Файл қосу

Жылқы шаруашылығы



|ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ                           |
|СЕМЕЙ ҚАЛАСЫНЫҢ ШӘКӘРІМ атындағы СЕМЕЙ МЕМЛЕКЕТТІК УНИВЕРСИТЕТІ               |
|3  деңгейдегі СМЖ құжаты    |ПОӘК              |ПОӘК                         |
|                            |                  |042-18.22.2/02 -2013         |
|Студентке арналған          |Басылым №1        |                             |
|«Жылқы шаруашылығы жылқының |«___»_____20_____ |                             |
|етімен сүтін өндіру         |                  |                             |
|технологиясы» пәнінің оқу   |                  |                             |
|жұмыс бағдарламасы          |                  |                             |













                            ОҚУ-ӘДІСТЕМЕЛІК КЕШЕН


                   «Ауыл шаруашылық малдарын азықтандыру»

     5В080200 «Мал шаруашылығы және аңшылықтану морфология негіздерімен»
                            мамандығына арналған

                        ПӘННІҢ СТУДЕНТТЕРГЕ АРНАЛҒАН

                             ЖҰМЫС БАҒДАРЛАМАСЫ





















                                 СЕМЕЙ –2013



      Алғы сөз






      I. Құрастырған


Шәкәрім атындағы Семей мемлекеттік университетінің «Мал  шаруашылығы  және
аңшылықтану  морфология  негіздерімен»  кафедрасының    доценті   қызметін
атқарушы Габдуллин Панарбек Рымханович   «_____»_______2013 жыл



2. Талқыланды:
2.1. Шәкәрім атындағы Семей  мемлекеттік  университетінің  «Мал  шаруашылығы
және аңшылықтану морфология негіздерімен» кафедрасының мәжілісінде.

Хаттама «_____ »_________2013 жыл, №



Кафедра меңгерушісі ______________ Тугамбаева С.М.


2.2. Аграрлық факультетінің оқу-әдістемелік бюро мәжілісінде

Хаттама «____»__________ 2013 жыл, №

Төраға _________________ А.Тлеубаева


3. БЕКІТІЛДІ
      Университеттің оқу-әдістемелік кеңес мәжілісінде қаралды және  баспаға
ұсынылды

Хаттама «______»____________2013 жыл, №



ОӘК төрайымы_____________Г.Искакова


4. БАСЫЛЫМ №_____  «_____» ________20____ жыл орнына енгізілген.





































                                   МАЗМҰНЫ







    1. Жалпы жағдайлар
    2. Пәнді оқу бойынша әдістемелік нұсқаулар
    3. Курстың форматы мен саясаты
    4. Баға қою саясаты
    5. Пәннің мазмұны және сабақтардың түрлері бойынша сағаттар
    6. СОЖӨЖ және СӨЖ мазмұны
    7. Пән бойынша оқу процесінің күнтізбелік жоспары































    1. Жалпы жағдайлар


1. Оқытушы және пән туралы жалпы мәліметтер


      1. Оқытушының аты –жөні:                  Габдуллин Панарбек

Рымханович, доцент қ.а.
      2. Кафедра:                                             Мал шарушылығы
                                    және аңшылықтану морфология негіздерімен
      3.  Хабарласу  телефоны:                         53-19-70   (институт,
жұмыс),
      4. Жұмыс өткізілетін орны:                   № 5 корпус,  аудитория  №
101
          5. Пәннің аты:                                         «Жылқы
шаруашылығы жылқының етімен сүтін өндіру технологиясы»

       6. Кредит саны:                                      3(үш)




         1.2 Пәннің қысқаша мазмұны
      «Жылқы шаруашылығы жылқының етімен сүтін өндіру технологиясы»  пәнінің
мазмұны:  ауыл  шаруашылығындағы  салалардың  бірі.  Жылқының  еті,  қымызы,
сондай- ақ қазы-қартасы, жал-жаясы  халықтың  сүйікті  тағамы.  Бұл  саладан
өндірілетін  бағалы  тағамдармен  қатар,  жылқы  терісі  жеңіл  өнеркәсіптік
былғары  бұйымдарына,  қаны   вакцина   және   сыворотка   жасауға   кеңінен
пайдалынады. Халықаралық көрмелерде де жылқыға деген талап-артып отыр.
       1.3 Курстың мақсаты:
      «Жылқы шаруашылығы жылқының етімен сүтін  өндіру  технологиясы»  пәнін
оқытудың  мақсаты:  Қазақстанның  негізгі  жылқы  тұмдарын,  сол  тұқымдарды
өсіретін үлкен фермалармен және азықтандыру түрлерін үйрету.

