Файл қосу

Құс аурулары



ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТІРЛІГІ
СЕМЕЙ ҚАЛАСЫНЫҢ ШӘКӘРІМ АТЫНДАҒЫ МЕМЛЕКЕТТІК УНИВЕРСИТЕТІ | |
|3 деңгейлі СМЖ құжаты               |ПОӘК          |ПОӘК 042.18-24.1. 15/02   |
|                                    |              |2013                      |
| «Терісі бағалы аңдардың, құстардың | №1 басылым   |                          |
|және балықтың арнайы патологиясы мен|18.09.2013ж   |                          |
|емі» пәнінің  оқу-әдістемелік       |              |                          |
|бағдарлама кешені                   |              |                          |















           5В120100 «Ветеринариялық медицина» мамандығына арналған
           «Терісі бағалы аңдардың, құстардың және балықтың арнайы
                        патологиясы мен емі» пәнінен
                            ОҚУ-ӘДІСТЕМЕЛІК КЕШЕН



                     СТУДЕНТТЕР ҮШІН ПӘННІҢ БАҒДАРЛАМАСЫ











                                    Семей
                                    2013

                                  Алғы сөз


      І ӘЗІРЛЕНДІ
          Құрастырғандар:Тойкина Г.Н., ветеринария ғылымдарының  кандидаты,
Семей   қаласының    Шәкәрім     атындағы    мемлекеттік    университетінің
«Ветеринариялық медицина» кафедрасының профессоры м.а.
            Билялов  Е.Е.,   ветеринария   ғылымдарының   кандидаты   Семей
қаласының Шәкәрім  атындағы  мемлекеттік   университетінің  «Ветеринариялық
медицина» кафедрасының аға оқытушысы
            Жайлаубаева  А.Р.,  в.ғ.  магистрі,  Семей  қаласының   Шәкәрім
атындағы мемлекеттік университетінің «Ветеринариялық медицина» кафедрасының
 оқытушысы

                                                           «28»  08  2013 ж.


            2 ТАЛҚЫЛАНДЫ

      2.1 Семей  қаласының Шәкәрім  атындағы  мемлекеттік  университетінің
«Ветеринариялық медицина» кафедрасының отырысында
«03» 09  2013 жыл, № 1 хаттама.

Кафедра меңгерушісі, профессор м.а.
Г.Тойкина


      2.2Аграрлық факультетінің оқу-әдістемелік бюросының отырысында

« 09 » 09     2013     жыл, № 1 хаттама


Төрайымы
             А. Тлеубаева


            3 БЕКІТІЛДІ


Университеттің  оқу-әдістемелік  кеңесінің  отырысында  шығаруға
мақұлданған  және  ұсынылған.
« 18 » 09   2013     жыл, №  1 хаттама






ОӘК төрайымы, ОӘЖ проректоры              Г. Искакова



      4 АЛҒАШҚЫ ЕНГІЗІЛУІ




                                   Мазмұны

1                                                                      Жалпы
ереже.......................................................................
.................................4
2    Пәннің   мазмұны   және    сабақ    тақырыптарына    сәйкес    бөлінген
сағат.............6
3           Пәнді          оқуға          арналған           оқу-әдістемелік
нұсқаулар............................................9
4                                                                       Курс
форматы.....................................................................
...............................10
5                                                                       Курс
саясаты.....................................................................
.................................10
6                              Бағалау                               саясаты
............................................................................
.....................11
7
Әдебиеттер..................................................................
........................................12




































      1 ЖАЛПЫ ЕРЕЖЕ

      1.1Оқытушы және пән туралы жалпы мәліметтер
            Тойкина  Г.Н.,   ветеринария   ғылымдарының   кандидаты,   Семей
қаласының    Шәкәрім      атындағы          мемлекеттік      университетінің
«Ветеринариялық медицина» кафедрасының профессоры м. а.;
      Билялов  Е.Е.,  ветеринария  ғылымдарының  кандидаты  Семей  қаласының
Шәкәрім    атындағы    мемлекеттік       университетінің     «Ветеринариялық
медицина»    кафедрасының  аға оқытушысы;
            Жайлаубаева  А.Р.,  в.ғ.  магистрі.,  Семей  қаласының   Шәкәрім
атындағы мемлекеттік университетінің «Ветеринариялық медицина»  кафедрасының
оқытушысы.
         Байланыс ақпараты- тел. 53-19-20, № 6 оқу ғимараты, кабинет 3;
          Сабақ өткізу орны- аудиториялар:  207, 121.
         Пәннің атауы  «Терісі  бағалы  аңдардың,  құстардың  және  балықтың
арнайы патологиясы мен емі»;
          Кредиттің саны – 3;

       1.2 Пәннің қысқаша мазмұны:
             «Терісі  бағалы  аңдардың,  құстардың  және   балықтың   арнайы
патологиясы мен емі»  пәні ветеринариялық және басқадай ғылым, техника  және
өндіріс  жетістіктерін   ескере   отырып,   зерттеу   әдістерін    меңгеруді
үйрететін,  соның  негізінде   қажетті  емдеу,  алдын  алу  және  басқа   да
шараларды  қолдануды  оқытатын  клиникалық  ветеринарияның  бөлімі.  Сонымен
қатар, терісі бағалы аң,  құс,  балық  және  араларды  белгілі  бір  қажетті
мақсатпен өздеріне тиесілі табиғи ортасынан  ажыратып  қолда  асырау  немесе
шектеулі  (қоршаулы  аумақта)  үй  және  аула   жағдайындағы   жаңа   ортаға
бейімделуі барысында туындайтын биологиялық қажеттіліктердің  орнын  толтыру
мақсатында көрсетілетін  ветеринариялық  іс  шаралардың  маңыздылығын,  жеке
мәселелердің шешімін  табу  қабілеттілігін  жетілдіру  және  тұжырымдамалық,
аналитикалық, логикалық ойлау дағдыларын оқытып үйретеді.
      Клиникалық зерттеудің мақсаты - түрлі әдістерді  қолдана  отырып   аң,
құс, балық және ара ауруларын анықтаудағы  клиникалық  қарау,  сипау,  нұқу,
тындау, рентгенография, электрография, эндоскопия, қанды, несепті,  нәжісті,
асқазан,  ұлтабар,  қарын  сөлдерін  тексеруде   физикалық,  химиялық   және
микроскопиялық  зерттеулер мен басқа да әдістер қолданылады.  Сонымен  қатар
табиғи    орта,    экологиялық,    ихтиологиялық    және    гидробиологиялық
гидрорежимдік, гидрохимиялық факторлардың әсер ету мүмкіндіктері  оқытылады.
Пән  ветеринар  дәрігері  мамандығын  қалыптастырудағы  негізгі  пән   болып
есептеледі сонымен  қатар,  мамандық  этикасы  мен  деонтологиялық  қағиданы
сақтауға тәрбиелейді.

           1.3 Пәнді оқудың мақсаты
        Терісі  бағалы  аңдардың,  құстардың,  балықтардың  және   аралардың
ауруларын  анықтап   жетістіктегі   тиімді   ветеринариялық   іс   шараларды
көрсетуді үйрену және оның алдын алу барысында студенттер   қазіргі  кездегі
клиникалық,  лабораториялық  және   арнайы  зерттеу  әдістерін   меңгеруіне,
лайықталған  мәліметтерді  жинақтап және  талқылап, әсер  етуші  факторларға
организмнің  анатомиялық-физиологиялық ерекшеліктерін  бағалау және  қажетті
 көмек  шараларын  қарастыруды меңгеру болып табылады.

      1.4 Пәнді оқытудың негізгі мақсаты
          Аң, құс, балық және аралардың  халық  игілігіндегі  және  қоршаған
ортадағы   биологиялық,   экологиялық,   эстетикалық   т.б.    маңыздылығына
байланысты  олардың  сақталуына,   көбеюіне   кедергі   келтіретін   әртүрлі
аурулардан  сақтау,  емдеу  шараларын  іске  асырудың  методологиясын   және
теориялық тәжірибелік негізін меңгерту.

      1.5 Оқу нәтижесі
      - Аң, құс, балық және аралардың биологиялық ерекшеліктеріне байланысты
тексерудің жалпы жоспарын дәйектей білу  -  клиникалық  тексерудің   (қарау,
пальпация, перкуссия, аускультация) әдістерін үйрену;
      -Арнайы       зерттеулер       (рентгенография,        рентгеноскопия,
электрокардиография, эндоскопия руменография, фонокардиография т.б.)
      - Лабораториялық   зерттеу   әдістері;
          - Организмнің  физиологиялық  және   патологиялық  жағдайларындағы
дәрілік  заттардың     әсер  ету   ерекшеліктерін,   олардың   сипаттамасын,
қолдануға болатын және  болмайтын  жағдайларын;
      -Лабораториялық диагностикумдармен   жұмыс  істеу;
          - Жаңа аспаптармен, құралдармен   жұмыс  істеу;
          - Пәнді жан-жақты   теория   жүзінде   білу керек.
          - Аң, құс, балық және  ара  ауруларының   алдын    алу     жөнінде
жоспарлы    істерді   ұйымдастыруды;
          -  Тұжырымдамаларын  дұрыс  пайдаланып  дағдыларын  меңгеріп  шығу
керек.
      Клиникалық құжаттарды  ресімдеуде  шаруашылықтың  бағытына  байланысты
диагностикалық, емдеу және алдын алу шараларын өткізу  кезіндегі  клиникалық
зерттеудің  маңызын  дәйектеуді   ветеринариялық-санитариялық   іс   шараның
тиімділігімен сипаттай білуі керек.


      1.6 Курстың пререквизиттері:
      1.6.1 Фармакология және токсикологиясы
      1.6.2 Жануарлар патологиясы
      1.6.3 Жануарлар физиологиясы


      1.7  Курстың постреквизиттері:
      1.7.1 Індеттану және індеттік аурулар
      1.7.2 Паразитология және инвазиялық аурулар

      2 ПӘННІҢ МАЗМҰНЫ ЖӘНЕ САБАҚ ТАҚЫРЫПТАРЫНА СӘЙКЕС БӨЛІНГЕН САҒАТ
                                                                     Кесте 1
|№   |Тақырыптың аталуы                        |Сағаты              |Әдебие|
|р/с |                                         |                    |ттер  |
|    |                                         |Дәр|Зер|Тәж|СОӨ|СӨЖ|      |
|    |                                         |іс |т  |іри|Ж  |   |      |
|    |                                         |   |   |бе |   |   |      |
|1   |2                                        |3  |4  |5  |6  |7  |8     |
|Модуль 1 Жалпы терапия. Құс аурулары.                                     |
|Кіріспе:  Аң, құс, балық және ара шаруашылғы  |1  |   |   |   |   |      |
|мен кәсіпшілігінің маңыздылығы.               |   |   |   |   |   |      |
|                                              |   |   |   |   |   |      |
|                                              |   |   |   |   |   |Осы   |
|                                              |   |   |   |   |   |оқу-әд|
|                                              |   |   |   |   |   |істеме|
|                                              |   |   |   |   |   |-лік  |
|                                              |   |   |   |   |   |кешені|
|                                              |   |   |   |   |   |нің   |
|                                              |   |   |   |   |   |7-ші  |
|                                              |   |   |   |   |   |тарауы|
|                                              |   |   |   |   |   |нда   |
|                                              |   |   |   |   |   |көрсет|
|                                              |   |   |   |   |   |іл-ген|
|                                              |   |   |   |   |   |әдебие|
|                                              |   |   |   |   |   |ттер  |
|                                              |   |   |   |   |   |      |
|                                              |   |   |   |   |   |      |
|                                              |   |   |   |   |   |      |
|                                              |   |   |   |   |   |Осы   |
|                                              |   |   |   |   |   |оқу-әд|
|                                              |   |   |   |   |   |істеме|
|                                              |   |   |   |   |   |-лік  |
|                                              |   |   |   |   |   |кешені|
|                                              |   |   |   |   |   |нің   |
|                                              |   |   |   |   |   |7-ші  |
|                                              |   |   |   |   |   |тарауы|
|                                              |   |   |   |   |   |нда   |
|                                              |   |   |   |   |   |көрсет|
|                                              |   |   |   |   |   |іл-ген|
|                                              |   |   |   |   |   |әдебие|
|                                              |   |   |   |   |   |ттер  |
|                                              |   |   |   |   |   |      |
|                                              |   |   |   |   |   |      |
|                                              |   |   |   |   |   |      |
|                                              |   |   |   |   |   |Осы   |
|                                              |   |   |   |   |   |оқу-әд|
|                                              |   |   |   |   |   |істеме|
|                                              |   |   |   |   |   |-лік  |
|                                              |   |   |   |   |   |кешені|
|                                              |   |   |   |   |   |нің   |
|                                              |   |   |   |   |   |7-ші  |
|                                              |   |   |   |   |   |тарауы|
|                                              |   |   |   |   |   |нда   |
|                                              |   |   |   |   |   |көрсет|
|                                              |   |   |   |   |   |іл-ген|
|                                              |   |   |   |   |   |әдебие|
|                                              |   |   |   |   |   |ттер  |
|                                              |   |   |   |   |   |      |
|Зертханалық жағдайда терісі бағалы аң, құс,   |   |1  |   |   |   |      |
|балық және бал арасымен жұмыс істеу           |   |   |   |   |   |      |
|барысындағы техника қауіпсіздігі.             |   |   |   |   |   |      |
|Терісі бағалы аң, құс, балық және бал арасымен|   |   |1  |   |   |      |
|жұмыс істеу  барысындағы техника қауіпсіздігі.|   |   |   |   |   |      |
|Тәжірибелік жұмыс барысындағы бекемдеу        |   |   |   |   |   |      |
|тәсілдері.                                    |   |   |   |   |   |      |
|Кейбір терісі бағалы аңдардың және құстардың  |   |   |   |1,5|4,5|      |
|түрлері және олардың  саның азаюының          |   |   |   |   |   |      |
|себептері. /кермарал-лань, муфлон, сайгақ,    |   |   |   |   |   |      |
|джейран, жабайы өгіз- зубр, қабан, қоян-      |   |   |   |   |   |      |
|русак, қоян-беляк, борсық, күзен, ақ          |   |   |   |   |   |      |
|сусар-куница, қызыл түлкі, жанат- енотовидная |   |   |   |   |   |      |
|собака, көл құндызы- речной бобр, саз құндызы-|   |   |   |   |   |      |
|нутрия, құба аю-медведь бурый;                |   |   |   |   |   |      |
|Құстардың тыныс алу жүйесінің аурулары.       |1  |   |   |   |   |      |
|Құстың тыныс алу жүйесін клиникалық           |   |1  |   |   |   |      |
|тексерудің зертханалық негізі                 |   |   |   |   |   |      |
| Құстың тыныс алу жүйесін клиникалық          |   |   |1  |   |   |      |
|тексерудің методологиялық негізі.             |   |   |   |   |   |      |
| Катаральды бронхопневмония; Құстардың        |   |   |   |1,5|4,5|      |
|микотоксикоздары;                             |   |   |   |   |   |      |
|Құстардың ас қорыту жүйесінің аурулары.       |1  |   |   |   |   |      |
|Ас қорыту жүйесін клиникалық тексерудің       |   |1  |   |   |   |      |
|зертханалық негізі.                           |   |   |   |   |   |      |
|Ас қорыту жүйесін клиникалық тексеру.         |   |   |1  |   |   |      |
|Орталық жүйке және алдын алу шаралары.        |   |   |   |1,5|4,5|      |
|жүйесінің аурулары. Өзін-өзі жеу.             |   |   |   |   |   |      |
|(аутомутиляция, аутоагрессия) Ас тұзымен, ХОС,|   |   |   |   |   |      |
|минералды улармен улану; Құстардың қанының    |   |   |   |   |   |      |
|морфологиялық көрсеткіштері және ерекшелігі;  |   |   |   |   |   |      |
|Құстардағы зат алмасу аурулары.               |1  |   |   |   |   |      |
| Құстардағы жиі кездесетін зат алмасу         |   |1  |   |   |   |      |
|ауруларын зертханалық жағдайда анықтау.       |   |   |   |   |   |      |
|әдістері және алдын алу шаралары. анықтау.    |   |   |   |   |   |      |
| Құстардағы жиі кездесетін зат алмасу         |   |   |1  |   |   |      |
|ауруларын анықтау.  Қорытынды сабақ           |   |   |   |   |   |      |
|Күшіктердің  гипотрофиясы. Фиброзды           |   |   |   |1,5|4,5|      |
|остеодистрофия; Пародонтоз. Глоссит.          |   |   |   |   |   |      |
|Диспепсия. Ақ диарея;                         |   |   |   |   |   |      |
|                                 Модуль 2 Аңдар аурулары                  |
|Терісі бағалы аңдардың тыныс жолдарының       |1  |   |   |   |   |Осы  |
|аурулары                                      |   |   |   |   |   |оқу-ә|
|                                              |   |   |   |   |   |дісте|
|                                              |   |   |   |   |   |ме-лі|
|                                              |   |   |   |   |   |к    |
|                                              |   |   |   |   |   |кешен|
|                                              |   |   |   |   |   |інің |
|                                              |   |   |   |   |   |7-ші |
|                                              |   |   |   |   |   |тарау|
|                                              |   |   |   |   |   |ында |
|                                              |   |   |   |   |   |көрсе|
|                                              |   |   |   |   |   |тіл-г|
|                                              |   |   |   |   |   |ен   |
|                                              |   |   |   |   |   |әдеби|
|                                              |   |   |   |   |   |еттер|
|                                              |   |   |   |   |   |     |
|                                              |   |   |   |   |   |     |
|                                              |   |   |   |   |   |Осы  |
|                                              |   |   |   |   |   |оқу-ә|
|                                              |   |   |   |   |   |дісте|
|                                              |   |   |   |   |   |ме-лі|
|                                              |   |   |   |   |   |к    |
|                                              |   |   |   |   |   |кешен|
|                                              |   |   |   |   |   |інің |
|                                              |   |   |   |   |   |7-ші |
|                                              |   |   |   |   |   |тарау|
|                                              |   |   |   |   |   |ында |
|                                              |   |   |   |   |   |көрсе|
|                                              |   |   |   |   |   |тіл-г|
|                                              |   |   |   |   |   |ен   |
|                                              |   |   |   |   |   |әдеби|
|                                              |   |   |   |   |   |еттер|
|                                              |   |   |   |   |   |     |
|                                              |   |   |   |   |   |     |
|                                              |   |   |   |   |   |     |
|                                              |   |   |   |   |   |     |
|                                              |   |   |   |   |   |Осы  |
|                                              |   |   |   |   |   |оқу-ә|
|                                              |   |   |   |   |   |дісте|
|                                              |   |   |   |   |   |ме-лі|
|                                              |   |   |   |   |   |к    |
|                                              |   |   |   |   |   |кешен|
|                                              |   |   |   |   |   |інің |
|                                              |   |   |   |   |   |7-ші |
|                                              |   |   |   |   |   |тарау|
|                                              |   |   |   |   |   |ында |
|                                              |   |   |   |   |   |көрсе|
|                                              |   |   |   |   |   |тіл-г|
|                                              |   |   |   |   |   |ен   |
|                                              |   |   |   |   |   |әдеби|
|                                              |   |   |   |   |   |еттер|
|                                              |   |   |   |   |   |     |
| Табиғи  ортадағы және асыранды аңдарда       |   |1  |   |   |   |     |
|кездесетін тыныс жолдарының ауруларын         |   |   |   |   |   |     |
|тексерудің зертханалық негізі.                |   |   |   |   |   |     |
|Табиғи  ортадағы және асыранды аңдарда        |   |   |1  |   |   |     |
|кездесетін тыныс жолдарының ауруларын тексеру.|   |   |   |   |   |     |
|Аңдарды және қүшіктерді өсіру ерекшелігі.     |   |   |   |1,5|4,5|     |
|Терісі бағалы аңдардың ас қорыту жолдарының   |1  |   |   |   |   |     |
|ауруларының дамуы, емдеу және алдын алу.      |   |   |   |   |   |     |
|Табиғи  ортадағы және асыранды аңдарда        |   |1  |   |   |   |     |
|кездесетін ас қорыту жолдарының ауруларын     |   |   |   |   |   |     |
|тексерудің зертханалық негізі.                |   |   |   |   |   |     |
|Табиғи  ортадағы және асыранды аңдарда        |   |   |1  |   |   |     |
|кездесетін ас қорыту жолдарының ауруларын     |   |   |   |   |   |     |
|тексеру.                                      |   |   |   |   |   |     |
|  Терісі бағалы аңдар шаруашылығында          |   |   |   |1,5|4,5|     |
|ветеринариялық  жұмыстарды ұйымдастыру және   |   |   |   |   |   |     |
|алдын-ала  эпизоотологиялық,                  |   |   |   |   |   |     |
|ветеринарлық-санитарлық  шараларды жүргізу;   |   |   |   |   |   |     |
|Терісі бағалы аңдардың ас қорыту жолдарының   |1  |   |   |   |   |     |
|ауруларының дамуы, емдеу және алдын алу.      |   |   |   |   |   |     |
|Табиғи  ортадағы және асыранды аңдарда        |   |1  |   |   |   |     |
|кездесетін ас қорыту жолдарының ауруларын     |   |   |   |   |   |     |
|тексерудің зертханалық негізі. Аралық бақылау |   |   |   |   |   |     |
|Табиғи  ортадағы және асыранды аңдарда        |   |   |1  |   |   |     |
|кездесетін ас қорыту жолдарының ауруларын     |   |   |   |   |   |     |
|тексеру. Аралық бақылау                       |   |   |   |   |   |     |
|Аң шаруашылығында қолданатын емдеудің түрлері |   |   |   |1,5|4,5|     |
|(этиотропты, патогенетикалық, протеинды);     |   |   |   |   |   |     |
|Жабайы және қолда асырайтын аңдардың ас қорыту|1  |   |   |   |   |     |
|аурулары                                      |   |   |   |   |   |     |
|Жиі кездесетін зат алмасу ауруларын тексерудің|   |1  |   |   |   |     |
|тексерудің зертханалық негізі.                |   |   |   |   |   |     |
|Жүйке жүйесі ауруларын анықтаудағы зертханалық|   |   |1  |   |   |     |
|әдістер.                                      |   |   |   |   |   |     |
|Пародонтоз. Глоссит. Диспепсия. Ақ диарея;    |   |   |   |1,5|4,5|     |
|Терісі бағалы аңдардың жүйке жүйесі аурулары. |1  |   |   |   |   |     |
|Жүйке жүйесі ауруларын анықтау.               |   |1  |   |   |   |     |
| Терісі бағалы аңдарға сипаттама.             |   |   |1  |   |   |     |
|Қорытынды сабақ                               |   |   |   |   |   |     |
|Диспансеризация;                              |   |   |   |1,5|4,5|     |
|Модуль 3 Балық және ара аурулары                                          |
|Балықтардың анатомиялық физиологиялық         |1  |   |   |   |   |Осы  |
|ерекшеліктеріне байланысты ветеринариялық     |   |   |   |   |   |оқу-ә|
|тексеру жұмысы.                               |   |   |   |   |   |дісте|
|                                              |   |   |   |   |   |ме-лі|
|                                              |   |   |   |   |   |к    |
|                                              |   |   |   |   |   |кешен|
|                                              |   |   |   |   |   |інің |
|                                              |   |   |   |   |   |7-ші |
|                                              |   |   |   |   |   |тарау|
|                                              |   |   |   |   |   |ында |
|                                              |   |   |   |   |   |көрсе|
|                                              |   |   |   |   |   |тіл-г|
|                                              |   |   |   |   |   |ен   |
|                                              |   |   |   |   |   |әдеби|
|                                              |   |   |   |   |   |еттер|
|                                              |   |   |   |   |   |     |
|                                              |   |   |   |   |   |     |
|                                              |   |   |   |   |   |Осы  |
|                                              |   |   |   |   |   |оқу-ә|
|                                              |   |   |   |   |   |дісте|
|                                              |   |   |   |   |   |ме-лі|
|                                              |   |   |   |   |   |к    |
|                                              |   |   |   |   |   |кешен|
|                                              |   |   |   |   |   |інің |
|                                              |   |   |   |   |   |7-ші |
|                                              |   |   |   |   |   |тарау|
|                                              |   |   |   |   |   |ында |
|                                              |   |   |   |   |   |көрсе|
|                                              |   |   |   |   |   |тіл-г|
|                                              |   |   |   |   |   |ен   |
|                                              |   |   |   |   |   |әдеби|
|                                              |   |   |   |   |   |еттер|
|                                              |   |   |   |   |   |     |
|                                              |   |   |   |   |   |     |
|                                              |   |   |   |   |   |Осы  |
|                                              |   |   |   |   |   |оқу-ә|
|                                              |   |   |   |   |   |дісте|
|                                              |   |   |   |   |   |ме-лі|
|                                              |   |   |   |   |   |к    |
|                                              |   |   |   |   |   |кешен|
|                                              |   |   |   |   |   |інің |
|                                              |   |   |   |   |   |7-ші |
|                                              |   |   |   |   |   |тарау|
|                                              |   |   |   |   |   |ында |
|                                              |   |   |   |   |   |көрсе|
|                                              |   |   |   |   |   |тіл-г|
|                                              |   |   |   |   |   |ен   |
|                                              |   |   |   |   |   |әдеби|
|                                              |   |   |   |   |   |еттер|
|                                              |   |   |   |   |   |     |
|                                              |   |   |   |   |   |     |
|                                              |   |   |   |   |   |Осы  |
|                                              |   |   |   |   |   |оқу-ә|
|                                              |   |   |   |   |   |дісте|
|                                              |   |   |   |   |   |ме-лі|
|                                              |   |   |   |   |   |к    |
|                                              |   |   |   |   |   |кешен|
|                                              |   |   |   |   |   |інің |
|                                              |   |   |   |   |   |7-ші |
|                                              |   |   |   |   |   |тарау|
|                                              |   |   |   |   |   |ында |
|                                              |   |   |   |   |   |көрсе|
|                                              |   |   |   |   |   |тіл-г|
|                                              |   |   |   |   |   |ен   |
|                                              |   |   |   |   |   |әдеби|
|                                              |   |   |   |   |   |еттер|
|                                              |   |   |   |   |   |     |
|Балықтар ауруларын тексерудің зертханалық     |   |1  |   |   |   |     |
|негізі                                        |   |   |   |   |   |     |
|Балықтар ауруларын тексеру әдістерін меңгеру. |   |   |1  |   |   |     |
|Аквариумды балықтардың аурулары және оның емі.|   |   |   |1,5|4,5|     |
|Балықтар аурулары                             |1  |   |   |   |   |     |
|Балық ауруларын клиникалық белгілеріне қарай  |   |1  |   |   |   |     |
|ажыратудың зертханалық негізі.                |   |   |   |   |   |     |
|Балық ауруларын клиникалық белгілеріне қарай  |   |   |1  |   |   |     |
|ажырату тәсілдерін үйрену.                    |   |   |   |   |   |     |
|Дезинфекция.                                  |   |   |   |1,5|4,5|     |
|Балықтың табиғи ортасында кездесетін аурулары |1  |   |   |   |   |     |
|Табиғи орта жағдайында кездесетін аурулардың  |   |1  |   |   |   |     |
|зертханалық негізі.                           |   |   |   |   |   |     |
|Балық ауруларын клиникалық белгілеріне қарай  |   |   |1  |   |   |     |
|ажырату тәсілдерін үйрену.                    |   |   |   |   |   |     |
|Балық  қанының морфологиялық көрсеткіштері    |   |   |   |1,5|4,5|     |
|және ерекшелігі.                              |   |   |   |   |   |     |
|Қолда өсіру – тоған, бөгет, қоршаулы (садок)  |1  |   |   |   |   |     |
|және аквариумдық жағдайындағы ветеринариялық  |   |   |   |   |   |     |
|іс шаралар және аурулардың даму себептері,    |   |   |   |   |   |     |
|емдеу, алдын алу. Қорытынды сабақ             |   |   |   |   |   |     |
|Қолда өсірген жағдайдағы балықтар ауруларының |   |1  |   |   |   |     |
|дамуын анықтау, емдеу алдын алу шараларына    |   |   |   |   |   |     |
|зертханалық дәйектемелерді алуды меңгеру      |   |   |   |   |   |     |
|Қолда өсіру – тоған, бөгет, қоршаулы және     |   |   |1  |   |   |     |
|аквариумдық жағдайындағы ветеринариялық іс    |   |   |   |   |   |     |
|шаралар және аурулардың даму себептері. Қолда |   |   |   |   |   |     |
|өсірген жағдайдағы балықтар ауруларының дамуын|   |   |   |   |   |     |
|анықтау, емдеу алдын алу шараларын меңгеру.   |   |   |   |   |   |     |
|Қорытынды сабақ                               |   |   |   |   |   |     |
|Балық  қанының  морфологиялық көрсеткіштері   |   |   |   |1,5|4,5|     |
|және ерекшелігі.                              |   |   |   |   |   |     |
|Ара өсіру және омарташылықтың халық           |1  |   |   |   |   |     |
|шаруашылығындағы маңызы және міндетті         |   |   |   |   |   |     |
|ветеринариялық шаралар.                       |   |   |   |   |   |     |
|Ара өсіру кәсіпшілігіндегі ветеринариялық іс  |   |1  |   |   |   |     |
|шаралардың зертханалық негізі.                |   |   |   |   |   |     |
|Ара өсіру және омарташылықтың халық           |   |   |1  |   |   |     |
|шаруашылығындағы маңызы және міндетті         |   |   |   |   |   |     |
|ветеринариялық шараларды атқару.              |   |   |   |   |   |     |
|Дезинфекция.                                  |   |   |   |1,5|4,5|     |
|Ара аурулары .                                |1  |   |   |   |   |     |
|Аралық бақылау                                |   |1  |   |   |   |     |
|Аралық бақылау                                |   |   |1  |   |   |     |
|Терісі бағалы аңдардың қанының  морфологиялық |   |   |   |1,5|4,5|     |
|көрсеткіштері                                 |   |   |   |   |   |     |
|Барлығы:                                      |15 |15 |15 |22,|67,|     |
|                                              |   |   |   |5  |5  |     |

      3 ПӘНДІ ОҚУҒА АРНАЛҒАН ӘДІСТЕМЕЛІК НҰСҚАУЛАР
      «Терісі бағалы аңдардың, құстардың және  балықтың  арнайы  патологиясы
мен   емі»   пәнін   меңгерудегі   ең   негігі   әдістемелік    нұсқаулардың
методологиясы, жануарлар организміндегі  дербес  жүйелердің  ішкі  ауруларын
клиникалық балауға  негізделетін  қағидаларға  сәйкес,  жоспар  құруға  және
қолданылатын   құралдар   мен   приборларды   пайдалану   тәсілін   үйретуге
негізделеді.
      Студенттердің сабаққа дайындалуын  жоспардағы  негізгі  және   қосымша
әдебиеттер тізіміне сәйкес және баспасөз  материалдарын  пайдалануға  ұсыныс
береді (негізгі бөлімдер мен тарауларға байланысты  әрбір сабаққа  анықталып
отырады). Студенттерге жазбаша жұмыстарды орындау барысында Семей  қаласының
Шәкәрім   атындағы   мемлекеттік   университетінің    кітапхана   және   оқу
аудиторияларындағы   компьтерлерін   пайдалануға,   ғаламторлық   ақпараттан
мағлұматтар  алуға рұқсат беріледі.
         Сонымен қатар, жан-жануарға  ветеринариялық  көмек  көрсету  немесе
арнайы іс шараларды жүргізу үшін ветеринария дәрігері  мамандығының  этикасы
мен деонтологиялық  қағидалармен  танысып,  меңгеруге  байланысты  ұсынылған
әдістемелік нұсқауларға сәйкес жұмыс істеуге лайықталған.

      4 КУРС ФОРМАТЫ
       Аудиториялық   сабаққа   кіретіндер:   дәріс   және   лабораториялық-
тәжірибелік  сабақта   оқылатын   материалдармен   пікір   алмасу,   әртүрлі
материалдарды және кейстерді талдау.  Әрбір  сабаққа  студенттер  жоспардағы
негізгі және  қосымша әдебиеттерге сүйеніп дайындалады.
       Дәріс  сабақтарында  пәнді  игеру   бағдарламасына   сәйкес,   өзекті
мәселелелер қарастырылып жалпы түсінік беріледі.
      Зертханалық-тәжірибелік сабақтарда дәріс барысында берілген  теориялық
түсініктер тереңдетіліп жан-жақты  түсіндіріліп  оқытылады.  Сонымен  қатар,
оқытушының көмегімен  атқарылатын  жұмыстарда  дәріс  және  үй  жатығуларына
қатысты туындаған  өзекті  мәселе  талқыланып,  студентке  тақырыптың  толық
игерілуіне мүмкіндік береді.
      Зертханадағы  жұмыс  қауіпсіздігін  өте  сауатты  меңгеру  және  жұмыс
барысында  өте  мұқият  болуы.  Хайуандарды    тексеру    әдістері   бойынша
–клиникалық   тексеру   (қарау,   пальпация,    перкуссия,    аускультация);
Студенттердің   қазіргі  кездегі  клиникалық,  лабораториялық  және   арнайы
зерттеу әдістерін  меңгеру, алынған  мәліметтерді  жинақтап және   талқылап,
әсер   етуші   факторлардан    жануарлар    организмдерінің     анатомиялық-
физиологиялық  ерекшеліктерін   бағалау  және  қажетті    көмек    шараларын
қарастыруға негізделген.

      КУРС САЯСАТЫ

      Студент сабақтарға  қатысуға  және  негізгі  ұғымдарды,  анықтамаларды
меңгеруге міндеті. Егер студент белгілі  бір  себептермен  сабақты  босатқан
жағдайда пәннің бағдарламасын меңгеруі жеке жауап беру  және  жазбаша  түрде
орындалады.
      Студенттің  білімін  бағалау  емтихан  бойынша  өткізіледі.  Емтиханға
пәннің бағдарламаға сәйкес толық курстық  тақырыптар  сұрақтары  енгізіледі.
Негізгі талап – «Терісі бағалы  аңдардың,  құстардың  және  балықтың  арнайы
патологиясы  мен  емі»  пәнінің   оқу-әдістемелік   кешені   бағдарламасының
қағидасына сәйкес пәнді толық игеру үшін,  ұсынылған  талаптарды  студенттер
түсініп және жауапкершілікпен қарау болып табылады.   Сондай-ақ,  күнделікті
сабақтағы оқу бағдарламасын сапалы деңгейде меңгеруді  студент  өз  міндетім
деп түсінуі керек.
СӨЖ  тапсырмаларын  әр  студент  жазбаша  және  тиісті  уақытында  тапсыруға
міндетті.  СӨЖ  жұмысын  бағалау  оқу  әдістемелік   кешен   бағдарламасының
қағидасында  көрсетілген  бағалау   парағының   жобалық   ұсынымына   сәйкес
бағаланады.
      Студент  лабораториялық-тәжірибелік  сабақ  тапсырмаларын,  жаттығулық
немесе өзіндік  жұмыстарының  барлық  түрлерін  және  аралық  пен  қорытынды
бақылауды   тапсыруға   міндетті.   Сонымен   қатар,   босатылған   сабақпен
есептескеннің  өзінде  Сіз  толық  межелі  көрсеткішті  (жоғарғы  балл)  ала
алмайсыз. Сабақты себепті жағдаймен босатқанның өзінде де Сіз  пәннің  толық
курсын меңгеруге міндеттісіз  және  деканаттың  ресми  рұқсаты  арқылы  ғана
сабаққа қатыса аласыз. Әрбір сабақтың  бас  кезінде  шағын  бақылау   жұмысы
жүргізіледі,  ол  өткен  дәрісте  қарастырылған  негізгі  ұғымдарға  қатысты
сұрақтардан тұрады.

      6 БАҒАЛАУ САЯСАТЫ

      «Терісі бағалы аңдардың, құстардың және  балықтың  арнайы  патологиясы
мен емі» пәнінен әр аптаға және  аралық  бақылау  түрлеріне  сәйкес  бағалық
меженің бөлінуі кестеде көрсетілгендей.


                                                                     Кесте 3
|Апта |Бақылау түрі                                    |Бағалаудың    |Ескеру  |
|     |                                                |толық межесі  |        |
|1    |2                                               |3             |4       |
|     |1-7 аптада барлық аудиториялық сабаққа қатысу   |30            |        |
|1    |Зертханалық-Тәжірибелік                         |0             |        |
|2    |Зертханалық-Тәжірибелік                         |21            |        |
|3    |ЗТС 21+СОӨЖ6+СӨЖ15                              |42            |        |
|4    |ЗТС 21+СОӨЖ6+СӨЖ15                              |42            |        |
|5    |ЗТС 21+СОӨЖ6+СӨЖ15                              |42            |        |
|6    |ЗТС 21+СОӨЖ6+СӨЖ15                              |42            |        |
|7    |Аралық бақылау № 1. 60+СОӨЖ6+СӨЖ15              |81            |        |
|     |1-7 апта бойынша барлығы:                       |300           |        |
|     |8-15 аптада барлық аудиториялық сабаққа қатысу  |30            |        |
|8    |Зертханалық-Тәжірибелік                         |0             |        |
|9    |Зертханалық-Тәжірибелік                         |17            |        |
|10   |ЗТС 18+СОӨЖ6+СӨЖ15                              |39            |        |
|11   |ЗТС 17+СОӨЖ6+СӨЖ15                              |38            |        |
|12   |ЗТС 18+СОӨЖ6+СӨЖ15                              |39            |        |
|13   |ЗТС 18+СОӨЖ6+СӨЖ15                              |39            |        |
|14   |ЗТС 17+СОӨЖ6+СӨЖ15                              |38            |        |
|15   |Аралық бақылау №2                               |60            |        |
|     |8-15 апта бойынша барлығы:                      |300           |        |
|Емтихандық баға межесі                                |400           |        |
|Академиялық мерзімдегі баға межесі                    |1000          |        |

      7 ӘДЕБИЕТТЕР
      7.1 Негізгі әдебиеттер
      7.1.1 Х.С. Горегляд. «Болезни диких животных». – М., 2008.
      В.А. Берестов. «Звероводство». – М., 2006.
      7.1.2 Ғаламтор (Интернет).
      7.2 Қосымша әдебиеттер
      7.2.1 Қожанов К.Н. Малдың ішкі жұқпалы  емес  аурулары-  /қосымша  оқу
құралы/, Семей, 2005 ж.
      7.2.2Соколов В.Д., Фармокология 1977
      7.2.3Столяров И.Д. Иммунодиагностика и иммунокоррекция  в  клинической
практике. СПб:Сотис, 1999 ж
      7.2.4В.М. Субботин «Современные лекарственные вещества в ветеринарии».
2003 ж
      7.2.5Внутренние незаразные болезни сельскохозяйственных животных/ Б.М.
Анохин, В.М.Данилевский., Л.Г.Замарин и др.; Под редакцией В.М.Данилевского-
 М.; Агропромиздат , 1991
      7.2.6В.М. Данилевский  Практикум  по  внутренним  незаразным  болезням
сельскохозяйственных животных  М. «Колос» 1992 г.
      7.2.7 Олжабекова К.Б., Есжанов Б.К. Омыртқалылар зоологиясы. 1-  бөлім
– Алматы. 2007 ж. – 400 бет.
      7.2.8 Олжабекова К.Б., Есжанов Б.К. Омыртқалылар зоологиясы. 2- бөлім.
 – Алматы. 2007 ж. – 368 бет.
      72.9 Митрофанов В.П., Дукравец Г.М., и др. Рыбы Казахстана в 4  томах.
– Алма-Ата: Наука, 1989. – 312с.
      7.2.10 Сабанеев Л.П., Рыбы России  /  Жизнь  и  ловля  (уженье)  наших
пресноводных рыб/ Издание 2-е, в 2 томах. М.: Физкультура и спорт, 1984.





Пәндер