Файл қосу

БАСҚАРУ ЕСЕБІ





|ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ                                                      |
|БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ                                                |
|СЕМЕЙ қаласындағы ШӘКӘРІМ атындағы МЕМЛЕКЕТТІК УНИВЕРСИТЕТ                  |
|СМЖ 3-деңгейдегі құжаты  |ПОӘК                     |                         |
|                         |                         |УМКД                     |
|                         |                         |042-18-3.1.09/02-2013    |
|ПОӘК                     |                         |                         |
|Студенттер үшін «Басқару |№3- басылым              |                         |
|есебі » пәнінің          |                         |                         |
|бағдарламасы             |                         |                         |









                              « БАСҚАРУ ЕСЕБІ »


                      ПӘНІНІҢ ОҚУ - ӘДІСТЕМЕЛІК КЕШЕНІ


                  5В050800 «ЕСЕП ЖӘНЕ АУДИТ» МАМАНДЫҒЫ ҮШІН


                 СТУДЕНТТЕР  ҮШІН ПӘННІҢ ЖҰМЫС БАҒДАРЛАМАСЫ


























                                 Семей 2013





                                   Алғысөз


    1. ӘЗІРЛЕНДІ
    Әзірлеуші Искакова Марал Серікқызы, Шәкәрім атындағы Семей  мемлекеттік
университетінің «Есеп және аудит» кафедрасының аға оқытушысы
    « 28 »  тамыз                     2013 ж.


    2. ТАЛҚЫЛАНДЫ
    2.1. Шәкәрім атындағы  Семей  мемлекеттік  университетінің  «Есеп  және
аудит» кафедрасының мәжілісінде.
    Хаттама   «  28 »    тамыз               2013 ж.,  №1


    Кафедра меңгерушісі ___________ А.Зейнуллина


    2.2  Қаржы   -   экономикалық   факультетінің    оқу-әдістемелік   бюро
мәжілісінде.
    Хаттама  « 05 » қыркүйек 2013 ж., № 1


    Төрағасы ______________ С.Тойкин


    3. БЕКІТІЛДІ
    Университеттің Оқу-әдістемелік кеңесінің мәжілісінде қолдау  алды  және
басып шығаруға ұсынылды
    Хаттама «____» __________ 2013 ж., № __.


    ОӘК төрайымы_____________ Г.Искакова


    4. ЕНГІЗІЛДІ
    Оқу-әдістемелік кешен  №2 13.09.2012ж. басылым  орнына  қайта  өңделіп,
шығаруға ұсынылды.





















































    |    |Мазмұны                                                           |    |
|    |                                                                  |    |
|    |1                                                                 |4   |
|    |Жалпы ережелер                                                    |4   |
|    |4                                                                 |6   |
|    |                                                                  |7   |
|    |2                                                                 |7   |
|    |Пәннің мазмұны және сабақ түрлері бойынша сағаттарды бөлу         |7   |
|    |4                                                                 |9   |
|    |                                                                  |    |
|    |3                                                                 |    |
|    |Пәнді оқытудың әдістемелік нұсқаулары                             |    |
|    |4                                                                 |    |
|    |                                                                  |    |
|    |4                                                                 |    |
|    |Курс форматы                                                      |    |
|    |5                                                                 |    |
|    |                                                                  |    |
|    |5                                                                 |    |
|    |Курс саясаты                                                      |    |
|    |23                                                                |    |
|    |                                                                  |    |
|    |6                                                                 |    |
|    |Баға қою саясаты                                                  |    |
|    |25                                                                |    |
|    |                                                                  |    |
|    |7                                                                 |    |
|    |Әдебиеттер                                                        |    |
|    |27                                                                |    |
|    |                                                                  |    |
|    |                                                                  |    |
|    |                                                                  |    |
|    |                                                                  |    |
|    |                                                                  |    |
|    |                                                                  |    |
|    |                                                                  |    |
|    |                                                                  |    |
|    |                                                                  |    |
|    |                                                                  |    |
|    |                                                                  |    |
|    |                                                                  |    |
|    |                                                                  |    |
|    |                                                                  |    |
|    |                                                                  |    |
|    |                                                                  |    |
|    |                                                                  |    |
|    |                                                                  |    |
|    |                                                                  |    |
|    |                                                                  |    |
|    |                                                                  |    |

























































        1. ЖАЛПЫ ЕРЕЖЕЛЕР


        1.1 Пән және оқытушы туралы жалпы ережелер
 • Искакова  М.С. «Есеп және аудит» кафедрасының аға оқытушысы;
 • «Есеп және аудит» кафедрасы
     • Байланыс ақпараты – телефон 53-03-73, Шугаев көшесі 149, 8  ғимарат,
       204 аудитория;
     • Сабақ өткізу орны - №320 аудитория;
     • Пән аты -  «Басқару есебі»;
     • Кредит саны –3.
     •
    1.2.Пән мазмұнының қысқаша сипаттамасы
    Басқару  есебі  бухгалтерлік  есептің  құрамдас  бөлігі.   Ол   өндіріс
шығындары  есебі  мен  өнімнің  өзіндік  құнын   калькуляциялау   сұрақтарын
қарастырады. Өнімнің өзіндік құнын  калькуляциялау  және  өндіріс  шығындары
есебінің әдістерін қарастырып, бюджеттік бақылау, шешімдер  қабылдау  сияқты
өзекті сұрақтарды ашып көрсетеді.
    1.3.  Бұл  курстың  мақсаты  студенттерге  басқару   есебінің   негізгі
қағидалары мен әдістемесін меңгерту.
    1.4. Пәнді оқытудың негізгі міндеті  студенттерге  өндірістік  шығындар
есебі  мен  өнімнің  өзіндік  құнын   калькуляциялауды   меңгерту,өндірістің
зиянсыздығын талдау және басқарушылық шешімдер қабылдауды үйрету.
    1.5. Пәнді оқу барысында студент білу керек:
        - студент өндірістік шығындарды жіктей алуы керек;
        - өзіндік құнды  калькуляциялап,  экономикалық  элементтері  бойынша
          зерттей алу керек;
        - бюджеттеу үдерісін анықтап, шешімдер қабылдай алуы қажет;
        - баға құрау және басқарушылық бақылауды білуі керек;
        - негізгі өндіріс шығындарының есебін жүргізе алуы керек;
        - студент басқарушылық есепті ұйымдастыра алуы керек.
    1.6 Курс пререквизиті:
    1.6.1.Экономикалық теория
    1.6.2.Макроэкономика
    1.6.3.Бухгалтерлік есеп принциптері


    1.7  Курс постреквизиті
         1.7.1.Экономикалық талдау
         1.7.2. Аудит



       2  ПӘННІҢ МАЗМҰНЫ ЖӘНЕ САБАҚ ТҮРЛЕРІ БОЙЫНША САҒАТТАРДЫ БӨЛУ

Кесте 1-Пән бойынша сағаттарды бөлу
|№   |Тақырыптар аттары |Сағаттар                       |Әдебиеттер          |
|    |                  |Дәріс  |Тәжір  |ОСӨЖ   |СӨЖ   |                    |
|    |                  |       |саб    |       |      |                    |
|1   |2                 |3      |4      |5      |6     |7                   |
|1   |Басқару есебі     |1      |2      |2      |2     |Ержанов А.К. Басқару|
|    |туралы негізгі    |       |       |       |      |есебі. Алматы, 2009 |
|    |түсінік           |       |       |       |      |Дәуренбекова, Ә.Н.  |
|    |                  |       |       |       |      |Шығындарды басқару. |
|    |                  |       |       |       |      |Алматы, 2009        |
|2   |Шығындардың       |1      |2      |2      |2     |Тайгашинова, К.Т.   |
|    |жіктелуі          |       |       |       |      |Управленческий      |
|    |                  |       |       |       |      |учет.- Алматы, 2008 |
|    |                  |       |       |       |      |Назарова В.Л.       |
|    |                  |       |       |       |      |Басқару есебі       |
|    |                  |       |       |       |      |Алматы,2005         |
|3   |Өндірістік        |1      |2      |2      |2     |Алданиязов, К.Н.    |
|    |шығындар есебін   |       |       |       |      |Управленческий учет |
|    |ұйымдастыру.      |       |       |       |      |и анализ.- Алматы,  |
|    |                  |       |       |       |      |2008.               |
|    |                  |       |       |       |      |Ержанов А.К. Басқару|
|    |                  |       |       |       |      |есебі. Алматы, 2009 |
|4   |Өндірістік        |1      |2      |4      |4     |Ержанов А.К. Басқару|
|    |шығындар есебі мен|       |       |       |      |есебі. Алматы, 2009 |
|    |өнімнің өзіндік   |       |       |       |      |Дәуренбекова, Ә.Н.  |
|    |құнын             |       |       |       |      |Шығындарды басқару. |
|    |калькуляциялау    |       |       |       |      |Алматы, 2009        |
|    |әдістері. Үрдіспе |       |       |       |      |                    |
|    |– үрдіс           |       |       |       |      |                    |
|    |калькуляциясы     |       |       |       |      |                    |
|5   |Тапсырыстық       |1      |2      |2      |2     |Тайгашинова, К.Т.   |
|    |калькуляция       |       |       |       |      |Управленческий      |
|    |                  |       |       |       |      |учет.- Алматы, 2008 |
|    |                  |       |       |       |      |Назарова В.Л.       |
|    |                  |       |       |       |      |Басқару есебі       |
|    |                  |       |       |       |      |Алматы,2005         |
|6   |Функционалды      |1      |2      |2      |2     |Алданиязов, К.Н.    |
|    |калькуляция       |       |       |       |      |Управленческий учет |
|    |                  |       |       |       |      |и анализ.- Алматы,  |
|    |                  |       |       |       |      |2008.               |
|    |                  |       |       |       |      |Ержанов А.К. Басқару|
|    |                  |       |       |       |      |есебі. Алматы, 2009 |
|7   |Нормативтік       |1      |2      |4      |4     |Тайгашинова, К.Т.   |
|    |калькуляция       |       |       |       |      |Управленческий      |
|    |                  |       |       |       |      |учет.- Алматы, 2008 |
|    |                  |       |       |       |      |Дәуренбекова, Ә.Н.  |
|    |                  |       |       |       |      |Шығындарды басқару. |
|    |                  |       |       |       |      |Алматы, 2009        |
|8   |Шығындар баптары  |1      |2      |4      |4     |Ержанов А.К. Басқару|
|    |бойынша ауытқу    |       |       |       |      |есебі. Алматы, 2009 |
|    |есебі және талдау |       |       |       |      |Дәуренбекова, Ә.Н.  |
|    |                  |       |       |       |      |Шығындарды басқару. |
|    |                  |       |       |       |      |Алматы, 2009        |
|9   |Стандарттық       |1      |2      |4      |4     |Тайгашинова, К.Т.   |
|    |калькуляция       |       |       |       |      |Управленческий      |
|    |                  |       |       |       |      |учет.- Алматы, 2008 |
|    |                  |       |       |       |      |Назарова В.Л.       |
|    |                  |       |       |       |      |Басқару есебі       |
|    |                  |       |       |       |      |Алматы,2005         |
|10  |Өзіндік құнды     |1      |2      |3      |3     |Ержанов А.К. Басқару|
|    |шығындарды толық  |       |       |       |      |есебі. Алматы, 2009 |
|    |үлестіру бойынша  |       |       |       |      |Дәуренбекова, Ә.Н.  |
|    |(абзорпшен -      |       |       |       |      |Шығындарды басқару. |
|    |костинг) және     |       |       |       |      |Алматы, 2009        |
|    |айнымалы шығындар |       |       |       |      |                    |
|    |бойынша           |       |       |       |      |                    |
|    |калькуляциялау    |       |       |       |      |                    |
|11  |Зиянсыздықты      |1      |2      |2      |2     |Тайгашинова, К.Т.   |
|    |талдау            |       |       |       |      |Управленческий      |
|    |                  |       |       |       |      |учет.- Алматы, 2008 |
|    |                  |       |       |       |      |Назарова В.Л.       |
|    |                  |       |       |       |      |Басқару есебі       |
|    |                  |       |       |       |      |Алматы,2005         |
|12  |Кешенді өндіріс   |1      |2      |4      |4     |Ержанов А.К. Басқару|
|    |шығындарының есебі|       |       |       |      |есебі. Алматы, 2009 |
|    |талдау әдістері.  |       |       |       |      |Дәуренбекова, Ә.Н.  |
|    |Жанама өнімнің    |       |       |       |      |Шығындарды басқару. |
|    |өзіндік құнын     |       |       |       |      |Алматы, 2009        |
|    |калькуляциялау    |       |       |       |      |                    |
|13  |Бюджеттеу, бюджет |1      |2      |4      |4     |Алданиязов, К.Н.    |
|    |түрлері және      |       |       |       |      |Управленческий учет |
|    |бюджеттік шешім   |       |       |       |      |и анализ.- Алматы,  |
|    |                  |       |       |       |      |2008.               |
|    |                  |       |       |       |      |Ержанов А.К. Басқару|
|    |                  |       |       |       |      |есебі. Алматы, 2009 |
|14  |Басқару шешімдерін|1      |2      |4      |4     |Тайгашинова, К.Т.   |
|    |қабылдау          |       |       |       |      |Управленческий      |
|    |                  |       |       |       |      |учет.- Алматы, 2008 |
|    |                  |       |       |       |      |Назарова В.Л.       |
|    |                  |       |       |       |      |Басқару есебі       |
|    |                  |       |       |       |      |Алматы,2005         |
|15  |Ұзақ мерзімді     |1      |2      |2      |2     |Алданиязов, К.Н.    |
|    |инвестициялық     |       |       |       |      |Управленческий учет |
|    |шешімдер қабылдау |       |       |       |      |и анализ.- Алматы,  |
|    |                  |       |       |       |      |2008.               |
|    |                  |       |       |       |      |Ержанов А.К. Басқару|
|    |                  |       |       |       |      |есебі. Алматы, 2009 |
|    |Барлығы           |15     |30     |45     |45    |                    |


            3   ПӘНДІ ОҚЫТУДЫҢ ӘДІСТЕМЕЛІК НҰСҚАУЛАРЫ


      «Басқару  есебі»  пәнінен  лекциялық   және   тәжірибелік   сабақтарды
өткізудің  әдістемелік  нұсқауы  студенттердің  басқару  есеп  пәнінен   оқу
барысындағы алған білімдерін  дамытуға,  тереңдетуге  және  нақтылай  түсуге
көмектеседі.
      Басқару есебі - кәсіпорынның қалыпты шаруашылық қызметін жүргізу  үшін
жоғары  оқу  орындарында  оқитын  студенттерге  өндірістік  есепті  дамытуға
арналған бірқатар құрылымнан тұрады. Курстың  басты  мақсаты  –  халықаралық
бухгалтерлік  есеп  стандарттары  бойынша  өндірістік  және  басқару  есебін
студенттерге меңгерту.  Оларға  басқару  есебі  ақпараттарын  қалай  қолдану
қажеттілігін және осы  ақпараттардың  қайдан  алынғандығы  жайлы  түсінікпен
таныстыруды көздейді. Сонымен қатар мұнда есеп стандарттарындағы  өзгерістер
де қарастырылады.
      Студенттерге бухгалтерлік есепті оқытуда бағдарлама,  яғни  осы  пәнді
оқытуда жұмыс бағдарламасы  жасалған. «Басқару  есебі»  пәнінен  тәжірибелік
сабақтарды  жүргізуге  арналған  әдістемелік  нұсқаулар  осы  пәннің  типтік
бағдарламасы негізінде жасалды.  Ол  студенттерге  басқару  есебі   курсының
тәжірибелік сабақтарын жүргізуді ұйымдастыруға көмектеседі.
       «Басқару  есебі»  пәнінен  жүргізілетін  лекциялық  және  тәжірибелік
сабақтар  бекітілген  жоспарға   сәйкес,   есептер   шығару,   студенттердің
теориялық білімдерін бекіту мақсатында жүргізіледі.
      Пәнді оқу бойынша әдістемелік нұсқаулық келесі жағдайда құрылуы керек,
яғни студент әдістемелік нұсқаулықпен таныса отырып, пәнді  үйрену  процесін
ұйымдастырудың үйлесімді жағын қарауы қажет.
     Студент ол үшін оқытушының келесі ұсыныстарын пайдалануы қажет:
      • Дәрістік және тәжірибелік сабақтарға арналған дәптерлерді енгізу;
      • Тәжірибелік сабақтарға міндетті түрде дайын боуы керек;
      • Үй тапсырмаларын орындау;
      • Оқытушының қатысуымен орындалатын өздік жұмыстарға дайындалу;
      • Өз бетімен орындалатын өздік жұмыстарды уақытында орындау.
     Сондықтанда оқу  барысында  заңдық  және  нормативті-құқықтық  базаны,
сонымен  қатар  экономикалық   журналдар   мен   газеттерден   материалдарды
пайдалану қажет.
     Әдістемелік ұсыныстар: ұсынылған  курс  бойынша  негізгі  әдебиеттерді
пайдалану,  сабақтың  мазмұнына  сәйкес  құрылған  сұрақтар  бойынша  ауызша
сұрауды  жүргізу,  бақылау   жұмыстары   үшін   сұрақтарды   жазбаша   түрде
тәжірибелік сабақтарға арналған дәптерде жүргізу.




             4  курс форматы

             «Басқару  есебі»  курсы  тәжірибелік   курс   болып   табылады,
сондықтан да барлық тәжірибелік, жеке тапсырмаларды  орындау  негізгі  шарты
болып саналады және бақылаудың негізгі  бір  түрін  құрайды.   Студенттердің
оқытушының қатысуымен өздік  жұмыстарының  тақырыптары  бойынша  тәжірибелік
жұмыстар  жоспарланған,  сонымен  қатар  студенттердің   меңгерген   білімін
тексеретін екі  аралық бақылау жүргізіледі.


      5 КУРС САЯСАТЫ

      Сабаққа қатысу:  Дәріс  және  тәжірибелік  сабақтарға  міндетті  түрде
қатысу. Егер студент белгілі бір себептермен сабаққа қатыса  алмаса,  барлық
өткен материалдар бойынша жауап беру тиіс.
      Тәртіп:  Сабақ  үстінде  үнемі  тәртіп  бұзған  студент   аудиториядан
шығарылып жіберіледі  және  барлық  курс  бойынша  “қанағаттанғысыз”  бағасы
қойылады.
      Бақылау жұмыстары: Бақылау жұмысын  студент  міндетті  түрде  орындап,
белгіленген уақытта тапсыруы тиіс.
      Межелік  бақылау:  Межелік  бақылау  қорытындысы  студенттің   сабаққа
қатысуын, өздік жұмысты уақытында орындауын,  сабақта  ауызша  және  жазбаша
түрде жауап беруін ескере отырып қойылады.
      Межелік бақылау кезінде дәрістік жазбаларды және оқулықтарды қолдануға
тыйым салынады. 1-межелік  бақылау  7-аптада,  2-межелік  бақылау  15-аптада
жүргізіледі.
      Көшіріп алу: Кез-келген көшіріп алу үшін  қатаң  жазалап  аудиториядан
шығарумен қоса, жалпы курс үшін «F» бағасын қоюмен қамтылады.
      Емтихан: Қорытынды емтихан оған босатылған барлық студенттер үшін тест
негізінде жүргізіледі. Емтиханның қорытынды бағасы  қорытынды  аттестациямен
емтиханның орташа проценті арқылы есептеледі.

      6 баға ҚОЮ саясаты

      «Басқару есебі» пәнін оқытуда екі рет  межелік  бақылау  қойылады.  Әр
межелік бақылауды есептеу үшін келесідей критериилер қарастырылады:
      • Дәрістерге қатысу – 60 балл;
      • Тәжірибелік сабақтарға қатысу – 200 балл;
      • Оқытушының қатысуымен студенттің өздік жұмысты орындағаны үшін – 60
        балл;
      • Студенттің өз бетімен орындағаны өздік жұмысы үшін –140 балл;
      • Межелік бақылау – 140 балл.
      Осы критерийлерге қарап студенттің межелік бақылау бағасы қойылады.


Кесте 2 – «Басқару есебі » пәні бойынша баллдарды бөлу
|№  |Сабақтар түрлері және студенттің жұмыстары          |%       |Баллдар |
|1  |1-7 апталарда аудиториялық сабақтардың барлық       |10      |30      |
|   |түрлеріне қатысу                                    |        |        |
|2  |Тәжірибелік сабақтарда ауызша жауап беру және       |34      |100     |
|   |есептер шығару, тест жазу                           |        |        |
|3  |Оқытушының қатысуымен студенттердің өздік жұмыстары |10      |30      |
|4  |Студенттердің өздік жұмыстары (үй жұмысы)           |23      |70      |
|5  |Межелік бақылау 1 (компьютерлік тест)               |23      |70      |
|1-7 апталардағы оқытудың нәтижелері бойынша баллдар жиыны|100     |300     |
|6  |8-15 апталарда аудиториялық сабақтардың барлық      |10      |30      |
|   |түрлеріне қатысу                                    |        |        |
|7  |Тәжірибелік сабақтарда ауызша жауап беру және       |34      |100     |
|   |есептер шығару, тест жазу                           |        |        |
|8  |Оқытушының қатысуымен студенттердің өздік жұмыстары |10      |30      |
|9  |Студенттердің өздік жұмыстары (үй жұмысы)           |23      |70      |
|10 |Межелік бақылау 2 (компьютерлік тест)               |23      |70      |
|8-15 апталардағы оқытудың нәтижелері бойынша баллдар     |100     |300     |
|жиыны                                                    |        |        |
|Емтихан үшін баллдар жиыны                               |        |400     |
|Академиялық уақыт үшін баллдар жиыны                     |        |1000    |

Кесте 3 – Студенттің рейтингін есептеу
|Студент          |Д                   |ТС              |ОСӨЖ              |
|A                |4,0                 |95-100          |өте жақсы         |
|A-               |3,67                |90-94           |                  |
|B+               |3,33                |85-89           |                  |
|                 |                    |                |жақсы             |
|B                |3,0                 |80-84           |                  |
|B-               |2,67                |75-79           |                  |
|C+               |2,33                |70-74           |                  |
|                 |                    |                |                  |
|                 |                    |                |қанағаттанарлық   |
|C                |2,0                 |65-69           |                  |
|C-               |1,67                |60-64           |                  |
|D+               |1,33                |55-59           |                  |
|D                |1,0                 |50-54           |                  |
|F                |0                   |0-49            |қанағаттанарлықсыз|
|I                |NA                  |-               |аяқталмаған       |
|P                |-                   |өтті            |пәнді өтті        |




      7 ӘДЕБИЕТТЕР


     7.1 Негізгі әдебиеттер

   1. Ержанов А.К. Басқару есебі. Алматы, 2009
   2. Дәуренбекова, Ә.Н. Шығындарды басқару.  Алматы, 2009
   3. Назарова В.Л. Басқару есебі Алматы,2005
   4. Тайгашинова, К.Т. Управленческий учет.- Алматы, 2008
   5. Алданиязов, К.Н.       Управленческий учет и анализ.- Алматы, 2008.
   6. Управленческий учет / Хорнгрен Ч. – М., 2005
   7. Мырзалиев, Б.С. Бухгалтерский учет на предприятиях и организациях:
      Практикум.- Алматы, 2008


         7.2. Қосымша әдебиеттер
   8. Толпаков, Ж.С. Бухгалтерлік есеп. II.-Қарағанды, 2009
   9. Қабылова, Н. Бухгалтер (Бухгалтерлік есеп негіздері).- Астана, 2008
  10. Кеулімжаев, Қ.К.    Бухгалтерлiк есеп теориясы және негіздері.-Алматы,
      2006.
  11. Сейдахметова, Ф.С. Современный бухгалтерский учет.- Алматы, 2005

Пәндер