Файл қосу

Деректер базасы концепциясы






      |ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ                             |
|СЕМЕЙ ҚАЛАСЫНЫҢ ШӘКӘРІМ АТЫНДАҒЫ МЕМЛЕКЕТТІК УНИВЕРСИТЕТІ                       |
|3 деңгейлі СМК құжаты      |ОӘК                 |ПОӘК 042-18-12.1.13/01-2013     |
|«Ақпараттық жүйелердегі    |Баспа №3 18.09.2013 |                                |
|мәліеттер базасы» пәнінің  |ж                   |                                |
|оқу-әдістемелік кешені     |                    |                                |








                 ««Ақпараттық жүйелердегі мәліметтер базасы»






                        пәнінен оқу-әдістемелік кешен


           5В070300 – «Ақпараттық жүйелер»   мамандығына арналған




                 ОҚЫТУШЫҒА АРНАЛҒАН ПӘННІҢ ОҚУ БАҒДАРЛАМАСЫ



















                                    Семей
                                    2013



      Алғы сөз


      1. ҚАЙТА ӨҢДЕЛГЕН

      ___________  Ерланова  Г.Ж.,  «Ақпараттық  жүйелер»  кафедрасының  аға
оқытушысы, Семей қаласының Шәкәрім атындағы мемлекеттік университеті

   «___09__» ______09_____________ 2013 ж.





      2. Талқыланды


      2.1. Семей қаласының Шәкәрім атындағы мемлекеттік университетінің

       «Ақпараттық жүйелер» кафедрасы отырысында қарастырылды.


      Хаттама № _1__  «__09__» ___09_____________ 2013 ж.


      Кафедра меңгерушісі __________ /Смагулов С.К., э.ғ.к./






      2.2.  «Ақпараттық-коммуникациялық  технологиялар»  факультетінің  оқу-
әдістемелік бюросы отырысында қарастырылды.


      Хаттама № _1__  «_11_» _______09___________ 2013ж.


      Төрағасы __________ /Бекбаева Р.С./






      3. бекітілді


      Университеттің  Оқу-әдістемелік  кеңесі  отырысында  баспаға  жіберуге
ұсынылды және мақұлданды.


      Хаттама № _1__  «_18_»______09_______2013ж.


      ОӘК төрағасы, оқу-әдістемелік істер бойынша проректор


       _______________ / Г.К. Искакова /










      №2 баспа  03.09.2013ж ОРНЫНА




























                                   Мазмұны





1. Пайдалану облысы


2. Нормативті сілтеме

3. Жалпы мағлұматтар

4. Оқытушыға арналған пәннің жұмыс жоспары

5. Студенттің өздік жұмыс тақырыптары

6. Пәннің оқу-әдістемелік картасы

7. Оқу-әдістемелік әдебиетпен қамтамасыз ету картасы

8. Әдебиет




    1. Пайдалану облысы



    «Ақпараттық жүйелердегі мәліметтер базасы» пәні бойынша оқу-әдістемелік
кешен 050703 – «Ақпараттық жүйелер» мамандығының студенттеріне арналған.  Ол
студенттерді курс  мазмұнымен,  оның  актуалдылығымен  және  қажеттілігімен,
курс   саясатымен,   студенттердің   оқу   процесінде   алған   білімдерімен
таныстырады. Оқу-әдістемелік кешен пәнді оқу кезінде негізгі  бастама  болып
табылады.




    2. Нормативті сілтеме
    «Ақпараттық  жүйелердегі  мәліметтер  базасы»  пәнінен  оқу-әдістемелік
кешен  құрастырылды  және  келесі  құжаттардың  талаптары  мен  ұсыныстарына
сәйкес  берілген пән бойынша оқу процесін ұйымдастыру ұсынылды:
    050703  –  «Ақпараттық  жүйелер»  мамандығының   білімнің   мемлекеттік
жалпыміндетті стандарты, ГОСО РК  3.08.337-2006  23  желтоқсан  2005  жылдан
Қазақстан  Республикасының  білім  және  ғылым   министрлігінің   Бұйрығымен
бекітілген және іске қосылған.





