Файл қосу

Пәнді меңгеру жөніндегі әдістемелік ұсыныстар



|             ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ                 |
|ШӘКӘРІМ АТЫНДАҒЫ СЕМЕЙ МЕМЛЕКЕТТІК УНИВЕРСИТЕТІ                                  |
|3 деңгейдегі СМЖ құжаты    |ПОӘК             |ПОӘК 042-14.4.05.1.20.39/02-2012  |
|ПОӘК «Тіршілік әрекетінің  |№3 басылым       |                                  |
|қауіпсіздігі» пәнінің      |                 |                                  |
|студенттерге арналған  оқу |                 |                                  |
|жұмыс бағдарламасы         |                 |                                  |












                        Пәннің оқу-әдістемелік кешені

 «Тіршілік әрекетінің қауіпсіздігі» пәнінен  5В073100  «Тіршілік әрекетінің
                  қауіпсіздігі және қоршаған ортаны қорғау»
                            мамандығына арналған





          Студенттерге арналған пән бойынша жұмыс оқу бағдарламасы













                                    Семей
                                    2012

                                  Алғы сөз

Шәкәрім атындағы Семей мемлекеттік университетінің «Экология  және  қоршаған
ортаны         қорғау»          кафедрасының          аға          оқытушысы

Бакирова  Л.С. _________________       «28» 08. 2012 жыл.

2 ТАЛҚЫЛАНДЫ

2.1  Шәкәрім  атындағы  Семей  мемлекеттік  университетінің  «Экология  және
қоршаған ортаны қорғау» кафедрасының отрысында
Хаттама № 1       «03» 09. 2012 жыл.

Кафедра  меңгерушісі  _________                             профессор   К.Н.
Апсаликов

2.2 Аграрлық факультетінің оқу - әдістемелік бюросында
Хаттама № 1       «03» 09. 2012 жыл.

АФ  ОӘБ  төрағасы      _________                             профессор  м.а.
К.Р. Сатиева


3  БЕКІТІЛДІ

Университеттің Оқу-әдістемелік  кеңесі мақұлдап басып шығаруға ұсынады


Хаттама № 1   «13» 09. 2012 жыл.

Оқу- әдістемелік кеңестің төрағасы,
оқу жұмысы бойынша проректор      _________    профессор  Б.А. Рскелдиев



4     №2  басылым  30.09.2009  ж.  орнына  енгізілді.     Кешен    Қазақстан
республикасының  Мемлекеттік жалпыға бірдей білім стандарты  МЖБС  негізінде
жаңартылған 0.04.019.-2011. Бакалавриат.



                                   МАЗМҰНЫ

   1.                             Жалпы                             ережелер
      …......................................................................
      .................... 4
   2.      Пәнді      меңгеру      жөніндегі      әдістемелік      ұсыныстар
      ........................................ 5
   3.                              Курс                              саясаты
      .......................................................................
      ............................. 7
   4.        Студенттердің         үлгерімін         бағалау         саясаты
      .................................................... 7
   5. Пәннің мазмұны мен сабақ түріне байланысты сағаттардың бөлінуі  ......
      10
   6.                              СОӨЖ                              мазмұны
      .......................................................................
      ...................... 13
   7.     Пән     бойынша     оқу     үрдісінің     күнтізбелік      сызбасы
      ...................................... 15
   8.                                                             Әдебиеттер
      .......................................................................
      .............................. 15

































      1. ЖАЛПЫ ЕРЕЖЕЛЕР
      1.1 Пәнді оқытушы туралы жалпы деректер
Бакирова Ляйля Сапарбаевна, аға оқытушы
«Экология және қоршаған ортаны қорғау» кафедрасы
Жұмыс телефоны 53-19-70, оқу ғимараты № 6г, кабинет 12
Сабақ өткізілетін аудитория  № 6г оқу ғимараты, 8 аудитория
Пән бойынша кредит саны - 2

