Файл қосу

Құстар селекциясы



Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігі / Министерство
образования и науки Республики Казахстан
Семей каласының Шәкарім атындағы мемлекеттік университеті / Государственный
университет имени Шакарима г. Семей
 | |3  деңгейдегі СМЖ құжаты |ПОӘК |ПОӘК

042-18.25.57/01-20___
 | |ПОӘК
Оқытушыға арналған  «Ауыл шаруашылық құстарының селекциясы мен интенсивті
өсіру технологиясы» пәнінің оқу жұмыс жоспары |
№ 1___ басылым | | |







ПӘННІҢ ОҚУ - ӘДІСТЕМЕЛІК КЕШЕНІ

«Ауыл шаруашылық құстарының селекциясы мен интенсивті өсіру технологиясы»

5В080200 «Мал шылығы өнімдерін өндіру технологиясы»
 мамандығыны арналған

ОҚЫТУШЫ ҮШІН ПӘННІҢ ОҚУ- ЖҰМЫС ЖОСПАРЫ














Семей 20__



Алғы сөз
1 ҚҰРАСТЫРҒАН
 «Аңшылық және мал шаруашылығы технологиясы» кафедрасының  ауыл шаруашылық
ғылымдарының кандидаты, доценті Габдуллин Панарбек Рымханович
«_____» __________2013 ж.

2   ТАЛҚЫЛАНДЫ
2.1. «Аңшылық және мал шаруашылығы технологиясы»  кафедрасының мәжілісінде

Хаттама «_____» __________2013 ж., №___

Кафедра меңгерушісі ____________ Тугамбаева С.М.

      2.2. Аграрлық факультеттің оқу-әдістемелік бюросының  мәжілісінде
Хаттама «_____» __________2013 ж., №___

Төраға ___________________Тлеубаева А.

3 БЕКІТЕМІН:
Университеттің оқу-әдістемелік кеңес мәжілісінде қаралды және баспаға
ұсынылды

Хаттама «_____» __________2013 ж., №___

ОӘК төрағасы _____________Искакова Г.

4  БІРІНШІ РЕТ ЕНГІЗІЛГЕН басылым «_____» __________2013 ж., №___





















МАЗМҰНЫ



Қолданылу аумағы
Нормативті сілтемелер
Жалпы ережелер
Оқытушыларға арналған пәннің оқу жұмыс бағдарламасының мазмұны
Студенттердің өздік жұмыстары үшін тақырыптардың тізімі
Пән бойынша оқу- әдістемелік карта
Оқу- әдістемелік әдебиетпен қамтамасыз ету картасы
Әдебиеттер

























1.  ҚОЛДАНЫЛУ АЙМАҒЫ

«Ауыл шаруашылық құстарының селекциясы мен интенсивті өсіру технологиясы»»
пәнінің оқытушыларға арналған оқу жұмыс жоспары 5В080200 «Мал шылығы
өнімдерін өндіру технологиясы» мамандықтарының студенттеріне арналған оқу-
әдістемелік кешеннің құрамына кіреді. Ол студенттерді  курстың мазмұнымен,
актуальдылығымен, курс саясатымен, студенттер оқу процесінде игеретін
тәжірибелер мен машықтардың тақырыптарымен таныстырады. Оқу- әдістемелік
кешен Шәкәрім атындағы Семей мемелекеттік университетінің, «Аңшылық және
мал шаруашылығы технологиясы» кафедрасының пәнді оқытудағы негізгі жетекші
құралы болмақ.

2 НОРМАТИВТІК СІЛТЕМЕЛЕР
«Ауыл шаруашылық құстарының селекциясы мен интенсивті өсіру технологиясы»»
пәнінің оқытушылыраға арналған оқу жұмыс бағдарламасы келесі құжаттардың
талаптарына сәйкес оқу процесін ұйымдастыруда тәртіп орнатады:
-  5В080200 «Мал шылығы өнімдерін өндіру технологиясы»  мамандығының
Қазақстан Республикасы   мемлекеттік жалпы білім беру стандарты,
 ҚР МЖМБС  23,12.-2005 Қазақстан Республикасының білім және ғылым
министрлігінің 26.04. 2004 № 779 бұйрығымен бекітілген және енгізілген;
- УСТ 042-РМҚК-СМУ-8-2007 Университет стандарты «Пәннің оқу- әдістемелік
кешендерінің жасауға және ресімдеуге қойылатын жалпы талаптар»
- ҚП 042-08.10.10.12-2007 Құжаттандыру процедурасы «Пәннің оқу- әдістемелік
кешенінің құрылымы және мазмұны».

3 ЖАЛПЫ ЕРЕЖЕЛЕР

3.1  Пәннің қысқаша мазмұны
Ауыл шаруашылығында құстардың интенсивті өсіп-өну биотехнологиясы пәнін оқу
барысында құстардың өнімдерін, оның ішінде түрлеріне байланысты, жұмыртқа
өнімін, ет өніміні неғұрлым интенсивті жолмен дамуын дұрыс деп санау керек.

Құстардың ұдайы өсуінің негізгі теориялық және практикалық ерекшеліктерімен
және құстарды күтіп бағу, сұрыптау, өсіру биотехнологияларымен танысу.

3.2 Курстың мақсаты
Құстардың өнімдерін, интенсивті биотехнологиясын, өсіп-өнуін және селекция
жұмыстарын толық жүргізу. Құстардың тұқымдарын, биотехнологиялық
ерекшеліктеріне байланысты олардың өнімдерін 10-15 пайызға көтеру шараларын
қолданған жөн.
Құстардың өнімін көтеруде, асылдандыру жұмыстарымен бірге, оның
организмінде жұмыртқаның морфобиологиялық-физиологиялық дамуының
ерекшеліктерімен студенттерді таныстыру.

3.3  Пәннің негізгі міндеті
      - құстардың өсіп-өну процестеріне назар аударған жөн, оның ішінде
ұрықтандыру, жұмыртқаның дамуы, дамуы, негізінде сұрыптау жұмыстарына назар
аударған дұрыс.

         3.4 Студенттер пәнді оқу барысында
-  студенттер құстардың өсіп-өну процестерін жеткілікті екенін білген жөн;
-  құстардың негізгі селекция жұмыстарымен танысып, құс
   шаруашылығында дұрыс пайдалануы;
-  құстардың жұмыртқа, ет өнімдерін көтеруде негізгі құс
   шаруашылығындағы жұмыстармен жүргізетін технологияларымен
   танысқаны дұрыс;
-  құс өнімдерін дұрыс бағалау жолдарымен, биотехнологияларын
   пайдалануы арқылы, құс гаруашылығының экономикасын көтеруде үлес
   қосқандары деп саналады.

3.5   Курс пререквизиттері
Анатомия
Биохимия
Физиология
Математика
Химия

3.6  Курс постреквизиттері

       Экономика
       Құс өнімдерін технологиясы
       Құстар селекциясы
       Жалпы малшаруашылығы өнімдері


       3.7 Оқу жоспарынан үзінді
Кесте 1
Курс |Семестр |Кредит |Д
/сағ/ |СТС/сағ/ |СӨЖОЖ
/сағ/ |СӨЖ
 |Барлығы |Қорытынды бақылаудың формасы | |3 |7 |3 |15 |30 |45 |45 |135
|Емтихан  | |
4. Оқытушыларға арналған пәннің оқу жұмыс бағдарламасының мазмұны

Кесте 2
Тақырып атауы және мазмұны |Сағат саны | |1 |2 | |Лекциялық сабақтар |
|Кіріспе. Ауыл шаруашылық пәнінің басты рөлі. Маңызы және басқа пәндермен
байланысы. Құстардың анатомиясы, физиологиясы, биологиялық ерекшеліктері.
Өнімдері.   |1 | |Құстардың өсіп-өнуі туралы ұғым. Ауыл шаруашылық
құстарының эволюциясы. Құстардың конституциясы, ішкі және сыртқы құрылысы
«бағалау түрлері, сипаттамасы». |2 | |Өсіп-өну барысындағы көбею
органдарының құрылысы, ерекшеліктері, әсер ететін факторлар.
Құстардың көбею жолдарының ерекшеліктері. «Өсіп-өну барысындағы жолдары».
|2 | |Құстардың тұқымдарының дамуы.     Генефондты пайдалануы, өнімдеріне
әсер етуі. |2 | | Жұмыртқа бағытындағы құстарды асылдандыру жұмыстары.

Құс өнімінің көбею ерекшеліктерінің негізгі жолдары. |2 | | Жұмыртқа
бағытындағы құстардың биотехнологиясы.
Құстардың жұмыртқа бағытындағы тұқым іздерімен кросстарына сипаттама. |2 |
|Үйрек, қаз, күрке тауықтардың өсіп-өнуі және өнімдерін көтеру жолдары. Құс
шаруашылығындағы сұрыптау жұмыстарының негіздері. |2 | |Құс етін өндіру
биотехнологиясы.   Ауыл шаруашылық құстардың сыртқы тұлғасы, экстерьері
және оны бағалауы.  |2 | |Барлығы: |15 | |Практикалық сабақтар | |Құстардың
дене бітімінің индекстерін есептеу.  |2 | |Құстардың негізгі өлшемдері.
  |2 | |Клиникадағы құстарды ала отырып дене бөлшектерінің атаулары. |2 |
|Құстардың өсіп-өну ерекшеліктерімен танысу. |4 | |Ауыл шаруашылығы құсының
көбею органдарының құрылысы. |2 | |Тауықтардың органдарының
ерекшеліктерімен танысу. |2 | |Жұмыртқаның морфологиясы және құрылысы.
   |2 | |Жұмыртқаны ала отырып, құрылысын, өлшемдерін алып қорытынды
жазыңыз. |2 | |Жұмыртқаның дамуын салыңыз, оқып танысыңыз және әр
органдармен байланысына түсініктеме беріңіз. |2 | |Инкубациядағы
жұмыртқаның даму жолын салыңыз.                         |2 | |Жылдық
жұмыртқа өнімін есептеу. |2 | |Жұмыртқа бағытындағы құстардың селекциялық
жұмыстары. |2 | |Ет бағытындағы құстардың тұқымдары. |2 | |Етті бройлер
балапандарын өсіру. |2 | |Барлығы: |30 | |

