Файл қосу

Полимерлер химиясынан жалпы




|ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ                     |
|СЕМЕЙ қ. ШӘКӘРІМ атындағы МЕМЛЕКЕТТІК УНИВЕРСИТЕТІ                      |
|3 деңгейілі СМК құжаты     |ПОӘК                 |                      |
|                           |                     |ПОӘК                  |
|                           |                     |042-18.10.1.28/02-2013|
|ПОӘК                       |  18.09  2013ж.      |                      |
|Студенттерге арналған      |№ 1 басылым          |                      |
|«Полимерлер мен            |                     |                      |
|пластмассалар өңдіру       |                     |                      |
|технологиясы» пәнінің      |                     |                      |
|бағдарламасы               |                     |                      |










                       ПӘНІНІҢ ОҚУ-ӘДІСТЕМЕЛІК КЕШЕНІ
             «ПОЛИМЕРЛЕР МЕН ПЛАСТМАССАЛАР ӨНДІРУ ТЕХНОЛОГИЯСЫ»

           5В072100 – Органикалық заттардың химиялық технологиясы
                               мамандығы үшін

                  СТУДЕНТТЕРГЕ АРНАЛҒАН ПӘННІҢ БАҒДАРЛАМАСЫ















                                    Семей
                                    2013
                                   Кіріспе
1 ӘЗІРЛЕНГЕН

ҚҰРАСТЫРУШЫ                         «     28      »      08        2013   ж.
Оразжанова Л. К., х.ғ.к, доцент  м.а,  Шәкәрім  атындағы  Семей  мемлекеттік
университетінің «Химия» кафедрасы

2 ТАЛҚЫЛАНДЫ
2.1  Шәкәрім атындағы  Семей  мемлекеттік  университетінің  «Химия»  кафедра
отырысында
«   28    »     08      2013 ж.,  №   1     хаттама

Кафедра меңгерушісі                                       Мусабаева Б.Х.

2.2   Инженерлік-технологиялық   факультетінің   оқу-әдістемелік   бюросының
отырысында
«   12   »     09     2013 ж , №   1     хаттама

Төрайымы                              Толеубекова С.С.

3  БЕКІТІЛДІ
Университеттің   Оқу-әдістемелік   кеңесінің   отырысында   басып   шығаруға
мақұлдаған және ұсынылған
« 18 »     09     2013 ж, №   1     хаттама

ОӘК төрайымы, ОӘЖ жөніндегі проректор                         Г.К. Искакова

4  алғаш рет ЕНГІЗІЛГЕН














                                   Мазмұны


|   |Жалпы ережелер                                                 |
|   |Пәннің мазмұны және сабақ түрлері бойынша сағаттарды бөлу      |
|   |Пәнді оқып білу жөніндегі әдістемелік ұсынымдар                |
|   |Курс форматы                                                   |
|   |Курс саясаты                                                   |
|   |Баға қоюдың саясаты                                            |
|   |Әдебиет                                                        |



































      1 ЖАЛПЫ ЕРЕЖЕЛЕР

1.1 Оқытушы және пән туралы жалпы мәліметтер:
Оразжанова Ләззат Каметай қызы, х.ғ.к, доцент м.а.
Кафедра Химия
Байланыс ақпараты – тел:35-05-90, оқу ғимараты №9, кабинет №418
Сабақ өткізу орны – дәрісхана № 402
Берілген пін бойынша кредиттер саны - 2
1.2 Пәннің мазмұнын қысқаша сипаттау
      «Полимерлер  мен  пластмассалар  өңдіру  технологиясы»   жалпы   курсі
элективті пән. Полимерлер  мен  пластмассалар  өңдіру  технологиясы  қазіргі
кездегі  өндірістің,  химиялық  және  технологиялық  мамандықтарының  негізі
болып табылады. «Полимерлер мен  пластмассалар  өңдіру  технологиясы»  курсі
полимерлер синтезінің теориялық негіздерін,  пластмасса  және  полимерлердің
маңызды түрлерін алудың технологиялық процесстерін қарастырады.
1.3 Аталмыш курстың  мақсаты  –  курс  программасы  бойынша  полимерлер  мен
пластмассалар  синтезі  мен  технологиясының   теориялық   негіздерін   оқып
үйренуінде.
1.4 Пәнді оқып білудің негізгі мақсаты: студенттердің полимерлердің  әртүрлі
класстарының  химиялық   модификациясы   мен   синтезінің   теориялық   және
практикалық негіздерін меңгеруі болып табылады.
1.5 Оқып білудің нәтижесінде студент мыналарды:
                                               •     Жоғары      молекулалық
                                                 қосылыстардың       негізгі
                                                 ерекшеліктері,      олардың
                                                 ерекше   дене    мағынасына
                                                 байланысты       практикада
                                                 қолдануды білу
                                               •    Полимерлі     денелердің
                                                 құрылысы    және    негізгі
                                                 физикалық       қасиеттері,
                                                 полимерлерді алудың негізгі
                                                 әдістері,      полимерлерді
                                                 зерттеудің            соңғы
                                                 жетістіктері,     полимерлі
                                                 денелерді   өндірісте   алу
                                                 және                  өндеу
                                                 технологияларының
                                                 негіздерін білу
                                               •   Полимерлерді   әр   түрлі
                                                 әдістермен    синтездегенде
                                                 қойылған        практикалық
                                                 талапты  шешуде   пайдалана
                                                 білу
                                               •     Полимерлерді      өңдеу
                                                 технологиясы жөнінде  алған
                                                 теориялық және  практикалық
                                                 білімдерін  пайдалана  білу
                                                 керек
1.6  Курстың пререквизиттері:
   1.6.1 Алифатты қатардың қосылыстарының органикалық химиясы
   1.6.2 Жалпы химиялық технология
   1.6.3 Физикалық химия
   1.6.4 Химиялық технологияның негізгі процестері мен аппараттары
   1.6.5 Органикалық заттардың химиясы мен физикасы
1.7. Курстың постреквизиттері:
    1.7.1 Специализация пәндері


   2 ПӘННІҢ МАЗМҰНЫ ЖӘНЕ САБАҚ ТҮРЛЕРІ БОЙЫНША САҒАТТАРДЫ БӨЛУ
                                                                     Кесте 1
|Тақырып аты, мазмұны            |ЛК   |ОСӨЖ    |ЗС   |СӨЖ    |Әдебиет    |
|1. Полимерлер химиясынан жалпы  |1    |3       |     |3      |7.1.1-7.1.2|
|мәліметтері                     |     |        |2    |       |,          |
|                                |     |        |     |       |7.2.1-7.2.3|
|2. Полиэтилен (ПЭ) өңдірісі     |2    |3       |     |3      |7.1.1-7.1.2|
|                                |     |        |     |       |,          |
|                                |     |        |     |       |7.2.1-7.2.3|
|3. Полипропилен (ПП) және       |1    |3       |2    |3      |7.1.1-7.1.2|
|полиизобутилен (ПИБ) өңдірісі   |     |        |     |       |,          |
|                                |     |        |     |       |7.2.1-7.2.3|
|4. Полистирол (ПС) өңдірісі     |1    |3       |     |3      |7.1.1-7.1.2|
|                                |     |        |     |       |,          |
|                                |     |        |     |       |7.2.1-7.2.3|
|5. Поливинилхлорид (ПВХ)        |1    |2       |     |2      |7.1.1-7.1.2|
|өңдірісі                        |     |        |     |       |,          |
|                                |     |        |2    |       |7.2.1-7.2.3|
|6. Фторланған қанықпаған        |1    |2       |     |2      |7.1.1-7.1.2|
|көмірсутектер негізінде         |     |        |     |       |,          |
|пластмассалар өңдірісі          |     |        |     |       |7.2.1-7.2.3|
|7. Поливинилацетат және         |1    |2       |     |2      |7.1.1-7.1.2|
|поливинил спиртінің өңдірісі    |     |        |     |       |,          |
|                                |     |        |2    |       |7.2.1-7.2.3|
|8. Акрил және метакрил          |1    |2       |     |2      |7.1.1-7.1.2|
|қышқылдарының полимерлер мен    |     |        |     |       |,          |
|сополимерлерінің өңдірісі       |     |        |     |       |7.2.1-7.2.3|
|9. Жай эфирлер өңдірісі         |1    |2       |     |2      |7.1.1-7.1.2|
|                                |     |        |2    |       |,          |
|                                |     |        |     |       |7.2.1-7.2.3|
|10. Фенолоальдегидті шайырлар   |2    |2       |     |2      |7.1.1-7.1.2|
|және олардың негізінде          |     |        |     |       |,          |
|пластмассалар                   |     |        |     |       |7.2.1-7.2.3|
|11.Аминоформальдегидті          |1    |2       |2    |2      |7.1.1-7.1.2|
|шайырларының және олардың       |     |        |     |       |,          |
|негізінде пластмассалар өңдірісі|     |        |     |       |7.2.1-7.2.3|
|12. Күрделі полиэфирлер өңдірісі|1    |2       |2    |2      |7.1.1-7.1.2|
|                                |     |        |     |       |,          |
|                                |     |        |     |       |7.2.1-7.2.3|
|13. Эпоксидті шайырлар өңдірісі |1    |2       |1    |2      |7.1.1-7.1.2|
|                                |     |        |     |       |,          |
|                                |     |        |     |       |7.2.1-7.2.3|

    3 ПӘНДІ ОҚЫП БІЛУ ЖӨНІНДЕГІ ӘДІСТЕМЕЛІК ҰСЫНЫМДАР

    Химия курсын оқыту өзара байланысқан төрт форманы қажет  етеді:  дәріс,
зертханалық  жұмыс,  ОСӨЖ-оқытушының  студентпен  өздік  жұмысы,  және  СӨЖ-
студенттің өздік жұмысы.
Дәрістер конспектілері материалды  игеруге  негіз  болып  табылады.  Дәрісте
констпект жазуға әрбір студент міндетті. Конспектті  оқулықтардан  және  оқу
құралдарынан  алынған  материалмен  толықтырып,  жазып  алған  өте  пайдалы.
Конспектті  лектор  беретін  кеңестер   кезінде   де   толықтыруға   болады.
Лабораториялық практикум жоғары молекулалық қосылыстарың зертханалық  жолмен
алуды, олардың сапалық, сандық құрамын анықтауды, ондағы   жүретін  химиялық
реакциялардың  жағдайларын  және  жеке   қосылыстың   ерекше   қасиеттерімен
таныстырады. ОСӨЖ және СӨЖ күнделікті және міндетті дайындықты талап  етеді,
нақты тапсырма бойынша орындалады және  күнделікті  оқытушымен  тексеріледі.
Аудиториядан  тыс  өздік  жұмыста  студенттер  әдебиетпен  жұмыс  істеп,  үй
тапсырмасын орындап, лабораториялық сабақтарға дайындалады.

      4 КУРС ФОРМАТЫ

      Курс  бойынша  50  минуттық  дәріс  аптасына  1  рет,   100   минуттық
зертханалық сабақ,  50 минуттық практикалық  сабақ  және  75  минуттық  СОӨЖ
аптасына 1 рет болады.

