Файл қосу
Азқылтанды құрттар класы
|ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ |
|ШӘКӘРІМ атындағы СемЕЙ МЕМЛЕКЕТТІК УНИВЕРСИТЕТІ |
|3 деңгейлі СМК құжаты |ПОӘК |ПОӘК 042-18-35.1. 01 |
| | |/01-2014 |
|ПОӘК | | |
|Мұғалімдерге арналған |№ 1 басылым | |
|пәннің бағдарламасы |_______2014 ж. | |
|«Зоология» | | |
ПӘННІҢ ОҚУ-ӘДІСТЕМЕЛІК КЕШЕНІ
«Зоология»
«5В011200» – «Химия» мамандығы үшін
ОҚЫТУШЫЛАРҒА АРНАЛҒАН ПӘННІҢ БАҒДАРЛАМАСЫ
Семей
2014
1.ӘЗІРЛЕГЕН
Құрастырушы__________«____»_____ 20___ж., б.ғ.к. Қуанышбаева М.Ғ.
«Биология» кафедрасының доценті
2. ТАЛҚЫЛАНДЫ
2.1. Биология кафедрасында отырысында
«____»___________ 20___ж.№____хаттама
Кафедра менгерушісі_______Калиева С.К.
2.2. Жаратылыстану ғылымдар факультетінің оқу-әдістемелік бюросының
отырысында
«____»___________ 20___ж. №____ хаттама
Төрайымы____________ Абдишева З.В.
3. БЕКІТІЛДІ
Университетінің Оқу-әдістемелік кеңесінің отырысында басып шығаруға
мақұлданған және ұсынылған
«____»___________ 20___ж. №____ хаттама
ОӘК төрайымы____________ Искакова Г.К.
4.БІРІНШІ РЕТ КІРГІЗІЛГЕН
МАЗМҰНЫ:
1. Қолдану саласы
2. Нормативті сілтемелер
3. Жалпы ережелер
4. Пән мазмұны, пәннің модульдік бөлінуі
5. СӨЖ тақырыптары мен мазмұны
6. Пәнді оқу бойынша әдістемелік ұсыныстар
7. Оқу – әдістемелік әдебиеттер тізімінің қамту кестесі
8. Әдебиет және қорлар
1.ҚОЛДАНУ САЛАСЫ
«Зоология» пәнінің оқу-әдістемелік кешені «5В011200» - «Химия»
мамандығының студенттеріне арналған. ПОӘК студенттерді курс мазмұнымен,
өзектілігімен, қажеттілігімен, саясатымен және студенттің оқу үрдісінде
қандай дағдылар мен іскерлікті қалыптастыратындығымен таныстырады.
2. НОРМАТИВТІ СІЛТЕМЕЛЕР
Осы «Омыртқасыздар зоологиясы» пәнінің оқу-әдістемелік кешені (ПОӘК)
берілген пән бойынша ұйымдастыру ретін анықтайды және келесі құжаттардың
талаптары мен ұсыныстарына сәйкес әзірленген:
- ҚР «Мемлекеттік жалпы міндетті жоғары білім беру стандарты»
23 тамыз 2012 ж. № 1080 қаулысымен іске қосылған және бекітілген;
«5В011200» – «Химия» мамандығының Типтік оқу жоспары,
___2013 ж. № ___ бұйрығымен іске қосылған және бекітілген;
- СТУ 042-СГУ-5-2012 «Пәндердің оқу-әдістемелік кешенін әзірлеуге және
ресімдеуге қойылатын жалпы талаптар» университет стандарты;
- ДП 042-1.07-2012 «Пәндердің оқу-әдістемелік кешенінің құрылымы
және мазмұны» құжаттандырылған процедурасы.
3. ЖАЛПЫ ЕРЕЖЕЛЕР
3.1 Пәннің қысқаша мазмұны:
«Зоология» пәні бакалавр дайындау барысында маңызды орын алады және
«Химия» мамандығында оқитын студенттер үшін қосымша мамандықтың негізгі
пәндер блогының міндетті бөлігі болып табылады, өйткені, студенттерге
профессионалды жұмыс барысында көп нәрсені біліп, орындай алуы тиіс.
Зоологияның міндеттері – жануарлардың негізгі типтерінің және
кластарының өкілдерімен таныстыру, олардың морфологиясын, физиологиясын,
экологиясын, этологиясын, көбеюін, дамуын, маңызын, филогениясын оқып білу.
Халықаралық ғылыми терминдерді меңгерту. Зертханалық құралдармен жұмыс
істеуді үйретіп, тірі организмдерді бақылап, объектілермен өз бетімен
жұмыс істеуге дағдыландыру.
Жануарлар әлемінің алуан түрлілігіне және оларды зерттеу әдістерінің
ерекшеліктеріне байланысты зоология екі үлкен бөлімге бөлінеді:
омыртқалылар зоологиясы – хордалылар типіне жататын жануарларға қатысты
деректерді біріктіреді және омыртқасыздар зоологиясы – жануарлар дүниесінің
қалған 22 типтерін зерттеумен айналысады. Осы ұсынылып отырған оқу-
әдістемелік кешені омыртқасыздар зоологиясын оқуға арналған.
3.2 Пәннің оқыту мақсаты: «Химия» мамандығында оқитын студенттер
профессионалды жұмыс барысында көп нәрсені біліп, істей алу тиіс.
3.3 Пәнді оқытудың басты міндеттері:
- студенттерді нақты теориялармен таныстыру, олардың көптүрлілігін және
шектеулілігін түсіну және оларды активті түрде теориялық және қолданбалы
биологияның актуалды мәселелерін шешуде қолдану.
3.4 Оқып-білудің нәтижелелері:
Пәнді оқып-білудің нәтижесінде студент мыналарды:
• өздік жұмыстарды белсендіру;
• білім сапасын көтеру;
• омыртқасыз және омыртқалы жануарлардың эволюциясындағы тіршілік
құрылымының барлық деңгейлерін және негізгі этаптарын білу;
• омыртқасыз және омыртқалы жануарлардың барлық таксономиялық рангілерін
білу;
• жануарларды анықтау бойынша практикалық дағдыларды меңгеру;
• объектілерді морфологиялық зерттеудің қарапайым әдістемелерін білуі
тиіс.
3.5 Курстың пререквизиттері:
3.5.1 Экология
3.6 Курстың постреквизиттері:
3.6.1 Эволюциялық ілім.
3.6.2 Педагогикалық практика.
3.7 Жұмыс оқу жоспарынан көшірме
1 кесте
|Курс |Семестр |
|1 |2 |
|1 МИКРОМОДУЛЬ «Қарапайымдылар» |
|Лекция сабақтары |
|Кіріспе. Зоология пәні. Пәннің даму тарихы. Пәннің мақсаты |2 |
|және міндеттері. Жануарлар органикалық әлемнің құрамды | |
|бөлігі. Тірі материя формалары. Жануарлардың табиғаттағы | |
|маңызы. Жануарлар организмдерін зерттейтін негізгі | |
|пәндер.Зоология тарихынан қысқаша сипаттама. | |
|Классификацияның негізгі принциптері. Жануарлар әлемін | |
|қорғау. | |
|Жануарлар патшалығы. Патшалық тармағы – бірклеткалы |2 |
|жануарлар Protozoa. Саркомастигофоралар, Инфузориялар | |
|типтері. Қарапайымдылар бір бүтін организм ретінде. | |
|Қарапайымдылар клеткалары мен көпклеткалы жануарлардың | |
|құрылысындағы ұқсастық. Патшалық тармақтың жалпы | |
|сипаттамасы. Саркомастигофора типі. Саркомастигофорлардың | |
|қозғалу органоидтары. Жыныстық процесс. | |
|Саркомастигофорлардың қазіргі классификациясы. Паразиттік | |
|тіршілік етуге байланысты құрылысы ерекшеліктері. Клетканың | |
|апикалық комплексінің құрылысы. Жыныссыз және жыныстық | |
|көбеюдің алмасуы. Споровиктер класының жалпы сипаттамасы. | |
|Инфузориялардың неғұрлым дамыған және жоғары құрылысты | |
|қарапайымдылар ретіндегі жалпы сипаттамасы. Инфузориялардың | |
|көбеюі (коньюгация). Инфузориялардың негізгі кластары. | |
|Көпклеткалы организмдер патшалық тармағы Metazoa. Нағыз |2 |
|көпклеткалылар бөлім үсті. Сәулелілер бөлімі. Ішекқуыстылар | |
|типі. Ішекқуыстыларды губкалармен салыстырғанда жалпы | |
|құрылыс деңгейінің көтерілуі. Ішекқуыстылар типінің жалпы | |
|сипаттамасы. Гидроидтылар класы. Сцифомедузалар класы. | |
|Маржан полиптері класы. | |
|Екіжақты-симметриялы жануарлар бөлімі. Алғашқыауыздылар |2 |
|қатары. Жалпақ құрттар типі. Трематодтар класы. Таспа | |
|құрттар класы. Екіжақты симметрияның пайда болуы. | |
|Турбелляриялардың құрылыс ерекшеліктері. Эндопаразиттік | |
|тіршілік етуге бейімделуіне байланысты трематодтардың | |
|турбелляриялардан құрылысының айырмашылықтары. Трематодтар | |
|арасындағы адамның және жануарлардың маңызды паразиттері, | |
|даму циклдері.аспа құрттар класы, құрылысының ерекшеліктері | |
|және маңызды өкілдері. | |
|Алғашқықуысты құрттар типі. Нематодтар класы. Алғашқы қуысты|2 |
|құрттардың жалпақ құрттармен салыстырғанда құрылысының | |
|прогрессивті белгілері. Нематодтардың құрылысының | |
|ерекшеліктері. Гельминттер және биогельминттер туралы | |
|түсінік. | |
|Буылтық құрттар типі. Көпқылтанды құрттар класы. Буылтық |2 |