Кесте1. Оқу жоспарынан көшірме

|                     |                          |               |            |
|Курс                 |Семестр                   |Кредит         |Дәріс       |
|А                    |өте жақсы                 |4.00           |95-100      |
|А-                   |                          |3.67           |90-94       |
|В+                   |жақсы                     |3.33           |85-89       |
|                     |                          |               |            |
|В                    |                          |3.00           |80-84       |
|В-                   |                          |2.67           |75-79       |
|С+                   |қанағаттарлық             |2.33           |70-74       |
|                     |                          |               |            |
|                     |                          |               |            |
|                     |                          |               |            |
|С                    |                          |2.00           |65-69       |
|С-                   |                          |1.67           |60-64       |
|Д+                   |                          |1.33           |55-59       |
|Д                    |                          |1.00           |50-54       |
|Ғ                    |қанағаттанарсыз           |0.00           |0-49        |


       Барлық тапсырмалар уақытында  өткізілуі  қажет.  Кешігіп  тапсырылған
тапсырмалар  автоматты  түрде  төмен  бағаланады   (10   пайызға).   Сабаққа
кешіккені үшін 0.5 балл төмендетіледі.  Қалған  сабақтар,  сесепті  босатқан
сабақтар график бойынша өтеледі.
        Осы талаптарды орындау емтиханға рұқсатты қамтамасыз етеді.


5 ПӘННІҢ МАЗМҰНЫ МЕН САБАҚ ТҮРІНЕ БАЙЛАНЫСТЫ САҒАТТАРДЫҢ БӨЛІНУІ
Кесте 2 – Пәннің мазмұны. Сабақ түрі бойынша сағаттарды

|Тақырыптың аталуы                   |Сағат саны                             |
|                                    |Дәріс |Тәж.   |Зерт.  |ОСӨЖ      |СӨЖ   |
|                                    |      |сабақ  |сабақ  |          |      |
|1                                   |2     |3      |4      |5         |6     |
|Кіріспе. Курстың мазмұны. Курстың   |1     |1      |       |2         |2     |
|негізгі себептері, маман            |      |       |       |          |      |
|дайындаудағы ролі. Заңнамалық       |      |       |       |          |      |
|актілер мен ережелер.  Түсініктер   |      |       |       |          |      |
|және анықтамалар.                   |      |       |       |          |      |
|Тіршілікті қамтамасыз етудің        |1     |1      |       |2         |2     |
|ұйымдастырушылық және теориялық     |      |       |       |          |      |
|негіздері. АҚ ұйымдастыру және      |      |       |       |          |      |
|жүргізу – мемлекеттің маңызды       |      |       |       |          |      |
|қызметтерінің бірі, қорғаныс        |      |       |       |          |      |
|құрылысының құрама бөлігі, ел       |      |       |       |          |      |
|қауіпсіздігінің элементі. ҚР ТЖ     |      |       |       |          |      |
|министрлігінің ролі, негізгі        |      |       |       |          |      |
|міндеттері мен ұйымдастырушы        |      |       |       |          |      |
|құрылымы.                           |      |       |       |          |      |
|Төтенше жағдайлар. Бейбіт және соғыс|1     |1      |       |2         |2     |
|уақыттағы төтенше жағдайлар. ТЖ     |      |       |       |          |      |
|негізгі ұғымдары мен анықтамалары.  |      |       |       |          |      |
|Техногенді сипатты ТЖ көздерін      |      |       |       |          |      |
|зақымдайтын факторлар, ТЖ даму      |      |       |       |          |      |
|фазалары. Табиғи сипаттағы төтенше  |      |       |       |          |      |
|жағдайлардың классификациясы.       |      |       |       |          |      |
|Адамның мекендеу ортасының          |1     |1      |       |2         |2     |
|қауіптіліктері                      |      |       |       |          |      |
|Табиғи және техногенді қауіптіліктер|      |       |       |          |      |
|көздері.                            |      |       |       |          |      |
|Соғыс және бейбіт уақытындағы жаппай|      |       |       |          |      |
|зақымдау құралдарының түрлері.      |      |       |       |          |      |
|Радиациялық қауіпті нысандардағы    |1     |1      |       |2         |2     |
|төтенше жағдайлар                   |      |       |       |          |      |
|Радиоактивті заттар, ядролық        |      |       |       |          |      |
|реакторлар. Сәулелену дозалары,     |      |       |       |          |      |
|Өткір сәуле ауруы. Дозиметрлік      |      |       |       |          |      |
|бақылау және химиялық барлау        |      |       |       |          |      |
|аспаптарының жұмыс істеу принцптері.|      |       |       |          |      |
|Радиациялық қорғау.                 |      |       |       |          |      |
|Химиялық қауіпті нысандардағы       |1     |1      |       |2         |2     |
|төтенше жағдайлар                   |      |       |       |          |      |
|Әсері күшті улы заттарға мінездеме. |      |       |       |          |      |
|Химиялық қауіпті нысандағы          |      |       |       |          |      |
|авариялар.                          |      |       |       |          |      |
|Биологиялық (биологиялық -          |1     |1      |       |2         |2     |
|әлеуметті) төтенше жағдай           |      |       |       |          |      |
|Билогоиялық қару туралы түсінік.    |      |       |       |          |      |
|Эпидемия. Инфекциялық аурулар.      |      |       |       |          |      |
|Карантин және обсервация. Эпизоотия,|      |       |       |          |      |
|Эпифитотия. Жұқпалы аурулардан      |      |       |       |          |      |
|сақтандыру.                         |      |       |       |          |      |
|Өртке қарсы шаралар                 |1     |1      |       |2         |2     |
|Өрт қауіпсіздік ережелері. Өртті    |      |       |       |          |      |
|болдырмау шаралары.                 |      |       |       |          |      |
|Тұрғындарды қорғау. Тұрғындарды     |1     |1      |       |2         |2     |
|қорғау бойынша шаралар өткізу       |      |       |       |          |      |
|кезеңдері. Негізгі принцптері.      |      |       |       |          |      |
|Инжененрлік шаралар. Тұрғындарды    |      |       |       |          |      |
|эвакуациялау.                       |      |       |       |          |      |
|Экстремальды жағдайлар кезіндегі    |1     |1      |       |2         |2     |
|халықтың іс әрекеті                 |      |       |       |          |      |
|Табиғи және техногенді сипаттағы ТЖ |      |       |       |          |      |
|халықтың іс әрекеті. Өрт кезіндегі  |      |       |       |          |      |
|іс әрекет. Ланкестік акт кезіндегі  |      |       |       |          |      |
|халықтың іс әрекеті                 |      |       |       |          |      |
|Төтенше жағдайдың психологиялық     |1     |1      |       |2         |2     |
|аспектілері                         |      |       |       |          |      |
|Төтенше жағдайдың психологиялық     |      |       |       |          |      |
|аспектілеріні түрлері               |      |       |       |          |      |
|Эвакуация, көшіру және бытыраңқы    |1     |1      |       |2         |2     |
|орналастыру шаралары. Эвакуация және|      |       |       |          |      |
|бытраңқы орналастыруды жүргізу      |      |       |       |          |      |
|әдістері және принцптері.           |      |       |       |          |      |
|Эвакуациялық шараларды жүргізу  және|      |       |       |          |      |
|ұйымдастыру                         |      |       |       |          |      |
|Зақымдаушы факторлардан халықты     |1     |1      |       |2         |2     |
|инженерлік қорғау. Қорғаныс         |      |       |       |          |      |
|ғимараттары. Жеке қорғаныс құралдары|      |       |       |          |      |
|және олардың түрлері.               |      |       |       |          |      |
|Зақымдану ошақтарындағы құтқару және|1     |1      |       |2         |2     |
|басқа да шұғыл жұмыстар. Құтқару    |      |       |       |          |      |
|және басқа да шұғыл жұмыстарды      |      |       |       |          |      |
|ұйымдастыру және жүргізу негіздері. |      |       |       |          |      |
|Төтенше жағдайлардың салдарын жою.  |      |       |       |          |      |
|Жарақаттанған және зақымданған      |1     |1      |       |2         |2     |
|кездегі алғашқы медициналық көмек   |      |       |       |          |      |
|көрсету. Жарақат, сыну, қан кету,   |      |       |       |          |      |
|буын шыққан  кезіндегі алғашқы көмек|      |       |       |          |      |
|көрсету түрлері                     |      |       |       |          |      |
|Барлығы                             |15    |15     |       |30        |30    |


|                                                                     |сағат |
|Тәжірбие сабақтарының тақырыптары                                    |саны  |
|Жара туралы түсінік, олардың жіктелуі.  Жара кезіндегі асқыну.       |1     |
|Жара кезіндегі кезек күттірмейтін алғашқы медициналық көмек          |1     |
|Сүйек сынуы туралы түсінік және олардың белгілері. Сыну түрлері,     |1     |
|олардың асқынуы. Травмалық шок,  профилактика.                       |      |
|Жоғарғы және төменгі сынық кезіндегі табелдік және қолда бар         |1     |
|иммобилизациялау құралдарымен алғашқы медициналық көмек көрсету      |      |
|ережелері                                                            |      |
| Тұрғындарды қорғау бойынша шаралар өткізу кезеңдері. Негізгі        |1     |
|принцптері. Инжененрлік шаралар. Тұрғындарды эвакуациялау.           |      |
| Радиациялық зақымдану түрлері, радиациялық зақымдану профилактикасы.|1     |
|Жеке дәрігерлік қобдишаның құрылымы және мағынасы.                   |      |
|Радиациялық зақымдану кезіндегі алғашқы медициналық көмек. Санитарлық|1     |
|өңдеу жүргізу ережелері.                                             |      |
|Табиғи сипаттағы төтенше жағдайлар. Су басу зонасын анықтау. Су басу |1     |
|кезіндегі халықтың іс - әрекеті.                                     |      |
| Химиялық барлау құралдары және оларды қолдану.Ағзаның улаушы        |1     |
|заттармен зақымдануы.  ӘКУЗ уланған кездегі алғашқы көмек.   ИПП -8  |      |
|құрылымы және мағынасы.                                              |      |
|Улаушы және әсері күшті улаушы заттармен уланғандағы алғашқы         |1     |
|медициналық көмек. Санитарлық өңдеу және дегазация жүргізу тәртібі.  |      |
|Апаттар кезіндегі ӘКУЗ зақымдану масштабтары.                        |1     |
| Ядролық жарылыс кезіндегі нысанның потенциалды қауіпі.              |1     |
| Иондаушы сәулеленуден қорғау құралдары және бақылау әдістері.       |1     |
| Экономика нысаны элементінің тұрақтылығын бағалау.                  |1     |
|Радиационды барлау құралдары.                                        |1     |
|Радиоактивті сәулеленуді бақылау құралдарын қолдану.(Дозиметрлік     |      |
|бақылау)                                                             |      |
|Барлығы                                                              |15    |


          6  СӨЖ және СӨЖ  МАЗМҰНЫ

      Кредиттік жүйемен оқыту кезінде студенттің өздік  жұмысын  ұйымдастыру
сапасын жоғарлату, оның ішінде әртүрлі үй  тапсырмаларын  орындау  талаптары
жоғары орын алады.
      Оқытушының көмегімен студенттің өздік жұмысы – кредиттік жүйемен оқыту
кезіндегі оқу жұмысының бір  түрі  болып  табылады.  Ол  аудиториялық  сабақ
диалог режим түрінде, сонымен қатар, аудиториядан тыс уақытта кеңес  түрінде
өткізіледі. Студенттің ОСӨЖ және СӨЖ 4 кестеде көрсетілген.
Кесте 4 – ОСӨЖ және СӨЖ жоспары
|ОСӨЖ                                              |СӨЖ                    |
|аудиториялық              |Аудиториядан тыс       |                       |
|2                         |3                      |4                      |
|Қазіргі өндіріске тән     |АҚ ұйымдастыру және    |ҚР ТЖ туралы заңы. Тану|
|ерекшеліктер, қауіпті және|жүргізу-мемлекеттің    |түрлері және әртүрлі   |
|зиянды факторлар дың      |маңызды қызметтері нің |дене жарақаты кезіндегі|
|құрылу аймақтары.         |бірі, қорғаныс         |залалсыздандырылған    |
|өндірістік ортаның        |құрылысының құрама     |танғыш тану ережелері  |
|жағымсыз факторлары,      |бөлігі. ҚР ТЖ министр  |                       |
|олардың адамдарға әсерін  |лігінің ролі, негізгі  |                       |
|бағалау.қауіпсіздік       |міндеттері және ұйым   |                       |
|мәселелерін шешудің       |дастырушы құрылымы. ТЖ |                       |
|жүйелілігі.               |облысындағы заңды      |                       |
|                          |актілер мен ҚР         |                       |
|                          |ережелері.             |                       |
|Техногенді, табиғи        |Табиғи, техногенді және|Өте қауіпті жұқпалы    |
|сипаттағы ТЖ көздерінің   |антропогенді           |ауруларды тану әдістері|
|зақымдайтын факторлары,   |қауіптіліктер көздері. |                       |
|даму фазалары.            |                       |Жұқпалы аурулар туралы |
|                          |Жағымсыз факторлардың  |түсінік және           |
|Жаппай зақымдау қаруының  |жіктелуі.              |профилактика.          |
|түрлері.                  |                       |Карантин, обсервация.  |
|                          |Атмосфераның,          |Дезинфекции,           |
|                          |гидросфераның және     |дезинсекция және       |
|ТЖ психологиялық          |топырақтың  ластануы   |дератизация жүргізу    |
|аспектілері.              |                       |түрлері мен әдістері   |
|ТЖ –дағы орнықтылық туралы|Құтқару және басқа     |Халықтың жерсілкінісі, |
|ұғым.                     |шұғыл жұмыстарды       |шаңдақ дауыл, қарлы    |
|                          |ұйымдастыру және       |боран кезіндегі іс -   |
|Бейбіт және соғыс         |жүргізу негіздері. ҚБШЖ|әрекеті                |
|уақытындағы ТЖ            |мақсаты, мазмұны және  |                       |
|өнеркәсіптік объектілер   |жүргізу шарттары.      |                       |
|дің жұмыс істеуінің       |                       |                       |
|тұрақтылығы               |                       |                       |
|Тұрғындарды қорғау бойынша|Радиациялық және       |Өртті қауіпті          |
|шаралар өткізу кезеңдері. |химиялық барлау және   |нысандардағы төтенше   |
|                          |дозиметрлік бақылау    |жағдайлар              |
|                          |аспаптарының жұмыс     |Радиационды апаттық    |
|                          |істеу принцпі.         |қауіпті нысандардағы   |
|                          |                       |апаттар кезіндегі      |
|Қазақстан аймағындағы     |                       |халықтың іс әрекеті    |
|радиационды ластанудың    |                       |Қазақстан аумағының    |
|табиғи көздері            |                       |жасанды                |
|                          |                       |радионуклиндармен      |
|                          |                       |ластануы               |
|Инженерлік шаралар.       |Бейбіт және соғыс      |Күйік туралы түсінік,  |
|                          |уақытындағы ТЖ         |оларға мінездеме. Көмек|
|Радиациялық және химиялық |өнеркәсіптік           |көрсету ережелері      |
|қорғау.                   |объектілердің жұмыс    |Қорғаныс ғимараттарын  |
|                          |істеуінің тұрақтылығы  |толтыру тәртібі        |
|Медициналық шаралар. Өртке|                       |Эвакуация және         |
|қарсы шаралар             |                       |бытыраңқы орналастыруды|
|                          |                       |қамтамасыз ету         |
|ТЖ нысанындағы жұмыс      |Тыныс алу органдарын   |ТЖ АҚ қызметтерінің    |
|тұрақтылығын жоғарлату    |қорғау құралдары және  |басқару органдары      |
|әдістерімен жолдары       |оларды қолдану ережесі.|АҚ бастығының          |
|                          |                       |функционалды міндеттері|
|15                        |15                     |30                     |

7   «Тіршілік  әрекетінің   қауіпсіздігі»   пәні   бойынша   оқу   үрдісінің
күнтізбелік сызбасы
        Кесте  4  «Тіршілік  әрекетінің  қауіпсіздігі»  пәні   бойынша   оқу
үрдісінің күнтізбелік сызбасы
|апта   |1                             |2   |3                         |4    |5     |
Дәріс222222221622222221430ТС122626262626262619428282828282828196390ОСӨЖ -------------------СӨЖ0020020020060020020020060120Сағат саны           142848284828482827030503050305030270540

Р1, Р2- бірінші және екінші аралық рейтингтер
  
     8 ӘДЕБИЕТТЕР
     8.1 Негізгі әдебиеттер
Өмір-тіршілік қауіпсіздігі: оқулық / Құраст. С. Арпабеков.- Алматы, 2004.
"Тіршілік қауіпсіздігі" курсы бойынша жоғары оқу орындары студенттеріне арналған оқу құралы. І кітап / ТЖ және АҚ Республикалық курстары.- Алматы, 2008.
"Тіршілік қауіпсіздігі" курсы бойынша жоғары оқу орындары студенттеріне арналған оқу құралы. ІІ кітап / ТЖ және АҚ Республикалық курстары.- Алматы, 2008
Безопасность жизнедеятельности/ Сидорова А.И.- М., 2007.
Безопасность жизнедеятельности. Защита населения и территорий в чрезвычайных ситуациях: учеб. пособие / [Авт.: Я.Д.Вишняков и др.].- 2-е изд.- М., 2008
Учебное пособие для студентов вузов по курсу "Безопасность жизнедеятельности". Кн.І , ІІ / Республиканские курсы ЧС и ГО.- Алматы, 2008.
Буралев, Ю.В.  Безопасность жизнедеятельности на транспорте.-М.,2004
Безопасность жизнедеятельности. Безопасность в чрезвычайных ситуациях природного и техногенного характера /Акимов В.А.-М.,2006
Приходько Н. Безопасность жизнедеятельности. – А., 2004
Безопасность жизнедеятельности. Безопасность технологических процессов и производств. Охрана труда.-М.,1999


    8.2 Қосымша әдебиеттер
Тайжанов С. Өмір қауіпсіздігі негіздері. – А., 2004 
Абайла: сынап!: ( Сынап төгілген кездегі әрекеттер жөнінде халыққа арналған жаднама) = Осторожно: ртуть! ( Памятка населению по действиям при разливе ртути).- Алматы, 2005
Жер сілкінісі болған кезде болуы мүмкін жағдайларға баға беру әдістемесі/ ТЖ және АҚ Республикалық курстары.- 2-ші бас.- Алматы, 2007
Нысандарда сейсможаттығуға даярлық және өткізу жөніндегі ұсыныстар/ ТЖ және АҚ Республикалық курстары.- Алматы, 2005
Террористік акті қауіпі кезінде  халықтың  іс - әрекеттері бойынша жаднама. V -бөлім / ТЖ және АҚ Республикалық курстары = Памятка по действиям населения при угрозе террористического акта (Ч.V).- Алматы, 2006.
ТЖ-зардап шеккендерге психологиялық көмек көрсету бойынша жаднама (ІІІ -бөлім)/ ТЖ және АҚ Республикалық курстары = Памятка населению по оказанию психологической помощи пострадавшим в ЧС (Ч. ІІІ).- Алматы, 2008
Төтенше жағдайлар жүйесінде қолданылатын орысша-қазақша терминдер сөздігі/ ТЖ және АҚ Республикалық курстары = Русско-казахский словарь терминов, применяемых в системе чрезвычайных стуаций.- Алматы, 2008.
Ұйымдарда сел жаттығуларына даярлық және өткізу жөніндегі әдістемелік нұсқаулықтар/ ТЖ және АҚ Республикалық курстары = Методические рекомендации по подготовке и проведению селетренировок в организациях.- Алматы, 2005
Безопасность жизнедеятельности/ С.В.Белова.-М.,1999
Акимов Н.И. Гражданская оборона на объектах с/х производства. - М., 1984
Атаманюк В.Г. Гражданская оборона. - М., 1987
Гражданская оборона / Е.П. Шубина. - М., 1991
Пәндер