Файл қосу

Экологиялық саясат және экологиялық құқық



|ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ                    |
|СЕМЕЙ ҚАЛАСЫНЫҢ ШӘКӘРІМ АТЫНДАҒЫ МЕМЛЕКЕТТІК УНИВЕРСИТЕТІ                 |
|3 деңгейлі СМЖ құжаты   |ПОӘК                    |ПОЭК 042-16.1.34/02-2013 |
|ПОӘК студентке арналған |                        |                         |
|«Қалдықтарды өңдеу,     |№3 басылым              |                         |
|залалсыздандыру және    |«__» ___ 2013 ж.        |                         |
|жою» пәнінің            |                        |                         |
|оқу-әдістемелік кешені  |                        |                         |





                        ПӘННІҢ ОҚУ-ӘДІСТЕМЕЛІК КЕШЕНІ




               «Қалдықтарды өңдеу, залалсыздандыру және  жою»
              пәнінен 5В060800 «Экология» мамандығына арналған




                          СТУДЕНТТЕРГЕ АРНАЛҒАН ПӘН
                                БАҒДАРЛАМАСЫ











                                    Семей
                                    2013


                                  АЛҒЫ СӨЗ

1 ӘЗІРЛЕГЕН

Семей қаласының Шәкәрім атындағы мемлекеттік университетінің «Экология  және
қоршаған      ортаны      қорғау»      кафедрасының      аға       оқытушысы

Ашакаева Р.У. _________________        «_30__» __08___ 2013ж.

2 ТАЛҚЫЛАНДЫ

2.1 Семей қаласының Шәкәрім атындағы мемлекеттік  университетінің  «Экология
және қоршаған ортаны қорғау» кафедрасының отрысында
Хаттама №   1      «_04__» _09____ 2013ж.

Кафедра   меңгерушісі   _________                             доцент    м.а.
Қабышева Ж.К.

2.2 Аграрлық факультетінің оқу - әдістемелік бюросында
Хаттама №    1     «__18_» __09___ 2013ж.


АФ  ОӘБ   төрағасы       _________                             доцент   м.а.
Тлеубаева А.В.


3  БЕКІТІЛДІ

Университеттің Оқу-әдістемелік  кеңесі мақұлдап басып шығаруға ұсынады


Хаттама № 1 «_18__» ___09__ 2013ж.

Оқу- әдістемелік кеңестің төрағасы,
оқу  –  әдістемелік  жұмысы  бойынша  проректор                    профессор
Искакова Г.К.



№2  басылым  03.09.2009 ж. орнына  енгізілді .
 Кешен Қазақстан Республикасының мемлекеттік  жалпыға бірдей білім беретін
стандартына сәйкес   МЖБС   негізінде жаңартылған  0.04.019.-2011.
Бакалавриат.






                                   Мазмұны


      1. Жалпы ережелер
      2. Пәннің мазмұны мен  сабақ түріне  байланысты  сағаттардың бөлінуі
      3.Пәнді меңгеру жөніндегі әдістемелік ұсыныстар
      4.Курс форматы
      5. Курс саясаты
      6. Баға қою саясаты
      7. Әдебиеттер





















































      1 ЖАЛПЫ ЕРЕЖЕЛЕР

      1.1  Пәнді оқытушы  туралы  жалпы  деректер
 Қабышева Жанар Көбегеновна
мал дәрігерлік ғылымдарының кандидаты, доцент м.а.
Экология және қоршаған ортаны қорғау кафедрасы
Жұмыс телефоны: 53-19-70. Оқу ғимараты №5, кабинет 103
 үй телефоны: 52-39-39. ұялы телефоны: 87771533517.
Сабақ өткізетін аудиториялар:121
Пән бойынша кредит саны  - 3.

      1.2.Пәннің жалпы мазмұны
      Қазақстан Республикасының тәуелсіздік  алып, экономикамыздың  нарықтық
қатынастарға  көшуіне   және   халықаралық  экономикалық  қатынастардың  аса
қарқынды   жүре     бастауына    байланысты,   Қазақстан    Республикамыздың
экологиялық жағдайларына аса көңіл бөліп  көптеген   мәселелер  қолға  алына
бастады. Қазіргі жағдайда ғылыми техниканың дамуында ғылымның  және  ғылыми-
техникалық мәліметтердің көлемі интенсивті  өсуде.  Жоғары  оқу  орындарында
жоғары білікті мамандарды дайындауда олардың  білімділігіне,  іздемпаздығына
көңіл  бөлінеді.  Студенттер  алған  білімдерін  ғаламдық,   аймақтық   және
жергілікті экологиялық мәселелерді шешуге қолдана білулері керек.

