Файл қосу
Қармақбаудың мониторингінің ұйымы осы уақытқа ылғи көкейкесті мәселе
|ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ |
|ШӘКӘРІМ атындағы СЕМЕЙ МЕМЛЕКЕТТІК УНИВЕРСИТЕТІ |
|3 дәрежелі СМЖ құжаты |ПОӘК | |
| | |ПОӘК 042-14.4.01.01.20.40/03-2011 |
| | | |
| | | |
| | | |
|ПОӘК |Басылым №2 | |
|«Тәжірибе ісінің |01.09.2011ж. | |
|әдістемесі» пәнінен |орнына | |
|оқытушыларға арналған |18.09.2011 ж.| |
|жұмыс бағдарламасы | | |
5В080100 «Агрономия » мамандығына арналған
«Мемлекеттік орман паталогия мониторингі»
пәнінің
ОҚУ -ӘДІСТЕМЕЛІК КЕШЕНІ
ПӘННІҢ ОҚЫТУШЫЛАРҒА АРНАЛҒАН
Оқу-әдістемелік материалдар
Семей 2014
Алғы сөз
1. ҚҰРАСТЫРҒАН
Семей қаласының Шәкәрім атындағы мемлекеттік университетінің
«Агротехнология және орман ресурстары» кафедрасының аға оқытушысы
Сагандыков Слям Нығметжанұлы
«___ » 2014жыл
2. ТАЛҚЫЛАНДЫ:
2.1. «Агротехнология және орман ресурстары» кафедрасының мәжілісінде.
Хаттама « »20__ жыл, №___
Кафедра меңгерушісі ________Есенғұлова Н.Ж.
2.2. Аграрлық факультетінің оқу-әдістемелік бюро мәжілісінде
Хаттама « »20__ жыл, №____
Төраға ______
3. БЕКІТЕМІН:
Университеттің оқу-әдістемелік кеңес мәжілісінде қаралды және баспаға
ұсынылды
Хаттама « » 2014жыл, №___
ОӘК төрағасы __________ Искакова Г.К.
4 БІРІНШІ РЕТ ЕНГІЗІЛГЕН
МАЗМҰНЫ:
1. Дәрістер.
2. Практикалық сабақтарға арналған материалдар
№1 Дәріс
Тақырыбы КІРІСПЕ
Қармақбаудың мониторингінің ұйымы осы уақытқа ылғи көкейкесті мәселе.
Факторларға, қармақбаудың ажалын қадағалайтын, климаттық фактор(қызудың
қатты тербелістері және ұзақ қуаңшылықтар), ауаның салтақтануы, зияндықтың
және сыңқылдың бары, орманның шаруашылығының(сүректі тұқымның қайшылығы
топырақ шарттарға, моно мәдениеттің, және басқа да әлсіз қамдестігі)
міндерін қарайды. Қармақбаудың мониторингінің жүйесінің ұйымында басым
көрсеткіштермен сандық және экономикалық сарапшылықты болып жатқан
өзгерістерге алып беру мынадай болып табылатын.
Осы ұсыныстар негізгі мақсатты, мақсаттарды, құрылымды, жоспарлы және
лесопатологиялық мониторингтің ұйымының ортақ тәртібін анықтайды.
Лесопатологиялық мониторинг барлық мемлекеттік орманның мекемесінің,
мемлекеттік ұлттық табиғи саябақта, резерватта және сырттың айрықша қоры-
табиғи аумақтарында(ООПТ), кәсіпорында және мекемелерде ұйымдастырылады,
орманның шаруашылығының құзырлығын жасаймын және иеленушілікте.
Негізгі термин және ұйғарымдер
Негізгі терминдер және ұғымдар
Орман ауруы – бұл патологиялық үрдіс, фитопатогенді ағзалар ықпалы арқылы
пайда болуы және дамуы (жұқпалы аурулар) немесе қолайсыз абиотикалық
факторлар (жұқпалы емес аурулар),ағаш текті өсімдіктер мен бұталарға
физиологилық функцияларына бұрмалаушылықтар алып келеді, өсімдіктің
босансуы немесе әлсіреуі, олардың белгілі бір мүшесінің зақымдануы немесе
толықтай құруы, өнімділігің төмендеуі.