|құрттардың жалпақ және жұмыр құрттармен салыстырғанда | |
|құрылысының неғұрлым жоғары деңгейге көтерілуі. Көпқылтанды | |
|буылтық құрттар класының жалпы сипаттамасы. Сырғанайтын, | |
|жүзетін, қазатын және түтіктерде өмір сүретін полихеттердің | |
|құрылыс ерекшеліктері. Көбеюге байланысты биологиялық | |
|құбылыстар. | |
|Буылтық құрттар типі. Азқылтанды құрттар класы. Сүліктер | |
|класы. Азқылтанды құрттар класының жалпы | |
|сипаттамасы.Сүліктер класының жалпы сипаттамасы. Жартылай | |
|паразиттікке көшуге байланысты азқылтанды құрттардың және | |
|сүліктердің құрылыс ерекшеліктері. Практикалық маңызы. | |
|Былқылдақденелілер типі. Бауыраяқтылар класы. |2 |
|Тақтажелбезектілер класы. Былқылдақденелілердің құрылыс | |
|ерекшеліктері. Бауыраяқтылар класының жалпы сипаттамасы. | |
|Тақтажелбезектілер класының жалпы сипаттамасы. | |
|Буынаяқтылар типі. Желбезектыныстылар тип тармағы. |2 |
|Шаянтәрізділер класы. Буынаяқтылдар типіне біріктірілетін | |
|жануарлардың негізгі кластары. Алғашқы су буынаяқтылары | |
|ретінде шаянтәрізділердің құрылыс ерекшеліктері. Даму | |
|типтері, дернәсілдік кезеңдері. Маңызды өкілдері, олардың | |
|таралуы. Жоғары сатыдағы шаяндардың құрылысының және | |
|дамуының ерекшеліктері. Теңіз, тұщы су және жерүсті | |
|теңаяқтылары. Кәсіптік шаянтәрізділер. | |
|Хелицералылар тип тармағы. Өрмекшітәрізділер класы. | |
|Семсерқұйрықтылар ерте заман су хелицералылары ретінде; | |
|олардың құрылысының және дамуының ерекшеліктері. | |
|Өрмекшітәрізділердің шығу тегін түсінуде | |
|семсерқұйрықтылардың маңызы. Өрмекшітәрізділердің құрылыс | |
|ерекшеліктері. Өрмекшітәрізділердің денесінің бөлімдерге | |
|бөлінуі. Таралуы және тіршілік әрекеттері. Улы және адаммен | |
|жануарларға қауіпті өрмекшілер. | |
|Кеңірдектыныстылар тип тармағы. Насекомдар класы. |2 |
|Насекомдардың құрлыққа, ауалы ортаға бейімделген | |
|буынаяқтылар ретінде құрылысының ерекшеліктері. | |
|Насекомдардың жалпы морфо-физиологиялық сипаттамасы. | |
|Жасырынжақтылар класс тармағы. Толық түрленбей дамитын | |
|насекомдар. Жасырынжақтылардың қарапайымдылығын және | |
|көпаяқтылармен жақындығын көрсететін құрылысы мен дамуының | |
|ерекшеліктері. Тарақандар отряды, құрылысының, дамуының, | |
|тіршілік әрекетінің ерекшеліктері. Түзуқанаттылар отряды. | |
|Инеліктер отрядының ауыз аппаратының құрылысынң | |
|ерекшеліктері, көбеюі және дамуы. Теңқанаттылар – ауыл | |
|шаруашылығының зиянкестері. Қандалалар мен биттердің жыртқыш| |
|және паразиттік түрлері. Күресу жолдары. | |
|Толық түрленіп дамитын насекомдар. Қаттықанаттылар отрядының| |
|ауыз аппаратының, аяқтарының және қанаттарының құрылысының | |
|ерекшеліктері. Қоңыздардың дернәсілдерінің негізгі | |
|формалары. Зиянкес және пайдалы қоңыздар. Көбелектер | |
|отрядының құрылыс ерешклеіктері. Көбеюі және дамуы. | |
|Көбелектер – орман, бау, бақшалардың зиянкестері. Негізгі | |
|тұқымдастары. Жарғаққанаттылар, қосқанаттылар отрядтарының | |
|құрылысының ерекшеліктері. Қоғамдық насекомдардың | |
|ерекшеліктері. Құмытылардың, қансорғыш масалардың, | |
|соналардың және т.б. таралуы, тіршілік орны, тіршілік | |
|әркеттері. Күрес жолдары. | |
|Желілілер типі. Бассүйексіздер тип тармағы. Қандауыршалар. |2 |
|Желілілер типінің жалпы сипаттамасы. Қандауыршаның құрылыс | |
|ерекшеліктері. | |
|Балықтар класы. Балықтардың сыртқы және ішкі құрылысы. |2 |
|Сүйекті және шеміршекті балықтар. Олардың басты отрядтары. | |
|Балықтардың таралуы, тіршілік әркеттері. | |
|Қосмекенділер класы. Қосмекенділердің сыртқы және ішкі |2 |
|құрылысы. Негізгі отрядтары, өкілдері. Қосмекенділердің | |
|таралуы, тіршілік әркеттері. | |
|Бауырымен жорғалаушылар класы. Балықтардың сыртқы және ішкі |2 |
|құрылысы. Сүйекті және шеміршекті балықтар. Олардың басты | |
|отрядтары. Бауырымен жорғалаушылардың таралуы, тіршілік | |
|әркеттері. | |
|Құстар класы. Құстардың сыртқы және ішкі құрылысы. Құстардың|2 |
|басты отрядтары. Құстардың таралуы, тіршілік әркеттері. | |
|Сүтқоректілер класы. Сүтқоректілердің сыртқы және ішкі |2 |
|құрылысы. Сүтқоректілердің негізгі отрядтары. | |
|Сүтқоректілердің таралуы, тіршілік әркеттері. | |
|Практикалық сабақтар |
|Биология зертханалығындағы жұмыстың орындалуы. Қауіпсіздік | |
|ережелері. | |
|Тақырып: Микроскоптың құрылысы. Бірклеткалылар патшалық |1 |
|тармағы. | |
|Сабақтың мақсаты: Микроскоптың құрылысымен танысу. | |
|Саркодиналар, талшықтылар кластарының өкілдерінің | |
|құрылысымен және тіршілік циклімен танысу. Қауымды | |
|талшықтылардың құрылысымен танысу. Грегариналардың | |
|құрылысымен және даму циклімен танысу. Кокцидия мен безгек | |
|плазмодиясының даму циклімен танысу. Инфузория туфельканың, | |
|стилонихия, сувойка, стентордың құрылыстарымен танысу және | |
|суреттерін салу. | |
|Тапсырмалар: Әртүрлі объектілерді пайдаланып уақытша | |
|препараттар жасау. | |
|Методикалық жоба: Микроскоп құрылысымен және онымен жұмыс | |
|істеу ережелерімен таныстыру. | |
|Амебаның құрылысымен танысып, суретін салу. Цитоплазманың | |
|дифференциациясына көңіл аудару. Органоидтарды анықтау. | |
|Эвгленаның және трипанасоманың құрылысымен танысу. | |
|Қоректену, дененің осмос жүйесін, қимыл-қозғалысын реттеу | |
|органоидтарын және жарық сезгіш көзін қарау. Цитоплазманың | |
|экто- және эндоплазмалық қабаттарына көңіл бөлу. Шар тәрізді| |
|вольвокстің колониясымен танысып, клекталарының ұсақ | |
|соматикалық және ірі генеративті болып дифференциациялануына| |
|көңіл аудару. Омыртқалы жануарлардың ішкі клеткалық | |
|паразиттерімен танысып, даму циклдеріне талдау жасау. Ұрпақ | |
|алмасуына көңіл бөлу. Инфузориялардың қозғалу, қоректену, | |
|осмос жүйесін реттейтін процестерін көру. Макронуклеус пен | |
|микронуклеусті мұқият қарау. | |
|Сабақта пайдаланылатын суреттер: Зеликман А. Сурет № 1, 3, | |
|4, 6, 8, 10. | |
|Бақылау сұрақтары: тест сұрақтары берілген. | |
|Қоданылатын әдебиеттер: | |
|Дәуітбаева К.Ә. Омыртқасыздар зооологиясы. – Алматы, 2003. | |
|Т. 1, 2. | |
|Түсіпова К.Т. Омыртқасыздар зоологиясы. – Алматы, 1998, | |
|1999. Т. 1, 2. | |
|Зеликман А.А. Практикумпо зоологии беспозвоночных. – М.: | |
|Наука, 1981. | |
|Тақырыбы: Ішекқуыстылар типі. |1 |
|Мақсаты: Тұщы су гидрасының құрылысымен танысу. | |
|Сцифомедузалардың құрлысымен, даму циклімен Аурелия аурита | |
|мысалында танысу. | |
|Тапсырмалар: Тұщы сулардағы және теңіздердегі | |
|ішекқуыстылардың сыртқы және ішкі құрылысымен танысу. | |
|Методикалық жоба: Уақытша препараттан тірі гидраның | |
|қоректенуін, жылжуын және тітіркендіргіштерге жауап беруін | |
|бақылау. Гидраның сыртқы құрылысын, аузы мен табан жағын, | |
|симметриясын қарау қажет және оған мән беріп, суретін салу. | |
|Тұрақты препараттан гидраның ұлпалық құрылысын қарап, | |
|эктодерма жыне энтодерманың клеткаларының суретін салу. | |
|Гидраның көлденең және ұзынынан кесінділерін көріп, суретін | |
|салу. Сцифомедузалардың сыртқы және ішкі құрылысымен | |
|танысып, суретін салу. Даму циклінің схемасын салу. | |
