Файл қосу

Математиканы бастауыш оқытудың әдістері



|ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ                                                 |
|БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ                                              |
|ШӘКӘРІМ атындағы                                                          |
|СЕМЕЙ МЕМЛЕКЕТТІК УНИВЕРСИТЕТІ                                            |
|3 деңгейлі СМЖ құжаты     |ПОӘК                |                         |
|                          |                    |ПОӘК                     |
|                          |                    |042-18-37.1.53/02-2014   |
|ПОӘК                      |                    |                         |
|Студенттерге арналған     |№2 басылым          |                         |
|«Математиканы оқыту       |11.09.2014 ж.       |                         |
|әдістемесі» пәні бойынша  |                    |                         |
|бағдарлама                |                    |                         |




           5В010200 – «Педагогика және бастауыш оқыту әдістемесі»
                               мамандығы үшін

                       «Математиканы оқыту әдістемесі»




                        ПӘННІҢ ОҚУ-ӘДІСТЕМЕЛІК КЕШЕНІ







                        СТУДЕНТТЕРГЕ АРНАЛҒАН ПӘННІҢ
                                БАҒДАРЛАМАСЫ















                                    Семей
                                    2014
1 ӘЗІРЛЕГЕН

Құрыстырушы __________ «10» маусым  2014 ж.




      К.К. Абдуалиева, «Математика және математиканы оқыту әдістемесі»

кафедрасының аға оқытушысы

2 ТАЛҚЫЛАНДЫ
2.1 «Математика және математиканы оқыту әдістемесі» кафедра отырысында

«11»  маусым  2014 ж. № 10
Кафедра меңгерушісі    ______________  О.М. Жолымбаев

2.2  физика – математика факультетінің оқу - әдістемелік бюросының
отырысында

«26» маусым  2014 ж., № 6 хаттама

ОӘБ төрағасы     ______________   К.A. Батырова


3 БЕКІТІЛДІ

Университеттің Оқу-әдістемелік кеңесінің отырысында басып шығаруға
мақұлдаған және ұсынылған

«11» қыркүйек  2014ж.,  № 1 хаттама

ОӘК төрағасы     ______________   Г. К. Искакова


4    02.09. 2013 ж.  №1 басылым   ОРНЫНА ЕҢГІЗІЛДІ










                                   Мазмұны

|1    |Жалпы ережелер                                                |4     |
|2    |Пәннің мазмұны және сабақ түрлері бойынша сағаттарды бөлу     |5     |
|3    |Пәнді оқып-білу жөніндегі әдістемелік ұсынымдар               |7     |
|4    |Курстың форматы                                               |7     |
|5    |Курстың саясаты                                               |8     |
|6    |Баға қоюдың саясаты                                           |9     |
|7    |Әдебиеттер                                                    |9     |

































1 ЖАЛПЫ ЕРЕЖЕЛЕР
1.1 Оқытушы және пән туралы жалпы мәліметтер
Абдуалиева Клара Кенесбековна – аға оқытушы
«Математика және математиканы оқыту» кафедрасы
Байланыс ақпараты – оқу ғимараты № 2
Сабақ өткізу орны – сабақ кестесі бойынша
«Математиканы оқыту әдістемесі» пәні бойынша кредит саны -3


1.2 Пәннің мазмұнын қысқаша сипаттау:
      курстың негізгі міндеті –  бастауыш  мектептің  келешек  мұғалімдеріне
қоғамның қазырғы заман талабына сай сапалы кәсіби білім беру.


1.3 Пәнді оқудың мақсаты:
       Студенттерді  кіші  жастағы   мектеп   оқушыларын   оқыту   барысында
туындайтын оқу - әдістемелік міндеттерді кәсіби  деңгейде  шешу  үшін  қажет
болатын білім және біліктермен қаруландыру болып табылады.

4.  Пәнді оқудың негізгі міндеті:
   кіші   жастағы   мектеп   оқушыларына   математиканы    оқыту    процесін
   ұйымдастырудағы кәсіби білім және біліктермен қаруландыру.

1.5 Оқытудың нәтижелері:
      Пәнді оқудың нәтижесінде студент мыналарды:
    -  Әдістемелік  ғылымның  объектісі,  пәні,  міндеттері   мен   зерттеу
      әдістері, сондай - ақ  кіші  жастағы  оқушыларға  математиканы  оқыту
      теориясы мен бағыттары жайлы түсініктері болуы тиіс;
    - Бастауыш сыныптардағы математика курсын құрайтын негізгі ұғымдар  мен
      әрекет тәсілдерінің мазмұнын білуі керек;
    - Математика оқулықтарымен жұмыс істеу барысында өзіндік  бағыт-бағдары
      болуы және ондағы тапсырмаларды тиімді пайдалана алулары тиіс;
    - Бастауыш мектепте математиканы  оқыту  әдістемесі  бойынша  дипломдық
      жұмыстар орындауға  және  өзінің  болашақтағы  әдістемелік  қызметіне
      қажетті  зерттеу  жұмысын  жүргізе  білумен  байланысты   біліктермен
      қарулануы тиіс.

1.6 Пререквизеттер:
      Студенттер математиканың бастауыш курсының негіздерін білуі қажет және
олардың компьютерде жұмыс істеу дағдасы болу керек.

1.7 Постреквизиттер:
      «Математиканы оқыту әдістемесі» пәнінде  алған  білімдері  мемлекеттік
тәжірибеде содан кейін бастауыш мектепте оқушыларға  білім  беру  процессіде
қолданыс табады.

      2 ПӘННІҢ МАЗМҰНЫ ЖӘНЕ САБАҚ ТҮРЛЕРІ БОЙЫНША САҒАТТАРДЫ БӨЛУ
                                                                     Кесте 1
|№   |Тақырыптын аты                            |Сағаттар           |Әдебиет  |
|    |                                          |ЛС   |ПС    |ОӨЖ    |         |
|1   |2                                         |3    |4     |5      |6        |
|1   |Математиканы оқытудың теориялық негіздері |     |      |       |         |
|    |Математиканы оқытудың міндеттері мен      |1    |2     |       |[7.1.1], |
|    |мақсаттары. Математиканы бастауыш оқытудың|     |      |       |[7.1.2], |
|    |мазмұны.                                  |     |      |       |[7.1.3]  |
|2   |Математиканың бастауыш курсын оқытудың    |     |      |       |         |
|    |әдіс-тәсілдері және кұралдары             |1    |2     |       |[7.1.1], |
|    |Математиканы бастауыш оқытудың әдістері.  |     |      |       |[7.1.2], |
|    |Бастауыш сыныптарда математиканы оқытудың |     |      |       |[7.1.3], |
|    |кұралдары. Бастауыш сыныптарға арналған   |     |      |       |[7.1.5], |
|    |ОӘТ.                                      |     |      |       |[7.1.6], |
|    |Математикадан оқу - әдістемелік топтаманың|     |      |       |[7.2.4]  |
|    |құрамына енетін құралдардың ролі, мәні    |     |      |       |         |
|    |және әдістемелік сипаттамасы.             |     |      |       |         |
|3   |Математикадан оқушылардың жетістіктерін   |     |      |       |         |
|    |бағалау жүйесі.                           |     |      |       |[7.1.1], |
|    |Бақылау түрлері және математиканы оқыту   |     |      |       |[7.1.2]  |
|    |нәтижелерін диагностикалау. Әр сынып      |     |      |       |         |
|    |соңындағы  математикадан оқушыларының     |     |      |       |         |
|    |білім, білік және дағыларына,             |     |      |20     |         |
|    |құзыреттігіне қойылатын бағдарламалық     |     |      |       |         |
|    |талаптар.                                 |     |      |       |         |
|4   |II. Арифметикалық  материалды оқыту       |     |      |       |[7.1.3], |
|    |технологиясы                              |     |      |       |[7.1.2], |
|    |2.1.1 Қарапайым математикалық түсініктерді|1    |      |       |[7.1.1], |
|    |қалыптастыру                              |     |      |       |[7.1.5], |
|    |заттарды санау, заттарды және олардың     |     |      |       |[7.1.6], |
|    |топтпрын салыстыру; геометриялық          |     |      |       |[7.1.4], |
|    |фигуралар; практикалық әрекеттер          |     |      |       |[7.2.1], |
|    |(біріктіру, бөліп алу, құрастыру,         |     |      |       |[7.2.2], |
|    |бөліктерге бөлу; шартты өлшеуіштің        |     |      |       |[7.2.3]  |
|    |көмегімен өлшеу; кеңістік және уақыт жайлы|     |      |       |         |
|    |түсініктер.                               |     |2     |       |         |
|    |2.1.2. Дайындық кезеңі ұғымдарына талдау  |     |      |       |         |
|    |жасау.                                    |     |      |       |         |
|5   |2.2. Нумерациалық ұғымдар                 |     |      |       |         |
|    |2.2.1 Он көлеміндегі сандар нумерациясы   |3    |      |       |[7.1.1], |
|    |Сан және цифр туралы түсінік қалыптастыру.|     |      |       |[7.1.2], |
|    |Бір таңбалы сандар реті және натурал      |     |2     |       |[7.1.3], |
|    |сандар қатары.  Сандарды салыстыру.  10   |     |      |       |[7.2.1], |
|    |көлеміндегі сандар құрамы.                |     |      |       |[7.2.2], |
|    |2.2.2 «Жүз» көлеміндегі сандар            |     |2     |       |[7.2.3]  |
|    |нумерациясы.                              |     |2     |       |         |
|    |2.2.3. Коп таңбалы сандар нумерациясы.    |     |      |30     |         |
|    |2.2.4. Кіші жастағы оқушыларды цифрларды  |     |      |       |         |
|    |жазуға үйрету.                            |     |      |       |         |
|6   |2.3. Арифметикалық амалдар және олардың   |     |      |       |[7.1.1], |
|    |қасиеттері                                |1    |      |       |[7.1.2], |
|    |Қосу мен азайту амалдарының мән-          |     |      |       |[7.1.3], |
|    |мағынасымен таныстыру. Қосудың қасиеттері.|     |      |       |[7.2.1], |
|    |Көбейту мен бөлу амалдарының мән-         |     |      |       |[7.2.2], |
|    |мағынасымен таныстыру.  Көбейтудің        |     |2     |       |[7.2.3]  |
|    |қасиеттері.                               |     |      |       |         |
|    |Арифметикалық амалдары  арасындағы        |     |      |       |         |
|    |байланыс.                                 |     |      |       |         |
|7   |2.4. Есептеу тәсілдері                    |     |      |       |[7.1.1], |
|    |2.4.1. Кестелік қосу және азайту.  Қосу   |4    |      |       |[7.1.2], |
|    |мен азайтудың ауызша тәсілдері. Көп       |     |      |       |[7.2.1], |
|    |таңбалы сандарды жазбаша қосу және азайту |     |2     |       |[7.2.2], |
|    |алгоритмі.                                |     |      |       |[7.2.3]  |
|    |2.4.2. Кестелік көбейту және бөлу.        |     |      |       |         |
|    |Көбейту мен бөлудің ауызша тәсілдері.     |     |2     |       |         |
|    |Жазбаша көбейту мен бөлу біліктерін       |     |      |       |         |
|    |қалыптастыру.                             |     |      |       |         |
|8.  |2.5. Шамалар және олардың өлшемдері       |     |      |       |         |
|    |қарапайым шамалар (ұзындық, масса, уақыт, |1    |2     |       |[7.1.1], |
|    |аудан, көлем); шаманың бірліктері және    |     |      |       |[7.1.2], |
|    |олардың арақатынасы;                      |     |      |       |[7.1.3]  |
|    |Атаулы сандарды түрлендіру; атаулы        |     |      |20     |         |
|    |сандарға амалдар қолдану.                 |     |      |       |         |
|9.  | III. Есептерді шешуге оқытып-үйрету      |     |      |       |         |
|    |технологиясы                              |2    |4     |       |[7.1.1], |
|    |3.1. Бастауыш математика курсындағы       |     |      |       |[7.1.2]  |
|    |«есеп» үғымы. Жай және құрама есептер.    |     |      |       |[7.1.3]  |
|    |Есептерді шешу тәсілдері. Есепті шешу     |     |      |       |[7.2.7]  |
|    |кезендері және оларды орындау тәсілдері.  |     |      |       |         |
|    |Жай және құрама есептерді  шешуге үйрету  |     |      |       |         |
|    |тәсілдері. Есепті шешудің арифметикалық   |     |      |       |         |
|    |тәсілі. Есепті шешудің алгебралық тәсілі. |     |      |       |         |
|    |Бастауыш математика курсында кездесетін   |     |      |       |         |
|    |құрама есеп түрлері және оларды шешу      |     |      |       |         |
|    |процесі.                                  |     |      |       |         |
|    |3.2. Есептерді шешуге үйрету тәсілдері.   |     |      |       |         |
|    |3.3. Жай есептерді топтау.                |     |      |20     |         |
|    |3.4. Есеппен жүргізілетін өздік жұмысың   |     |      |       |         |
|    |түрлері.                                  |     |      |       |         |
|10  |IV. Алгебра және геометрия элементтерін   |     |      |       |         |
|    |оқыту технологиясы                        |     |      |       |[7.1.1], |
|    |4.1. Алгебра элементтерін оқыту           |     |      |       |[7.1.2], |
|    |технологиясы.                             |1    |      |       |[7.1.3]  |
|    |Санды өрнек және оның мәні; өрнектердегі  |     |      |       |         |
|    |амалдардың орындалу  реті; санды теңдік   |     |      |       |         |
|    |және санды теңсіздік; әріппен белгілеуді  |     |      |       |         |
|    |еңгізу; әріпті өрнек және оның мәні;      |     |      |       |         |
|    |өрнектерді қарапайым теңбе тең            |     |      |       |         |
|    |түрлендірулер; теңдеу және оны шешу       |     |      |       |         |
|    |тәсілдері.                                |     |2     |       |         |
|    |4.2. Есепті алгебралық тәсілмен  шешу.    |     |      |       |         |
|11  |4.3. Геометрия элементтерін оқыту         |     |      |       | [7.1.1],|
|    |технологиясы                              |     |      |       |[7.1.2], |
|    |Қарапайым геометриялық фигуралар, олардың |     |      |       |[7.1.3], |
|    |қасиеттері және белгіленуі.               |     |      |       |[7.2.5]  |
|    |4.4. Қарапайым геометриялық салулар.      |     |2     |       |[7.2.6], |
|    |4.5. «Геометрия элементтері» тақырыбы     |     |      |       |[7.2.4]  |
|    |бойынша көрнекіліктер дайындау.           |     |      |       |         |
|12  |V. Математикадан сыныптан тыс жұмыстарда  |     |      |       |         |
|    |оқушылардың іс-әрекетін  үйымдастыру      |     |      |       |[7.1.1], |
|    |технологиясы.                             |     |      |       |[7.1.2], |
|    |5.1. Сыныптан тыс жұмыстардың түрлері,    |     |      |       |[7.1.3]  |
|    |олардың ерекшіліктері, математика         |     |      |       |         |
|    |сабағымен байланысы.                      |     |      |       |         |
|    |5.2. Сыныптан тыс жұмыстың жоспарын       |     |2     |       |         |
|    |дайындау, өткізу және талдау.             |     |      |       |         |
|    |барлығы                                   |15   |30    |90     |         |


      3 ПӘНДЕРДІ ОҚЫП-БІЛУ ЖӨНІНДЕГІ ӘДІСТЕМЕЛІК ҰСЫНЫМДАР
      Курсты  бастамас  бұрын  ең  алдымен  студент  ұсынылып  отырған  оқу-
әдістемелік  құралымен   толық   танысып   шығуы   керек,   бұл   студенттің
кітапттармен жұмысын жеңілдетеді. Дұрыс таңдалған  оқу  құралы  да  маңызды.
Бірнеше кітаппен жұмыс  жасауда  көптеген  қиындықтар  туындайды.  Сондықтан
ұсынылған әдебиеттердің ішінен біреуін негізгі етіп  таңдап  алу  қажет.  Ал
қалған әдебиеттерден тақырыпты толықтыру  үшін  немесе  мысал-есептер  қарау
мақсатында пайдаланған жөн.
      Курсты бағдарламалық тақырып бойынша ретімен  оқу  міндетті.  Кітаппен
жұмыс істеу  кезінде  студент   өз  бетімен  бастауыш  курс  математикасының
мазмұнына  талдау  жасауы  керек.  Теориялық   білімді   бастауыш   мектепте
қарастырылатын  математиканың  негізгі  ұғымдарын  оқытуда   қолдана   алған
жағдайда ғана оқу материалын студент толық игерді деп есептеуге болады.


      4  КУРСТЫҢ ФОРМАТЫ
    Аудиториялық сабақтар аптасына 3 рет болады (50 минут  лекция  және   50
минуттан 2 практикалық сабақтар).
      Лекцияда курстың күрделі сұрақтары қарастырылады.  Студенттің  міндеті
үнемі өз бетімен әдебиеттерімен  жұмыс  істеп,  жаңа  тақырыптың  материалын
білу.
    Практика сабақтары бастауыш мектепке арналған  «Математика»  оқулықтарын
талауға, математиканың бастауыш курсындағы негізгі ұғымдарды оқыту,  мәтінді
 есептерді  арифметикалық  және  алгебралық  тәсілмен  шығару  әдістемесіне,
сонымен қатар қарапайым геометриялық салуларға байланысты  есептер  шығаруға
арналады.
    ОӨЖ-ді  студент оқытушының  көмегінсіз  орындайды:  әр-бір  аудиториялық
сабақтарға  дайындалып,   курстың  кейбір   тақырыптарын   өзбетімен   оқып-
үйренеді.


5  КУРС  САЯСАТЫ
      Курстың саясаты – бұл  оқытушының  курсты  оқыту  барысында  студентке
қоятын талаптар жүйесі:
 1. Студент аудиториялық сабақтарға қатысуы міндетті. Сабақты босатпай  және
сабаққа кешікпей келуі тиіс.
2. Себепті жағдаймен  қатыспаған  сабағын  (деканаттың  рұқсатымен)  студент
өтеуі  керек,  өйткені  босатқан  сабақтары  үшін  студент  бірде  бір  балл
алалмайды.
 3. Студент барлық тапсырмаларды уақытында, сапалы  орындауы,  оқу  үрдісіне
белсенді қатысу тиіс.
4. Пән бойыша үлгерімді тексеру:
–  кұнделікті  тексеру  («Математиканы   оқыту   әдістемесі»   пәнінің   оқу
процессінің күнтізбелік кестесі бойынша орындалады);
–  аралық бақылау (7 және 15 аптада);
– қортынды бақылау – ауызша емтихан (билет бойынша) өтеді.

6 БАҒА ҚОЮДЫҢ САЯСАТЫ
      «Математиканы оқыту әдістемесі» пәні бойынша балдардың бөлінуі.
                                                                    Кесте  2

|апта  |Тексеру түрі                                         |Барлық  |ескерту |
|      |                                                     |балл    |        |
|1     |2                                                    |3       |4       |
|      |1 мен 7 апталар аралығында аудиториялық сабақтарға   |30      |        |
|      |қатысу                                               |        |        |
|2     |1-4 сыныптарға арналған оқулықтарға сипаттама беру   |20      |ПС      |
|3     |Дайындық кезеңі ұғымдарына талдау жасау.             |20      |ПС      |
|4     |Он көлеміндегі сандар                                |20      |ПС      |
|4     |Математикадан оқушылардың жетістіктерін бағалау      |40      |ОӨЖ     |
|      |жүйесі. Математика дәптеріне қойылатын талаптар      |        |        |
|5     |«Жүз» көлеміндегі сандар.                            |20      |ПС      |
|6     |Коп таңбалы сандар.                                  |20      |ПС      |
|6     |Кіші жастағы оқушыларды цифрларды жазуға үйрету      |40      |ОӨЖ     |
|7     |1-ші аралық бақылау                                  |90      |        |
|1 мен 7 апталардың нәтижесі бойынша жиналған баллдар        |300     |        |
|        |8 бен 15 апталар аралығында аудиториялық сабақтарға|30      |        |
|        |қатысу                                             |        |        |
|8       |Есептеу тәсілдері (қосу және азайту)               |20      |ПС      |
|9       |Есептеу тәсілдері (көбейту мен бөлу)               |20      |ПС      |
|10      |Шамалар және олардың өлшем бірліктері              |20      |ПС      |
|11      |Атаулы сандарды түрлендіру; атаулы сандарға амалдар|40      |ОӨЖ     |
|        |қолдану.                                           |        |        |
|12      |Есептерді шешуге үйрету тәсілдері                  |20      |ПС      |
|13      |Есепті алгебралық тәсілмен  шешу.                  |20      |ПС      |
|14      |Математикадан сыныптан тыс жұмыстарда оқушылардың  |40      |ОӨЖ     |
|        |іс-әрекетін  үйымдастыру технологиясы. Сыныптан тыс|        |        |
|        |жұмыстардың түрлері, олардың ерекшіліктері,        |        |        |
|        |математика сабағымен байланысы.                    |        |        |
|15      |2-ші аралық бақылау                                |90      |        |
|8 мен 15  апталардың нәтижесі бойынша жиналған баллдар      |300     |        |
|Емтихандағы алған   баллдар                                 |400     |        |
| академиялық аралықта жинаған баллдар                       |1000    |        |

7  ӘДЕБИТТЕР

7.1 НЕГІЗГІ ӘДЕБИТТЕР
7.1.1 Оспанов Т.К., Кочеткова О.В., Астамбаева  Ж.Қ.  Жаңа  буын  оқулықтары
бойынша бастауыш сыныптарда математиканы оқыту әдістемесі.- Алматы, 2005.
7.1.2 Оспанов  Т.К.,  Ш.Х.  Құрманалина.  Бастауыш  сыныптарда  математиканы
оқыту әдістемесі.- Астана, 2003ж.
7.1.3 Бантова М.А., Бельтюкова Г.В. Бастауыш  кластарда  математиканы  оқыту
әдістемесі:  М, «Просвещение», 1984 ж.
7.1.4  Т.К.Оспанов   және  басқалар:  Жалпы   білім  беретін  мектептің  1-4
сыныптарына арналған оқулықтар.  - Алматы, «Атамұра», 2012.
7.1.5  А.Б. Акпаева, Л.А. Лебедева, В.В. Буравова. Математика: Жалпы   білім
беретін мектептің 1-4 сыныптарына арналған оқулықтар: «Алматыкітап» 2012г.
7.1.6 Кучер, А.С. Акрамова, Г.И.  Кукарина,  А.К.  Адильбекова.  Математика:
Жалпы  білім беретін мектептің III және IV  сыныптарына арналған оқулықтар.-
 Алматы, «Атамұра», 2012.

7.2 ҚОСЫМША ӘДЕБИТТЕР
    7.2.1 А.Б. Акпаева, Л.А. Лебедева,  В.В.  Буравова.  Математика.  Оқыту
әдістемесі. Жалпы білім беретін мектептің 1- 4 сынып мұғалімдеріне  арналған
 – Алматы: «Алматыкітап» 2012 г.
    7.2.2 Г.И. Кукарина,  Т.П.  Кучер,  А.С.  Акрамова.  Математика:  Оқыту
әдістемесі. Жалпы білім беретін  мектептің  III  -  IV  сынып  мұғалімдеріне
арналған. - Алматы, «Атамұра», 2012.
    7.2.3 Т.К.Оспанов және басқалар. Математика.  Оқыту  әдістемесі.  Жалпы
білім беретін мектептің  1-  4  сынып  мұғалімдеріне  арналған.   -  Алматы,
«Атамұра», 2012.
    7.2.4 Пышкало А.М. Методика обучения элементам геометрии   в  начальных
классах.- М., 1973.
    7.2.5  Абдуалиева  К.К.  Бастауыш  сыныптарда  геометриялық  материалды
оқытудың кейбір мәселелері. Журнал «Вестник СГПИ», №2 (3) 2005.101-106.
      7.2.6  Абдуалиева  К.К.  Бастауыш  сыныптарда  көпбұрыштарды  оқытудың
кейбір мәселелері. Журнал «Вестник СГПИ», №2 (5) 2006.108-111.
      7.2.7 Б.М. Қосанов.  Математика  курсындағы  шығармашылық  жаттығулар:
орындау технологиясы. Жалпы   білім  беретін  мектептің  бастауыш  сыныптары
мұғалімдеріне арналған.  - Алматы, 2005.


Пәндер