Файл қосу
Саяси қақтығыс
|ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ |
|СЕМЕЙ қаласының ШӘКӘРІМ атындағы МЕМЛЕКЕТТІК УНИВЕРСИТЕТІ |
|СМЖ 3 - деңгейдегі құжаты|ПОӘК | |
| | |ПОӘК |
| | |042-18-19.1.21.01-2014 |
|«Саяси қақтығыстану» | | |
|пәнінің оқытушыға |№1 – басылым | |
|арналған бағдарламасы | | |
САЯСИ ҚАҚТЫҒЫСТАНУ
ПӘНІНІҢ ОҚУ-ӘДІСТЕМЕЛІК КЕШЕНІ
(Саясаттану мамандықтарға арналған)
Оқытушыларға арналған пән бағдарламасы
Cемей -2014
1.ӘЗІРЛЕГЕН:
Құрастырушы: «03.09.2014 »
аға оқытушы Кенжебулатова А.М.
2.ТАЛҚЫЛАНДЫ:
2.1 Философия және саясаттану кафедрасында
Хаттама № 1 03.09. 2014ж.
Кафедра меңгерушісі :______________ /Мукатаева А.А/
2.2. Экономика,құқық және гуманитарлық факультетінің оқу-әдістемелік
бюросында
Хаттама № 1 09.09.2014ж.
Төрағасы: ________________ /Тойкин С.Х/
3. БЕКІТІЛДІ:
Университетінің оқу-әдістемелік кеңесінің отырысында мақұлданды және
басылымға ұсынылды.
Хаттама №1 11.09.2014ж.
ОӘК төрағасы: ____________ /ИскаковаГ.К./
4. АЛҒАШ РЕТ ЕНГІЗІЛГЕН
М А З М Ұ Н Ы :
1.Қолдану аясы
2.Нормативтік сілтемелер
3.Жалпы ережелер
4.Оқытушы үшін пәннің жұмыс бағдарламасы
5.Студенттердің өздік жұмыстарының тақырыптары
6.Пәннің оқу-әдістемелік картасы
7.Оқу-әдістемелік әдебиетпен қамтамасыз ету картасы
8.Әдебиеттер
1. ҚОЛДАНУ АЯСЫ:
«Саяси қақтығыстану» пәні бойынша оқу-әдістемелік кешені университеттің
саясаттану мамандықтардың 2 курстың оқу топтарына арналған. Бұл курс
халықаралық қатынастар мәселесін игеруге көмектесетін пәндердің арасында
ерекше орын алады. Себебі ол студенттерді қазіргі халықаралық жағдайларда
жиі көрініс тауып жүрген халықаралық қақтығыстардың мәнін, табиғатын,
себептерін және оларды реттеу жолдарын көрсету арқылы болашақта
қақтығыстарды болдырмауға, немесе олардың салдарын біршама бәсеңдетуге және
оларды модельдеуге мүмкіндік береді. Осы тұрғыдан алғанда бұл пән
гуманитарлық пәндер арасында ерекше орын алады. Қазіргі қақтығыстар, оны
реттеу туралы білу халықаралық қатынастарды қарастырып жүрген кез-келген
студенттердің міндеті. Бұған итермелейтін себептердің бастыларының бірі
ретінде қазіргі күнде Қазақстанда, сонымен қатар посткеңестік кеңістіктегі
басқа елдердегі уақиғалар болып отыр. Себебі, қазіргі кезде бұл елдердегі
саяси іс-әрекеттер көп жағдайда адамдардың саяси білім деңгейлеріне және
олардың саяси практикалық іс-әрекетке араласуымен тікелей байланысты.Осы
себепті студенттердің қазіргі қақтығыстар негізін, оларды реттеу әдістерін
білуі, олардың қызмет бабында жетістіктерге жетуінің, Қазақстандағы саяси
әлеуметтік өзгерістердің тиімділігінің кепілдігі болады. Оқу-әдістемелік
кешенде қоғам өміріндегі күрделі құбылыстар мен процестерді, оларды
философиялық теориялар арқылы түсіндірудің бағдарламалары мен әдіс-
тәсілдері, әлеуметтік маңызды мәселелерді түсіну мен шеше білудің жолдары
сынды т.б. маңызды мәліметтері қамтылған. Оқыту үрдісінде студенттерді курс
мазмұнымен, оның өзектілігі және қажеттілегімен, курс саясатымен
студенттерді таныстырады. Пәннің оқу-әдістемелік кешені студенттердің пәнді
танудағы басшылыққа алатын оқу көмекші құралы ретінде пайдалануға
құрастырылды.
2. НОРМАТИВТІК СІЛТЕМЕЛЕР:
Саяси қақтығыстану пәнінен осы оқу бағдарламасы пәннен типтік
бағдарламаға сәйкес жасалған және оқу үрдісін ұйымдастыруда мына құжаттар
негізінде негіз болады:
- Барлық мамандығының жалпы білім беретін стандарты ҚР, Қазақстан
Республикасының Білім және ғылым министрлігінің өзгерістер мен толықтырулар
енгізілген 13.02.2012 жылғы білім заңы, СТУ 042-РГКП-СГУ-8-2013
университетінің «Пәннің оқу - әдістемелік кешендерін жасау мен безендіруге
жалпы талаптар» стандарты.
- ДП-042-08.10.10.12.-2013 «Пәннің оқу-әдістемелік кешендерінің
құрылымы және мазмұны» құжаттық процедурасы.
3. ЖАЛПЫ ЕРЕЖЕЛЕР:
3.1 Пән мазмұнының қысқаша сипаттамасы
«Саяси қақтығыстану» пәні «Саясаттану» мамандығының білім беру саласының
құрамды бөлігінің бірі. Ол – халықаралық қақтығыстар ерекшелігін, даму
тенденциясын, мақсаты мен міндетін, әдістері мен қағидалаларының, қақтығыс
субъектісінің іс-әрекетін, мәні мен себептерін қарастырады.
Қазіргі қақтығыстар, оны реттеу туралы білу халықаралық қатынастарды
қарастырып жүрген кез-келген студенттердің міндеті. Бұған итермелейтін
себептердің бастыларының бірі ретінде қазіргі күнле ҚРда, соынмен қатар,
Посткеңестік кеңістіктегі басқа елдердегі уақиғалар болып отыр. Себебі,
қазіргі кещзде бұл елдердегі саяси іс-әереттер көп жағдайда адамдардың
саяси білім деңгейдлеріне және олардың саяси практикалық іс-әрекетке
араласуымен тікелей байланысты.
Осы себепті студенттердің қазіргі қақтығыстар негізін. Оларды реттеу
әдістерін білуі, олардың қызмет бабында жетістікке жетукінің, ҚР саяси-
әлеуметтік өзгерістердің тиімділігінің кепілдігі болады.
3.2 Бұл курстын мақсаты студентерді саяси қақтығыстану пәнімен,
тарихы және қолданбалы саяси- әлеуметтік ілімдермен таныстыру.
3.3 Пәнді оқытудын негізгі мақсаты:
• студенттерге қазіргі қақтығыстар, оны реттеу тәсілдері туралы толық
білім алуды, қақтығыстық жағдайға байланысты дүниетанымдық және
құндылықтық өлшемдер қалыптастыруды, пәнді оқу барысында алған білімді
халықаралық саяси тәжірибемен байланыстыра білуді және халықаралық
қақтығыстар туралы өзінің ғылыми негізделген көзқарасын қалыптастыруды
көздейді.
3.4 Пәнді оқу барысында студент білу керек:
• қазіргі халықаралық қақтығыстардың теориялық негізін;
• халықаралық қатынастар табиғатының өзгеру бағытын және оны реттеу
тәсілдерін;
• Қақтығыстарды алдын ала ускеру, реттеу және басқару шараларын;
• Халықаралық қақтығыстар мәселелерін қарастырудағы және реттеудегі
халықаралық ұйымдардың, мемлекеттердің (БҰҰ, ҚР т.б.) әлемдік саясатта
алатын орны мен рольдері;
• Халықаралық анархиялық іс-әрекетті шектеудегі халықаралық қатынастарды
жүйелі түрде реттеудегі қақтығыс субъектілері арасында сенімділік
жағдайын орнатудағы трансұлттық корпорациялардың (ТНК) алатын орны мен
ролі;
• интеграциялық процестердің проблемалары мен қиыншылықтары және
қақтығыстардың шығу себептері.
3.5 Курстың талаптары:
студенттер дәрістермен семинар сабақтарына толық қатысуы керек.
• СӨЖ (О) тапсырмаларын уақытында өткізіп, қорғау,
• семинар сабақтарына, СӨЖ тапсырмаларына үнемі дайындықпен келу,
• босатылған сабақтарды дер кезінде қайта қалпына келтіру
• курсты оқу барысында оқытушы студенттерге алдын ала дайындалған
проблемалық сұрақтарға жауап іздеуге мүмкіндік беретін әдебиеттерді беруі
қажет.
• студенттер әр сабаққа ұсынылған әдебиеттерді қарастырып, сабақ барысында
оқытушымен не студенттермен пікір алмасуға дайын болып, өз ұстанымдары
мен пікірлерін қорғай білуі қажет.
• курс аяқталғаннан кейін аузша емтиханын тапсыру
3.6 Пререквизиттер:
Пәнді оқып-үйрену үшін студенттің саясат теориясы, әлеуметтану
, қазақ рухани мұрасы пәндерінен білімі болуы керек.
3.7 Постреквизиттер:
Саяси қақтығыстану пәні бойынша алған білім студентке саясаттану,
саяси этика, психология пәндерін меңгеруге көмектеседі, дүниеге көзқарасын
қалыптастыруға, сыни ойлау жүйесін негіздеуге септігін тигізеді.
