Файл қосу

Шешендік сөздер дискурсының құрылымы







         5 В  020500 « Филология: қазақ тілі » мамандығына  арналған
                    «Шешендік сөздердің дискурсы» пәнінің
                          ОҚУ- ӘДІСТЕМЕЛІК  КЕШЕНІ



                ОҚЫТУШЫҒА АРНАЛҒАН ПӘННІҢ ЖҰМЫС БАҒДАРЛАМАСЫ

















                                    СЕМЕЙ
                                    2014



                                   Кіріспе

1 ӘЗІРЛЕНДI
Құрастырушы ______ «___»_______2014 ж. ф.ғ.к., доцент Ә.М. Жұмағұлова
«Қазақ тілінің теориясы мен әдістемесі» кафедрасының меңгерушісі

2 КЕЛІСІЛДІ
2.1 Қазақ  тілінің теориясы мен әдістемесі  кафедрасының  отырысында
қаралып, талқыланды
Хаттама     №___  «___» ___________2014 ж.

Кафедра меңгерушісі: _______________Ә.М. Жұмағұлова

2.2  Филология факультетінің оқу- әдістемелік бюросында талқыланып,
бекітілді.
Хаттама     №___  «___» ___________2014 ж.

Төрайым_________________Мұқанова Қ.Қ.


3 БЕКІТІЛДІ
Университеттің оқу-әдістемелік  кеңесінде  бекітілді.
Хаттама     №___  «___» ___________2014 ж.
Оқу -әдістемелік  кеңес төрайымы _________Г. Искакова

4 № 1 БАСЫЛЫМЫ


















                                   Мазмұны

1 Қолданыс аясы
2 Нормативтік сілтемелер
3 Жалпы ережелер
4 Оқу пәнінің мазмұны
5 СӨЖ-ның тақырыптары
6 Пәннің оқу-әдістемелік картасы
7 Оқу-әдістемелік әдебиеттермен қамтамасыз етілу картасы
8 Әдебиеттер

































1 ҚОЛДАНУ АЯСЫ

      «Шешендік  сөздердің  дискурсы»  пәнінің   оқу-әдістемелік   кешенінің
құрамына кіретін оқытушыға арналған пәннің жұмыс бағдарламасы   5 В   020500
«Филология» мамандығының 2-3 студенттеріне арналған.

2 НОРМАТИВТІК СІЛТЕМЕЛЕР

      Осы «Шешендік сөздердің дискурсы»  пәнінің  оқытушыға  арналған  жұмыс
бағдарламасы  берілген  пән  бойынша  оқу  үрдісін  ұйымдастырудың  тәртібін
төмендегі нормативтік құжаттар негізінде жүзеге асырады:
- Мемлекеттік жалпыға міндетті білім беру стандарты;
-СТУ  042-ГУ-4-2013  Пәндердің  оқу-әдістемелік  кешендерін  әзірлеуге  және
ресімдеуге қойылатын жалпы талаптар университет стандарты;
- ДП 042-1.01.2013 «Пәннің оқу-әдістемелік кешенінің мазмұны  мен  құрылымы»
құжаттық іс-жосығы.

3 ЖАЛПЫ ЕРЕЖЕЛЕР

3.1 Пәннің қысқаша мазмұны:
      Шығарманың  идеялық, эстетикалық мазмұны және  тілдік  сөз  формалары,
олардың  мәтін мен дискурс  талдаудағы   бірлігі  мен   әрекеттестігі   жеке
авторлар шығармаларын  талдау кезінде жүзеге асырылады.  Дискурстың  негізгі
әдістері  мен  тәсілдерін  жан-жақты  меңгерту  арқылы    шығармаға   тілдік
тәсілдердің таңдалуы, олардың мақсатты жұмсалу факторларын талдап  үйренеді.
Дискурстың семантикалық құрылымына  мәтінге  талдаулар    жасау  арқылы  қол
жеткізуге болады.

3.2 Пәнді оқыту мақсаты:
       Дискурс туралы  ілім  –   мәтіннің   мағыналық,  құрылымдық  жақтарын
зерттейтін  тіл  білімінің  іргелі  бір  саласы.  Дискурс   түзуде    тілдің
құрылымдық   компоненттері  мен  көркемдік   сапаның  астарында    танылатын
түрлі тілдік құралдардың айрықша қызметі бар. Соңғы  кезде  тіл  біліміндегі
мәтін  мен дискурс туралы  зерттеулердің   тақырыптық,  нысандық  мәселелері
осыны аңғартады.