    3. Жалпы мағлұматтар




    3.1. Пән мазмұнының қысқаша сипаттамасы
    «Ақпараттық жүйелердегі  мәліметтер  базасы»   пәні  курсында  деректер
базасын  практикалық  жобалау  және  әр  түрлі  нысан   аймақтарында   түрлі
ақпараттық  платформаларда  қазіргі  кездегі  ДББЖ  қолданылған   ақпараттық
қосымшаларды құру дағдысы болуы керек.
    3.2. Осы курстың  мақсаты:  деректер  базасының  теориялық  негіздерін,
деректерге  қолданылатын  операцияларды,   оларды   өңдеуді   және   іздеуді
ұйымдастыру әдістерін, сонымен қатар суреттейтін тіл құралдары және  қимылға
келтіру деректердің негізгі модельдерінің  принциптерін  құру  және  олардың
қазіргі кездегі деректер базасын басқару жүйесінде  қолдануды  үйрену  болып
табылады.
3.3. Пәнді оқудың негізгі міндеті:
    • деректер базасы жүйелерін құру принциптерін;
    • деректерді ұсыну модельдерін;
    • деректер базасын жобалау модельдерін;
    • модельдер көмегімен деректерді көрсетіп жұмыс істеу әдістерін үйрету.
   3.4.      Пәнді оқу нәтижесінде студент:
    • деректер базасы құру принциптерін;
    • деректерді ұсыну модельдерін;
    • деректер базасын жобалау модельдерін пайдаланып, өз  деректер  базасын
      құра алады.
    3.5. Курс пререквизиттері:
    • Информатика
    • Алгоритмдеу және программалау тілдері
    • Программалау технологиялары
      3.6. Курс постреквизиттері:
    • АЖ жобалау
    • Ақпарат қауіпсіздігі және ақпаратты қорғау
    • Web-технологиялар




                  Кесте 1 - Жұмыстық оқу жоспарынан көшірме
|Курс                                                                 |Семестр |
|1                                                                    |2       |
|Дәрістік сабақтар                                                            |
|Негізгі түсініктер                                                   |1       |
|Деректер базасы концепциясы                                          |1       |
|Деректер базасын жобалаудың негізгі сатылары                         |2       |
|Инфологиялық модельдеу                                               |2       |
|Даталогиялық жобалау                                                 |1       |
|Қатынасты қарапайымдау                                               |1       |
|Деректерді    физикалық ұйымдастыру әдістері                         |2       |
|CASE - технологиялар                                                 |1       |
|Бөлшектелген деректер қоры                                           |2       |
|Жобалаудың арнайы сұрақтары                                          |1       |
|Объекті бағытталған деректер қоры.                                   |1       |
|Тәжірибелік сабақтар                                                         |
|Негізгі түсініктер                                                   |1       |
|Деректер базасы концепциясы                                          |1       |
|Деректер базасын жобалаудың негізгі сатылары                         |2       |
|Инфологиялық модельдеу                                               |2       |
|Даталогиялық жобалау                                                 |1       |
|Қатынасты қарапайымдау                                               |1       |
|Деректерді    физикалық ұйымдастыру әдістері                         |2       |
|CASE - технологиялар                                                 |1       |
|Бөлшектелген деректер қоры                                           |2       |
|Жобалаудың арнайы сұрақтары                                          |1       |
|Объекті бағытталған деректер қоры.                                   |1       |
|Зертханалық сабақтар                                                         |
|Негізгі түсініктер                                                   |1       |
|Деректер базасы концепциясы                                          |1       |
|Деректер базасын жобалаудың негізгі сатылары                         |2       |
|Инфологиялық модельдеу                                               |2       |
|Даталогиялық жобалау                                                 |1       |
|Қатынасты қарапайымдау                                               |1       |
|Деректерді    физикалық ұйымдастыру әдістері                         |2       |
|CASE - технологиялар                                                 |1       |
|Бөлшектелген деректер қоры                                           |2       |
|Жобалаудың арнайы сұрақтары                                          |1       |
|Объекті бағытталған деректер қоры.                                   |1       |



    5. СТУДЕНТТІҢ ӨЗДІК ЖҰМЫС ТАҚЫРЫПТАРЫ:
5.1. Деректер базасының заттық салада ақпараттық модель ретінде көрсетілуі.
5.2. Деректер банкі. Деректер сөздігі.
5.3. Деректердің бүтіндігі. Схема және схема бөлшектері.
5.4. Деректерді ұсыну деңгейлері: сыртқы, концептуалды, ішкі.
5.5.  Иерархиялық,  тораптық  және  реляциялық  модельдер,  олардың  құрылым
түрлері.
5.6. Реляциялық алгебра мен реляциялық есептеу.
5.7.  SQL  тілінде  деректерді  өңдеудің  негізгі  операторлары.  Реляциялық
модельдердің кемшіліктері мен артықшылықтары.
5.8. Деректер базасын құру.
5.9. Концептуалды, логикалық және физикалық жобалау.
5.10.  Деректер базасының ғылымда, техника мен бизнесте қолданылуы.



    6. пәннің оқу-әдістемелік картасы

    Кесте 3 – Пәннің оқу-әдістемелік картасы
|Тақырыбы                                     |Көрнекілі|Өзіндік менгеру   |Бақылау|
|                                             |ктер,    |сұрақтары         |түрі   |
|                                             |плакаттар|                  |       |
|дәріс         |практика      |лабораториялық|         |                  |       |
|              |              |сабақ         |         |                  |       |
|1             |2             |3             |4        |5                 |6      |
|Негізгі       |Негізгі       |Негізгі       |         |Негізгі           |Ауызша |
|түсініктер    |түсініктер    |түсініктер    |         |түсініктер,       |жауап  |
|              |              |              |         |терминдер мен     |беру   |
|              |              |              |         |курстың           |       |
|              |              |              |         |анықтамалары.     |       |
|Деректер      |Деректер      |Деректер      |         |ДБ қойылатын      |Ауызша |
|базасы        |базасы        |базасы        |         |талаптар; жобалау |жауап  |
|концепциясы   |концепциясы   |концепциясы   |         |әдістемесі және ДБ|беру   |
|              |              |              |         |пайдалану         |       |
|Деректер      |Деректер      |Деректер      |         |ДБ өмірлік циклі  |Ауызша |
|базасын       |базасын       |базасын       |         |                  |жауап  |
|жобалаудың    |жобалаудың    |жобалаудың    |         |                  |беру   |
|негізгі       |негізгі       |негізгі       |         |                  |       |
|сатылары      |сатылары      |сатылары      |         |                  |       |
|Инфологиялық  |Инфологиялық  |Инфологиялық  |         |Инфологиялық      |Ауызша |
|модельдеу     |модельдеу     |модельдеу     |         |жобалау сұрақтарын|жауап  |
|              |              |              |         |қарастыру         |беру   |
|Даталогиялық  |Даталогиялық  |Даталогиялық  |         |Даталогиялық      |Ауызша |
|жобалау       |жобалау       |жобалау       |         |жобалау сұрақтарын|жауап  |
|              |              |              |         |қарастыру         |беру   |
|Қатынасты     |Қатынасты     |Қатынасты     |         |Қатынасты 1-ші,   |Бақылау|
|қарапайымдау  |қарапайымдау  |қарапайымдау  |         |2-ші, 3-ші        |жұмысы |
|              |              |              |         |қарапайым формаға |       |
|              |              |              |         |келтіретін        |       |
|              |              |              |         |қатынасты         |       |
|              |              |              |         |қарапайымдау      |       |
|              |              |              |         |процесі           |       |
|Деректерді    |Деректерді    |Деректерді    |         |Деректерді        |Ауызша |
|физикалық     |физикалық     |физикалық     |         |физикалық         |жауап  |
|ұйымдастыру   |ұйымдастыру   |ұйымдастыру   |         |ұйымдастыру       |беру   |
|әдістері      |әдістері      |әдістері      |         |әдістерін         |       |
|              |              |              |         |қарастыру         |       |
|CASE -        |CASE -        |CASE -        |         |CASE – технология |Ауызша |
|технологиялар |технологиялар |технологиялар |         |мен CASE –        |жауап  |
|              |              |              |         |әдістерінің       |беру   |
|              |              |              |         |түсінігімен танысу|       |
|Бөлшектелген  |Бөлшектелген  |Бөлшектелген  |         |Бөлшектелген ДБ   |Ауызша |
|деректер қоры |деректер қоры |деректер қоры |         |жобалаумен        |жауап  |
|              |              |              |         |байланысқан       |беру   |
|              |              |              |         |сұрақтарды        |       |
|              |              |              |         |қарастыру         |       |
|Жобалаудың    |Жобалаудың    |Жобалаудың    |         |ДБ ақпаратты      |Ауызша |
|арнайы        |арнайы        |арнайы        |         |қорғау және ДБ    |жауап  |
|сұрақтары     |сұрақтары     |сұрақтары     |         |бүтіндікті        |беру   |
|              |              |              |         |қамтамасыз етуге  |       |
|              |              |              |         |байланысты        |       |
|              |              |              |         |сұрақтарды        |       |
|              |              |              |         |қарастыру         |       |
|Объекті       |Объекті       |Объекті       |         |ОҚДБ теориясымен  |Бақылау|
|бағытталған   |бағытталған   |бағытталған   |         |байланысты        |жұмысы |
|деректер қоры.|деректер қоры.|деректер қоры.|         |сұрақтарды        |       |
|              |              |              |         |қарастыру         |       |