      1.3. Пәнді оқытудың міндеттері:
      1. Студенттерге жалпы Қазақстан Републикаының экологиялық жағдайын
оқыту.
      2. Берілген курстың мақсаты болып  студенттердің  өздік  творчествалық
жұмыстарға баулу және өз  мамандықтары  бойынша  жоғары  жалпы  ғылыми  және
профессионалды дайындау.
      1.4. Пәннің пререквизиттері:
      Экологиялық саясат және экологиялық құқық. Құқық «Оқу туралы» (жаңа
баспа).

      2.Пәнді меңгеру жөніндегі  әдістемелік ұсыныстар.
      Пәнді толық меңгеру үшін жоспарында қарастырылған 60  тақырып  бойынша
сабақтар өткізіледі. Оның 15 тақырыбы бойынша  дәріс,  15  тақырыбы  бойынша
СОӨЖ, 15 тақырыбы бойынша аудиториялық сабақтар, 15 тақырыбы СӨЖ.
      Студент  пәнді толық меңгеру үшін  олар  төмендегі   талаптарды  толық
орындау қажет:
      Сабақ  басталғанда  оқытушыдан  пәннің  оқу-әдістемелік  кешенін  алып
тастау.
      Аудиториялық  сабақтарда  (дәріс,  тәжірибе   сабақтары   және   СОӨЖ)
босатпау, дайындалу және  белсенді қатыу сөйтіп ең жоғарғы балл жинау.
      Пән бойынша арнайы оқулық шығарылмаған.
      Студенттер  пәнді  меңгеру барысында  2 қорытынды  сабақ тапсырады.
      Қорытынды сабақ ұрақтары  алдын ала беріледі. Қорытынды сабақта  алған
баллдарды туденттің аралық рейтингісін  есептегенде  пайдаланылады.  Мысалы:
Студенттің қорытынды  сабақ бойынша  алған  баллы  5  болса  жиынтық  баллын
көбейтетін  коэффицент 1-ге тең, ал 4 болса 0,8-ге тең, 3  болса  0,6-ға,  2
немесе тапсырмаса (тапсыра алмаса) 0,4-ке тең болады.
      Қорытынды  сабақ сұрақтарын емтихан сұрақтарының негізін құрайды.


      3.Сабақты ұйымдастыру және  пәнді оқыту саясаты.
      Экологияның даму тарихы. Экологияның Э.Геккель бойынша анықтамасын.
      Табиғатты пайдаланудың және адамзаттың әлемдік   болашағының   дамуына
экологиялық  іргелі  биологиялық  ғылым   ретінде   маңызын.   Жер   бетінде
тіршіліктің дамуының қысқаша тарихын. Тірі   емес   материядан   тіршіліктің
пайда болу мүмкіншілігінің негізгі жағдайын.
      Негізгі   жер  бетіндегі  және  су    экожүйелерін.   Табиғи   ортаның
экологиялық   факторлардың   анықтамасы   және   олардың    классификациясы:
абиотикалық, биотикалық  жєне  антропогендік.   Организмдердің  индикациялық
маңызын білу, үйрену, оқу Пән бойынша  алған  білімдерін  тәжірибе   жүзінде
бекітулер үшін студенттер Семей қаласындағы орналасқан  заут,  фабрикаларға,
және көптеген жеке меншік  өндірістерге барып танысып, ақпараттар алады.


      4 Студенттердің үлгерімін бағалау саясаты
Сабаққа қатысу 1 ағат -3 балл;
СОӨЖ (тапсырманы орындау және қорғау)-5 балл;
СӨЖ (тапсырманы орындау және қорғау)-5 балл;
аралық бақылау- 20 балл.

      5 Пәннің мазмұны мен  сабақ түріне  байланысты  сағаттардың бөлінуі
      Студенттердің жылдық рейтингілерін еептегенде 1-ші  және  2-ші  аралық
рейтингілері  қосылып  2-ге  бөлінеді.  Ал    студенттің   емтихан   бойынша
қорытынды  рейтингісін  есептегенде  жылдық  рейтингісінің  40  пайызы,   ал
емтиханда  алған   рейтингісінің  60  пайызы  алынады  және  бір  –   біріне
қосылады.
      Кесте 2-Дәріс тақырыптары.
|Дәріс тақырыптары                                                   |Саға |
|                                                                    |саны |
| Тақырып 1. Кіріспе. Қалдық туралы жалпы мәліметтер, олардың        |3    |
|құрылымы, классификациясы.                                          |     |
|1.Пәннің мәні мен мақсаты, негізгі түсініктері.                     |     |
|2.Қалдықтардың  классификациясы, өңдеу әдітері және залалсыздандыру.|     |
|3.Қатты қалдықтарды  өңдеу әдістерін әзірлеу.                       |     |
|4.Қатты қалдықтарды  механикалық  өңдеу.                            |     |
|Тақырып 2. Қатты қалдықтарды жою (ұнтақтау, ұсақөтау, классификация,|4    |
|нығыздау және компактілеу).                                         |     |
|1.Қатты қалдықтарды өртеу (әртүрлі ошақтерда)                       |     |
|2.Өндірістік және тұрғылықты қалдықтарды  залалсыздандыру өңдеу.    |     |
|3.Қалдықтарды жинау және ретттеу.                                   |     |
|4.Қалдықтарды  өңдеу және жағу.                                     |     |
|Тақырып 3. Қатты қалдықтарды  залалсыздандыру.                      |4    |
|1.Қалдықтарды көму.                                                 |     |
|2.Қалдықтарды жинау және  транспортпен әкету.                       |     |
|Тақырып 4. Палигондардағы арнайы қоймаларда  қалдықтарды жинау.     |4    |
|1.Өндірістік орталықтарда қалдықтарды жер астына көму               |     |
|Барлығы                                                             |15   |

5. Студенттердің  СОӨЖ мен СӨЖ –ның мазмұны.

Кесте  3  –  Студенттердің  оқытушының  жетекшілігімен  орындайтын   өзіндік
жұмыстарының (СОӨЖ) және студенттердің өзіндік жұмыстарының жоспары
|Рет  |Студенттердің оқутышының жетекшілік етуімен орындайтын       |Сағат |
|саны |өзіндік жұмыстарының тақырыбы                                |саны  |
|1    | Кіріспе. Қалдық туралы жалпы мәліметтер, олардың құрылымы,  |1     |
|     |классификациясы                                              |      |
|2    |Жалпы қалдықтар жалпы қалдықтарға  сипаттама.                |1     |
|3    |Қалдықтардың қалу  себептері.                                |1     |
|4    |Өндірітегі және тұрмыстық улы, радиоктивті  қалдықтарға      |1     |
|     |сипаттама.                                                   |      |
|5    |Қалдықтарды  өңдеу әдістерін әзірлеу.                        |1     |
|6    |Қалдықтарға техникалық және механикалық өндеулерге сипаттама |1     |
|     |беру.                                                        |      |
|7    |Өндірістік және тұрмыстық қалдықтарды залалыздандыру және    |1     |
|     |көму.                                                        |      |
|8    |Темір қалдықтарын утилизациялау.                             |1     |
|9    |Қағаз қалдықтарын утилизациялау.                             |1     |
|10   |Сынап қалдықтарын  утилизациялау.                            |1     |
|11   |Резина қалдықтарды  утилизациялау.                           |1     |
|12   |Қалдықтарды  көму.                                           |1     |
|13   |Қалдықтарды толық завод технологиясымен өңдеу және           |1     |
|     |утилизациялау.                                               |      |
|14   |Палигон қалдықтарын  утилизациялау және көму.                |1     |
|15   |Радилэкологиялық жағдайларды  жақсарту.                      |1     |
|     |Барлығы                                                      |15    |

6  Студенттің өзіндік жұмыстарының  тақырыптарының жоспары СӨЖ)
Кесте 5- Студенттің өзіндік жұмыстарының  тақырыптарының жоспары (СӨЖ)
|Рет  |Студенттің өзіндік жұмыстарының  тақырыптары             |Сағат саны|
|саны |                                                         |          |
|1    |Қалдықтарға жалпы мәліметтер беру.                       |2         |
|2    |Тоқтап қалған суларды  тазалау.                          |4         |
|3    |Топырақтарды  қалдықтардан  тазарту.                     |4         |
|4    |Топырақтарды  ауыр металл қалдықтарынан тазалау.         |4         |
|5    |Қалдықтарды өңдеу және жағу.                             |4         |
|6    |Қара металургия қалдықтары.                              |4         |
|7    |Палигон қалдықтарын  утилизациялау және көму.            |4         |
|8    |Улы қалдықтарды залалсыздандыру                          |4         |
|     |Барлығы                                                  |30        |


      7 Негізгі әдебиеттер
7. 1.Қазақстан Республикасының экологиялық  кодекстері. Алматы: Бико, 2007.
7.2. Панин М.С. Экология Казахстана. Семипалатинск. 2005ж.
7.3.Родионов А.И Техника  защиты окружающей среды. –М., Хими, 1989.
7.4. Ветошкин А.Г. Защита литосферы от отходов.учебное пособие.- Пенза; изд-
во Пенза. Гос. Унив, 2005.
7.5. СНиП 2.0128-85 Полигоны по   обезвреживающию  и  захоронению  токсичных
промышленных  отходов.  Основные   положения  по  проенктированию.  –М.:ЦИТП
Госстроя СССР, 1985.-16 с.
7.6. Абишов М . Радиационная  безопасность  и подходы к   решению   проблемы
радиоктивных   отходов   в   МАД   «Невада   семипалатинск»   //Выш.   школа
Казахстана.2001.
7.7. Ақбасов А.Ж., Сагимбаев Г.Ә. «Экология» Алматы 2003.
7.8.  Оспанов  Г.C.  Бозшатаев  Т.Г.  «Экологиядан   оқу  әдітемелік  құрал»
А.2000.
7.9. Бейсенова Ә., ШілдебаевЖ. «Экология эәне  табиғатты  тиімді  пайдалану»
А. 2000
7.10. Оспанов Г.C. Бозшатаев Т.Г. «Экология», Алматы , 2002.

      7.2. Қосымша әдебиеттер


7.2.1.  Алексеев  В.И.,  Винокуров   Е.А.,   Пугачев   Е.Н.   Проектирование
сооружений  переработки и утилизации осадков сточных вод  с   использованием
элементов компьютерных информационных  технологии.  Учеб.  Пособ.  М.:ИЗД-во
АСВ, 2003. 176 с.

7.2.2.  А.М. Никаноров, Т.А.Хоружая . «Экология» .М.,2000.
7.2.3.  Т.К. Сагимбаев . Экология и экономика. Алматы. 1997
7.2.4.  А.А. Горелов. Экология. М., 2000.
7.2.5. Чернова Н.М.,А.М. Былова,  Экология М.: «Просвещение» 1988.
7.2.6.  Глухов В.В., Лисочкина Т.В., Некрасова  Т.П.,  Экономические  основы
экологии Санкт-Петербург « Специальная литература» 1997.
7.2.7.Федорова  А.И.,   Никольская  А.Н.  Практикум  по  экологии  и  охране
окружающей среды. Москва. 2003.
7.2.8. Хоружая Т.А. Методы оценки экологической опасности. Москва. 1998.
7.2.9.  Фурсов В.И. Экологические  проблемы  окружающей  среды.  Алма-Ата  ,
1991.
7.2.10.Новиков Ю.В. Экология, окружающая среда и человек. Учебное пособие  .
Москва.1998.
7.2.11. Мозуров А.К Радиоактивные отходы  и  проблемы  консервации  урановых
рудников Северного Казахстана: Материалы 2 междунар.конф.
«Радиоактивные элементы в среде обитания человека»  -Томск,  из-то  «Тондем-
Арт» 2004.

   8 «Қалдықтарды өңдеу, залалсыздандыру және жою» пәні  бойынша оқу
   үрдісінің күнтізбелік сызбалары
Кесте 6- «Қалдықтарды өңдеу, залалсыздандыру және жою»    пәні  бойынша  оқу
үрдісінің күнтізбелік сызбасы
|апта     |1                          |2    |3                              |4    |
|сабаққа қатысу    |3                 |3                 |3                 |
|өте жақсы         |А                 |95-100            |4,00              |
|                  |А-                |90-94             |3,67              |
|жақсы             |В                 |85-89             |3,33              |
|                  |В+                |80-84             |3,00              |
|                  |В-                |75-79             |2,67              |
|қанағаттанарлық   |С+                |70-74             |2,33              |
|                  |С                 |65-69             |2,00              |
|                  |С-                |60-64             |1,67              |
|                  |D+                |55-59             |1,33              |
|                  |D                 |50-54             |1,00              |
|қанағаттанарсыз   |F                 |0-49              |00                |

Пәндер