      1.4 Пәнді оқытудың міндеті:
      Пәнді  оқытудың  негізгі  міндеті  –  жылқы   шаруашылық   өндірісінің
теориясымен, түрлерімен, өсіру технологиясымен, азықтық  қасиеттерін  ескере
отырып,  жылқы  шаруашылық  малдарының  өнімдерін  көтеру   мақсатында   мал
азықтандыру ерекшеліктерін  жетік білулері қажет.
      1.5 Пәнді оқу барысында студент:
      - Жылқы өсіру әдістерін білу;
      - Жылқы асылдандыру жұмыстарын ұйымдастыру және жоспарлау;
      - Дене өлшемдерін және салмағын бағалау;
      - норма және рацион туралы ұғымды;
      - азықты малға әзірлеп беруді ұйымдастыру;




      1.6 Курстың пререквизиттері:

      1.6.1  Жануарлар морфологиясы

          1.6.2 Жануарлар биохимиясы
      1.6.3Мал шаруашылығы негіздері


       1.7 Курстың постреквизиттері
      1.7.1 Ірі қара шаруашылығы, сүт пен ет өндіру технологиясы
        1.7.2 Қой шаруашылығы,етін,жүнін,елтірісін өндіру технологиясы
        1.7.3 Құс шаруашылығы, құс өнімдерін өндіру технологиясы