|Сабақта пайдаланылатын суреттер: Зеликман А. Сурет № 13, 15,| |
|18, 20, 21. | |
|Бақылау сұрақтары: тест сұрақтары берілген. | |
|Қоданылатын әдебиеттер: | |
|Дәуітбаева К.Ә. Омыртқасыздар зооологиясы. – Алматы, 2003. | |
|Т. 1, 2. | |
|Түсіпова К.Т. Омыртқасыздар зоологиясы. – Алматы, 1998, | |
|1999. Т. 1, 2. | |
|Зеликман А.А. Практикумпо зоологии беспозвоночных. – М.: | |
|Наука, 1981. | |
|Тақырып: Жалпақ, жұмыр және буылтық құрттар типтері. |1 |
|Мақсаты: Жалпақ, жұмыр және буылтық құрттардың өкілдерінің | |
|сыртқы және ішкі құрылысымен танысу және тіршілік циклімен | |
|танысу. | |
|Тапсырмалар: Құрттардың әртүрлі топтарының құрылысымен, | |
|экологиясымен танысу. | |
|Методикалық жоба: Фиксацияланған планарияны қарап, сыртқы | |
|және ішкі құрылысымен танысып, оның суретін салу. Кесіндісі | |
|бар препараттан планарияның гистологиялық құрылысымен | |
|танысу. Оның үш қабаттан тұратындығын бақылау. Тері-бұлшық | |
|ет қапшығының құрылысын көріп, суретін салу. Сорғыштардың | |
|сыртқы құрылысымен танысып, суретін салу. Препараттың | |
|көмегімен бауыр сорғыштың ішкі құрылысымен танысып, суретін | |
|салу. Таспа құрттың сыртқы құрылысын қарап, сколекстерінің | |
|қаруына көңіл аудару. Жетілген және жетілмеген буындарының | |
|құрылысын салыстырып, оларға мән бере отырып, суретін салу. | |
|Финналардың құрылысыныа қарап, суретін салу. Шошқа | |
|солитерінің даму циклінің суретін салу. Аскариданы сойып, | |
|оның анатомиялық құрылысын: ас қорыту, жыныс жүйесін | |
|анықтау. Аскариданың көлденең кесіндісі мен жұмыртқаларын | |
|микропрепараттар арқылы қарап, оларды сипаттап, құрылысының | |
|суретін салу. Буылтық құрттардың сыртқы құрылысын байқау. | |
|Денесінің дифференциациясына және үш бөлімге бөлінуіне, | |
|сегменттеріне көңіл бөлу керек. Тотальдық препараттан – бас | |
|бөлімнің (простомиум), дене бөлімінің, аналь бөлімінің | |
|(пигидий) құрылысын қарап, суретін салу. Параподийлернің | |
|құрылысымен танысып, суретін салу керек.Жауын құртының | |
|сыртқы пішінін көріп, суретін салу керек. Жауын құртын | |
|сойып, оның ішкі мүшелерінің орналасуын, құрылысын анықтап | |
|көріп, белгілеп, суретін салу. Жауын құртының көлденең | |
|кесіндісін микроскоппен қарап, оның дене қабаттарын ажырату | |
|және барлық белгілерін көрсетіп суретін салу. Сүліктің дене | |
|құрылысымен танысып, суретін салу. Сүлікті сойып, | |
|анатомиялық құрылысына қарап, ас қорыту, жүйке, жыныс, зәр | |
|шығару жүйелерін анықтап, суретін салу. Гистологиялық | |
|препараттардан сүліктің көлденең кесіндісін қарап, суретін | |
|салу. | |
|Сабақта пайдаланылатын суреттер: Зеликман А. Сурет № 25, 28,| |
|30, 32, 35. | |
|Бақылау сұрақтары: тест сұрақтары берілген. | |
|Қоданылатын әдебиеттер: | |
|Дәуітбаева К.Ә. Омыртқасыздар зооологиясы. – Алматы, 2003. | |
|Т. 1, 2. | |
|Түсіпова К.Т. Омыртқасыздар зоологиясы. – Алматы, 1998, | |
|1999. Т. 1, 2. | |
|Зеликман А.А. Практикумпо зоологии беспозвоночных. – М.: | |
|Наука, 1981. | |
|Тақырып: Былқылдақденелілер типі. |1 |
|Мақсаты: Былқылдақденелілердің алуан түрлілігін білу. | |
|Тапсырма: Бауыраяқтылардың сыртқы және ішкі құрылысымен | |
|танысу. Тақтажелбезектілердің сыртқы және ішкі құрылысымен | |
|танысу. | |
|Методикалық жоба: Ұлудың бақалшағының құрылысын қарап, оның | |
|бақалшақтың ішінде қалай орналасқанын көріп, оны сойып, ішкі| |
|мүшелерімен танысып, суретін салу керек. Тіссіз моллюсканың | |
|бақалшағының сыртқы және ішкі құрылысына қарап «құлпына» | |
