Файл қосу

Нейтрондық физика



ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ
СемЕЙ қаласының ШӘКӘРІМ атындағы МЕМЛЕКЕТТІК УНИВЕРСИТЕТІ | |
|3 деңгейлі СМК құжаты    |ПОӘК                        |ПОӘК                    |
|                         |                            |042-18-38.41/02-2014    |
|ПОӘК                     |                            |                        |
|Студентке арналған       |№ 2 басылым                 |                        |
|пәннің   бағдарламасы    |25.06.2014 ж.               |                        |
|«Нейтрондық физика»      |                            |                        |












                        ПӘННІҢ ОҚУ-ӘДІСТЕМЕЛІК КЕШЕНІ

                             «Нейтрондық физика»
                     5В060400 – «Физика» мамандығы үшін

                   СТУДЕНТКЕ АРНАЛҒАН  ПӘННІҢ БАҒДАРЛАМАСЫ
















                                    Семей
                                    2014


Алғы сөз
1. ӘЗІРЛЕНГЕН

Құрастырушы:                     «25»   06  2014ж.     Мешетова  Ж.С.,   аға
оқытушы., физика кафедрасы

2. ТАЛҚЫЛАНДЫ
2.1 «Физика» кафедрасы отырысында


«25»  06    2014ж., №   10     хаттама

Кафедра             меңгерушісі,              п.ғ.д.,              профессор
С.С.Маусымбаев

2.2 Физика-математика факультетінің оқу-әдістемелік бюросының
отырысында

« 26 »   06    2014ж., № 6  хаттама

Төрайымы                                                Қ.А.Батырова

3. БЕКІТІЛДІ
Университететің  Оқу-әдістемелік   Кеңесінің   отырысында   басып   шығаруға
мақұлданған және ұсынылған
«    11   »  09   2014ж., № 1  хаттама

ОӘК төрағасы_____________________ Г.К.Искакова


4 11.09.2013 ж. № 1 басылым ОРНЫНА ЕНГІЗІЛІП ОТЫР














            Мазмұны


|1.  |Жалпы ережелер                                               |4     |
|2.  |Пәннің мазмұны және сабақ түрлері бойынша сағаттарды бөлу    |5     |
|3.  |Пәнді оқу бойынша әдістемелік нұсқаулықтар                   |6     |
|4.  |Курс форматы                                                 |7     |
|5.  |Курс саясаты                                                 |7     |
|6.  |Баға қоюдың саясаты                                          |8     |
|7.  |Әдебиет                                                      |9     |































1 ЖАЛПЫ ЕРЕЖЕЛЕР
1.1 Оқытушы және пән туралы жалпы мәліметтер:
Мешетова Ж.С., аға оқытушы.
Физика кафедрасы
Байланыс ақпараты –  оқу ғимараты №3, кабинет №304
Сабақ өткізу орны – дәрісхана  № 303, 307,306
Берілген пән бойынша кредиттер саны - 3

1.2  Пәннің  қысқаша мазмұны:
«Нейтрондық  физика» пәні бакалавр дайындау  барысында  маңызды  орын  алады
және «Физика» мамандығында оқитын студенттер үшін  негізгі  пәндер  блогының
міндетті бөлігі болып табылады, өйткені  студенттерге  профессионалды  жұмыс
барысында көп нәрсені біліп, істей алу тиіс.

1.3 Пәнді оқып-білудің  мақсаты:  оқушылардың  әлемнің  ғылыми  суреттемесін
(картинасын)  диалектикалық  тұрғыдан  түсінуін   және   ғылыми   көзқарасын
қалыптастыру,   студенттерге   физиканың   ілгері   заңдарын,    классикалық
теорияларын практикалық есептерді шешуге  қолдануды  үйрету,  қазіргі  заман
физикасы туралы білімін  және  оларды  іс-жүзінде  қолдануды  икемділіктерін
қалыптастыру, сонымен  қатар  кәсіби  мамандығының  негізгі  жүйесі  ретінде
физикалық зерттеулердің әдістемелерін игеретін деңгейде білім беру.

 1.4 Пәнді оқып-білудің негізгі міндеті:
- физиканың негізгі даму  кезеңдерімен  таныстыру,  студенттерге  нейтрондық
физиканың  негізгі  заңдары  мен  принциптерін  және  олардың  математикалық
өрнегін беру;
- студентті негізгі физикалық құбылыстармен,  оларды  бақылау  және  зерттеу
әдістерімен, эксперимент  нәтижелерін  өңдеуді  ЭЕМ-ді  қолдану  әдістерімен
таныстыру;
- студентке физикалық модельдер мен гипотезалардың қолдану аясы жайлы  нақты
ұғым беру;
-  студентті  физикалық  идеяларды  дұрыс  тұжырымадамай  білуге,  физикалық
шамалардың дәрежесін бағалай білуге үйрету;
-  студентке  физиканың  нейтрондық  физика   бөлімінің   дамуы   мен   оның
философиялық және метологиялық проблемалары жайлы ұғым беру.

1.5 Оқып-білудің нәтижелелері:
      Пәнді оқып-білудің нәтижесінде студент мыналарды:
    • нейтрондық  физика  бойыншы  (эксперимент  барысын  бақылау,  өлшеулер
      жүргізу, құбылысты моделдеу, талдау) жүзеге асыру үшін қажетті  ғылыми
      танымның негізгі әдістері жайындағы  түсініктерін  дамытуға  мүмкіндік
      беретін әдістемелерді меңгеруі тиіс;
    • студент негізгі физикалық  құбылыстар,  оларды  бақылау  және  зерттеу
      әдістерін, эксперимент нәтижелерін өңдеуде  ЭЕМ-ді  қолдану  әдістерін
      игеруі тиіс;
    • студентті  физикалық  идеяларды  дұрыс  тұжырымадай  білуі,  физикалық
      шамалардың дәрежесін бағалай білуі тиіс;
    •  студент  физиканың  нейтрондық   физика   бөлімінің   дамуын,    оның
      философиялық және методологиялық проблемалары мәселелерін талдай білуі
      тиіс;
1.6 Курстың пререквизиттері:
атомдық физика, ядролық физика
1.7. Курстың постреквизиттері:
 кванттық механика, конденсирленген  күй физикасы.


2 Пәннің мазмұны және сабақ түрлері бойынша сағаттарды бөлу
                                                                     1 кесте
|№   |Тақырып атауы                  |Сағаттар                       |Әдебиет  |
|т/б |                               |                               |         |
|    |                               |Дәріс  |ЗС  |ПС   |ОБӨЖ  |БӨЖ   |         |
|1.  |Ядролық физиканың даму         |1      |    |1    |      |      |3, Б.5-7;|
|    |кезеңдері. Нейтрондық физикаға |       |    |     |      |      |18,Б.7   |
|    |кіріспе.                       |       |    |     |      |      |         |
|2.  |Нейтрондардың радиоактивті     |1      |3   |1    |3     |      |5,Б.6 ;  |
|    |көздері.Ядролық реакциялардың  |       |    |     |      |      |18, Б.5-7|
|    |әртүрлі жүру механизмдері.     |       |    |     |      |      |         |
|3.  |Нейтрондар арқылы жүретін      |1      |    |1    |3     |      |7,       |
|    |ядролық реакциялар.            |       |    |     |      |      |Б.35-49; |
|    |                               |       |    |     |      |      |18,      |
|    |                               |       |    |     |      |      |Б.8-10   |
|4.  |Нейтрондар арқылы протондар,   |1      |3   |1    |      |10    |7,       |
|    |екі немесе одан да көп         |       |    |     |      |      |Б.52-64; |
|    |нейтрондар пайда болу және     |       |    |     |      |      |18, Б.   |
|    |бөліну реакциялары.            |       |    |     |      |      |33-43    |
|5.  |Нейтрондар көздері. Ядролық    |1      |    |1    |      |10    |5,       |
|    |реактор- қуатты нейтрондар     |       |    |     |      |      |Б.106-114|
|    |көздері.                       |       |    |     |      |      |; 18, Б. |
|    |                               |       |    |     |      |      |43-51    |
|6.  |Нейтрондар көздері. Ядролық    |1      |3   |1    |3     |10    |6,       |
|    |жарылыс пен электрондық        |       |    |     |      |      |Б.116-127|
|    |үдеткіштер моноэнергетикалық   |       |    |     |      |      |; 18, Б. |
|    |емес нейтрондар.               |       |    |     |      |      |59-70    |
|7.  |Нейтрондарды энергиялары       |1      |    |1    |3     |      |4,       |
|    |бойынша кластарға бөлу. Жылдам |       |    |     |      |      |Б.95-105;|
|    |нейтрондар.                    |       |    |     |      |      |         |
|8.  |Жылдам нейтрондар облысындағы  |1      |3   |1    |2,5   |5     |1,       |
|    |бөліну қимасы.                 |       |    |     |      |      |Б.129-3; |
|    |                               |       |    |     |      |      |18,      |
|    |                               |       |    |     |      |      |Б.70-72  |
|9   |Аралық резонанстық нейтрондар. |1      |    |1    |      |      |         |
|    |Резонанс кезіндегі толық қиманы|       |    |     |      |      |         |
|    |есептеу.                       |       |    |     |      |      |         |
|10  |Резонанстық шашырау.Ауыр және  |1      |    |1    |      |10    |5,       |
|    |жеңіл ядролар үшін резонанстық |       |    |     |      |      |Б.106-114|
|    |шашырау, радиациялық қармау    |       |    |     |      |      |; 18, Б. |
|    |қималары.                      |       |    |     |      |      |43-51    |
|11  |Жылулық нейтрондар. Аз         |1      |3   |1    |3     |      |5,       |
|    |энергиялар облысындағы         |       |    |     |      |      |Б.16-34; |
|    |нейтрондарды радиациялық қармау|       |    |     |      |      |107-135  |
|    |қимасы.                        |       |    |     |      |      |         |
|12  |Жылулық нейтрондар облысындағы |1      |    |1    |      |10    |3,       |
|    |әсерлесудуң орташа эффективті  |       |    |     |      |      |Б.186-194|
|    |қималары.                      |       |    |     |      |      |;        |
|13  |Ауыр ядролардың бөлінуі.       |1      |    |1    |3     |      |2,       |
|    |Тізбектік реакция. Бөліну      |       |    |     |      |      |Б.76-101;|
|    |қимасының нейтрондар           |       |    |     |      |      |1 18, Б. |
|    |энергиясына тәуелділігі.       |       |    |     |      |      |73-97    |
|14  |Когерентті және когерентті емес|1      |    |1    |      |7,5   |1,       |
|    |шашырау. Когерентті амплитуда  |       |    |     |      |      |Б.118-135|
|    |және нейтрондардың толқындық   |       |    |     |      |      |;        |
|    |сыну коэффициенті.             |       |    |     |      |      |         |
|15  |Нейтронография. Нейтрондарды   |1      |3   |1    |2     |      |4,       |
|    |есептеу                        |       |    |     |      |      |Б.386-398|
|    |қарқындылығы.Нейтрондардың     |       |    |     |      |      |;        |
|    |энергитикалық ажыратуы.        |       |    |     |      |      |         |
|    |БАРЛЫҒЫ:                       |15     |15  |15   |22,5  |67,5  |         |

3 ПӘНДІ ОҚУ БОЙЫНША ӘДІСТЕМЕЛІК НҰСҚАУЛАР
    Нейтрондық  физика курсын оқыту  өзара  байланысты  бес  форманы  қажет
етеді: дәріс, практикалық  (семинар),  зертханалыө   жұмыс,  ОБӨЖ-оқытушының
білім алушымен өздік жұмысы, және БӨЖ – білім алушының өздік жұмысы.
    Дәрістер конспектілері материалды игеруге негіз болып табылады. Дәрісте
конспект жазуға әрбір студент міндетті.  Конспектті  оқулықтардан  және  оқу
құралдарынаналынған  материалмен  толықтырып,  жазып  алған   өте   пайдалы.
Конспектті  лектор  беретін  кеңестер   кезінде   де   толықтыруға   болады.
Практикалық (семинар) сабағына дайындалуда келесі қажет болады:  практикалық
сабақтың тақырыбына сәйкес оқу  құралдардан  және  дәріс  материалы  бойынша
ұсынылған  теориялық   материалдарды   зерттеу;   практикум   немесе   нақты
әдістемелік   нұсқаулардан   жұмыстың    мазмұнымен,    қажетті    құралдар,
карточкалар,  сабақ  жоспарларын,  күнтізбелік  жоспар  жасау;   зертханалық
сабақта студенттер берілген тақырып бойынша демострациялар  мен  зертханалық
жұмыстарды  орындаулары  керек.  ОСӨЖ  және  СӨЖ  күнделікті  және  міндетті
дайындықты талап етеді, нақты тапсырма бойынша  орындалады  және  күнделікті
оқытушымен  тексеріледі.   Аудиториядан   тыс   өздік   жұмыста   студенттер
әдебиетпен  жұмыс  істеп,   үй   тапсырмасын   орындап,   практикалық   және
зертханалық сабақтарға дайындалады.

4   КУРС ФОРМАТЫ
      «Нейтрондық физика» – 3 кредит.
   Курс бойынша 50  минуттық  дәріс,  50  минуттық  практикалық  сабақ,  100
минуттық  зертханалық  сабақ,  50  минуттық  ОБӨЖ  аптасына  1  рет  болады.
Дәрістерге, практикалық, зертханалық   сабаққа,   ОБӨЖ-ге  қатысуға  студент
міндетті. Себепсіз босатылған  сабақтар  қайталап  оқытылмайды.  Жазбаша  үй
тапсырмалары   (ЖҮТ)   көрсетілген   уақытта   өткізілмесе,   қабылданбайды,
сондықтан  студент  белгілі  бір  балын  жоғалтады.   Практикалық   сабақтар
студентті өздігінен  жұмыс  істеуге  үйретеді,  ойлау  қабілетін  арттырады,
сондықтан сабаққа нұсқаудағы сұрақтарға  толық  жауап  беріп  және  тәжірибе
жүргізу үшін  кейбір  физикалық  ұғымдар  мен  шамалардың,  құбылыстар  мент
процестердің мәнін анықтамалық  кітаптан  тауып,  физика  есептерін  шығарып
келуі керек. Сол жағдайда ғана тәжірибелік жұмысқа толық  қорытынды  жасауға
болады.  Сабаққа  дайын  емес  студент  практикалық  сабаққа   жіберілмейді,
қосымша сабақ жүргізілмейді.

5 курс саясаты
      Студент пәнді оқып-білу үрдісінде  белсенді  және  өздік  қабілеттерін
көрсету  міндетті,  қалып  келу,  себепсіз  сабақтан   қалу,   дер   уақытта
жұмыстарды тапсырмау  және  оқу  үрдісінде  пассивті  болуда  баллдарды  алу
түрінде штрафтар салынады.
6 БАҒА ҚОЮ САЯСАТЫ
    Пән бойынша емтихан бағасы модульдар бойынша, межелік  бақылау  бойынша
және соңғы  аттестация бойынша (60%) көрсеткіштер  мен  емтихан  нәтижесінің
(40%) қосынды балы түрінде қорытылады, қосындысы 100% құрайды.
    Апта  және  бақылау  түрлері  бойынша  баллдардың   таратылуы   кестеде
келтірілген


             «Нейтрондық физика» пәні бойынша балдардың таратылуы
                                                                     2 кесте
|Апта   |Бақылау түрі                                |Балдардың     |Қосымша   |
|       |                                            |барлығы       |          |
|1-7    |Аудиториялық сабақтарына қатысу және даярлық|30            |          |
|Практикалық сабақ (есеп, қорғау)                                              |
|4      |№1-3 практикалық сабақтар бойынша есеп      |30            |          |
|6      |№4-6 практикалық сабақтар бойынша есеп      |20            |          |
|Зертханалық сабақтар                                                          |
|5      |Зертханалық жұмыстар бойынша есеп тапсыру   |30            |          |
|7      |Зертханалық жұмыстар бойынша есеп тапсыру   |20            |          |
|Білім алушының өздік жұмысы                                                   |
|6      |Нейтрондар көздері. Нейтрондар арқылы альфа |90            |          |
|       |бөлшектер пайда болумен  жүретін ядролық    |              |          |
|       |реакциялар.Құрамдас ядро  механизмі.        |              |          |
|7      |Аралық бақылау                              |80            |          |
|1 апта мен 7 апта аралығында оқу нәтижелері бойынша |30+270        |          |
|балдардың барлығы                                   |              |          |
|8-15   |Аудиториялық сабақтарына қатысу және даярлық|30            |          |
|Практикалық жұмыстарды орындау (есеп, қорғау)                                 |
|11     |№8-10 практикалық сабақтар бойынша есеп     |30            |          |
|14     |№11-14 практикалық сабақтар бойынша есеп    |20            |          |
|Зертханалық сабақтар                                                          |
|12     |Зертханалық жұмыстар бойынша есеп тапсыру   |30            |          |
|13     |Зертханалық жұмыстар бойынша есеп тапсыру   |20            |          |
|Білім алушының өздік жұмысы                                                   |
|14     |Нейтрондарды есептеу қарқындылығы.          |90            |          |
|       |Нейтрондарды тіркеу әдістері.               |              |          |
|15     |Аралық бақылау                              |80            |          |
|8 апта мен 15 апта аралығында оқу нәтижелері бойынша|30+270        |          |
|балдардың барлығы                                   |              |          |
|Емтихан балдарының барлығы                          |400           |          |
|Академиялық мерзімде балдардың барлығы              |1000          |          |


   7. ӘДЕБИЕТ
1.  Негізгі
7.1.1 Шпольский Э. Атомная физика.-М., Наука.- Т.1,2.- 1963 г.
7.1.2 Савельев И.В.. Жалпы  физика курсы.- М., Наука,- Т.5.-2004.- 320 с.
7.1.3 Широков Ю.М., Юдин Н.П. Ядерная физика.-М., Наука.- 1980.- 671 с.
7.1.4 Нурабаева Г.У. Нейтронная физика. Учебное пособие .-Алма-Ата,Высшая
школа.-2004.
7.1.5 Волькенштейн В.С. Сборник задач по общей физике.- Лань. 1999
7.1.7 Маусымбаев С.С., Мешетова Ж.С., Нурабаева Г.У. Нейтрондық физикаға
кіріспе . Учебное пособие.- Курчатов. 2005.

7.2. Қосымша
7.2.1 Мухин К.Н. Экспериментальная ядерная физика.- М., Энергоиздат.-
Т.1,2.- 1993.
7.2.2 Гершензон  Е.Н., Малов Ш.И. Курс обшей физики. Оптика. Атомная
физика.-М., Наука.-1981.
7.2.3 Нелипа Н.В. Физика элементарных частиц.- М., Наука.-1978.
Пәндер