Файл қосу

Сыра өндірісінің биотехнологиясы




|ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ                                                    |
|БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ                                                 |
|СЕМЕЙ қаласының ШӘКӘРІМ атындағы МЕМЛЕКЕТТІК УНИВЕРСИТЕТІ                    |
|СМЖ 3-деңгейдегі құжаты      |ПОӘК               |                           |
|                             |                   |                           |
|                             |                   |ПОӘК 042 –                 |
|                             |                   |18-9.1.32/02-2014          |
|ПОӘК                         |11.09.2014ж.       |                           |
|«Тағамдық биотехнология»     |№ 2 басылым        |                           |
|пәні бойынша студенттерге    |18.09.2013 ж.      |                           |
|арналған бағдарламасы        |№ 1 басылымның     |                           |
|                             |орнына             |                           |









                          «ТАҒАМДЫҚ БИОТЕХНОЛОГИЯ»

                        пәнінің ОҚУ-ӘДІСТЕМЕЛІК КЕШЕНІ


                  5В070100 – «Биотехнология»  мамандығы үшін



                            СТУДЕНТТЕРГЕ АРНАЛҒАН


                             ПӘННІҢ БАҒДАРЛАМАСЫ



































                                    Семей


                                    2014



                                  Алғы сөз


    1 ӘЗІРЛЕГЕН
    Құрастырушы __________ 29.08.2014ж., С. Аманжолов,   «Стандарттау  және
биотехнология» кафедрасының доцент м.а., т.ғ.к.


    2 ТАЛҚЫЛАҒАН
    2.1  Семей  қаласы   Шәкәрім   атындағы   мемлекеттік   университетінің
«Стандарттау және биотехнология» кафедрасының отырысында
    «29» тамыз 2014ж., № 1 хаттама


    Кафедра меңгерушісі ___________ Ж.Кәкімова


    2.2  Инженерлік-технологиялық  факультеттің  оқу-әдістемелік  бюросының
мәжілісінде
    «05» қыркүйек 2014ж., № 1 хаттама


    Төрайымы_____________ С.Төлеубекова


    3 БЕКІТІЛГЕН
    Университеттің   Оқу-әдістемелік   кеңесінің    мәжілісінде    шығаруға
мақұлданған және ұсынылған
    «11» қыркүйек 2014ж., № 1 хаттама


    Оқу-әдістемелік кеңесінің төрайымы  ___________ Г.Искакова


    4 «18» _09_2013 ж. № 1 БАСЫЛЫМНЫҢ ОРНЫНА




















                                   Мазмұны



    |1   |Жалпы ережелер                                                    |4   |
|2   |Пәннің мазмұны және сабақтардың түрлері бойынша сағаттарды        |5   |
|    |үлестіру                                                          |    |
|3   |Пәнді меңгеруге арналған әдістемелік ұсыныстар                    |6   |
|4   |Курстың форматы                                                   |7   |
|5   |Курстың саясаты                                                   |7   |
|6   |Бағаларды қою саясаты                                             |8   |
|7   |Әдебиеттер                                                        |9   |
|    |                                                                  |    |
|    |                                                                  |    |



1 Жалпы ережелер
1.1  Оқытушылар мен пән туралы жалпы мәліметтер
Аманжолов Самат Аманжолұлы, доцент м.а., т.ғ.к.
«Стандарттау және биотехнология» кафедрасы
Қатынасу ақпараты тел.35-46-02, оқу ғимараты № 9, № 304 кабинеті
Сабақ өткізілетін орындары -  № 318 аудитория
Пән бойынша кредитердің саны – 3
1.2  Пәннің  қысқаша  мазмұны.  «Тағамдық  биотехнология»  пәнінде   мынадай
сұрақтар  қарастырылады:  Бұл  курстың  негізгі  мақсаты  микроорганизмдерді
пайдалануға  негізделген  тағам  өндірістік  процестері  мен   бұл   саланың
өркендеуінің болашағы туралы білім алушыларды таныстыру болып табылады.
Типтік бағдарламада наубайхана,  сүт  өңдеу  өндірісі,  спирт,  сыра,  шарап
жасау  және  т.б.   ашыту   үрдістеріне   негізделеген   микроорганизмдердің
метаболиттік белсенділік мәселелері қарастырылады.  Тағам  биотехнологиясына
пайдаланылатын   белоктар   мен   биологиялық   белсенді   заттар    түзетін
микроррганизмдердің биохимиялық және физиологиялық қасиеттері сипатталған.
1.3 Осы  курстың  мақсаты.  Тағам  өндірістерін  жүргізудің  негізі  болатын
микроорганизмдердің  физиологиялық,  биохимиялық  қасиеттерін  тыңдаушыларга
таныстыру.   Тағам   өндірістерінің   құрылу   принциптерін    тыңдаушыларға
таныстыру.
Тағам  өндірістері  өнімдерінің  әр  алуан   түрлілігін   білім   алушыларға
таныстыру. Тағам өндірістері келешегімен білім алушыларды таныстыру.
1.4 Пәнді оқудың негізгі міндеті – пән бойынша алынған  білімді  тәжірибелік
жұмыста қолдану.
1.5  Пәнді оқу нәтижесінде:
    •  Білуі   керек:   Тағам   өндірістерін   жүргізудің   негізі   болатын
      микроорганизмдердің физиологиялық, биохимиялық қасиеттерін;
    • Игеру керек: тағам өнімдерін өндіру технолгиясы негіздерін, азық-түлік
      шикізаттары мен тағам өнімдерін әртүрлі сапалық көрсеткіштері  бойынша
      зерттеу жұмыстарының машықтарын;
    • Меңгеру керек:  пәннің дәрістік материалдарын;
    • Істей алу керек: Тағам биотехнологиясына пайдаланылатын  белоктар  мен
      биологиялық белсенді заттар  түзетін  микроррганизмдердің  биохимиялық
      және физиологиялық қасиеттерін;
    •  Ойлау  керек:   шикізат   және   тағам   өнімдерінің   негізгі   сапа
      көрсеткіштерін анықтаушы факторлар жайында;
    •   Болу   керек:   Тағам   өндірістерін   жүргізудің   негізі   болатын
      микроорганизмдердің физиологиялық, биохимиялық қасиеттерін;
    • Алу керек:  тағам өнімдерін өндіру технолгиясы негіздерін,  азық-түлік
      шикізаттары мен тағам өнімдерін әртүрлі сапалық көрсеткіштері  бойынша
      зерттеу жұмыстарының машықтарын.

1.6   Курстың пререквизиттері:
1.6.1 «Биохимия»
1.6.2 «Жалпы және молекулалық генетика»
1.6.3 «Микробиология и вирусология»
1.6.4 «Физиология» (өсімдіктер және жануарлар)
1.6.5 «Микроағзалар биотехнологиясы»

1.7 Курстың постреквизиттері:
1.7.1 Дипломдық жұмыста қолдану

2 Пәннің мазмұны және сабақтарды түрлері бойынша сағаттарды үлестіру
                                                                     Кесте 1
|Тақырып атауы                          |Сағат саны                 |Әдебиетт|
|                                       |                           |ер      |
|                                       |ДС   |ЗС   |БАОӨЖ   |БАӨЖ   |        |
|1                                      |2    |3    |4       |5      |6       |
|МОДУЛЬ 1 ӨНІМДЕРДІ ӨНДІРУ БИОТЕХНОЛОГИЯСЫ                                    |
|Тағам өнімдерін өндірудегі             |2    |     |1       |3      |7.1.1   |
|биотехнология                          |     |     |        |       |        |
|Ашытқы өндірісі                        |2    |     |1       |3      |7.1.1   |
|Сыра өндірісінің биотехнологиясы       |3    |     |1       |3      |7.1.1   |
|                                       |     |     |        |       |7.1.2   |
|                                       |     |     |        |       |7.1.3   |
|Спирт өндірісі                         |3    |     |1       |3      |7.1.1   |
|Шарап өндірісінің биотехнологиясы      |2    |     |1       |3      |7.1.1   |
|                                       |     |     |        |       |7.1.2   |
|                                       |     |     |        |       |7.2.2   |
|                                       |     |     |        |       |7.2.3   |
|Наубайхана өндірісі                    |2    |     |1       |3      |7.1.1   |
|                                       |     |     |        |       |7.1.4   |
|                                       |     |     |        |       |7.2.3   |
|                                       |     |     |        |       |7.2.4   |
|МОДУЛЬ 2 КОНСЕРВІЛЕУ ЖӘНЕ ҚОСПАЛАР БИОТЕХНОЛОГИЯСЫ                           |
|Жеміс жидекті консервілеу              |2    |     |1       |3      |7.1.1   |
|Органикалық қышқылдардың бағытталған   |2    |     |1       |3      |7.1.1   |
|синтезі.                               |     |     |        |       |7.2.4   |
|                                       |     |     |        |       |7.1.2   |
|Ақуыз алу.                             |2    |     |1       |3      |7.1.1   |
|                                       |     |     |        |       |7.1.2   |
|                                       |     |     |        |       |7.1.3   |
|Биологиялық белсенді қоспалар          |2    |     |1       |3      |7.1.1   |
|Гендік модифицирленген өнімдер         |2    |     |1       |3      |7.1.1   |
|МОДУЛЬ 3 ТАҒАМ ӨНІМДЕРІНІҢ ХИМИЯЛЫҚ ЖӘНЕ БИОЛОГИЯЛЫҚ ТЕХНОЛОГИЯСЫ            |
|Химиялық және биологиялық              |2    |     |1       |3      |7.1.1   |
|ксенобиотиктермен тағамдық шикізаттың  |     |     |        |       |7.1.2   |
|және тағам өнімдерінің ластануы.       |     |     |        |       |        |
|Тағам өнімдерінің мироағзалармен және  |2    |     |1       |3,5    |7.1.1   |
|оның метаболиттерімен ластануы         |     |     |        |       |7.1.3   |
|Тағам өнімдеріндегі микотоксиндер      |2    |     |1       |2      |7.1.1   |
|                                       |     |     |        |       |7.1.4   |
|МОДУЛЬ 1 ӨНІМДЕРДІ ӨНДІРУ БИОТЕХНОЛОГИЯСЫ                                    |
|Тағам өнімдерінің химиялық құрамын оқу |     |1    |        |2      |7.1.1   |
|                                       |     |     |        |       |7.1.2   |
|Шикізатқа және көмекші материалдарға   |     |2    |1       |2      |7.1.1   |
|қойылатын талаптар                     |     |     |        |       |7.1.3   |
|Жемістерді (жидектерді) өндеу          |     |1    |1       |2      |7.1.1   |
|технологиясы                           |     |     |        |       |7.1.4   |
|Көкөністі өндеу технологиясын оқу      |     |2    |1       |2      |7.1.1   |
|                                       |     |     |        |       |7.1.2   |
|Нан технологиясын оқу                  |     |1    |1       |2      |7.1.1   |
|                                       |     |     |        |       |7.1.3   |
|Нан өнімдері технологиясын оқу         |     |1    |1       |2      |7.1.1   |
|                                       |     |     |        |       |7.1.4   |
|Крахмал технологиясын оқу              |     |1    |        |2      |7.1.1   |
|                                       |     |     |        |       |7.1.2   |
|Шарап биотехнологиясын оқу             |     |1    |1       |2      |7.1.1   |
|                                       |     |     |        |       |7.1.3   |
|Сыра биотехнологиясын оқу              |     |1    |1       |2      |7.1.1   |
|                                       |     |     |        |       |7.1.4   |
|Спирт биотехнологиясын оқу             |     |1    |1,5     |2      |7.1.1   |
|                                       |     |     |        |       |7.1.2   |
|                                       |     |     |        |       |        |
|                                       |     |     |        |       |        |
|                                       |     |     |        |       |        |
|                                       |     |     |        |       |        |
|                                       |     |     |        |       |        |
|                                       |     |     |        |       |        |
|                                       |     |     |        |       |        |
|                                       |     |     |        |       |        |
|                                       |     |     |        |       |        |
|                                       |     |     |        |       |        |
|                                       |     |     |        |       |        |
|Ет және еттің жетілу процесінің        |     |1    |        |2      |7.1.1   |
|технологиясын оқу                      |     |     |        |       |7.1.3   |
|Шұжық өнімдері технологиясын оқу       |     |1    |        |2      |7.1.1   |
|                                       |     |     |        |       |7.1.4   |
|Тағамдық майлар технологиясын оқу      |     |1    |        |2      |7.1.1   |
|                                       |     |     |        |       |7.1.3   |
|БАРЛЫҒЫ:                               |30   |15   |22,5    |67,5   |        |


    3 Пәнді меңгеруге арналған әдістемелік ұсыныстар


    Пәнді  жақсы  менгеру  үшін  білім  алушы  алдымен   7-бапта   берілген
әдебиеттерді іздеп, олармен танысуы керек.  Ары  қарай  берілген  тақырыптар
бойынша өз кезегімен жаңағы әдебиеттерден материал  іздеп,  оны  өз  бетімен
оқуы  керек.  Сонымен,  сабаққа  келген  білім  алушы,  онда   қай   тақырып
талданылатыны  туралы  хабарлы   болуы   керек   және   тақырыптың   негізгі
жағдайларын алдын ала оқып алуы керек.
    Курстың бір бөлігі семестр бойы білім алушылардың  өзіндік  жұмыстарына
келеді.
      Өздік жұмыс  «Тағамдық биотехнология» пәнінде маңызды   бөлігі  болып
табылады және де басқа аудиториялық  дайындықпен толтырылады. Өздік  жұмыста
бөлек әр түрлі теориялық  бөлімдерді  оқуда,  тақырыптар  бойынша  есептерді
шығарғанда, сонымен қатар есептік-графикалық тапсырмаларды және  жеке  сұрақ
қатарларын ғылыми оқыту кірістіріледі. Өздік жұмысқа  бақылау  ауызша  түрде
және жазбаша сұрау, коллоквиум, тест, есептік-графиктік  жұмыстарды  қорғау,
сұхбаттасу, сонымен қатар талқылау және рефераттарды  қорғау  арқылы  жүзеге
асады.
     Әр түрлі жұмыстарды орындау барысында  міндетті түрде  жүйеде берілген
әдебиеттермен шектелмеу керек. Каталог қарау барысында қарастырылып  отырған
тақырыпқа келетін аттарға жолығуымыз мүмкін. Міне, сол  жолықтырғандарымызды
бірнешеуі жарап қалуы әбден мүмкін.
    Сонымен қоса,  тақырыппен  байланысқан  немесе  сол  тақырыпқа  келетін
кітаптағы  библиографиялық  нұсқаулықтарға  қарайласуымыз  керек.  Онда  біз
керек тақырыптың басқа қандай кітапта бар екендігі  туралы  ақпарат  алуымыз
мүмкін. Құнды ақпаратты нұсқаушы мақалалардан  сызып  алуымызға  болады.  Ол
нұсқаулықтан керекті, қызықтыратын мақалаларды шыққаны туралы  ақпарттарымен
алуымызға  және  содан  кейін  керекті  номерларымызға  тапсырыс  беруімізге
болады.
    Басты көмекші ретінде компьютерлік жүйе Internet атқарады. Онда ешқашан
мақала болып шықпаған ақпарттарды кездестіруімізге болады.
    Тез және дұрыс керекті әдебиетті таңдау  үшін  ғылыми  және  студенттік
кітапханаларды  және  кітап  іздеу  механизмін  жақсы  білу  қажет.  Керекті
әдебиет  тізімі  университет  кітапханасында   болмаған   жағдайда   ғылыми-
техникалық немесе қалалық кітапханаға жүгіну керек.
    Тағы  бір  жұмыс  түрі  реферат  болып  табылады.   Білім   алушылардың
рефератында сол  тақырып  бойынша  бірнеше  көздерден  алынып  жинақтырылған
негізгі мазмұнын тиянақты жеткізу жеткілікті.
    Мәтінде тақырыпқа келмейтін артық ақпараттар болмауы  шарт.  Рефераттың
мазмұнының сәйкестігі негізгі бағалаудың критериінің бірі болып табылады.
    Рефераттың құрылуы алдына қойылған мақсаттар есебінен  жүреді.  Реферат
титулды бет, мазмұны, кіріспе, негізгі  бөлік,  қорытынды  және  қолданылған
әдебиеттер тізімінен тұрады.


      4 Курстың форматы


    Семестр бойы білім алушыларға бағдарламаның сәйкес бөлімдері бойынша 30
дәріс және оқу жоспарына сай 15 зертханалық сабақ жүргізіледі.
    Курстағы  өзіндік  жұмысты  былай  жүргізу  ұсынылады.  Курстың   әрбір
тақырыбынан ұсынылған әдебиеттерді  оқып,  оның  теориялық  негіздеріне  көп
тоқталмай, талқыланатын сұрақтарға жалпы түсінік қалыптастыру керек.
      Содан кейін  материалды  толығымен  меңгеруге  көшу  керек:  теориялық
жағдайларды меңгеру, негізгі мәліметтердің қажет жерлерін еске  сақтау  үшін
жұмыс дәптерін жүргізген дұрыс.
      Курсты меңгеру  кезінде білім алушы өткен материялдарды жақсы  меңгеру
үшін  реферат түріндегі БАОӨЖ  және БАӨЖ  алынады.

      5 Курстың саясаты


      Осы курсты меңгеруде білім алушы жүйелі түрде   өзі  дайындалу  керек,
қажет болған жағдайда  оқытушыдан көмек сұраса  болады.  Порталға  жиі  кіру
керек.   Оқытушының   жұмыс   бағдарламасындағы   методикалық    ұсыныстарын
тәжірибелік  сабақта  мұқият  оқыңыздар.  Тек  қана  дәріс   материалдарымен
шектеліп   калмай,   басқа   да   әдебиеттерді,    электронды    ресурстарды
қолданыңыздар. Алдымен бірінші  модульды  меңгеріп,  тапсырмасын  орындаңыз,
кейін келесі модульге көшіңіз. Әрбір бақылау тапсырмасын уақытында  орындап,
тексеруге  беру  керек,  аралық  тесттерді  уақытында  өту  керек.   Бақылау
мерзімдері – 1-7 апталардағы тапсырмалар мен тесттерге 7  –ші  аптаның  соңы
қалғандары 15 аптада.


      6 Бағаларды қою саясаты



      Әрбір білім алушы қорытынды бағасы жақсы  болуы  үшін  әр  пәннен  бір
мөлшерде ұпай сандарын жинау керек.Ұпайдың максимальды саны:
1-7 апталардағы  бірінші рейтинг қорытындысында  - 300 ұпай,
8-15 апталардағы екінші рейтинг қорытындысына - 300 ұпай,
Дисциплина бойынша семестрдағы максимальды ұпай саны - 600.

       «Тағамдық биотехнология»  пәні бойынша балдарды бөлу кестесі
                                                                     Кесте 2
|Апта   |Бақылау түрі                 |Жалпы балл       |Ескерту          |
|1      |2                            |3                |4                |
|       |1 – 7 аптаға дейн барлық     |30               |                 |
|       |аудиториялық сабаққа қатысу  |                 |                 |
|2      |ЗС қорғау                    |                 |                 |
|       |БАӨЖ                         |                 |                 |
|3      |ЗС қорғау                    |50               |                 |
|       |БАӨЖ                         |                 |                 |
|4      |ЗС қорғау                    |                 |                 |
|       |БАӨЖ                         |40               |                 |
|5      |ЗС қорғау                    |50               |                 |
|       |БАӨЖ                         |                 |                 |
|6      |ЗС қорғау                    |                 |                 |
|       |БАӨЖ                         |40               |                 |
|7      |ЗС қорғау                    |                 |                 |
|       |БАӨЖ                         |                 |                 |
|       |Рубеждік бақылау             |90               |                 |
|       |8 – 15 аптаға дейн барлық    |30               |                 |
|       |аудиториялық сабаққа қатысу  |                 |                 |
|8      |ЗС қорғау                    |25               |                 |
|       |БАӨЖ                         |                 |                 |
|9      |ЗС қорғау                    |                 |                 |
|       |БАӨЖ                         |40               |                 |
|10     |ЗС қорғау                    |25               |                 |
|       |БАӨЖ                         |                 |                 |
|11     |ЗС қорғау                    |                 |                 |
|       |БАӨЖ                         |                 |                 |
|12     |ЗС қорғау                    |25               |                 |
|       |БАӨЖ                         |                 |                 |
|13     |ЗС қорғау                    |                 |                 |
|       |БАӨЖ                         |40               |                 |
|14     |ЗС қорғау                    |25               |                 |
|       |БАӨЖ                         |                 |                 |
|15     |ЗС қорғау                    |                 |                 |
|       |БАӨЖ                         |                 |                 |
|       |Рубеждік бақылау             |90               |                 |


7. Әдебиеттер
7.1   Негізгі әдебиеттер
7.1.1   И.П.Рогов и др. Пищевая биотехнология - М, «КолосС», 2004год, 439с.
7.1.2   Егорова Т.А.    Основы биотехнологии. -М.,2005.
7.1.3   Иванова Л.А. Пищевая биотехнология. Кн.2. Переработка  растительного
сырья: учеб.пособие для вузов / Л.А. Иванова, Л.И. Войно, И.С. Иванова;  под
ред. И.М.Грачевой.- М.: КолосС, 2008.
7.1.4   Гуринович, Г.В. Биотехнологические  способы  производства  продуктов
повышенной пищевой ценности/ Г.В. Гуринович.- Кемерово, 2002.
7.1.5    Машенцева,  Н.Г.  Функциональные  стартовые   культуры   в   мясной
промышленности.- М., 2008.
7.1.6   Жвирблянская А.Ю., Исаева B.C. Микробиология пищевых продуктов.
7.1.7 Гигиенические основы питания безопасность и экспертиза
продовольственных товаров, В.М. Поздняковский. - Новосибирск, 1999год,448с.
7.1.8    Антипова  Л.В.,   Глотова   И.Л..   /Каримов   А.   И.   Прикладная
биотехнология, -СПб.: ГИОГД, 2003. - 288с.

7.2   Қосымша әдебиеттер
7.2.1   Машенцева Г.Н.. Хорольский В.В. Функциональные стартовые культуры  в
мясной промышленности.  М.: ДеЛи принг. 2008.-336с.


Пәндер