Файл қосу
Интеллектуалдық меншік құқығы
ҚР Азаматтық Кодексі
Сыртқы талдау:
Қазақстан Республикасының Азаматтық Кодексі егемендік алғаннан кейін
1993 жылы заңдылық күшіне ене бастады.1995 жылы қабылданып,1997 жылы, 2002
жылы өзгерістер еңгізілді.Негізінен толықтырулар мен өзгертулер 72 рет
еңгізілген.
Қазақстан Республикасының Азаматтық Кодексі VII бөлім-62 тарау,1124
баптан тұрады.Жалпы және Ерекше бөлімдерді қамтиды.Жалпы бөлім:I-III бөлім,
1-24 тарау,1-405 баптар аралығын қамтиды.Ерекше бөлім: IV-VII бөлім,25-62
тарау,406-1124 аралығын қамтиды.
Түптетілуі көңілден шықпайды,себебі сырты жұқа,тез жыртылуға бейім.
Ішкі талдау:
Қазақстан Республикасының Азаматтық Кодексі бөлімдерінің мазмұнын
ұғынып талдайтын болсақ:
Жалпы бөлім.
Iбөлім. Жалпы ережелер 1-7 тарау,1-187 баптар аралығын қамтиды. Тарауда
Қазақстан Республикасының азаматтық заңдары,азаматтық заңдармен реттелетін
қатынастар,жеке және заңды тұлғалардың азаматтық –құқықтық қатынастарының
реттелуі, сонымен қатар азаматтық құқықтардың субьектілері,обьектілері,
мемлекет мен әкімшілік-аумақтық бөліністің азаматтық заңдарын реттейтін
қатынастарға қатысуы, мәмілелер,азаматтық құқықтарды қорғау,реттеу туралы
жазылған.
II бөлім. Меншік құқығы және өзге де заттық құқықтар 8-15 тарау,188-267
баптар аралығын қамтиды.Тарауда меншік құқығының ұғымы және оның мазмұны,
жеке меншік ұғымы,оның түрлері,жерге және басқа да табиғи ресурстарға
меншіктену туралы, стратегиялық обьектілер,шаруашылық жүргізу құқығы,
оралымды басқару құқығының ұғымы мен оның мазмұны, ортақ меншік ұғымы, жай
серіктестік туралы жазылған.
III бөлім. Міндеттемелік құқық 2 бөлімшеден тұрады.16-24 тарау,268-405
баптар аралығын қамтиды.
1-бөлімше.Міднттеме туралы жалпы ережелер, 16-21 тарауларды
қамтиды.Бөлімшеде міндеттемелер ұғымы және олардың пайда болу
негіздері,жалпы ережелер, айып төлеу, кепілдік және кепіл болушылық,
міндеттемені тоқтату,міндеттемеден бас тарту құқықтары жайлы жазылған.
2-бөлімше.Шарт туралы жалпы ережелер, 22- 24 тарауларды қамтиды.Бөлімшеде
шарт ұғымы, одан туындайтын құқықтық қатынастар, аралас шарт,баға, шарт
жасау,шартты өзгерту және бұзу негіздері жайлы жазылған.
Ерекше бөлім.
IV бөлім.Міндеттемелердің жекелеген түрлері.25-48 тарау,406-960 баптар
аралығын қамтиды. Тарауда міндеттемелік құқық , келісімшарттар: сатып алу-
сату, айырбас, сыйға тарту, рента және өмір бойы асырауға ұстау және тағы
басқа келісімшарттар жайлы жазылған.
V бөлім. Интеллектуалдық меншік құқығы.49-56 тарау, 961-1037 баптар
аралығын қамтиды. Тарауда интеллектуалдық меншік құқығының обьектілері,
олардың айырықша құқықтары, лицензиялық шарт, авторлық құқық, сонымен қатар
сабақтас құқық және олардың обьектілері, өнер-табысқа, пайдалы модельге,
өнеркәсіптік үлгіге құқық,ашылмаған ақпаратты заңсыз пайдаланудан қорғау
құқығы жайлы жазылған.
VI бөлім. Мұрагерлік құқық. 57-60 тарау, 1038-1083 баптар аралығын
қамтиды. Тарауда мұрагерлік, оның негіздері, мұраның құрамы, мұраның
ашылуы, өсиет бойынша мүрагерлік, өсиет құпиясы, өсиеттен бас тарту құқығы,
заңды мұрагерлік, мұра алу құқықтары жайлы жазылған.
VII бөлім. Халықаралық жеке құқық. 61-62 тарау, 1084-1124 баптар аралығын
қамтиды. Тарауда заң ұғымдарын саралау, шетел құқығы нормаларының мазмұнын
анықтау, тұлғалар, жеке және заңды тұлғалардың құқықтары, заттық құқықтар,
шарттан тыс мінднттемелер, қорғаншылық және қамқоршылық құқықтары жайлы
жазылған.
Қорытынды: Азаматтық Кодексті талдау барысынды мені қызықтырған, мен үшін
жаңа нәрселер көп болды. Мысалы, ақшалай талапты беріп қаржыландыру
(факторинг), кешенді кәсіпкерлік лецензия(факторинг). Ол дегеніміз
Қазақстан Республикамыз алға жылжуда. Жалпы шарттардың 24 түрі бар екенін
білдік.Талдау біз үшін көп септігін тигізді,өйткені біз күнделікті өмірде
әр түрлі қатынастарға түсуде өз құқықтарымызды толық қорғай аламыз(дүкенге
бару, шаштаразға бару).
Меншік құқығы –субъектінің заң арқылы танылатын және қозғалатын өзіне
тиесілі мүлікті өз қалауынша иелену, пайдалану, және оған билік ету құқығы
болып табылады.
[pic]
Қорытындылай келгенде, қазіргі кездегі меншік құқығын,римдегі меншік
құқығымен салыстырғанда айырмашылық өте аз,яғни қазіргі кездегі меншік
құқығы өз негізін ежелгі римдегі меншік құқығынан алады деп айтуға болады.
Пайдаланған әдебиеттер
1.Қазақстан Республикасының Азаматтық кодексі (Жалпы және Ерекше бөлімдері)-
Алматы: Юрист,2006.-309бет
2.Төлеуғалиев Ғ. Қазақстан Республикасының азаматтық құқықғы: Жоғары оқу
орындарына арналған акад.курс.1-том.-Алматы: Жеті жарғы,2001.-376
3.Б.Е Айтжан,А.М Құсаинова Рим Құқығы:Оқу құралы.-Алматы: «Жеті жарғы»,2005-
80б
[pic]
Қорытынды: Римдегі меншік құқық қазіргі кездегі меншік құқығының негізі
болып табылады
Пайдаланған әдебиеттер
1.Қазақстан Республикасының Азаматтық кодексі (Жалпы және Ерекше бөлімдері)-
Алматы: Юрист,2006.-309бет
2.Төлеуғалиев Ғ. Қазақстан Республикасының азаматтық құқықғы: Жоғары оқу
орындарына арналған акад.курс.1-том.-Алматы: Жеті жарғы,2001.-376
3.Б.Е Айтжан,А.М Құсаинова Рим Құқығы:Оқу құралы.-Алматы: «Жеті жарғы»,2005-
80б
[pic]
Сонымен қорытындылай келгенде: Меншік құқығы дегенімз –субъектінің заң
арқылы танылатын және қозғалатын өзіне тиесілі мүлікті өз қалауынша иелену,
пайдалану, және оған билік ету құқығы болып табылады.
Пайдаланған әдебиеттер
1.Қазақстан Республикасының Азаматтық кодексі (Жалпы және Ерекше бөлімдері)-
Алматы: Юрист,2006.-309бет
2.Төлеуғалиев Ғ. Қазақстан Республикасының азаматтық құқықғы: Жоғары оқу
орындарына арналған акад.курс.1-том.-Алматы: Жеті жарғы,2001.-376
3.Б.Е Айтжан,А.М Құсаинова Рим Құқығы:Оқу құралы.-Алматы: «Жеті жарғы»,2005-
80б
Өкілдік және сенімхат
Кесте-1
Өкілдік-басқа адамның(өкілдік берушінің) атынан бір адамның
(өкілдің)сенімхатқа, заңдарға, сот шешіміне не әкімшілік құжатқа
негізделген өкілеттігі күшімен жасалған мәміленің бір түрі.
Оған түсуші субьектілер: жеке және заңды тұлғалар.
ӨКІЛДІК БЕРУШІ ӨКІЛ
(өзінің әрекет жасауын (басқа адамның атынан
басқа адамға тапсырушы ) әрекет етуші)
Оған түсуші обьектілер:
Мүліктік игіліктер Мүліктік емес
игіліктер
Кесте-2
Сенімхат- бір адамның (сенім білдірушінің) өз атынан өкілдік ету үшін
екінші адамға (сенім білдірген) берген жазбаша уәкілдігі.
ТАРАПТАРЫ:
Сенім беруші Сенім білдіруші
Міндетті түрде
нотариат куәландырады
мерзімі 3 жыл,егер
белгіленбесе 1 жыл
берілген күні көрсетілмесе
жарамсыз деп танылады
сенім білдірілген адам
өзіне уәкілдік берілген
әрекетті өзі жасауға тиіс өкілеттігін басқа адамға
берген
жағдайда сенім
білдірілген адам
сенім білдірушіні
дереу хабардар
етіп, қажетті
мәліметтерді жинап
хабарлауға тиіс
Кесте -3
Сенімхаттың тоқтатылуы:
• Мерзімі өтіп кетсе;
• Күшін жойған кезде;
• Қайтыс болған жағдайда,
• Әрекет қабілеттілігі жоқ болған жағдайда;
• Хабар ошақсыз кеткенде;
• Заңдылық айғақтарға байланысты;
• Атына сенімхат берілген заңды тұлғаның
тоқтатылуы.
Пайдаланған әдебиет:
1. Қазақстан Республикасының Азаматтық Кодексі (Жалпы бөлім) -
Алматы:ЮРИСТ, 2008 - 296б (55-57б).
Меншік құқығы дегеніміз - субьектінің заң құжаттары арқылы танылатын және
қорғалатын өзіне тиесілі мүлікті өз қалауынша иелену, пайдалану және оған
билік ету құқығы
Меншік иесінің өз мүлкіне
құқықтары:
Иелену құқығы –
мүлікті іс жүзінде иеленуді
жүзеге асыруды заң
жүзінде қамтамассыз ету.
Пайдалану құқығы - мүліктің пайдалы
жағын бөліп алу
Билік ету құқығы – мүліктің заңдылық
тағдарын шешу
Жеке тұлға
Субьектілері: Заңды тұлға
Мемлекет
Обьектілері: кез келген мүлік
МЕМЛЕКЕТТІК
ЖЕКЕ
МЕНШІК
ТҮРЛЕРІ: ОРТАҚ
БІРЛЕСКЕН
Меншік құқығының тоқтатылуы:
❖ Меншік иесі құқығынан бас тартса;
❖ Мүлік қираған кезде;
❖ Мүлік жойылса;
❖ Заң құжаттарында көзделген өзге де
реттерде .
Пайдаланған әдебиет:
2. Қазақстан Республикасының Азаматтық Кодексі (Жалпы бөлім) -
Алматы:ЮРИСТ, 2008 - 296б (55-57б).
3. Төлеуғалиев Ғ.И. Қазақстан Республикасының Азаматтық құқығы. Алматы:
«Жеті жарғы »,2001.- 165-168б.
Шарт ұғымы
Шарт – екі немесе одан да көп адамдардың азаматтық құқықтар
мен міндеттерді белгілеу, өзгерту және тоқтату туралы келісімшарт
Қағидаттары:
Белгілері:
-тараптардың теңдігі; -нақты;
-таңдау еркіндігі; -жария;
- алқылануы; - аралас ;
-заңдылық. - қосылу;
- алдын ала жасалатын;
- үшінші жақтың
пайдасына
жасалатын және т.б.
АУЫЗША
НЫСАНЫ
БОЙЫНША: ЖАЗБАША
ҚАРАПАЙЫМ
НОТАРИАЛДЫҚ
МАЗМҰНЫНА ҚАРАЙ БӨЛІНУІ:
Негізгі ұсыныс
Қосымша ұсыныс
Қарапайым ұсыныс
СУБЬЕКТІЛЕРІ: заңды және жеке тұлғалар, мемлекет.
ОБЬЕКТІЛЕРІ: кез-келген айналыстағы мүліктер.
ШАРТТЫҢ ЖАРАМСЫЗДЫҒЫ:
❖ Дұрыс талқыланбаса;
❖ Қулық,алдау жасаса;
❖ Ұрлықты бүркемелеп жасаса;
❖ Әрекет қабілеті жоқ тұлға жасаса;
❖ Әрекет қабілеті шектелген тұлға жасаса;
❖ Кәмелеттік жасқа толмаған бала жасаса;
❖ Заң талаптары бұзылса;
❖ Орындалуы мүмкін емес жағдайда.
Ежелгі Римдегі және Қазақстандағы меншік құқығы мен заттық құқықтар
арасындағы айырмашылықтар мен ұқсастықтар
Ежелгі Римде
Қазақстанда
- Меншік құқығы заттық құқық- - Заттық құқық
меншік құқығынан
тың бір түрі ретінде қарастырылады; туындайды;
-Заттық құқықта зат иесі 3 құқыққа - Заттық
құқықта зат иесі 2 құқыққа
ие болады (иелену + пайдалану + ие
болады( иелену+пайдалану);
билік ету;
- Меншік құқығының мерзімі
-Меншік құқығы құқықтық нысан- шектеулі
болады.
дарына қарай :квириттік,бонитарлық,
провинциялдық,лотиндік,перегриндік
болып бөлінеді;
-Меншік құқығының
мерзімдері шексіз.
ҰҚСАСТЫҚТАРЫ:
❖ Меншік иесі өзгенің заңсыз иеленген
өз мүлкін талап етуге құқылы;
❖ Меншік құқығы-субьектінің заң
құжаттары арқылы танылатын және
қорғалатын өзіне тиесілі мүлікті иелену,
пайдалану,билік ету құқығы;
❖ Меншіктің пайда болуының бастапқы
әдістері: жаңа заттарды дайындау, өз
атынан кіріс, өсім, жеміс, төл алу арқылы
жүреді.
Шартты белгілер:
- Айырмашылықтары;
❖ Ұқсастықтары.
Пайдаланған әдебиет:
1. Қазақстан Республикасының Азаматтық Кодексі (Жалпы бөлім) -
Алматы:ЮРИСТ, 2008 - 296б (55-57б).
2. Ермухаметов С.Р., Коваленко Е.Ю. Рим құқығы бойынша оқу құралы.-
Алматы: «Заң әдебиеті», 2006.- 17-20б.
-----------------------
Ұқсастық
1.Иелену құқығы
2.Пайдалану құқығы
3. Билік еті құқығы
4.Виндикация-(қорғаймын талап етемін)меншік иесінің өз мүлкін басқа
біреуден заңсыз иемденуінен қайтарып алу (АК190б)
5.Сервитут-біреудің меншігін уақытша пайдалану (АК195б)
6.Бөтен үйде тұру құқығы (АК194 б)
т.с.с
Айырмашылық
1.Ежелгі римде меншік құқығы құқық нысандарына қарай бөлінді
-Квириттік
-Бонитарлық
-провинциалдық
-Латиндік
-Перегриндік
2.Суперфиций-бөтен жер учаскісінде құрылыс салу құқығы
Меншік құқығы
1.Иелену құқығы
2.Пайдалану құқығы
3. Билік еті құқығы
4.Виндикация-(қорғаймын талап етемін)меншік иесінің өз мүлкін басқа
біреуден заңсыз иемденуінен қайтарып алу (АК190б)
5.Сервитут-біреудің меншігін уақытша пайдалану (АК195б)
6.Бөтен үйде тұру құқығы (АК194 б)
т.с.с
1.Ежелгі римде меншік құқығы құқық нысандарына қарай бөлінді
-Квириттік
-Бонитарлық
-провинциалдық
-Латиндік
-Перегриндік
2.Суперфиций-бөтен жер учаскісінде құрылыс салу құқығы
Қазіргі кездегі меншік құқығымен римдегі меншік құқықтарының
Ұқсастықтары
Меншік құқығы –субъектінің заң арқылы танылатын және қозғалатын өзіне
тиесілі мүлікті өз қалауынша иелену, пайдалану, және оған билік ету құқығы
болып табылады.
Қазіргі кездегі меншік құқығымен римдегі меншік құқықтарының
Айырмашылықтары
Айырмашылықтар
1.Ежелгі римде меншік құқығы құқық нысандарына қарай бөлінді
-Квириттік
-Бонитарлық
-провинциалдық
-Латиндік
-Перегриндік
2.Суперфиций-бөтен жер учаскісінде құрылыс салу құқығы
Ұқсастықтар
1.Иелену құқығы
2.Пайдалану құқығы
3. Билік еті құқығы
4.Виндикация-(қорғаймын талап етемін)меншік иесінің өз мүлкін басқа
біреуден заңсыз иемденуінен қайтарып алу (АК190б)
5.Сервитут-біреудің меншігін уақытша пайдалану (АК195б)
6.Бөтен үйде тұру құқығы (АК194 б)
т.с.с
Римдегі меншік құқығы қазіргі кездегі меншік құқығының негізі болып
табылады,екі құқықты салыстырғанда олардың өзіне тән ұқсастықтары мен
айырмашылықтары бар оларды төменгі сызбадан көруіңізге болады
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz