Файл қосу
Студентке арналған пәннің жұмыс бағдарламасы
|ҚАЗАҚСТАН ҒЫЛЫМ ЖӘНЕ БІЛІМ МИНИСТРЛІГІ |
|ШӘКӘРІМ АТЫНДАҒЫ СЕМЕЙ МЕМЛЕКЕТТІК УНИВЕРСИТЕТІ |
|3 деңгейлі СМЖ құжаты |ОӘК | |
| | | |
| | | |
| | |ПОӘК 042.14-4-04.01.20.202/ 02 |
| | |-2009 |
|ОӘК- «Адам биологиясы» пәнінен |1басылым | |
|студентке арналған жұмыс оқу | | |
|бағдарламасы | | |
050607 – "Биология" мамандығына арналған
"Адам биологиясы"
ПӘНІНІҢ ОҚУ-ӘДІСТЕМЕЛІК КЕШЕНІ
ПӘННІҢ студентке АРНАЛҒАН ОҚУ ЖҰМЫС БАҒДАРЛАМАСЫ
СЕМЕЙ
2009
Алғы сөз
1. құрастырылды
Құрастырушы: Тугельбаева А.Д., аға оқытушы, магистр
2. талқыланды
«Биология» кафедрасының отырысында
Хаттама № «___»_____ 2010 ж
Кафедра меңгерушісі ___________ Р. Арынова
2.2. Аграрлық факультеттің оқу - әдістемелік кеңесінің отырысында
Хаттама № «__»______ 2010 ж
Төрағасы __________ Г. Джаманова
3. бекітілді
Университеттің оқу - әдістемелік кеңесінің
отырысында қаралып, баспаға ұсынылды
Хаттама № « ____» ____________2010 ж
ОӘК төрағасы, бірінші проректор _____________А. Молдажанова
30.09.2009 жылғы № 1 басылым орынына
4. Бірінші рет енгізілген
Мазмұны
1. Қолдану саласы.
2. Студентке арналған пәннің жұмыс бағдарламасы
3. Жалпы қағидалар
4. Студенттің рейтингін есептеп шығару
5. Оқу түрлерінің оқу- әдістемелік мәліметтері, пәнің жұмыс
бағдарламасы
6. СӨБЖ және СӨЖ жұмыс бағдарламасы
7. Оқу процессінің календарлық кестесі
1. Жалпы қағидалар
1.1 Оқытушы және пән туралы мәліметтер
● Оқытушының аты жөні: Тугельбаева Анар Досмухаметовна
● Биология кафедрасы
● Хабарласу мәліметі: 53-19-70: кафедрада болу уақыты оқу кестесіне
байланысты
● Өткізілу орны: Оқу ғимараты № 5 аудитория №203
● Пәннің аты: Адам биологиясы
● Кредит саны –3, жалпы сағат саны – 45
1.2.Оқу жоспарынан көшірме
1кесте
|Курс |Семес-т|Кредит |Дәріс |Тәжір. |СОӨЖ |СӨЖ |Барлы- |Бақылау |
| |р | | | | | |ғы |түрі |
|1 |2 |3 |15 |30 |45 |45 |1355 |емтихан |
1.3. Физиология курсының қысқаша сипаттамасы.
Адам биологиясы - биологияның маңызды салаларының бірі. Ол
организмнің тіршілік әрекетін, жеке мүшелер мен жүйелердің қызметін
зерттеп, олардың ерекшеліктерін, биологиялық маңызын анықтайды, организмнің
сыртқы ортамен қарым-қатынастарындағы зандылықтарды ашады. Физиология
медицина ветеринариялық жалпы биологиялық сипаттағы қолданбалы ғылым
салаларының ірге тасы, негізі болып саналады.
1.4.Курстың мақсаты.
Адамды биологиялық түр есебінде қарай отырып, оның ағзасының
тіршілік қызметіне реттеу және белгілі деңгейде ұстап тұру жайлы түсінік
бере отырып, экологиялық жағдайға бейімделу жақтарын үйрету.
1.5. Пәнді зерделеудің негізгі міндеттері:
- адамның шығу тегі және негізгі эволюциялық даму кезеңдерін түсіндіру;
- студенттерді адам генетикасымен және популяциялық генетикалық
құрамдарымен таныстыру;
- қазіргі адам популяциясының биологиялық өзгергіштігін (дененің пішіні
және үлкендігі, пигменттілігі, физиологиялық және биологиялық ерекшеліктері
т.б.) көрсету;
- адамның өсу кезеңдері жайлы мәліметтерді қалыптастыра отырып, оның
физикалық дамуына және ақыл-ой санасына реттеуші факторларды түсіндіру;
- студенттерді адам экологиясының негізгі бағыттарымен таныстыру;
- ағзаның тіршілік қызметін реттеуші физиологиялық механизмдерін айқындау;
- физиологиялық процестердің өздігінен реттелу механизмдері мен организмнің
сыртқы және ішкі ортасы арасындағы үздіксіз қатынас пен тұтастықты
қамтамасыз ететін механизмдер туралы білім жүйесін қалыптастыру.
1.6. Пәнді зерделеу нәтижесінде студент міндетті:
- организмнің қалыпты физиологиялық көрсеткіштерінің параметрлерін білу;
- мүшелер қызметінің мәнін, мыңызын түсіну;
- организмде негізгі физиологиялық процестердің жалпы сипаттамасын, олардың
реттелу тетіктерін меңгеру;
- ағзаның морфологиялық құрамы мен қасиеттерін анықтай білу;
жүректің, тыныс алу мүшелерінің, ас қорыту ағзаларының т.б. жүйелер
қызметінің зерттеу әдістерін игеру;
- ғылыми әдебиеттермен жұмыс істеу, қысқаша жазбаны (конспект) жазу,
зерттеу журналын, библиографиялық істі жүргізу және тұқым қуу мен
өзгергіштіктің негізгі заңдарымен танысу, шығу тегін, орналасқан жерін,
құрылысын, қызметін, жіктелуін, әрі қазіргі зерттеу әдістерінің
(электронды, люминесцентті, кезеңді-қарсыластық микроскопия, сандық
гистохимия, т.б.) қысқаша жазбасын жазу дағдысы бар болу;
- микроскоппен жұмыс істеу, гистологиялық препараттарды дайындап, оны
“оқуды” және микро-, электронды фотобейнелерді айқындай білу, ғылыми
тәжірибе сызбасын құрып, оны өткізу және талдау дағдысына ие болу
1.7. Курстың пререквизиті (білім сатысы алдындағы пәндер):
Адам биологиясын білімнің пәнаралық саласы ретінде оқыту үшін
студенттің биология, адам және жануарлар физиологиясы, гистология,
цитология, адам анатомиясы, гентика, молекулалы биология, эволюциялық
теория пәндерінен білімі болуы керек.
1.8. Әдебиеттер:
2. Пәннің әдістемелік ұсыныстары
Оку үрдісіне белсенді қатысу, уй тапсырмасын ынтамен орындау, сабакта
карама-карсы байланысты колдау, ұжымдық жұмыска жәрдемдесу, ұқыпты және
міндеті болу қажет. Курстармен және оқытушылармен ашық, шыдамды да,
мейірімді болған жөн.
Пән барысы. Оқылатын дәрісте кейінгі ғылымның көкейтесті мәселелері,
қазіргі жетістіктері мен жаңалықтары айтылады. Өткізілетін зертханалық
сабақтарда тірі бақадан жасалынған препараттарды тікелей зерттеп,
зерделейсіздер. Сонымен қатар қан жасушаларын микроскопта қарап санап
қорытынды шығарасыздар. Пәннiң әр дәрiсiнен кейiн ұсынылған сұрақтар мен
тестерге жауап берiп, оған қайтаратын жауапты жинақтап қорытып, күмәндiк
туса, алдын ала дәрiстен оқып, оны толық түсiнiп, дәрiске, сабаққа дайын
болып келген жөн.
3. Пәннің талаптары (саясаты).
Қатынасу: дәрiс, зертханалық сабақтарға мiндеттi түрде қатынасу керек.
Егерде қандайда болмасын себептермен сiз оларға қатынаса алмасаңыз, онда
барлық меңгере алмаған материалға жауапкер боласыз.
Мiнез – құлық: Студент ар кодексiн: мiнез-құлық этикасын сақтауы керек.
Сабаққа кешiгу кешiрiлмейтiн қылық. Сабақ үстiнде оқу тәртiбiн жиi
бұзушылар дәрiсханадан шығарылып жiберiледi, немесе бүкiл курс бойынша
«қанағаттанарлықсыз» бағамен жазаланады.
Бақылау тапсырмалары: Олар сөзсiз орындалып, белгiленген мерзiмде
тапсырылуы қажет. Кешiгiп орындалған жұмыстардың бағасы өзiнен - өзi төмен
болады.
Межелiк бағалау: Межелiк бағалаудың қортындысы сабақ қатысуы мен
үлгерiмiне, студенттердiң белгiленген мерзiмге өз бетiмен жұмыс орындауына,
сабақта ауызша немесе жазбаша түрде берген жауабына, межелiк бақылау
қортындысына байланысты қойылады.
Көшiрiп алу және бiреудiң шығармасын толық немесе жарым-жартылай өз атымен
ұрлап пайдалану: Қандай да болмасын көшiрiп алу немесе бiреудiң шығармасын
толық, не жарым-жартылай өз атымен ұрлап пайдалану (басқа студенттерден
дайын тапсырма және шешiмдер көшiрмесiн пайдалану) дәрiсханадан шығарумен
тоқтатылады немесе «қанағаттанарлықсыз» бағамен жазаланады. Ұрлап пайдалану
мен алдауды болғызбау керек.
Ұялы телофон: Сабақ үстiнде оны үзiп тастау, немесе ұялы телефонмен
байланысты болғызбау керек.
Бағалау. Емтихан: Қортынды емтихан барлық студенттер емтихан беруге рұқсат
етiлгеннен кейiн емтихан сұрақтары жазылған ауызша, не тест арқылы
өткiзiледi
4. Студент білімін бағалау критерийі және жүйесі.
Пән емтиханын бағалау үшін модуль, межелік бақылау (60%),қорытынды бағалау,
емтихан - (40%), барлығы 100% құратын үлгерімнің ең үлкен қосындысы
алынады.
2 кесте
|№ |Студенттің оқу және жұмыс түрлері |Балдар |
|1 |Сабаққа қатысу |5 |
|2 |Дәрістерге қатысу |5 |
|3 |Препараттарды дайындау |3 |
|4 |Препараттар бейнесін дәптерге салу |3 |
|5 |Реферат жазу |3 |
|6 |Жазбаша бақылау жұмысты орындау |3 |
|7 |Сызба, кестелер дайындау |5 |
|8 |Зертханалық сабақтарда жұмыс істеу |5 |
|9 |СОӨЖ шегінлегі сабақтардағы жұмыс |5 |
|10 |Дәрістерді конспектілеу |3 |
|11 |№ 1 шектік бақылау – 7 апта |10 |
|12 |№ 2 шектік бақылау – 15 апта |10 |
| |Ағымдық бақылау |60 |
| |Қортынды бақылау |40 |
Студенттің рейтингін есептеп шығару
3 кесте
|Тізімдегі студент |Қатысу |ҮЖ |АБЖ |
|№ | | | |
|А |4,0 |95-100 |Өте жақсы |
|А- |3,67 |90-94 | |
|В+ |3,33 |85-89 |Жақсы |
|В |3,0 |80-84 | |
|В- |2,67 |75-79 | |
|С+ |2,33 |70-74 |Қанағаттарлық |
|С |2,0 |65-69 | |
|С- |1,67 |60-64 | |
|Д+ |1,33 |55-59 | |
|Д |1,0 |50-54 | |
|F |0 |0-49 |Қанағаттарлықсыз |
|I |NA | |Аяқталмаған |
|P | | |Пәнді өтті |
5 Оқу түрлерінің оқу- әдістемелік мәліметтері, пәнің жұмыс бағдарламасы
Пәннің мазмұны. Сабақтын түріне байланысты сағаттардың бөлінуі
5 кесте
|Тақырыптар |Сагат саны |
| | ЛК|ТЖ |СОӨЖ | СӨЖ |
|Кіріспе. «Адам биологиясы» пәні, мақсаты және |1 |2 |3 |3 |
|мәселелері бойынша басқа пәндермен байланысы. | | | | |
|Ғылымның тарихына қысқаша шолу, қазіргі жағдайы | | | | |
|Антропогенез. Адамның жануарлар әлеміндегі орны:|1 |2 |3 |3 |
|антропоцентризм және биоцентризм . | | | | |
|Приматтардың жалпы морфофизиологиялық және | | | | |
|эколого-географиялық сипаттамасы | | | | |
|Адамның филогенетикалық дамуы. Ерте гоминидтері.|1 |2 |3 |3 |
|Шығыс және Оңтүстік Африкасының | | | | |
|австралопитектері.Адамның бірінші «ақылды» | | | | |
|тұқымы-білгіш адам (Homo habilis) жәнеолдувай | | | | |
|мәдениеті | | | | |
|«Нағыз» гоминидтердің эволюциясының негізгі |1 |2 |3 |3 |
|кезеңдері. Homo erectus археологиясы, | | | | |
|хроонологиясы, морфологиясы және таралуы. | | | | |
|Неандертальдықтар. Homo sapiens түрінің ерте | | | | |
|дүние өкілдері. Социогенез: адам қоғамының | | | | |
|тұрақтануы және дамуының негізгі кезеңдері | | | | |
|Адам генетикасы. Адам белгілерінің тұқым |1 |2 |3 |3 |
|қуалауының классикалық типтері. Мендель | | | | |
|заңдарына бағынатын белгілер. Жыныспен тіркескен| | | | |
|және жыныспен бақыланатын тұқымқуалаушылық | | | | |
|Популяциялық генетика. Популяциялардағы |1 |2 |3 |3 |
|гендердің тепе теңдік механизмі. Неке жүйелері. | | | | |
|Мутациялық процесс. Миграция. Сұрыптау. Гендер | | | | |
|дрейфі | | | | |
|Қазіргі адам популяцияларының биологиялық |1 |2 |3 |3 |
|өзгергіштігі (нәсілтену). Популяциялық | | | | |
|полиморфизмі, оның жаратылуы және тұрақтануы. | | | | |
|Адамдарды, нәсілдерді, ұлттарды сипаттаудағы | | | | |
|биологиялық және социалдық терминдер. Расизмның | | | | |
|ғылыми келіспеушілігі | | | | |
|Жасты және конституцинальді антропологиясы. Адам|1 |2 |3 |3 |
|кезеңдерінің жалпы кезеңдері. Перипубертантты | | | | |
|кезең, оның адамдағы ерекшелігі. Акселерация. | | | | |
|Дене құрылысының сыныптауы және талдауы | | | | |
|Организмнің тіршілік қызметтерінің реттелуі. |1 |2 |3 |3 |
|Реттеудің жалпы шарттары. Сана құрылымының және | | | | |
|қызметінің алғашқы белгілері (нышандары). | | | | |
|Есте сақтау, үйрену және білгіштік. | | | | |
|Мінез-құлықтық әрекеттердің функциональды жүйесі| | | | |
|(Анохин). Темперамент | | | | |
|Реттеудің гормондық механизмдері. Гормондар – |1 |2 |3 |3 |
|реттеуші жүйелердің элементі. Гормондар және | | | | |
|гомеостаз. Гормондар және күйзеліс | | | | |
| Тамақтану экологиясы. Тағамдық заттардың |1 |2 |3 |3 |
|қуаттылық мөлшері, құны. Тамақтанудың | | | | |
|физиологиялық қалыпты мөлшерлері. Тамақтану | | | | |
|теориялары | | | | |
|Тағамдық токсикоинфекциялар. Тағамдық заттардың |1 |2 |3 |3 |
|құрамындағы химиялық бөгде заттар. Тамақтан | | | | |
|улану. Улы заттардан қорғану | | | | |
|жолдары.Тамақтанудың әлеуметтік жақтары | | | | |
|Адам экологиясы. Адамдардың өмір сүру ортасына |1 |2 |3 |3 |
|жалпы сипаттама. Адамзаттың экологиялық тұрғыдан| | | | |
|жіктелуі. Адамның экологиялық «келбеті» (суреті)| | | | |
|(Агаджаньян Н. А.). | | | | |
|Тіршілік ету ортасы және конституция (дене |1 |2 |3 |3 |
|құрылымы). Популяцияның конституциональды | | | | |
|әртектілігі. Гомеостаз туралы ілім. Экстремальды| | | | |
|күйлер – физиологиялық және патологиялық әсерлер| | | | |
|Бейімделу үрдісіне сипаттама. Әртүрлі тіршілік |1 |2 |3 |3 |
|ортасына адам ағзасының бейімделу қабілеттілігі.| | | | |
|Адам денсаулығына тұрмыстық экологиялық зиянды | | | | |
|заттардың әсері. Ірі қалалардың экологиялық күйі| | | | |
|Барлығы: |15 |30 |45 |45 |
6. ОБСӨЖ және СӨЖ жоспары
6 кесте
|№ |СОӨЖ |СӨЖ |
|реті | | |
| |Аудиториялық |Аудиториядан тыс | |
|1 |Приматтар |Приматтардың жалпы |Популяциялық |
| |қауымдастықтарда |морфофизиологиялық және |полиморфизмі, оның |
| |адамдардың орны |уақытының сиапттамасы |жаратылуы және |
| | | |тұрақтануы |
|2 |Эволюцияда адам |Гомнизация факторлары және|Адамдарды, нәсілдерді, |
| |линиясының орнының |белгілері |ұлттарды сипаттаудағы |
| |және уақытының бөлінуі| |биологиялық және |
| |жөнінде негізгі | |социалдық терминдер. |
| |көзқарастары | | |
|3 |Homo sapiens түрінің |Эволюциялық |Расизмның ғылыми |
| |ерте дүние өкілдері |сапиентациялану және көшу |келіспеушілігі |
| | |көзқарастары | |
|4 |Доминанттық және |Адам геномын зерттеудегі |Адамның жануарлар |
| |рецессивті |тәсілдер мен жетістіктері |әлеміндегі орны: |
| |тұқымқуалаушылық | |антропоцентризм және |
| | | |биоцентризм |
|5 |Гендердің тіркесуі |Тіркесу топтары |Приматтардың жалпы |
| |және хромосомалардың | |морфофизиологиялық және|
| |карталары | |эколого-географиялық |
| | | |сипаттамасы |
|6 |Адамның аутосомды |Х және У хромосомалардың |Homo erectus |
| |гендерінің |генетикалық құрылымы |археологиясы, |
| |локализациясы | |хроонологиясы, |
| | | |морфологиясы және |
| | | |таралуы. |
|7 |Дискретті және үзілмес|«Кіші» және «үлкен» |Неандертальдықтар |
| |өзгергіштіктердің |нәсілдердің морфологиялық | |
| |белгілері. |сипаттамасы, олардың | |
| | |таралуы | |
|8 |Адамның морфологиялық |Адамның биохимиялық |Homo sapiens түрінің |
| |және функциналдық |ерекшеліктерінің түсінігі |ерте дүние өкілдері |
| |конституциясы | | |
|9 |Орталық жүйке |Нейрондар және нейрондық |Социогенез: адам |
| |жүйесінің біртұтастық |тізбектер, қыртысты |қоғамының тұрақтануы |
| |(интегративті) |нейрондардың байланыстары |және дамуының негізгі |
| |қызметтері. | |кезеңдері |
|10 |Мидың үлкен жарты |Жеке басқа тән |Көңіл-күйлер, |
| |шарларының |ерекшеліктердің |мотивациялар және |
| |қыртысындағы |психофизиологиясы |қажеттіліктердің |
| |психикалық | |механизмдері туралы |
| |функциялардың орны | |түсініктер |
|11 |Бас ми қартысының |Жоғары жүйке әрекетінің |Реттеудің жалпы |
| |жалпы құрылымдық |негізгі көрсеткіштері |шарттары |
| |шарттары | | |
|12 |Гормондарды ақпараттар|Гормондар және гомеостаз |Сана құрылымының және |
| |тасымалдаушы ретінде | |қызметінің алғашқы |
| |қарастырыу | |белгілері (нышандары) |
|13 |Тағамдардың жеке, |Тамақтану сипатының |Есте сақтау, үйрену |
| |құрамдас бөліктерінің |адамның өмір сүру ортасына|және білгіштік. |
| |адамның |тәуелділігі | |
| |тамақтатануындағы | | |
| |маңызы | | |
|14 |Тұрғындардың |Гомеостаз және гомеокинез.|Мінез-құлықтық |
| |денсаулығы – олардың |Гомеостаз туралы ілім |әрекеттердің |
| |тіршілік ету ортасының| |функциональды жүйесі |
| |сапасын білдіретін | |(Анохин). |
| |біртұтас көрсеткіш | | |
|15 |Бейімделгіш адамдардың|Организнің төзімділігі |Темперамент |
| |жалпы және арнайы, | | |
| |өзіне тән элементтері | | |
7 Пәннің оқу құбылысының календарлық графигі
«Адам биологиясы» пәнінің календарлық кестесі
№ Апта1234567891011121314151Бақылау түріреф1ШБрефреф2ШБ2Балдары3103310
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz