Файл қосу

Экспертті жүйелерді құру технологиясы жайлы




|ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ                             |
|СЕМЕЙ ҚАЛАСЫНЫҢ ШӘКӘРІМ АТЫНДАҒЫ МЕМЛЕКЕТТІК УНИВЕРСИТЕТІ                       |
|3 деңгейлі СМК құжаты      |ПОӘК                |ПОӘК 042-18-12.1.115/02-2013    |
|«Эксперттік жүйелер»       |Баспа №1 18.09.2013ж|                                |
|пәнінің студенттерге       |                    |                                |
|арналған бағдарламасы      |                    |                                |








                            «Эксперттік жүйелер»

                        пәнінен оқу-әдістемелік кешен

            5В070300 – «Ақпараттық жүйелер»  мамандығына арналған







                  ПӘННІҢ СТУДЕНТТЕРГЕ АРНАЛҒАН БАҒДАРЛАМАСЫ





















                                    Семей
                                    2013



      Алғы сөз






      1. ҚҰРАСТРЫЛДЫ


      Құрастырған  ___________   Жақсығұлова   Д.Д.   «Ақпараттық   жүйелер»
кафедрасының аға оқытушысы, Шәкәрім атындағы мемлекеттік университеті  Семей
қаласы


      «__09__» _________09_________ 2013ж.


      2. Талқыланды


      2.1. Шәкәрім атындағы мемлекеттік университетінің «Ақпараттық жүйелер»
кафедрасы отырысында қарастырылды.


      Хаттама № _1__  «__09__» ___09_____________ 2013 ж.


      Кафедра меңгерушісі __________ /Смагулов С.К., э.ғ.к./


      2.2.  «Ақпараттық-коммуникациялық  технологиялар»  факультетінің  оқу-
әдістемелік бюросы отырысында қарастырылды.


      Хаттама № _1__  «_11_» _______09___________ 2013ж.


      Төрағасы __________ /Бекбаева Р.С./


      3. бекітілді


      Университеттің  Оқу-әдістемелік  кеңесі  отырысында  баспаға  жіберуге
ұсынылды және мақұлданды.


      Хаттама № _1__  «_18_»______09_______2013ж.


      ОӘК төрағасы, оқу-әдістемелік істер бойынша проректор  _______________
/ Г.К. Искакова /












      мазмұны





    |1.        |Жалпы мағлұматтар                                                       |
|2.        |Пән мазмұны және сабақ түрлері бойынша сағаттарды бөлу                  |
|3.        |Пәнді меңгеру бойынша оқу-әдістемелік нұсқаулар                         |
|4.        |Курс форматы                                                            |
|5.        |Курс саясаты                                                            |
|6.        |Баға қою саясаты                                                        |
|7.        |Әдебиеттер                                                              |


      1. Жалпы мағлұматтар



      1.1. Оқытушы және пән туралы жалпы мағлұматтар


    |Оқытушылардың аты – жөні:             |Жаксыгулова Д.Д., аға оқытушы        |
|Кафедра:                              |«Ақпараттық жүйелер»                 |
|Ақпарат:                              |35-26-22                             |
|телефон:                              |№ 1                                  |
|оқу корпусы:                          |№ 1105                               |
|кабинет:                              |                                     |
|Пәннің аты:                           |«Эксперттік жүйелер»                 |
|Кредиттер саны:                       |2                                    |
|                                      |                                     |


      1.2. Пән мазмұнының қысқаша сипаттамасы
    "Эксперттік  жүйелер"  пәні  050703  «Ақпараттық   жүйелер»   мамандығы
саласының пәндер  циклына  жатады  және  жасанды  интеллект,  білім  базасы,
экспертті жүйелердің әдістері туралы түсінік алу,  шешімді  іздеу  әдістерін
пайдалану, экспертті жүйелерді құру технологиясын оқуды көздейді.


      1.3. Курстың мақсаты: Осы курстың мақсаты:  экспертті  жүйелер  туралы
түсінік алу,экспертті жүйелер есептерін  шешу  әдістерін  үйрену,  экспертті
жүйелерді құру технологиясы жайлы түсінік  алу,  әртүрлі  әдістерді  қолдана
отырып  эксперт  білімдерін  түрлендіруді  үйрену.  Осы   курстың   мақсаты:
экспертті жүйелер туралы  түсінік  алу,  экспертті  жүйелер  есептерін  шешу
әдістерін үйрену, экспертті жүйелерді құру технологиясы жайлы  түсінік  алу,
әртүрлі әдістерді қолдана отырып эксперт білімдерін түрлендіруді үйрену.


      1.4. Пәнді оқудың негізгі міндеті:
      Пәнді оқудың  негізгі  міндеті  –  жасанды  интеллект,  білім  базасы,
экспертті жүйелердің әдістері туралы түсінік алу,  шешімді  іздеу  әдістерін
пайдалану, экспертті жүйелерді құру технологиясын оқуды көздейді.


       1.5.  Курсты өткеннен кейінгі білімі мен дағдысы:
      • Экспертті жүйелер туралы түсінік алу;
      • Экспертті жүйелер есептерін шешу әдістерін үйрену;
      • Экспертті жүйелердің архитектурасы жайлы;
      • Экспертті жүйелерді құру технологиясы жайлы;
      • Күй кеңістігінде шешімді іздеу әдістері жайлы.
      • Интеллектуалды жүйелердің әртүрлі типтерін көрсету алу;
      • Бір әдістен келесі әдіске өте алу;
      • Әртүрлі әдістерді қолдана отырып эксперт білімдерін түрлендіру.


      1.6. Курс пререквизиттері:
        • Сызықтық алгебра;
        • Математикалық логика;
        • Программалау тілдері;
        • Информатика.


      1.7. Курс постреквизиттері:
        • Дипломдық жоба.




          1. ПӘН МАЗМҰНЫ ЖӘНЕ САБАҚ ТҮРЛЕРІ БОЙЫНША САҒАТТАРДЫ БӨЛУ
                Кесте 2 – Пән мазмұны. Сабақ түрлері бойынша сағаттарды бөлу


      |Тақырып аты              |Сағат саны                         |Әдебиет            |
|                         |Дәріс  |СТС  |ЗС   |ОБСӨЖ   |СӨЖ  |                   |
|1                        |2      |3    |4    |5       |6    |7                  |
|Пәнге кіріспе            |1      |     |     |3       |3    |Стерлинг Л., Шапиро|
|                         |       |     |     |        |     |Э. Искусство       |
|                         |       |     |     |        |     |программирования на|
|                         |       |     |     |        |     |языке Пролог.- М.: |
|                         |       |     |     |        |     |Мир, 1990.         |
|Экспертті жүйелердің     |2      |     |     |3       |3    |Братко И.          |
|түсінігі                 |       |     |     |        |     |Программирование на|
|                         |       |     |     |        |     |языке Пролог для   |
|                         |       |     |     |        |     |искусственного     |
|                         |       |     |     |        |     |интеллекта. – М.:  |
|                         |       |     |     |        |     |Мир, 1990.         |
|Экспертті жүйелердің     |2      |2    |     |3       |3    |Сырецкий Г.А.      |
|классификациясы          |       |     |     |        |     |Информатика, Основы|
|                         |       |     |     |        |     |логического        |
|                         |       |     |     |        |     |программирования на|
|                         |       |     |     |        |     |PDC prolog:        |
|                         |       |     |     |        |     |Учеб.пособие. -    |
|                         |       |     |     |        |     |Новосибирск: НГТУ.-|
|                         |       |     |     |        |     |1994. Ч.3.         |
|Экспертті жүйелердің     |1      |2    |     |3       |3    |Пескова С.А., Кузин|
|архитектурасы            |       |     |     |        |     |А.В., Волков А.Н.  |
|                         |       |     |     |        |     |Сети и             |
|                         |       |     |     |        |     |телекоммуникации.  |
|                         |       |     |     |        |     |Мо,2006            |
|Экспертті жүйелердің     |1      |2    |     |3       |3    |Стерлинг Л., Шапиро|
|құрылымы.                |       |     |     |        |     |Э. Искусство       |
|                         |       |     |     |        |     |программирования на|
|                         |       |     |     |        |     |языке Пролог.- М.: |
|                         |       |     |     |        |     |Мир, 1990.         |
|Экспертті жүйенің базалық|1      |1    |     |3       |3    |Братко И.          |
|құрылымы                 |       |     |     |        |     |Программирование на|
|                         |       |     |     |        |     |языке Пролог для   |
|                         |       |     |     |        |     |искусственного     |
|                         |       |     |     |        |     |интеллекта. – М.:  |
|                         |       |     |     |        |     |Мир, 1990.         |
|Эксперттік жүйенің       |1      |2    |     |3       |3    |Сырецкий Г.А.      |
|функциялары              |       |     |     |        |     |Информатика, Основы|
|                         |       |     |     |        |     |логического        |
|                         |       |     |     |        |     |программирования на|
|                         |       |     |     |        |     |PDC prolog:        |
|                         |       |     |     |        |     |Учеб.пособие. -    |
|                         |       |     |     |        |     |Новосибирск: НГТУ.-|
|                         |       |     |     |        |     |1994. Ч.3.         |
|ЭЖ артықшылығы           |1      |2    |     |3       |3    |Стерлинг Л., Шапиро|
|                         |       |     |     |        |     |Э. Искусство       |
|                         |       |     |     |        |     |программирования на|
|                         |       |     |     |        |     |языке Пролог.- М.: |
|                         |       |     |     |        |     |Мир, 1990.         |
|Білім базасы             |1      |2    |     |3       |3    |Братко И.          |
|                         |       |     |     |        |     |Программирование на|
|                         |       |     |     |        |     |языке Пролог для   |
|                         |       |     |     |        |     |искусственного     |
|                         |       |     |     |        |     |интеллекта. – М.:  |
|                         |       |     |     |        |     |Мир, 1990.         |
|Экспертті жүйелерді құру |2      |2    |     |3       |3    |Сырецкий Г.А.      |
|процессі                 |       |     |     |        |     |Информатика, Основы|
|                         |       |     |     |        |     |логического        |
|                         |       |     |     |        |     |программирования на|
|                         |       |     |     |        |     |PDC prolog:        |
|                         |       |     |     |        |     |Учеб.пособие. -    |
|                         |       |     |     |        |     |Новосибирск: НГТУ.-|
|                         |       |     |     |        |     |1994. Ч.3.         |
|Жасанды интеллект жүйесі.|1      |     |     |3       |3    |Пескова С.А., Кузин|
|Жасанды интеллект тілдері|       |     |     |        |     |А.В., Волков А.Н.  |
|                         |       |     |     |        |     |Сети и             |
|                         |       |     |     |        |     |телекоммуникации.  |
|                         |       |     |     |        |     |Мо,2006            |
|ЭЖ – нің шешетін типтік  |1      |     |     |3       |3    |Стерлинг Л., Шапиро|
|тапсырмалары             |       |     |     |        |     |Э. Искусство       |
|                         |       |     |     |        |     |программирования на|
|                         |       |     |     |        |     |языке Пролог.- М.: |
|                         |       |     |     |        |     |Мир, 1990.         |







      3. Пәнді меңгеру бойынша әдістемелік нұсқаулар

      Бұл курсты меңгеру кезінде  студент  дәріске,  практикалық  сабақтарға
міндетті түрде қатысу.  Егер  студент  өз  бетімен  меңгере  алса,  ОБСӨЖ-ге
қатысуы міндетті емес.  Дәрісті  меңгергеннен  кейін,  практикалық  тапсырма
орындалу керек.  ОбСӨЖ-ді  оқытушы  көмегімен  немесе  өз  бетімен  орындап,
уақытында тапсыру керек. Өздік жұмысты  орындау  барлық  менгерген  материал
негізінде  студент  өз  бетімен  орындайды,  көрсетілген   уақытта   тапсыру
міндетті.



      4 Курс форматы

      «Эксперттік жүйелер» пәнінен оқу-әдістемелік кешен  050703-«Ақпараттық
жүйелер»  мамандығының  студенттеріне   арналған.   Ол   студенттерді   курс
мазмұнымен, оның актуалдылығымен және  қажеттілігімен,  курстың  саясатымен,
студенттердің  оқу   процесінде   алған   білімдерімен   таныстырады.   Оқу-
әдістемелік кешен пәнді оқу кезінде негізгі бастама болып табылады.



     5. Курс саясаты

      Емтиханға жіберілу үшін студенттер мына талаптарды орындау керек:
    ❑ дәріске, СТС, зертханалық  және  ОБСӨЖ  міндетті  түрде  қатысу.  Егер
      қандай да себептермен студент сабақты босатқан болса, сол күні сабақта
      өтілген материалға өзі жауапты болады.
    ❑ Сабақ үстінде ұялы телефонды өшіріп қою қажет.
    ❑  Сабақты  жүйелі  түрде  бұзып,  тәртіп  бұзған  студент  аудиториядан
      шығарылады,  немесе  барлық  курс   үшін   "қанағаттанарлықсыз"   баға
      қойылады.
    ❑ СТС және үй тапсырмаларын орындау міндетті
    ❑  Бақылау  жұмыстары  міндетті   түрде   орындалып,   аталған   уақытта
      тапсырылуы қажет. Кешіктіріліп өткізілген жұмыс автоматты түрде  төмен
      бағамен бағаланады.
    ❑  Көшіру  орын   алғанда   студент   аудиториядан   шығарылады   немесе
      "қанағатанарлықсыз" баға қойылады.

      Қортынды бақылау барлық  бақылауды  қамтиды:  Емтихан  бағасы  межелік
бақылау (40%) және аралық аттестация қортындысын (емтихан – 60%) қамтиды  да
 100% құрайды.



      6. Баға қою саясаты


      Аралық бақылау бекітілген  графикке  сәйкес  7  және  15-ші  апталарда
өткізіледі.
      Студент 1 семестрде 600 балл жинауы тиіс, соның  ішінде  1-ші  межелік
бақылауда 300 балл (), 2-ші межелік бақылауда 300 балл () жинауы керек.
    Пән бойынша баға 100 %-тық шкала бойынша процентпен қойылады.
    Пән бойынша қорытынды баға келесі шкаламен анықталады (Кесте 3).

                                     Кесте 3 – Пән бойынша балдар үлестірімі

|апта   |Бақылау түрі                    |Барлық балл    |Ескерту        |
|2      |Практикалық                     |25             |               |
|3      |Практикалық                     |25             |               |
|       |ОБСӨЖ                           |10             |               |
|       |СӨЖ                             |20             |               |
|4      |Практикалық                     |25             |               |
|5      |Практикалық                     |25             |               |
|       |ОБСӨЖ                           |10             |               |
|       |СӨЖ                             |20             |               |
|6      |Практикалық                     |25             |               |
|7      |Практикалық                     |25             |               |
|       |ОБСӨЖ                           |10             |               |
|       |СӨЖ                             |20             |               |
|7      |Межелік бақылау 1               |80             |               |
|1-7 аптадағы жинаған баллдар саны       |300            |               |
|8-15 аптада сабаққа қатысу балы         |30             |               |
|9      |Практикалық                     |25             |               |
|       |ОБСӨЖ                           |10             |               |
|       |СӨЖ                             |20             |               |
|10     |Практикалық                     |25             |               |
|11     |Практикалық                     |25             |               |
|       |ОБСӨЖ                           |10             |               |
|       |СӨЖ                             |20             |               |
|12     |Практикалық                     |25             |               |
|13     |Практикалық                     |25             |               |
|       |ОБСӨЖ                           |10             |               |
|       |СӨЖ                             |20             |               |
|14     |Практикалық                     |25             |               |
|15     |Практикалық                     |25             |               |
|       |Межелік бақылау 2               |80             |               |
|8-15 аптада жинаған баллдар саны        |300            |               |
|Емтихан балы                            |400            |               |
|Академиялық кезең бойынша балл          |1000           |               |








      7 Әдебиет


      7.1. Негізгі
   1. Стерлинг Л., Шапиро Э. Искусство программирования  на  языке  Пролог.-
      М.: Мир, 1990.
   2.  Братко  И.  Программирование  на  языке  Пролог  для   искусственного
      интеллекта. – М.: Мир, 1990.
   3. Сырецкий Г.А. Информатика, Основы логического программирования на  PDC
      prolog:   Учеб.пособие. - Новосибирск: НГТУ.- 1994. Ч.3.




      7.2.Қосымша:


   1. Леонтьев, В. Интернет 2008: Новейшая энциклопедия / В. Леонтьев.-  М.:
      ОЛМА Медия Групп, 2008.
   2. Песков, С.А. Сети и  телекоммуникации:  учеб.пособие  /  С.А.  Песков;
      А.В.Кузин, А.Н.Волков.- М.: Академия, 2006.
   3. www.aaai.org- Сайт Американской ассоциации  искусственного  интеллекта
      (American Association for Artificial Intelligence).
   4.   www.cs.cmu.edu/Oroups/AI/html/repository.html   -   Публикации    по
      искусственному интеллекту при университете Карнеги-Меллона.
   5.    www.comlab.ox.ac.uk/archive/comp/ai.html-    Каталоги     отдельных
      зарубежных   лабораторий,   занимающихся   проблемами   искусственного
      интеллекта.
   6. www.wolfson.ox.ac.uk/%7Efloridi/data.htm /- Philosophy and  Computing.
      A Webliography.
   7.  www.osp.ru/os/1995/02/66_print.htm  -   Обзор   «Экспертные   системы
      реального времени» (ж-л «Открытые системы»).
   8. lii.newmail.ru - Лаборатория искусственного интеллекта.
   9. www.ai.obrazec.ni - Сайт «Искусственный интеллект».
  10. www.aicommunity.org - Материалы об искусственном интеллекте.
Пәндер