      5 КУРС САЯСАТЫ

Сабаққа қатысу: Дәрістерге, практикалық  сабақтар  және  СОӨЖ  қатысу  қатаң
түрде міндетті болып табылады. Егерде  әлдебір  себептермен  сабаққа  қатыса
алмасаңыз, сізге  барлық  босатқан  сабақтардағы  қабылданбаған  материалдар
үшін жауапкершілік жүктеледі.  Оқу  жоспары  бойынша  босатқан  (қатыспаған)
сабақтарды қайта  қабылдау  қарастырылмаған,  сондықтан  мұғалім  тапсырмасы
бойынша студент босатқан тақырыбы бойынша 5 есеп шығаруы керек.
Тәртіп:  Сабақ  барысында  ұдайы   тәртіпбұзушылық   аудиториядан   қуылумен
жазаланады  және  сәйкесінше  сабақ  босатқаны   үшін   рейтінгілік   бағасы
төмендетіледі.
Зертханалық сабақтар: Студент зертханалық  сабақтарға  зертханалық  жұмыстың
конспектісі  болып,  жұмысты  орындау  барысын   және   жұмыстың   теориялық
негіздемесін  білген   жағдайда   ғана   жіберіледі.   Студент   зертханалық
жұмыстарды және  эксперименттің  нәтижелерін  өңдеуді  өзбетінше  орындайды,
дайын нәтижелерді қолдануға  тыйым  салынады.  Зертханада  студент  халатпен
жүруге міндетті және қауіпсіздік ережелерінің талаптарын сақтауы керек.
Межелік  аттестация:  Межелік  аттестация   қорытындысы   сабаққа   қатысуы,
белгіленген мерзімде СӨЖ орындауы, сабақ барысындағы ауызша  немесе  жазбаша
жауаптарымен,  тестілеу  нәтижелерімен   және   межелік   бақылауды   ескере
қойылады.
Емтихан:  Ауызша  емтихан  немесе  компьютерлік  тестілеу  жүйесі  негізінде
рұқсат алған барлық студенттерге қорытынды емтихан  жүргізіледі.  Емтиханның
әрбір тест сұрағы 5 жауаптан тұрады, соның ішінде бір дұрыс жауабымен.  Тест
сұрақтары барлық өткен курс бөлімдері бойынша құрастырылған.

      6 БАҒА ҚОЮДЫҢ САЯСАТЫ


Апталар  және  бақылау  түрлері  бойынша   балдардың   бөлінуі   2   кестеде
келтірілген
 «Полимерлер мен пластмассалар өңдіру технологиясы» пәні  бойынша  балдардың
бөлінуі