           1.7.4  Жылқы  шаруашылығы,   жылқы   сүтін   және   етін   өндіру
технологиясы


      2 ПӘННІҢ МАЗМҰНЫ ЖӘНЕ САБАҚ ТҮРЛЕРІНЕ БАЙЛАНЫСТЫ САҒАТТЫ БӨЛУ

                                     Кесте 1

|№     |Тақырып атауы        |Сағат саны                                        |
|      |                     |Д    |ЗТС   |СОӨЖ     |СӨЖ    |Әдебиеттер          |
|1     |2                    |3    |4     |5        |6      |7                   |
|1 – модуль Жылқы шаруашылығы. Жылқының дене мүшелері                           |
|1 – блок Жылқының жасымен дене өлшемдерін анықтау                              |
|                                                                               |
|1     |Кіріспе. Пәнің даму  |1    |2     |1        |6      |Әкімбеков Б.        |
|      |тарихы               |     |      |         |       |Етті-сүтті жылқы    |
|      |                     |     |      |         |       |шаруашылығы. –      |
|      |                     |     |      |         |       |Алматы, 1984        |
|2     |Жылқының дене        |1    |2     |2        |4      |Әкімбеков Б.        |
|      |мүшелері, түр-түсі,  |     |      |         |       |Етті-сүтті жылқы    |
|      |ен-таңбасы және басқа|     |      |         |       |шаруашылығы. –      |
|      |белгілері            |     |      |         |       |Алматы, 1984        |
|3     |Жылқының жасын       |1    |2     |1        |4      |Әкімбеков Б.        |
|      |анықтау              |     |      |         |       |Етті-сүтті жылқы    |
|      |                     |     |      |         |       |шаруашылығы. –      |
|      |                     |     |      |         |       |Алматы, 1984        |
|4     |Жылқыны таразыға     |1    |2     |2        |5      | Әкімбеков Б.       |
|      |тарту, өлшемдерін    |     |      |         |       |Етті-сүтті жылқы    |
|      |өңдеу және           |     |      |         |       |шаруашылығы. –      |
|      |индекстерін есептеу. |     |      |         |       |Алматы, 1984        |
|5     |Аттың жегі           |1    |2     |1        |4      |Әкімбеков Б.        |
|      |саймандары, арбалар  |     |      |         |       |Етті-сүтті жылқы    |
|      |жегу, ер тоқым және  |     |      |         |       |шаруашылығы. –      |
|      |атты ерттеу          |     |      |         |       |Алматы, 1984        |
|2- модуль Жылқы шаруашылығындағы мал тұқымдарын асылдандыру жұмыстары          |
|2- блок Жылқыларды бағып күту азықтандыру жолдарын білу                        |
|6     |Жұмысшы жылқыларын   |1    |2     |2        |5      |Абанова, М.Н. Мал   |
|      |күту, тазалау,       |     |      |         |       |азықтандыру         |
|      |тағалау, азықтандыру,|     |      |         |       |практикумы.- Алматы,|
|      |суару және пайдалну. |     |      |         |       |2007                |
|7     |Жылқының сүт         |1    |2     |2        |5      |Әкімбеков Б.        |
|      |өнімділігі.          |     |      |         |       |Етті-сүтті жылқы    |
|      |                     |     |      |         |       |шаруашылығы. –      |
|      |                     |     |      |         |       |Алматы, 1984        |
|8     |Жылқыларды үйрету,   |1    |2     |1        |5      | Әкімбеков Б.       |
|      |жарату және сынау.   |     |      |         |       |Етті-сүтті жылқы    |
|      |                     |     |      |         |       |шаруашылығы. –      |
|      |                     |     |      |         |       |Алматы, 1984        |
|9     |Жылқы тұқымдары.алу  |1    |2     |2        |4      |Әкімбеков Б.        |
|      |                     |     |      |         |       |Етті-сүтті жылқы    |
|      |                     |     |      |         |       |шаруашылығы. –      |
|      |                     |     |      |         |       |Алматы, 1984        |
|10    |Жылқы                |1    |2     |2        |4      |Әкімбеков Б.        |
|      |шаруашылығындағы мал |     |      |         |       |Етті-сүтті жылқы    |
|      |тұқымын асылдандыру  |     |      |         |       |шаруашылығы. –      |
|      |жұмыстары.           |     |      |         |       |Алматы, 1984        |
|              3– модуль Түйе шаруашылығы. Тұқымдары және тұқымаралық будандар  |
|3- блок Түйені азықтандыру бағып күту жолдары                                  |
|11    |Түйенің тістері және |1    |2     |1        |5      |Әкімбеков Б.        |
|      |оған қарап жасын     |     |      |         |       |Етті-сүтті жылқы    |
|      |айыру.               |     |      |         |       |шаруашылығы. –      |
|      |                     |     |      |         |       |Алматы, 1984        |
|12    |Түйенің дене мүшелері|1    |2     |1        |4      |Әкімбеков Б.        |
|      |мен салмағын өлшеу   |     |      |         |       |Етті-сүтті жылқы    |
|      |және сапасын бағалау.|     |      |         |       |шаруашылығы. –      |
|      |                     |     |      |         |       |Алматы, 1984        |
|13    |Түйенің түрлері,     |1    |2     |1        |4      |Әкімбеков Б.        |
|      |тұқымдары және       |     |      |         |       |Етті-сүтті жылқы    |
|      |тұқымаралық          |     |      |         |       |шаруашылығы. –      |
|      |будандары.           |     |      |         |       |Алматы, 1984        |
|14    |Түйені азықтандыру   |1    |2     |1        |4      |Абанова, М.Н. Мал   |
|      |және күту            |     |      |         |       |азықтандыру         |
|      |                     |     |      |         |       |практикумы.- Алматы,|
|      |                     |     |      |         |       |2007                |
|15    |Түйенің сүт          |1    |2     |2        |4      |Әкімбеков Б.        |
|      |өнімділігі           |     |      |         |       |Етті-сүтті жылқы    |
|      |                     |     |      |         |       |шаруашылығы. –      |
|      |                     |     |      |         |       |Алматы, 1984        |


   3. Пәнді оқу бойынша әдістемелік нұсқаулар
    а) Пәнді  оқу  барысында  қажетті  уақытты  ұйымдастыру  және  жоспарлау
бойынша
    кеңестер:
    Семестрдегі оқу жүктемесін біркелкі үлестіру керек  және  әрбір  студент
міндетті түрде      орындайтындай, тапсырмалар жиынтығын  беру  керек,  және
олардың орындалуын қатаң     бақылау  керек. Бұл үшін  кафедрада  бақылаудың
әртүрлі формасы бар.
     Әрбір  пән  бойынша  өздік   жұмысының   сағат   санын   анықтау,   оқу
тапсырмаларын      регламенттеу   нақтылыққа,  анықттыққа   әкеледі,   басқа
сабақтардың  есебінен  СӨЖ  дің     көбейіп  кетпеуін  қамтамасыз  етеді.Бұл
қорытынды студенттердің пікірімен нақтыланады.
    Пәнді оқу  барысында  сұрақтардың  бір  бөлігін  студент  өздігінен  оқу
керектігін білуі қажет.
    Біздің кеңес: өз уақытыныздың шығынын талдау керек. Өз уақытынды  есепте
және  бақылау жаса, оған ұқыпты қара.
    б) Студенттің іс-әрекеті, немесе пәнді оқудың сценарий
     1. Оқу материалын дұрыс  орналастыру  және  пәнніңөткен  материалдарын
        және басқа пәндерді байланыстыру.
     2.  Тақырыпқа  байланысты  сабақты  өткізудің  түрлері  мен   әдістері
        анықталады.  Пәннің  көптеген  сұрақтарын  нақты  мысалдардан  және
        зертхана жұмыстарынан меңгеруге болады.
     3.  Теориялық   курс   зертханалық-   тәжірибелік   жұмыстармен   және
        тәжірибеден өту барысында, оның ішінде диплом алды тәжірибеден  өту
        барысында бекітіледі.
    Зертханалық сабақтар тақырып дәрістері оқылғаннан кейін жүргізіледі.
     Сөзсіз,  бұндай  сабақтарда  ойлау,  талдай  білу  қабілеттері  дамиды.
Пәнаралық байланыс   студенттердің  ғылым  негізін  терең  меңгеруге  қажет.
Олар ойкеңістігінің кеңеюіне, білуге    деген қызығушылықтың  дамуына,  жаңа
ғылымды   өздігінен   игеруге   және   оларды       тәжірибеде    қолданудын
белсенділігін жоғарылатады.
     Пән  аралық  байланыстың  негізінде  бір  пәнмен   келесісінің   арасын
жалғастыруға болады,    оқу  материалдарын  көшіруді  болдырмау  керек.  Оқу
процесінде бұндай байланыстар    туындауы мүмкін, оларды алдын  ала  анықтап
және де оларды жұмыс бағдарламасына,   жоспарына кіргізу керек.
    в) Оқу- әдістемелік кешенінің материалдарын қолдану бойынша ұсыныстар.
     ПОӘК  енгізілген  оқу-   әдістемелік   материалдаы   дамыған   ғылымның
жетілдірілген
    деңгейін көрсетуі керек, оқу материалының логикалық  мазмұның  қарастыру
керек,
    студенттердің оқу материалын терең  меңгеру  үшін  және  оны  тәжірибеде
пайдалану үшін   жетілген әдістер мен техникалық тәсілдер қолдану керек.
    Кредиттік оқу жүйесінде СӨЖ- нің үлесі өсіп, мәні  жоғарылайды,  ал  бұл
өз  кезегінде   студенттің  жұмысын  өзгертеді,  оның  іс-  әрекетіне  талап
жоғарылайды.
    г) Әдебиеттермен жұмыс істеу бойынша ұсыныстар.
    Оқырманның мақсатын білмей, қандай әдебиет көздерімен жұмыс жасау  керек
екенін,     қандай көлемде әдебиет қолдану керек екенін айту  қиын.  Студент
оқу бағытын жоспарлай    білу керек, табылған әдебиет көзіне  тез  және  дәл
есеп беріп, содан кейін  оны кез- келген   уақытта  оңай  табылатындай  етіп
қою керек. Өйтпеген жағдайда үлкен әдебиет қорын
белсенді пайдалану мүмкін емес.
    Пән бойынша арнайы әдебиетпен жұмыс ітеудің  негізгі  мақсаты  келесідей
болып    бекітіледі:  улкен  көлемдегі  материалдан  өзіне  керекті  негізгі
мәліметтерді, болашақ   мамандарға қажетті материалдарды таңдап алу керек.
    д) Емтиханға дайындалу бойынша кеңестер.
    Жазғы және қысқы сессия – ең қиын  жұмыс кезеңдері.
    Қысқы сессия уақытында, семестр бойына жүйесіз жұмыс  істеу  нәтижесінде
меңгеруге  мүмкін  емес  үлкен  материалдарды  еске  түсіруге  тура  келеді.
Сессия уақытында    материалдарды тек қайталап, бір  жүйеге  келтіріп   және
түсініксіз сұрақтар бойынша   кеңестер алуға болады.
    Сессияға дайындықты алғашқы, ынтамен тындалған  дәрістерден  және  толық
орындалған     зертхана-тәжірибелік, семинар сабақтарынан бастау керек.  Бұл
Сіздің табысыныздың  негізі.
    Есте сақтаңыздар- түнгі дайындық сабақтары  аз  өнімділік  береді.  Олар
ойдың  жұмысқа   қабілеттілігінің  төмендеуіне  әкеледі.  Уақытты  жоспарлау
кезінде, қандай емтихан сізге   қиын болады және қайсысына уақыт  қорын  көп
қолдану керек екенін ескеру керек.
     Өзіндік  дайындық  үшін  кафедра   берген   бақылау   сұрақтарын   және
бағдарламаларын  ұтымды  пайдалану керек.
     Семестрдегі  ұқыпты   жұмыстарыңыз   және   емтиханға   деген   екпінді
дайындығыңыз   сізге   сенімділік  туғызады  және  білімінізге  сай   бағаны
аласыз.

    4 Курс  форматы
    Аудиториялық сабақтар курсты оқу бойынша методикалық ұсыныстарға  сәйкес
  жүргізіледі. Әрбір  тақырыпты  оқу  кезінде  жұмыс  дәптерінде  зерттелген
тақырыптың  мақсаты, тапсырмасы, шешімі және қорытындысы  көрсетілуі  керек.
СОЖӨЖ аудиториялық және аудиториядан тыс деп бөлінеді. Аудиториялық    толық
өңделген бақылау  жұмысы  түрінде  жұмыс  дәптерінде  және  реферат  түрінде
орындалады.
      Сабаққа қатысу:  Дәріс  және  тәжірибелік  сабақтарға  міндетті  түрде
қатысу керек. Дәріс  кезінде  түсінбеген  материалдарды  оқытушыдан  қосымша
түсіндіруін сұрауға болады. Егер студент  белгілі  бір  себептермен  сабаққа
қатыса алмаса, барлық өткен материалдар   бойынша жауап беруі тиіс.
      Үй жұмысы: үй жұмысы өткен материалды бекіту үшін және міндетті  түрде
орындау   үшін  арнайы  жасалған.  График  бойынша  әр  тақырыпытың  соңында
тапсырылуы керек.
      Тәртіп:   Сабақ  үстінде  үнемі  тәртіп  бұзған  студент  аудиториядан
шығарылып, жіберіледі және барлық курс бойынша  «қанағаттанарлықсыз»  бағасы
қойылады. Сабаққа кешігіп    келуге  болмайды,  сабаққа  кешіккен    студент
дәрісханаға кірмейді. Сабақ кезінде ұялы  телефондар өшірілуі тиіс.
       Сабаққа дайындық: Студенттер сабаққа    дайындалу  барысында  Шәкәрім
атындағы
          Семей мемлекеттік университетінің  компьютерлерін  қолдана  алады.
Кітапханада    белгіленген   ережелер   бойынша   оқулықтарды,    мерзімдікк
басылымдарды оқуға, үйге алуға  болады.
       Өздік жұмыстар: Дәрісханадан тыс уақытта студенттер  СОЖӨЖ  және  СӨЖ
дайындап,   белгіленген  мерзімде  оқытушыға  өткізеді.   СОЖӨЖ   және   СӨЖ
тапсырмалары 6-пунктте  белгіленген. СОЖӨЖ және СӨЖ  4  форматтағы  таза  ақ
беттерге орындалады.
         Бақылау жұмыстары: бақылау жұмысын студент міндетті түрде  орындап,
белгіленген  уақытта тапсырылуы тиіс.
          Көшіріп  алу:  Кез-келген  көшіріп   алу   үшін   қатаң   жазалап,
аудиториядан  шығарумен  қоса,    жалпы  курс  үшін   «Ғ»   бағасын   қоюмен
қамтылады.
         Межелік бақылау: Межелік  бақылау  қорытындысы  студенттің  сабаққа
қатысуын,  өздік жұмысты уақытында орындауын, сабақта  ауызша  және  жазбаша
түрде жауап беруін ескере отырып қойылады.
         Емтихан: қорытындысы бойынша бағалық  баллдар  қойылады.  Емтиханда
сіздің  дәрістік    жазбаларынызды  және  кітаптарды  пайдалануға  болмайды.
Емтихан тест түрінде өтеді.
          оқу процесіне белсенді қатысу керек, барлық тапсырмаларды талпынып
  орындау керек, ұжымдық жұмыстарға қатысу керек. Пунктуальды, сабырлы  болу
керек.


   5. КУРС САЯСАТЫ
   Біз бірігіп жұмыс  жасау  барысында  төмендегідей  ережелерді  ұстануымыз
қажет:
      - оқытушы мен студен бір біріне түсіністікпен қарауы тиіс
      - оқу процесіне белсенді қатысу керек
      - барлық тапсырмаларды талпынып   орындау керек
      - сабақтан себепсіз қалмау
      -  сабақтан  қалған  уақыт  электронды  журналға  тіркелісімен   баға
        автоматты түрде төмендейді
      - білімді бағалау балдық - рейтингілік жүйемен бағаланады




         6 БАҒА ҚОЮ САЯСАТЫ
      «Жылқы шаруашылығы жылқының етімен  сүтін  өндіру  технологиясы»  пәні
бойынша студенттердің білімін бақылау келесідей  формаларда іске  асырылады:


                                        Кесте 2
|Апта    |Бақылау түрі                                 |Барлық   |Ескерту    |
|        |                                             |балдар   |           |
|1       |2                                            |3        |4          |
|1       |Барлық сабаққа қатысу  1 аптадан 7 аптаға    |30       |           |
|        |дейін                                        |         |           |
|2       |Ағымды бағылау 18 балл. СОӨЖ 6 балл          |24       |           |
|3       |Ағымды бағылау 18 балл. СОӨЖ 6 балл          |24       |           |
|4       |Ағымды бағылау 18 балл. СОӨЖ 6 балл СӨЖ 30   |54       |           |
|        |балл                                         |         |           |
|5       |Ағымды бағылау 18 балл. СОӨЖ 6 балл          |24       |           |
|6       |Ағымды бағылау 18 балл. СОӨЖ 6 балл. СӨЖ 30  |54       |           |
|        |балл.                                        |         |           |
|7       |Рубеждік бақылау 1                           |90       |           |
|1 аптадан 7 дейін оқыту нәтижесі бойынша жиынтық балл |300      |           |
|        |Барлық сабаққа қатысу  8 аптадан 15 аптаға   |30       |           |
|        |дейін                                        |         |           |
|8       |Ағымды бағылау 12 балл. СОӨЖ 5 балл          |17       |           |
|9       |Ағымды бағылау 12 балл. СОӨЖ 5 балл          |17       |           |
|10      |Ағымды бағылау 12 балл. СОӨЖ 5 балл. СӨЖ 30  |47       |           |
|        |балл                                         |         |           |
|11      |Ағымды бағылау 12 балл. СОӨЖ 5 балл          |17       |           |
|12      |Ағымды бағылау 12 балл. СОӨЖ 5 балл.         |17       |           |
|13      |Ағымды бағылау 12 балл. СОӨЖ 5 балл. СӨЖ 30  |47       |           |
|        |балл                                         |         |           |
|14      |Ағымды бағылау 12 балл. СОӨЖ 5 балл          |         |           |
|15      |Рубеждік бақылау  2                          |90       |           |
|8 аптадан 15 дейін оқыту нәтижесі бойынша жиынтық балл|300      |           |
|Емтихан үшін жиынтық балл                             |400      |           |
|Академиялық кезеңдегі жиынтық балл                    |1000     |           |






7. НЕГІЗГІ ӘДЕБИЕТТЕР

7.1. Негізгі әдебиеттер
7.1.1 Әкімбеков Б. Етті-сүтті жылқы шаруашылығы. – Алматы, 1984
7.1.2 Омарқожаев Н. Мал азықтандыру пәнінің практикумы. – А., 2004.
7.1.3 Абанова, М.Н. Мал азықтандыру практикумы.- Алматы, 2007

7.2. Қосымша әдебиеттер
7.2.1  Ю.Н. Барминцев «Мясное и молочное коневодство» М., 1963г.
7.2.2   Ю.Н.  Барминцев.  Проблема  мясного  коневодства.   «Животноводство»
№8,1961.
7.2.3 С.М. Буденный. Книга о лошади т. 2-3 М, 1959.
7.2.4 Борисов  М.Н.,  Дзюбенко  A.M.,  Федотов  П.А.  Табунное  коневодство.
Казгосиздат, Алма-Ата, 195 8.

Пәндер