3.3  Курстың негізгі міндеттері:
      Көркем мәтіндегі тілдік талдаулардың негізін құрайтын  тілдік
бірліктермен, әсіресе троп түрлерінің  мәтін құраудағы  маңыздылығын талдау
пәнді оқытудағы  міндеттердің желісін құрайды.  Сондай-ақ курс студенттерге
 мәтін мен дискурс талдаудың  тәжірбиелік жағын  баса меңгерту жағына көп
көңіл бөледі.
3.4 Курстың соңында студент мыналарды білуі керек:
- Қазақ тілтанымындағы мәтін лингвистикасы мен дискурс  өзекті мәелелерін
білуі керек;
- Алған білімдерін практикада қолдана білу;
- Тілді талдаудың негізгі әдістерін меңгеру керек;
- Теориялық талдау жасай алу керек ;
-  Шешендік өнердің тарихының даму және қалыптасу сатылары, бағыттары
мәселелерін түсіне алу керек;
- Өзіндік пікір айта алу қажет;
- Негізделген және қалыптасқан теориялық білімдерін жинақтау, шешендік
сөздерге лингвистикалық тұрғыдан талдаулар жасай білу қажет.

3.5  Курстың пререквизиттері
«Тіл біліміне кіріспе»,  «Қазіргі қазақ тілі»,  «Психология»,  «Логика».

3.6 Курстың постреквизиті:
Пәнді меңгеруге төмендегідей қосымша білім көздері  көмектеседі:
 «Қазіргі қазақ тілі», «Терминтану», «Тіл біліміне кіріспе»

 3.7 Оқу жұмыс жоспарынан көшірме
       Кесте-1

|Курс                                                       |Семестр       |
|1                                                          |2             |
|Дәріс сабақтары                                                           |
|Тіл біліміндегі мәтін мәселесі.  Дискурстың зерттелу       |           1  |
|бағыттары                                                  |              |
|                                                           |              |
|Дискурс және оның  дефиницалары. Дискурс құрылымы          |1             |
|Шешендік өнер. Шешендік сөздер                             |1             |
|Шешендік дискурс типологиясы                               |1             |
|Шешендік сөздердің мазмұндық-тақырыптық  топтары           |1             |
|Бата-тілек пен шешендік сөздер суггестиясы. Киелі сандар   |1             |
|суггестиясы                                                |              |
|Шешендік сөздер дискурсындағы диалогтық құрылым            |1             |
|Шешендік сөздер дискурсының құрылымы                       |1             |
|Күрделі синтаксистік тұтастық, абзац мәселесі              |1             |
|Шешендік сөздер дискурсындағы қаратпалар қызметі           |1             |
|Шешендік сөздер дискурсындағы көркемдеуіш құралдар         |1             |
|Шешендік сөздердегі қайталамалар                           |1             |
|Шешендік сөздер дискурсындағы сұраулы сөйлемдер            |1             |
|Қазіргі шешендіктанудың ерекшеліктері                      |2             |
|                                                           |              |
|                    Практикалық сабақтар                                  |
|Тіл біліміндегі мәтін мәселесі.  Дискурстың зерттелу       |           1  |
|бағыттары. Мәтін, дискурс анықтамаларын жазу, салыстыру    |              |
|                                                           |              |
|Дискурс және оның  дефиницалары. Дискурс құрылымы. Дискурс |1             |
|туралы зерттеулер                                          |              |
|Шешендік өнер. Шешендік сөздер. Зерттелу жайы.             |1             |
|Шешендік дискурс типологиясы.Мәтіндермен жұмыс             |1             |
|Шешендік сөздердің мазмұндық-тақырыптық  топтары           |1             |
|Бата-тілек пен шешендік сөздер суггестиясы. Киелі сандар   |1             |
|суггестиясы. Мәтіндермен жұмыс                             |              |
|Шешендік сөздер дискурсындағы диалогтық құрылым. Мәтінмен  |1             |
|жұмыс.                                                     |              |
|Шешендік сөздер дискурсының құрылымы                       |1             |
|Күрделі синтаксистік тұтастық, абзац мәселесі. Мәтінмен    |1             |
|жұмыс.                                                     |              |
|Шешендік сөздер дискурсындағы қаратпалар қызметі.          |1             |
|Мәтіндермен жұмыс.                                         |              |
|Шешендік сөздер дискурсындағы көркемдеуіш құралдар.        |1             |
|Мәтіндермен жұмыс                                          |              |
|Шешендік сөздердегі қайталамалар. Мәтіндермен жұмыс        |1             |
|Шешендік сөздер дискурсындағы сұраулы сөйлемдер Мәтіндермен|1             |
|жұмыс.                                                     |              |
|Қазіргі шешендіктанудың ерекшеліктері. Ә.Кекілбаевтың      |2             |
|шешендік сөздерінен.                                       |              |


5  СТУДЕНТТЕРДІҢ ӨЗДІК ЖҰМЫСТАРЫНЫҢ ТАҚЫРЫПТАРЫ
5.1 М.Әуезов  еңбектеріндегі  шешендік өнер туралы.
5.2 Р.Сыздықова еңбектеріндегі  шешендік өнер туралы
5.3 Шешендік сөздер мәтініндегі метафоралық қолданыстар
5.4 Шешендік сөздердегі мақал-мәтелдер
5.5 Шешендік сөздердегі фразеологизмдер
5.6 Шешендік сөздердегі  мағынасы күңгірт сөздер
5.7 Шешендік сөздердегі  мәдени лексика
5.8 Шешендік сөздердегі  табу мен эвфемизмдер
5.9 Шешендік сөздердегі  қайталамалар
5.10Шешендік сөздердегі  киелі сөздер мағынасы
5.11Шешендік сөздердегі діни лексика
5.12Шешендік сөздердегі бейвербалдық амалдар
5.13Шешендік сөздердегі  суггестия
5.14Шешендік сөздердегі  теңеулердің жасалу жолдары
5.15.Шешендік сөздердегі  модаль сөздер.


6 ПӘННІҢ ОҚУ-ӘДІСТЕМЕЛІК КАРТАСЫ


                                            Кесте-3
|                                           |Көрнекі       |Өз бетімен      |Бақылау   |
|ТАҚЫПТАРЫ                                  |құралдар,     |дайындалу       |түрі      |
|                                           |плакаттар,    |сұрақтары       |          |
|                                           |лаборатория-лы|                |          |
|                                           |қ стендтер    |                |          |
|                    |                      |              |                |          |
|Дәріс сабақтарының  |Семинар сабақтарының  |              |                |          |
|тақырыптары         |тақырыптары           |              |                |          |
|                    |                      |              |                |          |
|1                   |2                     |4             |5               |6         |
|                    |                      |Дәріс тезисі, | Мәтінмен жұмыс |Жазбаша,  |
|Тіл біліміндегі     |Тіл біліміндегі мәтін |сызба нұсқа   |                |ауызша    |
|мәтін мәселесі.     |мәселесі.  Дискурстың |              |                |          |
|Дискурстың зерттелу |зерттелу бағыттары.   |              |                |          |
|бағыттары           |Мәтін, дискурс        |              |                |          |
|                    |анықтамаларын жазу,   |              |                |          |
|                    |салыстыру             |              |                |          |
|                    |                      |              |                |          |
|                    |                      |Дәріс тезисі, |Мәтінмен жұмыс  |Жазбаша,  |
|Дискурс және оның   |Дискурс және оның     |кесте         |                |ауызша    |
|дефиницалары.       |дефиницалары. Дискурс |              |                |          |
|Дискурс құрылымы    |құрылымы. Дискурс     |              |                |          |
|                    |туралы зерттеулер     |              |                |          |
|Шешендік өнер.      |Шешендік өнер.        |Дәріс тезисі  |Мәтінмен жұмыс  |          |
|Шешендік сөздер     |Шешендік сөздер.      |              |                |Жазбаша   |
|                    |Зерттелу жайы.        |              |                |          |
|Шешендік дискурс    |Шешендік дискурс      |Дәріс тезисі  |Мәтінмен жұмыс  |Ауызша    |
|типологиясы         |типологиясы.Мәтіндерме|              |                |          |
|                    |н жұмыс               |              |                |          |
|Шешендік сөздердің  |Шешендік сөздердің    |Дәріс тезисі  |Мәтінмен жұмыс  |Ауызша    |
|мазмұндық-тақырыптық|мазмұндық-тақырыптық  |              |                |          |
|топтары             |топтары               |              |                |          |
|Бата-тілек пен      |Бата-тілек пен        |Дәріс тезисі  |Мәтінмен жұмыс  |Ауызша    |
|шешендік сөздер     |шешендік сөздер       |              |                |          |
|суггестиясы. Киелі  |суггестиясы. Киелі    |              |                |          |
|сандар суггестиясы  |сандар суггестиясы.   |              |                |          |
|                    |Мәтіндермен жұмыс     |              |                |          |
|Шешендік сөздер     |Шешендік сөздер       |Дәріс тезисі  |Мәтінмен жұмыс  |          |
|дискурсындағы       |дискурсындағы         |              |                |Жазбаша   |
|диалогтық құрылым   |диалогтық құрылым.    |              |                |          |
|                    |Мәтінмен жұмыс.       |              |                |          |
|Шешендік сөздер     |Шешендік сөздер       |Дәріс тезисі  |Мәтінмен жұмыс  |          |
|дискурсының құрылымы|дискурсының құрылымы  |              |                |Жазбаша   |
|Күрделі синтаксистік|Күрделі синтаксистік  |Дәріс тезисі  |Мәтінмен жұмыс  |          |
|тұтастық, абзац     |тұтастық, абзац       |              |                |Жазбаша   |
|мәселесі            |мәселесі. Мәтінмен    |              |                |          |
|                    |жұмыс.                |              |                |          |
|Шешендік сөздер     |Шешендік сөздер       |Дәріс тезисі  |Мәтінмен жұмыс  |          |
|дискурсындағы       |дискурсындағы         |              |                |Жазбаша   |
|қаратпалар қызметі  |қаратпалар қызметі.   |              |                |          |
|                    |Мәтіндермен жұмыс.    |              |                |          |
|Шешендік сөздер     |Шешендік сөздер       |Дәріс тезисі  |Мәтінмен жұмыс  |          |
|дискурсындағы       |дискурсындағы         |              |                |Жазбаша   |
|көркемдеуіш құралдар|көркемдеуіш құралдар. |              |                |          |
|                    |Мәтіндермен жұмыс     |              |                |          |
|Шешендік сөздердегі |Шешендік сөздердегі   |Дәріс тезисі  |Мәтінмен жұмыс  |          |
|қайталамалар        |қайталамалар.         |              |                |Жазбаша   |
|                    |Мәтіндермен жұмыс     |              |                |          |
|Шешендік сөздер     |Шешендік сөздер       |Дәріс тезисі  |Мәтінмен жұмыс  |          |
|дискурсындағы       |дискурсындағы сұраулы |              |                |Жазбаша   |
|сұраулы сөйлемдер   |сөйлемдер Мәтіндермен |              |                |          |
|                    |жұмыс.                |              |                |          |
|Қазіргі             |Қазіргі               |Дәріс тезисі  |Мәтінмен жұмыс  |Жазбаша   |
|шешендіктанудың     |шешендіктанудың       |              |                |          |
|ерекшеліктері       |ерекшеліктері.        |              |                |          |
|                    |Ә.Кекілбаевтың        |              |                |          |
|                    |шешендік сөздерінен.  |              |                |          |


7 ОҚУ-ӘДІСТЕМЕЛІК ӘДЕБИЕТТЕРМЕН ҚАМТАМАСЫЗ ЕТІЛУ КАРТАСЫ


                                            Кесте-4
|Оқулықтардың, оқу      |Саны          |Студенттердің  |Қамтамасыз ету   |
|құралдарының атауы     |              |саны           |пайызы           |
|1                      |2             |3              |4                |
|1. Смағұлова Г. Мәтін  |1             |6              |10%              |
|лингвистикасы –Алматы, |              |               |                 |
|2002–369б.             |              |               |                 |
|2. Гальперин.И.Р. Текст|1             |6              |10%              |
|как обьект             |              |               |                 |
|лингвистического       |              |               |                 |
|исследования . –Москва,|              |               |                 |
|1981.–356 с.           |              |               |                 |
|                       |              |               |                 |
|                       |              |               |                 |
|3. Тураева З.Я.        |1             |          6    |10%              |
|Лингвистика текста.    |              |               |                 |
|–Москва, 1982.–321 с.  |              |               |                 |
|                       |              |               |                 |
|                       |              |               |                 |
|4. Шалабай Б. Көркем   |1             |        6      |10 %             |
|тексті лингвистикалық  |              |               |                 |
|талдау.– Алматы, 1985.-|              |               |                 |
|152 б.                 |              |               |                 |
|5. Смағұлова Г.,       |1             |   6           |10 %             |
|Күркебаев К.,Жұмағұлова|              |               |                 |
|Ә. Шешендік сөздердің  |              |               |                 |
|дискурсы.– Алматы:     |              |               |                 |
|Арыс, 2008.– 184 б.    |              |               |                 |


8 ӘДЕБИЕТТЕР

8.1  Негізгі әдебиеттер
8.1.1  Гальперин.И.Р. Текст как обьект лингвистического исследования .–
Москва, 1981.– с 356
8.1.2 Лингвистика текста. –Москва,1978.– с145
   3. Новиков Л.А. Художественный текст и анализ. –Москва, 1987.–с 369
   4. Солганик И.Я. Стилистика текста. –Москва,2000.–с 465
   5. Сыздықова  Р, Шалабай Б. Көркем тексті лингвистикалық талдау. –Алматы,
      1989.– 256б.
   6. Смағұлова Г. Мәтін лингвистикасы.– Алматы, 2002.–225 б.
   7. Тураева З.Я. Лингвистика текста. –Москва, 1982.– с 321
8.1.8  Смағұлова Г., Күркебаев К.,Жұмағұлова Ә. Шешендік сөздердің
дискурсы.– Алматы: Арыс, 2008.– 184 б.

8.2 Қосымша әдебиеттер
8.2.1 Залевская А. Текст и его понимание. –Тверь, 2000. –с 457
8.2.2 Лотман Ю. Анализ поэтического текста. –Ленинград, 1972.–с 369
8.2.3 Метафора в языке и текста. –Москва,1988.– с 387.



Пәндер