Файл қосу

Жасуша биологиясы



|ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ                            |
|СЕМЕЙ ҚАЛАСЫНЫҢ ШӘКӘРІМ атындағы СЕМЕЙ МЕМЛЕКЕТТІК УНИВЕРСИТЕТІ                |
|3  деңгейдегі СМЖ құжаты   |ПОӘК                      |ПОӘК                    |
|                           |                          |042-18.22.1.7/02-2013   |
|Студентке арналған         |№    басылым              |                        |
|«Жасуша биологиясы» пәнінің|                          |                        |
|                           |                          |                        |
|оқу жұмыс бағдарламасы     |                          |                        |







   5В080300 «Аң өсіру және аңшылық», 5В0600700 «Биология»  мамандықтарына
                                  арналған




                             «Жасуша биологиясы»








                   ПӘНІНІҢ ОҚУ - ӘДІСТЕМЕЛІК КЕШЕНІ (ПОӘК)


                       ПӘННІҢ СТУДЕНТКЕ АРНАЛҒАН ЖҰМЫС
                                 БАҒДАРЛАМАСЫ

















                                 Семей- 2013




                                  Алғы сөз


I. Құрастырған


Шәкәрім атындағы Семей мемлекеттік  университетінің  «Мал  шаруашылығы  және
аңшылықтану морфология негіздерімен» кафедрасының  профессор  м.а.  қызметін
атқарушы Тугамбаева Салима Манатовна   «_____»_______2013 жыл



2. Талқыланды:
2.1. Шәкәрім атындағы Семей мемлекеттік университетінің   «Мал шаруашылығы
және аңшылықтану морфология негіздерімен» кафедрасының мәжілісінде.

Хаттама «_____ »_________2013 жыл, №



Кафедра меңгерушісі ______________ Тугамбаева С.М.


2.2. Аграрлық факультетінің оқу-әдістемелік бюро мәжілісінде

Хаттама «____»__________ 2013 жыл, №

Төраға _________________ А.Тлеубаева


3. БЕКІТІЛДІ
      Университеттің оқу-әдістемелік кеңес мәжілісінде қаралды және  баспаға
ұсынылды

Хаттама «______»____________2013 жыл, №



ОӘК төрайымы_____________Г.Искакова


4. БАСЫЛЫМ №_____  «_____» ________20____ жыл орнына енгізілген









       Мазмұны



 1. Жалпы жағдайлар
 2. Пәнді оқу бойынша әдістемелік нұсқаулар
 3. Курстың форматы мен саясаты
 4. Баға қою саясаты
 5. Пәннің мазмұны және сабақтардың түрлері бойынша сағаттар
 6. СОЖӨЖ және СӨЖ мазмұны
 7. Пән бойынша оқу процесінің күнтізбелік жоспары



































1. Оқытушы және пән туралы жалпы мәліметтер


1. Оқытушының аты –жөні:                Тугамбаева Салима Манатовна
                                                                   профессор
м.а.
2. Кафедра:                                          Мал шарушылығы және  аң

                                                         өсіру  технологиясы

3. Хабарласу телефоны:                     53-19-70 ( жұмыс),
4. Жұмыс өткізілетін орны:                № 5 корпус, аудитория № 213
5.Пәннің              аты:                 «Жасуша               биологиясы»

           6. Кредит саны:                                      3(үш)

1.2 Пәннің қысқаша мазмұны
       Жасуша биологиясы–биология негізін құруға қатынасатын пән, оны  жақсы
менгеру келешектегі басқа пәндерді зерделеуде мол  жетістіктерге  жеткізеді.
Жасуша  биологиясы  морфологиялық   ілімнен   тәжрибелік   ілімге   айналып,
жасушалардың құрылысын, олардағы күрделі физиологиялық үдестерді  зерттейтін
аукымды  ғылым  салалары  болды.  Жасуша-тірі  организмдердің  құрылым  және
қызмет  бірлігі.  Бүгін  жасушаны   зерделедің   ғылыми-технакалық   өрлеуді
айқындауда, әсіресеоның қазіргі биологиямен  байланыскан  аймағында,  манызы
зор. Жасуша тек биологиялық пәндер негізінде орталық объект  қана  емес,  ол
алдынғы саптағы биотехнология тұғырына дп шықты. Бүгін әлемде  ондаған  және
жүздеген  жасушалық  биотехнология  орталықтары  құрылып,   нәтижелі   жұмыс
атқаруда. Олардың табыстары мен басты жүйелерінің  қызметін  білу  деңгеймен
тікелей байланысты болып келеді.
1.3. Курстың мақсаты:
     Бактериялардың,  вирустардың  өсімдіқ  және  жануарлар   жасушаларының
құрылысын,  қазіргі  деңгейдегі  морфологиясын  студенттерге  баяндау,   оны
оларға меңгерту.
1.4. Пәнді оқытудың міндеті:
   Оқу   үдерісінде   студент   өсімдік   және   жануарлар    жасушаларының
микроскоптық, субмикроскоптық құрылысының ілімін меңгеру кажет.
1.5. Пәнді оқытудың міндеті:
    -   өсімдіктер   және   жануарлар   организміндегі   құрамында   болатын
      жасушалардың  және  жасушасыз  құрылымдардың  микро-,  субмикроскоптық
      құрылысын, тіршілік әрекетін;  жыныс  жасушаларының  құрылыс,  қызмет,
      даму ерекшеліктерін білу;
    -  тұрақты  және  уақытша  гистологиялық   препараттарды,   микроскоптың
      окулярлық  көрсеткішін  әзірлеу  техникасының  негізімен  және  онымен
      зерделеу әдістерін; практикалық еңбегте  организм,  ағзалар,  ұлпалар,
      жасушалар  және  субжасушалық  элементерді  күрделі,  кешенді  зерттеу
      әдістерін қолдануды және пайдалануды білу;
    - өсімдік және жануарлар  жасушаларының  сау  және  патологияға  үшраған
      құрылысын менгеруі қажет;
    - Оку үдерісіндеі студент стей білу;
    - түр, тұқым,  жас  тұрғысынан  жануарлар  организмінің  микроскопиялық,
      субмикроскопиялық құрылысы, шығу тегі,  дамуы  заңдылықтарын,  олардың
      қоршаған ортадағы ерекшеліктері мен өзара байланысын  және  мамандарға
      өте қажет, ауытқу жағдайындағы  қалыпты  жасушалар,  ұлпалар,  ағзалар
      құрылысының өзгеру механизмін түсіну;
    - ғылыми әдебиеттермен жұмыс істеу,  қысқаша  жазбаны  (конспект)  жазу,
      зерттеу  журналын,  библиографиялық   істі   жүргізу   және   организм
      ұлпаларының  шығу  тегін,  орналасқан  жерін,   құрылысын,   қызметін,
      жіктелуін, әрі қазіргі зерттеу әдістерінің (электронды, люминесцентті,
      кезеңді-қарсыластық  микроскопия,  сандық  гистохимия,  т.б.)  қысқаша
      жазбасын жазу дағдысы бар болу;
    - микроскоппен жұмыс істеу, гистологиялық  препараттарды  дайындап,  оны
      “оқуды” және микро-, электрондыфотобейнелерді  айқындай  білу,  ғылыми
      тәжірибе сызбасын құрып, оны өткізу және талдау дағдысына ие болу
1.6 Курстың пререквизитері:
1.6.1  ботаника
1.6.2  зоология
1.7 Курс постреквизитері:
1.7.1 цитология и гистология
1.7.2 жеке даму биологиясы


      2 ПӘННІҢ МАЗМҰНЫ ЖӘНЕ САБАҚ ТҮРЛЕРІНЕ БАЙЛАНЫСТЫ САҒАТТЫ БӨЛУ


                                            Кесте 1

|№  |Тақырып атауы                    |Сағат саны                |Әдебиеттер|
|п/п|                                 |                          |          |
|   |                                 |Д  |ЗС |ТӘЖ  |СОӨЖ  |СӨЖ  |          |
|1  |2                                |3  |4  |5    |6     |7    |8         |
|1 Модуль Биологияның даму кезендері                                        |
|1 Блок  Жасуша биологиясына кіріспе                                        |
|1  |Кіріспе                          |1  |   |2    |      |     |8.1.1-8.1.|
|   |                                 |   |   |     |      |     |10        |
|2  |Жасуша биологиясындағы зерттеу   |1  |   |2    |      |     |8.1.1-8.1.|
|   |әдістері                         |   |   |     |      |     |10        |
|2 Блок  Жасуша – элементарлық биологиялық жүйе                             |
|3  |Жасуша туралы ілім. Прокариотты  |1  |   |2    |2     |10   |8.1.1-8.1.|
|   |және эукариотты жасушаларддның   |   |   |     |      |     |10        |
|   |жалпы морфологиясы               |   |   |     |      |     |          |
|4  |Жасушаның тіршілік әрекеттері    |1  |   |2    |      |     |8.1.1-8.1.|
|   |                                 |   |   |     |      |     |10        |
|5  |Химиялық құрамы және  метаболизм |1  |   |2    |2     |     |          |
|6  |Нуклеин кышкылдары               |1  |   |2    |2     |10   |8.1.1-8.2.|
|   |                                 |   |   |     |      |     |1         |
|7  |Белок биосинтезі                 |1  |   |2    |      |     |8.1.1-8.2.|
|   |                                 |   |   |     |      |     |1         |
|8  |Жасуша және жасушасыз құрылымдар |1  |   |2    |2     |     |8.1.1-8.2.|
|   |                                 |   |   |     |      |     |1         |
|9  |РК 1                             |   |   |     |      |     |          |
|2 Модуль  Жасуша құрылымының типтері                                       |
|1 Блок Жасушаның микроскопиялық және субмикроскопиялық құрылысы            |
|10 |Жасуша ядросының құрылымы туралы |1  |   |2    |2     |     |8.1.1-8.2.|
|   |қазіргі кезендегі түсіністер.    |   |   |     |      |     |12        |
|   |Хромасоманың құрылымы және       |   |   |     |      |     |          |
|   |репликация                       |   |   |     |      |     |          |
|11 |Жасуша мембранасынын  құрылымы   |1  |   |2    |2     |     |8.1.1-8.2.|
|   |жөніндегі кәзіргі заманғы тұсініқ|   |   |     |      |     |12        |
|12 |Жасушаның микроскоптық және      |1  |   |2    |3     |10   |8.1.1-8.2.|
|   |субмикроскоптық құрылысы.        |   |   |     |      |     |12        |
|   |Эндоплазмалық тор. Рибосомалар.  |   |   |     |      |     |          |
|   |Гольджи апаратты                 |   |   |     |      |     |          |
|13 |Жасушаның микроскоптық және      |1  |   |2    |3     |10   |8.1.1-8.2.|
|   |субмикроскоптық құрылысы.        |   |   |     |      |     |12        |
|   |Митохондрийлер. Лизосомалар.     |   |   |     |      |     |          |
|   |Жасуша орталығы                  |   |   |     |      |     |          |
|2 Блок  Жасуша құрылымының, оның кейбір құрамбөліктерінің ауытқуы          |
|(патологиясы)                                                              |
|14 |Тұкым құалау құбылысындағы жасуша|1  |   |2    |2     |10   |8.1.1-8.2.|
|   |құрылымның ролі. Жасушалардың    |   |   |     |      |     |12        |
|   |криоконсервациялануы             |   |   |     |      |     |          |
|15 |Жасушаның                        |1  |   |2    |      |     |8.1.1-8.2.|
|   |дифференциациясы,өсуі,қартаюы.   |   |   |     |      |     |12        |
|   |Некробиоз                        |   |   |     |      |     |          |
|16 |Жасуша паталогиясы               |1  |   |2    |2,5   |17,5 |8.1.1-8.2.|
|   |                                 |   |   |     |      |     |12        |
|17 |РК 2                             |   |   |     |      |     |          |
|   |Итого                            |15 |   |30   |22,5  |67,5 |          |

   3. Пәнді оқу бойынша әдістемелік нұсқаулар
   Оку үрдісіне белсенді қатысу, уй  тапсырмасын  ынтамен  орындау,  сабакта
карама-карсы байланысты колдау,  ұжымдық  жұмыска  жәрдемдесу,  ұқыпты  және
міндеті  болу  қажет.  Курстарыен  және  оқытушылармен  ашық,  шыдамды   да,
мейірімді болған жөн.
   Оқылатын  дәрісте  кейінгі  ғылымның  көкейтесті   мәселелері,   қазіргі
жетістіктері мен жаңалықтары айтылады.  Өткізілетін  практикалық  сабақтарда
организмнен  алынып,  жасалған  жасушалар,  препараттарын  тікелей  зерттеп,
электронды микроскопта  көрінетін  микробейнелерді  талдап,  зерделейсіздер.
Пәннiң әр дәрiсiнен кейiн ұсынылған сұрақтар мен тестерге жауап берiп,  оған
қайтаратын жауапты жинақтап  қорытып,  күмәндiк  туса,  алдын  ала  дәрiстен
оқып, оны толық түсiнiп, дәрiске, сабаққа дайын болып келген жөн.
4 Курс  форматы
   Қатысу: дәрiс, зертханалық сабақтарға  мiндеттi  түрде  қатынасу  керек.
Егерде қандайда болмасын себептермен сiз  оларға  қатынаса  алмасаңыз,  онда
барлық меңгере алмаған материалға жауапкер боласыз.
   Үй жұмысы: Үй жұмысы міндетті түрде орындалып, әр  апта  сайын  сабақтың
сонында тапсырылуы тиіс. Үй тапсырмасы откен материалды бекіту  үшін  арнайы
әзерлеген.
   Мiнез – құлық: Студент ар кодексiн: мiнез-құлық этикасын сақтауы  керек.
Сабаққа  кешiгу  кешiрiлмейтiн  қылық.  Сабақ  үстiнде  оқу   тәртiбiн   жиi
бұзушылар дәрiсханадан  шығарылып  жiберiледi,  немесе  бүкiл  курс  бойынша
«қанағаттанарлықсыз» бағамен жазаланады.
   Бақылау  тапсырмалары.  Олар  сөзсiз  орындалып,  белгiленген   мерзiмде
тапсырылуы қажет. Кешiгiп орындалған жұмыстардың бағасы өзiнен -  өзi  төмен
болады.
   Межелiк  бағалау:  Межелiк  бағалаудың  қортындысы  сабақ  қатысуы   мен
үлгерiмiне, студенттердiң белгiленген мерзiмге өз бетiмен жұмыс  орындауына,
сабақта  ауызша  немесе  жазбаша  түрде  берген  жауабына,  межелiк  бақылау
қортындысына байланысты  қойылады.  Көшiрiп  алу  және  бiреудiң  шығармасын
толық немесе жарым-жартылай өз атымен ұрлап пайдалану:  Қандай  да  болмасын
көшiрiп алу немесе бiреудiң шығармасын толық, не  жарым-жартылай  өз  атымен
ұрлап  пайдалану  (басқа  студенттерден   дайын   тапсырма   және   шешiмдер
көшiрмесiн   пайдалану)   дәрiсханадан    шығарумен    тоқтатылады    немесе
«қанағаттанарлықсыз»  бағамен  жазаланады.  Ұрлап  пайдалану   мен   алдауды
болғызбау керек.
   Ұялы телофон: Сабақ үстiнде оны  үзiп  тастау,  немесе  ұялы  телефонмен
байланысты болғызбау керек.
     Бағалау. Емтихан: Қортынды емтихан  барлық  студенттер  емтихан  беруге
рұқсат етiлгеннен кейiн емтихан сұрақтары жазылған ауызша,  не  тест  арқылы
өткiзiледi. Қорытындысы бойынша бағалау баллдары қойылады.  Емтихан  кезінде
дәріс дәптерді және кез келген кітапарды қолданылуға тыйым салынады.
   5. Курс саясаты
“Жасуша биологиясы” пәні бойынша  студенттердің  білімін  бақылау  келесідей
формаларда іске асырылады:
  - Күнделікті  (ағымдағы)  бақылау,  тыңдау,  өздік  жұмыс  талдау,  ауызша
сұрау;

- Межелік бақылау: екі  межелік  бақылау  жасалады,  мұнда  жазбаша  бақылау
жұмысы немесе тестілерге жауап беріледі;


- Қорытынды бақылау: ауызша емтихан

Идеальді студент :
1. Барлық сабаққа қатысу  1 аптадан 7 аптаға дейін -30 балл,  8  аптадан  15
аптаға дейін -30 балл. Семестр бойынша -60 балл
2. Зертханалық және тәжіребелік сабақта жұмыс жасау:  1  аптадан   6  аптаға
дейін – 16 балл, 8 аптадан  14 аптаға дейін –  15 балл, 7  және  15  апталар
рубеждік бақылау -  60 балл. Бірінші аттестацияға дейін  студент   300  балл
алу керек,  екінші  аттестацияға дейін – 300 балл. Жалпы семестр бойынша   -
600 балл. Емтихан- 400 балл.
3. СОӨЖ жумыс жасау  1 аптадан  6 аптаға дейін -  7  балл,  8  аптадан    14
аптаға дейін  –  5 балл.  Бірінші аттестацияға дейін  студент    -  42  балл
алу керек, екінші  аттестацияға дейін – 35  баллов.  Семестр  бойынша  -  77
балл.
4. СӨЖ семестр бойынша -142 балл
         6 БАҒА ҚОЮ САЯСАТЫ
      «Жасуша  биологиясы»  пәні  бойынша  студенттердің   білімін   бақылау
келесідей  формаларда іске асырылады:







                            Кесте 2
|Апта    |Бақылау түрі                                 |Барлық   |Ескерту    |
|        |                                             |балдар   |           |
|1       |2                                            |3        |4          |
|        |Барлық сабаққа қатысу  1 аптадан 7 аптаға    |30       |           |
|        |дейін                                        |         |           |
|1       |Ағымды бағылау 16 балл. СОӨЖ 7 балл, СӨЖ 12  |35       |           |
|        |балл                                         |         |           |
|2       |Ағымды бағылау 16 балл. СОӨЖ 7 балл, СӨЖ 12  |35       |           |
|        |балл                                         |         |           |
|3       |Ағымды бағылау 16 балл. СОӨЖ 7 балл, СӨЖ 12  |35       |           |
|        |балл                                         |         |           |
|4       |Ағымды бағылау 16 балл. СОӨЖ 7 балл, СӨЖ 12  |35       |           |
|        |балл                                         |         |           |
|5       |Ағымды бағылау 16 балл. СОӨЖ 7 балл, СӨЖ 12  |35       |           |
|        |балл                                         |         |           |
|6       |Ағымды бағылау 16 балл. СОӨЖ 7 балл, СӨЖ 12  |35       |           |
|        |балл                                         |         |           |
|7       |1 Рубеждік бақылау                           |60       |           |
|1 аптадан 7 дейін оқыту нәтижесі бойынша жиынтық балл |300      |           |
|        |Барлық сабаққа қатысу  8 аптадан 15 аптаға   |30       |           |
|        |дейін                                        |         |           |
|8       |Ағымды бағылау 15 балл. СОӨЖ 5 балл, СӨЖ 10  |30       |           |
|        |балл                                         |         |           |
|9       |Ағымды бағылау 15 балл. СОӨЖ 5 балл, СӨЖ 10  |30       |           |
|        |балл                                         |         |           |
|10      |Ағымды бағылау 15 балл. СОӨЖ 5 балл, СӨЖ 10  |30       |           |
|        |балл                                         |         |           |
|11      |Ағымды бағылау 15 балл. СОӨЖ 5 балл, СӨЖ 10  |30       |           |
|        |балл                                         |         |           |
|12      |Ағымды бағылау 15 балл. СОӨЖ 5 балл, СӨЖ 10  |30       |           |
|        |балл                                         |         |           |
|13      |Ағымды бағылау 15 балл. СОӨЖ 5 балл, СӨЖ 10  |30       |           |
|        |балл                                         |         |           |
|14      |Ағымды бағылау 15 балл. СОӨЖ 5 балл, СӨЖ 10  |30       |           |
|        |балл                                         |         |           |
|15      |Рубеждік бақылау  2                          |60       |           |
|8 аптадан 15 дейін оқыту нәтижесі бойынша жиынтық балл|300      |           |
|Емтихан үшін жиынтық балл                             |400      |           |
|Академиялық кезеңдегі жиынтық балл                    |1000     |           |

      7 .  ӘДЕБИЕТТЕР
8.1 Негізгі әдебиеттер:
8.1.1. Ленчеко Е.М. Цитология, гистология и эмбриология. М., «Колос», 2009
8.1.2. Кузнецов С.Л., Пугачев М.К. Лекции по гистологии, цитологии и
эмбриологии. М., «Медицинское информационное агентство», 2009
8.1.3. Яглов В.В., Яглова Н.В. Основы цитологии, эмбриологии и общей
гистологии. М., «Колос», 2008
8.1.4 Тейлор Д,  Грин Н., Стаут У.  Биология  1-3 тома  М. «Мир» 2007
8.1.5. Соколов В.И., Чумасов Е.И. Цитология, гистология, эмбриология. М.,
«Колос», 2004
8.1.6.  Робертис Э. де., Новинский В.,Саэс Ф., Биология клетки М., 1973.
8.1.7.  Ченцов Ю.С. Общая цитология. Учебник. М., 1995
8.1.9. Александровская О.В., Радостина Т.Н.,Козлов Н.А. Цитология,
гистология и     эмбриология. М., 1987
8.1.10. Елисеев В.Г., Афанасьев Ю.И., Котовский Е.Ф. Атлас
микроскопического и     ультрамикроскопического строения клеток, тканей и
органов. М.,
8.2. Қосымша әдебиеттер:
8.2.1.  Уотсон Дж. Молекулярная биология клетки: в 5-ти томах. М., 1986
8.2. 2  Роллан Ж.К., Селоши А., Селоши Д., Атлас по биологии клетки. М.,
1978
8.2.3   Муканов К.Н., Усенов А.У. Цитология. Курс лекций. Сем-ск., 2004
8.2.4 Паушева З.П. Практикум по цитологии растений. М., 1974
8.2.5 Заварзин А.А., Харазова А.Д. Основы общей цитологии. Л., 1982
8.2.6  Свенсон К., Уэбстер П. Клетка. М.,1980
8.2.7  Зенбуш П. Молекулярная и клеточная биология: в 3-х томах. М.,1982
8.2.8  Поликар А., Беси М. Элементы патологии клетки. М., 1970
8.2.9  Де Дюв К. Путешествие в мир живой клетки. М., 1987
  8.2.10. Болдырев А.А. Строение и функции биологических мембран. М., 1987
  8.2.11.  Шахламов В.А., Авцин А.П. Патология клетки. М.,1980
  8.2.12.  Шерстнев М.П., Комаров О.С. Химия и биология нуклеиновых кислот.
М.,    1990





Пәндер