                                                                     Кесте 2
|Апта  |Бақылау түрі                             |Барлық    |Ескертпе       |
|      |                                         |балл      |               |
|1     |2                                        |3         |4              |
|1-7   |1 - 7 апталар аралығында дәріс           |30        |               |
|      |сабақтарына қатысу мен дайындалу         |          |               |
|1     |«Полимерлік материалдардың технологиялық |0         |Зертханалық    |
|      |қасиеттерін зерттеу»  зертханалық жұмысқа|          |жұмыс          |
|      |дайындалу және оны орындау               |          |               |
|1     |Полиамидтер: шикізаттар, алынуы,         |0         |СОӨЖ           |
|      |қасиеттері және қолдануы                 |          |               |
|2     |«Полимерлік материалдардың технологиялық |17        |Зертханалық    |
|      |қасиеттерін зерттеу»  зертханалық жұмысты|          |жұмыс          |
|      |орындау. Есеп беру.                      |          |               |
|2     |Полиимидтер: полипиромеллитид,           |5         |СОӨЖ           |
|      |полиимидоамидтер, полиимдоэфирлер,       |          |               |
|      |полиаспаргинимидтер                      |          |               |
|3     |«Резиналық қоспаларды дайындау»          |17        |Зертханалық    |
|      |зертханалық жұмысқа дайындалу және оны   |          |жұмыс          |
|      |орындау                                  |          |               |
|3     |Полиуретандар: алынуы, қасиеттері және   |5         |СОӨЖ           |
|      |қолдануы. Пенополиуретандар.             |          |               |
|4     |«Полистирол синтезі» зертханалық жұмысқа |17        |Зертханалық    |
|      |дайындалу және оны орындау               |          |жұмыс          |
|4     |Кремнийорганикалық полимерлер: алу       |5         |СОӨЖ           |
|      |әдістері, қасиеттері, қолдануы           |          |               |
|4     |Полимерлерді синтездеу әдістері          |35        |СӨЖ            |
|5     |«Полистирол синтезі» зертханалық жұмысты |18        |Зертханалық    |
|      |орындау. Есеп беру.                      |          |жұмыс          |
|5     |Ионоалмасушы шайырлар: катиониттер,      |5         |СОӨЖ           |
|      |аниониттер, қолдануы                     |          |               |
|6     |«Үшхлорэтанға күйдіргіш натр әсерімен    |18        |Зертханалық    |
|      |винилиденхлоридті алу» зертханалық       |          |жұмыс          |
|      |жұмысқа дайындалу және оны орындау       |          |               |
|6     |Целлюлозаның күрделі эфирлері: нитраттар,|5         |СОӨЖ           |
|      |ацетаттар, ацетобутираттар               |          |               |
|6     |Полимерлер синтезінің типтік процестері  |40        |СӨЖ            |
|7     |«Үшхлорэтанға күйдіргіш натр әсерімен    |18        |Зертханалық    |
|      |винилиденхлоридті алу» зертханалық       |          |жұмыс          |
|      |жұмысты орындау. Есеп беру.              |          |               |
|7     |Целлюлозаның жай эфирлері: этил-, метил-,|5         |СОӨЖ           |
|      |карбоксиметилцеллюлоза                   |          |               |
|7     |Межелік бақылау                          |60        |               |
|1 по 8 аптадалардың оқу қорытындылары бойынша    |300       |               |
|барлық балл                                      |          |               |
|8-15  |8-15 апталар аралығында дәріс сабақтарына|30        |               |
|      |қатысу мен дайындалу                     |          |               |
|8     |«Мөлдір емес органикалық шынының         |13        |Зертханалық    |
|      |дайындалуы» зертханалық жұмысқа дайындалу|          |жұмыс          |
|      |және оны орындау. Есеп беру.             |          |               |
|8     |Целлюлоза эфирлері негізінде             |3         |СОӨЖ           |
|      |пластмассалар: целлулоид, этролдар       |          |               |
|9     |«Поливинилацетатты алу және оны талдау»  |13        |Зертханалық    |
|      |зертханалық жұмысқа дайындалу және оны   |          |жұмыс          |
|      |орындау.                                 |          |               |
|9     |Полимер өңдірісінің материалдық          |3         |СОӨЖ           |
|      |баланстары                               |          |               |
|10    |«Поливинилацетатты алу және оны талдау»  |13        |Зертханалық    |
|      |зертханалық жұмысты орындау.             |          |жұмыс          |
|10    |Реактор, экструдер, құю машиналардың     |4         |СОӨЖ           |
|      |жылулық есептері                         |          |               |
|10    |Полимерлер өңдірісінің негізгі процестері|35        |СӨЖ            |
|11    |«Полиэфир шайырын фтал ангидриді мен     |13        |Зертханалық    |
|      |глицеринді поликонденсациялау арқылы алу»|          |жұмыс          |
|      |зертханалық жұмысқа дайындалу және оны   |          |               |
|      |орындау.                                 |          |               |
|11    |Қысыммен құю: құю машиналар, өндіру      |4         |СОӨЖ           |
|      |технологиясы                             |          |               |
|12    |«Полиэфир шайырын фтал ангидриді мен     |13        |Зертханалық    |
|      |глицеринді поликонденсациялау арқылы алу»|          |жұмыс          |
|      |зертханалық жұмысты орындау. Есеп беру.  |          |               |
|12    |Пресстеу: пресстер, таблеткалық          |4         |СОӨЖ           |
|      |машиналар, технология                    |          |               |
|13    |«Фенол мен формальдегидті сілтілік ортада|13        |Зертханалық    |
|      |поликонденсациялау (резол шәйірлерін     |          |жұмыс          |
|      |алу)» зертханалық жұмысқа дайындалу және |          |               |
|      |оны орындау. Есеп беру.                  |          |               |
|13    |Полимерлерді виброформалау               |4         |СОӨЖ           |
|13    |Полимерлердің физикалық құрылымы         |40        |СӨЖ            |
|14    |Фенол мен формальдегидті сілтілік ортада |13        |Зертханалық    |
|      |поликонденсациялау (резол шәйірлерін алу)|          |жұмыс          |
|      |зертханалық жұмысқа дайындалу және оны   |          |               |
|      |орындау. Есеп беру.                      |          |               |
|14    |Пластмассалардан өнімдерді механикалық   |4         |СОӨЖ           |
|      |өңдеу: сваркалау және желімдеу           |          |               |
|14    |Межелік бақылау                          |60        |               |
|15    |Фенол мен формальдегидті қышқылдық       |14        |Зертханалық    |
|      |ортада поликонденсациялау (новолак       |          |жұмыс          |
|      |шәйірлерін алу) зертханалық жұмысқа      |          |               |
|      |дайындалу және оны орындау. Есеп беру.   |          |               |
|15    |Экструзия: қабықшалар, түтікшілер        |4         |СОӨЖ           |
|      |өңдірісі                                 |          |               |
|8 по 15 аптадалардың оқу қорытындылары бойынша   |300       |               |
|барлық балл                                      |          |               |
|Емтихан бойынша барлық балл                      |400       |               |
|Академиялық кезені бойынша барлық балл           |1000      |               |

      СӨЖ жоспары

Полимерлерді синтездеу әдістері (4 апта) [7.2.3, стр. 183-334]
                                              1.  Синтетикалық  полимерлерді
                                                 алу әдістері.
                                              2. Радикалды полимерлену  және
                                                 сополимерлену
                                              3. Иондық полимерлену
                                              4. Поликонденсациялану
                                              5.    Полимерлерді    химиялық
                                                 түрлендіру

Полимерлер синтезінің типтік процестері (7 апта) [7.2.3, стр. 183-334]
                                              1. Массада полимерлену
                                              2. Еріткіштерде полимерлену
                                              3. Суспензиялық полимерлену
                                              4. Эмульсиялық полимерлену
                                              5.     Дисперсионды     ортада
                                                 поликонденсациялану

   Полимерлер өңдірісінің негізгі процестері (10 апта) [7.1.2, стр. 273-304]
                                              1. Экструзия
                                              2. Қысым астында құю
                                              3. Виброформолау
                                              4. Пресстеу
                                              5. Механикалық өндеу


   Полимерлердің физикалық құрылымы (13 апта) [7.1.2, 19-39 бет]
   1. Полимер тізбектерінің иілгіштігі
   2. Полимерлердің агрегаттық және фазалық күйлері
   3. Полимерлердің молекула үстілік құрылымы
   4. Полимерлер реологиясының негіздері
   5. Полимерлер пластификациясы



      7 ӘДЕБИЕТ:

7.1 Негізгі әдебиеттер
7.1.1  Николаев А.Ф.,  Крыжановский  В.К.,  Бурлов  В.В.  и  др.  Технология
полимерных материалов. Учебное пособие. – Киев.: Профессия, 2008. -544с.
7.1.2 Брацыхин  Е.А.,  Шульгина  Э.С.  Технология  пластических  масс.-  Л.:
Химия, 1982, 328 с.

Қосымша әдебиеттер
7.2.1      Галыгин     В.Е.      Технология      переработки      полимерных
материалов.:Лабораторный практикум – М.: Химия, 2001. -132с.
7.2.2   Заикин  А.Е.  Практикум  по  технологии  переработки  и   испытаниям
полимеров и композиционных материалов. Колос, 2011.-191с.
7.2.3 Семчиков Ю.Д. Высокомолекулярные соединения: Учебник  для  вузов.  М.:
Академия, 2010, 368 с.










































































Пәндер