Файл қосу

Блок Жасуша органоидтары



|ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ                                                      |
|БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ                                                   |
|СЕМЕЙ қаласының ШӘКӘРІМ атындағы                                               |
|МЕМЛЕКЕТТІК УНИВЕРСИТЕТІ                                                       |
|3  деңгейдегі СМЖ құжаты   |ПОӘК                      |ПОӘК                    |
|                           |                          |042-18-22.1.7/02-2014   |
|ПОӘК                       |                          |                        |
|«Жасуша биологиясы»        |№     басылым             |                        |
|пәнінің студентке арналған |                          |                        |
|бағдарламасы               |                          |                        |






                       ПӘННІҢ ОҚУ - ӘДІСТЕМЕЛІК КЕШЕНІ




                             «Жасуша биологиясы»


                  5В060700 «Биология» мамандығына  арналған




                   СТУДЕНТКЕ АРНАЛҒАН ПӘННІҢ БАҒДАРЛАМАСЫ

















                                    Семей
                                    2014




                                  Алғы сөз




      1   ӘЗІРЛЕГЕН


      Құрастырушы: _______________ «____»___________20____ ж
      С.Тугамбаева, в.ғ.к.,  «Мал шаруашылығы  және  аңшылықтану  морфология
      негіздерімен» кафедрасының  профессор м.а.


     2. ТАЛҚЫЛАНДЫ


      2.1  «Мал  шаруашылығы  және  аңшылықтану   морфология   негіздерімен»
      кафедрасының  отырысында
      Хаттама  №__    «____»_____20___ж

      Кафедра меңгерушісі ___________ Б.Ахметова


      2.2  Аграрлық  факультеттің оқу - әдістемелік кеңесінің отырысында
      Хаттама  №___    «____»_____20___ж


      Төрағасы          ____________          Г.Джаманова



      3  бекітілді
      Университеттің оқу - әдістемелік кеңесінің отырысында қаралып, баспаға
      ұсынылды
      Хаттама  №___    «____»_____20___ж


      ОӘК төрағасы _____________        Г.Искакова


          4  АЛҒАШ  РЕТ ЕНГІЗІЛГЕН





















       Мазмұны


 1   Жалпы ережелер
 2  Пәндердің мазмұны және сабақ түрлері бойынша сағаттарды бөлу
 3  Пәндерді оқып-білу жөніндегі әдістемелік ұсынымдар
 4  Курс форматы
 5  Курс саясаты
 6  Баға қоюдың саясаты
 7  Әдебиеттер

































 1.  ЖАЛПЫ ЕРЕЖЕЛЕР


    1.1 Оқытушы және пән туралы жалпы мәліметтер
    Тугамбаева Салима Манатқызы, в.ғ.к., профессор м.а.
    Мал шаруашылығы және аңшылықтану морфология негіздерімен кафедрасы
    Байланыс ақпараты – телефоны 531970, № 5 оқу ғимараты, №205 бөлме
    Сабақ өтетін бөлмелер - № 213 дәрісхана
    Несие саны –3 (үш)