|көңіл аудару. Тіссіз моллюсканың денесін сойып, анатомиялық | |
|құрылысын және мантиялық комплекс мүшелерін көріп суретін | |
|салу. | |
|Сабақта пайдаланылатын суреттер: Зеликман А. Сурет № 41, 45,| |
|46, 48, 52. | |
|Бақылау сұрақтары: тест сұрақтары берілген. | |
|Қоданылатын әдебиеттер: | |
|Дәуітбаева К.Ә. Омыртқасыздар зооологиясы. – Алматы, 2003. | |
|Т. 1, 2. | |
|Түсіпова К.Т. Омыртқасыздар зоологиясы. – Алматы, 1998, | |
|1999. Т. 1, 2. | |
|Зеликман А.А. Практикум по зоологии беспозвоночных. – М.: | |
|Наука, 1981. | |
|Тақырып: Буынаяқтылар типі. Шаянтәрізділер класы. |1 |
|Өрмекшітәрізділер класы. Насекомдар класы. | |
|Мақсаты: Өзен шаянының сыртқы және ішкі құрылысымен танысу. | |
|Желбезекті шаян тәрізділердің сыртқы және ішкі құрылысымен | |
|танысу. Циклоптың құрылысымен танысу. Өрмекші тәрізділердің | |
|сыртқы құрылысының, денесінің, сегменттелуінің, ауыз | |
|аппараттарының, аяқтарының құрылысының алуан түрлілігін | |
|көріп, танысу. Бунақденелілердің сыртқы құрылысының | |
|ерекшеліктерін қарастыру. Бунақденелілердің негізгі ауыз | |
|аппараттарын зерттеп білу. Бунақденелілердің аяқтарының және| |
|қанаттарының құрылысын сипаттап, морфофункционалдық | |
|әртүрлілігін көрсету. Бунақденелілердің ішкі анатомиялық | |
|құрылысымен танысу. Бунақденелілердің постэмбрионды дамуының| |
|өзгешелігімен танысу. | |
|Тапсырмалар: Буынаяқтылар типінің әртүрлі кластарының ішкі | |
|және сыртқы құрылыс ерекшеліктерімен, таралауымен танысу. | |
|Методикаклық жоба: Өзен шаянының дене бөлімдерін анықтап, | |
|сол бөлімдеріндегі орналасқан аяқтарының құрылысын көру | |
|керек. Өзен шаяндарының аяқтарын ұқыпты түрде жіктеп алып, | |
|оларды ретімен орналастырып, суретін салу. Өзен шаянын сою. | |
|Ішкі мүшелерін қарау. Өзен шаянының бұлшық ет, ас қорыту, | |
|тыныс алу, қан айналу, жыныс, зәр шығару, жүйке жүйелерін | |
|көріп, сойылған өзен шаянының суретін салу. Дафнияның ішкі | |
|және сыртқы құрылысымен танысып, суретін салып, белгілеу. | |
|Циклоптың сыртқы құрылысымен танысып, денесінің | |
|сегменттелуіне, аяғының құрылысына, науплиальды көзіне көңіл| |
|аудару қажет. Ішкі құрылысын қарап, суретін салу. | |
|Құршаяндардың сыртқы құрылысына қарап, денесінің | |
|сегменттелуін, хелицера аппаратын анықтап қарап, суретін | |
|салу. Сольпугалардың, жалған құршаяндардың, нағыз | |
|өрмекшілердің, кенелердің денесінің сыртқы құрылысын | |
|қарастырып, суретін салу. Насекомдардың сыртқы құрылысының | |
|ерекшеліктерін – бас, көкірек, құрсақ бөлімдерінің | |
|сегменттелуін талдау. Қарапайым және специализацияланған | |
|ауыз аппараттарының құрылысын көріп, суретін салу. | |
|Насекомдардың әртүрлі типтегі аяқтарының құрылысын қарап, | |
|бунақтарын бөлімдерге бөлшектеу және суретін салу. Әртүрлі | |
|қанаттардың типтерін қарап, жүйкеленуінің схемасына және | |
|ерекшеліктеріне көңіл бөліп, оларды белгілей отырып, суретін| |
|салу. Насекомдарды сойып, ішкі мүшелер жүйелерін көріп | |
|суретін салу. Насекомдардың екі түрлі даму типтерінің | |
|айырмашылықтарын, нимфаның, дернәсілдердің, қуыршақтардың | |
|құрылысындағы ерекшеліктерін және ересек түрінен | |
|айырмашылықтарын анықтау. Анықтағышпен жұмыс істеуді үйрену.| |
|Толық түрленбей дамитын насекомдардың негізгі отрядтарымен | |
|танысу және коллекциядағы насекомдарды отрядтарға, | |
|тұқымдастарға дейін анықтай білу. Толық түрленіп дамитын | |
|насекомдардың негізгі отрядтарымен танысу және коллекциядағы| |
|насекомдарды отрядтарға, тұқымдастарға дейін анықтай білу. | |