    7. оқу-әдістемелік әдебиетпен қамтамасыз ету картасы

    Кесте 4 – Оқу-әдістемелік әдебиетпен қамтамасыз ету картасы
|Әдебиет, оқу-әдістемелік|Экземпляр саны |Студенттер саны    |Қамтамасыз ету     |
|құралдар атаулары       |               |                   |проценті           |
|1                       |2              |3                  |4                  |
|1. Диго С.М.            |8              |14                 |57%                |
|Проектирование и        |               |                   |                   |
|использование баз       |               |                   |                   |
|данных. - М.: Финансы и |               |                   |                   |
|статистика, 1996.       |               |                   |                   |
|2. Горев А.И. и др.     |12             |14                 |85%                |
|Эффективная работа с    |               |                   |                   |
|СУБД. –СПб.: Питре,     |               |                   |                   |
|1997.                   |               |                   |                   |
|3. Четвериков В.Н. и др.|7              |14                 |50%                |
|Базы данных и знаний.   |               |                   |                   |
|Учебн. – М.: Высшая     |               |                   |                   |
|школа, 1987.            |               |                   |                   |

    8. Әдебиет
    8.1. Негізгі

8.1.1. Диго С.М. Проектирование и использование баз данных. - М.: Финансы  и
      статистика, 1996.

8.1.2. Горев А.И. и др. Эффективная работа с СУБД. –СПб.: Питре, 1997.

8.1.3. Четвериков В.Н. и др. Базы данных  и  знаний.  Учебн.  –  М.:  Высшая
      школа, 1987.


      8.2.Қосымша:
8.2.1.  Замулин  А.В.  Системы  программирования  баз  данных  и  знаний.  -
       Новосибирск: Наука, 1990.

8.2.2. Когаловский М.Р. Технология баз данных на  персональных  ЭВМ.  -  М.:
      Финансы и статистика, 1992.















Пәндер