Орман зиянкестері – өсімдік қоректі жәндіктер түрлері, ағаш текті
өсімдіктер және бұталар зиянкестерден толықтай құрып кетуі,немесе белгілі
бір маңызды бөліктерінің зақымдануы, өсуінін тоқтауы,әлсізденуі
,өнімділігінің азаюына себепші болады.
Арақашықтық тәсілдер–бұл тәсіл орманның жалпы жағдайын, аурулары мен
зиянкестерін ұшақ ,тікұшақ ,жер серіктері арқылы бақылау тәсілі.
Критикалық саны– қылқанды және жапырақ жегіш зиянкестердің саны,жапырақты
және қылқанды зиянкестер 1 кв 2 немесе 1 ағашқа сай шектеп және топырақ
жабындысының қылқанды жапырақтарының 100 %-на.
Орман қорғау шаралары –орман қорғау шаралары қоршаған ортаға зиянын
тигізетін және зиянын зияндану мөлшерін кеміту мақсатындағы іс-шаралар.
Орман патологиялық - шұғыл және түпкілікті жүйе
Лесопатологический қадағалау - түпкілікті және мерзімді қадағалаудың
жүйесі, обследований және учетов үшін тексерістің бітуі, дамудың және
зияндықтың таратуының және да оның отанының, та орнат- күйінің қыңқыл-
сыңқыл, шолу-болжам келу үшін сарапшылық ықтимал айбат және уақтылы
жоспарла-, тиімді ұйым және лесозащитных іс-шара жаса-.
обследования және орман патологиялық - жыл сайын жоспарлы іс-шаралар
қармақбаудың ағымдық экспедициялық зерттеу мақсатпен оның күйлерін бағалау,
басын ашу және сарапшылыққа зарарлы құрт-құмырсқаның отаны және қыңқыл-
сыңқылдардың немесе шұғыл зерттеу мақсатпен белгінің тексерісінің туралы
кебу және орман саябырының, бітік және зияндықтың және ауру тарату, ал да
телім, мылқау бітеу ауру әсеріне душар болу.
зарарлы бойдың отандары немесе орманның ауданының, бас нешіншіде
зияндықтың көбеюінің немесе даму және ауру таратуы мен, олардың кризис
тығыздығтың немесе орманның өндірісінің сырттың нысанының бұзылу дәрежесі
орман телім санитарлық шолу(қармақбаудың санитарлық күйінің шолуы) -, жыл
сайын, ара құзырлық нешінші мемлекеттік орманның қорының қармақбаулары болу
барлық ведомстволармен құжаты, бойынша деректерлердің және орман
патологиялық мониторинг, барлық көріністердің зерттеу орнату, орманның
дақыл және тәлімбақ, зияндық отан және ауру, санитарлық сауықтыру және сырт
орманқорғау іс-шара нәтижесінде өткізу профилактикалық.
Құрт-құмырсқаның феромондары - табиғи және синтетикалық оның тәртібінің
және физиологиялық күйге деген құрт-құмырсқаның(еденді, агрегатты және
сырттар) тартуы үшін пайдалану және әсер ететін биологиялық белсенді зат.
Карантиндік түрлерді қоспағанда, орманның аса қауіпті зиянкестері мен
ауруларына қарсы күрес қағидалары
1. Жалпы ережелер
1. Осы Карантиндік түрлерді қоспағанда, орманның аса қауіпті
зиянкестері мен ауруларына қарсы күрес қағидалары (бұдан әрі – Қағидалар)
Қазақстан Республикасының 2003 жылғы 8 шілдедегі Орман кодексінің 12-
бабының 17-3) тармақшасына сәйкес әзірленген және карантиндік түрлерді
қоспағанда, орманның аса қауіпті зиянкестері мен ауруларына қарсы күрес
тәртібін белгілейді.
2. Орманның аса қауіпті зиянкестері мен ауруларына қарсы күресті
орман иеленушілер олардың жаппай көбейіп кетуі мен таралуының алдын алу,
олардан болатын залалды қысқарту және орман қоры аумағында қолайлы
санитариялық жағдайды қамтамасыз ету мақсатында ормандардың жай-күйіне
теріс әсер етпейтін тәсілдермен және әдістермен жүзеге асырады.
3. Орманның аса қауіпті зиянкестеріне және ауруларына қарсы күрес
жөніндегі іс-шараларды орман иеленушілер жыл сайын белгілейді және
қажеттілігіне қарай түзетіледі.
4. Орман қорғау іс-шараларының көлемін бөлу ормандардың зақымдану
мерзімі мен ерекшеліктері, орманның аса қауіпті зиянкестері мен ауруларының
биологиясы ескеріле отырып жүргізіледі.
5. Орманның аса қауіпті зиянкестері мен ауруларына қарсы күрес
жөніндегі іс-шаралар:
1) орманның аса қауіпті зиянкестеріне және ауруларына орман-
патологиялық мониторингін;
2) орманның аса қауіпті зиянкестері мен ауруларының ошақтарын жою
жөніндегі іс-шаралардың мерзімі мен көлемін, сондай-ақ оларға қарсы күресу
үшін қаржы қаражатының қажеттілігін анықтауды;
3) орманның аса қауіпті зиянкестері мен ауруларының ошақтарын жою
жөнінде іс-шаралар жүргізуді қамтиды.
6. Мемлекеттік орман қоры учаскелерінде орманның аса қауіпті
зиянкестеріне және ауруларына қарсы күрес жөніндегі іс-шараларды
қаржыландыру Қазақстан Республикасы Орман кодексінің 110-бабына сәйкес
жүзеге асырылады.
7. Орманның аса қауіпті зиянкестері мен ауруларының ошақтары 1 мың
гектарға дейін мемлекеттік орман қоры аумағына таралған жағдайда оларды жою
жөніндегі іс-шаралар жергілікті бюджеттің қаражаты немесе орман шаруашылығы
мен ерекше қорғалатын табиғи аумақтар саласындағы мемлекеттік мекемелер
тауарлар (жұмыстар, қызметтер) өткізу жөніндегі ақылы қызмет түрлерін
көрсетуден алған қаражат есебінен жүзеге асырылады.
8. Орманның аса қауіпті зиянкестері мен ауруларының ошақтары 1 мың
гектардан астам мемлекеттік орман қоры аумағына таралған жағдайда оларды
жою жөніндегі іс-шаралар республикалық бюджеттің қаражаты есебінен жүзеге
асырылады.
9. Жекеше орман қоры учаскелерінде орманның аса қауіпті зиянкестеріне
және ауруларына қарсы күрес жөніндегі іс-шараларды қаржыландыру жекеше
орман иеленушінің есебінен жүзеге асырылады.
2. Орманның аса қауіпті зиянкестері мен ауруларына орман-патологиялық
мониторинг
10. Орман-патологиялық мониторингті орман иеленушілері орманның аса
қауіпті зиянкестері мен ауруларының ошақтарын анықтау, олардың дамуы мен
таралуына болжам жасау, орман қорғау іс-шараларын жүргізу мерзімі мен
көлемін анықтау мақсатында жүргізеді.
11. Орман-патологиялық мониторинг орманның аса қауіпті зиянкестері
мен ауруларының дамуының бүкіл фенологиялық кезеңі бойы жүргізіледі.
12. Орман-патологиялық мониторинг орман қорының жай-күйін қадағалау
арқылы жүргізіледі және орманның аса қауіпті зиянкестері мен ауруларының
ошағы туралы ақпаратты жинауды, талдауды және пайдалануды қамтиды.
3. Орманның аса қауіпті зиянкестері мен ауруларының ошақтарын жою
жөніндегі іс-шаралардың мерзімі мен көлемін, сондай-ақ оларға қарсы күресу
үшін қаржы қаражатының қажеттілігін анықтау
13. Орманның аса қауіпті зиянкестері мен ауруларының ошақтарын жою
жөніндегі іс-шаралардың мерзімі мен көлемін, сондай-ақ оларға қарсы күресу
үшін қаржы қаражатының қажеттілігін орман иеленушілер орман-патологиялық
мониторингтің және оның нәтижелері бойынша жасалған болжамдардың негізінде
айқындайды.
14. Орман иеленушілер орман қорғау іс-шараларының мерзімі мен көлемін
анықтаған кезде мемлекеттік орман қорының санаттары, орманның аса қауіпті
зиянкестері мен ауруларының биологиясы мен даму кезеңдері, экономикалық
және экологиялық орындылық көрсеткіштері ескеріледі.
15. Орман иеленушілер орманның аса қауіпті зиянкестері мен
ауруларының ошақтарын жою жөніндегі іс-шаралардың мерзімі мен көлемін,
сондай-ақ оларға қарсы күресу үшін қаржы қаражатының қажеттілігін анықтаған
кезде осы Қағидалардың қосымшасына сәйкес карантиндік түрлерді қоспағанда,
орманның аса қауіпті зиянкестері мен ауруларының ошақтарын жою жөніндегі іс-
шаралар жоспарын жасайды.
4. Орманның аса қауіпті зиянкестері мен ауруларының ошақтарын жою
бойынша іс-шаралар жүргізу
16. Орманның аса қауіпті зиянкестері және ауруларының ошақтарын жою
жөніндегі іс-шараларды оларды химиялық және биологиялық препараттар арқылы
жер үсті немесе авиациялық тәсілдермен өңдеу, энтомофагтар мен феромондар
қолдану, сондай-ақ орманды санитариялық мақсатта кесу шараларын жүргізу
жолымен орман иеленушілер жүзеге асырады.
17. Орманның аса қауіпті зиянкестері мен ауруларының ошақтарын оларды
химиялық және биологиялық препараттармен өңдеу жолымен жою жөніндегі іс-
шараларды жүзеге асыру кезінде Қазақстан Республикасының аумағында
қолдануға рұқсат етілген пестицидтер (улы химикаттар) пайдаланылады.
18. Ерекше қорғалатын табиғи аумақтарда орманның аса қауіпті
зиянкестері мен ауруларының ошақтарын жою жөніндегі іс-шаралар олардың
қорғау режимдеріескеріле отырып жүргізіледі.
Карантиндік түрлерді қоспағанда, орманның аса қауіпті зиянкестері мен
ауруларының ошақтарын жою жөніндегі іс-шаралар жоспары
|Р/с№ |Орман |Орман-патологиялық |Орманның аса |Жоспарланып |
| |иеленушін|мониторингпен қамтылған |қауіпті |отырған орман |
| |ің атауы |орман қоры аумағының алаңы, |зиянкестерімен|қорғау |
| | |га |және |іс-шараларының|
| | | |ауруларымен |атауы |
| | | |зақымданған | |
| | | |орман қоры | |
| | | |аумағының | |
| | | |алаңы, га | |
| | |барлығы, |сонымен қатар | | |
| | |га |кебуі дәрежесі | | |
| | | |(%қордан) | | |
| | | |10 % дейін |11-30 % | 30 % |
| | | |әлсіз |орта |
| | |әлсіз |
| | |Жобаға сәйкес |Жобаға сәйкес емес |
| | |га |мың. м3 |га |куб. м3 |
|1 |2 |3 |4 |5 |6 |
Мерзімі _____________________
Орындаған ____________________
Түйін.
Ұсыныс Қазақстан ормандарының тұрақтылығын арттыру және био
әрітүрлілігіне әсер ететін орман патологиялық мониторингін жобалау және
ұйымдастыру бойынша инструктивті материалдармен берілген.
6 Ұсынылған әдебиеттер тізімі
6.1.1Байзақов С., Медведев А.Н., Искаков С.И., Мұқанов Б.М Қазақстандағы
орман екпелері- Алматы 2007.Кн 1 және 2
6.2 Рекомендациипо организации лесопатологического мониторинга в лесах и
озеленительных насаждениях. МСХ РК АО «КазАгроИнновация»
НПЦ лесного хозяйства Щучинск – 2008
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz