Файл қосу

Сөз таптарының стилистикасы




|ҚАЗАҚСТАН    РЕСПУБЛИКАСЫ  БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ  МИНИСТРЛІГІ                      |
|СЕМЕЙ ҚАЛАСЫНЫҢ ШӘКӘРІМ АТЫНДАҒЫ МЕМЛЕКЕТТІК УНИВЕРСИТЕТІ                     |
|3-деңгейлі СМЖ               |                 |                               |
|құжаты                       |ПОӘК             |                               |
|                             |                 |ПОӘК  042-16.1.32/03-2013      |
|ПОӘК «Қазақ тілінің          |______2013 жылғы |                               |
|стилистикасы» пәніне арналған|№ басылым        |                               |
|оқу-әдістемелік материалдар  |                 |                               |






          5В011700 «Қазақ тілі мен әдебиеті» мамандығына  арналған
                        «Қазақ тілінің стилистикасы»

                      ПӘНІНІҢ ОҚУ- ӘДІСТЕМЕЛІК  КЕШЕНІ




                ОҚЫТУШЫҒА АРНАЛҒАН ПӘННІҢ ЖҰМЫС БАҒДАРЛАМАСЫ


























                                    СЕМЕЙ
                                    2013



КІРІСПЕ

Құрастырушы: Жақсыбаева Фарида Задақызы қазақ тілінің теориясы мен
әдістемесі кафедрасының доценті, филология ғылымдарының кандидаты


Қазақ тілі теориясы мен әдістемесі кафедрасының отырысында бекітілген.
/«___»__________ж. № __ хаттама/


Кафедра меңгерушісі: __________ Жұмағұлова Ә.М.

Филология  факультетінің оқу -әдістемесі кеңесінде талқыланған.
 «___»________ж.  № __ хаттама


Филология  факультетінің Ғылыми кеңесінде бекітілді.
«___»________ж.  № __ хаттама

Филология  факультеті
ОӘК төрайымы, _________________Муканова К.К.































                                   Мазмұны



Мазмұны

1                                                                   Қолданыс
аясы........................................................................
...........................
2                                                                Нормативтік
сілтемелер..................................................................
..................
3                                                                      Жалпы
ережелер....................................................................
............................
4         Оқытушыға         арналған          жұмыс          бағдарламасының
мазмұны............................
5                                                                    СӨЖ-ның
тақырыптары.................................................................
...................
6                           Пәннің                           оқу-әдістемелік
картасы…………………...........................................
7 Әдебиеттер…………………………………………….....................................

























      1  ҚОЛДАНЫС АЯСЫ

   «Қазақ тілінің стилистикасы» пәнінің оқу-әдістемелік кешенінің құрамына
  кіретін оқытушыға арналған пәннің жұмыс бағдарламасы 5В011700 «Қазақ тілі
       мен әдебиеті» мамандығының мамандығының студенттеріне арналған.


      2 НОРМАТИВТІК СІЛТЕМЕЛЕР

      Осы ««Қазақ тілінің стилистикасы»  пәнінің  оқытушыға  арналған  жұмыс
бағдарламасы  берілген  пән  бойынша  оқу  үрдісін  ұйымдастырудың  тәртібін
төмендегі нормативтік құжаттар негізінде жүзеге асырады:
       -  Қазақстан  Республикасының   Білім   және   ғылым   министрлігінің
бекітілген және қолданысқа енгізілген  ҚР  МЖМБС  3.08.275-2006  Мемлекеттік
білім беру стандарты;
      - 5В011700 «Қазақ тілі мен әдебиеті» мамандығының  типтік оқу жоспары;

      - СТУ 042-ГУ-5-2013  «Пәннің оқу-әдістемелік кешендерін әзірлеуге және
ресімдеуге қойылатын жалпы талаптар» университет стандарты;
      - ДП  042-1.07-2013  «Пәннің  оқу-әдістемелік  кешенінің  мазмұны  мен
құрылымы» құжаттық іс-жосығы.



   3.  ЖАЛПЫ ЕРЕЖЕЛЕР

      3.1. Пәннің қысқаша мазмұны:
    «Қазақ тілінің стилистикасы» – стилистика, стиль  сөйлеу  тілі,  қарым-
қатынас, хабарлау, әсер ету  құралы  болып  саналатын  тілдік  элементтердің
(дыбыс, сөз тіркестері, екпін, интонация)  сөйлеу,  жазу  барысында  белгілі
бір әдеби нормаға сай дұрыс та әсерлі қолданылуын, көңілдегі  көрікті  ойдың
тіл арқылы айқын да анық жеткізілуін,  эмоционалды-эксперессивті  бояуы  бар
амал-тәсілдері орынды, тиімді болу жақтарын мақсат етеді.
    3.2. Пәнді оқыту міндеттері.
    Стилистика  –   тіл   саласының   негізгі   саласының   бірі.    Тілдік
элементтердің  дұрыс,   әсерлі   қолданылуын   өзінің   объектісі   санайтын
стилистика тіл білімінің  барлық  салаларымен  тығыз  байланысты   екендігі,
оның ғылымдар арасында алатын  орны,  басқа  ғылым  салаларымен   байланысы,
оның зерттеу әдістері жайлы  түсінік беру.
    Тәжірибе  сабақтары теориялық материалдарды меңгеруді қамтамасыз  етеді.



        3.3 Курстың соңында студент мыналарды білуі керек:
   - Стилистиканың өзекті мәелелерін білуі керек;
- алған білімдерін практикада қолдана білу;
- сөйлеудің негізгі әдістерін меңгеру керек;
- теориялық талдау жасай алу;
- сөйлеу мәдениеті тарихының даму және қалыптасу  сатылары,  бағыттары  және
концепция мәселелерін түсіну;
- өзіндік пікір айта алу;
- негізделген және қалыптасқан теориялық білімдерін жинақтай білу.

3.4 Курстың пререквизиттері:
«Тіл  біліміне  кіріспе»,   «Қазіргі  қазақ   тілінің   лексикологиясы   мен
фразеологиясы»,  «Қазіргі  қазақ  тілінің   жай  сөйлемі»,  «Қазіргі   қазақ
тілінің құрмалас сөйлемі»

3.5  Курстың постреквизиті:
 «Қазақ тілін оқыту әдістемесі», «Мәтін лингвистикасының өзекті мәселелері»

1-Кесте – Оқу жоспарынан көшірме:

|Кур|Семестр     |Кредит саны                                            |
|с  |            |                                                       |
|1  |2           |Стилистиканың анықтамасы.                              |
|2  |2           |Функционалдық стилистика.                              |
|3  |2           |Ауызекі сөйлеу стилі.                                  |
|4  |2           |Ресми стиль.                                           |
|5  |2           |Ғылыми стиль.                                          |
|6  |2           |Публицистикалық стиль. Жалпы сипаттамасы               |
|7  |2           |Шешендік сөз – классикалық формадағы сөз өнері         |
|8  |2           |Көркем әдебиет стилінің жалпы сипаттамасы              |
|9  |2           |Лексика – фразеологиялық стилистика                    |
|10 |2           |Грамматикалық стилистика.                              |
|11 |2           |Сөз таптарының стилистикасы. Зат есім, сын есім,       |
|   |            |етістік, есімдік т.б. сөз таптары категориялары мен    |
|   |            |формаларының стилистикасы.                             |
|12 |2           |Синтаксистік стилистика. Сөз тіркестері және олардың   |
|   |            |түрлерінің стилистикалық сапалары.                     |
|13 |2           |Құрмалас сөйлемдердің стилистикасы.                    |
|14 |2           |Синтаксистік синонимдер мен параллель құрылымдардың    |
|   |            |стилистикалық мүмкіндіктері.                           |
|15 |2           |Қазіргі қазақ әдеби тілінің функционалды стильдері.    |

|Барлығы :                        |30 сағат                              |




4.2 Тәжірибелік сабақтар.

|р/с |Тақырыбы мен мазмұны                            |Тәжірибелік       |
|1   |Стилистика пәні. Зерттейтін мәселелері, нысаны. |1                 |
|    |Пайда болып қалыптасуы,  мақсаты мен міндеттері |                  |
|2   |Функциональды стилистика  ішіндегі стильдер     |1                 |
|    |жүйесі. «Стиль» сөзінің тарихы мен мағынасы     |                  |
|    |туралы. Функциональдық стиль және  экспрессивті |                  |
|    |– эмоционалдық стиль. Олардың арақатынасы.      |                  |
|3   |Ауызекі сөйлеу стилі.  Жалпы сипаттамасы.       |1                 |
|    |Фонетикалық- интонациялық ерекшеліктері. Ауызекі|                  |
|    |сөйлеу стилінің мәдениеті. Лингвистикалық,      |                  |
|    |экстралингвистикалық  белгілері.                |                  |
|4   |Ресми  стиль.  Жалпы сипаттамасы.  Ресми        |1                 |
|    |стильдің шағын түрлері. Лексикасы мен           |                  |
|    |фразеологиясы. Ресми стиль мәдениеті.           |                  |
|5   |Ғылыми стиль.  Жалпы сипаттамасы.  Ғылыми       |1                 |
|    |стильдің шағын түрлері. Ғылыми стиль мәдениеті. |                  |
|    |Стильдік және жанрлық ерекшеліктері.            |                  |
|6   |Публицистикалық стиль. Жалпы сипаттамасы.       |1                 |
|    |Лексикасы мен фразеологиясы.                    |                  |
|7   |Радио тілі, теледидар тілі, ерекшеліктері.      |1                 |
|8   |Шешендік сөз мәдениеті. Шешендік сөздердің      |                  |
|    |тектері мен түрлері.                            |                  |
|9   |Көркем шығарма стилі. Жалпы сипаттамасы. Көркем |1                 |
|    |шығарма стилінің түрлері. Эстетикалық қызметі.  |                  |
|10  |Лексика-фразеологиялық стилистика.              |1                 |
|    |Тілдің  актив және пассив  құрамындағы сөздердің|                  |
|    |стилистикалық  қасиеттері. Неологизмдер.  басқа |                  |
|    |тілден  ауысқан сөздер                          |                  |
|11  |Стилистиканың тіл білімі салаларымен байланысы: |1                 |
|    |фонетикалық стилистика.                         |                  |
|12  |Морфологиялық стилистика. Сөз тұлғалары мен     |1                 |
|    |грамматикалық формалардың, сөз таптарының       |                  |
|    |стильдік қолданысы.                             |                  |
|13  |Синтаксистік стилистика. Сөйлемнің әр түрлі     |1                 |
|    |конструкцияларының стильдік өңі.                |                  |
|14  |Функциональдық стильдермен жұмыс жүргізу.       |1                 |
|15  |Грамматикалық стилистика бойынша сөз тұлғалары  |1                 |
|    |мен грамматикалық формалардың диахрондық        |                  |
|    |элементтердің сөз тіркестері мен сөйлемдердің   |                  |
|    |қолданысы                                       |                  |
|    |                                                |                  |
|                         Барлығы :                   |15 сағат          |




             5 СТУДЕНТТІҢ   ӨЗДІК  ЖҰМЫС  ТАҚЫРЫПТАРЫНЫҢ  ТІЗІМІ


5.1 Сөйлеу мәдениеті.
5.2 Ауызекі сөйлеу тілінің синтаксистік ерекшеліктері.
5.3 Қазақ тілі мәдениеті.
5.4 Баспасөз тілінің мәдениеті.
5.5 Теледидар хабарларының тілі.
5.6 Синтаксис және стилистика.
5.7 Дикторлардың сөйлеу мәдениеті.
5.8  Публицистикалық стильдегі қоғамдық – саяси  лексика.
5.9 Академиялық сөйлеу  кезіндегі  шешендік өнер.
5.10 Ғылыми  стиль мәдениеті.
5.11 А. Байтұрсынов  тіл тазалығы, тіл анықтығы, тіл дәлдігі туралы.
5.12  Ресми стиль  мәдениеті








                      6 ПӘННІҢ ОҚУ-ӘДІСТЕМЕЛІК КАРТАСЫ

3-Кесте Пәннің оқу-әдістемелік картасы


   |№  |Жұмыс      |Тапсырмалардың мақсаты|Ұсынылатын  |Бақылау    |Өткізу   |
|   |түрлері    |мен мазмұны           |әдебиеттер  |нысандары  |ұзақтығы |
|1  |Дәріс,     |Стилистиканың ғылым   |1,4,3,7,8   |Ауызша     |1 апта   |
|   |тәжрибелік,|және пән ретінде      |            |баяндау    |         |
|   |СӨЖ, ОСӨЖ  |қалыптасу, даму       |            |           |         |
|   |           |тарихы.               |            |           |         |
|2  |Дәріс,     |Стилистиканың негізгі |2,4,3,7     |Ауызша     |2 апта   |
|   |тәжірибелік|ұғым-категориялары    |            |баяндау    |         |
|   |, СӨЖ, ОСӨЖ|                      |            |           |         |
|3  |Дәріс,     |Тілдік құралдардың    |1,4,3,7     |Реферат    |2 апта   |
|   |тәжірибелік|стилистикалық бояуы,  |            |           |         |
|   |, СӨЖ, ОСӨЖ|оның түрлері.         |            |           |         |
|4  |Дәріс,     |Стилистикалық мағына, |1,4,5,8     |Талдау     |3 апта   |
|   |тәжірибелік|оның табиғаты.        |            |           |         |
|   |, СӨЖ, ОСӨЖ|                      |            |           |         |
|5  |Дәріс,     |Стилистикалық         |1,2,3,4     |Ауызша     |3 апта   |
|   |тәжірибелік|синонимдер.           |            |баяндау    |         |
|   |, СӨЖ, ОСӨЖ|Стилистикалық норма,  |            |           |         |
|   |           |оның әдеби  норманың  |            |           |         |
|   |           |басқа түрлерінен      |            |           |         |
|   |           |ерекшеліктері.        |            |           |         |
|6  |Дәріс,     |Стилистикалық қате    |3,4,7,8     |Бақылау    |5 апта   |
|   |тәжірибелік|туралы ұғым.          |            |жұмысы     |         |
|   |, СӨЖ, ОСӨЖ|Стилистикалық қате    |            |           |         |
|   |           |түрлері, олардың басқа|            |           |         |
|   |           |қателерден            |            |           |         |
|   |           |ерекшеліктері. Тілдік |            |           |         |
|   |           |стилистикалық         |            |           |         |
|   |           |мәдениетті тәрбиелеу. |            |           |         |
|7  |Дәріс,     |Стилистиканың зерттеу |3,4,6,8     |Жаттығулар |6 апта   |
|   |тәжірибелік|әдістері.             |            |           |         |
|   |, СӨЖ, ОСӨЖ|Стилистикалық талдау, |            |           |         |
|   |           |оның нақтылы          |            |           |         |
|   |           |әдіс-тәсілдері:       |            |           |         |
|   |           |сөздіктер мен         |            |           |         |
|   |           |анықтамалардағы       |            |           |         |
|   |           |стилистикалық         |            |           |         |
|   |           |белгілерді талдау.    |            |           |         |
|8  |Дәріс,     |Қазақ тілінің         |1,3,4,8     |Хабарлама  |7 апта   |
|   |тәжірибелік|стилистикалық         |            |           |         |
|   |, СӨЖ, ОСӨЖ|құралдары. Фонетикалық|            |           |         |
|   |           |стилистика. Дыбыстау  |            |           |         |
|   |           |стильдері. Дыбыстаудың|            |           |         |
|   |           |түрлері.              |            |           |         |
|9  |           |Лексика-фразеологиялық|            |           |         |
|   |           |стилистика. Басқа     |            |           |         |
|   |           |тілдік қабаттарға     |            |           |         |
|   |           |қарағанда             |            |           |         |
|   |           |лексика-фразеологиялық|            |           |         |
|   |           |деңгейдің             |            |           |         |
|   |           |стилистикалық         |            |           |         |
|   |           |мүмкіндігі бай        |            |           |         |
|   |           |екендігі.             |            |           |         |
|10 |Дәріс,     |Қазақ фразеологиясының|1,4,3,7,8   |Ауызша     |1 апта   |
|   |тәжірибелік|стилистикалық байлығы.|            |баяндау    |         |
|   |, СӨЖ, ОСӨЖ|Сөзжасамның           |            |           |         |
|   |           |стилистикалық         |            |           |         |
|   |           |құралдары.            |            |           |         |
|11 |Дәріс,     |Сөз таптарының        |2,4,3,7     |Ауызша     |2 апта   |
|   |тәжірибелік|стилистикасы. Зат     |            |баяндау    |         |
|   |, СӨЖ, ОСӨЖ|есім, сын есім,       |            |           |         |
|   |           |етістік, есімдік т.б. |            |           |         |
|   |           |сөз таптары           |            |           |         |
|   |           |категориялары мен     |            |           |         |
|   |           |формаларының          |            |           |         |
|   |           |стилистикасы.         |            |           |         |
|12 |Дәріс,     |Синтаксистік          |1,4,3,7     |Конспект   |3 апта   |
|   |тәжірибелік|стилистика. Сөз       |            |           |         |
|   |, СӨЖ, ОСӨЖ|тіркестері және       |            |           |         |
|   |           |олардың түрлерінің    |            |           |         |
|   |           |стилистикалық         |            |           |         |
|   |           |сапалары.             |            |           |         |
|13 |Дәріс,     |Құрмалас сөйлемдердің |1,4,5,8     |Талдау     |4 апта   |
|   |тәжірибелік|стилистикасы.         |            |           |         |
|   |, СӨЖ, ОСӨЖ|                      |            |           |         |
|14 |Дәріс,     |Синтаксистік          |1,2,3,4     |Ауызша     |5 апта   |
|   |тәжірибелік|синонимдер мен        |            |баяндау    |         |
|   |, СӨЖ, ОСӨЖ|параллель             |            |           |         |
|   |           |құрылымдардың         |            |           |         |
|   |           |стилистикалық         |            |           |         |
|   |           |мүмкіндіктері.        |            |           |         |
|15 |Дәріс,     |Қазіргі қазақ әдеби   |1,4,3,7,8   |Ауызша     |6 апта   |
|   |тәжірибелік|тілінің функционалды  |            |баяндау    |         |
|   |, СӨЖ, ОСӨЖ|стильдері.            |            |           |         |





   7. ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ


           1. Негізгі әдебиеттер тізімі:


     1. Балақаев М., Жанпейісов Е., Томанов М., Манасбаев Б. Қазақ  тілінің
        стилистикасы. А., 1974.
     2. Кожина М.Н. Стилистика русского языка. М., 1983.
     3. Виноградов В.В. Проблемы русской стилистики. М., 1981.
     4. Мұсабекова Ф. Қазақ тілінің практикалық стилистикасы. А., 1982
     5. Мұсабекова Ф. Қазақ тіліндегі зат есім стилистикасы. А., 1976.
     6. Демесинова Н.Х. Синтаксическая стилистика  современного  казахского
        языка. А.-А., 1988
     7. Серғалиев М. Синтаксистік синонимдер. А., 1981
     8. Шалабай Б. Көркем әдебиет стилистикасы. А., 2000
     9. Хасанова С., Жексембаева Ғ. Қазақ тілінің стилистикасы  (жаттығулар
        жинағы) А., 1999
    10. Серғалиев М. Стилистика негіздері. Астана 2006.




           2.  Қосымша әдебиеттер:
   1. Мұсабекова  Ф.  Қазақ  тілі  стилистикасының  мәселелері  (методикалық
      талдау) А., 1979
   2. Исаев С. Қазақтың мерзімді баспасөз тілінің дамуы. А., 1983
   3. Жанпейісов Е. Қазақ прозасының тілі. А., 1978
   4. Әміров Р. Ауызекі сөйлеу тілінің синтаксистік ерекшеліктері. А., 1977






Пәндер