, |
|                                      |            |Мир,1989 г                   |
|«Фермер - Кактусшы» экологиялық ойынын|2           |1.А.В.Могилев , Е.К.Хеннер,  |
|құру                                  |            |«Информатика», Москва, 1999  |
|                                      |            |г.                           |
|                                      |            |Бережная Е. В., Бережной В.  |
|                                      |            |И.                           |
|                                      |            |2. Математические методы     |
|                                      |            |моделирования экологических  |
|                                      |            |систем. — М.,  2001          |
|                                      |            |3.Н.Н.Моисеев Модели экологии|
|                                      |            |и эволюция-М.знание, 1991г   |
|                                      |            |4.М.Бигон, Дж.Харпер,        |
|                                      |            |Таусенд. Экология. Е.1-2,М,, |
|                                      |            |Мир,1989 г                   |
|Эпидемияның математикалық моделі      |2           |1.А.В.Могилев , Е.К.Хеннер,  |
|                                      |            |«Информатика», Москва, 1999  |
|                                      |            |г.                           |
|                                      |            |Бережная Е. В., Бережной В.  |
|                                      |            |И.                           |
|                                      |            |2. Математические методы     |
|                                      |            |моделирования экологических  |
|                                      |            |систем. — М.,  2001          |
|                                      |            |3.Н.Н.Моисеев Модели экологии|
|                                      |            |и эволюция-М.знание, 1991г   |
|                                      |            |4.М.Бигон, Дж.Харпер,        |
|                                      |            |Таусенд. Экология. Е.1-2,М,, |
|                                      |            |Мир,1989 г                   |
|Паротит ауыруының мысалдары негізінде |2           |1.А.В.Могилев , Е.К.Хеннер,  |
|эпидемия моделін құру                 |            |«Информатика», Москва, 1999  |
|                                      |            |г.                           |
|                                      |            |Бережная Е. В., Бережной В.  |
|                                      |            |И.                           |
|                                      |            |2. Математические методы     |
|                                      |            |моделирования экологических  |
|                                      |            |систем. — М.,  2001          |
|                                      |            |3.Н.Н.Моисеев Модели экологии|
|                                      |            |и эволюция-М.знание, 1991г   |
|                                      |            |4.М.Бигон, Дж.Харпер,        |
|                                      |            |Таусенд. Экология. Е.1-2,М,, |
|                                      |            |Мир,1989 г                   |
|Атмосфералық ауаның ластануы          |2           |1.А.В.Могилев , Е.К.Хеннер,  |
|                                      |            |«Информатика», Москва, 1999  |
|                                      |            |г.                           |
|                                      |            |Бережная Е. В., Бережной В.  |
|                                      |            |И.                           |
|                                      |            |2. Математические методы     |
|                                      |            |моделирования экологических  |
|                                      |            |систем. — М.,  2001          |
|                                      |            |3.Н.Н.Моисеев Модели экологии|
|                                      |            |и эволюция-М.знание, 1991г   |
|                                      |            |4.М.Бигон, Дж.Харпер,        |
|                                      |            |Таусенд. Экология. Е.1-2,М,, |
|                                      |            |Мир,1989 г                   |
|Популяция динамикасының моделі.       |3           |1.А.В.Могилев , Е.К.Хеннер,  |
|Мальтус моделі                        |            |«Информатика», Москва, 1999  |
|                                      |            |г.                           |
|                                      |            |Бережная Е. В., Бережной В.  |
|                                      |            |И.                           |
|                                      |            |2. Математические методы     |
|                                      |            |моделирования экологических  |
|                                      |            |систем. — М.,  2001          |
|                                      |            |3.Н.Н.Моисеев Модели экологии|
|                                      |            |и эволюция-М.знание, 1991г   |
|                                      |            |4.М.Бигон, Дж.Харпер,        |
|                                      |            |Таусенд. Экология. Е.1-2,М,, |
|                                      |            |Мир,1989 г                   |
|Қосылған екі түрдің экологиялық жүйесі|3           |1.А.В.Могилев , Е.К.Хеннер,  |
|                                      |            |«Информатика», Москва, 1999  |
|                                      |            |г.                           |
|                                      |            |Бережная Е. В., Бережной В.  |
|                                      |            |И.                           |
|                                      |            |2. Математические методы     |
|                                      |            |моделирования экологических  |
|                                      |            |систем. — М.,  2001          |
|                                      |            |3.Н.Н.Моисеев Модели экологии|
|                                      |            |и эволюция-М.знание, 1991г   |
|                                      |            |4.М.Бигон, Дж.Харпер,        |
|                                      |            |Таусенд. Экология. Е.1-2,М,, |
|                                      |            |Мир,1989 г                   |




      3 Пәнді оқып үйрену бойынша әдістемелік нұсқау

    Аталған пәнді жетістікпен оқып үйрену үшін барлық сабақтарға  қатынасу,
дәрісті үнемі жүргізу, оқытушының барлық тапсырмаларын орындау,  зертханалық
сабақтарға, СОӨЖ, СӨЖ өз уақытында дайындалу қажет. Зертханалық  жұмыс  және
машықтану сабақтарына барысында екпінді қатынасқаны жөн.
    Барлық сабақтарға қатынасу қатаң түрде  тексеріледі.  Сабақты  босатқан
жағдайда оқылған материалға жауап бересіз. Себепсіз  босатылған  үш  сабаққа
ұпай есептелмейді. .
    Зертханалық жұмыстарға,  Машықтану  сабақтарына,  СОӨЖ,  СӨЖ  дайындалу
барысында сәйкес дәріс материалдарын білу қажет.
    Семестр бойы екі межелік бақылау жүргізіледі.
    Қорытынды   емтихан   барлық    теориялық    сұрақтармен    практикалық
тапсырмаларды қамтиды.





      4 Курс форматы


Келесі талаптар қойылады:
   1. Студент дәріс, машықтану және зертханалық сабақтарына  міндетті  түрде
      қатынасуы қажет;
   2. Сабақтарға кешікпей келу қажет;
   3. Сабақ уақытында ұялы телефонды ағытып қою керек;
   4. Зертханалық сабақтарда техника қауіпсіздігін сақтау қажет;
   5. Орнатылған программалар мен бөгде құжаттарды жоюға  қатаң  түрде  тиым
      салынады;
   6.  Сабақ  уақытында  сабақ  өткізуге  кедергі  жасайтын  болса,   бірден
      «қанағаттанарлықсыз» бағасы қойылады;
   7.  Өздік  жұмыстарды  уақытында  тапсыру  қажет,   кешіктірілген   жұмыс
      қабылданбайды.
   Межелік  аттестация   студенттің   сабаққа   қатынасуына,   тапсырмаларды
уақытында орындауына, бақылау жұмыстарының бағасына қатысты қойылады.  Соңғы
қорытынды баға соңғы аттестацияның 60( және емтихан бағасының 40( құрайды.


5 курс саясаты
      Оқытушы берген барлық тапсырмаларды студент айтылған уақытта  орындауы
тиіс. Өз уақытында орындалмаған тапсрымаларға төмен ұпай қойылады.
      Межелік  аттестациялау  қортындылары  студенттің  сабаққа   қатысуына,
практикалық  және  өздік  жұмыстарды  тапсыру  нәтижелеріне,  сонымен  қатар
межелік бақылау  бағаларына  байланысты шығарылады. Сабақ  уақытында  тәртіп
бұзған студент аудиториядан шығару арқылы  жазаланады  немесе  курс  бойынша
«қанағаттандырарлықсыз» баға қойылады.
      Көшіру және плагиат: Кез-келген түрдегі көшіру немесе  плагиат  (дайын
тапсырмаларды қолдану, көшіру  және  студенттерден  не  болмаса  ИНТЕРНЕТТЕН
көшіріп алу) аттестацияны  төмендетумен  және  «қанағаттандырарлықсыз»  баға
қоюмен аяқталады.  Қорытынды  емтихан  барлық  өткен  материалдарды  қамтып,
ауызша түрде өткізіледі. Емтихан кезінде көшіруге қатаң тиым салынады.

6 Баға қою саясаты
      Әрбір студент пән бойынша жеткілікті рейтинг алуы  үшін  белгілі  балл
санын жинауы тиіс. Баллдардың максималды саны:
1-рейтинг нәтижесі бойынша 1-7 апталарда – 300 балл,
2-рейтинг нәтижесі бойынша  8-15 апталарда – 300 балл.
      Курстық жұмыс жеке бағаланады. Пән бойынша баллдардың бөлінуі  төменде
2-кестеде берілген. Бақылау мерзімдері 7-аптаның соңы және 15-аптаның  соңы.
Уақытында  өткізілмеген  тапсырма  мен  тестілік   тапсырмаларды   15-аптада
тапсыруға болады, бірақ егер студент себепсіз уақытында  орындамаса,  оларға
айыппұл салынып, баллдың 60% ғана қойылады.

                                   Кесте  2

|Апта  |Бақылау түрі                         |Ұпайлардың барлығы |Ескерту    |
|      |1-аптадан 7-аптаға дейінгі           |30                 |           |
|      |аудиториялық сабақтарға қатысуы      |                   |           |
|1     |Дәріс                                |                   |           |
|2     |Дәріс                                |                   |           |
|3     |Дәріс/Прак/ СОӨЖ/СӨЖ                 |20 10 15           |           |
|4     |Дәріс/Прак/ СОӨЖ/СӨЖ                 |20 10 15           |           |
|5     |Дәріс/Прак/ СОӨЖ/СӨЖ                 |20 10  15          |           |
|6     |Дәріс/Прак/ СОӨЖ                     |20 10              |           |
|7     |Дәріс/Прак/ СӨЖ/МежБақ.              |20 15 70           |           |
|1-аптадан 7-аптаға дейінгі оқу             |300                |           |
|нәтижелерінің ұпайлар саны:                |                   |           |
|      |8-аптадан 15-аптаға дейінгі          |30                 |           |
|      |аудиториялық сабақтарға қатысуы      |                   |           |
|8     |Дәріс/Прак/ СОӨЖ/СӨЖ                 |20 10 15           |           |
|9     |Дәріс/Прак/СОӨЖ/СӨЖ                  |20 10  15          |           |
|10    |Дәріс/Прак/ СОӨЖ/СӨЖ                 |20 10 10           |           |
|11    |Дәріс/Прак/СОӨЖ                      |10 10              |           |
|12    |Дәріс/Прак/СӨЖ                       |10 10              |           |
|13    |Дәріс/ Прак/СӨЖ                      |10 10              |           |
|14    |Дәріс/Прак/СӨЖ                       |10 10              |           |
|15    |Дәріс/МежБақ.                        |60                 |           |
|8-аптадан 15-аптаға дейінгі оқу            |300                |           |
|нәтижелерінің ұпайлар саны:                |                   |           |
|Емтихандық ұпайлар саны                    |400                |           |
|Академиялық мерзім бойынша ұпайлар саны    |1000               |           |



                                7. Әдебиеттер
7.1. Негізгі әдебиеттер
      8.1.1. Дмитриев В.И. Прикладная теория информации. – М.: Высшая школа,
1989
      8.1.2. Куправа Т.Д. Создание и программирование баз данных средствами
СУБД. М.: Мир, 1991
      8.1.3. Айтчанов Б.Х. Модели и методы статистического анализа и синтеза
          нелинейных динамических систем. – Алматы: КазНТУ, 2003
                  8.1.4. Математические методы моделирования экологических
систем. — М.,  2001
            8.1.5.  Н.Н.Моисеев Модели экологии и эволюция-М.знание, 1991г
      8.1.6. М.Бигон, Дж.Харпер, Таусенд. Экология. Е.1-2,М,, Мир,1989 г
7.2. Қосымша әдебиеттер
      8.2.1. Акулич И. Л. Математическое программирование в примерах и
          задачах. – М.: «Высшая школа», 1986
      8.2.2. Бережная Е. В., Бережной В. И. Математические методы
          моделирования экологических систем. — М., 2001
      8.2.3. Калихман И. Л. Сборник задач по математическому
          программированию. — М.: «Высшая школа», 1975
      8.2.4. Информатика. Базовый курс.Учебник для ВУЗов под ред. С. В.
          Симоновича.- Спб: Питер, 2002.


























































































































































Пәндер