5 Студенттердің өздік жұмыстары үшін тақырыптардың тізімі

     5.1 Жұмыртқа және ет бағытындағы тауықтарды азықтандыру ерекшелігі
және азықтарға қойылатын санитарлық талаптар.
5.2 Құстардың  жұмыртқа өнімдері.
5.3 Инкубация және биобағалау.
5.4 Құс шаруашылығындағы тұқымдарына, кросстарына сипаттама.
5.5 Құс шаруашылығындағы асылдандыру жұмыстары.
5.6 Жұмыртқаның  құрлысы және дамуы.
5.7 Құстардың балапандарын өсіру технологиясы.
5.8 Құс шаруашылығындағы ет өнімдеріне сипаттама.
5.9 Құстардың жыныстық жетілуі, жұмыртқа басудың инстинті.
5.10 Жұмыртқа өнімінің есебі.
5.11 Құстардың тұралылық даму жолы.
5.12 Ауыл шаруашылық құсының жынысын және жасын анықтау.
5.13 Жұмыртқа бағытындағы тауықтардың  тұқымы және кросстары.
5.14 Құстардың биологиялық және шаруашылық ерекшеліктері.
5.15 Жұмыртқаның   құрлысы және дамуы.
5.16 Ет бағытындағы тауықтардың  тұқымы және кросстары.
5.17 Құстардың өсіру бағытына қарай  конституциясының экстерьеріне
сипаттама.
5.18 Құстарға белгі салу.
5.19 Құс шаруашылығындағы селекциялық көрсеткіштері.
5.20 Құс шаруашылығындағы селекция және асылдандыру жұмыстарының негіздері.
5.21 Жұмыртқаның даму жолы, циклдары, жұмыртқалығыштығы.
5.22 Жұмыртқа өніміне әсер ететін факторлар.
5.23 Үйрек, қаз селекциясы.
5.24 Құстардың эмбрион кезеніндегі өсуі.
5.25 Жұмыртқаны инкубацияға сұрыптау.
5.26 Құстарды қолдан ұрықтандыру әдістері.
5.27 Асылдандыру шаруашылықтарының  типтері және оған қойылатын талаптар.
5.28 Тауық жұмыртқасына инкубациядағы қойылатын талап.
5.29 Құстардың балапандарын өсірудегі биотехнологиясы.
5.30 Инкубациядағы негізгі биотехнологиялық бақылау жұмыстары.
5.31 Ұрықтандырудағы әсер ететін факторлар.
5.32 Құс бағалау (сынақтан өткізу).
5.33 Инкубациядағы  эмбриондардың  шығыны.
5.34 Ет бағытындағы құстардың өсіп-өну биотехнологиясы.
5.35 Күрке тауық, цецаркалардың  селекциясы.
5.36 Тәуліктік балапандарды бағалау.
5.37 Ет өнімділігін бағалайтын негізгі көрсеткіштері.
5.38 Ет өнімінің биотехнологиясы.
5.39 Инкубацияға алынатын жұмыртқаларға қойылатын талап.
5.40 Инкубатор жіктелуі.
5.41 Репродукциялық селекция.
5.42 Ауыл шаруашылық құстардың  дене бітіміне сипаттама.
5.43 Құс шаруашылығындағы есеп және құстарды белгілеу.
5.44 Құстардың тұқымдары, кросстарының жіктелуі.
5.45 Жұмыртқаның морфологиялық, химиялық құрамы.
5.46 Жұмыртқа  өніміне әсер ететін факторлар.
5.47 Құс шаруашылығындағы негізгі селекция әдістері.
5.48 Құстардың өсіп-өну негіздері.
5.49 Балапан басқандағы температура (t) және басқадай талаптар.
5.50 Құс шаруашылығындағы интенсивті процесстер.
5.51 Құстар бонитеровкасы.
5.52 Құстардың экстерьеріндегі кемшіліктер.

6 Пән бойынша оқу-әдістемелік картасы

                            Кесте 3

Тақырып  |Көрнекілік көмекші құралдар, плакаттар,
Зертханалық Стендтер. |Өзіндік зерттеулер үшін сұрақтар |Бақылау формасы |
|Дәрістік сабақтар |Практикалық сабақтар | | | | |Ауыл шаруашылық пәнінің
басты рөлі.
Маңызы және басқа пәндермен байланысы.
Құстардың анатомиясы, физиологиясы,
биологиялық ерекшеліктері. Өнімдері.   |Құстардың дене бітімінің
индекстерін есептеу. Құстардың негізгі өлшемдері.       |Әдістемелік
нұсқаулықтар,
плакаттар, кестелер. |Жұмыртқа және ет бағытындағы тауықтарды азықтандыру
ерекшелігі және азықтарға қойылатын санитарлық талаптар |АБ | |Құстардың
өсіп-өнуі туралы ұғым. Ауыл
шаруашылық құстарының эволюциясы.
Құстардың конституциясы, ішкі және
сыртқы құрылысы «бағалау түрлері,
сипаттамасы».
 |Клиникадағы құстарды ала отырып дене бөлшектерінің атаулары. |Әдістемелік
нұсқаулықтар,плакаттар, кестелер. |Құстардың жұмыртқа өнімдері. Инкубация
және биобағалау |АБ | |Өсіп-өну барысындағы көбею органдарының
құрылысы, ерекшеліктері, әсер ететін
факторлар.
Құстардың көбею жолдарының
ерекшеліктері. «Өсіп-өну барысындағы
жолдары». |Құстардың өсіп-өну ерекшеліктерімен танысу. Ауыл шаруашылығы
құсының көбею органдарының құрылысы. |Әдістемелік нұсқаулықтар,плакаттар,
кестелер. |Құс шаруашылығындағы тұқымдарына, кросстарына сипаттама. |АБ |
|Құстардың тұқымдарының дамуы.
Генефондты пайдалануы, өнімдеріне әсер
етуі. |Тауықтардың органдарының ерекшеліктерімен танысу. |Әдістемелік
нұсқаулықтар,плакаттар, кестелер. |Құстардың балапандарын өсіру
технологиясы |АБ | | Жұмыртқа бағытындағы құстарды
асылдандыру жұмыстары.
Құс өнімінің көбею ерекшеліктерінің негізгі
жолдары. |Жұмыртқаның морфологиясы және құрылысы.
|Видеоматериалдар, стендтер.  |Жұмыртқаның құрылысы және дамуы |АБ | |
Жұмыртқа бағытындағы құстардың
биотехнологиясы.                               Құстардың жұмыртқа
бағытындағы тұқым
іздерімен кросстарына сипаттама. |Жұмыртқаны ала отырып, құрылысын,
өлшемдерін алып қорытынды жазыңыз. |Видеоматериалдар, стендтер.  |Құстардың
жыныстық жетілуі, жұмыртқа басудың инстинті  |АБ | |Үйрек, қаз, күрке
тауықтардың өсіп-өнуі
және өнімдерін көтеру жолдары. Құс
шаруашылығындағы сұрыптау
жұмыстарының негіздері. |Жұмыртқа бағытындағы құстардың селекциялық
жұмыстары. |Видеоматериалдар, стендтер,кестелер. |Күрке тауық,
цецаркалардың селекциясы |АБ | |Құс етін өндіру биотехнологиясы.   Ауыл
шаруашылық құстардың сыртқы тұлғасы,
экстерьері және оны бағалауы.  |Ет бағытындағы құстардың тұқымдары. Етті
бройлер балапандарын өсіру. |Видеоматериалдар, стендтер, суреттер.  |Ет
бағытындағы тауықтардың тұқым және кросстары |АБ | |





7     Оқу- әдістемелік әдебиетпен қамтамасыз ету картасы

Оқулықтардың, оқу-әдістемелік көмекші құралдардың атауы. |Даналар саны
|Студенттер саны  |Қамтамасыз етілу пайызы | |1 |2 |3 |4 | |Ш.Ә. Әлпейсов.
К.П. Тәжиев. Құс шаруашылығы, Алматы, 2001 ж
 |20 |7 |100 | |Э.Э. Пенионжкевич, К.В. Злочевская  Құс шаруашылығы,
Алматы, 2001 ж
 |25 |7 |100 | |
8 ӘДЕБИЕТТЕР
 8.1  Негізігі әдебиеттер
8.1.1  Ш.Ә. Әлпейсов. К.П. Тәжиев. Құс шаруашылығы, Алматы, 2001 ж
8.2.2  Э.Э. Пенионжкевич, К.В. Злочевская  Құс шаруашылығы, Алматы,
           2001 ж
8.3.3  А.Б. Таңатаров. Е.Б. Байбаранов. Құс шаруашылығы және құстың
           жұмыртқасы мен етін өндірудің технологиясы. Алматы, 1992 ж
8.2  Қосымша әдебиетттер
8.2.1 И.Е. Новак. Құс шаруашылғындағы құстардың көбею биологиясы
         және қолдан ұрықтандыру негіздері. Москва, 1964 ж
8.2.2 П.П. Царенко. Құс өнімдерінің сапасын көтеру негіздері. Ленинград,
     1988 ж
























Пәндер