|Сабақта пайдаланылатын суреттер: Зеликман А. Сурет № 58, 62,| |
|63, 67, 68. | |
|Бақылау сұрақтары: тест сұрақтары берілген. | |
|Қоданылатын әдебиеттер: | |
|Дәуітбаева К.Ә. Омыртқасыздар зооологиясы. – Алматы, 2003. | |
|Т. 1, 2. | |
|Түсіпова К.Т. Омыртқасыздар зоологиясы. – Алматы, 1999.Т.1, | |
|2. | |
|Зеликман А.А. Практикум по зоологии беспозвоночных. – М.: | |
|Наука, 1981. | |
|Тақырып: Желілілер типі. Қандауыршалар класы. Балықтар |1 |
|класы. Қосмекенділер класы. Бауырымен жорғалаушылар класы. | |
|Құстар класы. Сүтқоректілер класы. | |
|Мақсаты: Желілілердің сыртқы және ішкі құрылысымен танысу. | |
|Омыртқалылардың сыртқы құрылысының ерекшеліктерін қарастыру.| |
|Омыртқалылардың ішкі анатомиялық құрылысымен танысу. | |
|Омыртқалылардың постэмбрионды дамуының өзгешелігімен танысу.| |
|Тапсырмалар: Омыртқалылар кластарының ішкі және сыртқы | |
|құрылыс ерекшеліктерімен, таралауымен танысу. | |
|Методикалық жоба: Желілілердің сыртқы және ішкі құрылысымен | |
|танысу. Омыртқалылардың сыртқы құрылысының ерекшеліктеріне | |
|көңіл бөлу. Омыртқалылардың ішкі анатомиялық құрылысын | |
|салыстырмалы сипатта қарастыру. Омыртқалылардың жабыны, | |
|қаңқасы, қан айналу, зәр шығару, ас қорыту, тыныс алу, жүйке| |
|жүйесі және сезім мүшелері, көбею мүшелері ерекшеліктерімен | |
|танысу. | |
|Сабақта пайдаланылатын суреттер: Наумов А. Сурет № 58, 62, | |
|63, 67, 68. | |
|Бақылау сұрақтары: тест сұрақтары берілген. | |
|Қоданылатын әдебиеттер: | |
|Олжабекова К.Б. және т.б. Омыртқалылар зооологиясы. – | |
|Алматы, 2007. Т. 1, 2. | |
|Наумов А.Н. Омыртқалылар зоологиясы. – Алматы, 1999. Т.1, 2.| |
5. СТУДЕНТТЕРДІҢ ӨЗДІК ЖҰМЫСТАРЫНЫҢ ТАҚЫРЫПТАРЫ:
1. Сәулетәрізділер және күнтәрізділер класс тармақтары.
2. Қанды споралылар отряды.
3. Бірклеткалы жануарлар, олардың алуан түрлілігі.
4. Маржан полиптері класы.
5. Қыл құрттар класы.
6. Тақталылар, Губкалар және Ішекқуыстылар типтері.
7. Скребнилер типі.
8. Былқылдақденелілер типі.
9. Жалпақ, Жұмыр және Буылтық құрттар типтері.
10. Трилобиттәрізділер тип тармағы. Трилобиттер класы.
11. Погонофорлар типі.
12. Қылтанжақтылар типі. Гемихордалылар типі.
13. Буынаяқтылар типі.
14. Құстардың экологиясы.
15. Сүтқоректілердің экологиясы
6.ПӘНДІ ОҚУ БОЙЫНША ӘДІСТЕМЕЛІК ҰСЫНЫСТАР
3 кесте
|Тақырып атауы |Қолданыла-ты|Өзін – өзі тексеру |Бақылау |
| |н құрал |сұрақтары |түрі |
| |жабдықтар | | |
|Дәріс |Практикалық | | | |
|сабақтар |сабақтар | | | |
|Кіріспе |Зертханада |Плакаттар, | | |
| |орында-латын жұмыс |микропрепа-р| | |
| |тәртібі. Қауіпсіздік|аттар. | | |
| |ережелері. | | | |
|Бірклеткалы-|Микроскоп құрылысы, |Уақытша және|Микроскоп |ауызша |
|лар. |жұмыс істеу |тұрақты |құрылысымен және | |
| |ережелері. |микропрепа-р|онымен жұмыс істеу | |
| |Саркомастигофоралар,|аттар. |ережелері. | |
| |споралылар, | |Бірклеткалы | |
| |инфузориялар | |жануарлар өкілдері,| |
| |типтері. | |таралуы. | |
|Ішекқуысты-л|Ішекқуыстылардың |Тұрақты |Ішекқуыстылардың |ауызша |
|ар. |құрылысы. |микропрепа-р|құрылысы, | |
| | |аттар. |экологиясы, | |
| | |Фиксирленген|таралуы, | |
| | |материалдар.|көптүрлілігі. | |
|Жалпақ, |Жалпақ, жұмыр және |Тұрақты |Жалпақ, жұмыр және |ауызша |
|жұмыр және |буылтық құрттар |микропрепа-р|буылтық құрттар | |
|буылтық |құрылысы. |аттар. |құрылысы, | |
|құрттар | |Фиксирленген|экологиясы, | |
|типтері. | |материалдар.|таралуы, | |
| | | |көптүрлілігі. | |
|Былқылдақ-де|Былқылдақ-денелілерд|Тұрақты |Былқылдақ-денелілер|ауызша |
|нелілер. |ің құрылысы. |микропрепа-р|дің құрылысы, | |
