Файл қосу

Экологиялық биотехнология




|ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ                       |
|ШӘКӘРІМ атындағы СЕМЕЙ МЕМЛЕКЕТТІК УНИВЕРСИТЕТІ                              |
|3 деңгейлі СМЖ құжаты          |ПОӘК             |                            |
|                               |                 |                            |
|                               |                 |ПОӘК 042-X.1.ХХ/02-20__     |
|ПОӘК                           |                 |                            |
|«Экологиялық биотехнология»    |                 |                            |
|Студенттерге арналған пәнінің  |                 |                            |
|бағдарламасы                   |                 |                            |







                        ПӘННІҢ ОҚУ ӘДІСТЕМЕЛІК КЕШЕНІ
                    050701 «Биотехнология» мамндығы үшін
                «Экологиялық биотехнология» пәнінен арналған
                        СТУДЕНТТЕРГЕ АРНАЛҒАН ПӘННІҢ
                                БАҒДАРЛАМАСЫ
















                                    Семей
                                    2013






АЛҒЫ СӨЗ
1ӘЗІРЛЕНДІ
«Стандарттау және құрылыс материалдарының технологиясы» кафедрасымен
Орындаушы______________      20 ж доцент Ж.К. МОЛДАБАЕВА
2 ТАЛҚЫЛАНДЫ
2.1 «Стандарттау және құрылыс материалдарының технологиясы» кафедрасының
отырысында
Хаттама №____ «___» ________  20ж

Кафедра меңгерушісі ____________ Ж.Х.КӘКІМОВА
2.2 Инженерлік-технологиялық факультетінің оқу-әдістемелік кеңесінің
отырысында
Хаттама №___   «___»_______  20  ж.

Төрайымы ______________Ж.К.МОЛДАБАЕВА

3 БЕКІТІЛДІ
Университеттің оқу-әдістемелік кеңесінің отырысында басылымға келісілді
Хаттама №___ «_____»________ 20  ж.

ОӘК Төрайымы _____________А.А.МОЛДАЖАНОВА

4 АЛҒАШ ЕНГІЗІЛДІ

 4 ВВЕДЕНО ВПЕРВЫЕ (или ВЗАМЕН редакции №___
от «___» ______200_г.)























                                   Мазмұны

1 Жалпы ережелер
2 Пәннің мазмұны және сабақтардың түрлері бойынша сағаттарды үлестіру
3 Пәнді меңгеруге арналған әдістемелік ұсыныстар
4 Курс форматы
5 Курс саясаты
6 Бағаларды қою саясаты
7 Әдебиет






























1 ЖАЛПЫ ЕРЕЖЕЛАР
1.1  Оқытушы және пән туралы жалпы мағлұматтар
МОЛДАБАЕВА ЖАНАР КАЛИБЕКОВНА
 «Стандарттау және құрылыс материалдарының технологиясы» кафедрасы
Байланыс мәліметтері: тел.35-46-02, оқу корпус № 9, кабинет № 315
Сабақ өткізу орны - № 301, 302, 307 аудиториялары
Берілген пән бойынша кредиттер саны 2
1.2 Пәннің қысқаша мазмұны  -  Экологиялық  биотехнология   биотехнологияның
негізгі салаларының бірі болып табылады.
      Қоршаған ортаның мәселелерін, мысалы, қалдықтарды  қайта  өңдеу,  суды
тазарту,  ластануды  жою,  т.с.с.  мәселелерін  шешу  үшін  биотехнологиялық
әдістерді  ерекше   қолдану   экологиялық   биотехнология   пәнін   құрайды.
Экологиялық биотехнология — бұл биохимия, микробиология,  гендік  инженерия,
химиялық технология жетістіктерін бірге  қолданып,  қоршаған  ортаны  қорғау
мен  сақтаудың  жаңа   саласы.   Лас   заттардың   экожүйедегі   айналымында
микорағзалар  үлкен  рөл  атқарады.   Микроағзалардың   әрекетін   тағамдық,
фармацевтикалық, химиялық өнеркәсіпте және  гендік  инженерияда  қолдануымен
қатар, енді оларды адамның тіршілік әрекетінің қалдықтарын қайта өңдеу  үшін
қолдану  мүмкіндігі  туды.  Қалалардың  өсуі  мен   өнеркәсіптердің   дауына
байланысты үлкен экологиялық мәселелер пайда болды, бұл  –  су  қоймаларының
ластануы,  улы  заттардың,сонымен  қатар  канцерогенді  заттардың   жиналуы,
тұрмыс қоқыстары мен қалдықтардың  жиналуы,  ауаның  ластануы.  Алайда  адам
қолымен жасалынған көптеген төмен  малекулалы  қосылыстар  (улы  химикаттар,
детергентер)  және  жоғары  малекулалы  полимерлер  микроағзалар  әрекетінен
ыдырамайды, яғни мұнда аса жетілдірілген технологиялар қажет.
1.3 Пәннің оқыту мақсаты - әртүрлі ағынды сулардың негізгі  сипаттамаларымен
таныстыру;
    – табиғаттағы зат  алмасу  процесстеріне  белсенді  қатысуы  нәтижесінде
      табиғи  тепе-теңдіктің  сақталуына  әсер   тигізетін   микроағзалардың
      маңыздылығын көрсету;
    – биотехнологияның  негізгі  ұстанымдарымен  таныстыру,  сыртқы  ортаның
      объектілерін   тазарту   үшін   қолданылатын   биореактор   түрлерімен
      таныстыру;
    –  Микроағзалардың  мүмкіндіктері  мен  оларды  биотехнологияда   ағынды
      суларды тазарту, биогаз алу  және қоршаған  ортану  сауықтандыру  үшін
      қолдануы туралы түсінік беру;
    – Жаңа ұрпақ биокатализаторларын – иммобильденген ферменттер  мен  бүтін
      микробты  жасушаларды   қолдануға   негізделген   биотазартудың   жаңа
      технологияларымен таныстыру; өсімдіктер мен  топырақ  микроағзаларымен
      қатынасқан   және   ерекше   қасиеттері   бар   ауыр   металлдар   мен
      радионуклидтармен,  органикалық  ластаушылармен  ластанған   топырақты
      тазарту үшін қолданылатын биоремедиация ұстанымдарына түсінік беру;
    – Экологиялық мәселелерді шешуде жаңа қасиеттері бар  микроғзалар  жасау
      арқылы гендік инженерия мүмкіндіктерін көрсету;
    – Теориялық білімді тәжірибеде бекіту; ағынды  суларды   және  топырақты
      тазарту сипатамалары және жұмыстары үшін әмбебап  әдістерді  қолдануға
      тәжірибелік машық беру.
    – Нақты экологиялық мәселелерді шешу  үшін  алған  білімді  стратегиялар
      жасау үшін қолдануға үйрету.
1.4  Пәнді оқытудың негізгі мәселесі:
1.5 Оқу нәтижесі:
    Пәнді оқу нәтижесінде студент келесілерді білу қажет:

     Білу:
    Меңгеру:
    Усвоить:

    Үйрену:
    Понимать:

   Иметь:

  Приобрести

      Органикалық және биологиялық химия, математика,  информатика,  физика,
өсімдіктану,  жануартану,  генетика  және  микробиологияның,   т.б.    жалпы
курстарын меңгеру.
      Тірі жүйе тіршілігінің негізгі заңдылықтарын, олардың табиғатта  өзара
байланысын, адамның қоршаған орта күйіне әсер ету сипатын білу.  Экологиялық
ахуалға әсер ететін табиғи және техногенді шарттар.
      Курсты биотехнологтарды дайындаудың бастапқы кезеңінде  оқыта  бастау,
студенттерге  пәнді  терең  меңгеруге,  теориялық  білімді  семинарлар   мен
тәжірибелік сабақтарда бекітуге мүмкіндік береді.
1.6  Курстың  пререквизиттері:  «Микроағзалар  биотехнологиясы»,  «Экология»
пәндері.
1.7 Курстың постреквизиттері:











2 ПӘННІҢ МАЗМҰНЫ ЖӘНЕ САБАҚТАРДЫҢ ТҮРЛЕРІ БОЙЫНША САҒАТТАРДЫ ҮЛЕСТІРУ


             2-ші Кесте
|Тақырып атауы                           |      Сағат саны           |
|                                        |др   |спз   |Обөж   |Сөж   |
|1                                       |2    |3     |4      |5     |
|Кіріспе.                                |1    |      |       |      |
|Суды аэробты тазарту процестері         |1    |2     |1      |1     |
|Гомогенді реакторлар                    |1    |      |1      |1     |
|Қозғалыссыз биопленкалы реакторлар      |1    |      |1      |1     |
|Суды анаэробты тазарту процесстері      |1    |2     |       |      |
|Суды анаэробты тазарту процессінің      |2    |      |       |      |
|биохимиясы және микробиологиясы.        |     |      |       |      |
|Ашу процессіне арналған өнеркәсіптік    |2    |      |1      |1     |
|аппараттар                              |     |      |       |      |
|Аэротенкада ағынды суларды белсенді     |     |2     |1      |1     |
|лаймен тазарту үшін қолданылатын        |2    |      |       |      |
|бактерияларды үздіксіз культивирлеу.    |     |      |       |      |
|Қатты қалдықтар. Шикі белсенді лай.     |1    |1     |       |      |
|Лайды қайта өңдеу.                      |1    |      |1      |1     |
|Лайды аурусыздандыру және жою.          |1    |1     |       |      |
|Қатты қалдықтардың биодеградациясы      |1    |      |       |1     |
|Токсинді және қауіпті қалдықтарды жою   |1    |      |1      |      |
|Экологиялық биотехнологияда қолданылатын|1    |2     |1      |1     |
|иммобильденген жасушалар.               |     |      |       |      |
|Иммобильденген жасушалар бекіген        |2    |      |1      |1     |
|реакторлар түрлері.                     |     |      |       |      |
|Минералды шикізатты бактериалды         |1    |2     |1      |1     |
|сілтілендіру                            |     |      |       |      |
|Сульфидті минералдардың бактериалды     |1    |      |1      |1     |
|қышқылдануын пайдалану.                 |     |      |       |      |
|Органикалық қалдықтарды компостирлеу    |1    |1     |       |      |
|Компостирлеудің микробиологиялық        |1    |      |1      |1     |
|аспектілері.                            |     |      |       |      |
|Компосты қолдану.                       |1    |      |1      |1     |
|Сабанның биодеградациясы                |1    |1     |1      |1     |
|Лактобациллалар  пробиотикалық ағзалар  |1    |      |1      |1     |
|ретінде.                                |     |      |       |      |
|Силос өндірісі.                         |1    |      |1      |1     |
|Биопестицидтер                          |1    |      |1      |1     |
| Қоршаған ортаның ластануымен           |2    |2     |1      |1     |
|микроағзалардың көмегімен  күресу.      |     |      |       |      |




3 ПӘНДІ МЕҢГЕРУГЕ АРНАЛҒАН ӘДІСТЕМЕЛІК ҰСЫНЫСТАР
Берілген пәнді меңгеруде және сабаққа дайындық кезінде студент сабаққа
арналған әдістемелік сілтемелерді және берілген оқу әдістемелік
комплекстағы көрсетілген әдебиеттерді қолдану керек.

4 КУРС ФОРМАТЫ
    Семестр бойы студенттерге  бағдарламаға  сәйкес  бөлімдері  бойынша  15
сағат  дәріс  және  оқу  жоспарына  сәйкес  15  сағат  тәжірибелік  сабақтар
өткізіледі.
    Курстың бөлігі семестр бойы студенттің өздік жұмысына  бөлінеді.  Өздік
жұмысты  келесі  тәртіппен  орындау  ұсынылады.  Курстағы  әрбір   тақырыпқа
ұсынылатын әдебиеттерді оқып,  теоретикалық  дәйектемелерге  аса  тоқталмай,
тек оқылатын сұрақтардың негізін түсініп, аса қиын және түсініксіз  жерлерін
белгілеу.  Содан  кейін  материалды  мұқият  меңгеруге  көшу:   теоретикалық
білімдерді, есте сақтауды  қажет  ететін  негізгі  мғлұматтарды  игеру  және
жұмыс дәптерін бастау. Курсты оқу үрдісінде студент  өткен материалды  игеру
 мақсатында ОБӨЖ және СӨЖ (конспект немесе реферат түрінде) орындау қажет.

5 КУРС САЯСАТЫ
...............................


6 БАҒА ҚОЮ САЯСАТЫ
    Студенттің үлгерімін тексеру ағымдағы бақылау,  межелік  және  қорытынды
бақылау арқылы орындалады. СМУ-де студенттердің білімін бақылау мен  бағалау
баллдық-рейтингілік  жүйе   бойынша   жүзеге   асырылады.Қорытынды   бақылау
студенттің  әр  сабақтағы   жұмысының  нәтижелерінен,  рефераттарды   қорғау
нәтижелерінен, ОБӨЖ және СӨЖ орындауына байланысты және ауысша  немесе  тест
арқылы өткізілетін емтихан  бағаларынан жиналады.  Қорытынды  баға  ағымдағы
бақылау, межелік және қорытынды бақылауды бағалау  баллдарының  қосындысынан
шығады.


    Мадақтау баллдары (5б.)
    -     шығармашылық ізденуі ;
    -     оқу процессінде белсенді қатысқаны үшін;
    -     студенттік конференцияға қатысқаны үшін;
    -      ғылыми зерттеу жұмыстары мен мақалалар жазғаны үшін;
    -     жұмыста әмбебап оқу көздерін пайданғаны үшін.


     Айып баллдары (5б.) алынады:
    -    материалдарды мезгілімен тапсырмағанда;
    -    жұмысты сапасыз орындаған жағдайда;
    -    сабақты босатқанда.

















































7 ӘДЕБИЕТТЕР

7.1 Негізгі
7.1.1 Экологическая биотехнология: пер с англ./ Под ред. К.Ф. Форстера,
Д.А. Дж. Вейза. – Л.: Химия, 1990. – 384с.
7.1.2   Бирюков В.В. Основы  промышленной биотехнологии. Бирюков В.В. – М.:
КолосС, 2004. – 296с
Алматы.: 2003г.    450с.
7.1.3 Бейли ДЖ., Оллис Д. Основы биохимической инженерии. В 2т.-М.: Мир,
1989.592с.
7.1.4  Бирюков В.В., Кантере В.М. Оптимизация периодических процессов
микробиологического синтеза. –М.: Наука, 1985.292с.
7.1.5  Ферментация и технология ферментов / Д.Уонг, Ч. Коней и др.: Пер. с
англ. /Под ред. К.А. Калунянца. М.: Легкая и пищевая
промышленность,1983,336с.
7.1.6 Гюнтер Л. И., Аграноник Р. Я., Гольдфарб Л. Л. Сбраживание осадков
городских сточных вод в метантенках. М., 1986.
7.1.7  Евилевич А. 3., Евилевич М.  А.  Утилизация осадков  сточных вод.
Л.: Стройиздат, 1988.
7.1.8  Ксенофонтов Б. М.„ Рожков И. С. Обезвоживание и утилизация
избыточного активного ила и осадков сточных вод. М., 1987.

7.2    Қосымша
7.2.1  Сассон А. Биотехнология: свершения и надежды: Пер. с англ. /Под ред.
В.Г. Дебабова. –М.: Мир, 1987. 412с.
7.2.2 Яковлев Технология микробиологического синтеза. Л.: Химия, 1987.272с.
7.2.3 Мосичев М.С., Складнев А.А., Котов В.Б. Общая технология
микробиологических производств. - М.: Легкая и пищевая промышленность,
1982. 264с.
7.2.4  Биотехнология: принципы и применение / под ред. И. Хиггинса: пер. с
англ. М.: Мир, 1988.
7.2.5 Варежкин Ю. Л1, Михайлова А. И,, Терептьев А, М. Методы
интенсификации процесса биологической очистки сточных вод. М.,  1987.
7.5.6 Голубовская Э. К. Микроорганизмы очистных сооружений. Л.: ЛИСИ, 1985.


7.2.7  Карелин Я. А., Жуков Д. Д., Журов В. И. Очистные канализационные
установки в странах Западной Европы. М.: Стройиздат, 1977.
7.2.7 Мельдер X. А., Пааль Л. Л. Малогабаритные канализационные очистные
установки. М.: Стройиздат, 1987.
7.2.8 Ротмистров М. И., Гвоздяк П. И., Ставская С. С- Микробиологическая
очистка воды. Киев: Наукова думка, 1978.
7.2.10  Микробиология (ВИНИТИ Итоги науки и техники. Т, 4. Теория и
практика непрерывного культивирования микроорганизмов/Под ред. И. Л.
Работнова, А. С. Смирнова. М., 1975.
7.2.11  Аграноник Р. Я. Технология обработки осадков сточных вод с
применением центрифуг и ленточных фильтр-прессов. М.: Строниздат,  1985.





























































Пәндер