КЕСТЕ 1. Жұмыстық оқу жоспарынан үзінді көшірме
|Кур|Семестр |Несие |Лек |Сем |
|с | | |(сағ) |(сағ) |
|1 |2 |3 |4 |5 |
|Лекциялық сабақтар |
|1 |Кіріспе.Халықаралық |Қақтығыстар |2 |1.Козырев Г.И. Основы |
| |қақтығыстар және оны |қоғамның пайда | |конфликтологии.М.2011 |
| |реттеу пәнінің |болуымен тікелей | |2.Конфликтология. уч. для вузов.|
| |қарастырар мәселелер |байланысты және | |М.2012 |
| |өрісі. Қақтығысты |оның басты | |3.Соколов С.В. Социальная |
| |зерттеу тәсілдері |атрибуттарының | |конфликтология. М.2011. |
| |және анықтамалары. |бірі-адамдар, | | |
| | |әлеуметтік топтар,| | |
| | |халықтар, | | |
| | |мемлекеттер | | |
| | |өздерінің | | |
| | |талап-мүдделерін | | |
| | |қолдап, оларды | | |
| | |жүзеге асыруға | | |
| | |тырысады. | | |
|2 |Қақтығыстардың пайда |Бұл жолда олар |2 |1.Әл Фараби «Саяси әлеуметтік |
| |болу себептері, |өздері қажет деп | |трактаттар» А.1990 |
| |динамикасы |тапқан амалдарды, | |2.Ж. Баласағұн «Құтты білік» А. |
| | |тәсілдерді | |1992 |
| | |қолданады. Осылай | |3.Философия тарихы (Алтай Ж, |
| | |субъектілер | |Касабек А, Мұхамбеталиев Қ) |
| | |арасында жанжал, | |А.2014 |
| | |түсініспеушілік, | |4. Орынбеков М. «Предфилософия |
| | |қақтығыс пайда | |протоказахов» А.2010 |
| | |болады | | |
|3 |Қақтығыстардың туралы|Қақтығысқа |2 |1. Назарбаев Н.Ә. «Сындарлы он |
| |ойлардың даму тарихы |анықтама бергенде,| |жыл» А,2003 |
| | |оның жеке адамда | |2. Амреева А.А. Діни экстремизм |
| | |арасындағы , | |мен террор: мәні және Қазақстанға|
| | |жан-ұядағы, | |ықпалы А.2011. |
| | |басшылар мен | |3. Совр.террор.:взгляд из |
| | |олардың | |ЦА.А.2012 |
| | |қоластындағылардың| |4. Халықаралық лаңкестікке |
| | |, діни, саяси | |экстремизмге және есірткі |
| | |ұйымдар мен | |саудасына қарсы күрес. //Ақиқат |
| | |партиялар, | |2013.№4 |
| | |мемлекеттер | |5. Төлебаев М.Қазіргі замандағы |
| | |арасындағы | |терроризм ерекшеліктері мен |
| | |қақтығыстарды | |формалары \\ Саясат-Policy |
| | |қамтитын «жалпы | |№5,2011 |
| | |қақтығыс» | |6. Мухамбеталиев Қ.М. халықаралық|
| | |анықтамасы бар | |террор. ерекше түрі. Всб. Перпод.|
| | |екенін ескеруіміз | |КазУМОиМЯ А,2010 |
| | |керек | | |
|4 |Аймақты және |Қақтығыстық |2 |1. Назарбаев Н.Ә. «Сындарлы он |
| |халықаралық |қатынастар қоғами | |жыл» А,2003 |
| |қақтығыстарды топтау |өмірдің ерекше | |2. Амреева А.А. Діни экстремизм |
| |. Қақтығыс түрлері |түрі болғандықтан | |мен террор: мәні және Қазақстанға|
| | |жоғарыда | |ықпалы А.2011. |
| | |көрсетілген | |3. Совр.террор.:взгляд из |
| | |қағидалардан | |ЦА.А.2012 |
| | |басқа, осы ерекше | |4. Халықаралық лаңкестікке |
| | |құбылыстарды | |экстремизмге және есірткі |
| | |зерттеуге | |саудасына қарсы күрес. //Ақиқат |
| | |көмектесетін тек | |2013.№4 |
| | |өзіне ғана тән | |5. Төлебаев М.Қазіргі замандағы |
| | |қақтығыстанымдық | |терроризм ерекшеліктері мен |
| | |тәсілдер болады. | |формалары \\ Саясат-Policy |
| | |Олар: пәннің | |№5,2011 |
| | |сұрақтарын | |6. Мухамбеталиев Қ.М. халықаралық|
| | |анықтау, | |террор. ерекше түрі. Всб. Перпод.|
| | |экономикалық, | |КазУМОиМЯ А,2010 |
| | |теориялық және | | |
| | |тәжірибелік, | | |
| | |топтау, болжау | | |
| | |т.б. тәсілдер. | | |
|5 |Саяси қақтығыс |Өзінің бағытына, |2 |1.Козырев Г.И. Основы |
| | |табиғатына қарай | |конфликтологии.М.2011 |
| | |олар: | |2.Конфликтология. уч. для вузов.|
| | |Ішкі және сыртқы | |М.2012 |
| | |Антогонистік және | |3.Соколов С.В. Социальная |
| | |антогонистік емес | |конфликтология. М.2011. |
| | |Негізгі және | | |
| | |қосалқы | | |
| | |Объективті ж/е | | |
| | |субъективті болып | | |
| | |бірнеше түрге | | |
| | |бөлінеді. Бұл | | |
| | |аталған басты | | |
| | |қайшылықтардан | | |
| | |басқа да | | |
| | |қайшылықтар | | |
| | |кездеседі: | | |
| | |тұрақты-уақытша, | | |
| | |жалпы, ерекше, | | |
| | |жалқы т.б. Бұл | | |
| | |қайшылықтар | | |
| | |арасында тығыз | | |
| | |байланыстар бар. | | |
|6 |Халықаралық |Мемлекет |2 |1.Козырев Г.И. Основы |
| |қақтығыстарды |басшыларынң | |конфликтологии.М.2011 |
| |эскалациялау |басқару | |2.Конфликтология. уч. для вузов.|
| | |тәсілдерінің | |М.2012 |
| | |әр-түрлілігі | |3.Соколов С.В. Социальная |
| | |негізінде өзара | |конфликтология. М.2011. |
| | |түсініспеушілігі; | | |
| | |Құқық өлшемдердің | | |
| | |толыққанды | | |
| | |жасалмауы; | | |
| | |Тарихи қалыптасқан| | |
| | |екі ел | | |
| | |халықтарының | | |
| | |арас.кикілжіннің | | |
| | |болуы. | | |
|7 |Халық аралық |Саяси қақтығыс |2 | |
| |терроризм – қазіргі |(х/ық)- басқару, | |1.Козырев Г.И.Осн.конфл. М,2011 |
| |кездегі |саяси тәртіпті | |2. Введ в теор.меж.конфл.М,1996. |
| |қақтығыстардың ерекше|реттеу (режимді), | |3. Рыжов О.А.Полит.конф.М.2012 |
| |түрлері |бейбітшілікті | |4. Глухова А.В.Полит Конф |
| | |сақтау, немесе | |основание,типология,динамика.М.20|
| | |соғысты жүргізу | |00. |
| | |(жалғастыру), | |5. Видоевич.З.Глобализация, |
| | |мемл.аралық қақ-ды| |хаотизация и конфликты в |
| | |ұйымдастыру және | |сов.мире//.Соц.исслед.2013 №4 |
| | |реттеу- бақылау | | |
| | |салаларындағы | | |
| | |қайшылықтар | | |
| | |негізінде | | |
| | |қалыптасады. | | |
| | |Айталық, саяси | | |
| | |қақ-с пен эк-ка | | |
| | |арас.байланыс | | |
| | |билік арқылы | | |
| | |жүзеге асады, | | |
| | |әлеуметтік | | |
| | |құрылыстарға | | |
| | |байланысты әр | | |
| | |түрлі саясат | | |
| | |жүргізеді. | | |
|8 |Халықаралық |Қақтығысты |2 |1.Козырев Г.И.Осн.конфл. М,2011 |
| |қақтығыстарды алдын |эскалациялаудың | |2. Введ в теор.меж.конфл.М,1996. |
| |алу |негізгі белгілері:| |3. Рыжов О.А.Полит.конф.М.2012 |
| | | | |4. Глухова А.В.Полит Конф |
| | |Қақтығысқа | |основание,типология,динамика.М.20|
| | |қатысушылардың бір| |00. |
| | |біріне деген | |5. Видоевич.З.Глобализация, |
| | |семінің таусылуы; | |хаотизация и конфликты в |
| | |Қарсыласынан «жау | |сов.мире//.Соц.исслед.2013 №4 |
| | |бейнесін» жасау; | | |
| | |Эмоционалды | | |
| | |(сезімдік) | | |
| | |күйзелістің өсуі; | | |
| | |Бейбіт | | |
| | |түсіндіруден, | | |
| | |дәлелдеуден | | |
| | |қарсылас әр түрлі | | |
| | |жолдармен | | |
| | |әшкерелеу; | | |
| | |Қарсыластар | | |
| | |мүдделерінің | | |
| | |поляризциялану; | | |
| | |Күш қолдану; | | |
| | |Қақтығысқа себеп | | |
| | |болған алғашқы | | |
| | |құбылыстың орнына | | |
| | |барлық қоғам | | |
| | |өмірін қамтитын | | |
| | |факторларыдың | | |
| | |пайда болуы; | | |
|9 |Қақтығыстан жалтару, |Қақтығысқа |2 | |
| |күш көрсету және |объективті | |1. Назарбаев Н.Ә. «Сындарлы он |
| |компромисс т.б |құрылымы | |жыл» А,2003 |
| | |(қақтығыстық | |2. Амреева А.А. Діни экстремизм |
| | |жағдай)өзгереді. | |мен террор: мәні және Қазақстанға|
| | |Мыс. Қақтығысқа | |ықпалы А.2011. |
| | |жаңа қатысушылар | |3. Совр.террор.:взгляд из |
| | |тартылады және | |ЦА.А.2012 |
| | |қақс. болып жатқан| |4. Халықаралық лаңкестікке |
| | |территория | |экстремизмге және есірткі |
| | |кеңейді. | |саудасына қарсы күрес. //Ақиқат |
| | |Эскалациялау | |2013.№4 |
| | |қақтығыстың ең | |5. Төлебаев М.Қазіргі замандағы |
| | |биік шыңына | |терроризм ерекшеліктері мен |
| | |жеткенде, оған | |формалары \\ Саясат-Policy |
| | |қатысушылардың | |№5,2011 |
| | |рангісі өзгереді: | |6. Мухамбеталиев Қ.М. халықаралық|
| | | | |террор. ерекше түрі. Всб. Перпод.|
| | | | |КазУМОиМЯ А,2010 |
|10 |Қазіргі халықаралық |Терроризм |2 |1. Назарбаев Н.Ә. «Сындарлы он |
| |қақтығыстарды |(лат.terra-қорқыту| |жыл» А,2003 |
| |реттеудегі |)саяси мәселелерді| |2. Амреева А.А. Діни экстремизм |
| |дипломатияның екінші |күш көрсету арқылы| |мен террор: мәні және Қазақстанға|
| |бағытының ролі |шешуге | |ықпалы А.2011. |
| | |талпынып,халықты | |3. Совр.террор.:взгляд из |
| | |қоғамдық | |ЦА.А.2012 |
| | |қорқынышта ұстауды| |4. Халықаралық лаңкестікке |
| | |мақсат еткен іс | |экстремизмге және есірткі |
| | |әрекет террор | |саудасына қарсы күрес. //Ақиқат |
| | |локальды болады. | |2013.№4 |
| | |Террордың ерекше | |5. Төлебаев М.Қазіргі замандағы |
| | |түрі ретінде | |терроризм ерекшеліктері мен |
| | |халықаралық | |формалары \\ Саясат-Policy |
| | |терроризм дәстүрлі| |№5,2011 |
| | |емес соғыс құралы | |6. Мухамбеталиев Қ.М. халықаралық|
| | |ретінде | |террор. ерекше түрі. Всб. Перпод.|
| | |мемлекеттік | |КазУМОиМЯ А,2010 |
| | |тәртіпті (режим) | | |
| | |тұрақсыздандыруға,| | |
| | |билікке деген | | |
| | |халық сенімін | | |
| | |жоғалтуға және | | |
| | |қоғамда | | |
| | |психологиялық | | |
| | |дискомфорт | | |
| | |тудыруға | | |
| | |бағытталған іс | | |
| | |әрекет . | | |
|11 |Халықаралық |Ұлтаралық қақтығыс|2 | |
| |қақтығыстарды |негізінде – этнос | |1.Козырев Г.И.Осн.конфл. М,2011 |
| |келліссөз арқылы шешу|өзінің мәдениетін,| |2. Введ в теор.меж.конфл.М,1996. |
| | |ерекшелігін және | |3. Рыжов О.А.Полит.конф.М.2012 |
| | |рухани жақындығын | |4. Глухова А.В.Полит Конф |
| | |тек тәуелсіздік | |основание,типология,динамика.М.20|
| | |алып, жеке | |00. |
| | |мемлекет болғанда | |5. Видоевич.З.Глобализация, |
| | |ғана дамытып, | |хаотизация и конфликты в |
| | |жетілдіре алады | |сов.мире//.Соц.исслед.2013 №4 |
| | |деген түсінік | | |
| | |жатыр.Демек, этнос| | |
| | |өзін-өзі сақтағысы| | |
| | |, дәстүрлері мен | | |
| | |құндылықтарын | | |
| | |қорғағысы келеді. | | |
| | |Қақтығыстың түбірі| | |
| | |осы | | |
| | |талап-тілекпен, | | |
| | |оны жүзеге асыруға| | |
| | |байлансты | | |
| | |қайшылықта жатыр. | | |
|12 |Келліссөз барысындағы|Этнос |2 | |
| |мінез-құлық |құндылықтарын | |1.Козырев Г.И.Осн.конфл. М,2011 |
| | |(әдептілік, | |2. Введ в теор.меж.конфл.М,1996. |
| | |мәдени, т.б.) | |3. Рыжов О.А.Полит.конф.М.2012 |
| | |ескермеу (тіл, | |4. Глухова А.В.Полит Конф |
| | |діни, мәдени, т.б.| |основание,типология,динамика.М.20|
| | |құндылықтар | |00. |
| | |арасындағы | |5. Видоевич.З.Глобализация, |
| | |айырмашылықты | |хаотизация и конфликты в |
| | |ескермеу). | |сов.мире//.Соц.исслед.2013 №4 |
| | |6) | | |
| | |Әлеуметтік-психоло| | |
| | |гиялық факторлар | | |
| | |негізінде | | |
| | |тұрмыстық деңгейде| | |
| | |этноқақтығыс | | |
| | |болады. Тарихи | | |
| | |қалыптасқан | | |
| | |бисаналық | | |
| | |деңгейдегі | | |
| | |этноқақтығыс | | |
| | |болады. Тарихи | | |
| | |қалыптасқан | | |
| | |бисаналық | | |
| | |деңгейдегі жек | | |
| | |көрушілік | | |
| | |негізінде | | |
| | |қалыптасқан | | |
| | |қақ-тар | | |
| | |(қазақ-қытай, т.б.| | |
|13 |Үшінші жақтың |Тұлғаның өзіндегі |2 | |
| |қақтығысты реттеуге |қайшылық | | |
| |қатысуы |негізіндегі | |1.Козырев Г.И.Осн.конфл. М,2011 |
| | |қақтығыс (Фрейдтің| |2. Введ в теор.меж.конфл.М,1996. |
| | |айтуынша “ол” мен | |3. Рыжов О.А.Полит.конф.М.2012 |
| | |“жоғарғы | |4. Глухова А.В.Полит Конф |
| | |мен”-инстинкт пен | |основание,типология,динамика.М.20|
| | |мораль арасындағы)| |00. |
| | |Тұлғалар аралық | |5. Видоевич.З.Глобализация, |
| | |қақтығыс | |хаотизация и конфликты в |
| | |(студент-оқытушы, | |сов.мире//.Соц.исслед.2013 №4 |
| | |бастық-қызметші | | |
| | |т.б.) | | |
| | |Жек тұлға мен топ | | |
| | |арасындағы | | |
| | |қақтығыс | | |
| | |Топаралық қақтығыс| | |
| | |(кіші, орташа, | | |
| | |үлкен | | |
| | |топтар)-топ-қоғам | | |
| | |т.б. | | |
| | |Мемлекетаралық | | |
| | |қақтығыстар | | |
|14 |Халықаралық |Қақтығысқа |2 |1. Назарбаев Н.Ә. «Сындарлы он |
| |қақтығыстарды |объективті | |жыл» А,2003 |
| |реттеудегі ақпараттық|құрылымы | |2. Амреева А.А. Діни экстремизм |
| |коммуникацияның ролі |(қақтығыстық | |мен террор: мәні және Қазақстанға|
| | |жағдай)өзгереді. | |ықпалы А.2011. |
| | |Мыс. Қақтығысқа | |3. Совр.террор.:взгляд из |
| | |жаңа қатысушылар | |ЦА.А.2012 |
| | |тартылады және | |4. Халықаралық лаңкестікке |
| | |қақс. болып жатқан| |экстремизмге және есірткі |
| | |территория | |саудасына қарсы күрес. //Ақиқат |
| | |кеңейді. | |2013.№4 |
| | |Эскалациялау | |5. Төлебаев М.Қазіргі замандағы |
| | |қақтығыстың ең | |терроризм ерекшеліктері мен |
| | |биік шыңына | |формалары \\ Саясат-Policy |
| | |жеткенде, оған | |№5,2011 |
| | |қатысушылардың | |6. Мухамбеталиев Қ.М. халықаралық|
| | |рангісі өзгереді: | |террор. ерекше түрі. Всб. Перпод.|
| | |а) екі жақтың | |КазУМОиМЯ А,2010 |
| | |рангісі тең | | |
| | |болады; | | |
| | |б) бірінің рангісі| | |
| | |жоғары,екіншісі | | |
| | |төмен. | | |
| | |Қақтығыстың | | |
| | |субъективті | | |
| | |қабылдауда | | |
| | |өзгереді: | | |
| | |Қатысушылардың | | |
| | |қатысу маңыздылығы| | |
| | |мен құндылығы | | |
| | |өседі; | | |
|15 |Қақтығыс турлері және|Ұлтаралық қақтығыс|2 |1. Назарбаев Н.Ә. «Сындарлы он |
| |ерекшеліктері |негізінде – этнос | |жыл» А,2003 |
| | |өзінің мәдениетін,| |2. Амреева А.А. Діни экстремизм |
| | |ерекшелігін және | |мен террор: мәні және Қазақстанға|
| | |рухани жақындығын | |ықпалы А.2011. |
| | |тек тәуелсіздік | |3. Совр.террор.:взгляд из |
| | |алып, жеке | |ЦА.А.2012 |
| | |мемлекет болғанда | |4. Халықаралық лаңкестікке |
| | |ғана дамытып, | |экстремизмге және есірткі |
| | |жетілдіре алады | |саудасына қарсы күрес. //Ақиқат |
| | |деген түсінік | |2013.№4 |
| | |жатыр.Демек, этнос| |5. Төлебаев М.Қазіргі замандағы |
| | |өзін-өзі сақтағысы| |терроризм ерекшеліктері мен |
| | |, дәстүрлері мен | |формалары \\ Саясат-Policy |
| | |құндылықтарын | |№5,2011 |
| | |қорғағысы келеді. | |6. Мухамбеталиев Қ.М. халықаралық|
| | |Қақтығыстың түбірі| |террор. ерекше түрі. Всб. Перпод.|
| | |осы | |КазУМОиМЯ А,2010 |
| | |талап-тілекпен, | | |
| | |оны жүзеге асыруға| | |
| | |байлансты | | |
| | |қайшылықта жатыр. | | |
5. Студенттердің өздік жұмыстарының тақырыптары
Тақырып 1 Халықаралық терроризм мен діни экстремизм
Халықаралық терроризм мен діни экстремизмнің іс-шаралары криминалды
бағытта болғанымен, түбінде, алдарына қойған мақсаттары дұрыс деп саналады
(айталық, ұлт-азаттық үшін, халық қамы үшін, діни, коммунистік идеалдар
үшін күрес). Бұл туралы сіздің пікіріңіз қандай?
Терракт дайындауға және оны жүзеге асыруға Батыстың арнайы қызмет
орындарының (ЦРУ, ФБР, Израиль, ағылшын т.б.елдердің барлау ұйымдары) рөлі
өте күшті деп санайтын саясаткерлер аз емес. Сіз қалай деп ойлайсыз?
Қазіргі терроризм мен діни экстремизмнің ерекшеліктерінің бірі-олардың
қылмыс әлемімен (қару сату, наркотрафик, ағаш сату т.б.) тығыз
байланыстылығы. Осыған орай не айта аласыз?
Әдебиеттер:
1. Тейлор Френсиск К. Терроризм; политика и контрмеры США//Внешняя политика
США, Т6.№3
2. Цели наиболее известных радикальных территорияльных групп
мира//саясат.2011.№9
4. Современный терроризм. А.2012
5. Джуманова Г. Религиозный экстремизм:сущность и проявление. ВСБ материалы
научно-практ-конр. параграф26-27 А.2001, часть 1
Тақырып 2
Халықаралық қауымдастықтың терроризм мен діни экстремизмге, сепаратизмге
қарсы күресі.
1. Терроризмге, діни экстремизмге байланысты айтқан АҚШ, Ресей, ҚХР, ҚР
т.б. пікірлерінің негізінде халықаралық қауымдастық бірігіп қандай шаралар
жасау керек?
2. Халықаралық қандай ұйымдар осы террористік, экстремисттік әрекеттерге
қарсы күрес жүргізеді. Ондағы ҚР рөлі қандай?
3. Терроризмге қарсы қабылданған халықаралық құжаттарды талдап өз
пікіріңізді айтыңыз
4. Халықаралық қауымдастықтың терроризм мен экстремизмге қарсы күресі
тиімді болу үшін қандай шаралар болу керектігін айт
5. «ҚР терроризм мен экстремизмге қарсы күресі» атты тақырыптағы баяндама
дайындап студенттік конференцияда сөйлеңіз
6. Дайындаған материал бойынша өзіңізді тестілеңі
Проблемалық сұрақтар:
АҚШ,Батыс саясаткерлері терроризм мен діни экстремизм мен исламдық
фундаментализм байланысты деген пікір айтады. Сіз онымен келісесіз бе?
Соңғы кезде террористтердің биологиялық агенттері (Сібір язвасы,
тауық,шошқа гриппі т.б. аурулар ) қолдану мүмкіндігі артып келеді. Оған жол
бермеу үшін не істеу керек?
АҚШ, т.б. Батыс елдері өздеріне ұнамаған басқа елдердің саяси құрылымын
өзгерту үшін түрлі аңыздарды желеу етуде. Осыған өз пікіріңізді айтыңыз.
Әдебиеттер:
1. Тейлор Френсиск К. Терроризм; политика и контрмеры США//Внешняя политика
США, Т6.№3
2. Цели наиболее известных радикальных территорияльных групп
мира//саясат.2011.№9
4. Современый терроризм. А.2012
5. Джуманова Г. Религиозный экстремизм:сущность и проявление. ВСБ материалы
научно-практ-конр. параграф26-27 А.2001, часть
1.Халықаралық терроризмнің алғышарттары мен қазіргі себептерін анықтап оған
баға беріңіз
2. Әдебиеттерде берген ұсыныстарды талдаңыз
3.Осы мәселеге байланысты айтылған үкімет басшыларының белгілі
саясаткерлердің пікірлерін сараптаңыз
4. 2001 жыл 11 қыркүйекте АҚШта болған террактіге саяси талдау жасаңыз
5. Халықаралық терроризм мен эктремизмге қарсы халықаралық қауымдастықтың
іс-шаралары туралы деректерді топтастырып, талдау жасаңыз.
6. Осы мәселеге қатысты ҚР ұстанымы қандай?
7. Осы тақырыпты ашатын эссе не реферат жазыңыз
Проблемалық сұрақтар:
АҚШтың Иракқа қарсы соғыс әрекетін мемлекеттік терракт деп айтуға болады
ма?
Кейбір саясаткерлер халықаралық терроризм мен д»ни экстремизм ТҰК және
қаржы олигархтарының мүддесін қорғауға бағытталған іс –әрекет деп жүр. Сіз
келісесіз бе?
Тақырып 3. Ішкі және сыртқы саяси қақтығыстар мәні,ерекшеліктері.
Тезис. Ішкі қақтығыс деп бір мемлекеттің ішіндегі әлеуметтік топтардың өз
мүдделері үшін күресін айтады. Қоғамның саяси өмірі билікті қатынастарда
көрініс табады. Бұл билікті қатынастар қоғамда үстемдік құрып тұрған
қатынастарды дамытуға, қорғауға, ондағы саяси күштердің жағдайын жаксартуға
және олардың арасындағы тепе теңдікке (баланс)жетуге талпынады.
Ішкі саяси қақтығыстар ерекшеліктері:
Қоғамның әртүрлі әлеуметтік топтарының өздерінің саяси мүддесі үшін күресі.
Саяси үстемдік үшін күрес(парламенттік күрестен азаматтық соғысқа дейін)
Ішкі саяси қақтығыстар түрлері:
Әлеуметтік топтар арасындағы қақтығыс;
Саяси партиялар, қоғамдық қозғалыстар қатысқан саяси қақтығыстар;
Мемлекеттік билікте, партияда, қозғалыстарда жетекшілік орнату үшін күрес;
Саяси бағыт ұстанған этникалық қатынастар.
Әдебиеттер:
1.Козырев Г.И.Осн.конфл. М,2011
2.Глухова А.В.Полит Конф основание,типология,динамика.М.2000.
3.Рыжов О.А. Полит.конф.М.1997
4. Фельдман Д.М.Полит.конф.М.1998
Проблемалық сұрақтар:
Халықаралық саяси қақтығыстардың әлемдік саясаттағы алатын орны мен маңызын
анықтау қажет;
«Халықаралық саяси қақтығыс» ұғымы саяси өлшемдердің теориялық және
практикалық негізін анықтай алады ма?
Тақырып 4. ОА мен ҚР дағы діни экстремтизм мен терроризмнің таралу көлемі
және олардың таралу түрлері.
Тезистер: Террористік іс әрекеттердің әлеуметтік бағытына қарап,
мақсаттарына қарап, оның бірнеше түрлерін атуға болады. Олар:
Саяси терроризм қоғамдық құрлысты өзгертуге бағытталған террактілір.
Ұлыттың дәстүрлі саяси доктринасы мен құндылықтарына сүйенетін оңшыл
терроризм; және маркстік, анархистік, троцкистік, маоистік т.б. солшыл
тактриналарға сүйенеді «қызыл» (солшыл) терроризм. Осы екі террористік
бағытты қосып жалпы мемлекеттің өз ішіндегі әлеуметтәк мідени қақтығыстарды
әлеуметтәк терроризм деп атайды.
|Ұлттық (этникалық) терроризм; оның бірнеше түрі бар: |
|А) Сепаратистік терроризм; тарихи территорияда ғасырлыр бойы өмір сұріп |
|отырғын халықтардың ұлт патриоттарының тәуелсісдік, не автономия үшін |
|күресі. (Тибет, ұйғыр, күрттердің күресі) |
|Б) Ұлттық тәуелсіздік (ұлт азаттық ) үшін күрес. Агессорларға, |
|калоизаторларға, олардың экономикалық, саяси доктринасына қарсы күресі. |
|Қазіргі кезед бұл күрес басқа мемлекеттердің саяси үстемдігіне, ТҰК |
|(ТНК) үстемдігіне қарсы күреске айналып отыр. |
|В) Репрессия қолдану ұлттық терроризмнің ерекше түрі. Үстем ұлт |
|өкілдерінің мемлекетті аз ұлттың мүдделерін ескермей, оларға қарсы |
|террор ұйымдастыруы. (Қытый Тибетке, Ұйғырға, Турк Курт) |
|4. Идеологиялық терроризм үстемдік жүргізіп тұрған қатыныстар мен |
|құндылықтарға қарсы күрес. Оған діни, мәдени террорлвр жатады. Діни |
|терроризм екіге бөлінеді: |
|А) Фундаменталистік – мұсылман елдерінде ислам қағидаларын орнатуға |
|бағытталған ислам радикалистерінің күресі (Хизб-Ут- Тахрир). |
|Б) Сиктантық - әр-түрлі маргиналды сиктант топтардың күш қолдану арқылы |
|билікке ұмтылуы. Оларға: |
|Сунниттердің «мұсылмандық ағайындар» тобы; |
|Суниттердің баххбидтер сектасы (билік үшін күреседі); |
|Ирандық шииіт ұйымдарын қолдаушылар. |
|5.Аққпаратық террактілер – халық санасын өзгертуге бағыттауға. |
|6. Биотерроризм –адам саулығына, өміріне зиянды әсер ететін табиғи |
|биоагенттерді пайдаланады. (Сібір язвасы, СПИД, Шошқа тауқ грипі т.б.) |
|Проблемелық сұрақтар: |
|«Исламдық қауіп-қатер» деп айтып жүрген Батыс саясаткерлері бұл ұғымға |
|қандай мән мағына беруде. |
|Исламдық фундаменттализмнің негізгі идеологиясын қалай түсінуге болады. |
|ҚР-ның территориялық тұтасығы мен толирантты қоғамына ірткісалып, |
|сепаратизм мен қлттар алауыздығын қоздыруды көздейтін діни секталар |
|өкілдеріне қанадай шаралар қолдану керек? |
|Діни экстримизм мен терроризмнің айырмашылықтары мен ұқсастықтарын ашып |
|көрсетіңіз. |
|Әдебиеттер: |
|1. Козырев Г.И. Осн.конф-ии.М,2011. |
|2.Глухова А.В.Полит Конф основание,типология,динамика.М.2000. |
|3.Рыжов О.А. Полит.конф.М.1997 |
|4. Фельдман Д.М.Полит.конф.М.1998 |
Тақырыпша 5. Қазакстан Республикасындағы мемлекет пен діни ұйымдар
арасындағы қарым- қатынас.
Тезис: ҚР-ның діни ұйымдарымен қарым-қатынасы ҚР-ның конститутциясында
нақты корсетілген. Конститутция бойынша ҚР-да діни
негізде парти құруға, бір дінге мемлекеттік мәртебе берге болмайды.
Себебі,
ондай болса, қоғамда дінаралық, ұлтаралық, шиеленістердің өршуі ғажап
емес, ал ол террордың пайда болуына қолайлы жағдай.
1. Назарбаев Н.А. парламент палаталарының алдында сөйлеген сөзінде,
терроризммен күрестің маңыздылығын айта келіп, біздің аймақта да терроризм
қаупінің бар екендігіне ерекше тоқталды. Бұл тынымсыздыққа әсер еткен
мындай құбылыстар. 2000ж. Бері қарай «Хизб-Ут-Тахрир» діни сектасы өзінің
заңсыз іс-әрекетін ашық жүргізе бастады. 2003 жылы олар бір мың үн парақ
таратса, 2004ж 11мың таратқан. ҚР-на заңсыз жолменкелген күмәнді адамлар
аны көбейген. Шымкенттегі қыздар пансионаттында 8-15 жастағы қыздарды
исламдық фанатизм тұрғысында тәрбиелеу жұмыстары жүргізілген. Ал, осы
істері реттейтін, не тиым салатын заңы жоқ болғаны қынжынарылқ іс. Тек
соңғы кезде ғана бұндай құбылыстарды шектейтін заңдар падй бола бастады.
2002 жылы құқық қорғау ұйымдары халықты діни экстремизмге үгітеп жүрген 120
шетел азаматын ұстады. Қазірдің өзіңде 40тан астам діни ағымдарды
насихаттап жүрген 2500 діни бірлестік бар екені белгілі болды. Әсіресе,
адам ханын пайдалануды, жыныстық жүгенсіздікті, өзін- өзі өлтіруді
насихаттайтын «церковь сатаны», «белая братства», ахамадия, бахан сияқты
діни ағымдар кең етек жайған. Осыларды және олардан басқа «Абсаб-Әл-Фасар»,
«Мұсылман бауырлар», «Талибан», «Бозгурд», «ОА моджахеттерінің жамағаты»,
«Лашкар-и-Тайба», «Әлеуметтік реформалар қоғамы сияқты» діни ұйымдардың
қызметіне тиым салынды.
ҚР-да діни экстримизмнің өрістеуіне исламдық діни ағымдардан басқа,
көптеген басқа дінлердің ағымдары да үлкен әсер етіп отыр. Айталық,
С.Корнилов бастаған «Кришнаны түсіну қоғамы». Бұл діни ұйым Исса малған
бекетінің маңынан Таххир Хибатуллин атына алынған 60га жерді 900 мың
тенгеге сатып алаған (қазіргі бағамен 6 мың доллар). Ал, Евангелистер
сектасы ҚР-да соңғы 5-6 жыл ішінде 4 мыңдай «ұя»салған. Жақын арада,
Қазақстанның жартысынан көбін осы сектаға кіргізу жоспараланып отыр екен.
Бұларға заңды түрде тиым салу керек.
ҚР-сы көптеген контуртеррорлық халықаралық ұйымдардың (БҰҰ, ШОС, ОБСЕ т.б.)
ісіне араласып, өздеріде көптеген ұсыныстар жасады. ҚР-ның парламенті 2004
жылы «экстримистік іс әрекеттерге қарсы күрес туралы» заңды қабылдап, онда
республикамыздың алдында тұрған басты міндеттер осы:
Оппозициялық күштермен ымыраға келу;
Кең ауқымды саси процестерден шет қалмау;
Кінәлілердің (түрмеде отырған) біразына шарт қойып, оларға кешірім
(амнистия) жасау;
Әлеуметтік экономикалық жағдайларға байланысты арыз шағымдарға ерекше көңіл
бөлу;
Терроршылар пайдаланып кетуі мүмкін қаржы көздерін бақылау;
Экстримистердің БАҚ пайдаланбауын қадағалау;
Полицияның ланкестермен күресудегі құзырларын көтеру;
Иммиграциялық шараларды жетілдіру;
Ұлт, дін, тілдік , мәдени қарым-қатынастарды заң жолымен реттеу т.б.
1999 жылы «терроризм мен экстримизмді болдырмаудың алдын алу және жолын
кесу жөніндегі шаралар» туралы Призиденттің жарлығы қабылданды. Бұл жарлық
Қырғыстандағы 1999 жылы болған Баткен оқиғасына байланысты қабалдынды.
Қорта келе, ҚР да әліде болса тынымсыздық тудыратын діни секталар мен
сепаратистік топтар аз емес. Демек, олардың заңсыз іс әрекетін алдын алу
үшін республика заңдарын жетілдіре түсу керек.
Проблемелық сұрақатар:
Назарбаев Н.Ә. «дінаралық диалог ... бейбітшілік пен келісім аймағын,
үйлесім мен айқындық уақытын жасау керек» деген пікіріне саяси талдау
жасаңыз.
3.Рыжов О.А. Полит.конф.М.1997
| |
Тақырып 6. Этно-қақтыгыстың типтері
Тезистер:- Этникалық қақ-ды топтағанда, олардың негізі етіп әр түрлі
мәселелерді алуға болады.
1) Егер этноқақ-тың себебі ретінде этностардың шоғырланып өмір сүру
территориясын, бірақ онда ешқандай этностарды бөлетін шекараның болмауы
және әкімшілік биліктің болмауын алсақ, онда этноқақ-ты мынандай түрлерге
бөлуге боллады:
мемлекетаралық, сыртқы қақ-с;
бір мемлекет ішінде ортақ әкімшілік шекарамен бөлінген аймақтық қақ-с;
орталық пен аймақ арасындағы қақ-ыс;
жергілікті қақ-ыс.
2) Ұлттық-этникалық қозғалыстың мақсатына қарай:
а) әлеуметтік-эк-лық (қоғамдық өндірісті қайта бөлу);
мәдени-тілдік (туған тілді, мәдениетті қорғау);
территориалды-статустық (шекараны өзгерту,этностың шын мәніндегі құқығы мен
статусын көтеру);
сеператтық( мақсаты- мемл. Құрамынан шығу)
3) Қарсылықтың түріне жүргізілу тәсіліне қарай:
зорлық күш көрсету (қару қолдану);
бейбіт жолмен (саяси-депломатиялық, құқықтық, экономикалық).
4) Этноқатынастың созылу мерзіміне және пәрменділігінің қарқындылығына
қарай:
қысқа мерзімді және ұзақ мерзімді;
пермонентті (тоқтаусыз жалғасу) және спонтанды;
өте қарқынды және баяу қарқынды.
Проблемалық сұрақтар:
Этноаралық қақ-тық топтағанда қандай факторлар негізге алынады?
“Этникалық парадокс” деген не? Қалай түсінесіз?
Этноқақ-тың алдын алу (превентивті әрекет) қажет. Ол үшін қандай шаралар
жасау керек?
Кейбір этноқақ-ты алдын ала қайтару (тоқтату) мүмкін болмағанда жан-жақты
және терең (қақ-тың себептерін) зерттеу арқылы тоқтатуға болады. Қандай
шаралар жасау қажет?
Тақырып 7.. Халык аралык этноқақтыгыстың даму ерекшеліктері.
Тезис: Этноқақ-с қақ-тың басқа түрлері сияқты қақ-тың негізгі сатыларынан
өтеді. Бұлардан басқа этноқақ-қа тән өзіндік ерекшеліктер де бар. Олар:
Этноқақ-с қақ-тың басқа түрлеріне де таралады (мысалы, қақ-с субьектілері
ұлттық мәселемен қатар экономикалық, саяси, әлеуметтік, құқықтық, мәдени
т.б. мәселелерін де қозғайық).
Этноқақ-с әр уақытта (жоғары) эмоцияда болады.
Бұл қақ-тың негізінде тарихи түбір болады.
Этноқақ-с жоғары деңгейлі жұмылдырумен (мобилизациялаумен) сипатталады.
Этника қорғап отырған тіл, дәстүр, сенім – осы халық өкілдерінің бәрінің
күнделікті қолданып жүрген өмір салты, сондықтан олар аталған құндылықтар
үшін өлімге дейін баруға дайын (М.Шаханов т.б. тілге байланысты аштық
жариялауы т.б.).
Этноқақ-тар ұрпақтан-ұрпаққа кететін қақт-тар, себебі олардың себебін
түбегейлі шешу мүмкін емес.
Этноқақ-тар, елді басқарушылар тарапынан саяси қателіктер жібергенде, өрши
түседі. Кеңес үкіметі ыдырағаннан кейін, посткеңестік кеңістікте әр түрлі
себептерге негізделген этноқақ-тар өрши түсті (Таулы Карабах-Әзірбайжан,
Грузия – Оң., Осетия, Абхазия т.б.).
Кеңес өкіметі кезінде барлық халықтарды орыстандыру саясатының үстемдік
алуы, халықтар арасындағы көптеген наразылықтарға, кейіннен қақ-ға әкеліп
соқты.
Кеңес өкіметінің тағы бір қателігі – жергілікті халықты ескертпей, олардың
жайлап отырған жерлерін басқа республикаларға беруі (Қазақ ССР-дағы
Бостандық ауданын Өзбекстанға беруі т.б.).
Үшінші қателік – кейбір халықтарға сенімсіздікпен қарап, оларды күшпен жер
айдатуы.
Төртінші қателік – жергілікті халықтың ғасырлар бойы қалыптасқан
шаруашылық түрлерін ескермей, ол жерге шаруашылықтың басқа түрлерін
дамытуы (тың жерді игеруі т.б.)
Бесінші қателік – ҚР полигон (әскери) орнатып, ядролық қару
сынауы.
Проблемалық сұрақтар:
“Айналық бейнелеу” қағидасының мәні неде?
Мемлекет ішіндегі этноқақ-ты реттеуде сырт күштің рөлі өандай болуы мүмкін?
(Югославиядағы, Таулы Карабахтағы уақиғаларды талдап, сараптама беріңіз).
Этноқақ-ты жеңіл және терең ескерту деген не? Осыған орай, өз пікіріңізді
айтып, диспутқа қатысыңыз.
Этноқақ-ты өршітпеу үшін қандай жағдайға “басып-жаншу” тәсілі (Күш қолдану
тәсілі) қолданлады?
Этноқақ-қа байланысты мониторинг жүргізу қандай тиімді нәтижелерге әкелуі
мүмкін?
Тақырып 8. Қақтығыстан кейінгі саты.
Тезис:Қақтығыс тоқтатылады деген, қақтығыс тудырған проблема жойылды деген
сөз емес. Қақтығыс тоқтағаннан кейінгі екі жақтың екеуі де, не екеуінің
бірі қақтығысты шешуден ешқандай пайда таппауы мүмкін. Олардың
қанағаттанғаның не қанағаттанбағанын мына жағдайдан көруге болады.
Қақтығыс барысында, қақтығыстан кейінгі бейбіт сатыда екі жақ өз
мүдделеріне жетті ме?
Күрес қандай тәсілдермен жүргізіледі (күш,бейбіт)?
Екі жақтың адами, материалдық,территориялық ұтылыстарды қандай деңгейде
болады?
Қақтығыс барысында екі жақтың ар намысы қандай деңгейде тапталды;
Екі жақты мүдделері қақтығыстан кейін қандай деңгейде ескерілді?
Келісім барысында қандай тәсілдер қолданылды (қысым көрсету арқылы,өз
еріктерімен қажетті нәтижеге жетті)
Халықаралық ұйымдар мен мемлекеттердің қақтығыстарың реттеу нәтижесінде
берген бағалары қандай болды?
Қақтығыстан кейінгі келісімнің тәтижесі тиімді деп есептеледі,егер екі жақ
келісіге консенсус арқылы жетсе.
Егер екі жақтың бір келісім арқылы өздерінің мүдделері ескерілмеді деп
есептесе, онда екі жақ арасындағы қақтығыстық жағдай сақталады да, келісім
ұзаққа бармайды.
Ресурстар(қорлар) тусылып, амалсыздан болған келісім де уақытша болады,
қақтығыс жағдай сақталады.
Жалпы, соғыстан кейінгі сатыда жаңа объективті шындық қалыптасады. Жаңа
күш жиналады, бір біріне деген көзқарас өзгеруі мүмкін. Қақтығыстар
тудырған мәселеге басқаша қараулары мүмкін. (Мыс.1994-1996 жылдары Ресей
Шешен сғысының қорытындысында, қақтығыстың себебін басқаша қарастыруған,
осыған сәйкес екі жақаралық қарым қатынас басқаша жүргізуге және
ұйымдастыруға екі жақта мәжбүр болды.)
Әдебиеттер: 1. Козырев Г.И. Осн.конф-ии.М,2010. 2.Глухова А.В.Полит Конф
основание,типология,динамика.М.2000. 3.Рыжов О.А. Полит.конф.М.1997
4. Фельдман Д.М.Полит.конф.М.1998
Проблемалық сұрақтар:
Қақтығыстан кейінгі сатының даму ерекшеліктері қандай факторларға
байланысты өрбиді?
Екі ел арасындағы қақтығыс олардың қарым қатынасын ынталандырып,қақтығыс
тудырған мәселеден басқа біршама мәселелрді оң қарастыруға мүмкіндік
береді. Деген пікірмен келіссесіз бе?Келіспесеңіз себебін түсіндіріңіз.
Күштің мүддесі негізінде шешілген біржақты шешімнің нәтижесі ұзаққа созылу
мүмкін бе?
Қақтығыстан кейінгі келісімге қақтығысқа қатысқан үшінші жақтан басқа тың
күштер қосылуы мүмкін бе? Болса,олар қандай рөл атқарады?
Тақырып 9. Қақтығыстан қашу және компромисс тәсілдері:
Кейс тапсырмалар:
Қақтығыстан қашутактикасының мәнін ашып көрсетіп мысал келтір
Компромисс тактикасының артықшылығы неде?
Бұл тәсілдерінің қандай кемшіліктері
Берілген әдебиеттерге контент талдау жаса
Презентация дайында
Тақырып бойынша баяндама жасап, семинарға сөйлеңіз
Қажетті деректер мен материалдар жина
Проблемалық сұрақтарға жауап бер
Проблемалық сұрақтар:
1. BATNA мен ATNA тәсілдерінің оң және теріс жақтарын талдап,
өз пікіріңді айт
2. Шын болған келіссөз барысында қақтығысты шешуден қашып, өз ұстанымынан
шықпаған қақтығыс қатысушының ісіне талдау жаса
3. Қақтығыс тек бір мәселемен шектелмейді. Ол көптеген
мәселелермен тығыз байланысты.
4. Қақтығысты шешуге байланысты альтернативті ұсыныстарға жан
жақты қарастырып, әрқайсысына баға беріңіз.
5. Бір жақты шешім қабылдау мен комприомистің айырмашылығын
көрсетіп, олардың тиімді, не тиімсіз жақтарын көрсет.
Әдебиеттер:
1. Лебедева М.М. Полит.урег.конф:подходы, решения,технологии.М 1999
2.Фелбдман Д.М. полит.конф М1998
3. Козырев Г.И. Осн.конф М2207
4. Совр.рег.конф.и проблемы их полит.урег. А2006
Конф.под ред. Ратникова В.П. М2004
5. Меж отн.:теории,конф,орг. М2007
Тақырып 10. Қақтығыстарды шешудің әмбебеп механизмдері.
Кейс тапсырма:
Кез-келген қақтығыс тек өзіне ғана ерекше құралдармен,
механизмдермен реттеледі. Соған қарамастан қақтығыстардың қай-қайсысына да
тән әмбебеп, жұрттың бәрі мойындаған реттеу механизмдері болады:
Негативті және позитивті
Мақсаты мен мәнін түсіну
Қарсыластарына жақтырмай қарау
Позитивті және негативті түсіндіріп, мысал келтіру
Позитивті жағдай қашан қолданылады?
Эссе жазу
Диспутқа дайындалу
Тақырыптың мәнін ашатын мысалдар келтіру
Контент жасау
Презентация дайындау
Проблемалық сұрақтарға жауап дайында:
1. Қарсыласынның жұмысын бағаламай өзіндікін дұрыс қылып көрсетсен
болашақағы қатынастарын?
2. Келіссөз кезінде қарсыласынның сөзін бөлу кезінде қарсылас не істеуі
керек?
3. Неғұрлым қарсылас бір-біріне тәуелді болса, соғұрлым келіссөз барысында
өзара тіл табысу жеңіл болады деген пікірді қолдайсыз ба?
4. Қатысушылардың бірігіп шешім іздеуіне әсер ететін факторларды атап,
оларға cараптама жасаңыз.
Әдебиеттер:
1. Лебедева М.М. Полит.урег.конф:подходы, решения,технологии.М 1999
2.Фелбдман Д.М. полит.конф М1998
3. Козырев Г.И. Осн.конф М220
4. Совр.рег.конф.и проблемы их полит.урег. А2006 Конф.под ред. Ратникова
В.П. М2004
5. Межотн.:теории,конф,орг. М2007
Тақырыпша 11. Терроризммен күресуде ОА елдерінің халықаралық
қауымдастықпен қызметтесуі.
Кейс-тапсырма:
Халықаралық ұйымдар: ОБСЕ, ОАГ, ЮААРС(южно-азиатская ассоциация
регионального сотрудничества), ОИК(организация «исламская конференция»),
ТМД, ШОС т.б. антитеррорлық шараларын талдап, қысқаша эссе жазыңыз.
ҚР мен АҚШ арсындағы антитеррорлық күреске байланысты келіссөздерінің ОА-да
қауіпсіздікті сақтауға тигізер әсеріне тоқталып, семинарда сөйлеуге
баяндама жасаңыз.
ҚР мен ҚХР арасындағы терроризм, экстремизмге, сепаратизмге қарсы бірігіп,
күресу туралы келісім-шартының (Пекин 2002) маңызы.
ҚР-ның ұйғыр мәселесіне байланысты ұстанымдарын жан-жақты қарастырып, оған
байланысты өз пікіріңізді айтып семинарда сөйлеңіз.
Терроризм, экстремизмге, сепаратизмге қарсы күресте «үлкен
сегіздіктің»(АҚШ, Англия, Франция, Япония, Германия, Канада, Италия және
Ресей) бірігіп ұсынған шараларының қауіпсіздікті сақтаудағы маңызы
ҚР-ның терроризмге қарсы күреске байланысты Германия, Грузия, Ресей,
Балтика елдері, Чехиия, Венгрия т.б. елдермен екі жақты келіссөздерінің бір-
екі құжаттарынан үзінді келтіріп, оған талдау жасаңыз.
Тақырыпқа байланысты реферат жасаңыз.
Презентация дайындаңыз.
Әдебиеттерге талдау жасаңыз.
Проблемалық сұрақтарға жауап дайындаңыз.
1) Қазіргі ОА-дағы қауіпсіздіктің шайқалуына қандай себептер әсер етуде?
2) ОА-дағы қақтығыстардың негізгі мақсаттары мен себептері.
3) Қоғамда қақтығыс болдырмауды қалай шектеуге болады?
4) Наркотик таратуды қазіргі қақтығыстың қайнар көзінің бірі деп санауға
келеді ме?
5) ОА-дағы терроризм мен экстремизмнің қайнар көзі неде деп ойлайсыз?
Талдаңыз.
T.12. Азия Тынық мұхит аймағындағы қақтығыстар.
Тақырыпша 1. АТА-дағы қақтығыстардың ерекшеліктері. Аймақтағы саяси-
территориялық қайшылықтар.
Кейс-тапсырма:
АТА-дағы қақтығыстың ерекшеліктерін талдап, олар туралы эссе жазыңыз.
ҚХР-Тайвань қайшылықтарының негізгі себептерін анықтап, одан шығу жолдарына
ерекше көңіл бөліп талда.
ҚХР –Оңтүстік Шығыс Азия елдері арасындағы қақтығыстың себептерін
көрсетіңіз.
Куриль аралдарына байланысты Ресей-Жапония қайшылықтарына талдау жасаңыз.
Екі Кореяны біріктіру проблемасына байланысты өз пікіріңізді айтып, эссе
жазыңыз.
«Бір мемлекет – екі жүйе» деген Дэн Сяопиннің формуласының мәні неде?
Тақырып бойынша реферат жазыңыз.
Топаралық диспутқа дайындалып, баяндама жазыңыз.
Презентация дайындаңыз.
З.Бжезинскийдің АТА-на байланысты пікірлеріне талдау жасаңыз.
Әдебиеттерге талдау жасаңыз:
1. Богатуров А.Д. Великие державы на Тихом океане. М. 1997
2. Хан Г.Б., Ха И.Г., Кунгейбаев Р.Р. Терроризм и антитеррористические
законы. А.2006
3. Хан Г.Б., Суворов Л.С., АТР в мировой экономике и политике. А.2006
4. Козырев Г.И. Основы конфликтологии. М.2007
5. Идентичность и конфликт. М.1997
6. Лебедева М.М. Политическое урегулирование конфликтов: подходы, решения,
технологии. Изд.-2.М.1999
Проблемалық сұрақтар:
ҚХР-Вьетнам арасындағы қайшылықтың түбірі неде? Талдау жасаңыз.
Жапония мен ҚХР-ң аймақта жетекші болу үшін таластары қандай факторларға
негізделеді?
Екі Кореяны біріктіру мәселесіндегі ортақ мүдделер мен айырмашылықтарды
көрсетіп, қайсысы басымдыққа ие екенін көрсет. Неге?
ҚР-ның АТА-ға байланысты қандай мүдделері бар?
Проблемалық сұрақтар:
1. Аймақтық мемлекеттердің тұрақтылық ұғымын қалай түсінетініне талдау
жасаңыз.
2. Американдық саясаттанушылар Д.Лейк пен П.Морганның «АҚШ – аймақтық
жүйенің қатысушысы» дегенін қалай түсінесіз?
3. Аймақтағы қақтығысты шешу жолдары ретінде өз ұсынысыңызды беріңіз.
4. Аймақтағы қайшылықтардың ашық қақтығысқа ұласпай жабық (ларентті) түрде
қалу себебі не деп ойлайсыз?
Т.13. Терроризм және экстремизмен аймақтық деңгейдегі күрес.
1. Орталық Азиядағы терроризм мен экстремизмге қарсы күрес жүйесі.
Кейс – тапсырма:
2000ж. Ташкентте болған саммитте Орталық Азия (ОА) мемлекеттерді
терроризмге, діни және саяси экстермизмге, трансұллтық қылмыс ұйымына қарсы
бірігіп күресу туралы келісім – шарт қабылдап, онда оларға қарсы күресудің
нақты шаралары көрсетілген бағдарлама бекітілді. Содан бергі 10–жылдан
астам жыл ішінде – ТМД – ның Антитеррорлық Орталығы (АТЦ –АТО) құрылды,
арнайы қызмет және барлау ұйымдармен деректермен алмасу, бандқұрлымдардың
іс – әрекетінің алдын алу, ісі қолға алынды, ОА – да тез соққы беруге дайын
Ұжымдық күш құрылды. Кейін осының, негізінде АТО (Бішкекте) құрылды.
Осындай шаралардың арқасында тез арада 1999 – 2000, 2010 жылдардағы
Қырғызстан Өзбекстандағы қақтығыстарды шешуге мүмкіндік туды. Егер 1999 –
2000 ж. Қақтығысты сырт күштің көмегімен басуға тура келсе, қазір олар өз
күштерімен қайшылықты шешуге ұмтылуда.
Тапсырма: Терроризмге қарсы күрес қандай шаралар төңірегінде жүргізіледі.
ҚР –ның терроризммен экстремизмге қарсы құқықтық өлшемдерін
конспектілеп, оларға талдау жасаңыз.
ОА-дағы терроризм мен экстремизмге қарсы күресті жетілдіруге бағытталған
аймақтық заңдар тиімділігін көрсетіп отыр ма? өз пікіріңізді негіздеңіз.
ОА-да қандай террористтік және экстремисттік ұйымдарға тыйым салынған?
Талдау жасаңыз.
Терроризм мен экстремизмге қарсы арнайы қызмет орындарының іс-әрекеттерін
қалай жетілдіруге болады деп ойлайсыз?
Аймақтық ШОС, ОДКБ, ТМД т.б. ұйымдардың терроризм, экстремизмге қарсы іс-
шараларының тиімділігін ашып көрсетіңіз.
Н.Ә.Назарбаевтың осы мәселеге байланысты сөйлеген сөзінен(2010 жылы ШОС
жетекшілерінің саммитінде) үзінді келтіріңіз.
Тақырыпқа байланысты реферат дайындаңыз.
Басқа студенттермен бірігіп осы мәселені талқылап, диспутқа қатысыңыз.
Берілген әдебиеттерге талдау жасаңыз.
Презентация дайындаңыз.
Әдебиеттер:
1. Здравосмыслов А.Г. Межнац-ные конфликты в постсоветском пространстве.,
М., 1997
2. Современный терроризм: взгляд из ЦА. А.,2002
3. Региональные конфликты на постсоветском пространстве. М., 2002
4. Современные региональные конфликты и проблемы их политического
урегулирования. А.,2006
5. Хан Г.Б., Хан И.Г., Кунгейбаев Р.Р. терроризм и антитеррористические
законы. А., 2007
6. Козырев Г.И. Основы конфликтологии, М.2010
Проблемалық сұрақтар:
ОА-да су қорын тиімді пайдалану – қақтығыстың алдын алу шаралары дегенді
қалай түсінесіз?
ОА мен ҚХР арасындағы территоряға байланысты қайшылықтардың алдын алу
мәселесін қарастырыңыз.
Тәжікстан мен Қырғызстандғы аймқтық топтар мен рулық-жерлестік топтар
арасындағы қақтығыстарды тежеу жолдарын көрсетіңіз.
ҚХР-ұйғыр мәселесі төңірегіндегі қақтығыстар, оның ОА елдеріндегі таралу
мүмкіндігі. Талдау жасаңыз.
ОА елдері арасындағы саяси-экономикалық қайшылықтарды көрсетіп, олардың
себептерін талдаңыз.
Қырғызстандағы соңғы кездегі қақтығыстардың негізгі себептерін талдап, ол
туралы эссе жазыңыз
Тақырып 14. Этно-саясатқа байланысты қақтығыстар.
Посткеңестік кезеңде этноқақтығыстар. Грузия мен Осетия, Абхазия
арасындағы бұл қақтығыстардың ертеден келе жатқан себептеріне тоқталып, бұл
қайшылық қазір қандай түрге ие болғанын көрсетіңіз.
Тапсырма: Басылымдардағы деректерді топтап, оларға контент-анализ жасаңыз;
Грузия, Оңт.Осетия, Абхазия, Ресей, Батыс елдері (АҚШ) басшыларының
пікірлерін келтіріп, оларға баға беріңіз.
Осы оқиғаларға байланысты ҚР-ның ұстанымы қандай? Талдау жасаңыз.
Эссе, не реферат жазыңыз
Топаралық «дөңгелек үстелге» сөйлеңіз.
Проблемалық сұрақтар:
2008ж.8тамыздағы Ресейдің Грузияға қарсы әскери акциясын қолдайсыз ба?
Оңт.Осетия мен Абхазияның тәуелсіздігін Ресей тарапынан біржақты қолдау
дұрыс шешім деп ойлайсыз ба?
Осы оқиғаларға байланысты ҚР-ның ұстанымы қандай?
Өз пікіріңізді айтыңыз.
T15.Халықаралық қақтығыстарды келіссөз арқылы шешу.
Тақырыпша 1. Келіссөз: ерекшеліктері және қақтығысты аяқтау.
Тезис:
–«Келіссөз»ұғымы – қақтығыс тудыратын мәселелерді талқылауға,
қатысушылардың іс әрекеттерін келістіруге талсас тудыратын сұрақтарды
шешуге байланысты мәселелерді қарастырғанда қолданылады.
Келіссөздердің ерекшеліктер:
1.Келіссөз екі жақтың мүдделері әр түрлі болған жағдайда жүргізіледі
2.Мүдделерінің әр түрлілігі, кейде қарама қарсылылығы қатысушыларды бір
біріне тәуелді етеді
3.Мүдделерінің бір біріне тәуелділігі қатысушылардың келіссөз барысында іс
әрекеттерінің мәселені бірігіп шешуге бағытталуын талап етеді.
«Келіссөздің» артықшылықтары:
–Келіссөз барысында екі жақ өзара жақындасады;
–қатысушылар өз еріктерімен уақыттық өлшем белгілеп және мәселені талқылау
шеңберін анықтай алады. Сонымен қатар, келісім сөзге әсер етіп, оның
нәтижесіне араласа алады;
–келіссөз қатысушыларға өздері қалағандай келісімшарт қабылдауға мүмкіндік
береді;
–қабылданған шешім көр жағдайда, бейресми сипатта болады;
Келіссөзге қатысушылар қақтығыстық жағдайды әр түрлі бағалайды:
–не «суммасы нолге тең ойын» ретінде, б.а. қатысушы жақтардың мүдделері
қарама қайшы болады, сондықтан бір жақтың жеңісі екіншісінің жеңілісімен
аяқталады, ал суммасында ол–нөлге тең болады (қақтығыс шешімін таппады)
–не «суммасы нол емес ойын», б.а. екі жақ та не ұтады, не ұтылады.
Қақтығысқа қатысушылар келіссөздің аяғында оның «ұтыс–ұтылыс» моделіне
ұмтылса, онда келіссөз өз мақсатына жетпей, желкесі қиылады. Ол қақтығыстың
әрі қарай жалғасып, әкеледі.
Ал, егер келіссөз «ұтылыс–ұтылыс» моделіне бағытталса, онда екі жақ та өз
мүдделеріне жетпегендіктен, компромиске келуі ғажап емес. Екі жақ бір
бірімен ымыраға келіп, әр қайсысы аз болса да бірдеңе ұтады.
Проблемалық сұрақтар:
–«ұтыс–ұтыс» моделінің мәні неде?
–«суммасы нолге тең ойын» дегенді қалай түсінесіз? Сараптап көріңіз.
–келіссөз барысында екі жақ қандай ымыраға келуі мүмкін?
–егер келіссөз барысында шешім тең бір жаққа ғана тиімді болса, ондай
шешімді екінші жақ міндетті түрде орындауы тиіс пе?
Әдебиеттер:
1.Андреев В.И. Конфликтология: пікір талас, келіссөз жүргізу, қақтығысты
шешу өнері. М.1995.
2. Бройнинг Г. Руковод по ведению переговоров. М.1996.
3.Лебедева М.М. Полит урегул конфл. М.1999.
4.Козарев Г.И. Осн конфл. М.2010
5.Совр регионные конфл и проблемы их полит урег. А.2011
6.Пәннің оқу-әдісттемелік картасы
Кесте 3
|Тақырып |Көрнекті |Өзіндік оқуға|Бақылау |
| |құралдар, |сұрақтар |форма-сы |
| |ТОҚ, | | |
| |плакаттар, | | |
| |мультимедиал| | |
| |ық тақта | | |
|Лекциялық |Тәжірибелік |Лаб. | | | |
|сабақ |сабақ |сабақ | | | |
|Қақтығыстардың|Қақтығыстардың | |Тест | |Ауызша |
|пайда болу |пайда болу | | | |сұрау |
|себептері, |себептері, | | | | |
|динамикасы |динамикасы | | | | |
|Қақтығыстардың|Қақтығыстардың | |Викторина, | |Ауызша |
|туралы |пайда болу | |реферат | |сұрау |
|ойлардың даму |себептері, | | | | |
|тарихы |динамикасы | | | | |
|Аймақты және |Аймақты және | |Тест | |Ауызша |
|халықаралық |халықаралық | | | |сұрау |
|қақтығыстарды |қақтығыстарды | | | | |
|топтау . |топтау . | | | | |
|Қақтығыс |Қақтығыс | | | | |
|түрлері |түрлері | | | | |
|Саяси қақтығыс|Саяси қақтығыс | |Тест | |Ауызша |
| | | | | |сұрау |
|Халықаралық |Халықаралық | |Тест | |Ауызша |
|қақтығыстарды |қақтығыстарды | | | |сұрау |
|эскалациялау |эскалациялау | | | | |
|Халық аралық |Халық аралық | |Тест | |Ауызша |
|терроризм – |терроризм – | | | |сұрау |
|қазіргі |қазіргі кездегі| | | | |
|кездегі |қақтығыстардың | | | | |
|қақтығыстардың|ерекше түрлері | | | | |
|ерекше түрлері| | | | | |
|Халықаралық |Халықаралық | |Тест | |Ауызша |
|қақтығыстарды |қақтығыстарды | | | |сұрау |
|келліссөз |келліссөз | | | | |
|арқылы шешу |арқылы шешу | | | | |
|Қақтығыстан |Қақтығыстан | |Тест | |Кейс |
|жалтару, күш |жалтару, күш | | | | |
|көрсету және |көрсету және | | | | |
|компромисс т.б|компромисс т.б | | | | |
|Халықаралық |Халықаралық | |Мультимедиал| |Ауызша |
|қақтығыстарды |қақтығыстарды | |ық тақта | |сұрау |
|реттеудегі |реттеудегі | | | | |
|ақпараттық |ақпараттық | | | | |
|коммуникацияны|коммуникацияның| | | | |
|ң ролі |ролі | | | | |
|Қақтығыс |Қақтығыс | |Викторина, | |Ауызша |
|турлері және |турлері және | |реферат | |сұрау |
|ерекшеліктері |ерекшеліктері | | | | |
7.Оқу - әдістемелік әдебиетпен қамтамасыз ету картасы
Кесте 4
|Оқулық, оқу - әдістемелік құрал |Экземпляр |Студент саны|Қамтамасыз |
|аты |саны | |ету пайызы |
|1 |2 |3 |4 |
|1.Козырев Г.И. Основы |4 | | |
|конфликтологии, М, 2012. | | | |
|Рыжков О. Политология, конфликты.|4 | | |
|М.2011. | | | |
|Лебедева М.М. Политическое |3 | | |
|урегулирование конфликтов . | | | |
|М.,2011 | | | |
|Өсерұлы Н. Ислам халықтары |2 | | |
|арсындағы татулық жайлы.// Сб. | | | |
|Материалов НПК 26-27 апреля | | | |
|2010г. Ч.1.Алматы. | | | |
|Халықаралық лаңкестікке |2 | | |
|экстремизмге және есірткі | | | |
|саудасына қарсы күрес. //Ақиқат | | | |
|2013.№4 | | | |
|Назарбаев Н.Ә. «Сындарлы он жыл» |10 | | |
|А,2003 | | | |
|Международные отношения: теории, |5 | | |
|конфликты, организации. М., 2011.| | | |
|Фишер Р., Юри У. Путь к согласию |4 | | |
|или переговоры без поражения. М. | | | |
|2012. | | | |
|Авсентьев В.А. Этническая | | | |
|конфликтология. В 2 ч. |2 | | |
|Ставрополь. 2011. | | | |
|Акчурин А., Омаров М. Концепция |2 | | |
|государственной политики в | | | |
|области религии и | | | |
|межконфессиональных отношений в | | | |
|республике Казахстан.// Сб. | | | |
|Материалов НПК 26-27 апреля 2010 | | | |
|г. Ч.1 Алматы. | | | |
8. Әдебиеттер
Негізгі әдебиеттер
1.Козырев Г.И. Осн. Конфликтологии, М, 2012.
2.Рыжков О. Политология, конфликты. М.2011.
3.Скотт Д. Б. Способы разрешения конфликтов. Киев 2011.
4.Фишер Р., Юри У. Путь к согласию или переговоры без поражения. М. 2012.
5. Лебедева М.М. Политическое урегулирование конфликтов . М.,2011.
6. Фельдман Д.М. Конфликты в мировой политике. М.,2012.
7. Здравомыслов А.Г. Международные конфликты в постсоветском пространстве.
М.,1997.
8. Белокреницкий В.Я Южная Азия в мировой политике. М.,2013.
9. Международные отношения: теории, конфликты, организации. М., 2011.
10. Авсентьев В.А. Этническая конфликтология. В 2 ч. Ставрополь. 2011.
Қосымша әдебиеттер:
1.Акчурин А., Омаров М. Концепция государственной политики в области
религии и межконфессиональных отношений в республике Казахстан.// Сб.
Материалов НПК 26-27 апреля 2010 г. Ч.1 Алматы.
2. Джуманова Г. Религиозный экстремизм: сущность и проявления. Сб.
Материаов НПК 26-27 апреля 2010 г.Ч.1 Алматы. 2001
3. Өсерұлы Н. Ислам халықтары арсындағы татулық жайлы.// Сб. Материалов НПК
26-27 апреля 2010г. Ч.1.Алматы.
4. Европейский союз. Путеводитель. М., 2013
5. Шреплер Х.А. Международные организации. Справочник. М.,2012
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz