Файл қосу

Экологиялық Қауіпсіздік негіздері



|ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ                            |
|СЕМЕЙ ҚАЛАСЫНЫҢ ШӘКӘРІМ АТЫНДАҒЫ МЕМЛЕКЕТТІК УНИВЕРСИТЕТІ                      |
|3 деңгейлі СМЖ құжаты       |ПОӘК             |ПОӘК- 042-18-25.1.57/02-2014 ж  |
|«Транспорттағы Енбек қорғау |№ 1 басылым   18 |                                |
|және Экология» пәнінің      |.09.2014ж.       |                                |
|студенттерге  арналған оқу  |                 |                                |
|бағдарламасы                |                 |                                |






                 «Транспорттағы Енбек қорғау және Экология»






                         ПӘНІНІҢ ОҚУ-ӘДІСТЕМЕЛІК КЕШЕНІ





  5В090100 «Көлікті пайдалану және жүк қозғалысы мен тасымалды ұйымдастыру»
                                мамандығы үшін






                           СТУДЕНТТЕРГЕ  АРНАЛҒАН

                            ПӘННІҢ  БАҒДАРЛАМАСЫ











                                    Семей
                                    2014




                                  Алғы сөз


   1 ӘЗІРЛЕГЕН


   Семей қаласының Шәкәрім атындағы мемлекеттік университеті «Экология  және
   қоршаған     ортаны     қорғау»     кафедрасының      аға      оқытушысы


   Бейсебаев.Ш.Т _________________           «28» 08. 2014 жыл.


   2 ТАЛҚЫЛАНДЫ
   2.1 Семей қаласының Шәкәрім атындағы мемлекеттік  университеті  «Экология
   және қоршаған ортаны қорғау» кафедрасының отырысында
   Хаттама № 1       «04» 09. 2014 жыл.


   Кафедра   меңгерушісі          _________                    доцент   м.а.
   Кабышева Ж.К.


   2.2 Аграрлық факультетінің оқу - әдістемелік бюросында
   Хаттама № 1       «09» 09. 2014 жыл.


   АФ  ОӘБ  төрағасы              _________                    доцент   м.а.
   Тлеубаева А.В.




   3  БЕКІТІЛДІ
   Университеттің Оқу-әдістемелік  кеңесі мақұлдап  басып  шығаруға  ұсынады



   Хаттама № 1   «18» 09. 2014 жыл.


   Оқу- әдістемелік кеңестің төрағасы,
   оқу әдістемелік жұмысы бойынша
   проректор                                                       _________
   профессор  Искакова Г.К.






   4   Алғаш енгізіліп отыр















                                   Мазмұны



      |1. Жалпы ережелер                                                          |
|...........................................................................|
|....4                                                                      |
|2. Пәннің мазмұны және сабақ түрлері бойынша сағаттарды бөлу ...5          |
|3. Пәнді оқып-білу жөніндегі әдістемелік ұсынымдар                         |
|........................7                                                  |
|4. Курс форматы                                                            |
|...........................................................................|
|........9                                                                  |
|5. Курс саясаты                                                            |
|...........................................................................|
|..........9                                                                |
|6. Баға қоюдың саясаты                                                     |
|.......................................................................10  |
|7. Әдебиеттер                                                              |
|...........................................................................|
|............12                                                             |


      1. ЖАЛПЫ ЕРЕЖЕЛЕР



      1.1. Оқытушы және пән туралы жалпы мағлұматтар


      Бейсебаев Шәріп Төлежанұлы , аға оқытушы
      «Экология және қоршаған ортаны қорғау» кафедрасы
      Байланыс ақпараты – тел.:53-37-60, 36-02-23,оқу ғимараты № 8,  кабинет
      № 126
      Сабақ өткізу аудиториясы -1корпус, аудитория № 803;912.
      Кредиттер саны — 3

      1.2  Пәннің қысқаша түсініктемесі:

   Осы  курсты  оқуда  студенттер  еңбек  қорғаудың   және  қоршаған  ортаны
қорғаудың заңдылық негіздерімен, өндірістік  қауіпсіздік,  қоршаған  ортаның
қауіпсіздігі мәселелері, еңбек гигиенасы, өндірістік санитария,  қауіпсіздік
техникасы,  өрт  қауіпсіздігі  мәселелерімен  таныстырылады,  сонымен  қатар
пәнді меңгеру барысында студенттер  мемлекеттік стандарттар жүйесімен  жұмыс
істеуді,  әдебиеттерді  іздестіру  жолдарымен  және  өндірістік  қауіпсіздік
сұрақтарын зерттеу  және шешу әдістерімен таныстырылады

       1.3  Пәнді оқытудағы мақсат
    «Транспорттағы Енбек қорғау  және  Экология»  пәнін  оқытудағы   мақсат
төмендегідей:
    -Мемлекеттің  еңбек  қорғау  және  қоршаған  ортаны  қорғау   жөніндегі
саясатын іске асыратын мамандарды дайындау;
      -Кәсіпорындарда  қауіпсіз,  зиянсыз  еңбек  жағдайларын   ұйымдастыру
әдістерін меңгерген  мамандарды дайындау.
     - Өндірістік жарақаттанудың,кәсіби аурудың алдын  алу  шараларын  іске
асыруға қабілетті мамандарды дайындау.

   1.4  Пәнді оқытудағы міндеттер:
 - еңбек қорғаудың және қоршаған ортаны қорғаудың  теориялық  және  заңдылық
   негіздерімен таныстыру;
 - өндірістік жарақаттанудың , кәсіби ауырулардың алдын-алу  шараларын  іске
   асыра білуге үйрету;
 - еңбек жағдайларын сараптай білуді үйрету;
 -  қауіпсіздік  техникасын  сақтауды  қамтамасыз  ететін   құрылғылар   мен
   механизмдерді дұрыс таңдай, қолдана білуді үйрету.
 - транспортты пайдалану және жүкті  тасымалдау  барысында  қоршаған  ортаны
   қорғау шараларын жоспарлау мен іске асыру;
 - еңбек қорғау жұмыстарын жоспарлау, еңбек жағдайларын жақсарту мәселелерін
   шешуге құқылы болуы;


   5.  Оқыту нәтижесі:
 - Пәнді оқу нәтижесінде студент:

   білуі керек:
 -  өндірістегі  еңбек  қорғаудың,  қоршаған  ортаны  қорғаудың   теориялық,
   заңдылық және нормативті-техникалық негіздерін;


   дағдылануы керек:
 - өндірістік және экологиялық аварияларды,апаттарды болжау әдістерін   және
   олардың салдарын жоюды меңгеруі керек;


   түсінуі керек:
 - өндірістік  авариялар  мен  төтенше  жағдайлардың  өрбу  үрдістерін  және
   олардың алдын алу шараларын;


   қолынан келуі керек:
 - мүмкін болар авариялық  жағдайлар  және  басқа  да  техникалық  есептерді
   жүргізу жолдары;


     құзырлы болуы керек:
- еңбек қорғаудың  ,қоршаған  ортаны  қорғаудың   теориялық,  заңдылық  және
   нормативті-техникалық негіздеріне байланысты сұрақтарды шешуде;
-  өндірістегі еңбек қорғауды  ұйымдастыру  және  экологиялық  қауіпсіздікті
  қамтамасыз ету сұрақтарын шешуге;
- өндірістің қауіпті, зиянды факторларынан еңбеккерлерді  қорғаудың  ұжымдық
  және жеке жабдықтарын таңдауда және техникалық қорғау құралдарын  қолдана
  білуде;
-  өндірістік жарақаттану және кәсіби аурудың алдын алу сұрақтарын ше-шуде;
 - еңбек қорғау, қоршаған ортаны қорғау  шараларын жоспарлау сұрақ-тарынан.



   6. . Курстың пререквизиті:
   1.6.1 Физика
   1.6.2 Тіршілік қауіпсіздігі негіздері


   1.7. Курстың постреквизиті:
   1.7.1 Арнайы пәндер
      2.  Диплом жұмысын жасау













        2. Пәннің мазмұны және сабақ түрлері бойынша сағаттарды бөлу
 Кесте-1
|Тақырып атауы                     |Сағат саны                 |Әдебиет    |
|                                  |Д    | T Ж |OCӨЖ   |СӨЖ   |           |
| 1                                |2    |3    |4      |5     |6          |
|Модуль-1. Еңбек қорғаудың ұйымдастырушылық және теориялық негіздері.      |
|1-ші тақырып  .                   |1    |     |       |3     |7.1.1;7.1.2|
|Кіріспе дәріс. Еңбек қорғаудың    |     |     |       |      |.          |
|заңдылық және теориялық негіздері |     |     |       |      |           |
|                                  |1    |     |1      |      |7.1.1;     |
|                                  |     |     |       |      |7.1.2.     |
|                                  |     |     |       |      |           |
|2-ші тақырып                      |     |     |       |      |7.1.2;7.1.3|
|Кәсіпорындағы еңбек қорғауды      |     |     |       |      |.          |
|ұйымдастыру негіздері.Қауіпті және|     |     |       |      |           |
|зиянды өндіріс факторларының      |     |     |       |      |           |
|топтастырылуы.                    |     |     |       |      |           |
|                                  |     |1    |       |3     |7.1.3.     |
|                                  |   1 |1    |1      |      |7.1.2.     |
|3-ші тақырып.                     |     |1    |1      |2     |7.1.2:7.1.3|
|Өндірістік жарақаттану және кәсіби|     |     |       |      |           |
|сырқат мәселелері                 |     |     |       |      |           |
|                                  |2    |1    |1      |2     |7.1.4      |
|                                  |     |1    |       |      |7.1.5.     |
|4-ші тақырып. Еңбек гигиенасы     |   1 |     |       |      |7.1.2;7.1.3|
|туралы түсінік.Өндірістегі еңбек  |     |     |       |      |.          |
|жағдайларын сараптау              |     |     |       |      |           |
|                                  |   1 |1    |1,5    |      |7.1.2;7.1.3|
|                                  |     |     |       |      |.          |
|                                  |     |     |       |      |           |
|5-ші тақырып.  . Өндірістік       |1    |1    |       |      |7.1.5.     |
|санитария туралы түсінік.         |     |     |       |      |           |
|Жұмыс орындағы микроклиматтың     |     |     |       |      |           |
|көрсеткіштері және оны реттеу.    |     |     |       |      |           |
|                                  |1    |1    |2      |2     |7.1. 2.    |
|                                  |     |     |       |      |           |
|6-шытақырып.                      |1    |     |       |2     |7.2.2;     |
|Өндірістік шу,ультрадыбыс,        |     |     |       |      |           |
|діріл-дің ,көрсеткіштері және     |     |     |       |      |           |
|олардан қорғану жолдары           |     |     |       |      |           |
|                                  |   1 |   1 |1      |      |    7.1.2; |
|                                  |     |     |       |      |7.1.3.     |
|                                  |     |     |       |      |           |
|7-ші тақырып     .                |     |     |1      |      |7.1.2.     |
|Жұмыс орындарын жарықтандыру      |     |     |       |      |           |
|мәселелері                        |     |     |       |      |           |
|а) Жарықтың өлшем бірліктері      |     |     |       |      |           |
|б) Жұмыс орындарын жарықтандыру   |     |     |       |      |           |
|әдістері                          |     |     |       |      |           |
|                                  |2    |     |       |2,5   |7.1.5;     |
|                                  |     |     |       |      |7.2.2.     |
|                                  |     |     |       |      |           |
|МБ-1                              |     |2    |1      |2     |           |
|Модуль-2.  Қауіпсіздік техникасы негіздері.                               |
|Блок - 1                                                                  |
|8-ші тақырып.                     |1    |1    |       |      |7.1.2.     |
|Электр қауіпсіздегі негіздері     |     |     |       |      |           |
|а)Электр тоғының адам организміне |     |     |       |      |           |
|әсері                             |     |     |       |      |           |
|б)Электр тоғы зақымынан қорғанудың|     |     |       |      |           |
|техникалық әдістері               |     |     |       |      |           |
|                                  |1    |     |2      |      |7.2.2      |
|                                  |     |     |       |4     |7.1.5.     |
|Блок - 2                                                                  |
|9-шы тақырып.                     |     |     |       |      |7.1.2.     |
|Техника қауіпсіздігі негіздері    |     |     |       |      |           |
|а) Машиналарға, жабдықтарға,      |     |     |       |      |           |
|технологияларға қойылатын         |     |     |       |      |           |
|қауіпсіздік талаптары.            |     |     |       |      |           |
|б) қауіпсіздікті қамтамасыз етуші |     |     |       |      |           |
|құрылғылар мен міндетті шаралар   |     |     |       |      |           |
|                                  |1    |1    |2      |      |7.1.4.     |
|                                  |1    |1    |       |4     |7.2.1;     |
|                                  |     |     |       |      |7.2.2.     |
|Блок - 3                                                                  |
|10-шы тақырып.                    |1    |     |1      |      |7.1. 2.    |
|Өрт қауіпсіздігі негіздері        |     |     |       |      |           |
|а) Өндірістің, технологияның өрт  |     |     |       |      |           |
|қауіпі дәрежелері. Жану түрлері   |     |     |       |      |           |
|б) Өрт сөндіруші заттар.          |     |     |       |      |           |
|с) Өрт сөндіру техникасы мен      |     |     |       |      |           |
|жабдықтары                        |     |     |       |      |           |
|                                  |     |1    |       |      |           |
|                                  |     |     |       |      |           |
|                                  |2    |     |2      |      |7.2.2.     |
|                                  |     |1    |       |3     |           |
|                       3-ші Модуль. Экологиялық Қауіпсіздік  негіздері    |
|Блок-1.                                                                   |
|11-ші тақырып. Экологияның жал-пы |     |     |       |3     |           |
|сұрақтары.                        |     |     |       |      |           |
|Экологияның мақсаты мен           |     |     |       |      |           |
|міндет-тері. Экологияның          |     |     |       |      |           |
|қарастыратын сұрақтары. Биосфера  |     |     |       |      |           |
|ұғымы. Био-сфера бөліктері мен    |     |     |       |      |           |
|олардың шека-ралары. Техносфера.  |     |     |       |      |           |
|Ноосфера.                         |     |     |       |      |           |
|                                  |   1 |     |    1  |      |           |
|                                  |   1 |     |       |      |           |
|12-ші тақырып. Ағзалар экология-сы|     |     |       |3     |           |
|(Аутэкология)                     |     |     |       |      |           |
|Тіршіліктің  бейімделушілік       |     |     |       |      |           |
|ыр-ғақтары. Экологиялық           |     |     |       |      |           |
|факторлар-дың жіктелуі. Негізгі   |     |     |       |      |           |
|тіршілік орталары                 |     |     |       |      |           |
|                                  |   1 |     |    1  |      |           |
|                                  |   1 |     |       |      |           |
|13-ші тақырып. Популяциялар       |   1 |     |       |      |           |
|эко-логиясы. (демэкология)        |     |     |       |      |           |
|Популяцияның құрылымы мен         |     |     |       |      |           |
|ди-намикасы.Популяцияның          |     |     |       |      |           |
|тұрақты-лығы мен өміршеңдігі.     |     |     |       |      |           |
|Биотикалық факторлар              |     |     |       |      |           |
|                                  |   1 |     |    1  |3     |           |
|                                  |     |     |       |      |           |
|                                  |     |     |       |      |           |
|14-ші тақырып. Бірлестіктер       |     |     |       |      |           |
|эко-логиясы (синэкология)         |     |     |       |      |           |
|Биоценоз туралы ұғым.Экожүйелер   |     |     |       |      |           |
|туралы түсінік. Биогеоценоз       |     |     |       |      |           |
|тура-лы ғылым.Биосфераның         |     |     |       |      |           |
|ластануы. Өндіріс орындарының     |     |     |       |      |           |
|экология-лық қауіпсіздігіне  баға |     |     |       |      |           |
|беру                              |     |     |       |      |           |
|                                  |   1 |     |    1  |      |           |
|                                  |   1 |1    |       |3     |           |
|15-ші тақырып. Адам – қоршаған    |     |     |       |      |           |
|орта қатынасы                     |     |     |       |      |           |
|Адамның тірішілігінің қоршаған    |     |     |       |      |           |
|ортаға әсері. Экологиялық         |     |     |       |      |           |
|дағда-рыстар  тарихы.көрсеткіштері|     |     |       |      |           |
|және олардан қорғану жолдары.     |     |     |       |      |           |
|Эко-логиялық жағдай және адам     |     |     |       |      |           |
|ден-саулығы. Атмосфераның         |     |     |       |      |           |
|экология-лық мәселелері. Судың    |     |     |       |      |           |
|ластану мәселелері                |     |     |       |      |           |
|                                  |   1 |     |    1  |3     |           |
|                                  |   1 |1    |    1  |      |           |
|МБ - 2                            |     |2    |     1 |2     |           |
|Студенттердің өздік жұмыстары                                             |
| Қ.Р.«Еңбек кодексі»              |     |     |       |   4  |7.1.1;7.1.2|
|                                  |     |     |       |      |;          |
|Шағын Өндірістегі еңбек қорғауды  |     |     |       |      |7.1.1;     |
|бақылау жолдары. Еңбек қорғау     |     |     |       |3     |7.1.2.     |
|заңдылықтарын бұзғаны үшін        |     |     |       |      |           |
|жауапкершілік                     |     |     |       |      |           |
|Өндірістік жарақаттануды сараптау |     |     |       |      |7.1.2;7.1.3|
|әдістері. Кәсіби аурулар          |     |     |       |3     |.          |
|себебтері.                        |     |     |       |      |7.1.4.     |
|Өндіріс орындарын желдету         |     |     |       |      |7.1.2;7.1.3|
|әдіс-тері.  Желдетуді есептеу     |     |     |       |4     |.          |
|тәсілдері.                        |     |     |       |      |7.2.1.     |
|Шу мен дірілдің, ультрадыбыстың   |     |     |       |      |7.1.2;7.1.4|
|адам организіміне әсері           |     |     |       |2     |;          |
|                                  |     |     |       |      |7.2.1.     |
|Статикалық электр тоғы.           |     |     |       |      |7.1.2;7.1.4|
|Жайтартқыштарды есептеу           |     |     |       |2     |;          |
|Электр тоғы зақымынан қорғану-дың |     |     |       |    2 |7.2.3.     |
|техникалық әдістері               |     |     |       |      |7.2.2.     |
|Өрт қауіпсіздігі негіздері.       |     |     |       |      |7.1.2;     |
|Автоматты  өрт сөндіру            |     |     |       |4     |7.2.3.     |
|құрылғы-лары.                     |     |     |       |      |7.1.5.     |
|Экологияның міндеті мен           |     |     |       |      |           |
|қарас-тыратын мәселелері. Экология|     |     |       |      |           |
|ғы-лымының даму сатылары.Қазіргі  |     |     |       |      |           |
|заманның экологиялық мәселелері   |     |     |       |      |           |
|В.И. Вернадскидің биосфера тура-лы|     |     |       |      |           |
|ғылымы.Биосфераның бөлікте-рі және|     |     |       |      |           |
|шекарасы. Ноосфера түсі-нігі      |     |     |       |      |           |
|Биосфераның тірі заты, оның маңызы|     |     |       |      |           |
|мен ерекшеліктері.                |     |     |       |      |           |
|Әртүрлі өмір сүру ортасы туралы   |     |     |       |      |           |
|түсінік. Абиотикалық, биотикалық, |     |     |       |      |           |
|антропогенді факторлардың         |     |     |       |      |           |
|әсері-нің жалпы заңдылықтары      |     |     |       |      |           |
|Экожүйелер динамикасының          |     |     |       |      |           |
|түр-лері.Биосфераның  энергетикасы|     |     |       |      |           |
|мен    зат айналымы және          |     |     |       |      |           |
|эволю-циясы.                      |     |     |       |      |           |
|Барлығы:                          |30   |15   |   22,5|67,5  |           |


      3. Пәнді оқып білу жөніндегі әдістемелік ұсынымдар



      «Транспорттағы Енбек қорғау және Экология» курсын берілген  бағдарлама
бойынша реттелген түрде оқу керек. Нәтижелердің логикалық  жолдарын  ұғынып,
анықтамалар  мен  негізгі  түсініктерді  ажырата   білу   қажет.   Теориялық
материалдарды  оқу  кезінде,тәжірибе  сабақтарына  дайындалғанда  студенттер
дәрістер  курсын,  пәнді  оқып-үйренуге  арналған  әдістемелік  нұсқаулармен
танысып(ПОӘК-3), қосымша оқу әдістемелік  материалдарды  пайдалануы   керек.
Өздік  жұмысты  орындау  барлық  менгерген  материал  негізінде  студент  өз
бетімен орындап, көрсетілген  уақытта  тапсыруға  міндетті.  Студенттер  осы
тақырыптарға берілген  әдебиеттерді  және  қосымша  әдебиеттерді  іздестіріп
рефераттар  жазып  өткізуге  тиіс.  Әрбір  рефераттың  жоспары  болуы   және
қолданылған әдебиеттердің тізімі берілуі міндетті.


    Тәжірибе сабақтарының қысқаша мазмұны.

        1-ші Тақырып. Еңбек қорғаудан нұсқауларды жүргізу (2сағат).
Сабақ  барысында   кез   келген   кәсіпорын,мекемелерде   еңбекті   қауіпсіз
ұйымдастыру мақсатында кызметкерлерді қауіпсіз  жұмыс  істеу  ережелері  мен
әдістеріне оқытып -үйрету қажеттігі және бес түрлі нұсқаудың жүргізілу  реті
беріледі.
        2-ші Тақырып. Өндірістік жазатайым оқиғаны тергеп-тексеру (3сағат).
Өндірістік  жазатайым  оқиғаның  анықтамасы,  түрлері  және  оларды  тергеп-
тексеру реті,комиссия мүшелеріне  кімдер  кіреді  және  іс  қағаздары  қалай
толтырылатыны туралы айтылады.
          3-ші Тақырып. Жұмыс орнындағы микроклиматты  мөлшерлеу  және  оның
көрсеткіштерін бақылауға арналған аспаптар (2сағат).
Микроклиматтың негізгі  көрсеткіштері.Олардың  сипаттамасы.  Микрокли-маттың
көрсеткіштерін  өлшейтін  аспаптардың  құрылысы  және   жұмыс   принциптері.
Микроклиматты мөлшерлеу.
         4-ші  Тақырып.   Жұмыс  орындарындағы   ауа   құрамындағы   зиянды
    заттардың мөлшерін анықтау.(2сағат).
Өндіріс орындарының ауасы  әртүрлі   технологиялық  жабдықтардан  бөліне-тін
газдар, булармен ластанады. Ауадағы газ  түрін  және  оның  концентра-циясын
анықтау үшін УГ-2 газанализаторын пайдаланады. Сабақ барысында  индикаторлық
әдіспен қалай зиянды заттарды анықтау жолы баяндалады.
          5-ші Тақырып.  Өндірісте  жұмысшыларды  арнаулы  киім   және  жеке
қорғану құралдары, заттарымен қамтамасыз ету мәселелері (2сағат).
Жұмысшыларды арнаулы киім  және жеке қорғану құралдары, заттарымен
қамтамасыз ету принциптері.Олардың жіктелуі,берілу жолдары.
         6-шы Тақырып. Бастапқы өрт сөндіргіш  құрал жабдықтар (2сағат).
Өрт   сөндіргіш   заттардың   түрлері.Оларды   пайдалану   ерекшеліктері.Қол
өртсөндіргіштерінің пайдалану мақсаттары,құрылыстары,жұмыс принцип-тері.
            7-ші  Тақырып.  Қоршаған  ортадағы  антропогенді   ластаушыларды
анықтау.
Қоршаған ортаның антропогенді  ластаушыларының  негізгі  түрлерімен  танысу.
Автотранспорттың ауаға шығаратын зиянды заттарының мөлшерін есептік  әдіспен
есептеу.Автомагистралға тұрғын үйлер  мен  ғимараттардың  жақындығын  есепке
ала  отырып,  өздеріңіз  зерттеген  аумақтың  экологиялық   жағдайы   туралы
қорытынды жасау қажет.

        Межелік  бақылау  ауызша  тапсырмаларды  сұрау  түрінде  7  және  15
апталарда жүргізіледі

              4  Курс форматы


       Әдістемелік нұсқаулар құрамына:
   1. пәнді оқуда қажетті жоспарлау, уақытты ұйымдастыру (орындау уақыты);
   2. оқу-әдістемелік кешенін қолдану нұсқасы;
   3. әдебиеттер мен оқулықтарды қолдана білу;
   4. емтиханға даярлану үшін берілетін кеңестер кіреді.

          Пәнді оқыту барысында дәрістерде студенттерге «Транспорттағы Енбек
қорғау және Экология»» курсының негізгі  әдістерін,  негізгі  терминдар  мен
түсініктерді, зерттеу жұмыстары бойынша  жоспар  құруды,  теориялық  ұғымдар
бойынша  қорытынды  жасап,  оны  арнайы  мекемелерде  тәжірибе  өту  кезінде
қолдана   білуді    оқытады,   бағытталған   шаралардың    ұйымдастыры-луын,
жоспарлануын және орындалуы жан- жақты оқытылады.

         Студенттер аудиторлық тәжірбие сабақтары мен СОӨЖ  кезінде  тақырып
бойынша  ғылыми ақпараттарды іздеу, жинау, өңдеу,  ғылыми  эксперимент  және
оның ерекшеліктерін, теориялық  және  эмпирикалық  зерттеулердің  әдістерін,
ғылыми зерттеулерді пайдалану және  қолдануды  оқып  талдайды.  Бағдарламада
ОСӨЖ    бойынша   тақырыптар  берілген.      Студенттер   осы   тақырыптарға
берілген  әдебиеттерді және қосымша әдебиеттер іздестіріп  рефераттар  жазып
өткізуге   тиіс.   Әрбір   рефераттың   жоспары   болуы   және   қолданылған
әдебиеттердің тізімі берілуі міндетті.  Көлемі  5-10  бет.  Оны  компьютерде
теруге немесе қолмен жазуға рефераттарға арналған  дәптерге  жазуға  болады.
Тексеріліп бағасы қойылған реферат иесіне қайтарылады.
            Теориялық сабақты өтіп болған соң  есептерді  шешу  әдістемесін
үйрену керек. Берілген материалды жақсы  меңгеру  үшін  әр  тақырып  бойынша
конспект құру керек.

          5  Курс саясаты

   Университетте қабылданған ішкі тәртіп талаптарын сақтау:
    • Сабаққа қатысу: Дәріске, зертханалық сабақтарға қатысу міндетті.  Егер
      қандай да бір себеппен сабаққа қатыса алмасаңыз,  тақырып  және  тарау
      бойынша өзіндік жұмыс жазып  мезгілінде  тапсыру  керек,  ал  дәрістен
      өткен тақырып және зертханалық жұмыс бойынша  бақылау  жұмысын  немесе
      тест бойынша жауап жазуыңыз керек.
    • Тәртіп: Сабақ кезінде  тәртіпті  жүйені  бұзу  аудиториядан  шығарумен
      және/немесе  барлық  курс  үшін  «қанағаттанарлықсыз»  деген   бағамен
      жазаланады.
    • Бақылау жұмыстары: Оларды орындау  міндетті  және  белгіленген  мерзім
      ішінде  тапсыру  керек.  Мерзімнен  кейін  орындалған  жұмыстар  төмен
      бағаланады.
    • Межелік аттестация: межелік аттестация қорытындысы  сабаққа  қатысуды,
      берілген уақытта өзіндік жұмыстарды орындауды, сабақта  ауызша  немесе
      жазбаша жауап беруді, межелік бақылаудың өзінің нәтижесін ескереді.
    •  Көшіру:  Кез-келген  көшіру   (дайын   тапсырмаларды   немесе   басқа
      студенттердің  есептерін  көшіру,  пайдалану)  аудиториядан  шығарумен
      және/немесе курс үшін «қанағаттанарлықсыз» деген бағамен жазаланады.
    • Ұялы телефондар: Сабақты өткізу уақытында өшіру керек.
    • Емтихан: Нәтижесінде барлық студенттерге тестік емтихан  болады,  яғни
      пәннен  максималды  балл  санынан  50  %  жинаған  студент   емтиханға
      жіберіледі. Емтиханда студент барлық курста өткен  материал  мазмұнына
      берілетін сұрақтар.


      6 Баға қою саясаты


        Студенттердің  үлгерімі   ағымды,  аралық  және  қорытынды   бақылау
формасында-  бал-рейтинг  жүйесі  бойынша  жүргізіледі.  Қорытынды   бақылау
емтихан ретінде жүргізіледі: олар ауызша немесе тестілеу  арқылы  жүргізілуі
мүмкін.  Қорытынды  баға  әр  дәріс,тәжірибе  немесе  зертханалық   сабақтың
нәтижесінен,  өздік  жұмыстарды  өткізу(рефератты   қорғау)   және   емтихан
бағасынан тұрады. Аралық және  қорытынды  бақылау  балдардың  қорытындысы  -
курсқа берілген баға болып саналады.

    «Транспорттағы Енбек қорғау және Экология» пәнін меңгеруге жалпы 1000
балл беріледі.Бір академиялық маусымға  600 балл бөлінеді (1-7 жетіге 270
балл,оның 30 балы –сабаққа қатысуға, 8-15 неделя  270 балл және  30 баллов
- сабаққа қатысуға). Компютерлік тестілеу арқылы межелік бақылауды өткізуге
 70 балл бөлінеді (ол 270 балға кіреді). Пәнді оқыту барысында
,оқытушыға,студенттің барлық сабақ түрлерін орындағаны үшін 200 балды
бөлуге құқық беріледі. Қорытынды емтиханға  400 балл бөлінеді.













   Кесте  2  Пәннің сабақ түрі бойынша балдардың бөлінуі

Кесте  2
|Апта   |Бақылау түрі                                 |Барлық |Ескерту      |
|       |                                             |баллдар|             |
|1      |2                                            |3      |4            |
|       |1 – 7 апталар аралығындағы аудиториялық      |30     |             |
|       |сабақтардың барлық түрлеріне қатысу          |       |             |
|1-6    |                                             |       |             |
|       |Зертханалық – тәжірибелік сабақтар-15*6      |90     |             |
|       |СОӨЖ -5*6                                    |30     |             |
|       |СӨЖ -10*6                                    |60     |             |
|       |Зертханалық – тәжірибелік сабақтар           |15     |             |
|       |                                             |       |             |
|7      |                                             |       |             |
|       |СОӨЖ                                         |5      |             |
|       |СӨЖ                                          |0      |             |
|       |Аралық бақылау 1                             |70     |             |
|1 – 7 апталар аралығындағы оқыту қорытындысы бойынша |300    |             |
|баллдардың жиынтығы                                  |       |             |
|       |8-15 апталар аралығындағы аудиториялық       |30     |             |
|       |сабақтардың барлық түрлеріне қатысу          |       |             |
|       |Зертханалық – тәжірибелік сабақтар- 15*7     |105    |             |
|8-14   |                                             |       |             |
|       |СОӨЖ -5*7                                    |35     |             |
|       |СӨЖ -10*6                                    |60     |             |
|    15 |Аралық бақылау 2                             |70     |             |
|8 – 15 апталар аралығындағы оқыту қорытындысы бойынша|300    |             |
|баллдардың жиынтығы                                  |       |             |
|Емтихан үшін балл жиынтығы                           |400    |             |
|Академиялық кезеңдегі баллдарың жиынтығы             |       |             |
|                                                     |1000   |             |

      7. Әдебиеттер.


      7.1. Негізгі әдебиеттер


  7.1.1.  «Қазақстан Республикасының Еңбек кодексі» 15.05.2007 ж.
  7.1.2    Қ.Т.Жантасов,М.   Қ.Жантасов,Е.Н.Кочеров,А.С.Наукенова.   «Еңбек
         қорғау және тіршілік қауіпсіздігі» Алматы.2012ж.
  7.1.3  Ш.Т.Бейсебаев. «Еңбек қорғау және тіршілік қауіпсіздігі»,Оқу-
         әдістемелік құрал, Шәкәрім атындағы СМУ.Семей.2011ж.
  7.1.4   М.А.Нұржасаров и другие. Охрана труда. Астана.2007 ж.
  7.1.5.  Ж.К.Аманжолов. Охрана труда и ТБ. Астана .2007ж.
  7.1.6. Оспанова Г.С. Бозшатаева Г.Т. «Экология» Алматы. 2002ж.
  7.1.7. Коробкин В.И. «Экология» Ростов на Дону – 2001ж.
  7.1.8.Сагимбаев Г.К. «Экология и экономика» Алматы. 1997ж.


         7.2  Қосымша әдебиеттер.


  7.2.1.   В.И.Скала. «Охрана труда и техника безопасности».Алматы. 2002 г
  7.2.2.   Б.И.Зотов и другие. Безопасность жизнедеятельности на  производ-
         стве. Москва. Высшая школа, 2000г.жизнедеятельности . М. 2000г.
  7.2.3.   Жатқанбаев Ж. Экология негіздер. Алматы. 2003ж.
     4. Акбасова А.Ж. «Экология» Алматы 2003ж
     5. Бродский А.К. «Жалпы экологияның қысқаша курсы» Алматы. 1998ж
     6. Баяшев А. «Экология және таза су проблемасы» Алматы 2003ж.








Пәндер