    1.2 Пәннің қысқаша мазмұны
    Жасуша биологиясы–биология негізін құруға қатынасатын  пән,  оны  жақсы
меңгеру келешектегі басқа пәндерді зерделеуде мол  жетістіктерге  жеткізеді.
Жасуша  биологиясы  морфологиялық   ілімнен   тәжрибелік   ілімге   айналып,
жасушалардың   құрылысын,   олардағы   күрделі   физиологиялық   үдерістерді
зерттейтін аукымды ғылым салалары болды. Жасуша-тірі организмдердің  құрылым
және қызмет бірлігі. Бүгін жасушаны  зерделеудің  ғылыми-технакалық  өрлеуді
айқындауда, әсіресе оның қазіргі биологиямен байланысқан  аймағында,  маңызы
зор. Жасуша тек биологиялық пәндер негізінде орталық объект  қана  емес,  ол
алдыңғы саптағы биотехнология тұғырына да шықты. Бүгін әлемде  ондаған  және
жүздеген  жасушалық  биотехнология  орталықтары  құрылып,   нәтижелі   жұмыс
атқаруда. Олардың табыстары мен басты жүйелерінің қызметін  білу  деңгейімен
тікелей байланысты болып келеді.
    1.3 Пәнді оқытудың мақсаты:
      Бактериялардың,  вирустардың  өсімдіқ  және  жануарлар  жасушаларының
құрылысын,  қазіргі  деңгейдегі  морфологиясын  студенттерге  баяндау,   оны
оларға меңгерту.
    1.4 Пәнді оқытудың негізгі міндеті:
    Оқу   үдерісінде   студент   өсімдік   және   жануарлар   жасушаларының
микроскоптық, субмикроскоптық құрылысының ілімін меңгеру кажет.
    1.5 Оқып-білудің нәтижелері:
    Пәнді оқып-білудің нәтижесінде білім алушы міндетті:
    - білуге:  өсімдіктер  және  жануарлар  организмінің  құрамында  болатын
      жасушалардың  және  жасушасыз  құрылымдардың  микро-,  субмикроскоптық
      құрылысын, тіршілік әрекетін;  жыныс  жасушаларының  құрылыс,  қызмет,
      даму  ерекшеліктерін  білу;   тұрақты   және   уақытша   гистологиялық
      препараттарды, микроскоптың окулярлық көрсеткішін әзірлеу техникасының
      негізімен  және  онымен  зерделеу   әдістерін;   практикалық   еңбекте
      организм, ағзалар, ұлпалар, жасушалар және  субжасушалық  элементтерді
      күрделі, кешенді зерттеу әдістерін қолдануды және пайдалануды білу;
    - игеруге: табиғат  танымының  заманауи  ғылыми  әдістерін  және  оларды
      жаратылыстық  ғылыми  мазмұнға  сәйкес  тапсырмаларды  шешуге  қажетті
      деңгейде игеру, маркетингтік зерттеулер әдістерін игеру;
    - меңгеруге: шығу тегі  бойынша  әртүрлі  жасушалардың  қалыпты  күйдегі
      құрылысын меңгеру және клетканың бөліну  механизмін,  қалыпты  күйдегі
      және ауытқу күйіндегі  дифференциалдануын меңгеру;
    - істей алуға: өз жұмысын ұйымдастыра алады, ақпараттарды жинау,  сақтау
      және өңдеу әдістерін меңгерген.
    - түсінуге: өзінің болашақ мамандығының мәнін  және  әлеуметтік  маңызын
      түсінеді;
    -  иемденуге:  ғылыми  әдебиеттермен  жұмыс   істеу,   қысқаша   жазбаны
      (конспект) жазу, зерттеу журналын, библиографиялық істі  жүргізу  және
      организм  ұлпаларының  шығу  тегін,   орналасқан   жерін,   құрылысын,
      қызметін, жіктелуін,  әрі  қазіргі  зерттеу  әдістерінің  (электронды,
      люминесцентті,  кезеңді-қарсыластық  микроскопия,  сандық  гистохимия,
      т.б.) қысқаша жазбасын  жазу  дағдысы  бар  болу;  микроскоппен  жұмыс
      істеу, гистологиялық препараттарды дайындап, оны “оқуды”  және  микро,
      электронды фотобейнелерді  айқындай  білу,  ғылыми  тәжірибе  сызбасын
      құрып, оны өткізу және талдау дағдысына ие болу.
    1.6 Курстың пререквизиттері:
    1.6.1 ботаника
    1.7 Курстың постреквизиттері:
    1.7.1 цитология және гистология
    1.7.2 молекулалық биология


        2  ПӘННІҢ МАЗМҰНЫ ЖӘНЕ САБАҚ ТҮРЛЕРІ БОЙЫНША САҒАТТАРДЫ БӨЛУ


                                                                    1  кесте

|№  |Тақырып атауы                   |Сағат саны                |Әдебиеттер   |
|п/п|                                |                          |             |
|   |                                |Д  |ЗС |ТӘЖ  |ООӨЖ  |ОӨЖ  |             |
|1  |2                               |3  |4  |5    |6     |7    |8            |
|1 Модуль Биологияның даму кезендері                                         |
|1 Блок  Жасуша биологиясына кіріспе                                         |
|1  |Кіріспе                         |1  |   |2    |1,5   |4,5  |7.1.1-7.2.10 |
|2  |Жасуша биологиясындағы зерттеу  |1  |   |2    |1,5   |4,5  |7.1.1-7.2.10 |
|   |әдістері                        |   |   |     |      |     |             |
|2 Блок  Жасуша – элементарлық биологиялық жүйе                              |
|3  |Жасуша туралы ілім. Прокариотты |1  |   |2    |1,5   |4,5  |7.1.1-7.2.10 |
|   |және эукариотты жасушалардың    |   |   |     |      |     |             |
|   |жалпы морфологиясы              |   |   |     |      |     |             |
|4  |Жасушаның тіршілік әрекеттері   |1  |   |2    |1,5   |4,5  |7.1.1-7.2.10 |
|5  |Жасуша және жасушасыз құрылымдар|1  |   |2    |1,5   |4,5  |7.1.1-7.2.10 |
|3 Блок  Жасушаның химиялық құрамы. Метаболизм                               |
|6  |Химиялық құрамы және  метаболизм|1  |   |2    |1,5   |4,5  |7.1.1-7.2.10 |
|7  |Нуклеин қышқылдары              |1  |   |2    |1,5   |4,5  |7.1.1-7.2.10 |
|8  |Белок биосинтезі                |1  |   |2    |1,5   |4,5  |7.1.1-7.2.10 |
|2 Модуль  Жасушаның микроскопиялық және субмикроскопиялық құрылысы          |
|1 Блок   Жасуша ядросының және мембранасының құрылымы                       |
|9  |Жасуша ядросының құрылымы туралы|1  |   |2    |1,5   |4,5  |7.1.1-7.2.10 |
|   |қазіргі кезендегі түсініктер.   |   |   |     |      |     |             |
|   |Хромасоманың құрылымы және      |   |   |     |      |     |             |
|   |репликация                      |   |   |     |      |     |             |
|10 |Жасуша мембранасының  құрылымы  |1  |   |2    |1,5   |4,5  |7.1.1-7.2.10 |
|   |жөніндегі қазіргі заманғы       |   |   |     |      |     |             |
|   |түсінік                         |   |   |     |      |     |             |
|2 Блок  Жасуша органоидтары                                                 |
|11 |Жасушаның микроскоптық және     |1  |   |2    |1,5   |4,5  |7.1.1-7.2.10 |
|   |субмикроскоптық құрылысы.       |   |   |     |      |     |             |
|   |Эндоплазмалық тор. Рибосомалар. |   |   |     |      |     |             |
|   |Гольджи аппараты                |   |   |     |      |     |             |
|12 |Жасушаның микроскоптық және     |1  |   |2    |1,5   |4,5  |7.1.1-7.2.10 |
|   |субмикроскоптық құрылысы.       |   |   |     |      |     |             |
|   |Митохондрийлер. Лизосомалар.    |   |   |     |      |     |             |
|   |Жасуша орталығы                 |   |   |     |      |     |             |
|3 Модуль  Жасуша құрылымының, оның кейбір құрамбөліктерінің ауытқуы         |
|(патологиясы)                                                               |
|1 Блок Жасушаның бөліну түрлері. Жыныс жасушаларының дамуы және құрылысы    |
|13 |Тұқым қуалау құбылысындағы      |1  |   |2    |1,5   |4,5  |7.1.1-7.2.10 |
|   |жасуша құрылымының рөлі.        |   |   |     |      |     |             |
|   |Жасушалардың                    |   |   |     |      |     |             |
|   |криоконсервациялануы            |   |   |     |      |     |             |
|14 |Жасушаның дифференциациясы,     |1  |   |2    |1,5   |4,5  |7.1.1-7.2.10 |
|   |өсуі, қартаюы. Некробиоз        |   |   |     |      |     |             |
|2 Блок  Жасуша патологиясы                                                  |
|15 |Жасуша патологиясы              |1  |   |2    |1,5   |4,5  |7.1.1-7.2.10 |
|   |Барлығы                         |15 |   |30   |1,5   |4,5  |135          |


    3 ПӘҢДІ ОҚЫП-БІЛУ ЖӨНІНДЕГІ ӘДІСТЕМЕЛІК ҰСЫНЫМДАР
    Оқу үрдісіне белсенді қатысу, үй тапсырмасын ынтамен  орындау,  сабақта
карама-карсы байланысты қолдау,  ұжымдық  жұмысқа  жәрдемдесу,  ұқыпты  және
міндетті болу қажет. Курстастарымен және  оқытушылармен  ашық,  шыдамды  да,
мейірімді болған жөн.
    Оқылатын  дәрісте  кейінгі  ғылымның  көкейтесті  мәселелері,   қазіргі
жетістіктері мен жаңалықтары айтылады.  Өткізілетін  практикалық  сабақтарда
организмнен  алынып,  жасалған  жасушалар,  препараттарын  тікелей  зерттеп,
электронды микроскопта  көрінетін  микробейнелерді  талдап,  зерделейсіздер.
Пәннiң әр дәрiсiнен кейiн ұсынылған  сұрақтар  мен  тесттерге  жауап  берiп,
оған қайтаратын жауапты жинақтап қорытып, күмәндiк туса, алдын ала  дәрiстен
оқып, оны толық түсiнiп, дәрiске, сабаққа дайын болып келген жөн.


    4 КУРС  ФОРМАТЫ
    Қатысу: дәрiс, зертханалық сабақтарға мiндеттi  түрде  қатынасу  керек.
Егерде қандайда болмасын себептермен сiз  оларға  қатынаса  алмасаңыз,  онда
барлық меңгере алмаған материалға жауапкер боласыз.
    Үй жұмысы: Үй жұмысы міндетті түрде орындалып, әр апта  сайын  сабақтың
соңында тапсырылуы тиіс. Үй тапсырмасы өткен материалды бекіту  үшін  арнайы
әзірлеген.
   Мiнез – құлық: Студент ар кодексiн, мiнез-құлық этикасын сақтауы  керек.
Сабаққа  кешiгу  кешiрiлмейтiн  қылық.  Сабақ  үстiнде  оқу   тәртiбiн   жиi
бұзушылар  дәрiсханадан  шығарылып  жiберiледi  немесе  бүкiл  курс  бойынша
«қанағаттанарлықсыз» бағамен жазаланады.
   Бақылау  тапсырмалары.  Олар  сөзсiз  орындалып,  белгiленген   мерзiмде
тапсырылуы қажет. Кешiгiп орындалған жұмыстардың бағасы өзiнен -  өзi  төмен
қойылады.
   Межелiк бағалау: Межелiк  бағалаудың  қорытындысы  сабаққа  қатысуы  мен
үлгерiмiне, студенттердiң белгiленген мерзiмге өз бетiмен жұмыс  орындауына,
сабақта  ауызша  немесе  жазбаша  түрде  берген  жауабына,  межелiк  бақылау
қорытындысына байланысты қойылады. Қандай да  болмасын  көшiрiп  алу  немесе
бiреудiң шығармасын толық,  не  жарым-жартылай  өз  атымен  ұрлап  пайдалану
(басқа студенттерден дайын  тапсырма  және  шешiмдер  көшiрмесiн  пайдалану)
дәрiсханадан  шығарумен  тоқтатылады  немесе  «қанағаттанарлықсыз»   бағамен
жазаланады. Ұрлап пайдалану мен алдауды болғызбау керек.
   Ұялы телофон: Сабақ үстiнде  оны  үзiп  тастау  немесе  ұялы  телефонмен
байланысты болғызбау керек.
     Бағалау. Емтихан: Қорытынды емтихан барлық  студенттер  емтихан  беруге
рұқсат етiлгеннен кейiн емтихан сұрақтары жазылған  ауызша  не  тест  арқылы
өткiзiледi. Қорытындысы бойынша бағалау баллдары қойылады.  Емтихан  кезінде
дәріс дәптерді және кез келген кітаптарды қолдануға тыйым салынады.

   5. КУРС САЯСАТЫ
   Бірігіп жұмыс істеу барысында біз келесідей тәртітерді ұстанамыз:
    - Оқытушы мен студент бір-біріне сыйластықпен қарау керек.
    - Кез  келген  тәртіп  бұзушылықтар  жазаланады,  ол  үшін  аудиториядан
      шығарылуы мүмкін, ал белсенді жұмыс керісінше мадақталады.
    - Сабаққа кешікпеу және сабақты босатпау керек.
    - Білімді бағалау баллды-рейтингті жүйе бойынша жүргізіледі

      6 БАҒА ҚОЮ САЯСАТЫ
      «Жасуша  биологиясы»  пәні  бойынша  студенттердің   білімін   бақылау
келесідей  формаларда іске асырылады:
                                                                    2. кесте
|Апта    |Бақылау түрі                                 |Барлық   |Ескерту    |
|        |                                             |балдар   |           |
|1       |2                                            |3        |4          |
|        |Барлық сабаққа қатысу  1 аптадан 7 аптаға    |30       |           |
|        |дейін                                        |         |           |
|1       |Ағымды бағылау 16 балл. ООӨЖ 7 балл, ОӨЖ 12  |35       |           |
|        |балл                                         |         |           |
|2       |Ағымды бағылау 16 балл. ООӨЖ 7 балл, ОӨЖ 12  |35       |           |
|        |балл                                         |         |           |
|3       |Ағымды бағылау 16 балл. ООӨЖ 7 балл, ОӨЖ 12  |35       |           |
|        |балл                                         |         |           |
|4       |Ағымды бағылау 16 балл. ООӨЖ 7 балл, ОӨЖ 12  |35       |           |
|        |балл                                         |         |           |
|5       |Ағымды бағылау 16 балл. ООӨЖ 7 балл, ОӨЖ 12  |35       |           |
|        |балл                                         |         |           |
|6       |Ағымды бағылау 16 балл. ООӨЖ 7 балл, ОӨЖ 12  |35       |           |
|        |балл                                         |         |           |
|7       |1 Рубеждік бақылау                           |60       |           |
|1 аптадан 7 дейін оқыту нәтижесі бойынша жиынтық балл |300      |           |
|        |Барлық сабаққа қатысу  8 аптадан 15 аптаға   |30       |           |
|        |дейін                                        |         |           |
|8       |Ағымды бағылау 15 балл. ООӨЖ 5 балл, ОӨЖ 10  |30       |           |
|        |балл                                         |         |           |
|9       |Ағымды бағылау 15 балл. ООӨЖ 5 балл, ОӨЖ 10  |30       |           |
|        |балл                                         |         |           |
|10      |Ағымды бағылау 15 балл. ООӨЖ 5 балл, ОӨЖ 10  |30       |           |
|        |балл                                         |         |           |
|11      |Ағымды бағылау 15 балл. ООӨЖ 5 балл, ОӨЖ 10  |30       |           |
|        |балл                                         |         |           |
|12      |Ағымды бағылау 15 балл. ООӨЖ 5 балл, ОӨЖ 10  |30       |           |
|        |балл                                         |         |           |
|13      |Ағымды бағылау 15 балл. ООӨЖ 5 балл, ОӨЖ 10  |30       |           |
|        |балл                                         |         |           |
|14      |Ағымды бағылау 15 балл. ООӨЖ 5 балл, ОӨЖ 10  |30       |           |
|        |балл                                         |         |           |
|15      |Рубеждік бақылау  2                          |60       |           |
|8 аптадан 15 дейін оқыту нәтижесі бойынша жиынтық балл|300      |           |
|Емтихан үшін жиынтық балл                             |400      |           |
|Академиялық кезеңдегі жиынтық балл                    |1000     |           |

7   ӘДЕБИЕТТЕР
7.1 Негізгі әдебиеттер:
7.1.1 Мырзағалиева  А.Б. Оқулық. Цитология. Алматы. 2013
7.1.2 Сапаров Қ.Ә.,  Базарбаева Ж.М., Абдуллаева Б.А. Цитология,
гистология, эмбриология терминдерінің түсіндірме сөздігі .Алматы. 2012
7.1.3 Асанов Н.Г., Соловьева А.Р. Учебник. Биология. Алматы: Атамура, 2010
7.1.4 Ленчеко Е.М. Цитология, гистология и эмбриология. М., «Колос», 2009
7.1.5 Кузнецов С.Л., Пугачев М.К. Лекции по гистологии, цитологии и
эмбриологии. М., «Медицинское информационное агентство», 2009
7.1.6 Яглов В.В., Яглова Н.В. Основы цитологии, эмбриологии и общей
гистологии. М., «Колос», 2008
7.1.7 Тейлор Д,  Грин Н., Стаут У.  Биология  1-3 тома  М. «Мир» 2007
7.1.8 Тоқаев З.Қ. Жануарлар морфологиясы латын ветеринариялық
терминологиясымен. Алматы. 2006
7.1.9 Нұрышева А., Нұрышев  М.Оқулық Цитология. Алматы. 2006
7.1.10  Ченцов Ю.С. Общая цитология. Учебник. М., 2005
7.2 Қосымша әдебиеттер:
7.2.1 Тугамбаева С.М. Оқұ құралы. Жасуша биологиясы. Семей.2013
7.2.2 Журнал «Морфология». Российская академия. Санкт-Петербург.2013
7.2.3 Журнал «Биология». Алматы. 2013
7.2.4 Кенжебаева Г.К. Биология. Атлас  тірек- схемалар. Алматы, 2006
7.2.5 Соколов В.И., Чумасов Е.И. Цитология, гистология, эмбриология. М.,
«Колос», 2004
7.2.6  Роллан Ж.К., Селоши А., Селоши Д., Атлас по биологии клетки. М.,
1978
7.2.7   Муканов К.Н., Усенов А.У. Цитология. Курс лекций. Сем-ск.. 2004
7.2.8 Нұрышев, М.Х. Клетка . Құрылысы мен қызметі .Алматы. 2001
7.2.9 Александровская О.В. Цитология, гистология, эмбриология . М., 1987
7.2.10  Поликар А., Беси М. Элементы патологии клетки. М., 2006


































































Пәндер