| | |аттар. |экологиясы, | |
| | |Фиксирленген|таралуы, | |
| | |материалдар.|көптүрлілігі. | |
|Буынаяқтылар|Шаянтәрізділердің, |Тұрақты |Шаянтәрізділердің, |ауызша |
|типі. |өрмекшітәрізділердің|микропрепа-р|өрмекшітәрізділерді| |
| |және |аттар. |ң және | |
| |бунақденелілердің |Коллекция-ла|бунақденелілердің | |
| |құрылысы. |р. |құрылысы, | |
| | | |экологиясы, | |
| | | |таралуы, | |
| | | |көптүрлілігі. | |
|Желілілер |Қандауыршалар, |Тұрақты |Қандауыршалар, |ауызша |
|типі. |балықтар, |микропрепара|балықтар, | |
| |қосмекенділер, |ттар. |қосмекенділер, | |
| |бауырымен |Фиксирленген|бауырымен | |
| |жорғалаушылар, |материалдар.|жорғалаушылар, | |
| |құстар, |Муляждар. |құстар, | |
| |сүтқоректілер | |сүтқоректілер | |
| |кластарының | |кластарының | |
| |құрылысы. | |құрылысы, | |
| | | |экологиясы, | |
| | | |таралуы, | |
| | | |көптүрлілігі. | |
7. ОҚУ – ӘДІСТЕМЕЛІК ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІНІҢ ҚАМТУ КЕСТЕСІ
4 кесте
|№ |Оқулық және оқу-әдістемелік |Саны |Студент саны|Қамтылу |
| |Құралдың атауы | | |пайызы,% |
|1 |Дәуітбаева К.Ә. Омыртқасыздар |24 |25 |96 |
| |зооологиясы. – Алматы, 2003. Т. 1, | | | |
| |2. | | | |
|2 |Догель В.А. Зоология |12 |25 |48 |
| |беспозвоночных. – М., 1981. | | | |
|3 |Түсіпова К.Т. Омыртқасыздар |50 |25 |100 |
| |зоологиясы. – Алматы, 1998, 1999. | | | |
| |Т. 1, 2. | | | |
|4 |Натали В.Ф. Зоология |4 |25 |16 |
| |беспозвоночных. – М., 1981. | | | |
|5 |Курс зоологии. Зоология |30 |25 |100 |
| |беспозвоночных. В 2-х томах. – М., | | | |
| |1961, 1966. | | | |
|6 |Омыртқасыздар зоологиясы пәнінен |20 |25 |80 |
| |студенттердің өз бетінше | | | |
| |дайындалуына арналған оқу құралы | | | |
| |/Салина Р.М., Дәуітбаева К.Ә., | | | |
| |Сатыбалдиева Г.Қ., Исадықов Н.С. | | | |
| |–Алматы, 1999. | | | |
|7 |Жизнь животных. Т. 1-3, М., 1969. |68 |25 |100 |
| |экологии. -–М., 1981. | | | |
|8 |Блинников В.И. Зоология с основами |4 |25 |16 |
| |экологии. –М., 1990. | | | |
|9 |Рыков Н.А. Зоология с основами |3 |25 |12 |
| |экологии. 1987. | | | |
|10 |Наумов Н.П., Карташев Н.Н. Зоология|25 |23 |10 |
| |позвоночных. – М.: Высшая школа, | | | |
| |1979. Ч. 1.– 330 с. | | | |
| |Наумов Н.П., Карташев Н.Н. Зоология| | | |
| |позвоночных. – М.: Высшая школа, | | | |
| |1979. Ч. 2. – 272 с. | | | |
|11 |Олжабекова К.Б. және т.б. |10 |20 |8 |
| |Омыртқалылар зоологиясы. – Алматы, | | | |
| |2007. Т. 1, 2. | | | |
8. ӘДЕБИЕТ ЖӘНЕ ҚОРЛАР
1. Негізгі әдебиеттер
1. Дәуітбаева К.Ә. Омыртқасыздар зооологиясы. – Алматы, 2003. Т. 1, 2.
2. Догель В.А. Зоология беспозвоночных. – М., 1981.
3. Түсіпова К.Т. Омыртқасыздар зоологиясы. – Алматы, 1998, 1999. Т. 1, 2.
4. Натали В.Ф. Зоология беспозвоночных. – М., 1981.
5. Курс зоологии. Зоология беспозвоночных. В 2-х томах. – М., 1961, 1966.
6. Омыртқасыздар зоологиясы пәнінен студенттердің өз бетінше дайындалуына
арналған оқу құралы /Салина Р.М., Дәуітбаева К.Ә., Сатыбалдиева Г.Қ.,
Исадықов Н.С. –Алматы, 1999.
7. Олжабекова К.Б. және т.б. Омыртқалылар зоологиясы. – Алматы, 2007. Т.
1, 2.
8. Наумов Н.П., Карташев Н.Н. Зоология позвоночных. – М.: Высшая школа,
1979. Ч. 1.– 330 с.
9. Наумов Н.П., Карташев Н.Н. Зоология позвоночных. – М.: Высшая школа,
1979. Ч. 2. – 272 с.
Қосымша әдебиеттер
10. Жизнь животных. Т. 1-3, М., 1969.
11. Блинников В.И. Зоология с основами экологии. –М., 1990.
12. Рыков Н.А. Зоология с основами экологии. -–М., 1981.
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz